Katalog

SAHÎFE DÖRT 12 Haziran 1967 CUMHTJRÎYET Israel çok yardım cıldı, iyi harcadı MEHMET BARLAS lerde, l e ş i k 1948 deki ilk savaş bölgenin kaderini çizecekti Amerika BirD l s i s D e v l e t I e r i leri Bakanlığını isgal eden Acheson, Çin'deki savaşları yorumlarken bir takım yargılara vanr. O'na göre •Çın in artan nufusunun ıhtıyaçlarını karçılamak guçlesırken, bır taraftan da Batı kulturu alıp yurda donen aydınlarla, Çın e yenı lıkırler gırer. Sonunda, 1911 de Mançu hanedanına karşı ayaklanma baslar ve Cumhurıyet ılânına kadar dajanır» «1949 da Mao'cu rejimin basa geçmesine yol açan savaşların nedeni budur Acheson'a gore.. Eskı Dışışlerı Bakanı, bu buyuk ve uzun savaşın taraflarını, imparator ve ıhtıyaçları kar şılayam&yan yonetıcıler ıle a\dmlar ve sıkıntı çeken halk olarak tesbıt etmıştır yorumunda... Bu yoruma Mao Çe Tung sert bır cevap verır o tanhlerde Mao'ya gore bır savaşı anlamak ve yorumlamak ıçın, once taraf lan doğru tesbıt etmek lâzımdır. Mao, «Devrim \ t savaslar, bir hanedana karsı değil, emperyalizmin aracıiığını vapanlara karşı yapılmıştır» der. Bu tartışma muhakkak ki çok önemlıdır. Eğer gerçekten Acheson'un soyledığı gıbı sava*; bır hanedan ya da bır sıva^ı rejıme karşı yapılmış olursa. Çın'ın kendı tarıhınden başka hıçbır şey değışmez. Nıhayet bır ulusun, sıyasi veya ıktısadi sıstemını yen;lemesını ıfade eder. Halbukı Maonun soyledığı nitelıkte bır savaşsa ve dıs kuvvetlerın hâkımıyetıne son vermek ıçın yapılmışsa, o zaman buyuk bır kıtlenın dunya tarıhı uzerındekı rolu de değışık olur. Uluslararası ıhşkılerın yonu, >enı bır yol bulmak zorunda kalır. Yanı savasın taraf larını tesbıt, o savaşın onem ve mahıjetını de tesbıt etmektır Orfadoğu ve taraflar S on olarak şahit olduğumuz tsrael Arap savaşında \e bundan önceki difer iki Israel Arap savaşında tarafları serrek olarak tesbıt, bu savas ların dünva tarihi üzerindeki verini de bulmamıza yaravacaktır. Taraflardan bırıncısı son sa\asin kesın galıbı olduğu bu gunlerüe anlaşılan Israel'dır Dun de behrttığımız gıbı, Ingıhzler, 1917 de Fılıstın topraklarında bır Yahudı devletı kurulmasını doktrıne eden Balfour prensıplerını açıklamışlard»r. Bu prensıplerın açıklandığı yıl, Fılıstın'de 8090 bın Muse\ı, bır mılyona yakın Arap bulunmaktadır. Ancak, goçlerle Fılıstıne dort kıtadan gelerek 1940 yılında 650 bıne varacaklaıdır Fakat bn geçen zaman boyun ca, Filistin'de vasayan Araplar da boş durmavacak. bir Filistin devleti kurmak ıçın pek çok ça lısacaklardır. 