Katalog

BClTÜN Tiirlciyede NATURE1 İiTüLEFti Üstön Kalitelidir ruRKire MÜMISSİLİ Sfltti OTHJZ DUKAİt ISTAMBUl 44. yıi sayı 15568 umhuriyet KURUCUSU: rUNUS NADt Telgraf ve mektup TeJefonlar î 22 42 adresi: Cumhurivet 90 22 42 96 Istanbul Posta Kutusu: İstanbul No. 246 2 2 42 97 22 4 2 9 8 22 42 99 ESÂ* VAHŞİ Bİh KIZ S E İ B M ^ ^ ^ k 250 DAĞLARI B E K L I ^ B ^ ÇÖLDE BİR İSTANBUL ALLAHAISMAELADIK SON GECE Mevcudu kalmayan ve her bu enteresan romanlar yeni, orijin paklarla tekrar basılmıştır. İNKILÂP ve AKA KİTABEVLERİ İlâncılık: 3234/14294 Perşembe SO Kasım 1967 YUNAN ORDUSUNDA ALARM KALDIRILDI Türkiye ve Yunanistan arasında Lefkoşe'ye giden Vance A Makarios'u ikna edemedi İhtilâf korıusu Türk alayı (Dış Haberler Servisi) LEFKOŞE Buhranın başladığı Kıbrısta, Başkan Johnson'ın özcl temsilcisi Vance ile Kıb rıslı Rum ve Türk liderleri arasında barışı korunıak amacıyla yapılan müzakereler diin gece geç saatlere kadar siirmüş ve henüz başanva ulaşamamıştır. Başpiskopos Makariosıın Cyrus Vance ile çetin bir pazarlığa giriştiği anlaşılmaktadır. Vance ile Makarıos arasinda ıkıncı goruşme saat 22.30 da bır sonuca ulaşılmadan kesıldığınden. tarafların bu sabaha kar^ı corusmelere venıden başlamaları beklenmekteydı. (Arkası Sa 7. Sü. 5 de) BUHRAN GİOERİLDİ Ankara ve Atina Biirolanmız AAAP ve Radyolar nkara ve Atinada yetkili kaynaklar, dün, Johnson' m hâlen Lefkosede bulunan özel temsilcisi Cyrus Vance'in Atina ve Ankara arasında son Kıbrıs buhranının giderilmesi konusunda bir mutabakat sağlamayı başardığını bildirmislerdir. Ancak mutabakat henüz yazılı bir anlasma şekline sokulmamıştır. Mutabakatın ılk somut delıli, Yunanıstanın Silâhlı Kuvvetlenne vermış olduğu alârmı gün batarken «basit bir hazırlık» halüıe ındırmesıdır. İkıncısı de, Brosio'nun bugun Atınadrn Brukse'e gıdecek olmasıdır. NATO Genel Sekreterı daha önce, buhran gıderıldığı zaman Bruksele doneceğını açıklamıştı. Atmada esen ıyımserlık havası ve Yunan cuntasının dun gece yayınladığı bıldın de mutabakat haberını teyıd eder nıteliktedir. Anadolu Ajansına gore bildın şoyledır: «Buhramn çözünılenmesi için girişilen diplomatik valışmalar son saatler içinde önemli Reltjmeler kaydetmiş ve meseleye vakın zamanda bir çözüm yolu bulunması umudu doğmuştur.» Inönü, Sunayla tekrar görüştü DEMİREL DÜN GECE, "DURUMUN SALÂHA DOĞRU GİTMESİ ÜMİDİ GÖRÜLÜYOR.. DEDİ "Barış yolu ile sonuç alınmazsa alınacak kararı destekleriz,. ANKARA (CUMHURİYET BÜROSU) * Crrupunun dün yaptığı olağanüstü toplantıda CHP Genel Başkanı İsmet İnönü, Kıbns konusunda son gelişmelerle ilgili bilgi vermiş, «Henüz bir aydmlık yoktur. Vaziyet gergin haldedir. Bunu tabii görmek lâzun. Ilâttâ müzakere açılması halinde bile yeni gelişmelere göre vaziyet değişebiür» demiştir. Genel Başkan Inonu, Cumhurbaşkanı ve Başbakanla yaptığı görüşmeler hakkında ızahat