Katalog

THESEE (Roman) ANDRE GIDE, üç lira ASYAN1N AVKUPAYA ÖĞRETTİĞI, Franı Altheim, dort Ura. PATATES ŞÖVALTELEEİ (MİZAHİ roman) Giovanrü Guarechl'nin şaheseri. Lüks kapak, iç baskı birincl hamur. On bef lira. ALTIN ZİNCİR Upton Sindair'in lanatçıları eleştiren eseri. On lira. FIRTINA ÇOCUKLARI (Roman) KORNAROS'un esen, on lıra. EVLERDEN BİKİ (Roman) ORHAN KEMAL'in on lıra. Reklâmcılık 1682 '5383 MAY YAYINLARI SUNAB: 44. yı/ sayı 1SS67 umhuriYet KURÜCUSÜ: TONUS NADİ Telgraf ve mektup adresfc Cumnuriyei Istanbul Posta Kutusu: tstanbul No. 246 TelefonJar: 22 42 90 22 42 96 2 2 4 2 9 7 2 2 4 2 8 8 2 2 4 2 9 9 ÇÖZÜMLİİ, MalemaHk Problemleri Oıta I. Qrte n. Orta ÜL a İHSAN IKK Ortaokul feğrenc^ri için yanlmi? yardımcı ve çik istâadeli kitaplardır. Ifadeler açık, sonuçlsr kesindir. Her smıf için ayn ayn 10 ar liradır. İNKILÂP ve AKA Kitabevleri \ "{ İlânaük: 94/5384 Cumortesı 75 Mayıs 1967 lstisna haddi lOOO.lira olacak KURULAN PARTİNİN GENEL BAŞKANUĞINA FEYZİOĞLU SEÇİLDİ Prof. Turhan Feyzioğlu dun resmen kurulan Partinin dilekçesini imzalarken TürkBulgar sınırında yenı bir olay Tasarruf Bonosu Tasarısı Komisyonda kabul edildi ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Tasarruf Bonolan ile ilgili hükumet tasarısı vi teklıfler MUlet Meclisı Bütçe ve Plân Komısyonunda goruşulmeğe başlanmıştır. Tasan ve tekUflerit tumu uzenndekl goruşmeler sırasında Maliye Ba kanı Cıhat Bılgehan «Tasarrof bonolannı vergi ba line getirmeyi uygun mütalaa et miyorur demiştir. Komisyonda tasamıf bonolan nın Anayasaya aykın olduğu üeı surulerek, tamamen kaldırüma! istenmiştir. Komısyon, tasarruf bonolarır az gelırhlerden Kaldıran, tedıy ıstısnasını genışleten hükume tasarısını, Mesut Erez (AP tarafından hazırlanan ve tasa ruf bonolarını kalkınma vergi hâlıne getirmeyi ongoren kar.u teklıfını ve bu tekhl üzericd Maliye Komısyonunun değıştıı sını aynı zamanda ele almı^tır Nöbet kulesindeki Yeni Partinin 2 erimiz öldürüldü adı: GÜVEN ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) rof. Turhan Feyzioğlu ve arkadaşlan, dün yeni partüerini kurmuşlar ve partiye, «Guven Partisi» admı vermişlerdir. 45 kurucu üyenin imzasıyla hazırlanan bir dilekçeyle İçişleri Bakanlığına başvurularak yeni partinin kuruluş îormalitesi, taroamlanmıştır. P nlgar sınır bölgesinde S gün denberi çeşitli olaylara sebep olan «Meçhul Bulgar Askerı», dün sabaha karsı Kofçaz llçesinin Ahlatlı Köyü yakınlarındaki gözetleme kulesinde görevli iki erimizi otomatik tabanca ile öldürmüştür. Bulgar askerinin, daha sonra bu bölgeden Bulgaristan'a geçtiği sanılmak tadır. İki gun once de genç bir koylumuzu oldurup, babasını yaralayan ve uzerınde Rus yapısı otomatık tabanca bulunan Bulgar askennın