Katalog

KNUT HAMSUN PAN 1920 de Nobel Edebiyat Annağanını km. zanan Norveçli büyük rom&na Knut Hamsun'un tablat sevgisini ve sarsicı bir aşk tutkusunu dile getiren bu şaheseri, Behçet Necatıgil'in nefis çevirisiyle Türkçeye kazandınlmjştır. 145 Sayfa 6 Ura. BİLGİ rAYLNEVİ Tenişehir, Ankara Cumhuriyet 14437 umhurivet KURUCUSU: YUNUS NADÎ 44. yı/ sayı 1SS71 Telgrai ve mektup adresü Cumhurivat TelefonJar : 22 42 90 22 42 B6 Istanbul Posta Kutusu: Istanbu] No. 246 22 42 97 2 2 4 2 98 22 42 99 Pazar 3 Ara/ıfc 1967 OnlO Atoıan gunumuzde en çok sozu" biridir. ÖreUikle oyunlari^ ulkemizde önemle ele alınmıl sahnelerimlzde başan ile go Arlf Büen'in düimize çevırdiği Brecht'in sahne yazarlığından geri yan hikâyeciliğinl tanıyacak ve değerleB dırecekslnız. Tarbk Yayınları 4 lira İlâncıhk 37441444S RUM YÖNETİMt, TÜRK VE YUNAN BİRLİKLERİ ÇIKMADAN ASKERLERİM AZALTMIYOR Ankara ve Atina Bürolanmız ve Radyolar a.a. • AP UThant Lef koşeden cevap bekliyor Johnson'ın Özel Temsilcisi ikinci defa olarak gittiği Lefkoşe'de B aşkan Cumhurbaşkanı Makarios'la Vance, defa ise Atina'da, de, bir uzlaşma VanRum dün 3 göruşmüşse sağlanamamıştır. Yunan Dışişleri Bakanı Pipinellis son Makarios ce gorüşmesinden sonra, «Ankara ile anlaşmaya vardık» demiştir. Pipinellisin açıklamasına gore, «Kıbns'a anlaşmalar dışında gönderilen bütün birlikler geri çekilecek, buna karşıhk Türkiye, savaş hazırlığını sona erdirecektir.» Türk Dış^. işleri Bakanı Çağlayangil de dün Ankara'da, daha çok Türk kamu oyundaki sabırsızlığa cevap olarak yaptığı açıklamada, Makarios'un cıkardığı engellerin «Güvcnlik şartları» ve «Sınırlı silâhsızlanma» konularında olduğunu belirtmiştir. Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri UThant ise, Türk Yunan anlaşmasını açıklayan çağnsı için, Lefkoşe'den haber beklemektedir. İknâ olmuyor Atina, "Anlaşmaya vardık,, dedi, Son buhran Makarios ise aksi fikirde ekonomiyi Bilgehan, 1968 bütçesi hakkında bilgi verdi 900 milyon liralık açık, yeni vergiler ve kadro tasarrufu ile kapatılacak ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Maliye Bakanı Cihat Bilgehan dün bir basın toplantısı duzenleyerek 1968 yılı devlet butçesınin toplamının 22 milyar 412 milyon 193 bin 557 lira olarak tesbıt edıldiğıni bildirmış ve cârı harcamalar, yatırımlar ve transferler toplamının ise 21 mılyar 449 milyon 893 bin lira olduğunu açıklamı<;'ır 1968 bütçesindekı 900 milyon liralık açık, yeni vergiler. kadro tasarrufu ve iç ıstıkrazla kapatılacaktır. Basın mensuplarınm çeşıtli konulardakı sorularını da cevaplandıran Bilgehan 1968 yılında vasıtabiz ve vasıtalı vergılerle diğer kaynaklardan 755 milyon liralık gelır sağlanacağını belirtmış ve devlet borçları konusunda şunları soylemiştır: (Arkası Sa. 7, Sü. 7 de) etkiledi Bankalardaki mevduatm % 10'u çekildi, son 14 günde emisyon 792 milyon arttırıldı ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) | r Kasım 1967 tarihinde Rumlann Boğaziçi ve Geçitkaledeki '^Türklere saldırıya