Katalog

ŞAHESER ROMANLARS ytni basılannı sunar! CENNET 8ABAH YILDIZI oe BİR AŞK UĞRUNA ERGUVAN AĞACI ^ HARP ve SULH (S DİRİLİŞ <2nd b»tı) • STEINBECK \^ YOLUü bm) KİTAPLIÖINIZA YENİ BİR g 3 umhuriyet 44. y// foyı 15526 KÜRUCUSU: YUNUS NADt Telgraf ve mektup adresi: Cumhuriyet Telefonlar : 22 42 90 22 42 98 İstasbul Posta Kutusu: İstanbul No. 346 22 42 97 22 4 2 9 8 22 42 »9 f JMETRİ PROBLEMLERİ . Düzlem • * Lise 1. Bu kitap liselerimizin BİRÎNGİ smuV lardaki esaslara göre yazılmış obnakla" beraber bir iki tamamlayıcı fazla bügi de verilerck müsabaka smavlarına girecek öğrenciler için de çok faydalı hale sokulmuştur. 400 sayfa 15 liradır. İNKDLAP ve AKA KİTABEVLEEİ 5 OUVEN VAYIVE V I Perşembe 19 Ekim 1967 Türkiye ve Hollanda NATO'ya bağhlıklarını tekrarladılar ANKARA, (Cnmhnriyet Burosv) Holânda Dışişleri Bakanı Joseph Luns ile yapılan ikili görüşmelerden sonra dün bir ortak bildiri yaymlanmıştır. Bildiride Kıbns sorununa su tözlerle yer verilmektedir : «Kıbns meselesi ile ügili olaT»k Bakan Çağlayangil, Holândalı meslekdasına son gelişmelcrin teferruatlı bir izahını yapmıstır. tki Bakan. daha fazla geeikmenin bütün ilgili larafların haklan ve znesrn menfaatlerinin mnhafazasını temin eden âdil ve hakkaniyete uyçun bir hal şekline Tarılması temennisinde bnInnmuslardır.» Ortadoğudaki duruma «tehlikeler karşısında duynlan endişeleri» belirtmek suretiyle aeğinilmektedir. Holânda Dışisleri Bakanının, Çağlayangili Holândayı ziyarete davet ettiğine de bildiride yer verilmekte ve TürkHolânda işbirliğini özellikle NATO'ya olan bağhlıklannı teyid etmektedirler. Bild'iride NATO hakkında şöyle denilmektedir : «Banşın knrulmasında NATO' nnn oynaması gereken hayatî rol hakkındaki görüslerinin mntabakatım yeniden müfabede etmişlerdir.» Uzayın 69 milyon kilometre derinliğinden radyo işaretlcri alındı Rusva Venüs'e ilk yumuşak inişi yaptı j (Dış Haberler Serrisi) I Sovyet uzay aracı «Veniis4» dört aylık yolculuğunu tamamlayarak dün, aydan sonra dünyarun en yakın komşusu Venüs'e yumuşak bir iniş yapmıştır. İniş olayı, İngiliz Jodrell Bank Rasathanesinin zaptettiği sinyallerden anlaşılmıştır. Rasathane Müdürü Prof. Bernard Lovegl, «Veniis4» ün inişini «şahâne» ve «tarihî» olarak nitelemiştir. Sovyet Tass Ajansı; haberi, Rasathaneden yedi saat sonra resmen doğrulamıştır. Tass, bir Sovyet uzay aracından paraşutle atılan ve Venüs'e yumuşak iniş yapan kapsülün gönderdiği bılgilere dayanarak. gezegenin yüzünün «tnsanlann yasamasına elverişıiz ve çok «ıcak oldnfnn«» bila'irmi^tır. (Arkan Sa. 1, Sfi. 1 de) Komünizm tehlikesi ancak düzen degişikligi ile onlenebiliL Fikret OTYAM bildiriyor Bölükbaşı Kıbrısa almmâyışmda hükumeti sorumlu görüyor ANKARA. (Cnmhnriyet Bürosu) Makarıos hüküma tınin Kıbrıs'ı zıyaret içia müsaade vermedıgı MP Genel Başkanı Osman BSlükb* BI. dün. bir bıldin yayınlarmş, Demirel hükümetıni göreve davet ederek olayı «8İvasî skandal» olarak nitelemiştir. 