Katalog

ANTON ÇEKOV 6 No. Koğuş ÇEVİREN. HASANÂLİ EDİZ Eşsiz bir realizm 11e derin bir aembolizmi birleştiren, canlandtrdığı tiplerle Rusyanın sosyal tealosunu çizen «6 No. Koğuş» Çekov'un en gülçü eserlerinden biridir. Flaytı 5 Ldra. REMZİ KİTABEVt İlâncılık: 164/5842 umhuriyel KURUCUSU: 1TUNUS NADİ iî PAR KANUM teşkilâtlar 44. yıl sayı 15378 Telgraf « mektnp adresfc Cumhuriyet Telefoalar: 2 2 4 2 9 0 2 2 4 2 9 6 Istanbul Posta Kutusu: tstanbul No 246 2 2 4 2 9 7 2 2 4 2 9 8 2 2 4 2 9 9 Jamaları, muhtar e seeimlee»jüzenley< SAJU DUNÎA BİMOV'un (ÎZLEM MAÎ YA KUTSAL Kurtulu? Savâşının gerçeje 6. ciU basılıyoA MAÎ YAYINLABl AT 102 Cağalcğlu ~. İstanb Reklâmcdık: Ortadoğu barut fıçısı haline gelince, îsrael'deki Amerikalılarla İngilizlerin tahliyesi başladı I Milletvekilleri, malî hüknmlerin sivil personele • uygulanmamasmın ikilik yaratacağını belirttiler Nâsır, Akabe Körfezini kapattı Moskova, saldırıya geçeceklerin Rusya'nın İsrael tankçıları Muır « n ı n n W yakm bir kesimde manevr» yapıyor AP Grupunda Askerî Personel Kanunu tenkid edildi Senato'da ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) AP Millet Meclisi Grupunda dün Balıkesir Mılletvekili Adnan Akın gundem dışı bir konuşma yaparak Askeri Personel Kanununun getirdıği tazmınatların hangi kaynaktan ödeneceğini sormuş, Bakanlann yurt içinde yaptıkları gezilerin turıstık bir mahiyette olmaktan çıkarılmasını istemıştır. Grupta ayrıca Zonguldak Milletvekıli Ekmel Çetıner'ın zamlar, Devlet Personel Kanunu ve bazı tazmınat kanunlan hakkında genel görüşme açılmasını ısteyen önergesı okunmuştur. Sâbıt Osman Avcı başkanlığın da toplanan grupta Başbakanla beraber Almanyaya giden Erzurum Milletvekıli Cevat önder bir konuşma yapmış ve heyetın 180 bavulla dönmediğini ıddıa etmiştır. Gezinin çok başarıh ol duğunu belirten Önder özetle şunları söylemıştir: jün hayat pahalılığı tartışıldı mukavemetiyle karşılaşacağını bildirdi (Dış Haberler Servisi) EYRUT Başkan Nâsır, Ortadoğuda yeni bir silâhlı çatışmaya yolaçabilecek bir tırmanma yaparak, Akabe Körfezini İsrael bandırah veya stratejik maizeme taşıyan bütiin gemilere kapatmağa karar verdiğini açıklamıştır. İsrael daha önce Ortadoğuda gergınliğı had seviyeye yükselten boyle bir tedbiri bır savaş hareketi sayacağını belirtmişti. Ancak Tel Aviv'den henüz resmi bir tepki gelmemiştir. öte yandan Mısır ve Suriye, tarihlerinln en büyük askeri yığınağını tamamlamağa çahşmaktadırlar. Ürdün, Lübnan ve Irakta da asırı askeri hazırhklar yapılmaktadır. Bu arada Birleş miş Milletler Genel Sekreteri UThant ta, her an patlamaya hazır bir barut fıçısı haline gelen Ortadoğuda bir savaşın çık masını önlemek üzere dün Kahireye gitmiştir. (Arkası Sa. 7, Sü. 1 de) B Başbakanm Almanya gezisi «Başbakanımızın bu seyahatleri bir kısım çevreler tarafından küçültülmek istenmektedir. Aka kara, karaya ak diven, agzınızla kus tutsanız betenmeyen, (Arkası Sa. 7. Sü. 3 de) Petro! boru hisselerinin satışı hakkında hükumet karar verecek Bülent DİKMENER • TİCARET BAKANINA 6ÖRE FİAT ARTIŞLARI EKONOMİK GELİŞİMtN TABİÎ SONTJCU ANKARA. (Cumhuriyet Bürosn) Cumhuriyet Senatosunda dün, Ekrem Özdenin (CHP bir soru önergesi dolayısiyle hayat pahalılığı ve