Katalog

HERKESİN flVÜKflTl CEHİL BÜRGE YENİ BASKI Her snuf halkı alâkadar eden mevzulat Uzerinde; Vilâyet, Kaymakamlık, Belediy« gibi makamlara muracaat şekilleri, ana kanunlarla alâkah ihtilâflarda, mahkemelerde dâvacı olarak dâva açılması dâvalı olarak müdafaa tarzı, itiraz; Temyiz ve Danıştaya müracaate ait dilekçe ömekleri VA Ciltli 10 liradır. İNKILÂP ve AKA KİTABEVLERİ tâncılık: 9669/4334 umhuriye KURUCUSD: YUNUS NADÎ HITSP şamatalı len bu ki çağların tıyor. Zamanının gasını bastıran Luk» cilüi Fıat: NIL XA kat 1 Cemal Nadiı Sok. Buyuk Mılâs No. 102. İSTANBUL Feza Reklâm 1088429» Ordu ile anlaşan Hükümete değil, Kıral, muhalefete siyasî karşı.. Y liderleri tevkif ettirdi ve yeni bir hükumet kuruldu İpsala'da Türk • Yunan hududu kapatıldığı için turistler, düıı sınırda böyle bekleştiler. (DIŞ HABERLER SERVİSt) Kıral Konstantin 25 yaşında. 5 mart 1964'te tahta geçti flHİSTflH'Dfl DflRBE 43. yı! soyı 15346 Telaraf ve mektup adresfc Cumhuriyet istanbul Posta Kutusu: îstanbul No. 246 TelefonJar: 2 2 4 2 9 0 2 2 4 2 9 6 2 2 4 2 9 7 2 2 4 2 9 8 2 2 4 2 9 9 Cumartesi 22 Nisan 1967 ASKERÎ HAREKAT İPSALA'DAN İZLENDİ (Mücahit BEŞER büdiriyor) tPSALA Yunanistan'daki askeri faalıyet, dun îpsala hududumuzdan açıkça i2lenmış, Yunanlı darbecıler, Merıç Nehn uzerındeJu Turk Yunan sınırırü, saat 9 30'dan ıtıbaren kapatmışlardır Bu arada, sının geçmek ısteyen 13 yolculu bir otobusun ıçınde ATİNA Yunan Kıralı Konstantin ve Başbakan Kanellopulos tarafından imzalanan bir kararname ile Yunanistand > Ordu idareye el koymuştur. Daha sonra Atina ve dlğer şehirlerde idareyi ele alan askeri birlikler, Başbakan Kanellopulos ve Merkez Birliği Partisi lideri Papandreu dahil olmak üzere bütün siyasî liderleri tevkif etmişlerdir. Tevkifine karşı koymak isıeyen Kanellopulos'un evinden süriiklenerek çıkanldığı bildirilmektedir. Yeni Hükumet kuruldu Öte yandan Atına Radvosu, saat 17'de Kıral'ın, Yargıtay Bassavcısı Konstantin Kolias başkanhğında yeni bir Hukumet kurdurduğunu bıldırmıştır. Kıralın huzurunda and ıçen yeni hükumet, şoyledır BAŞBAKAN: Konstantin Kolias (Yargıtay Başsavcısı). BAŞBAKAN YARDIMCISI VE MİLLÎ SAVTJNMA BAKANI: General Gregorı Spantıdakıs (Kara Kuvvetleri Kurmay Başkanı). KOORDİNASYON BAKANI: Albay Makarezos. İÇİŞLERİ BAKANI: Tuğgeneral Kırvas Patakos. DEVLET BAKANI: Albay Yorgı Papadopulo* unanistandaki rengı kars, vdnu sağ harekete «hükumet darbesi» demek doğru olmaz. Çünkü mevcut hükumete değil, muhaletete yöneltilmiştir. 