yarattığı dehşet, slnır çevrelerınde ınfıal ve hevecan uyandırmıstır. KIRKLARELİ, (Nazif KARAÇAM Bildiriyor) B TÜFEKLERİNt DE ALDI Gunlerdenberı alarm durumundakı sandarma \e keşıf uçaklarınca takıp edılen, hakkında «Vur» emrı çıkarılan «Meçhul Bnlgar Askeri»nın 190 numaralı çozetleme kulesı cıvarında yattığı yerden yaylım ateş açarak şehıt ettıği erlerımız, 21 yaslarındakı Hasan Baykuş ıle Hacı Ali Sahin'dır Bulgarın, şehıt erlenmuın tufeklenyle şarjorlerını de aldığı anlasılmıştır Kırklarelı Tumen Komutanı ıle Emnı>et ve gızlı servi"; elemanlaıı, olay yerıne gıtmışlerdır Türk Anneler Derneği yılın annesini secti Tasan ve tekUfler Hükumet tasarısı Yenı partinin Genel Başkanhğına, Prof Turhan Fevzıoğlu segılmı^tır. CHP'den a} rılan 52 mılletvekıhnden Tsı, kurucu uye olarak, dılekçe\e ımza kovmamıştır. Bunlardan bazılarının gezıde olduğu behrtılmıştır. Bazılarının ise, CHP've donme ıhtımah ortava çıkmıştır. Dılekçeşe ımza ko\ma\anlardan Şevket Raşıt Hatıpoğlu, son dakıkadakı ısrarlar uzerıne, ımzasını koymustur. 52'lertien dılekçe\e ımza kojmayanlar şunlardır Nuretiin Ardıçoğlu, Enver Güreli, Mahmut Çetin, Vefa Tanır, Fenni Islimyeli, Zarife Koçak, ve Kasım Gülek. Bunlardan Ardıçoğlu, Çetın ve Tanır'ın gezıde olduğu bıldırılmıştır. Gureh'nın, sıyasetten tamamen çekıleceğı so>lenmektedır. Koçak'ın ise, «Vef» hisaim, imza koymaga manidir» dıyerek, ımzalamaktan kaçındıpı oğrenılmıştır. ^ j İzmir Fuarı ile ilgili karar değişti Katılma İçin döviz kaldınldı Bülent DÎKMENER ANKARA 1967 İzmir Enternasyonal Fuarr.ıa katılacak olan devletlerın pavyon ınşaatı, pavyonun kurulması ve devamı ile ilgili butun masraflarının dd vız olarak karşılanmasını ongoren faurlara aıt dı$ tıcaret ışlerıne daır sırkulerın bir maddesi 4 Mayıs tarıhlı Resmi Gazete'de yaymlanan ypnı kararla ıptâl edılmıştır. Her yıl yurdun çeşitli yerlerinden gelen müyonlarca kişınin zlyaret ettıği tzmır Enternasyonal Fuarına katılan devletlerin, 1966 yılı da dahü olmak üzeTe, kuracaklan pavyon ve personel mas(Arkası Sa. 7, Sü. 5 de) İmza töreni Feyzioğlu ve arkadaslan dun, partinin kuruluş dılekçesıni hazırlamış, saat 1130'da Meclıs bınasının Anayasa ve Adalet Komısyonu odasında ımza torenı duzenlemıslerdır. Torende fotoğraflar cekılmış ve Feyzioğlu, şunları soylemıştır: «Dün şece saat 5'e kadar çalısmak suretiyle prosram tamamlannustır. Si>asi parti olarak, mem FEYZtOGLU VE ARKADAŞLARI TARAFINDAN leket huzuruna, valnız genel formüllerle degil, DÜN tMZ\ EDİLEN KURULUŞ DtLEKÇESt bütün vurt sorunları hakkında çözüm yolu gösteren görüslerle çıkıyoruz. Programımızın tam metnini açıklayacaŞız. Bugünden itibaren yeni bir sivasî kurulus içinde 32 mflyon vurttasımızın himavcsindeyiz. Ulu Tanrıdan