fiyat artışlan konusu tartişılmıştır. Önergeye cevap veren Ticaret Bakanı Ahmet Türker, geçmiş yıl lardan örnekler göstererek, mevsimlik iktisadî faktörlerle her yıl Eylul ve Şubat aylan arasında fiat artışlan olduğunu, ancak Şubat aymdan itibaren Eylul ayına kadar fiatların düştüğünü bildirmiş, fiat artışlannın vatandaşlann satın alma gücüyle karşılaştınlması gereküğini ileri sürmüştür. Bakan, özetle junlan söylemistir: «Meraleketimizdeki fiat hareketleri ekonomik gelişimlerin tabiî bir sonucu olarak tesekkül etmektedir. Gecen yıl işcl dövizleri v« ihracattakl nelişmeler sehe•biyle 2 milraY llralık bir iştira giicü yaratilmıştır. Bu da flatlara tesir etmiştir. 1960 Eylul 1 9 C 7 Subat aylan arasında geçen yıllar dakl aynı döneme göre. fiatlarda yüzde 3,5 luk bir fazlalık görülmüstür. Vergi artışlan, fiatlan binde 7 oranmda etkilemiştir. Fiat artışjannı durdurmak için narh ya da vesika usullerine başvurul mamakta, yurt içinden ve dışından sağlanan mallarla halkın ihtiyacı giderihneye çalışılmaktadır.» Önerge sahibi Özden, Bakanın konuşmasmı esefle karşıladığını söylemiş, «mutfafc masraflarının artısını, Bakan inkâr edebilir mi? (Arkası Sa. 7. Sü. 5 de) Eski Kumandanlar Ankara'dan ayrıldı ANKARA. lCnmhuriTet BSrosn) Maliye Bakanlığı yetkililerı, Batman Iskenderun petrol boru hattı hısse senetlerinin halka satılmasının sakıncalı olduğu görüşünü benimsemisler ve bu görüşün çeşitli yönlerıni Malive Bakanına bildirmişlerdir. Enerji ve Tabiî Kaynaklar Ba kanlıgı yetkilileri d< boru hattı hısse senetlerinin vüzd* 49'unun halka satılmasmın karsısında olduklarını helirtmi^lerrlir Hükumete yakın çevrelerden alınan bilgiye göre, kamu oyunda büyük tepkilere vol açan (Arkası Sa. 7, Sü. 3 de) ORDU TANK UÇAK Arap/ar Türkiye'nin desteğini istediler MP Genel Idare Kurulu üyesi istifa etti Millet Partısı Genel tdare Kurulu üyesi Tahsin Kitapçı «Osman Bölükbaşı'nın parti tüzük ve programına uymıyan davranışlarını» ileri sürerek 105 arka daşı ile birlikte partiden dün iıtifa etmiştir. Tahsin Kitapçı, bu konu ile ilgili olarak düzenledıği basın toplantlsında, Bölükbaşı'nın, Genel Başkanlık görevmi istifadan sonra kanun dışı olarak işgal et tiğini, istifayı Genel tdare Kurulunun kaldırmaya vetkisi bulunmadığını bUdirmiştir. tstıfa edenlerın hıç bır partiye girmiyeceklennı de belirten Tah sin Kitapçı, «Bölükbaşı partiden aynlmazsa ne yapacaksınız?» sualıne de şu cevabı vermiştir: Milliyetçi bir cephe kuracağız. Milliyetçi cepheyj de YTP, CKMP ve MP li üyelerle kurabiliriz.» Bir Arap lahudi savaşı patlak verdıği takdirde Urdün, Irak, Suriye ve Lubnanın Israele karşı IVIısınn yanında yer almaları beklenmektedir. Yukandaki haritada sözü geçen Ortadoğu ülkelerinin askeri güçleri mukayese edilmekte ve bir saatli bomba haline gelen Akabe körfezi görülmektedir. unün Tartışmalar ve bir açıklama Askeri Personel Kanunu tasansı üzerinde çıkan tartışmaların başlıca sebebi, Türkiyede personel meselesinin tüm olarak ele alınamaması ve yapılmak istenen terfih değişikliklerinin sistemli ve besaplı olmaktan çok, kısmî tercihlere, sübjektif ölçiiiere dayanmasıdır. Asker ve sivil personel şüphesiz iki ayn statüdedir. Terfi usnlleri, tâyin usulleri, görevlerin