Katalog

Amerikan Değerll romancımız FAKİR BATKDRT*un en son ve büyülc Ugi gören eseri. Yazar 5 ve 6 Mayıs günleri kitaplannı yayınevinde imzalıyor. BİLGİ ÎAÎINEVİ renisehir ANKARA Cumhuriyet 4772 Sorgısı lık Yayineyjnin çağdşş dün bir p a ^ ginin TVssyısı her zajHal&rıteı daha ilgi çeklcKjaalar, biiâye çıktL 160 saka, yalniK: 45. yıl seryı 15555 Telgraf v» mektup adresfc Cumhuriyet İstanbu] Poste Kurusu: tstanbu] No. 246 TeieionJar: 22 42 90 22 42 96 22 42 97 22 42 98 22 42 KURÜCUSÜ: rUNUS NADİ Dün sabah yaptıkları toplantıdan sonra... istifa edenler dedi ki: "Biz CHP'den değil, CHP bizden ayrıldı,, Çetin ÖZBAYRAK ANKARA Yüksek Disiplin Kurulıuıa sevkedilmeleri beklenirken, dün partiden istifa eden sekizler ve sekizlerin taraftarlan,son defa toplandıklan CHP grap odalarında, gazetecile re demeçler vermişler, genellikle, «kendilerinin CHP den değil, CHP nin kendilerinden aynldığım» söylemişlerdir. 8'ler konuşuyor Sekizlenn lideri Turhan Feyzıoğlu, «CHP den ayrılırken hançi dnygular içindesiniz» sorusuna karşı şunları soylemıştır : «Tıllar boyn ayni ülküler etrafında hiçbir çile ve fedakârlıktan çekinmeden mücadele ettiğimiz bir kısım arkadaslarla yolumuzun ayrılması üzüntüsüz verilebilecek bir karar değildir. Ancak, iç bünyesinde dentıokratik olmaktan uzaklaşan, Tür(Arkası Sa. 7. Sii. 3 de) 48 MOletveki ve Senatör CHP denistifa etti Genel Merkez istifalarla ilgili bildiri yayınladı ANKARA (Cumhuriyet Biirosu) vekili ve senatör CHP Genel Başkanlığına verdikler ortak bir istifa mektubu ile CHP'den istifa etmişlerdir ^^ Olağanüstü Kunıltayının bitimindcn CHP sonra, dün başta 8'ler olmak üzere 48bir gün millet İstifa edenlerin 15'ı senatör, 33'ü mılletvekılidir. Istifalar üzerine CHP'nın T.B.M.M. ortak grupu tiyelerinin sayısı 182'den 134'e inmiştır. CHP senato grupu 47'den 32'ye, Meclis grupu ise 135'ten 102'ye inmıştir. İnönü; "Asıl çalışma şimdi başlıyor,, dedi ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) İstifa mı, yeni bir parti kurma heyecanı mı? Orhan DURU ANKARA Dün, sabahtan başlıyarak, Meclis bınasında CHP Grup odalannvn buiunduğu bölümde bir heyecandır gidiyordu. Milletvekilleri gelıyor, gidiyor, fısıldaşıyor, öpüşü yor, bırbirlerini tebrik ediyorlardı. Bu heyecan, bir partiden istifa heyecanı mı idi? Yoksa yeni bir parti kurma heyecanı mı idi? Bunu kestirmek biraz zordu. (Arkası Sa. 7. Sfi. 2 de) İstifa edenler İstifa edenler şunlardır: Senatorler: Ferit Melen, Fehmi Alpaslan, Enver Bahadırlı, Fehmi Baysoy, Sedat Çumralı, Mustafa Dinekli, Sakip Hatunoğlu, Zeki Islâm, fbrahim Etem Karakapıcı, Ahmet Onar, Muammcr Obuz. Nizamettin Özgül. Mehmet Pırıltı, Abdülkerim Saraçoğlu, N'ecip Seyhan. Milletvekilleri: Turhan Feyzioglıf, Orhan Öztrak, Emin Paksiit, Süreyya Koç, Turan Şahin. Coşkun Kırca, Nurettin Ardıçoğlu, tbrahim Aysoy. Mazhar Basa, Hayri Bascr, Kemali Beyazıt, Fethi Çelikbaş. Mahmut