dileğimiz, bu hizmette millete lâyık çahsmalar yapmamıza vardımcı olmasıdır.» (Arka";ı Sa. 7, Sü. 1 de) Halk Partısı ıçındekı çalkantı karsısında ıktidar partısının akılIı bir tutum gösterdiğine süphe vok. Uisleri frenlemesini bilen, kopanları kendine çekmek aceleciliğine kapılmavan ı c dikkatlerin daima C.H.P. çalkantısında toplanmasını sağlavan bir tutum bu. Niteİnönü, yeni parti kım A.P. Genel Idare Kurulu, Mecliste tartısmalann açılmaması için belki seçim sistemini değistiren teklifi de getirmiyecek, böylece için: «Demek ki, şımsekleri üzerine cekmeden hem karsısındakılerîn birbirini vemesıni zevkle sejredecek, hern de iktidar olarak rahat çalışma imkâgövene ihtiyaçlan nını hulacaktır. unün iktidarın tutumu «ISTANBUL» DONANKIAYA KATILDI Amerikan askeri yardımından alınan a bin tonluk «tSTANBUL» Muhribi, dün Kasımpasa'da vapılan törenle, Deniz Kuvvetleri Komutanı Oramiral TJran tarafından, Donanma Komutanı Koramiral Eyicioğlu'na teslim edilmistir. Törende konuşan M. Savunma Bakanı Topaloğlu, son günlerde basında yer alan Türk Silâhlı Kuvvetleri ile ilgili konuların, hilşisizlik yüzünden yanlıs yazıldıfım ileri sürerek, Turkiye'ye verilen silâtalann NATO'yu korumaK için değil, Türk komutanları emrinde vurt savunmasında kullanıldığım söylemistir, Amerikan Büyükelçisi P. Hart da türkçe konusmasında, «IstanbuUun, Turk komutanlan emrinde en iyi sekilde vaaife göreceğinden emin olduğunu belirtmistir. Genelkurmay Baskanı Orgeneral Tural'ın kısa konuşmasından sonra gemi komutanına; Vali Poyraz ve Belediye Baskanı Işcan tarafından, birer hediye verilmistir. (Fotoğraî: Tulây DtVTTÇtOĞLU) Tasarı ve tekhflenn tumu üz ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) rınde goruşmeler açıhnca ıl sozu Maliye Bakanı Cıhat Bılg Turkıye Anneltfr Derneği 14 han almış, hükumet tasarısm Mayıs Anneler Gunu munasebetıyle Başkent'te, ^eçtığımız yı özelhklerını acıklamı<;tır. Bu tasan, 500 lıralık tedıye ı lın annelerını, dun açıkla»nış ve tisnasını genel olarak 1000 lır kendılerını basına tanıtmıştır. ya yukseltmekte. ücrethlerde Dernek, şehırlı anne olarak 52 tısna haddını 800 lıraya ulaştı yaşında 7 çocuk ve 8 torun samakta ve ayhk 1200 lıra alanl h\bı Fethıye Ergul'u, koylu an(Arkası Sa. 7. Sü. 3 d ne olarak da 40 yasında 4 çocuk lahibı Hatıce Kara'vı seçrruştır. Bıldmldığıne gore Fethıye Ergıil, genç /açta kocasını kaybetmesıne rağmen, 870 lıralık üç ayhk dul maasıyla, yedı çocu ğunu da okutmu; ve buyuk bır başarı elde ptmıştır Köylü kadını olan Hatice KaANKARA (Cumhuriyet Biiros ra da kocasının p;k az kazan CHP mllletvekılı Cıhat I «»a, dlkts dt«me\ı oğrenerefc ban, Turk milleti ve vatanır yardımcı olmu^, o da dort çocuğunun tahsıllennı yapmalarıyetışen