mahiyeti başkalıklar gösterir. Şu var ki ayn statükoda olmak demtk, bir düzenin içindeki sektörlerin dengesizliği demek de değildir. Personel meselesi önce topyekun ele almır, eldeki imkânlara, muhtemel gelişmelere göre plânlanır, ve bu imkânlar, objektif ölçülerle sektörler için ayrı ayn kullanılır. Nitekim, personel işlerinin düzenlenmesi prensipi kabul edildiği zaman mesele böyle vazedilmişti. Oysa daha işe başlamadan önce prensip bozuldu. Arkasından sivil personel kanuna ne kuş, ne deve misali bir acayip yaratık gibi çıktı. Reform bir yana, terfihle ilgili hüküraleri bile uyırulanamadı. Zira uygulanmayacak hale getirilmesi için elden gelen yapılmıştı. Arkasından askerî persccel kanunu tasansı kanunlaştı. O da başka se> beplerle veto edildi, yeniden Meclise geldi. Simdi bir yandan sivil personel güdük kanuna tâbi olarak beklerken, öte yandan askeri personel tasansının müzafceresi devam ediyor. Ediyor ama tartışmalar da gittikçe artıyor. Yargıçlar, hekimJer, müktesep haklarını istemekiedirler. Assubaylar yine subaylar gibi muamele görmek hakkının ödenekler için uygulanmasını talep ediyorlar. Kıta hizmetiyle karargâb bizmeti arasmda farklılık gözetilmesi ileri sürülen dileklerdendir. Hnlâsa, işin başinda yanlış hareket edilmesi, tasarının genellik, eşitlik. âdil olma vasıfları üzerinde tereddütler uyandırmıştır. Simdi elbettc kısmî tercihler hakkındaki istekler, haklı haksız, artacak ve kaımnun çıkışından sonra Anayasa Mahkemesine başvurulacağından, iptal dâvalarının açüacağından veya değişiklik basküarına sonuç alınmcaya kadar devam edileceğinden bahsolunacaktır. *fc jlj *î* Tartışmalar devam ederken isteklerin Parlâmentoya olduğu kadar, basına da aktanlması demokratik düzen içindeki normal eylemlerdendir. Meseleleri kamu oyuna duyurmak, hakkın elde edilmesi yoIunda kamu oyunun desteğini kazanmak için keşfedilmiş başka bir araç da yoktur. Basıa meseleyi ortaya koyar, o mesele fizerinde fikrini söyler. Fikirler anlayışa göre lehte olur, aleybte olur.Lehtekileri de, aleyhtekileri de beğenmiyec vardır, beğenen vardır. Fakat fikirlerin bepsi kamu oyurran aydmlanması, çeşitli yönlerden ve açüardan konuya açıklık verilmesi amacına dayanır. Genel Kurmay Halkla Münasebetler Dairesi Başkanlığı dünkü açıklamasmda bu gerçeğe, daba doğrusu demokratik kurala aykın bir çabaya düşmfiş ve asker personel kanunu hakkında yayınlanan haberleri, tartışmalan, ve tartışmalar konu alınarak, söylenen fikirleri suçlandırmıştır. Suçlama gerekçesinde denilmektedir ki: «Kanuniyet kesbetmeden şu veya bu şekilde yapüan beyanlar maksatlıdır.» Yani bir tasan fizerinde konuşmak, fikir söylemek, tartışmaya girişmek veya tartışmayı açmak maksatlıdır, dolayısiyle suçtur. Aynı mantıktan hareket edersek, Meclise verilmiş biç bir tasan üzerinde demek ki kimse konnşmıyacak, uyarmıyacak, haksızlık iddia edenler lse kaderlerine boyun eğip bekliyecekler. Aslında bu, «biz biliriz, biz yapanz, biz her şeyi daha iyi düşünürüz» anlayışının Parlâmento örtüsüne büründürülmek istenen örneğidir ve ne demokratik ilkelerle, ne de modern devletteki, insanlann haklarını savunabilme kurallariyle ügisi yoktur. Verilen haberler yanlış olabilir, karşı fikirler veya hakhlık