Katalog

^R ı/> ZŞAHESER ROMANLAR» Tarihf hayat hikâyeleriniı saheseril £ *Ç«r? ^ * ^ ^ j « FV V KENYON ^ En Buyuk Yaıarların En Guzel Eserleri ^ ROMAN KİTAPLIĞINIZA YENİ BİR ~^G 2 * ^pMjOSEPHINE Ikinci l ^ ^ ^ ^ S f j l v GOLTEKIN umhuriyet KÜRUCUSU: YUNUS NADİ m ve^Türkiye ç ı k t ı ! ^ J ^ 1 C ^ E N N f t p o l e o n l a ilk ItAruınm r o m v n VA y f ıu c t / i 43. yı! sayı 15262 Telgraf ve mektup adresfc Cumhuriyet İstanbul Posta Kutusu: İstanbul No. 246 Telefonlan 22 4 2 9 0 2 2 4 2 9 6 2 2 4 2 9 7 2 2 4 2 9 8 2 2 4 2 9 9 Çarşomba 25 Ocak 1967 D A Ö 1 T I M : SELÇUK YAYIN1.AR1: YAĞM1JB YA İ9I Re UYSAL BASIN TOPLANTISI YAPTI TOPLANTIYI TERKEDEN INÖNÜ'NÜN İSTEMEMESİNE RAĞMEN Başbakan : " Hükumet, Org. Tural'ın emrinden haberdardır ve bu, bir ııyamklığın neticesidir,, dedi ' 'BAKAN, TÜRK ÖĞRETMENÎNE HAKARET ETMİSTİR,, ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Sakarya Milletvekili ve Türkiye Öğretmen Dernek leri Milli Federasyonu Genel Başkanı Hayrettin Uysal, dun bır basın toplantısı yaparak, Mılli Eğitim Bakanına çatmış, Bakanm bir gun once Meclıste yaptığı konuşmaya değinerek, «Bakan, Türk Öğretmenlerine hakaret etmiştir» demiştır. ı üysal, özetle şunları söylemiştir: OETANDÎ SOLU "Bakan, cuntanın elinde,, r «Bakan, Meclisteki konuşmasında 3 5 öfretmenin durumunu ele alarak bunlann davranışlarını açığa ahnan ve nakledilen 333 öğretmene teşmil etmek istemiştir. Millî Eğitim Bakanlığını milliyetçi ve mukaddesatçı geçinen partizan bir cunta zaptetmiştir. Bakan, bu cuntanın elinde kukladır. Öfretmenlere yapılan baskının hesabı bir gün sorulacaktır. Bugün Türkiyede plânh bir şekilde öğretmeni yıpratma kampanyası işlemekte, öğretnıen zararlı kişi seklinde gösterilmeye çalışılmaktadır. Bu kampanya ashnda 27 Mayıs düşmanlığından ileri gelmektedir.» Yöneti Kurullarına gOvenoyu verdi ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Genel Başkanı İnönü'nün Grup Yönetim Kurullannın Merkez Yönetim Kurulu ile ortak bir toplantı yapması yolundaki Feyzioğlu ve arkadaşlarmuı isteğini reddetmesinden sonra, dün toplanan CHP Ortak Grupu, Senato ve Millet Meclisi Grup Yönetim Kurullarına, İnönü'nün muhalefetine rağ men. güven oyu vermiştir. Ecevit'in konuşurken çıkan bir kavganın güçlükle önlendiği toplantıda oylamaya, 185 kişilik Ortak Gruptan, 84 kişi katılmıştır. Ortak Grup "Bütiin idare organları iktidarın politikasına ııynıak zorundadır,, ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) A T 3 Grupunda Başbakan Sü leyman Demirel, bazı gündem dışı * ^ *• görüşmeler üzerinde bir konuşma yaparak, Meclis çaüşmalan, aşm cereyanlar ve Tural'ın emri konularına değinmiş, «aştn cereyanları küçümsemiyoruz, bunların takipçisiyiz» demiştir. Demırel aynca, «İdarede bulunan bütün organlann iktidarın politıkasma uymak zorunda olduğunu» ilen surmüştür. AP