Katalog

tHJMH l) Kl \ Iffl 1 EyfM 1M8 AJANSLAR * RADYOLAR * Ö Z E L MUHABİRLERİMİZ SAHtFP ÜÇ hadiselerarasııı 1,2 milyon çelik işçisi KJB.D. de antieoflâsyonist r kararlara cephe aldı A AÜLANTtC CfcTT ( u . ) mcrlkan Çellk tşçUeri Sendikası (USW ,)Johnsoo yBnetmıhım flyat v« ücretler Hln koyduğu smırlamalar» kazst harekets geçmey» hunv Unmaktadır. gendlkanm 13. yanyıl tapUntnmı açan USW B k L W. Abel snurlamanm kaldmlmasııu v» f«nit kat t e n t (fatcmi 8«ndika Baskanı bu «Utema d8 nülmesinin sadec* ijcilerin irteklerini karsılamakla kalmayıp enflfisyona da engel olacağmı ileri sür müştür. Abel, hukumeti çelik firmalaruun islerine ladec* •snnay* nin genişletildiği durumlarda vergji kredilerinin durdurulnun için mu lerinin artınlmamasmı Istemiıtir. Sendikanm 12 milyon ttyesml temsil eden 3.5M delegenm, toplanü cnma günü çaltsmalanna son vermeden önce sendika liderinin belirttiğl hususlarda sunulan karar tasanlan lehinde oy knllanmalan beklenmektedir. Abel'in sendika uzmanlarnun haıırladığı raporu okumasından sonra toplantıya kaülan delegeler Amenkanın Birlesmis Milletlerdeki daınü temsilcisi Goldberg'ın yapaca ğı konuşmayı da dinlemişlerdir. Goldberg, Çelik îşçileri Sendikasında 12 yıl Genel Danısman olarak çahşmıstır. Sendika Baskanı Abel, hükumetin ücretlerle Ugili smırlamayı koyarken ücretlerin vatandaşlarm tek geliri olduğu ve yaşama standardını tâyin ettiği gerçeğini aklına getirmediğini söylemiştir. Sendika lideri sıhhatli ve gelişen bir ekonominin en canlı faktörünun ücretlerin arttınlmasıyla satm alma gucünün de artması olduğunn belirtmistir. Amerikan Çelik Îşçileri Sendikasmın imzalamış olduğu kontratlann süresi 1%8 yılında dolacaktır. Çelik işçileri, hâlen saat başına ortalama 3.72 dolâr ücret almak tadırlar. Bir çalışma saati ise işverena 4.48 dolâra mal olmaktadır. MANCHESTER, (a.a) tomobU SanayU dahnda ealısan işçilerin frevl lle yüı yüxe olan Basbakan Wilson'» bn keı de demiryoln isçilerinin ülke çapında bir greve fldebilecekleri ihtar edilmiştir. Bir toplantı yapan Ulusal Demiryolu îşçileri Sendikası Kuzeybatı kesimi tejnsUcilerl, greTİ destekleyeceklerini »çıklamış lardır. Sendika temsilcisi Wilfred Griöiths, Sendika Yönetım Kurulunun Salı günü, ücretlerin dondurulması programı kar sısında almacak tutumu kararlaştırmak üzere Londra'da toplanacağını söylemiştir. Otomobil yapımınd» çalıçan onbinlerce işçi, kısa işgunünde çalışmak, binlercesi ise, hükumetın tedbirleri yüzündcn isinden atıimak durumundadır. Hü kumet. iktisadi hayattaki gidısi duzeltmek amacı ile, masrafların kısılması yoluna gitmiştir. islâm Konferansına Tunus da katılıyor TCNUS (&A. • Badyolar) nnaı Cmnharbaşkanı Hablb Bargiba, biitün İslâm ülkelermi, Snndl Arabistan Kıraü Faysal*m ortay« attıgı tsllm Ülkeleri Topluluğuna katılmaya çağırmıstır. K a t e n a tnm •• Ürdttn katıhnayı kabal etmlstlr. Tunus Cumhurbaskanı, onceki gece Kıral Faysal serefin* verdiğl bir tiyafette yaptığı bu konuşmasında, aynca bazı ülkel«rm kendisi icin ileri sürdüğü «•vi«yon»cu suçlamasmı protesto etmistir. öte yandan, Filistin meselesine de değinen