geçmelerinden sonra; Kıbns sorununun Türkije ve Yunanistanı harbin esiğine getirmesi, Türk ekonomisini çesitli yönleriyle olumsnz bir şekilde etkilemis bulunmaktadır. Yunan ekonomısının tunzme ve tıcarete bağlı olması sebebıyle Kıbns sorununun ekonomılerını Türkıyedekınden çok daha onemlı derecede sarstığı da ıktısatçılar tarafından ıfade etfılmektedır Yunanıstanda cunta yonetımının ışbaşında bulunması sebebıyle Ortak Pazar ülkelenyle olan tıcarî ılışkılerının olumsuz yonde gehşmesının yanısıra, Kıbns sorunu dolayısıvle çıkması muhtemel savaş yuzunden Yunanıstana gelen turist sayısının çok buyuk mıktarda azalmış olması da Yunanıstanın ekonomisini onemlı cterecede ve olumsuz yonden etkıledığı ılerı ANKARA, (Cumhurıvet Bürosu) surulmekteriu Malıye Bakanı Cıhat BılgeSavaş hazırlığı içıne giren Türk han Kıbns buhranı dolayısıyle Sılâhlı Kuvvetlennın, masraflanTurk Sılâhlı Kuvvetlennın senın artmasırun yanısıra, savaş beferi ıhtıyaçlarını karşılamak lırtılen de pıyasada etkilerıni gosamacıyla Mılli Savunma Bakantermıştır. lığının emrine 100 milyon lira \erılriığını açıklamıstır Mevduat Malıye Bakanı Bılgehan bu 15 Kasımda Kıbnsta olaylann konuda şunları sövlemistır: başlamasını izliyen gunlerde ozel«Bılindiği Rİbi Bakanlıklann lıkle tıcari bankalar, ayın ortalan carı masraflarının vüzde 10'u olmasına rağnıen yogun bır çalışMaliyece tutulmakta vP höylema düzeyi İçıne gırmışlerdır 1 7 likle bütçe uvsulanıası sırasınKasım tarihinden ıtıbaren Türlc da tasarrufa «idilmektedır. KıbYunan savaşından soz edılmesi ü ns buhranı sebebivle Millî Sazerıne bankal&rda paralan buluvunraa Bakanlı&ının IVIalıvece nan vatandaşlar, paralarının bütutulan carı masraflan serbest yük bir kısmını çekmi$lerdlr. bırakılmıstır. Milli Savunm» Bankalar özellikle ayın sonuna Bakanlıgına verılen para mikkadar, mudılermın para'arını getarı 100 milvon liradır.» ri vermekten başkj bır ış vapmamışlardır. Merkez Bankası ilgı'ilerı, olayların öaşlamasından bugune kadar bankalardan çekılen «mevduat» bakkmda «gizli bilgi» gerekçesıy'e kesin bır ralcam vermemişler, ancak Jenel mevduatın yüzde 10 unun çekıldigıni soylemekle yetınmışlerc"' Savımma Bakanlığı emrine 100 milyon lirâ verildi Ada Rumlorı, ENOSIS ve Grivas için gösteri yaptı (Dış Haberler Servisi) • LEFKOŞE Yüzlerce Rum ckul oğrencısı dün Lefkose'mn Rum kesımınde, ENOSİS ve Ne istiyor? Grıvas lehınde gösteri yapmı»tır. Ankara'ya gelen haberlere göre Ellerinde «ENOSİS'in en ya Makarios, 1960 Lefkoşe Antlaşmalannda ön görülen 950 Mşilik Yukın zamanda gerçekleşmesini» nan ve 650 kişilik Türk askerl konisteyen dövuler bulunan öğrentenjanları Kıbns'tan çıkmadıgı cıler, Yunan Büyükelçiliği ösürece, kendlsinin kurduğu, «Miılî Muhafız BirU£i»ni dağıtmıyacanonde toplanarak eski EOKA'cı ğını ve elindeki silâhlan Banş general Gnvas'ın Adaya dönGücü emrine vermiyeceğini, Vanmesı lehınde bağınp çağırmısce'e bildırmiştir. lardır. Dun öğleden önce ve sonra, Johnson'ın Özel Temsilcisi Vance öte yandan