28 mayısta yapılacağı ilân edilen genel seçimlerde işbaşına gelmesi muhtemel ıktidara karsıdır. Kısacası, korujucu veya önleyici bir harekettir. KorunmaK ıstenen Saray, taçlı demokrasi rejimidir. önlenilmesine çalısılan da, Papandreu ve oğlunun önderlığindeki monarsı alevhtarı solun iktidarı almasıdır. Askeri darbe, Saray • Papandreu çatışmasımn beklenmekte olan sonucudur. Papandreu, butun resmî yalanlamalara rağmen gerçek olan bir Saray darbesi ile Başbakanlık görevinden uzaklaştınldığı 1965 temmuzundan beri hep derhal genel seeimlere gidilmesıni ıstemış, Kıral Konstantin ile mrittefiki sağ kanat ıse milletin hakemlığınden kaçmışIardı. Meşrn bütün erteleme yollarının tıkanması uzerine de, 28 mavısta genel seçimlere gıtmeğe mecbur kalmıslardt. Genel seçimlerin önünde tek tngtJ olarak, dun yer aldığını öğrendiğimiz ihtilil kalmıstı. Sağ • Saray çıkar ortaklığının genel seçimlerden seytan görmüşçesine korkmasının sebepleri açıktır. Papandreu* nun Merkez Birliğinın genel seçimlerden gene Yunanista Kayhan SAĞLAMER (Arkası Sa. 7. Sfi. 3 de) «Papandreu taraftan 3 Yunan Milletvekilinin bulunduğu» ıhbarı uzerıne darbecıler, Selâıuk'ten gelen vasıtayı, nezaret altında Karaağaç'a goturmuşlerdır. thbarın kesın sonucu, anlaşılamamıştır. 7 de) (Arkası ha 7. Olayiar sabaha karft başladı önce yayınlarını kesen Atına Radyosu, daha sonra Kıralın bıldınsını okumuştur. Kıralın bıldirısınden anlaşıldığına gore, «Anayasanın 91 inci maddesinin kendisine verdiği yetkiye dayanarak Anayasanın 5, 6, 8, 10, 11, 12, 14, 18, 20, 95 ve 9" nci maddelerini yururlukten kaldırılmıştır. Bu m a d d e 1 e r kişi, basın, konut, toplanma, cemıyet kurma, (Arkası Sa. 7, Sü. 4 de) ünün Kıral darbesi tîst kademede Kırala pek bağlı olan Yunan ordusunun bir teşebbüse geçebıleceğı son gunlerde vapılan tahmınler arasında>dı. Başbakan Kanellopulos'un parlâmentoda guven oyu istemesi beklenirken aksine onu feshe gitmesı, Markezınes'in partisini dağıtması ve Andrea Papandreu'nun Aspida olajı ile ılçili olarak tevkif arıfesınde bulunusu, Atına sokaklarındakı gösteriler, yükselmekte olan tanııyonun belirtilen kabul edılıyordu. Gbrünuse gore, bu tansiyonda yapılacak seçimler Papandreu'nun Merkez Birliği Partısi lehine neticelenecek, sonunda Kırallığın devrılmesı emrivâki baline gelecekti. Sitekim Danımarka'da, mnhtemel gelismelere karsı, genç Kıral Konstantin ve Kıralıçenın oturması içın saray bile hazırlanmıştı. Dünku darbevle Kıral sımdılık tabtını tehlıkelerden kurtarmıstır. Ancak, taçlıların birer birer tasfiye edildiği günümüzde, orduva dayansa bile, Kıral dıktatorlüğünün uzun sürebileceği çok süphelidir. Hele Yunanistan'ın sosyal yapısı, Merkez Birliği Partisinin kuvveti, 2 ncı Dıinya Harbinden sonrakı çete harbleri gözönune ahıursa, yeni idarenin, yapacaği tasfiyelere rağmen, kısa ömurlü olacağını şimdiden sdvleyebilinz. *#* Ynnanistandaki darbenin