Grupu, dün saat 10 da Aydın Yalçın başkanlığmda toplanmış ve gündem dışı bir konuşma yapan Afyon Milletvekili Osman Atıllâ özetle şunları soylemıştır: «Türkiyede komünistler savaş açmıs durnmdadırlar, komünizm propaçandası almıs yürümüstür. Hâkumet de âtıl vaziyettedir. Bu gidis karşısında kimse bir sey yapmıyor, tedbir alınmalı, hassasiyetle bn gidis özerinde durulmalıdır.» Osman Atıllâ aynca, bazı piyeslerde sol propaganda yapıldığını one surmuş ve: «Pazar gezintisi» pıyesini ornek verdıkten sonra, «Bu bası bosluk ve bu anarsi ne zaman son bulacaktır» demıstır. YIKICI FAAHYETLER VE HÜKÛMETtN TUTTJMTJ Soz alan Sakarya milletvekili Kadrı Eroğan, Orgeneral Tural' ın genelgesı üzerinde durarak şu soruları sormustur: A «Bir taraftan erdumnzun en vüksek ve en sorumlu mâkamında bulnnan bir zat, Rnsların bu derece memleketimiı aleyhinde bulunduklannı süton sütun ve fasıl fasıl açıklarken, hükumetin daha dün Sovyet Rusya ile dostluk baflan içine girmesini, hükumet nasıl bağdaştırabilmek tedir?. (Arkan Sa. 7. Sö. 3 de) Bir örnek... Hayrettin Uysal, Bakanlığın partizan tutumu ile ilgilı bir de ornek vermıştır. Bu orneğe göre, «27 Mayısı yapanlar, parmağında 27 Mayıs yüzüğü taşıyanların elleri kolları kesilecek ve yarın sokakları bunlann kanları dolduracak, Menderes ölmedi. Ben sık sık kendisiyle görüşürüm. Beyaz bir atla buraya gelir, Atatürk memlekette, dini yıkmış kâfirlerdendir» dedığı iddıa olunan ve hakkında tahkıkat yapılmakta olan Şevket Paran adında bır şahıs Çumra llkoğretım Müdürluğu gorevıne tâyın edılmıştir. Uysal, Cumartesi gunü de yeniden basın toplantısı yapacağını bıldirmiştir. Öte yandan, Türkiye Öğretmen Dernekleri Mılli Federasyonu tarafından verılen bilgıye go I re, oğretmenlere karsı gmşilen hareketlerın ne ı denierı şoyle ozetlenmektedir: | j|Baskılara, açığa alınmalara, nakledılmelere, sosyal faaliyeti, mukaddesatçılık ve mılliyetçilık dısmda dernekçilik ve sendıkacılık faaliyeti olan ve bunlann da anayasacılık, Milli Eğitim Genel esaslarına göre eğitimcilik, Ataturkçuluk ve hürriyetçilık çerçevesinde yapanlar uğramaktadır. Q Baskıcınga da, özellikle ve her zaman iktidar sempatızanı olmayı âdet edınmış, ustehk bu sefer buna 27 Mayıs aleyhtarlığını da eklemış elemanlar bır siyasal merkeze yaranmak ıçın yapıyor. |ŞJBaskı teşkil eden bu ıslemler, Bakanlığın bazı yerlerını işgal etmış olanlann, Anayasaya, Turk Mılli Eğıtımınin amaçlarına Ataturkçuluğe ve medeniyetçılığe «ığmayan, ırkçı, ummetçı, (Arkası Sa. 7, Sü. 1 de) CHP MİTİNGI TÂKİP ETMEKLE GÖREVLİ TOPLIM POLÎSİ GÜRSEL MEYDAMMN YANINDAKI SAHADA TOP OYNUYOR Ankara'da protesto mitingi TMGT, öğrenci liderleri toplantıya dâvet ediyor. Yeddi emin, dün TMTF binasını teslim aldı TâJTC na yapılan hareketleri protesto etmek •***'* amacıyla dun Ankara'da bir mitıng düzenleyen oğrencüer, İçişlerı