kuşaklara o.aek olacı nı sağlamıştır sekilde devlet hızmetinde, dı mana karşı savaş cephelennı edebıyat Jack Ruby'nin gizli ılun, teknık, sanat, yer aldıkl duşunce alanında Turk telefon numarası.. gorulen Büyükleri vatandaşların «Türk Anıtı» na d NEW ORLEANS, (AP) Savnedılmeleri ıle ilgili bir kan c\ Jım Garnson, dun, Jack Ruby'teklifi hazırhyarak Meclis Başkı nm gizli telefon numarasınm, öllığına vermiştır. durdüğu ve Kennedy'nın kaatıli Bu anıta defnedileceklertn c olduğu sanılan Lee Harvey Osni, Bakanlar Kurulu, Sena wald'uı deftennde şıfrelı olarak Mıllet Meclısi üyelerı ve olur bulundugunu açıklamıştır kanunl mrrasçüan tarafından Warren raporunda, Ruby ıle tenebılecektır. «Türk Büyük! Oswald'm hıç bır ılışkısi olmadıAnıtı»nın yeri, Ankara'da ( ğının belırtümesıne rağmen son cak ve 1968 yılından ıtiba açıklama ilgilılerce hayretle karTBMM butçesme konulacak t şılanmıştır. sısatla, 5 yıl içinde bitirileceki «Türk Büyükler Anıtı» kurulmai teklif edildi Mesruiyet prensibini uyguladığı rejim tartısmaları ve buhranına sebep olmadığı surece bu xevklı sahne de\am edip gıdecek gibi de görünüyor. Bir iktidarın kendıni gosterebilmesi ıçın bundan daba mıisait bir ortam tasavvur edilemez. Demokrasinın ana kuralı olan iktidar savası jerine simdı Türkı\e'de muhalefet savası baslamıstır. Daha doğrusu savas, en büjuk muhalefet kıtlesini bblmek için çırisilen sa\astır. A.P. sandalve savısı bakımjndan bundan bir >ıl bncekı korkulu de\re>ı atlatmış, mutlak çoğunluklu bir iktidar haline gelmıstir. Gerçekten bırkaç ay öncesıne kadar iktidar partisi grupundan 1520 kisinin ayrılması A.P.'vi tek basına bükumet kurmaktan alıkovacak kadar tehlikeli\di. Dolavısiyle gruptaki muhalefet üzerinde hassasıvetle duruluvor, hattâ kabine değisikliği de bu yüzden, ertelenıp gıdnordu. Bugiin ise durum baskadır. Liderler, büyük kongrede ve parti organlarında sağladıklan hâkimiyeti simdi grupta da sağlamıslardır. Bunun, >ukarda kısaca ısaret ettiğimız gibi, faydalı yanı var, ama akıllıca davranılmazsa zararlı ve tehlikeli yanı da var. Favdalı, ya da olumlu yanı yürütme organına hareket ve is yapma imkânını acmasıdır. Çok partili parlâmentoda A.P., büyuk çoğunluğa sabip olmustur. Hükumetın denetlenmesı sırasında yıpratılması eskisine oranla güçtür. Ilem iktidar, hem de hâkim parti niteliklerini mutlak olarak kendisinde birlestirdiği için, idare roekanizmasında ve halk iizerındeki müessiriyetini kolaylıkla gelistirebilecektır. Tesirliliçin ise bir iktidar icin mesruiyet kadar onemli oldnğu inkâr edilemez. Zira tesirlilık, kademelerin yürütme organına tam olarak bağlanmasını, hijerarsik kurulusun ve mekanizmanın ıslevebilmesıni saglar, üstelık kitlelerdeki toplu hareketleri