28 Eylül'de MP adına hükümete oır muhtıra veren ve yeni bir Kıbns polıiıkasının izlenmesıni talep eden Bölükbaşı, Kıbrıı Türk'lerını iiyaret etmek ve Kıbrıs'takı durumu mahallinde mcelemek. donüşte de hükümet ve Parlâmento nezdmde gerekli 'eşebbuslerdp bulunmai g3yesıyle 5 Ekım günü Mıliet Mec lısı Başkanlığı kanalı ile Kıbns hükümetinden vıze ıstemıştı. Türkıye Kıbrıs Elçiliği, MP Genel Başkanı Bölükbaşı'nın Kıbrıs konusunda takip ettiği politika dolayısiyle Kıbns"ı ziyaretıne hükümetlnın müsaade etmedığını dün telefonla partiye bılriırmistır L'çakla Kıbns'a hareket etmek üzere büfıin hazırlıklannı tamamlamış bulunan Bölükbaşı, bu durumla tlgılı olarak «Millettcrarası nlçülerle bicatihi bir Arkası Sa. 7, Sö. 1 de NATO Güney Doğu kumandanlan (op/antısı başfadı ANKARA, (Cumhuriyet Bürosn) NATO Güney Bölgesl Genel Kurmay Başkanlrn toplantısı dün Ankarada başlamıştır. Toplantıya Genel Kurrnay Başkaru Orgeneral Cemal Tural, Güney Avrup» Müttefilc Kuvvetleri Komutanı Oranriral Grtffin, tt»lyan Genel Kurmay Başkanı Orgeneral Giuseppe AloJa, îmmn Genel Kunnay Başkanı Koramlral Spyros J. Avgheris, Güney Avrupa MüttetUc fCara Kuvvetleri Komutanı Italyan Korgenerall Cgo Centofantı ve diger ytiksek rito bell subaylar fle NATOIu subaylar katılrnaktadır. Genel Kurmay Başkanlığınca açıklandıgına göre iki gün sürecelt olan bu toplanüda «Güney Avrupa Bölfesi Savnnma meseleleri» göriisü'ecektir. Resmen açıklanmamakla beraber, atom mayınlan ve füzesavar tüze kuşağı Konularınm da. görüştilmesi söz konusudur. LÂUBALİIİĞİ BIRAKALIM DÜB. BURADAN* DÖNÜŞ VAR MI? Trafik ışıkları, Trafik Polisleri ve çocuklar yapıyor POSOF Burada bir konuşma yapan C.HJ". Genel Sekreteri BUlent Ecevît: «Sınır boylarına ordular dizerek bir tecavüzü önliyebilirsiniz. Fakat komünizm tehlikesini ordularU durduramazsınız. Ekonomik ve sosval tedbirleri »Ikrak bngtinkü dtizenı degistirmedikçe, yeni bir düzen korm»dıkça güvenlijtim^zi saglıyamayızs demıslir. Ecevit Posoflulara hitaben «Slı Tnrkiyenin unutulmuş bir köşesinde Tiirk miiletınin güvenliğine mutluluğuna bekçilik ediyonnnuz» demlş ve özetle şöyle devam etmiştır: «Gerektifinde ordumuz her tür lü tecavüzü önlemek gücüne sahiprir. Buna rüveniyoruz. Vol bo vunca askeri birliklerünizi gördük. Bu sınırlarda iki rauhtetnel tenlike vardır. Rus tehlikesi «e komünizm tehlik^si. Urdulanmu Rus tehlikesine karsı çıkabilirler ve giiveniyoruz ki, bizi canlarını dislerine takarak korurlar. Fakat sınır boylanna istediginiz kadar ordular diziniz. komünizm tebJikesine karsı vatanı koruvamazsınız, komünizme karsı konınmak için ekonomik ve sosval tedbirlrri almak gerekir. Iste ortanın »olunda Halk Partisi geçmiste nasıl Rus tehlikesine karşı durmus ve Karsı Ardabanı istiven Sovvet Rusyaya karşı tek başına dur OTOMATİĞE 8İRKAÇ DEFA BASTI mussa bugün de komünizm tehlikesine karşı ,urt içindeki bozuk düzenj değiştirmek ve Anayasa düzenini kurmak