Çetin, Ahmet Demiray. Himmet Erdoğ muş. Rafet Eker, Arif Ertunga. Enver Güreli. Sevket Raşit Hatipoğlu, Hüseyin tncioğlu, Hilmi İncesulu, Fenni İslimyeli, lhsan Kabadayı. Zarife Kocak. İrfan Solmazer, Ruhi Soyer, Atıf Sıhoğlu, Vefa Tanır, Bekir Tunay. Mustafa Uyar, Cemal Yavuz, Bahri Yazır. Huse> in Yılmaz. CHP Genel Başkanı lsmet Inonü, dun evmde Denizli MıUetvekıli Hüdal Oral ile Muammer Ertem Başkanlığındakı Denızlı delegelerınl kabul etmış ve kendilerıne «Kurultayda söyledikierime dikkat ettiniz, asıl çalışma şimdi başlıyor. Şimdi bize her taraftan hücumlar başlıyacak, netice almak için canla başla çalışacaksınız» demıştir. Bir delegenın, «Paşam, mahallî seçimler yaklaşıyor. İyi netice alacak mıyız» sorusuna înönü şu karşılığı vermiştır«Mahalli seçimler güç. Az zaman var. Netice almak için canbı ossbı çapsmamz gerçkıyor. tşin başında sandığa hâkim olmak. Buna göre çalışacaksınız.» Yeni bir parti kuruluyor ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) CHP den ayrılan 48 parlâmento uyesl onümuzdekl gunlerde bir yeni parti kuracaklardır. Partinın adının ne olacağı hakkında henuz kesın bır karar verılmemış olmakla beraber, lıder durumunda olan Feyzioğlu ile diğer istifacıların blı konuyu aralarında tartıştıkları oğremlnuştır. Belirtildığine göre, bazıları partinin adının «Merkez Partisi» ya da «Milliyetçi Merkez Partisi» olmasını ıstemışlerdir. Ancak bu adın tutucu bır ıfade taşıdığı belirtılmıştır. Merkez Partisi adına karsı «Milli Kurtuluş Partisi» ve «Millî Hareket Partisi» adları ortaya atıl mıştır. Millî Kurtuluş Partisı deyimine karşı çıkanlar «Neden knrtuluyormuşuz. Bu ad saçma olur» demislerdır. Milli Hareket Partisi adı ıse şımdiki halde üzerınde ençok bırleşilen deyim olmuştur. Bu arada Kemalıst Halk Partisi deyımı söz konusu olmuştur. Bazı ıstifacılar, lıder durumunda olan Feyzioğlu'nun oteden ben «ist» lı kelimelere kar şı alerjısı olduğunu belırterek, bu adın alınmasını uzak bır ıhtımal oiarak gormektedırler. «Churchiı'de de var» C H P Ş L Î L F R C u r n l > u r >y e t H a l k Partisinin 19. KurulUyının bitiminden bir gün sonra, 48 Milv n ı k l b b i l letveküi vc Senatör Genel Başkanbğa verdikleri bir ortak istifa mektubu ile parlilerinden ayrılmışlardır.. Son defa toplandıklan CHP Gnıp odasında gazetecilere demeç veren eski CHP'liler, «fcendilerinin CHP'den değil CHP'nin kendilerinden ayrıldığını» söylemişlerdir. (Fotoğraf: Mustafa İSTEMÎ) Denizli delegelerim Misaftr Kabul Salonunda «çok şükür iyileştim» sözlerıyle karşılayan tnönü, delegelere, fotoğraflarını imzalamış bir Denizlılının uzattığı eskl Turk parasını imzalarken «Churchil'de de vardı böyle imzaladığım paralar. O da cebinden çıkararak bana imzalatmıştı» derruştir. Denizli İl Başkanı tlhami Açıkalın, Kurultay'ın ilk gününde bir oğlu olduğunu ve «İsmet» ismını koymak ıstedığını söylemış, İnönü bunun üzerine sbenim ismimi» dıyerelc