dün, Rum yönetiile iki gorüşme yapan Makanos, mı, Turk jetlennın Kıbns seikinci görüşmeden çıkarken, gazemalannı ıhlâl ettığine daır hıç(Arkası Sa. 7. Sü. 3 de) bır açıklama yapmamıştır. Anadolu Ajansı ve AP Lefko•eden, kabinest üyelennce desteklenen Makariosun direnişinin çökeceğine güclendığinı bildirmektedır. Bırleşmıs Milletler ve Atinada, Makarıosun, Türk Yurmn mutabakatını torpillemesi ve Dogu Akdenizi uzaklasır gibi oltfuğu savaşın eşığine yeniden yaklaştırmasmdan korkulmağa başlanmıstır. Bir Yunan hücumbotunun batırmak İstedigi Türk motorunu Jet uçağımız kurtardı İZMtR, (Cumhuriyet Bürosu) Antalya'dan Izmır'e küspe getiren «Salih Reis» motoru, önceki Kun sabaha karşı Çeşme açıklarındaki kara sulanmızda bir Yunan hucumbotu tarafından batırılmak istenmıştır. Işıkları sonuk Yunan hucumbotu, saat 06,18'de Turk kara suların da seyreden Salih Reis» ın çevresinde donup durmuş, tam bu sırada da Ege Denizı üzerinde devrıye uçuşu yapan bir Türk jet uçağı. Salih Reıs'ten ışıkla SOS sınyali verıldığmi gorunce, denıze doğru dalış yapmıştır. Jetımızin çok alçaktan uçması sonunda hücumbot, sür'atle Turk kara sularım terketmıştir. Jet uçağımız, ayrıca «Salih Reis»ı ha\adan tzmır'e kadar, zaman zaman ızlemıştır. TÜRKIŞ GENEL BAŞKANI, VERGİ REFORMÜ ISTEDİ ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Geneltş Sendıkasının Genel Kurul toplantısında Ismet tnonu de konuşmuş, 1950 yılında ıktıdara gelen partının ışçılere gıev hakkını vereceklennı ılân etmelerıne rağmen, bunu gerçeklestıremedıklerını, bu hakkın ancak 1961 yılından sonra CHP tarafından sağlandığını ifade etmıstır. înonü konuşmasında özetle şunları soylemiştır : «1961 de bız iktıdara yarım olarak çeldiJimizde bu hakların saglanması için samimî olarak çalısmaya basladığımızda hiçbir taraftan tesvik görmedik. Bız vatandaslarımız bizi anlamasalar bile, onlara hiziuete devam ederiz. Temas ettijimiz insanlan, hizmet ettigimiz insanlan bizler gibi görmeye alışmısızdır.» Daha sonra konusan Turklş Genel Ba^kanı Demırsoy, Toprak reformunun bır an once gerçekleştınlmesmın, madenlerm mıllıleştırılmesının, vergı reformunun yapılmasının ve dış tıcaretın belırlı olçulerde devletleştırılmesının gereklı olduğunu sovlemıstır Türkiye'de 100 bin mühendise ihtiyac var Emisyon grafiği Mevduat jekılmesi dolayısıyis likıdıte sıkıntısı çeken bazı bankalar, nakıt imJcanlarını arttırmak amacıyla Merkez Bankasına başvurmuşlar, bunun sonucu olarak da, emisyon hacmi son 14 gün içınde 792 milyon 352 bın 960 lira artmıştır. Merkez Bankasının günlük «özel emisyon bültenlcrinde» emisyon artışı şu şekilde görulmektedır: Tarib Emisyon 15 Kasım 1967 9 163 284 625. 18 Kasırn 1967 9 208 578 952 50 25 Kasrnı 19fi7 9 696 325 585. 29 Kasım 1967 9 995 647 585.