için ortanın so Arkası Sa 1 Sü. 6 da Esrarengit bir gezegen: Venüs, yado Çoban Yıldııı Sovyet bilım adamları, Venüs' ün yüzeyine ılk yumuşak inişi yaparak, Bolşevık Ihtılâlinin 50. yıldönümüne üç hatta kala Rus halkına büyük bir armağan vermislerdir. Baçarı aynı zamanda, bu kuşak insanının saaece Ay'a değil, fakat Merih ve Venüs'e a'e gidebileceğini ispatlamıştır. (Arkası Sa. 7. Sü. t de) Çimento karaborsacıları tesbit ediliyor ANKARA, (Cumbnriyet Bürosa) Türkiye Çımcnto Sanayıı Genel Müdürü Metın Iplikçı dun verdiğı demeçte Çimento karaborsasının onlenmesi için müfettişlerın yurt çapında tetkiklere başladığmı söylemistir. Genel Müdür tplıkçı, çimento sıkıntısı bulunan bolgelerde çımento tevzı burolannın kurulduğunu ve bürolar aracılığı ile çımentolann ıhtıyaç sahiplerine verildiğini belirtmış ve çimentoların Türk standartlarına uymadığı yolundakı iddialara su karşılı'ı vermıstır: «Çiroentoların Türk standartIarına uymadığı ıddialan varit değild'r. Oıel ve kamu sektö(Arkası Sa. 7. Sü. I de) «2. Beş Yılhk Plânda da refah 8eviyesinin altında kalınacak» ANKARA, (Cumhuriyet Büroso) Ikincı bes yıllık plânda ongorülen unıversıtelerarası kollokyuma önceki gün ve dün Ortadoğu Teknik Üniversitesinde de vam edılmış, ıkınci beş yıllık plânın finansmanı konusunda konuşan Prof. ismail Türk, ikın cı beş yıllık plânda aa birinci plân gibi hedef alıcan refah sevıyesinin altında kalınacağım soylemiştir. Doç. Dr. Kenan Bulutoğlu ise, yüzde 7 kalkınma hızı ile Türkıyenin dış borçlarmı ancak 2020 yılında tamamen ödeyebileceğini soylemiştir. Dr. Atillâ Sönmez «tkinei beş yıllık plânda dış ekonomik ilişkiler konusnnda» konuşmuş ve Ortak Pazara gırmek kararı ile plânın diğer hedefleri arasında çelışme olduğunu, ortak pazara gırildiği zaman rekabet imkânlarını sağlayacak imkânlarm ya pılmadıgını soylemiştir. Selçuk AYBATAR Bu tarafa, bu tarafa.. Biraz çabuk olun. Görüyorsunuz bu kısım bomboş. Şundi her taraf boş be agabiy. Burda dursak n'olur? Çok lâf eüne. Bu sefer affet. Bir daha yapmam. Sdz veriyorum. Olur mu canım? Hepiniz her zaman söz verırsiniz ama hiç bir zaman sözünüzde durmazsınız. Lâubaliliği bırakalun biraz da ciddi çahşalım. Seni ta nıyorum. Hem kaidelere uyraazsın. Hem de cevap verirsin. Hadi, hadi yürü bakalım. IşıkJar yandı.Bu konuşma 15 günden beri Hür riyet meydanı ile Topkapı arasında elektrikli trafik sistemi uygulanan kavşaklardan birinde geçiyordu. Polis ile şoförün sözleri Ordu Caddesinin iki kenarında biriken kadınlı. erkekli vatandaşlan güldürüp, eğlendirirken kavşaktaki ışıklı trafik direklerini paylaşan görevli Belediye zâbıta memurları ile polisler de kendi aralarında dertleşiyorlardı. Allah Allaaah! Bizim milletm çoğu böyle birader. « Millet değil, illet» diyen doğ ru lâf etmiş komserim. (Arkası Sa. 7, Sö. 3 de) unün notıarı Külfet ve nimet Bajbakanın. lktisadî Devlet Teşekkülleri Genel Müdürlerinden isteği aslında bu teşekküllerin kuruluş