1919 ve 1929 da lngilizlerin kanlı şekilde bastır dığı ayaklanmalar, bu Arap çalısmasının birer mevvasıdır. Arap çalışmalarınm etkıledıŞı sonuç ise, 1930 da yaymlanan bır Ingılız resmî raporudur (Hope, Simpson). Bu rapor, Balfour doktrınım hatalı bulur ve «Filistin'e Yahudi muhacereti durmalı» goruşunu savunur Rapora gore, Fıhstın'de Arapia rm hâkım olacağı bır nıeclı^ın faalİ3ete geçmesı daha gerçekçı olacaktır. Rapora u\gun bır goruş 1939 da Ingıhz hukumotının ağzından kaçarsa da, o vıl çıkan savaş Fılıstın meselesını ıkıncı plâna atar Dünya artık Nazı 41manvasında. bir ırka, Yahudılere karsı yurütulen menfurca ımha l:a reketini ızlemektedır. Savas bo Minca ve ertesindc, lngiliz sözde engeline rafmen, Yabndi gö (,ıı devam eder. Ve nıhayet, 1947 de Bırlesmıs Mılletler, Fılıstın'ın parçalanma ^ır.ı kabul eder; arkasından da 14 Majıs 1948 de Israel Cumhurnetı ılân olunur. A\nı tarıhte tsrael'e savas ılân edıp hucuma geçen Arapların (Mısır. Snrive. Trdün, Lfibnan) karşısındakı «taraf» budur ışte... İlk savas savaşı, 15 Mayıs 1948 de baslayıp Oeak 1949 bitene kadar doknz av sürecektir. Israel'in «tstiklâl savaşı» adını verdığı bu çatısmanın sonucu ıkı taraf ıçın hem ıjı. hem de kotudur. Mı^ır Gazze bolgesını, Ürdun ıse Urdun nehrının batısındakı bır kı sım toprakları ele geçırmi'tır. îsrael, bu ıkı bolgeye karsılık, Bırleşmıs Mılletler tarafından kendisı ıçın çızılen sınırları genışletmış Kudus'un yansını Urdun'den almıştır. Daba açık bir hesap yapılırsa, tsrael bu savastan kârlı çıkmıştır. Böylece, varhğını 8 yıl sonra başlatacağı ıkincı savaşa kadar kesin olarak kabul ettırmeyi basarmıştır. Asıl buj'uk kazancı ıse, ulkedeki Yahudı sayısına eşıt mıktardaki Fılıstın' lı Arap'ın (800 bin kisi), artık t«rael olan topraklardan çıkartılmasıdır. Fılıstın multecılorı meselesi ve bu multecılerın atıklı ha\atı boylece bır savaş sonunda başlamış olmaktadır. Bırleşmıs Mılletler tarafından u?erınde ıki devlet kurulması (Israel ve Arap devleti) öngorulen Fılıstın topraklarının tamama yakın kısmı artık Israel' ın elindedir. Arap devletinın merkezı olması tasarlanan Gazze bolgesı ise, Mısır topraklanra girmış ve parçalanma, hem hukuken, hem de fıılen ıhtımal dısı kalmıstır. Israel'in kurulusundan bu giıne kadar daima aktif görevlerde bulunan Ben Gurion, 1948 ve 1956 savaşları sonunda efsanevî bir şahsiyete sahip olmuştu. Nasıl oluyor? eni bir devletken ve daha evlerıni bulamamıs multecilerden mevdana gelmişken, Israel 1948 de bu askerî basarıyı Araplara karsı nasıl kazanabilmistir? Bugun de son savaş dolajısıvle kafamızı kurcala\an a>nı sorunun cevabı olabılecek bır noktaya eğılelım: Amerika'da 1938 yılında kurulmuş olan bır Musevı fonu, sadece 1948 yılında Israel ıçın 150 mılyon dolar toplayarak bu ulkeye gondermıstır. Son duruma göre, Amerika' daki Musevı nufusu, 3.600.000 dir ve bnnlardan 2^81.000 ı Nevv Tork'ta oturmaktadır. Israel'in nufusunun 2.527.700 olduju düsü nülürse, bu ülkenin dışarıda