Katalog

I ıI «OffflA AYRJLAMIYACAfil EN CILT LOSfOKUOUH, 2 • CIUTBfl L8C& CtLVC 6 M L C & J M BEHTARAF EDCR, 3 • nvUOACtLDlN VAMPKMUUMMM SNLER. 4>OLEI KADM Otal YUHUtMC 1VTMİ İSTANBULDA UMUMI TOfTAN SATl» Y I M TEZıŞ ITntYAT DEPOSU I umhuriyel 44. yıl sayı 1S399 KÜRUCÜSD: TDNUS NAD1 Telgraf »• mektup adresfc Cumhııriyet btanbul Posta Kurusu: tstacbul No 246 T e J e f o n J a n 2 2 42 9 0 2 2 4 2 8 6 2 2 * 2 9 1 2 2 4 2 0 8 2 2 * 2 9 3 Sedef Reklâm: 514/7051 14 HOZirOn 1X67 Israil Dışişleri Bakanı, memleketinin ileri süreceği 4 şartı açıklıyor SOVYET RUSYA. MJSIRA YENIDEN SIUH VERMEGE BASLADI İSRAİL SAVUNMA BAKANI MOŞE DAYAN, FÎLİSTİN'DE CEPHELERİ TEFTÎŞ EDERKEN ANKABA Cumhuriyet Bürosu rof. Osman Turan, dün AP Ortak Grupunda, Hükumet hakkında gensoru açılmasını isteyen bnergesi görüşülürken yaptığı nznn konuşmada, Hükumeti ve Başbakanı «Sola kaymakla» snçlamıştır. Gen »oru önergesinin reddedildigi toplantıda Prof. .Turan'a cevap veren Basbakan Demirel, 4,5 saat süren konuşmasında, «Ortanın solunu bu dunyada anlamayacak bir kışi varsa, o da benim» demiştir. Prof. Osman Turan dün Demirel'i sola inönü, kaymakla itham etti Ortadoğu'da gerginliğin P devam ettığını söyledi değişikliği DÜNKÜ AP ORTAK GRUPUNDA: «TÜRKİYE'DE ORTANIN SOLUNU ANLAMAYACAK BtRt VARSA, O DA BENtM» DİYEN BAŞBAKAN SÜLETMAN DEMİREL CHP Genel Başkanı Ortak Grupta bir konuşma yaptı Kabine ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Ortak Grupunda ün CHP Genel Başkanı înönü, Ortadoğu « • > laylarına değinen bir konu»ma yapmış, bu arada Venizelos ile ılgih bir hâtırasııu anlatmıştır. DIŞ HABERLER SERVİSİ lsrail'in; Mısır, Ürdün ve Suriye'de işgal ettiği topraklardan derhal geri çekilmesi için B. M. Genel Kurulunun da olağanüstü olarak acelc toplanmasını isteyen ve Güvenlik Konseyi'nin dün geceki toplantısında Amerika'yı ağır tarzda suçlayan Sovyet Rusya, Mısır'a yeniden silâh sevkiyatına başlamıştır. <AP Ajansı» nın Washington'dan haber verdiğine göre, tskenderiye'ye ulaşan ilk parti harb malzemesi arasında, Mig jet av uçaklan da vardır. «Anadolu Ajansı> nın da dün gece VVashington'dan verdiği bir habere göre, Amerikan yetkiüleri. Arap Israil savaşında tahrip olmayan ya da hafif hasara uğrayan Mısır uçaklan ve tanklan için Sovyetler Birliğinin, Kahireye hava yoluyla yedek parça eönderdieini acıklamıslardır. Konuşmasına Ergenekon destanından bahsetmekle başlıyan Profesör Turan, tarihten örnekler vererek, bugün Türkiyede manevi bir buhran olduğunu, solun azguılaştı ğını öne sürmüş, bütün bunlardan Başbakanı sorumlu tutmuştur. Grup içindeki hizipleşmelere değinen Profesör Turan, •Parti idarecileri, grup içerisindeki milliyetçi ar kadaşlara Türkeşçi demek suretlyle, bu ârkadaşları, grup dışına doğru itmektedirler. tdarecilerin gayeleri bu ârkadaşları partiden uzaklaştırıp, YTP ile koalisyon yapmak tır» demiştir. Profesör Turan, konuşmasında, Başbakanm partinin organlarma danışmadan iktidarı sola kaydırma ya ve sağ kanada karşı cephe alma ya giriştiğini. Komünist bölgeci ve mezhepçi fesada karşı gerekii tedbirleri almadağını, aşın solcular için konulan kanunlarm milliyetçi ve