asıl önemli vanı süphesiz olayın Yakındoğuda \e ozellikle komsularında vapacağı akisler ve etkılerdir. Kıralın, orduyla bırlikte giriştiği hareket, tahminlerın aksine uzun süre devam eder ve sağcı idare isbasında kalırsa, Yunanistanın Bulgarıstanla olan geleneksel ibtılâfları yine patlak verebilır ve Balkanlann son birikı yıldır kurulur gibi gördnen huzuru tekrar bozulabilır. Avrıca Yugoslav Yunan ilıskilerınin nasıl bir yön alacağı da, asırı sağcı idarenin devam edip etmemesine ve ozellikle Kusey Yunanistandakı duruma bağlıdır. Türkiyeye gelince; Amerika'nın bastanberi destekledıği kıral ordu karması. herhalde Kıbrıs hakımından, muhtemel bir solcu hükumettcn daha vumusak ve Ratı baskılanna daha uyar olacaktır. Gerçekten Papandreu'nun ıktıdara geçisıvle, Enosis meselesınin tekrar alevlenmesi muhakkak îdi. Ihtıvar politikacı geçen iktidarı sırasında Kıbrıs meselesinde Enosis'i bir sloçan haline getirmişti. Amerıkanın mudahalelerine rağmen bu pohtikayı tereddütlü de olsa yürüttü. Son gunlerde ise Merkez Birliği lideri Amerikaya karsı bayrağı büsbütün acmıs bulunuvor, ve seçim gezilertnde Kıbrıs Enosis konusunu ıslemeğe bazırlanıyordu. Ordu kıral karnıasının uvgulaması muhtemel daha yumusak başlı Kıbrıs polıtıkasına karsılık acaba Makarios'un tutumu ne olacaktır? Bilınmektedır ki Papaz, Kıbrıs meselesinde Türkiye Yunanistan ikilı görüsmelerının yapılmasına otedenberi karsıdır. Zira Makarıosa gore, mesele doğrudan doğruva bağımsız Kıbrıs Cumhurıyetini ilgilendirir. Bu bakımdan Başpiskopos'un fırsattan faydalanmak istemesi buhranlı Yunanistanın durumu dolayısiyle tam bağımsızlık çabalarına yeniden girismesi ihtimal dısında değildır. Yunanistan olayının Yakındoğu ve Balkanlardaki etkilerinden başka ilginç olan bir vanı daha var : Papandreu'nun Merkez Bırlıgi gecen seçimlerde oyların asafı yukarı vüzde 53'ünü almıstı. Asırı solcu EDA ile birlikte bu oran yüzde 65'e kadar çıkıvordu, îeni seçımlerde ıse, baba oğnl kavgasına rağmen, Merkez Birliğinın oy oranını daha da artıracağı tahmin edilmekte idi. Darbe bu bakımdan halkın çoğunluğuna karşı yapılmıs oluvor. Ve bu da gösteriyor ki, Yunanistan gibi ülkelerde demokratik müesseseler ne kadar gelısmıs, partiler ne kadar giıclü olurlarsa olsunlar, organıze kuvvetleri ellerinde bulunduranlar, bu knvvetlen açık veya kapalı kendi çıkarları için kullananlar durumlannı tehlikede gorCükleri zaman halkın karsısına çıkabilmektedirler. Afrika ve Gurev Amprîka ıılkpifnnd<"n sonra Yunanistan'dakl •laylar, dengcsiz demokratik sistemdeki, anayasalann ve müessesefcrin gerçek gucunü ortaya kovan yeni bir ornektır. ANKARA. (Cumhurıvet Bıirosu) Mıllet Mechsmde dun Dışışlerı Bakanı Ihsan Sabri