kanununun emridir. lktisadi devlet tesekkülleri tedbirli bir tüccar gibi çalışacaklar, (tüccar deyimi biraz garip ama neyse...) aynı zamanda kamu ihtiyaçlarının «aflanmasında denge kuracaklar. Liberman sistpminden ve Yugoslav tecrübesinden yıllarca önce kabul edilen prensip nazari de olsa bizde devletçiliğin bir pragraatist anlayışa dayandığını gösterir. Ne v«r ki bu prensip. uygulamada alınması gereken tedbirler düşüvııilınediği ya da duşunüldügü halde alınmadığı için sadece kâğıt üzerinde kalmıştır. tşbaşında bulunanların münferit çabalan dışuıda tefokkiillerin verimli çalışması mümkün olamamıştır. N'edir bunnn sebebi?. Ilenıen söyleyelim, iktisadî devlet teşekkülleri önee, tedbirli tficear ve modern işletmecilik anlayışına göre değil, aksine sbmürücü kapitalist, ama devlet kapitalizminin anlayışına göre organize edilmişlerdir ve ralışmaları da dolayısiyle kısır çember içinde dönüp dolaşmıştır, dolaşmaktadır. Yanlış anlayış e\velemirde sermayenin emeğe iistünlüi'ii goninür. iktisadî devlet teşekkülleri kurulurken kapitalizmde Ford ihtilâlini yapmış ve emek sermaye ilişkilerinde o zamana kadar düşünülmemiş bir sistemi uygulamaya ba$lamı$tı. Bu sistem bilindiği gibi, emek sermaye dengesinin kurulması idi. Ford, çalıştırdıği işçilerin yövmiyesini birdenbire 2 dolârdan 5 dolâra çıkardığı zaman en akıllı geçinen işletmeciler fabrikanın kısa sürede kapanacağmı iddia etmişlcr. adama acımışlardı. Oysa gerçek onlarm iddiasının tersine oldu. Fo>d fabrikalarmda verim yükseldi, maliyetler düştü. Sonunda ötekiler, >a Ford'a uydular, ya da iflâs ertiler. Birim iktisadî devlet teşekküllerinin organizasyonundaki zihniyet, Ford'li alay eden zihniyetle aşağı yukarı aynı paraleldedir. Söyle ki: Buciın iktisadi devlet teşekküllerinden en kiiçiiğü yılda mil.vonlarca liralık ciro yapar. Bu teşekkülün başına bir yönetici getiririz, ona ri'idımcılar. mühendisler. uzmanlar veririz. Elinden hergün milvonlar geccn yöneticinin, işletmenin verimi çalışmasma bağlı olan mühendis'in omuzlaruıa sorumluluğu da yükleriz. Buna karşılık en baştaki yöneticiye ödenen iicret ayda üç bin lirayi bulmaz. Bnhnaz, çünkü kapitalist devlet bir barem yapmıştır. Bu bareme göre para öder. Ondan sonra da yönetidden ka^iak yaratmasını, tedbirli bir tüccar gibi (alışmaMnı ister. Dahası var. >önetiei. teşekkülün niteliğine g"re bir Bakana bağhdır. Sivasi bir kisi olan Bakan ise çok defa kasabadan gelen politikacılar arasmdan seçilir. Bakan, Anayasaya eöre emrindeki tesekküllerdcn sorumla olduğtı gerekçesiyle bilir bilmez her işe barnunu sokar, üstelik siyasi yatırım bahis konusu ise tedbirli bir tüccarın yapmıyacağı marifetlere emrindeki yöneticiyi zorlar. Pot tarafı ortaya çıkınca da Anayasadaki sorumlulnk unntulur, suç, zaten canından bezmiş olan yöneticinin omuzlanna yüklenir. Bn yüzden yönetici ya kervana uymak, ya da kısa süre dişini sıkıp devlet sektöründen daima yctişmiş adam çcken