sevınçle fl Başkanını yanaklarından öpmüştür. tnönü daha soija Denizli Milletvekıli Hüdaı Oral'a «kaç kişinin istifa ettiğini» sormuş, Oral1ın «daha belli değil Paşam» demesi uzerıne şunları soylemıstır: «Kaç kişi gidecek, kaç kişi aynlacak yani daha belli değil vaziyet. Neticeyi bana derhal bildirin.» Denizli delegelerinın ziyaretlerinden sonra saat 12.30'da «Pembe Köşk»e gelen Genel Sekreter (Arkası Sa. 7, Sü. l'de) ORTAK İSTİFANAME VE İMZALAR Tehlikeli mi? üçlükler CHP için asıl şimdi başlamaktadır. Bu sadece Meclis Gruplarındaki istifalar dolayısiyle değil, partinio rafinaj ameliyesinde daha birçok safhaların buluıımastndandır. Gerçekten Halk Partisinin geleneksel bünyesi değişiyor. Olağanüstü Kurultayda bünje değişmesini zihniyet değişikliği olarak gördük. Yine gördük ki, CHP âdeta yeniliğe. halklaşmağa acıkmıştır. 1946' dan bu yana bir türlu halka inememenin. DP'nin ic AP'nin aksine halkla kopuk olmanın ıstırabı içindedir. Eziklikten kurtulabilmek için yeni fikre, ortanın soIu politikasına bağlanmıştır. Fakat asıl bağlandığı gerçekten halkın partisi olabilmek ümididir. Öğle sanıyoruz ki isjan hareketi partinin önüne büyük bir fırsat getirdi. tstifa edenlere baktığımız zaman fırsatın büyüklüğü açıkca görülüyor. Yıllar yılı âdeta babadan oğula intikal eden asalet gibi, teşkilâtın başına çorcklenmiş olanlar >a da onların peykleri olağanüstü Kurultay kararlannı bahane ederek ipi koparmaktadırlar. Parlâmento üyelerini hiç şuphesiz illerde. ilçelerdeki vıllanmışlar tâkip edecek ve bdylece uzun emeklerle yapılabilecek guç bir operasyon kendiliğinden meydana gelebilecektir. Bu operasyon ilk bakışta partiyi zayıflatacak gibi göriinür. Bir süre için belki zayıflatması. oy göturmesi de mümkündür. Şu var ki eğer iyi çalışılır, firsatlar yeterince değerlendirilir. dengeli bir politikanın izlenmcsinde israrla durnlur, özellikle Genel Merkez Parti Gruplan arasındaki münasebetler didişmeye imkân veremiyecek şekilde tanzim edilebilirse korku yaratan sonuç kendiliğinden değişecektir. Çünkü CHP ilk defa tekelei gruplaruı elinden kurtulap büyük kitlelere açık bir parti haline gelmek şansını elde etmektedir. AP nin karşısında so>liyeceği sözü vardır. Çöreklenmişlerin tasfiyesi eskiden gelen ithamları karşılayabilmek fırsatıni yaratmıştır ve asıl önemlisi partiler yelpazesinde, sos>al değişme ve kümelenmelerle çelişmeyecek bir noktaya oturulmuştur. Bu gorüşün fazla iyimserlikle niteleneceğini biliyoruz. Oenilecektir ki; •Ö>lo ama Parlâmentoda sandalya sayısı 134'e indi. Üstelik Meclis kursülerinde isim japnıış iınlii kişiler karşıya geçmişlerdir. CHP kürsü elemanı bakımındaa zayıflamıştır. Daha doğrusu meselelerin gittikçe bilimsel açıdan ele almdığı srüniımüzde Feyzioğlu gibi, Kırca gibi isimlerin karşı tarafta bulunması, üstelik kuracaklan teşekkülü kuvvetlendirebilmek için işe hırslı sarılmaları partinin yasanıa