dindarlara karşı işletildiğini öne sürmüş, «Bu durum ordunun, komünist taşkmlıklara karşı tepkisüıe sebep olmuştur» demiştir. Son hükumet değisikliğine değinen Profesör Turan, Başbakanm, «zayıf hükumet politikasında ksrar lı olduğunu» söylemiş ve ozetle şöy le devam etmijtir: Arkam Sa. 1 SO. ! te AP'li Kalpakçıoğlu İnönü'nün konuşraası CHP Genel Başkanı Inönü, konuşmasının Daşında bolgeda harp çıkması üzerıne çok üzüntü geçırıldığını soyiemış. «harp çabuk bitti ve askeri bakımdan milletlerarası ıhtilâf balledildi denilebilir. Şn anda, Israilin çok şey istemesi ihtimalini önleme gayreti var. Bu gayret anlaşılır şeydir. Elverir ki bunlar silâhlı çatısmaya yol açmasın» demiştir. Înönü, Sovyetler Bırliği ile Birleşik Amerika arasında bir çatışmanın Turkıye için çok ra hatsızlik yaratabileceğinden endışe ettiklerini belirtmiş, «silâhlı çatışma ibtimali bertaraf olunduktan sonra dttnyayı, masa bafindaki münakaşaUrında »ulaşamadılar diye. bir nükleer (Arkası Sa. 7. Sü. « de) Senato'da sordu: "Orduda yeni bir mahrut meselesi var mıdır ?,, ^ 27 Mayıs 29 Temmuz 1960 arası emekliye sevkedilcn subaylar 42 sayılı kanundan istifade ediyor Türkiye'nin 40 giinlük petrol stoku kaldı ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Ortadoğu buhranı dolayısiyle Süveyş kanalmın uzun bir süre kapalı kalacağınm anlaşılması Uzerine Türkiyenin petrol ihtlyacıta karşılamak için alınması ge rekli tedbırler konusunda Hükumet teknik ve üst seviyede «gizli toplantüar» yapmakta devam etmektedir. Bu toplantılar sırasmda Türkiyenin akaryakıt stoklannın «rafinerilerin istihsal yapmaması halinde» 40 günlük ihtiyacımıza yetecek miktarda olduğu tesbit edilmiştir. Bu arada Türkiye petrolleri ile Türkiyede petrol Ureten Shell ve MobU şirketleri lstihsallerini yüzde 5 oranmda arttırmışlardır. Bilindiği gibi Türkiyenin petrol ihtiyacunn yüzde 55'i yurt içinden elde edilmekte, yüzde 45'i ise ithal yolu ile karşuan maktadır. Hükumet, Süveyş kanalının uzun süre kapalı kalacagı lhtimalini gözönünde bulundura rak Rusya, Romanya, Suriye, Libya, Irak ve İrandan petrol almak İçin bu ülkeler nezdinde teşebbüse geçmistir. (Arkası Sa. 7, Sü. 1 de) ANKAKA, (Camhnriyet B i n n ) Cumhuriyet "Senatosunun dünkü oturumunda, 27 Mayıs 29 Temmuz 1960 tarihlerı arasında emekliye ayrılan subaylara, 42 sayılı kanunun sağladığı haklaruı verilmesini öngören bir kanun teklifi, kabul edilmiştir. Buna göre. 42 sayılı kanunun çıkışından önceki 2 ay içinde emekliye sevkedilen subaylara, 42 sayılı kanunla emekli olan subaylana aldığı maaş uygulanacaktır. BÜYÜK HİKÂYE Ceza İnfaz Kanununda yapılan değişiklik Birleşim açıldıktan sonra, Ceza İnfaz Kanununda yapüan değişiklikle tekrarlanmayan hafif suçlardan hükürn giyen şahıslarm cezalarınm bitiminden 5 yıl sonra adlî sicildeki hükümlülük kayıtlarının silinmesi ile ilgili ka nun teklifi görüşülerek, kabul edilmiştir. Arkası Sa. 7, Sü. 3 te AĞLAMA DUVAEI ÖNTJNDE İLK İSRAİL DÜĞÜNÜ Kamyonla otobüs çarpıştı: 6 ölö DELÎCE ( a ^ . ) Ankara'dan Samsun'a gıtmekte olan (55 AC 179) piâkalı otobüs, ilçemiz yakınlarında demir yüklu bir kamyonla çarpışmış; 6 kışi öltnüş, 3 