(Arkası Sa. 7, Su. 1 de) ünün notiarı statükodur Makarıos'nn güçlük çıkarması bosnna değildir. Bir blöt de deeildir. Kıbns Baspiskoposn ovunnnu bilerek oynnyor. Ilerisi tçın oynnvor. Daha önce de \azdı£ımız gib» Makarios, Londra ve Zürih Antlasmalarına karsıdır. Kıbns üzerinde yapılmıs bütün anlasmalara karşıdır. Onlara baflı olan Kıbns'ın Anayasasına da karşıdır. O, Rum yönetiminde bir Kıbns ister. Kıbns'ta ber sev Rumlann elinde olacak, Türklere sadece Insan Hakları Anlasması çerçevesinde birtakım haklar verilecektir. Kıbns Papazı, baska anlasmalarla tesbıt edilen garantileri tanımaz. Türklerin yönetime katılmasını kabul etmez, 2000 kisilik orduvmus, memorlar oranıymış, şuvmus bnymus dinlemez. Böyle olunca elbette askersizlestirme teklifinden favdalanmak isteyecek, elbette garanti anlasmalarının resmen ilça edilmesi için sıkısık durumdan favdalanacaktır. Devam eden ihtilâfın dıs görünüsünde biriki maddeden s8z ediliyor. Oysa. Makarios'un asıl üzerinde dnrdnfcn Kıbns'ın fiilen değismis, fakat kâğıt üzerinde fcalmıs olan statükosndur. Kıbns Cnmhurbaskanı 1961 de Tiirkive've geldi$i zaman Anayasanın vürümediğini acıklamıs, defisikliğin müzakeresini istemisti. Makarios'un bu talebi o zaman reddedildi. 30 kasım 1963 te Baspiskopos, Dr. Fazıl Küçük'e verdiği mnhtırada deçisiklik iste£ini 13 maddede toplamıstı. Maddeler arasmda ayrı belediyelerin birlestirilmesi. verçi sisteminin merkezilestirilmesi, seçim sisteminde degisiklik, yargıda teklik, Cumhnrbaskanı Tardımcısına tanınan veto hakkının kaldınlmasından baska ordudaki, polisteki Türk oranlannın düsürülmesi vardı. Aynca Papaz, Türk metnnr bulunamadığı gerekcesiyle devlet memuriyetleri için kabnl edilen oranlan da deçistirmek istiyordu. Üzerinde en fazla durduŞu ise Adadaki 650 kisilik Türk ve 950 kisilik Yunan birliğinden kurtulmaktı. Makarios'un bu muhtırasını Türk Hükumeti o zaman reddetti. Fakat redde rağmen Kıbns Cumhurbaşkanı, kuvvetlerin tahliyesi hariç, isteklerinin hepsini, defcisik biçimde de olsa, fiilen yerine cetirdi, getirmeve çalıstı. Buçün statükonun tamamen ters yüz edilmesine en büyük engel garantör ülkelerin, özellikle Türkiye'nin, Ada'daki birligidir. Simdi Makarios en kritik noktada yakaladıjı fırsatı bir yandan Adavı askersizlestirmede TJThant'm tavsiyesine uvmak, öte yandan Güvenlik Konseyinden garanti elde edip, bütün anlaşmalann üstüne oturmak snretiyle kullanmağa çalısıyor. Amerikamn ağır baskısı karşısında ya da gizlice verilecek tavizleri hesap ederek belki geri çekilecektir. Ama geri çekilmesiyle mesele bitmis olmıyacaktır. Zira arkasmda Sdeta ağız birliğj etmiscesine onu destekleyen UThant vardır. Amerika, Kıbrıs ihtilâfını pamnk ipliğine baglamak yerine Türkiye ile Tnnanistan'ın kansmıyacağı bir «tatükova bağlamanın pesindedir. Akdeniz dengesi ve NATO kuvvetinin hesaplan Içindeki Rusya, daha Snce giristi&i Yunanistana hflcum l<ampanyasını Makarios üzerine çevirmis değildir ve »aten Sovyetler, «Türk annlıgının hakları tanınmak snretiyle tam bagımsıılık» fekiindeki görfişlerinden Yazgeçmemişlerdir. Bu bakımdan Kıbns Cumhnrbaskanı şimdl geri çekilse, ya da pek ufak tefek tavizler koparsa dahi statüko konnsnndaki müzakereler basladıip zaman istediklerini