meclislerindeki durumunu zayıflatacaktır. Ayrıca ayrılmalar, teşkilâtta cözüntülere sebep olacak, önümüzdeki büyük secimlerde oy oranı düşecektir...» Avrılan 8'lerden birkaçmın Parlâmentodaki CHP faaliyeti bakımından kayıp olduğunu üıkâr etmeye imkân yoktur. Şu var ki, sadece Parlâmentodaki hatiplerinin hitabet kudretivle bir partinin büyük parti olabilmesi devri çoktan geçmiştir. Bundan 11 yıl önceki Hürriyet Partisi tecrübesinde bilp gorülmüştür ki. kitleler Meclis kürsülerinden vumurtlanan parlak sözlerle çekilemiyor. Nitekim Adalet Partisi bakımından da kürsü hitabeti. kürsüdeki bilimsel tartışmalarda zavıflık srçmenden alınacak oy üzerinde önemli bir etki yapmamaktadır. Asıi meseie, teşkilât meselesidir, kitleleri kendine çekebilmek, halkla kaynaşabilmek meselesidir. Diğer tehlikeye gelinoe; Halk Partisinin Kurultaydaki durumu ve gelen haberler, bu arada ayrılanlann nitelikleri teşkilâtta kitleler halinde bir çözüntü ihtimâlini göstermekten uzaktır. Gerçi filân yerdeki ağanın baskısı altındakiler CHP'den azaklaşacaklardır, ama bu cızaklaşma başka yerlerden hattâ aynı yerden yeni oyian çekebilmek imkânlarını da birlikte getirecektir. tşin aslını ararsanız Halk Partisi zaten 1965 seçimlerinde sağ oyları, ya da sağın baskısı altındaki oyları kaybetmistir. Bo oylar Ahrnet Beyin Partide kalması yüzünden geriye dönmez. Aksine onun kalması, eelmesi muhtemel clan oyları da önler. Bu bakımdan istifaların toplarn oylara büyük etki yapabileceği inancında değiliz biz. Ancak bu iddia hemen söyliyelim ki olaylan isabetli değerlendirmek gibi, çelişmeler ve didişmeleri önleyiei tedhirleri zamanmda almak gibi, hayallere kapılmamak gibi, bir takım şartlara da bağlıdır. Şartlar yerine getirilirse tehlik* yoktur. Fakat tersi olursa ve teşkilât yeniden ümitsizlirin içine girerse, o taman Halk Partisini knrtarma imkânı kalmıyacaktır. G istifaname CHP den ayrılan 48 Parlâmento üyesının CHP Genel Baş kanlıgına gonderdıklerı ortak istifa mektubu şoyledır: «Türkiye için doçru yolun Atatürk ilkelerinin gösterdiği yol KAYSERİ önceki gun şeholdoğuııa inanan, CHP ni gitgirımıze gelen Millet Parti: ı Gede tehfikeli hale gelen bir sol ma nel Başkanı Osman Boluıcbaşı, ceranıh vasıtası vapmak volunbugunku sıyasî durum uzermdakı tertiplerin günden güne sa de durarak; munevverlerı devüzüne çıktığını gören; Tiirkimokrasıyı kurma ve jaşatma yede deraokratik rejimin ve Ana mucadelesmde daha genış olçuyasaya dayanan millî. demokrade vazıfe almağa dâvet etmıs, tik, sosyal, hukuk devletinin ya«Demokrasimiz, nerede ise Disaması için siyasi partilerin iç yojen gibi elinde fenerle sobünyesinin de demokratik olmakaklarda kendisine sahip çıkası çerektiğinı bilen. yüce fürk cak faziletli münevverler aramilletinden baska hiçbir kudretin, hiçbir sahsın emir ve sulta* j maktadır» demıstır. Bolukbaşı, daha sonra şunlan sını kabul etmiyen. zulüm usulsoylemıstır: lerinden nzak olmanın millete «Fikirler değil, ihtiraslar, sevyaklasmak olduguna inanan, ger giler değil, kinler, gerçekler deçek dışı ithamlarla. Anayasaya (Arkası Sa. 7, Sü. Z de) (Arkası Sa. 7, Sü. 4 de) «Demokrasi kendisine sahip çıkacak münevverler bekliyor» Dolmuşlara rağbet azaldı Dolmuş zammmdan sonra IETT otobüs ve troleybüs yolcu sayısında büyük ölçüde artış kaydedılmiştir. 