kışi de ağır yaralanmıştır. Ölenlerin isimleri: Alâattin Bahadır (otobüs şoforü), Hafize Güney, Birol Güney, Hakkı Memişoğln, Recep Doğrucan ve Alâaddin'dır. JAGUAR PERİDE CELÂL TARIN unun AP'deki Kıpırtılar AMERİKA'NIN TEMENNİSİ Amerikalı ybneticiler, bu komılarda raporlar alındığım saklamamış, ancak bu teslimatın, Mısır'ın hırpalanan askeri gücünü yeniden kurmak amacını güden acele bir Sovyet çabasından ziyade, öneeden plânlaştırılmıs sevldyattan ibaret olduğu inancını» belirtmişlerdır. ABD Dışişleri ve Savunma Bakanlıklan yöneticilerine göre, Sovyetler, 10 yıl içinde Mısır'a 1 milvar dolar, diğer Arap ülkelerine de aynı tutarda silâh vermişlerdır. Bazı çevrelere göre Sovyetler, İsrail'in askerî kuvvetlerini harbten once işgal ettiği mevzilere çekmemesi halinde Arap devletlerine büyük miktarlarda harb malzemesi vermek tehdidinde bulunmuşlardır. Bir kısım, kaynaklardan alınan raporlarda ise, Sovyetlerin Arap yenilgisi karşısında (Arkası Sa. 7, Sü. 1 de) Adalet Partisi içinde bir kıpıtdanma var. Gerçi bu kıpırdanma meselâ CHP deki çözülmenin başlangıcına benzetilemez. Ancak bazı milletvekillerinin ayrılmak ve yeni bir parti kurmak için çaba gösterdikleri de gorulmektedir. Hattâ Osman Yiıksel Serdengeçti konuyu açıkça ortaya koyup, partinin isminden, ambleminden de söz etmiştir. Serdengectinin açıklamasını yaptığı sırada AP Meclis Grupuna verllen ve hükumeti hedef olarak alan önergeler dikkat çekicidir. Birinci önergeyi Ekmel Çetinel vermişti. Muhteviyatı bakımından hayli sertti. Ikinci önerge ise Prof. Osman Turan tarafından hazırlanmıştır. tkinci önergenin dili birincisini de geçmiş, ortaya koyduğu meselelerle bir anlamda hükumeti suçlamak amacını giitmüştür. Prof. Turan, genel görüsme açılması için şu sebepleri ileri sürer; 1 tktidar (hükumet) menfaatçi zümrelerin eline kalmıştır. Onlann direktifine gore davranmaktadır. 2 Ekonomik politika programdaki laahhütlere uymamaktadır. Halk değil, menfaatçi zümreler korunmaktadu. 3 Laiklik konusunda CHP ye paralel biı tutum içindedlr. Aynca milliyetçi hareketler bastınlırken yıkıcı akımlar müsamaha ile karşılanmaktadır. 4 Diyanet İşleri eski Başkanı Elmalı, dindar kitlelerin lepkilcrine rağmen gorevinden alınmıştır. Görulüyor ki Prof. Osman Turan bu öner geyle Adalet Partisinin sağ kanadının görüşlerini aksertirmek, böylece öııce parti içinde bir hareketi meydana getirmek istemektedir. Parti grupundaki sağ Imukaddesatçı milliyetçi) eğilimli milletvekillerinin sayısındaki çokluk goz dniiııe almdığı zaman Prof. Turan'ın hesabı yanlış da değildir. Ne \ar ki görünüş bu hesabın şimdi gerçekler karşısında, sonunç bakımından fazla tutarlı olamıyacağuıı da göstermektedir. Çünkü; 1 AP iktidar partisidir. Genel Merkez ve hükumet olarak teşkilâtına hâkimdir. 2 Bir zamanlar kuvvetli gibi duraıı, ve Prof. Ali Fuat Başgil'e, Dr. Sadettin Bilgiç'e dayanan sağ kanat son kongrede fiilen tasfiye edilmistir. 3 Milliyetçi • Mukaddesatçı adı altındaki milletvekilleri arasında bir fikir birliği kurmak imkânsızdır. Bu akımın bir ekonomik görüşe bağlanması çabaları ise akımın anla^ışiyle çelişmektedir. 