Bakanının istifasını istcmişlerdır. İstanbul'da ıse; TMTF bınası, dün yeddi emıne teslim edılmiş, aranmakta olan 6 öğrenciden 2'si daha, tevkıf edılmiştiT. Hakkında tevkif müzekkeresi bulunan TMTF II. Başkanı Faruk Yalnız öğle uzeri Taksim Ataturk Anıdı önünde konuşmuş, bir öğrencının peşme 5 Pohsın takıldığını iddia etmiştir. Bu arada, TMGT Genel Başkanı Alp Kuran, bir bildiriyle gençlik hderlerini toplantıya çağırmıştır. Sovyet Rusya ENOSİSH değil, bağımsız Kıbrıs'ı destekliyor Genel Başkan inönü'nün de izlediği grupta bütün meseleler ortaya dökülmiış, sert bir konuşma yapan İstanbul Milletvekili Suphi Baykam, «CHP'nin bugün memlekette oynadığı rolü inkâra imkân yoktur. Efer, memleketi uçurumlara sürükleyen bir AP karşısında Ortanın SolunMoskova, Makarios'a da bir CHP'nin teminatı olmasaydı. rejimin geleceği karanlık gösert bir Nota verdi rünürdü» demiş, suçladığı Feyzioğlu ve arkadaşlarının, «CMP aleyhinde AP militanlanna malzeme verdiklerini» ılen surmüştür. Istonbul'da 2 genç daha teykif edildi, Polis'in aradığı bir öğrenci, Taksim Meydanında basın toplantısı yaplı Grup toplanıyor CHP'lı uyeler, grupun toplanacağı saatten çok once Meclıs'e gelmişier; üyelerın sessızliği yanında Inonu'nun neşesi, dikkati çekmiştır. İnonıi, grupta yanına oturan Millet Mechsi Grup Yönetim Kurulu uyesı Feyzioğlu taraftarı Selahattin Kılıç'ı, eliyle hafıf bır şekilde ıterek, «Sen kalk» demış, Izmır Milletvekili Şeref Baksak'ı çağırarak, yanına oturtmustur. Bılındıği gibi Inonü, çok kere, yanına oturttuğu kimselere, konuşmaları not ettirmekte, bazı hususları da yazı ile yamndakıne sormaktadır. Inonu'nun bu davranışı. Feyzioğlu ve arkadaş larının dıkkatini çekmıştir. SENATO'DA LEFKOŞE, (AP) Sovyet Bu yuk Elçısı Vekıh, Lefkoşe'de son gunlerde Sovvet aleyhtarı nümayislerle ilgilı olarak dun Kıbrıs hukumetıne sert bır protesto notası vermıştır. Protestoda: Sovyetlerın bağımsız Kıbrıs Cumhuriyetıni kesın olarak destekledikleri ve Moskova'nın her hangi bır dıs müdahaleye muhalıf oldukları bildırılmiştır. «TURAVA HER ZAMAN ŞÜKRANLA BAĞLIY1Z» ANKARA, (Cnmhnriyet Bürosn) Cumhuriyet Senatosunun dünkü otunımunda gündem dışı bir konuşma yapan AP li Mustafa Deliveli ihtilâl soylentilerine değinmiş ve «Bu memleketin menfaatini dflşünen ordunun bir ihtilâl yapacajtına inanmıyorum» demiştir. Deliveli konuşmasında Çetın (Arfcası Sa. 7, Sü. 6 da) POLIS ARARKEN T.4KSIMDE BASIN TOPLANTISI YAPAN FARUK YALNIZ Ankara'daki mitin g ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) TMTF*nin yeddi emıne teslim edilmesi ve bazı baskı hareketlenni protesto eden Ankara Üniversitesine bağlı Fakülteler, Orta Doğu Teknık Üniversitesi, Gazı Eğitim Enstitüsu ve Sıyasal Bügüer Fakultesi 6ğrencı kuruluşlannın ortaklaşa düzenledikleri protesto mitingi, dün Cemal Gürsel Meydanında yapılmış, hâdısesız sona