iddialannı cevaplandırmak gerekebilir. Şüphesiz bunlar Ugisi bakımından Halkla Münasebetler Dairesinin görevlerindendir. Ne var ki görev ye?ine getirilirken her halde temel kurallara uyuunalı ve hele düzenin Ukeleriyle tuhaf bir çelişmeye düşmekten sakınılmalıdır. âsır, pek az ihtimal verilen bir harekette bulunmuş, Akabe körfezini yeniden abluka altına alarak Jrtadoğuyu son 19 vü içindeki üçüncü savaşın eşiğine adamakıllı yaklaştınnıştır. Mısır lideri dün yaptığı bir açıklamada, Akabe körfezini İsrael bandıralı veya stratejik maizeme taşıyan bütün gemilere kapattığını açıklamıştır. İsrael daha önce böyle bir tedbiri «savaş hareketi» sayacağmı defalarca ve resmen açıklamıştı. Şimdi her şey, İsraelin göstereceği tepkiye bağlannuştır. Nâsınn bazı eski yaralan deşen cüretkâr kararı İsraeli olduğu kadar diğerbazı Arap ülkeleriyle Birleşmiş Milletleri ve dünyanm denizci ülkeleıini de Kahirenin karşısma çıkarmıştır. Nitekim VVashington, Nâsır'ın kararmdan 13 saat önce yaptığı bir açıklamada, İsraelin Akabe körfezindeki limanı Eilata giris yolu olan Tiran Boğazını bütiin ülkelerle açık bir deniz kabul ettiğini bUdirmiştir. Dışişleri Bakanlığı sözcüsü, «Amerika, milletlerarası su yolu saydığı Tiran Boğazının herhangi bir ülke tarafından kapatılmasını vahim telâkkl eder» demiştir. Kızıl denizden Eilata ve Ürdünün Akabe Umanlanna kadar nzanan 200 kilometre uzunluğundaki bu dar fcanal, Mısn tarafından üçüncü defa kapatdmaktadır. Birincisi, 1948 deki ilk Arap • tsrael savaşı sırasındaydı. Bundan 11 yıl evvelki Süveys kanalı buhranm(Arkası Sa. 7, Sü. 4 de) N Eski yaralan deşen cüretkâr bir hareket ANKARA (Cumhnriyet Bürotn) Birleşik Arap Cumhuriyeti ile Israil arasındaki çatışma, dün Ankarada da diplomatik fa aliyetlere yol açmıştır. B. Arap Cumhuriyeti .Cezayir Suriye ve Irakm Ankara büyükelçileri saat 14'de, Dışişleri Bakanı vekili Faruk Sükan'la gorüşerek, bükumetlerinin görüşlenni anlatmışlar, Türkiyenin anlaşmazlıkta kendilerini desteklemesini i»temişlerdir. İki günden beri toplantı hâlinde bulunan Ortadoğu ülkeleri nezdindeki büyükeiçilerimiz, dün Dışişleri Genel Sekrtten Zeki Kuneralp başkanlığındaki çalışmalan sırasuıda, yalnız Arap Yahudi çatısması üzerinde durmuşlardır. B. Elçiler, Akabe Körfezımn Mısır tarafından ablukaya alınmasının, bi savaşa yol açabileceğini belirtmışler ve bu çatışmada bu ablukamn çok önemli rol oynadığını ve merdivenleşmeye yol açacağını ifade etmişlerdır. Öte yandan; Dışişleri, Hükumetüı durumun dıkkaüe izlendiğlni bildinniştir. • Manisa cezaevindeki isyan büyüdü MANİSA Cezaevinde önceki gün bir mahkumun yaralanmasiyle başlayan olaylar, dün de devam etmiştir. Tutuklu ve mahkumlar, cezaevinin iç caınlannı sandalyalarla kırmış, aşçıyı da yaralamışlardır. Aşçıyı 4 saat sonra ilgililere teslim eden mahkumlar, 5 gardiyanı da bir süre nezarette tutmuşlardır. Raporlu olan Cezaevi Müdürü tzzet Sezginer'in yerine Konya'dan gelen yeni Cezaevi Müdürünün geri alınmasuu isteyen mahkumlar, çarşaflar üzerine, «Hakikî suçlu Başgardiyandır, onun tevkUini istiyoruz. Eski Müdürü istiyonız» ibarelerini yazmışlardır. Saat 14'de başlayan olaylar, 18.30'de Vali ve Savcımn konuşmaları üzerine yatışmıştır. Bu arada, tzmir'den