vermıs, çoğunlukla gazetelerde yer alan bılgılerı naklettıkten sonra ozetle sunları söylemıştır : «Tabii biitün vesikalar hükumetin elindedir. Bunları nasıl anlıvor, nasıl dejerlendiriyor, bunu iktidar bilir. Bize sövlediği sekilde almava mecburuz. Kıbrıs anlasmazlı*ı konusunda Türkiye ötedenberi barıs yoluyla sonuç almayı tercih etmistir. Ama, aldatılmak istemiyoruz. İyi niyetle bır barıs voluyla anlasmazlığın (.ozülmesini tercih ederiz. Basbakana da bunu sövledim ve (Olmazsa kararı verirsiniz. hiz sizi ivı niyetle hu yolda destekleriz..) dedim. Milletçe Kıbrıs dâvasının en ivi sekilde hallinı bekliyoruz. Henüz bir avdınlık toktur. Vaziyet gergin baldedir. Buno tabii jcörmek lâzım. Hattâ müzakere açılması halinde bile, yeni durumlara eöre vazivet deâiscbilir. Biz, biitün ^elismcleri dısardan dikkatle izlivomz. Hükumetler tatbîkatçıdırlar. Biz, basından beri bu ihtilâfı iyi niyetle \e barısçı yolla çözelim diye çaba sartediyoruz. Son imkâna kadar barıs yolu arastırılmalı, bu mümkün olmazsa çereken yapılmalıdır. Demek ki, çözüme ulasmak sadece Türk Hükumetinin ve Türk milletinin elinde değildir. Baskalannın da ivi nivet sahihi olması Inzımdır. (Arkası Sa. 1 Sü. da) < )r alc İ IVIakarios'un direnişi Öte yandan, Ankara Böronraza gore, Başbakan Denrurel dun gecf, «Üurumun salâha doğru cit mesi ümidi görülüyor» demıştir. Cumhurbaşkanı Makariosun yan sutünda bulacağmız sartlara önce şıddetle karşı koyduğu, fakat geç saatlerde Ankaraya gelen haberlere gore Cyrus Vance i!e yap tığı ikı gorüşmeden sonra davranıslarında bir yumuşama olduğu ilen surulmektedır. Ancak, Ankara Atina mutabakatında sozü edüen 10. madde üzerinde Maka(Arkası Sa. 7. Sü. 1 de» unün notıorı Papaz, oyuna başladı Kıbrıs meselesinin, sadece Yunanistan'la değil, aynı zamanda Rum yönetimiyle birlikte ele alınması gerekir. Vunanıstanı \e Makarios hükumetini a\ rı ayrı karsımıza aldığımız takdirde, basında ister cunta ister mesru hükumet olsun, Kıbrısta ise ister Makarios, ister baskası bulunsun, ibtilâflı konularda bır noktaja varmak güçtür. Çünkü Yunanistan isine çeldiğı zaman Kıbrıs'ın bir egemen devlet olduğunu daima ileri sürecek, Makarios da, duruma gore, cıkarına göre, bazan bağımsız görünecek, fakat gerı plânda Yunanıstan'la daima beraber hareket edecektir. Kıbrıs ihtilâfı haslnalıberi olavlar bu gerçegi ortaya koymustur. Nitekim su son giınlerde de ikı taraf aynı gösteri içindedirler. Türkne, miidahale hakkını kullaıımamak için bazı sartlar ileri siirdü, bu şartları Yunanistan hemen hemen kabul etti. Ne \ar ki. sartlar ilk bakısta mesclâ Yunanistan'ın Adadaki askerlerini çekip çekmemek. meselâ tazminat vermek seklinde göriilmekle beraber aslında Makarios yönetimini ilgilendirmektedir. Bu arada L'Thant'm cağrısma yapışaıı Başpiskopos. askersizleştirmenin genelleştirilmesinde israr edijor. daha