ermiştir. Cemal Gürsel Meydanına ellerinde bayraklar ve dövizler olduğu halde Ankara'run çeşitli yönlerınden gelen oğrenciler, meydana yüruyüşleri sırasında «Fanık Sükan istifa» dıye bağırmıslar, bu arada Sılifke üirküsünü de değiştirerek soylemişlerdir' Toplum Zabıtasının çevrede sıkı emniyet tedbirleri aldığı, Gürsel Meydanında toplanan öğrencıler, burada da «Sükan'ı istifaya dâvet eden» protestolarrna devam etmişlerdir. Bu arada, öğrencilerin ellerinde, Zehir Hafi\e Sükan», «Aydm Direnmesini Bilir», «Kasaba Doktoru Sükan, olnr mu Bakan», «Müdaha(Arkası Sa. 7. Sü. 4 de) DÜN TEVKİF EDİLEN İKİ ÖĞRENCİDEN MUSTAFA ÖZGÜL unün Tarihi geri getırmeyelım Feyzioğlu'nun konuşması Ortak gruptan güven oyu istemelerinın gerekçesini belirtmek uzere söz alan grup başkan vekıli Turhan Feyzioğlu, ilımh bır sekılde yaptığı konuşmada, herzaman 18. Kurultay kararları içinde olduklannı belırtmıs, «Sosyalist Parti olmadığınuzı ve olmıyacağımızı açıklayan kimseleriz» demıstır. (Arkası Sa. 7, Sü. 6 da) Demokrasi sorumsuzluklar düzeni değildir, hele kuvvetlerin Parlâmentoıia toplandığı bir sistem içinde sorumluluklann iyi tanzim edilmesi, bazı muesseseler bir anlamda özerk olsa bile, hiyerarşinin çozülmemesi gerekir. Zira Demokratik düzene gelenekleriyle bağlı olmayan, demokratik, duşünce>i sadece ithâl malı süs malı gibi gören, ekonomik bünyeleri de zayıf olan ulkclcrde böyle bir çözülme her zaman karşılaşılacak tehlikelerdeııdir. Hattâ bazı Avrupa ülkeleri bile yıllardır fikir akımlan içinde piştikleri, ya da pişmiş gibi göründükleri halde demokratik düşünceyi bir türlü hazmedemediklerini, özgürlüklerin kısa zamanda kötüye kullanılahildiğini, sorumlulakların kısa zamanda sorumsuzlnğa çevrilebildiğini göstermişlerdir. Az gelişmiş ulkelerde denenen demokratik duzenlerin ise kısa zamanda ipleri Amerika tarafından çekilen bir acaip yönetime dönüştüğünü ya da gudumlü demokrasi üzerinde de kalamıyarak, otokrasiye kaydığını son yıllarda sık sık görmekteyizdir. Tiirkiyenin 1946 ya kadar yaptığı tecrübeleri biliyomz. Lüks bir metâ gibi ithâl ettiğimiz bzgürluk anlayışının 1839 dan beri sadece tek yönlü ve tek çıkarlı olarak ve fikirlerin veşerip gelismsinin nedenlerini bilmden, bu şplişmenin ortarmnı hazırlamaya çalışmadan uygulamak istedik. Sonunda da hep husranla karşılaştık. Ikinci Meşrutiyet yıllarmm yerden bitec gibi çıkraış gazete kolleksivonlaruıa baktığımız zaman, özgürlük anlayışının, meşruti anlayışın ne kadar satıhta kaldığını ve vatan. millet. hürri>et nıusavat feryatları arasmda asıl meselelere en akh başındakilerin bile jlişmcdiklerini okuyonız. Ilişememişlerdir. Çiinkü meseleleri biliyor değillerdi. Sanıyorlardı ki Fransız devriminden aktardıklan klişeler eğer Anajasaya girer ve eğer insanlar, saray hâriç, birbirlerine karşı, ağızlarına gelcni söylevebilmek ozgurluğünü