Çağlayangıl, Ankara'da hayret uyandırmayan Yunanistan olay ları ile ılgılı olarak kısa bir bılgı vermış" Hal ve icabm gerek tirdiği butun tedbirler alınmıştır» demıştır Çağlayangıl, ozetle şunları soylemıştır: «Sabahın erken saatlerindenberi Yunanistanda cerevan eden hâdise lerin mahiyeti ve sebepieri henüz vuzuha kavuşamamıştır. Hükumet buyuk bir dikkatle olaylan izlemek te ve Atina Elçiliğimizle daima temas halinde bulunmaktadır. Yıice Meclise arzedeceğim husus, hal ve icapların gerektirdiği butun tedbir lerin alınmış olduğudur. Yeni bilgiler ahndığı zaman Yuce Meclise arzedi lecekti r.» (ArkasıSa. 1. Sü. S te) Ankara'da hayret uyandıımodı £ ^ İSTANBULTJAKI YUNAN BAŞKONSOLOSLUĞDNDA DÜN BtTÜN RESMÎ MTJ4MELELER DÜRDÜ. RESİMDE, SALONDA NE OLACAĞINI MERAKLA BEKLEYEN tŞ SAHTPLERI GÖRULUYOR. K Yunanistan'a gidecek uçak, otobüs ve vapur seierleri iptal edildi Istanbul'da geniş çapta emniyet tedbiri alındı Yunanistan'dakl darbe uzerine şehnmızde, genış çapta emniyet tedbırlerı ahnmıştır Ozellikle; muhtemel olaylara karşı Polıs, Fener Patnkhanesı ile Galatasaray'daki Yunan Konsolosluğunu korumaktadır. Bu arada, darbe haberımn duyulmasıyle, gerek Patrıkhane ve gerekse Konsolosluk bınasına gırıp çıkanlar ızlenmeğe başlanmış, oğleden sonra da vıze ve çesıth ıslemlerle ılgılı muracaatlar. ertelenmıstır. Darbe haberı uzerine Yunan ^ ^ R 9 ^ ^ ^ ^ ^ ^ a ^ H a ^ ^ B ^ ^ ^ ^ ^ g ^ ^ ^ M ^ H B a Konsolosluğunun kapüarı kapatılmış, Konsolosluk yetkılıleri, «Hiç bir şey bilmiyoruz. Hukumetimizie irtibatımız yok. Telsiz çalışmıyor, bir haber alamadık. Durumun gelişmesini bekliyoruz» şeklınde konuşmuşlardır. ıral Faruk Mısır'dan sürülduğu gun şoyle demıştı : «Pek yakınds dünyada sadece beş tane kıral kalacaktır: Dördü iskambil kâğıtlarında, biri de Ingiliz tabtında .» Yunan Kıralı Konstantin'in dunku darbesi, sadece bu espriyi değil, «ihtilâller kırallara karsı yapılır» kurahnı da hedef almışa benziyor. Bır kıralın ıhtilâl yapması ne kadar garıpse, Yunanistan'da bır kıralın olması da o kadar garıptır aslında Kıralın ihtilâl yapması gariptir; çünkü kırallar, mevcut düzenin sembolüdürler thtilâl i»e, cmevcut duzenı değıstıren bır harekettır» dıje tarıf edılır. Yunanistan'da bır kıralın bulunmasının garıplığme gelince». Modern Yunanistan dıve bıldığımız ülkenın tarıhı. 