da ıleri giderek ihtilâfın çözumünu Londra ve Zürih Antlasmalarının kaldırılmasında görüyor. Bunlar, son buhranın dağılmasiyle ilçili. fakat aynı zamanda Kıbrıs statükosunu tamamen değistirecek taleplerdir. Iste Cyrus Vance'in Lefkoşe'ye eidis sebebi budur. Son görüsmelcrde yumusak baslı bir tutum gösteren Yunan Hükumeti diplomatik temasları Lefkose üzerine kavdırmıstır. Böylece cunta, hem Yunan kamu o\u karsısında askerlerin cekilmesi sorumluluğunu Makarios'un isteğine bağlayacak, hem Türk talepleri karsısında bo\un eğmemis görünecek. hem de yeni göriismelerle biraz daha zaman kazanmıs olacaktır. * * * Lefkose'deki temaslar ne kadar hasanlı olabilir ve Cvrus A ance, Makarios üzerinde ne derece baskı yapabilir? Bunu Türkiyeden tahmın etmek, hele bu sisli havada bir sonuç çıkarabilmek imkânsız. Ancak su andaki görünüse göre Makarios hep beraber tahlnede israr etmekte, böylece Kıbrısı 1960 sartlarına değil, daha serilere götürmek için çaba çöstermektedir. Johnson'un özel temsilcisi ise uluslararası garanti belki de Amerika'nın da garantisi altmda kademelı bir askersizlesmeyi sağlamanın pesinde. Merak edilen nokta su; UThant'ın çağrısından kuvvet alan Kıbrıs Cumhurbaskanını acaba Cyrus Vance dize gctirebilecek midir? Yine Makarios, CThant'ın müdahalesi, Türk Silâhlı Kuvvetlerinin baskısiyle dize gelse bile, askersizlestirme kadar önemli olan Milli Muhafız teskilâtının lâğvını kabul edecek, Garanti Antlasmasında önşörülen yüzde 4O'ı Türklerden kurulu 2.000 kisilik Kıbrıs ordusunun kurulmasına yanasacak mıdır? Simdiki halde bunların hepsi mcçhul.. Kıbrıs Papazı, tecrübelerle biliriz ki, fırsatlardan faydalanmak ve dünya kamu oyunu kendi lehine çevirebilecek taktikleri kullanmak konusunda Yunan politikacılarından çok daha mahirdir. Hele antipatik askerî cunta ile Makarios'un kıyaslanmasına imkân yoktur. Halen Başpiskopos B.M. Genel Sekreterinden kuvvet alıyor \e bu kuvveti de iyi knllanmak istiyor. Nitekim, gelen son haberlere göre, bir yandan Johnson'un özel temsilcisiyle Lefkose'de görüşmeler sürerken, öte yandan askersizlestirme konusundaki isteği ve tutumu hakkmda açıklama japıyor, böylece dünya kamu oyunu, özellikle B.M. Teskilâtını, yanına almak için malum manevralarına girisiyor. Bu bakımdan Kıbrıs buhranı simdi Lefkoşe'de ve inatçı Papazla bastemsilcinin temaslarında düğümlenmis oluyor. Mr. Vance, düğümü çözerse ne âlâ, savas ihtimali ortadan kalkar ve dünya da rahata erer. Ama UThant eğer Papazı desteklemekten vazgeçmez, o da inatçılıkta devam eder giderse, barıs ihtimalleri büsbütün ortadan kalkacaktır. Zira Türkiyenin haklı olduğu bir zamanda Kıbrısı tamamen gözden çıkarmağa niyeti yoktur, hele işler bu rad4eye geldikten sonra, hiç mi hiç yoktur. Ankara Buromuza gore. Atina ve Ankara arasında sağlanan mutabakatın ana hatları belh ol mu>tur Henuz resmen