kazanırlarsa padişahın kanatlan altında Osmanlı Devleti Batı uygarlığına erişiverecektir. Aslına bakılırsa 19361960 arasmda da 1908 mesrutiyetinden genelliklc fazla ilerde olmadık. On yılın hikâyesi Ikinci Meşrntiyet veya genç Osmanlıların \atan, millet edebiyatına karşılık, bir soyut özgürlüğün hikâyesidir. Şimdi yıllardan beri yerleştirmeğe uğrastığımız ve yerleşince her seyin halledilebileceğini sandığımız bu özgürlüğün ortamı içindeyiz, Görülen manzara şudur: Bir yandan özgürlük ortamımn kendi tabiatında bulunan fikir akımları birbirleriyle çatışıyor. Ashnda demokratik düşünceye ahşabilmek için bu dialoğun devam etmesi gerek. Devam ettikçe insanlarımız hera, dünyanın \Z asır öncesinde öğrendiği, gördüğü ve artık tarih kitaplannda okudıığu fikirleri, çatışmaları, gürültüleri görüyor, öğreniyor hem de deraokratik diyaloğun tabiiliğine alışıyor. Oysa öte yanda bn gelişimi köstekleyici dâvranışlar yine bizim özgürlük ortamımızın tabiatından olarak orta>a cıkıveriyor. Muesseseler sorumsuzlaşıyor, devlet kuvvetleri arasmda zincirler kopuyor ve en tehlikelisi 1908 den sonra da olduğu gibi sorumlularuı yanında sorumsuz muesseseler de yönetime burnunu sokmak istiyor. Divelim ki onceleri tarihi ve olaylan bilmediğimiz için daima «sil bastana gittik. Bu defa her halde öğrenmiş olmalıyız ve her halde tarihin ve olayların tekerrürunü Parlâmenlosuyla, hükumetiyle, partilcrle uyanık muessescler ve halkımızla onlemeye çalısmalıyız. Hem de ates bacayı sarmadan. . MA. Mehmet Akii'in oğlu ölü buiundu «Istiklâl Marşı» Şaıri Mehmet Akıf Ersoy'un oğlu Mehmet Emın Ersoy, dun öğleden sonra Tophane'de bır kamyonun kasası üzerinde olü bulunmuştur. Nbbetçi Savcılıkça morga kaldırılan 45 yaşındakı Mehmet Emın Ersoy'un, bır kalb krizi sonunda oldüğü arJaşılmıştır. Uç yıl once eşi olen Emın Ersoy, kendısını cu maddeye vermış ve nın arka sokaklarında başlamıştı. Mehmet uyuşturuTophane'yaşamaya ANKARA, (Cnmhnriyet Bürosu) Bütçe ve Plân Komısyonu Başkanı l'smet Sezgin, Komisyonda kabul edılen 19 nıılyar 786 mılyon lıralık konsolide Devlet bütçesıni 27 Ocak tarihınde Cumhurıyet Senatosuna sunacaklarını açıklamıştır. Komısyon Başkanının verdiği bılgiye göre, hukumetten ge len bütçeye 109 milyon lira lık ilâve yapılmıstır. Başkan, 1967 bütçesının enflâsyonıst baskılar getırmeyecek nıtelıkte olduğunu one sürmuştür. Lh! ,MaU( V£TCf DEVRİ SABIK Karaköse Yatılı Kız Enstitüsu dün gece yandı KARAKÖSE Yatıh Kız Enstitusü, dün akşam yanmıştır. 