ne jüçlü bir desteğe sahip olduğu anlaşılır. Dünya yüzündeki bütun nüfuşları ise, 3 milvonu Sov \etler Birliginde olmak üzere< 1618 milyonu bnlmaktadır. Ve bız yıne, sadece Amerıka' dan gelen jardımlara donehm: 1949 vıhndan ben Amerıkan hu kumetının tsrael'e verdıSı kredi ve bağışın tutarı bır mıhar dolan a*kındır. Fakat bu bır milyar dolar, Amenka ıçınde ozel kuruluşlar tarafından İsrael'e sağlanılan mıktarın yansını bıle bulmaz. Sadece bıraz ev vel sozunu ettığımız Fon, sımdıye kadar bır milyar dolan Israel'in fınansman ihtiyacı ıçın hazır etmıştır. Y 1948 deki Israel Arap savaşı sonunda 800 bini aşkın Filistinli Arap, Israel'in elindeki topraklardan kaçacak veya kovulacaktı. Filistin multecileri adı verilen bu toplnlugnn bir kısmı, Mısır'a o savaşta geçen Gazze'de yerleştirildiler. Askeri eğitim de gören multecUer, yenflgiyle bHecegini bilmedikleri savaşın arifesinde, heyecan içindeydiler. Barış zamanında boyle çalışan fon, son savaşın yaralarını tamır ıçın 300 mılyon dolar toplama\ı ilk hedef olarak almış bu lunmaktadır. Fakat kaynaklar burada bıtmıyor: 1931 de kurulan Israel Kalkınma Teşkilâtı tatavillerinin Amerika'da satılan miktarı, geçen yıl 920 milyon dolan bulmustur. 1215 yıl vade ve yüzde 4 faizli bu tahvillerin sahiplerine ödenen temettiı ise, çesitli yollarla yine Israel içi yatırımlara gitmektedir. Muhakkak kı bu davanışma guzel bır şeydır. 2,5 mılvon nufuslu bır ulke, dısarıdakı ırkdasları tarafından korunmakta ve sadece Amerıka'dan mılyarlarca dolar adeta akmaktadır. Bu yardımın kötu kullanılmaması da, ayrıca takdıre sayan bır noktadır. tavastakı basarı, 2 U U 0 Ml onceve davanan mulki.vet iddıalarıııı lilyetlikle de bırlestirerck dortbaşı mamur bir hak haline getıriyordu... Yanı savaş, tsrael ıçın gerçek fen bır kurulus savaşı nıtehğınie ıdı ve kendı tarihlerı ıçın bır donum noktası teşkil edıyor du.. Fakat bu, a\nı zamanda Ür ta Doğu ıçın buyuk onem tasıvor: bolge devletleri ısteseler de ı=temeseler de yenı bır kom^unun aralanna ıyıce yerle^tıâını goruyorlardı. Komsulann dıkkate almaları gereken dığer husus, bu yeni \erleşen ıçın, uç batılı devletın \ erdığı temmattı. Amenka Bırleşık Devletleri, İngiltere ve Fransa 1950 mayısında uçlu bır bıldırıvle, Ortadoğu ulkelerınm sınırlarını muhafazada, Bırleşmıs Mılletler kadar buyuk dıkkat gostereceklerını soylemısti. Sonra tecavuz halinde bu uç ul ke «müdahale» edebılecektı. Bu savasın bir tarafı olan t v rael için, olayların bazı yönleri muhakkak ki güzel ve ulvıvdi. Devlet kurulmuş uğrunda kan dökülerek kabul ettirilmişti. Fa kat diger bir yön, isin ulvıvetini karartmaktadır. Devletin kurnluş felsefesi değişmış, buyıik kuvvetlerın bölge halkları arasına soktugu bir bekçi veya' zorba