1 E T T boylece 1957 yıhndan ben dolmuş zammının jururluğe gırişının on beşınci gunu, 546 bm yolcudan 273 bın 438 lıra hasılat sağlayarak rekor kırmıştır. Zam olunca IETT hasılat rekoru kırdı İHSAN ONIJR IETT o*obüs alıyor Başka partilerden Yeni partıye başka partilerden de katılacakların olacağı ıfade edılmektedır. Geçenlerde Millet Partısınden istifa edenlerin de bu partıye katılacağı bıl dırılmektedır (Arkası Sa. 7, Sü. 4 de) IETT Genel Mudurlüğu, artan yolcu miktarı karşısında elinde bulunan butün tasıtları sefere koymuştur. Halen 390 otobus ve 90 troleybusle ıhtı>acı karsılamaya çalışmaktadır. Bu konuda kendısı ile goruştüğumuz İETT Genel Müduru Saffet Gurtav, «Istanbullnların rahat bir şekilde yolculuk yapabilmeleri için 300 yeni otobüse ihtiyaç vardır. Firmaların yaptıkları teklifleri inceliyoruz. En uygan teklifi veren fir madan, ilk parti olarak 100 otobüs getirilecektir. Şunu da kabul etmek gerekir ki, son dolmus zammmdan sonra halk İETT tasıtlarını tercih etmektedir» demıştir. (Arkası Sa. 7, Sü. 5 de) Türkiye hakkında düzenlenen bilgi ^farışmasını kazanan Belçikalı çift şehrimizde Belçıka Hukumetı tarafından Türkiye hakkında düzenlenen bir bilgi yarışmasında «Türk Gibi Kuvvetli» sozunun anlammı ve tarihçesini anlatarak birıncı olan Belçikalı Tıntıllıer çıftı dün şehrimize gelmistir. Orta gelirli bir çıft olan Tintıllıer'ler. yarışmadan önceki gunlerde Turkıye tanhini ezberledrklenni ama yine de kazanışları karşısında çok şaşırdıklarını söylemişlerdir. •^urdumuzda 12 gun kalarak tarihi ve turistık yerleri gezecek olan genç çıft, bugun beledıye başkanına Belçıka'nın bır hedıjesını takdim edecekler. da ha sonra Ankara, Antalya ve diğer turistık çehırleri ge^eceklerdır. ZARTESI 5ALI ÇAMAMBA P«ŞEM» Cİ/M* C.ERTE« Dolmua K otobü=ieuıı \unu sa. ıianndaki değişikliği gosteren grafik îlk defa halk arasinda görünen Kıraî, Patakos'la yumurta tokuşturdu ATÎNA, (AP) Kıral Konstantin, Rum Ortodoks Paskalya Yortuso münasebetivle cumartesi gece >arısı Atina Katedraline gitmii ve binlerce i'unanlı tarafından tezahüratla karşılanmiftır. Konstarttjn böylelikle, Silâh / ile dun, Yunanistan yeni rejiminin 1] Kuvvetlerti) bir hükumet darBaşbakan yaıduncısı Gnl. Spandibesi yaparak iktidarı ele geçirdakıs ile Kıral Konstantin yumurdifti dokuz eündrrı hu ^a|ıa ilk ta tokuşturmuşlafr ve Kıral Spandeta balk araaında »nrîinmii?ttir didakis'ı yenmış, Içişleri Bakanı Paskalya Yortusu inünasebetı Patakos'a yenılmi|tir. ECVE1 ÜÜKESLN HAFtYESİNİN OĞLU..