açıklanmamış olmasına rağmen, soz konuvu mutabakat şu noktalarJa toplanmaktadır(D Türkiye \e Yunanistan 16 Ağustos 1966 tarihli Lefkoşe anlasmasını teyid ederler. Ta raflar Kıbrısın bagımsızlığını. toprak bütünlügünü kabul ederler. (5) Türkiye ve Yunanistan anlasmalar dısında, Adada bulundurdukları kuvvetlerini 1.5 ay içinde kademeli olarak çekeceklerdir. Kuvvetleri önce Yunanistan en kua ıamanda çekecektir. (3) Kuvvetlerin geri çekilmesi isi. takvive edilmis ve yetkilendirilmis Birlesmiş Milletler Barıs Gücünün kontrolü altında yapılacaktır. (T" Anlasmaya varıldığını ilk olarak Birlesmiş Milletler Genel Sekreteri UThant bir ça£m ile dünya kamu oyuna açıklayacaktır. (s) Bu çagıma önce Yunanistan ve 4 saat sonra da Türkhe uvduklarını bildireccklerdir. (6) Bu islemler gerçeklestirildikteıı sonra Türkiye almıs oldu|u savas tedbirlerini kaldıracaktır. Ancak, Türkiye bu sartı Yunan kuv\etleri Adadan çekilmeye basladıktan sonra uygulamaya başlayacaktır. (f) Boğaziçi \e Geçitkale köjlerindeki tahribat tazmin edilecek ve ölenlerin ailelerine gerekli ödemeler yapılacaktır. (î) Barıs Gücünün kontrolü altında ve tarafların da katıldığı bir komite, Adadaki kanun dısı silâhlara el koyacaktır. ff) Grivas herhangi bir sebeble Ada>a tekrar dönemiyecektir. (Î5) Adada cemaatlerin kurdukları millî kuvvetler de kademeli olarak dağıtılacaktır. Nutabakotın ana tıatları ^ ^ KASIM Çorşomba SAAT 05.00 Cyrus Vance Atinadan Lefkoşe'ye git ti. 08.20 Brosio Atinadan Ankaraya geldi. 08.30 Lefkoşe'de Vance, Kipriyano ile gö rüştü. 10.05 Lefkoşe'de Vance Makarios görüşmesi başladı. 10.10 Türk jetleri IVIakarios'un sarayı üzerinden çok alçaktan uçtular. 11.00 Brosio ile görüşen Çağlayangil; De mirel'in evine giderek izahat verdi. 11.15 Lefkoşe'de Vance Makarios fförüşmesi sona erdi. 11.40 Çağlayangil; Demirel'in evinden cıkarken «yakında bir açıklama yapılacak» dedi. 12.00 Demirel Cumhurbaşkanhğı köşküne giderek, Cumhur başkanı Sunay ile görüşmeye başladı. 13.30 Vance, Lefkosede Türk kesimine geterek Fazıl Küçükle görüştü. (Arkası Sa 7. Sü. 3 d«) VANCE, DÜN LEFKOSEDE CUMHURBAŞKANLlGl SARAYINDA MAKARİOS İLE GÖRÜŞUYOK Türk Jetleri Makarios Sarayı üzerinde uçtular Yurt ve Dış Haberler Servisi MECLİSTEN NOTLAR : Lefkoşe'den AP Ajansı muhabirinin bildirdiği bir habere göre Başkan Johnson'ın özel temsilcisi Cyrus Vance, Cumhurbaşkanı Makarios ve Rum Dışişleri Bakanı Kipriyanu ile görüşmeler yaparken Türk jetleri korku ve gerginliçin hüküm sürdüğü Lefkoşe semalarında, özellikle Cumhurbaşkanlığı Sarayı üzerinde çok alçaktan uçuşlar yapmışlardır. Ne Kıbrıs, ne çıkarma; Nato yönetim kurulu üyeligi Orhan DURU Parlâmento uyeierırıden buyuk bır kısmının dunku en buyuk nıeaelebi, ne Kıbrıs, ne (.