4 İktidarm etrafmdaki •menfaatçi zümre» aslında, mukaddesatçı akımı meydana getiren zümreyi de idare etmektedir. 5 Partiler içinde milliyetçi akımı CKMP nin temsil etmesi ve bir takım derneklere o partinin hâkim olnıası. yeni kurulacak bir teşekkülün CKMP içinde eriyeceği kanaatini yayguılaştınnıştır. 6 Nihayet AP nin ekonomi politikasında göriilen bazı aksaklıklar alt tabakalara intikal etmemiştir, ve kolay kolay etmesine de imkân yoktur. Bu bakımdan AP içindeki kıpırdanışlarm sonunda büyük bir kopmayı getireceğini tahmin etmek. hele çoğunluğun kaybolacağını düşünmek hayalden ileri geçmez. Belki 1015 kişi böyle bir kuruluşa katılabiliıler. Ancak bu, partiler jelpazesini soldan sağa tamamlamaktan başka bir anlam taşımaz ve AP gidenlerin bir kısmını seçim arefesinde tekrar kazanabilir. Kaldı ki YTP i]e birleşirse gidenlerin yeri belki gitmeden de dol urulabilecekür. CUMHURlYET'te tSRAİL HAVA KUVVETLERİ TARAFINDAN HAVA MEYDANLARINDA TAHRÎP EDİLEN BİRLEŞİK ARAP CUMHURİYETÎ UÇAKLARI (ÜSTTE) VE HELÎKOPTERLERİ... [Said A. Terzioğlu'nun savaş bölgesinden gönderdiği resimlerden...] Ir Kudüs'te ölüm kol gezıyor * ^Uk, T \ IsraiVe göre, Sina Çölünde Mısır, 10.000 asker kaybetti Süveyş'in açılması aylar sürecek (Cahit GÜÇBİLMEZ Bildiriyor) BEYRUT Savaş yaralannı sar mak ve banş şartlannı görüsmek için hazırlanan Arap dünyasmda ekonomik ve sosval sıkıntılar iyice hissedilmeye başlamıştır. tsrail'den kaçan Arap mültecilerinin iskânı ve kuruyan birçok kaynağm yarattığı boşluk, bu huhranm sebeplerinî teş kil etmektedir. Kahıreden gelen haberlere göre, batan gemiler yüzünden kapanan Süveyş'in açılması 26 ay sürebüecektir. Süveys. Mısırın başlıca doviz kaynağıru tejkU etmektedir. Smâ Arif iSraSÖL TELAVIVDEN BİLDİRİYOR oşe Dayan'ın «Kılıçlarınızı kmına sokun: fakat hazır bulundurun» şeklindeki sözleri ile, Israil kaynaklarından Mısır'ın 7 1 0 bin ölü vennesine dair açıklamanm yapıldığı saatlerde, tsrail işgali altındaki Kudüs'e hareket ettik. KUDÜS'TE Mukaddes şehir Kudüs'ün yenisi ve eskisi Israillıler tarafından işgal edildikten sonra, dün ılk defa basın mensupları tarafından gezıldı. Israil ordusuna mensup bir subayla gezdiğim Kudüs'ün yeni kısmmda, işgal edilen eski kısmı kadar açhk ve sefalet var. Ölum korkusu var. Yol göstericimiz binbaşı, herşeyden önce «Aman dikkat gruptan ayrılmayın. Başmıza bir şey gelebilir» diye ıkaz etmekten kendısini alamadı. Çünkü hemen her yer mayınlanmış, bir maym tarlası haline getirılmiş ve bırkaç saat önce de bulunduğumuz yerde bir sivil mayına basmak suretiyle parçalanmıştı. Mukaddes şehrin Israil kesimi, zafer şenlıklerı içindeyken, Ürdün bölumunde teslim bayraklan asılı. tlk once Mandel kapısından gır(Arkası Sa. 7, Sü. 4 te) SANIK HAYİK »dNOYAN, KAÇAK DÖVİZLE5LE 7,5 milyon lira değerinde kaçak döviz e/e geçirildi Mali Polis Döviz Grupu, dün sabah îstiklâl Caddesi 54 sayılı kitapçı dukkânı ile dükkânın sahıbi Hayık Mınoyanın Tel sokağındaki evine yaptığı baskm sonucu, bir buçuk milyon lira değerinde döviz ele geçirmiştır, , (Arkası Sa. 7. Sü. 3 de) ECV1S1 ÜÜKESİN ÜRDÜN MtlLTECI KAMPIND* BtR ARAP ÇOCUĞU ÇORBA İÇERKEN... (Foto: AP Radyofoto)