yine elde edebilecek dummdadır. Ve bu ortamı, Türk Ynnan ihtilâfı basladıği sırada pusnva yatarak, Kıbns üzerinde yapılan gürültüleri bir üçüncü kişi gibi •eyrederek, çıkıs zamanını ise iyl kestirerek varatmıstır. Şimdiye kadar gelmis geçmis buhranlarda Makarios'nn bir adım çeriye gittiği sanıldığı zaman, aslında iki, en az bir adım atttfı riiröHü patırtı sonunda daima gör&lmüstü. Bu defa da Papaı Uerdedir. Uem de bir adımdın fazla.., Son Güney Makedonya depreminde ölenlerin savısı, dün 28'e çıkmıstır. Arnavutluk Haber Ajansına gore, Yugoslav sınırındaki köjlerin vıkılmasıvla 11 Arnavut ölmüstür. Toplam varalı sa\ısı ise, 250'dir. Resimde, dün yeniden birkaç kez sarsılan ve çadırlardaki halkı da panife kanılan soğuk altındaki Debre'de e\siz kalan bir ailenin çocukları görülüyor. (Fotoğrai. AP) EVSIZ KALDILAR Kaptan anlatıyor Dun öğle üzeri, Turan açıklarına demir atan ve yukunü boşaltmaya baslayan motorun kaptanı, olayı şöyle anlatmıştır: «Çeşme açıklannda seyrediyorduk, Bir ara, karşımızda ışıklarını sondürmüş bir karartı gorduk. N'cye uğradığımı şaşırdım.. Karartı, gittikçe yaklaşınca, bunun bir Yunan hucumbotu olduğunu anladım ve hemen ışıkla SOS sinyali verme>e başladım. Jet uçağımız imdada yetişti ve bizi batırümaktan kurtardı.» İzmir'de büyük bir tarihî eser kaçakçılığı meydana çıkarıldı HİKMET ÇETINKAYA İZMİR «San Marco» turist gemisivle îzmir'e gelen AOICUlardan Alman Horst l blo Bauer, Malî Polis tarafından, tarihi eser kaçakçılığı ıddıasnla vakalanmıstır. Baucr'in kamarasında yapılan aramada; iki bavul dolusu altın islemeli bıçaklar, gümüs kakmalı vazolarla daha bir çok değerde antik esyalar ele geçirilmistir. TRABZON Karademz Teknik Ümversıtesı oncekı gün yapılan tö renle 196768 ogretım yılına gırmıştır. Törende konjşa ı Rektor Prof. Ahmet Özel, Istanbul Teknik Üniversıtesi ile yapılan anlaşma sonunda, Karademz Teknik Üniversıtesmdekı oğretım üyesi sıkmtısmın gıderildığını açıklamış, Türkıyenın Amenkaya gbre 100 bın, Avrupaya göre ise 70 bın muhendıse ihtıyacı olduğunu bildırmiştir. İnşaat Fakultesl Talebe Cemlyetı adına konuşan Ilhan Yalçm, Cumhunyet Bayramında gençhge konuşma hakkı tanımıyan Trabzon Valısıne şıddetle çatmıştır. Mrmarlık Fakultesı Talebe Cemiyetı Başkanı Tuncay Turuthan ise, özel okullar konusuna değinerek: «DUeğimiz, Üniversitemizin özel yüksek okullarda hocalık yapmak istiyen çıkarcılara basamak olma» masıdır» demiştir. I Ikili Anlaşmalar konusunda dün de topfantı yapıldı ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Turkıye ile A.B.D. arasındaki ıkılı anlaşmalara yenı bır dü zen ve yön vermek amacı ile ıkı hukumet arasında yapılan müzakerelere dün d e Dışışlen Bakanlığında devam edılmıstır. Di'işlerı Bakanlığı Genel SekTeterı Zekı Kuneralp ile ABD Büyükelçısı Parker Hart'ın başkanlığındakı heyetler dun saat 10 30 da toplanmışlar ve 45 dakıka kadar çalışmışlardır. Bir kamyon dolusu 1964 yılından beri Türkiye'ye gelen ve her gelişinde milyonlar değerindeki antik