90 kız öğrencinin kaldığı okuldaki yangm, İtfaiye ve Tumen bırlıklerınin yardımıyle kontrol altına alınmıştır Kız öğTencıler, Hastane ve Yetiştirme Yurduna nakledilmiştir. Gene Petrolgrevi azetenizdeki açıklamamızda, maddî olaylan tarih sırasivle ortaya koymuş, değerlendirmelerinizde yardımcı olacağım ümit etmiştik. Gazetenizin belirli bir kanaatı olabilir. Ancak, bu kanaatı kuvvetlendirmek için olayların yerini değiştirmek doğnı defil dir. Grev 9 isçi sebebiyle çıknus ve bilâhare ücretlere ıam talebi ve Genel Müdürün değistirilmesi istenmiş değildir. l Tusmazlık evvelâ ücretlere zamdan doğmus ve grev sebepleri bondan sonra doğmustur. Halen 6'dan fazla grev sebebimiz dc mevcnttur. Bütün bunlann ana sebebi ücretlere zamdır. Genrl Müdürün deiistırilmesı seklindr bir talehimiz de »Imarnıçtır. OLAYLARIN ARDINDAKİ 1 Gümrükten çaldıkları malı sahibine satmaya kalktılar Salıpazan Gümrük antrepolarında, gdrevliler tarafından yapılan hırsızhk ve kaçakçılık olayı, depodan gizlıce çıkarılan sun'î kauçuk balyelerinın, ithalâtı yapan firmaya satılmak istenmesi üzerıne, ortaya çıkmıştır. Olaya el koyan Gumruk ve Tekel Bakanhğı Müfettişleri, çalınan 134 balye sun'ı kauçuktan 98 inı bır depoda bulmuşlardır. 30 balye ise, henuz bulunamamıştır O'ayın asıl sanığı olduğu tesbıt edılen 5 gorevli hakkında mulet G Eçvet GÜRESİN tişlerce yürütülen hazırlık tahkikatı henüz sonuçlanmadığından Dun gece Istanbul'a duşen olay, Adliyeye ıntıkal etmemiştır. sağnak halındekı yağmur, bazı Bu arada, olayla doğrudan doğrusemtlerı su altında bırakmıştır. ya olmamakla beraber, vazıfeleriHerhanşı bır zarar yoktur. ni gereği gibi yapmamaktan sanık Ye=ılkoy Meteoroloji Istasyodepo âmiri Fruk Toros ile diğer nu, buçun İstanbul'da havanın, gorevliler hakkında da soruşturonceleri az, oğleden sonra çok ma yapılmaktadır. bulutlu geçeceğıni. rüzgârların Mufettişler tarafından yapılan Lodos'tan orta kuvvette, zaman sonışturmada, balyelerın tatıl sazaman da sert eseceğini. sıcaklık atlennde depodan alındıgı ve dı derecesınde riegi5iklık olmıvacaşarı çıkarılarak satıldıgı tesbıt ğını bıldırmektedır. Dun en yük edılmıstır. sek hava sıcaklığı, 11 derece ol(Arkası Sa. 7, Sü. 2 de) muştur. Dün geceki sağnak Valnız Genel Müdürün işçi ve sendikal açıdan iyi işveren olmadıği belirtilmiştir. Grevimiz o kadar maksatsızdır ki, günde 335 kuruş zam hakkımız tanındığı .takdirde, çreve derbal son verilecektir. Grevimizi emelleri uğruna istismar etmek isteyen politik örgüt ve sahıslar olabilir. Yabaııcı petrol şirketlerinin, Valilik Tarniminden istifade ederek faydaları da olabilir. Ancak bu, ısçinin ücretinden fedakârhk etmesini icap ettirmez. Fçdakârlığı birazda Ofis Söneticileri ve Hükumet yapmalıdır. Nedense fedakârlıklar bep işçiden bekleniyor. Acaba Ofis Töneticileri, Srevin bu zararlannı çörmüyorlar mı? Hükâmetin biçraihabe ri yok? Onlara neden sual sorulmaz? Sendıkacılık izahatınız ve teşbihleriniz sahsi görüslerdir. Prensiplerimiz ve felsefemiz, Türk sendikacılık hayatıııın 5zelliklerinden ve realitesinden doğmustur. Sendikacılıgın münakasası bn sütnnlarda yapılmamak lâzımdır. tlginıze gene de tesekkür ederiz. Saygılanmla Petrolİs Başkanı Ziva Hepbir