kendılığınden önler. Nispî temsil sisteminin alevhinde bulunanlann ellerindeki en kuvvetli delil müessıriyetin sağlanamamasıdır ki, simdı muhalefetteki bolünme, sistemin tabiatmdan gelen bu aksaklığı buvuk ölçude düzeltmıstır. Ancak olumluluk. aynı zamanda çoğunluk demokrasılerinde görulen, daha doğrusu demokrasive yeni alısan ülkelerde görülen tehlikeleri de beraberinde tasıyor. Bu tehlike iktidar tesirliliğinin artmasına karsılık, Meclıs içi ve Meclis dısı denetleme tesirliliğinin azalmasıdır. Azalma ve çoğalraa, fren müesseselere rağmen, süphesiz bır denge bozukluğu yaratmaktadır. tktidar partileri, gerek yürütme kademelerinde, gerek parti kademelerinde, yukardan asağı>a kadar, tam bır hâkımivet kurabilırler ve denge boznkluğonu hissettiren sebepleri de ortadan kaldırabüirlerse mesele yok. Ama u.vgulamalar şöstermektedir ki, hâkimiyet, iktidar ve liderler ne kadar kuvvetli olursa olsun kurulamıvor, aksine partizanlık, nüfuz ticaretı alıp vurüyor. jürüdükçe, imtiyazsız kitleler huzursuzlanıyor, azınlık, denetim haklarını sert metotlarla kullanıyor. Sertlik karsısında ise çofunluk, bir yandan kuvvetli olmanın etkisi, öte yandan yıkılma korkusuyla Anayasa dısına kaymağa baslıyor. Kısacası iktidar, ve muhalefet, tesirlilîk dengesizliği sonunda, mesruluktan gayrimesruluğa dönüsüyor; gavrimesru usullerin denemeleri birbirini kovalıyor. 1960 tan önce bu dönemi yasadık. Şimdiki sartlar gerçi o günkü şartlar değildir. Su var ki, Anayasa ne kadar bağlayıcı olursa olsun, çoğunluk ıktidarları için ve dolayısiyle Türkiye ıcin tehhke jine kendinı gbsterebilir; göstermemesi sadece bir akıllı tutuma, tesirlilik, meşruluk ağırlıklarının dikkatü kuHanr'nTis'na hajlıdır. var..» d e di u Ecevit, bugün son olaylara değinen bir konuşma yapacak M.EĞİTfM BAKANI ORMANLA İLGİLİ YAYINI SUÇLADI UZtJNKÖPRÜ Milli Eğıtım Bakanı llhamı Ertem, dun seçım bolgesı Edirne'nın Havza. Merıç, Uzunköpru ve Keşan ılçelerınde mcelemelerde bulunmuştur. Uzunköpru'de bır köylünün «orman» konusuna değinmesi üzerme Bakan Ertem »Bir kısım basın, alâkalı meslek teşekkülleriyle bu mevzuda ard düşüncelerle hareket ederektaalkıbn landırmak istemektedirler. An* cak bu kanunnn milletimize fay dalı sekilde çıkması için u|raşıyoruz» demiştir. ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) CHP Genel Baskanı Ismet înonu. dun CHP Genel Merkez, Par laraento Parti Meclısı uvelermin duzenledıklerı kokteylde gayet neselı ve sıhhatlı gorunmus, hemen hemen herkesle ayrı ayn şakala^mıştır Inonu, kokteylde tanıştığı «Llus» gazetesı muhabırı Yurdakul Fıncancıoğlu'na, «O, sen misin"» demi';, Genel Sekreter Kcevıt e de donerek, «Partiyi hançir»z parçaladı bakalım?» sorusunu •voneltmıstır (Arkası Sa. 7, Sü. 3 de) KIRAL, B. ELÇİMİZİ KABUL ETTİ CUNTA UZUN SÜRE KALMAYA NİYETLİ [DIŞ HABERLER SERVISİ] ATİNA Kuvvetli adam ve cnnta bükümetinin fçişleri Bakanı General Patakos, «Demokrası jenıden kurulduğu zaman, yeteri kadar genç olursam ordu'.a donerım» demiştir. 