haline gelintnişti. Buna ıstense de, ıstenmese de mecbur olunacaktı. Çunku bıraz evvel verdığımız Amerıkan kaynaklı fınansman imkânları, bu statuye Israel'ı sokmak ıçın kâfı sebepti. Işte 1948 savaşın birinci tarafı olan îsrael, o savası yapan Araplar, yanı ıkıncı taraf yonunden boyle bır huviyet de taşımaktadır. A R I N• . DİĞER SAVASLAR VE DİĞER TARAF Dişi Bond 06 25 06 30 06 45 06 50 07 00 07 05 07 30 07 45 07 50 08 00 08 20 0S 40 09 00 09 10 09 30 09 45 1009 10 15 10 25 10 40 11.00 1105 11 55 1210 12 15 12 30 12 35 13 00 13 20 13 30 14 00 14 20 14 35 14 50 15.40 15 55 16 00 16 40 16 55 17 15 17 20 17 50 19 00 19 40 19 42 20 00 20 15 20 30 20 45 21 00 21 20 21 '0 2155 22 00 22 45 23 00 23 45 24 00 Acılıs. Droıram Turkuler Konusma Ovun havaları Kov* haberler Sabah melodıleri Haberler ve hava durumu İstanbulda b u s u n Kucuk ilânlar ve hafıf m u zık Bu sabah sizlnle Radvo hafıf muzık orkestrası Sabah sarkıları Anneler ıcın Taneolar \ Ku«cioslu'dan turkuler Kcman soloları Myzıl» kutytv m ) > ı ; Tarım d u m a m ı z S Ersoz den sarkılar Arkası \ a r ı n Kısa Haberler Sabah konserı C InonteDe orkestrası Kucuk ilânlar Dort ses dort sazdan turkuler A Gursesden sarkılar Ekrern Varoldan sarkılar Haberler Resmı Gazetede buaun Hafıf muzık Reklâm nroCTamları Bulend Oralaan sarkılar ^ Kovııtuık orkestrası Saz eserlerı Kor,=pr saatı Nezahat Bavram'dan turkuler Kısa haberler. Okul raavosu Cocuk bahcesı Cocuk korosu Kısa haberler Karma Fasıl Tonlulueu Reklâm rjroeramları Haherler \ e hava durumu Kucıık İlânlar Parlâmentoda eecen hafta Mıızaffer Akeunden turku!e>Ynksek oerenım sorunları Hafıf muzık Sonat saatı Fkonnmı d u n v a m ı z R Sopmc7ocaktan sarkılar Anılarla Ataturk 24 saatın ola^ları R r k ' â m Droeramları Haberler ve hava durumu B ıvuk bcstecıler Hpfıf muzık KAPANIS akat işın dığer yonu, bu çeşıt bağîantılarla, bır ulkenın başka ulkeler halklanna karşı ne olçude şahsıyet sahıbı olabıleceğıdar? Başka bır deyışle, bu dıs desteğı sağlamak imkânına sahip bır ülke goçlerle nufusunu olağanustu şekilde artırırsa, komşuları ıçin nasıl bır görünüs arzedecektır?.. İsfe bu ulke, 1948 savaşı ve 1949 barış anlaşmasıyla, sınırlarını Arap komsulanna fiilen ve hukuken kabul ettırmıştı. Bu Diğer bir yön flzlol&loltflıİKİElalRİi İİ£İR F HAFTALIK BULMACAN1N HALLEDILMIŞ ŞKKL1 BULMACA anlamıyana İse davul zurna azçevıren» karşılığı ıki soz. dır. 6 Istedığıne kavuşan, soyYUKARIDAN AŞAĞ1YA: 1 tstanbul Ankara demlr gunculuk yapmak ıçın kurulmuş grup. 7 yolu uzerındekı bir ılımlzın halEskı Osmanlı al kından. 2 Bır kadın adı, herfabesının sonhangi bır iş veya kişi üe ılgıll dan ıkınci hardurumda. 3 Kat amanların kafınm okunuş tar zandıklarından, tekaüt edılmış ki zı 8 Büyukan şılere şımdı boyle diyorlar. 