1821 yılında Rıraliyet Cumhuriyet çatışması Mehmet BARLAS IArkasıfca.7 Sü 1 de) PAPANDREU'NUN OĞLU ANDREA, 42 YAŞINDA MII^ LETVEKIU MERKEZ BİR LIĞI SOL KANAT LIDERI DARBENİN BAŞLICA HEDEFI LEFKOSE Makarıos un Baskanhk Saravını beklejen Kıbrıs'lı Rum askerler, endışe ujandıran Yunan darbesınden (Arkası, Sa. 7, Sü. 7 de) (Dış Haberler Servisi) Kıbns'ta end/şe C.H.P.DEKi KAVGA Patrikhane'de Darbe haberı, Fener Patrıkhanesınde de bır bomba tesırı yapmış, Patrık Athenagoras saat 1030 da (Arkası Sa. 7, Sd. 2 de) Yunanistan'daki son üç genel seçim sonuçları arasında karşılastırma Ş u b a t 1964 K a s ı m 1963 E k i m 1961 B Muhalefet nasıl doğdu ne gırdi. Partıye hâkım olan yeni zıhniyet'in getırdığı yorum, muhalıflerın ıddıa ettıklerı gıbı bır «yeni ok» değıldı; partının altı ok'una ılâve edilen bır yeni ve üstün prensıp değıldı; fakat o «altı ok» u Ecevıt'm deyısıyle tırkeşınde paslanmaktan kurtaran ,nasıl ellerde ve hangı hedeflere atılacağını gosteren bır ulku, bır ıdeal, bır «yeni hız» dı. Hareketi başlatan ve seçım sonrası, kuvvetle karsısına çıkıp dırenen muhaliflenne karsı «bn voldan dönmeyeceğim» dıyen 1nonü; devrımcı gücunu ve hevecanını kaybeden partıyı canlandırmak ve tpplum ıçınde çoğunluğun ıtıbannı kazanır hale getırmek ıstryo^du Tecrubelı polıtıkacı, Halk Partisinin seçim kaybetme sebeplerını ıçerde arıyor ve partıyı donmuşluktan kurtarmak çarelerını gosterıyordu. Sonradan «Sekizler» ısmıni alan muhalefet bu çarelere karşı çıktı ve tıpkı vaktıyle tslâmcıların yaptıklarf'gıbı bır «kaynağa dönüs»aİ9ampanyasina gırıştıler. Onla»a" gore, CHP'ye ıtıbar sağlamağa yetecek her şey programında, seçım bıldırgelerınde ve dığer yazılı vesıkalannda vardı ve asıl mesele, bunların yetersızlığı değıldı. Böylece Kemalıst prensipleri yasanan devrın şartlarına uydurmak ve ılenye göturmek, çağdas fıkır ve bılımle yorumlamak (Arkası Sa. 5, Sü. 1 de) •a » • o T, MERKEZ B t R L t C l (Yorgı Papandreu) 2 424 477 »o52,7 171 1962 079 «/042 138 •a 1555.011 »o33,6 100 MİLLÎ RADİKAL BtRLlK (P Kanellopulos1964) 1621 546 (K Karamanhs1963/61) DEMOKRATİK SOL B t R L l G l (Y. Pasahdıs) B o35 ı,2 107 1 837 377 •/o39,3 132 2.347.541 »/o5O,8 176 542 865 »oll1,8 22 669 267 %14,3 28 675.955 •/ol4,6 24 ECVETI GÜRESÎN tLERtCtLER (S. Markezınıs) (ERE ile gucbırlığı yaparak 8 mılletvekılı çıkarmıştır ) 173 981 % 3,7 (Merkez Birliği ile gücbırlığı yaparak 14 mılletvekılı çıkarmıştır) ugun «Sekizler Hareketi» olarak ısımlendınlen ve C.H.P.' yı altı ay ıçınde bir fevkalâde Kurultay'a surukleyen cdevnmcı bır partı ıçındekı sağ muhalefet akımı» nı tam olarak değerlendırebılmek ıçın; olayların kronolojısıne dikkatle bır goz atmak gerekmektedır. Ana muhalefet partısınde 1965 seçımlerı oncesınde başlayan ve son altı ayda şıddetlenen ORTANIN SOLU kavgası, Partıde sadece bır ekıp değışmesıne yol açmadı; ondan daha da onemlı olan bır zıhnıyet değışıklığını gerektırdı. Yanı, sıyası hayatımızm yaşayarı bu en eskı partısi, progratıı değışmedığı ve yazılı vesıkalanna bağlılığı surduğu halde, açıkca bır «YENİ HAREKET» ın ıçı