52 yasındaki Patakos'un bu sözleri, ordunun idareyi nzun süre elinde tutmayı tasarladığı şek> linde yorumlaıımıstır. Generai, hükumetın herhangi bır yenı Bakan atamavı duşunmedığım soylemıs, «Hükumet tamamdır. Fak3t ciddî olarak, îüzel ve akıllı bİT kadın arıyoruz, müstesarhk görevine getirilecek bir kadını» demıştır. / /zmır'de 30 dükkân tamamen, M dükkân da kısmen yandı İZMİR (Cnmhuriyet Bürosu) Kemeraltı'nriakı Havuzlubey pasajında oncekı gece sabaha karsı çıkan buyuk bır yangm, butun Kemeraltı çarsısını tehdıt etmış, 30 dükkân tamamen, 12 dükkân da kısmen yanmışUr. Bır terzı üukkâmndan çıktıgı sanılan yangının, bır kaç mılyon hradan fazla bır zarara sebep olduğu bıldırılmektedır. Yanan dukkânlann çoğunhığu tuhaiıye eşypsı satan dukkânlardır. Bu arada ıçınde sus balıkları bulıınan bıt dukkândakı akvaryumların kırılması sonucu bınlerce bılık vanarak ol müştür. A 1 w \ V 1 V Papandreu Öte yandan, bır sorgu yargıcı sabık Yunan Başbakanı George Papandreu'yu, Aspıda ıhanet dâvasıyla ılgılı olarak ıfade vermeğe çağırmıştır. Papandreu, Aspıda konusuyla ilgili yazdığı bır mektup hakkında perşembe gunu sorguya çekılmış bulunmaktadır. (Arkası Sa. 7, Sü. 2 de) ( \ CHP GÜLEK Cannes'da "Blow Up,, Büyük Ödülü kazandı , CANNES, (a.a.) Unlu îtal><ın fılm yaratıcısı Mıchelangelo Antonıonı'nm çevırdığı «Bow Vp» adlı ıngılız fılmı. «20'nci Cannes Film Festivali Büyük ödülü.nu kazanmıstır Ötekı oduller so\le dapıtılmıstır 9 En i> i Kadın Ojuncu: Fıa Degermark Wıderberg'ın «Elvira Madigan» adh fılmmdekı oyunuvla (Isveç). • En Ivi Erkek Oyuncu: Odded Kotler. «Üç gün ve Bir Çocuk» (tsrail) adlı fılmdekı ovunu^la (Arkası Sa. 7, SU. 2 de) Çıkayım nu? Çıkmıyayım mı? Çıkayım nu?. Çıkmıyayun mı?. Bu yazi serısı Senator Sadi Koçaş'm yakmda yayınlayacağı aynı isimdeki kitaptan bizzat yazan tarafından derlenmıştir. Birinci bölumde «Tarih boyunca Ermenilerv başlığı altında Ermeni tarihi, ikinci bolümde ise Türk Ermeni ilişkileri incelenmektedir. Eski Cumhurbaşkanı merhum Cemal Gursel'in teşvikiyle vapılan etud, konulan bir kin ve nefret* çerçevesi içinde almamakta, aksine Ermeni meselesf mevcut ise bunun bütün yönleri ile incelenmesi gerektiğini savunmak ve gerçekleri ortaya koymak istemektedir. Yazı serimizde kitabm bazı kısımları aynen, bazı kısımlan ise özet olarak verilmektedir: Bu arada Ermeni yazarlarmm eserlerinden alınan pasajlar, vesikalar da etüdü zenginleştirmektedir. Y ARI N : ECVKİ GUKESİN Cumhuriyet'te