4 ne olma duruKokulu bır ot cınsı, bir harfın mu. 9 Sessız okunuşu. 5 Vaktıyle sık sık tsolan yerde boytanbula gelerek temsıller veren le bır ses dahi bır Fransız kadın artistının ad Bvveiid ışıtümez, gtyım lanndan biri (ötekl adı «Cecile» bolmacaoın eşyasından. idi), anlayana sıvrısinek böyledir Tiffany Jones A N K A R A konu veresim: AYHAN BAŞOĞLU [JEYAZ GUL 06 25 Acıh* program 07 00 Kove Haberler 07 05 Av ten Zeneer ve Mustafa Seuaııdan sarkılar 07 30 Haberler ve hava durumu 07 45 Sabah muzıâı 08 00 Ankarada bueun 08 05 Kucuk ilânlar 08 10 Her lelden 08 40 Turkuler Gecıdı 09 00 Kı^ı ve cevresı 09 20 Sabah konserı 09 35 Kısa haberler ve kucuk ılânlar 09 40 Arkası varın 10 00 Okul Radvosu . 10 40 Kc\ser Tanrıkut tan sar ) kılaı 10 55 Melodıden melodıve 11 15 Cocuk Bahcesı 11 30 Konser saatı 12 00 Mustafa Gece\atmazdan Turkuler 12 15 Kıbrıs saatı 12 25 Kucuk ılanlar 12 30 Bcıaber ve solo sarkılar 13 00 Haberler Resmî Gazetede bueun 13 20 Hafıf muzık 13 30 Reklâm Droeramları 14 00 Cocuk bahcesı 14 15 G 1Gokselden sarkılar 14 35 Bu* m ıcın seçtıklerımız 14 55 Kısa haberler ve kucuk ılanlar 15 00 C Ce\her Cıcekten turkuler 15 15 Konser saati 15 45 Plâklar arasında 15 55 Yıldırav Cmardan turku .< ler 16 10 \'evzat G u ^ e r d e n sarkılar 16 30 Cesıtlı muzık 16 5 J Kısa haberler \ e kucuk ı'ânlar 17 00 Yurttan sesler 17 30 Kov Odası 17 50 Reklâm Droaramları 19 00 Haberler ve hava durumu 19 40 Kucuk ilânlar 19*5 M T u r n n p ' d e n turkuler 20 00 B'rhkte dusunehm 20 20 \asar Ozelden sarkılar 20 40 Kucuk Konser 20 55 Uvkudan once 2100 24 saatın old\ları 21 05 Mıkrafonda Tıvatro 22 05 TBMM saatı 22 25 G Sovlerden sarkılar 22 45 Haberler ve hava durumu 23 00 Ocera Albumunden 23 45 Gece v a r ı s ı n a doeru 24 00 KAPANIS. SOLDAN SAĞA: 1 Innovatıon admdaki büyük mağazada ansızın çıkan yangın yuzunden yuzlerce klşinm oldügü ve yaralandığı Avrupa başkentlerınden bın. 2 «Yoksullara yapılan para yardımı nısbetı» anlamına ıkı soz. 3 Bır sıfat takısı, 93 Rus savaşı sırasında pıyasaya surulen ve pek tutulmıyan bır yabancı altın paraya o zaman boyle denüırdı. 4 Kendıne Batı Anadolu kabadayısı ımış gıbı bır sus veren 5 Bır erken adı, Romanya parası 6 Sonradan ılâve edılmış parça, dertünın hajatı boyunca çekmek zorun da kaldığı. 7 Bır emır, berbat ve perışan durumdakı kışının halı boyledır. 8 lersı analız yapma ışıdır, bır hayvanın yarısı. 