ıkartma ne de karartma ıdı. En onemlı mes>ele, «Parlâmentolararası Birliğı Türk grupu ile Türk Parlâmentosu NATO Grupu Yönetim Kurullarına üy'e seçme» konusu ıdı Bu gruplara uye olan Mılletvekılı ve Senator ler, daha sabahın saat yedısınde. NATO Genel Sekreterı Manlıo Brossio Atına'dan Turkıye'ye dönmekte ıken Meclıs bınasına gelmeve haşladıiar. Mılletvekıllerı ve Senatörler arasında. ve ozellıkle bu grupların yönetim Kuruüan na adaylıgını koymuş olanlar arasında buyük bır kulıs faalıyetı vardı. Seçımlere ka tılabılmek ıçın 60 lıralık uye aıdatını seçım saatı olan saat 9'a kadar yatırmak gerekıyordu Bu arada baş adaylardan bağımsız Kasım Gülek'ın aıdatlarını odememış bazı Mılletvekıllerı ıçın aıdat ödedığı ve sağa sola teiefon ederek kulıs yaptığı gozden kaçmıyordu. (Arkası Sa. 7, Sü. 2 dei Suriye'nin Hatay isteği «Istihza» ile karşılandı ADANA Surıve halk tesekküllerının çeşıtlı merkezlerde düzenledıklerı mıtinglerde cHatay'ın Surıye've ılhakı» nı ıstemelen. Güney ıllerımızde özellikle şehrımızde ve Hatav da istıhza ile Karsılanmısfir Ancak hükümetımızın Kıbrıs konusuyle voğun bır sekilde çahştığı bır sırada gırişılen bu faalıyet karsısında daha altı av öncp Israıl savaşı sırasında Sam rsd\osunun Turklere valvarması hatırlatılmaktariır Pakistan roket attı KARAÇl. (API Pakıstan Vzav ve Atmosfer AraştıiTnaları Kuruınıı uzmanları dun, Hindistandan bır hafta sonra Rehber14» adını verdiklerı bır roket atmışlardır. Araç, 160 kilometre yukseklığe ulaşmıştır. Adana Bun>u sefımu O^er Oztep dun Mersinde durumun çok sakın olduğunu, subay ve assuba>iî.rın sehırde dolaştıklarını, suhunetırı 25 derece, havanın sakın, denızın dalgasız olduğunu bıldırmıstır. Limandakı askerî ve sıvil gemılerde bir hareket görülmemıstır. Bu arada Arslanköy bucağı haikı bahçelerinden topladıkları 10 bin kilo elma ile 12500 portakalı askerî birhklere ikram etmiş lerdır. Ayrıca lımanda motor ve san dalla dolaşma yasaklanmıstır. Diyarbakır'da Eğıtim Enstıtusü oğrencılerı Kıbns ıçın kan bağısmda bulunurken Kırklareli ve Elbistan'da düzenlenen mıtinglerde Ordunun Kıbrısa Herhal müdahalesi Menmiştır. Günün Adamı: Arabulucu VANCE üçüncü sahifemizde Bir 0P Milletvekiliyle karısı ve hizmetçisi öldürüldü Kıbrıs'ta bulunan İngiliz ailelerin adayj ter';etmeleri em>i gelince tahliye faaliyetleri hızlanmıştır. Resimde, Kıbrıs'ın Guneydoğusunda bulunan İngiliz ussu Dhekelia'dan Bejrut'a gitmek için bekle>enler .Törulmektedir. BİGADİÇ, (Uasan ÇAKMAK Bildirijor) Eski DP mılletvekıllerinden Muzaffer Emiroğlu. karısı ve hizmetçisi evlerınde oldürülmüş olarak bulunmuştur. İkı • uç gün önce meydana geldiğı sanılan olay, eve gelen bır hıçmetçı taralından görülerek Savcılığa bıldırılmıştır. Bigadıç'in en zengınlennden o lan ve çıftçılık yapan eskı mılletvekilınin, ceplerının dış^nva boşal tılmıs durumda göru'mesi, cinaye tin para .vuzünd"n olabıleceğinı ortaya kovmustur. ECVET GÜRESİN Vay canma.. Gürlüyor, #gürlüyor.. yağmıvor!.