eşyayı yurt dışma çıkaran Dr. Horst. daha önce Istanbulda yakalanmıs ve hakkında kavuşturma açılmıştır. Kaçakçınm el çantasmdaki siyah kaplı bir defterde, Hatay. Soke, Bergama, Marmaris, Bodrum ve Denızlı gıbı ıl ve ılçeierden şımdıye kadar aldığı kaçak eserlerin bır hstesı ile antikacıların adresleri gorulmuş, en son olarak tanıştığı Soke'Iı Ali Ekrem Arkol adlı antıkacının dukkânı ile evine yapılan baskında ise, değeri uç mıl>ona yaklaşan, bır kamyon dolusu tarihî kalınü bulunmuştur. Türkiyeden aldığı eserleri Italya, Fransa, Yunamstan ve Ingılterede sattığı tesbıt edilen Horst'un (Arkası Sa. 7, Sü. 2 de) "Üniversite çurumuştur, iağvı gerekir,, Cerrahpaşa Tıp Fakultesı ile Istanbul Tıp Fakultesı Talebe bırlıklerınin ortaklasa duzenledığı «t niversitede reform nasıl olmalıdır?» konulu dunku açık oturumda konu=macılar, «Üniver sitenin, ahlâkî ve hukukî bakımdan, çürumüs denecek halde bnlunduğunu» ılerı surmuslerrfır. Tezi savunanlardan Dr. Celâl Erçıkan, «Üniversitede parça parça yapılacak reformlann bey hude yere olacağını» ıfade ederek, «Yapılacak is, eksik bir bün yeden ibaret olan bu müesseseyi lâğvetmektir» demıstır. Ahmet Kabakh'nm yonetımin deki oturuma katılan tartısmacılaro*an Cerrahpaşa Tıp Fakultesi Dekanı Prof. Dr. Celâl Öker ise, bugunku sıstemin yetersız olduğunu soylemış, Prof. Mumtaz Turhan da sovle konusmuştur: «tstanbul Üniversitesinde şimdiki öğretim iiyesi sayısı, ihtiyaç bulunanın beste biridir. Türklye'de okur vazar sevİTesine yüzde vüı eri«ilmek istenivona, 32 Unlveraite acılması cek DemirÇelik Fabrikast için Rus heyeti geldi ANKARA. (Cumhuriyet Bürosu) Üçuncu demır çelık tesısı . nin yapımı ve fınansmanı konusunda Türk hukümeti ile 1 muzakerelerde bulunmak üze î> re 14 kışıhk bır Rus heyeti, Mos | kova'dan Ankara'ya gelmıştir. | Yapılacak muzakereler soıunda bır ön anlaşma ımzalana ? caktır. Çocukların devam ettiği Nurculuk okulu basıldı TARIHÎ ESER KAÇAKÇILIGlNDAN SANIK OLARAK YAKALANAN ALMAN HORST UBLO BAtER, FOTO MUHABÎRLERtNE: «RESMtMt ÇEKMETİN. SONRA KARIŞMAM!» DERKEN.., İSPARTA, (BAYRAM Şarkikaraağaç ılçesıne bağlı Çıçekpınar koyuncfe, Kavmakam Ahmet Nuri Kadıkovlu'nun emrıyle, bır Nurculuk okulu basılmıçtır. Jandarmanın yaptığı ILERİ BİLDİRİYOR) da değışen 15 çocuk, Murat Ünal adındakı bır nurcunun verdığı derslere çahşırlarken, kendılerinden geçmıj bır halde yakalagiiflardır. (Arkası Ss. 7, Sü. I da) Ramazan bcışlacflı Kntsal Ramazan, bngün baslamıstır. Bu münasebetle serefelerde kaııdiller yakılmış, bazı camilerde de malıjalar kurulmuş ve dün gece ilk teravi namazı kılınmıştır. Ramazan suresince kahve, lokanta, muhallebici gibi jerlerin sahur vaktine kadar açık tutulmasına Belediyece izin verilmiştir Fırınlat pide imâline dünden itibaren başlanmıştır. 620 gram ağırlığındaki susamlı pide 80 kuruştan satılmaktadır. Resimde, Sultanshmet camıine kuruLacak mahyanm son hazırlıkları vapılırkrıı görülmektedir. (Fotograf: Selçuk AYBATAR) ECVET GÜRESts bâikındı, vaılın S iia 15