9 ^ «Kooe^ı vamvassı edip pestıl6 DÜNKÜ BU1JWACANTN BALLEDILM1S SEKU NASIL HALLEDİLECGK Tukarıdaki rakamb bulmacada s.adecc 4 tane anahtar (ipucu) ve 8 tane sonuç vardır Bos kalan 12 kareniv içıne 1 den 9 a kadar uygun birer rakam koyarak ve toplaraa, çarpma, çıkarrma, bölme işaretlerine dikkat ederek soldan sağa ve yukarıdan aşağıya bulmacada gosterileo sonuçları bulunuz. Biraz vaktinizi alıt ama, boş vaktinizi hoşça geçirınış olursımuz. Arkadaş Islıkları 64 Altıncı bardak daha kekre, yuvarlanıyor yan aç mıdeme. Allak bullak oluyorum bır an. Sonra çok dalgalı bır denizde eğrıler çizerek yol almağa çahşan bır denız motoru gıbı mıp çıkıyorum Daha sonra başlıyorum anlatmaya. Neler anlatıyorum? Yalnız arada dikkat edıjorum, arkıdaşlarım ofkeden deüye donu>or, ana avrat soğuyorlar doktora: Vay hergele vay1 Demek senı sıldım dedı? Peki sen ne dedın? Iki tane atamadın mı? Ah ben olacağım kı.. Iş yok bunda. Susmuş karşısmda herifin.. Ustelık fabrıkayı da gezdırmış! Demek senınkıyle evlenmış? Nerde bu ineğin evi? ORHAN KEMAL geçtık? Ana cadde üzerindeki demir parmakhklı koş ke nasıl geldık? Birtakım haykırışlarla ayıp küfıirler kafamda. Sonra köşkten üzerımıze saldıranlar. Bahçı van falan mıydı bunlar' Peki polislerle bekçiler nereden çıkmışlardı0 Koşkten olamıyacağına göre. demek kavgaya koşup gelmışlerdı. Semt karakolunun demir parmakları arduıda bey nim zonkluyordu. Elım, yuzum. üstüm başrm kan içinde. Kanlar kurumuştu. Buden kalın bır ses: Geçmış olsun arkadaşım! Hâlâ sarhoş bakışlarımı ayarlayıp bakıyorum. Tâ dipte. saçı sakalına karışmış bır insan. Uzanmış yere, dirsek keyfi. O ne bıçim sarhoşluktu oyle? Memlekette rakı, şarap bırakmamış içmışsin galiba? z O kadar değilse de Gene de aşmydm. Peki derdın ne>dı? Beynım zonkluyor. gözlerım ters mers gdrüyor her şeyi pis bir duman ardmda. Oğuşturuyorum, hava. Derdım mı? Derdım... Anlatıveriyorum. Peki arkadaslarm? dıyor. Senı bııakıp taban lan kaldırdılar demek? Topuna yuf çektıkten sonra: Gerçekten arkadaşhk bu değıl aslanım! Gerçek arkadaşhk, dünya'ya bakış ve gö'rüş beraberliğinden meydana gelen arkadaşlıktır, bunu unutma' Motor yağlan, üzerindeki tulumun mavisini karartmıştı Bır makinist olacaktı herhalde. Ifademi almak ıçın çağırdılar «Dunya'ya bakış ve gdrüş beraberliğinin gerçek arkadaşlığı.nı duşünerek ifade vermeye gıttun. Arkadas ıslıklarıvsa Daha şundıden gen'eıde kalmışlardı. f O N Sağol.. Şarap kızılı içinde bir toz bulutu sarıyor beni. İnsanlar yere ayak basmıyor, hava uçuyorlar sanki. Mısır patlamasmı hatırlatan konuşmalar gelivor kulaklarıma: Kalkıp gidelim, basalım evi, karıyı alıp .. O kadar yahu! ı Arkadaşhk oldü mu? Arkadaşl'k, insanlık böyle günde beüi olur! Bizim bağ çardağına goturelim karıyı Bıraka1un ıkisinı başbaşa. Alsm ıfadesmi, sonra da.. Tibilı'nin yaptığı gıbi, soysun karıyı anadan üryan.. Sahi ha! Çamaşırlarını da doktora.. Ha? Hârika anam avradım olsun! Tamam mı? Tamamdı. hem de Allahına kadar! Bundan «onıasını hTtırlamnorum Hesabı kim odedı? Nasıl kalkıp çıktık dukkândan? Yolları nasıJ