gelen takviye jandarma birlikleri, cezaevi etratmda tertibat almıştır. Adliye Bakanhğınm bir telefon emri üzerine olaylann elebaşısı 20 mahkum çeşitli cezaevlerine nakledilmişlerdir. Oycfnın kaatili, «ölüm derecesinde oldu zaturree» İNÖNÜ SİLÂH ARKADAŞLARI İLE Altın fiatlan ve sigorta primleri fükselmeğe başladı LONDRA, (AP a.a.) Ortadoğu'daki harp tehlikesinin birdenbire artması üzerine, Londra borsasmdaki altın fiyatlarmda büyük bir yükseliş olmuştur. Şimdiye kadar görülmemiş derecede yüksek miktarda bir «Alış veriş» yapüdığı ve isteklerin büyük bir kısmnun, Ortadoğu'daki alıcılardan geldiği bildirilmektedir. Orta ve Uzakdoğu limanlann» yapılacak sevkiyat için deniz nakliye sigorta primleri de, 3 misll arttınlmıştır. 100 Sterlinden 9 Peni olan primler, 2 Şiling 9 Peniye yükseltilmiştir. Öte yandan, çeşitli memleketlerdeki bâzı uçak şirketleri, dün Kahire seferlerini iptâl etmişlerdir "PAŞA,,LARI İNÖNÜ VE TURAL GARDA UĞURLADI ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Garp Cephesi Kumandanı İsmet Paşa, eski silâh arkadaşlan Fahrettin Altay ve Muharrem Mazlum Paşaları Ankara'ya gelişlerinde olduğu gibi, İstanbula dönüşlerinde de Garda uğurladı, uğurlama töreninde Genel Kurmay Başkanı Orgeneral Cemal Tural da hazır bulundu. IIIIİM Üçüncü defa Türkiye Muharip Gaziler Cemiyetınin şeref günü olan 19 Mayıs'ta dâvetli olarak Baskente gelen Kurtuluş Savaşının Komutanlanndan Fahrettin Altay, Kazım Özal ve Muharrem (Arkası Sa. 7. Sü. 4 de) Ölüm derecesinde zaturree olduğu tesbit edilen Oya Olcay'ın kaatili Ömer Güler. önceki gün kaldırıldığı Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıklan Hastanesinden dün alınarak Haydarpaşa Nümune Hastanesine yatınlmıştır. Hiç bir şey yemeyen ve bir haf ta içinde 9 kilo zayıflayan kaatil, sinir krizleri geçirmektedir. Cezaevi doktoru tarafından Bakırköy Hastanesine kaldırıfan Ömer'in çok bitkin hali dikkati çekmiş ve kaatil, ambulânsla acele Numune HastaneF'ne nakledilmiştir. Bir doktor, «Ömer'e ölüm derecesinde zaturree teşhisi konulmuştnr. Fakat kendisini gerekli tedavilerle ölümden kurtarmaya çalışıyoruz» demiştir. Gardiyanı Hapsettiler BİTLİS Cezaevindeki mahkumlar, İsa Gilgöz adlı gardiyanı, sabaha kadar nezarette tutarak dövmüşlerdir. Olaya, mahkumlarla gardiyanlar arasmdaki tartış. ma sebep olmuştur. Mahkumlar; gardiyam, sabah Valiye teslim etmişlerdir. I ııııın Tütün gelirinin dağılımı konusunda Mec/ıs araştırması istendi ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Tütünden elde edilen gellrin tütün ekiclleri ile ihracatçılar arasındaki rfngıiiTni konusunda bir Meclis araştırması açılmzsı latenmistir. (Arkası Sa. 7, Sü. 4 te) Cumhuriyet Gazefesi Yazı Işleri Müdörlü ğüne Istanbul gaze tenizin 17.5.1967 tarihll nüshasının birinci sahife beşinci lütununda «Yargıtay Bursa nutku ile ilgili kararı onayladı» başllğı altında bir haber yayınlandığı görülmüştür. Bu haberde 4 yıl hapslnl Istediğim dosyanın Savcılığa geldiği de ilâve edilmiştir. Şimdi hakiki durumu »sağıda açıklıyorum. (Arkan Sa. 1, S(L I de) ODODt y DDDOE ııııın X DODOL ıI ıI ıI ıI ıÜn! fs ıı i) DDODI ııııııı n n DOoat ııııın ııııııı ODOOI ııımı / TAZISIZ **fx " IIIİÜI IIIIÜI ECVE1 GLKESİM