Szel teşebbnse kapağı atmak zorundadır. Nitekim yıllardanberi bu mekanîzma böyle işletnekte başarıblar, hattâ başansız diye kolundan tutulup atümıs yönetictter mütemadiyen özel sektöre transfer olmaktadırlar. tktisadi devlet teşekküllerinden verim bekliyorsak öteki ekoıtomik tedbirlerin yanında hattâ onlardan önce devlet kapitalizml kafasını değiştirmek, yöneticileri, kalifiye isçi ve elemanlan özel sektöre aktarma yaptırmıyacak sistemi bulmak gerek. Tedbirli tüccar, tedbir karşüığinda elde ettiği nimetlerden nasıl yararlanıyorsa, bu teşekküllerin yöneticilerini, nzmanlannı da hiç değilse bir oranda elde ettiklerinden vararlandırmal' gerek. Marksist düzenlerde bile bu gerçek artık anlasılmıştır ve verimlilik için modern kapitalizmin kurallarunn uygulanmasına gecUmistir. Me«eli Kızıl Çinde bu kurallar halea yürürlülrtedir. Yürürlüktedir. zira, hiç kimse, yüklendiği kfilfetin karsıbgını almazsa çalı««aaz. Kırbaç da olsa fyiıymm, c*a korkusu da olaa yine çabsmaı. KAÇ DEFA DAHA BASACAKSIN YARAMAZ7 (Fotoğraflar Selçuk \\BATAR) POLİS AKSARAYDA TRAFIÖI ESKİ L'SUL tDARE EDhORDU ANKARA, > Cumhuriyet Bürosu Eski Balıkesir milletvekai Aydın Bolak'ın hıssedan bulunduğu Marmara Fetrol ve Rafineri Işleri Anonim Şirkatınin Istanbulda Anbarlı yakın larında «özel bir rafineri» kur mak için yaptığı müracaat İpraş ve Türkiye Petrolleri A nonim Ortaklığının ıtirazlarına rağraen Petrol Komiseri 1 le Enerji ve Tabıi Kaynaklar Bakanı Refet Sezgin tarafından kabul edilmiştir. Bilindiği gibi Başbakan Süleyman Demirel önceki gün iktisadl devlet teşekkülleri temsilcileri ile yaptığı toplantıda 5 inci bir rafinerinin kurulmasınm zorunlu olduğunu ılerı sürmüştü. Başbakanm kurulmasmı istediği beşinci raiinerinin Marmara Petrol ve Rafineri Şirketinin kurmak 1 çin teşebbüse çeçtiği bu rafineri olduğu anlaşılmıştır. (Arkası Sa. 1, Sü. 4 de) Istanbulda özel rafineri kurulması kabul edildi YAZI ve FOTOGRAFLAR A. TERZİOĞLU Firari kaatil assubay korku ve endişe yarattı Dolmabahçe nhtımında 9 ay önce, iki kişiyi oldurup, ıkı kışıyı de ağır surette yarahyan Topçu Assubay Enver Ertan'ın tedavi gormekte bulunduğu Hay darpaşa Askeri Hastanesınden firar etmesi, ölen ve yaralananların akrabaları arasında büyuk bir korku yaratmıştır. Dun, cinayet sırasında ölen ve yaralananların akrabaları, Îstanbul Savcıhğına müracaat ec'erek, firari kaatil assubayın, kendilennı öldürebileceğıni ılerı surerek korunmalarını ıstemışlerdır. * Güzellilc yarışmdsı Milliyet gazetesinin düzenlediği 1967 Türkiye Gü z e llik Yarışmasının ilk elenıesi, önceki gece yapılmış ve finâle &ekiz giizel kalmıstır. 18 güzel arasından yapılan elemeden sonra. 21 ekimde de son eleme yapılacak ve Türkije Güzeli seçilecektir. Resimde ilk elemeyi kazanan güzeller topluca toriilüyor. TüRKjYE'DE KER YIL YÜZBİNLERCE SİLAH YAPILIP SATILIYOR. TERZİOGLUNUN RÖPORTAJINDA BU GERÇEGİN İÇ YÜZUNÜ BULACAKSINIZ Cumhuriyet'fe Rcvet GÜREStN