Cumhurbaşkanı Burgıba, Filistin meselesinın «yirml yüdan beri büyük bir durgunluk içindeyken» 1966 martrnda Kudüs'te yaptığı konusmayla meselenin bu durgunluktan çıktığmı öne sürmüjtür. Başkan Burgiba, Filistin'in kurtulusuna yardım etmek istediğini belirterek, bu konuda Arap ülkeleri arasmda var olan tek anlaşmazhgnı «bn hedefe varmak İçin kullanılacak araçlarda olduğnnu» belirtzaiştir. Tunus Cumhurbaşkanınm konusmasına cevap veren Suudl Arabistan Kıralı Faysal, kendisinın ön gördüğü İslâm Ülkeleri Topluluğunun «Hiç kimsey* karsı olmadığnu ve sadece çesitll İslâm ülkeleri arasındakl isbbliğmi fflçlendhTM amacmı rittügünö. sSyl*. miçtir. İslâm Konferansına üye toplamak için geziye çıkan ve soa olarak Tunusa gelen Kıral, Tunus Cumhurbafkanı Burgiba'nın, birbuçuk yıl kadar önce Filistin meselesi konusunda Kahire ile anlaşmayarak Arap Birliği lle lliskilerinl kesmesinden sonra, Tunus'u ziyar«t eden ilk Arap Devlet Baskanı olmuştur. Burgiba'nın İslâm Zirve Konferansına taraftar oldugu önceden bilinmektaydL Ancak. kendisi bu konferansm, siyasi bir nitelik tajımaması isteğindedir. Bu yüzden görusmelerde Başkan Nâsır ile Tunus* lu liderler arasmdaki anlasmazlık üzerinde durulacağı sanılmaktadır. Kanııî'nin ölüma anunPnin 400 nnefi 6lfim yıldönümtt münasebetiyle radyolarda yayınlar yapüdı. RastgeU diklerimi dinledim. Pek tabii olarak böyle yarım saatlik konusmalarla, sade blzim değil, dünya çapında bir Hükümdar alan Kannni'yi anlatmak kabll degildir; fakat: Büdm ötedenberi tarihi mefahir, yanl geçmlşteki övüneceiimis işlerimizin başında, hattâ münhasıran mnharebelerdeki kahramanlık ve «aferlerimi» öne sürülür. Sanki insanlık ve Türk âlemine baska hizmetler etmemişiz gibl. BUerek bilmiyerek bn bizim için bir kaide olmustnr. Kanunî hakkındaki radyo yayınları da bn aüskınlığımızdan knrtnlamadığımızı gösterdi. Serzeniş olarak söylemiyomm. Tarihî yaaılan ve telifleri ile tanınmış bir mnharririmizin hazırladığını sandığım bn nesriyatta Kanunî'nin 13 geferinden bahsedildi. Ve bnnlar hakkın daki tafsilit, Mehter sesleri \o cenk havası içinde anlatıldı. Güzel idi; ama Kanunî yalnız bu degildi. Hattâ Kannnî'nin 48 yıllık müddeti saltanatında 13 muharebe, yani 3i senede bir sefer yapması bir bakıma tenkit dahl edilmiştir. Kaldı ki bn ceferle • rin doknzn, saltanatımn ilk 25 genesi zarfında vuknbnlduğa düşünülürsc, her iki bnçnk yılda bir harbe gidildiği yani, kılıoın kına girmedi|i anlasıhr. Gerçi o zamanlar için bn bir faaliyet sayıhrdı; ama bir memleketin habire mnharebe etmesi de mütemadiyen kan zayi etmesi oldnğnna göre, çok büyük işler yapmıs olan Kannnî'nin mefahirlnin başında 13 sefer yapmıs olması gelmese gerekti. Bnnn bir kalemde çırpıstırdıktan sonra Kanunî'nin yaptığı büyük işleri anmak, gerçekten biı torunları için bir vazifedir. Kaldı ki Snltan Birinci Selim'e Yavnı ismi verilirken oğluna Kanunî denmiş olması, onun daha ciyade bir kanan ve nizam müessisi oldnğunn gösterir. Frenkler de kendisine «Mohtesem = le magnifique» ünvanını vermişlerdir. Gerçekten Osmanlı devletinin en haşmetli zamanı, onnn saltanat devridir. Hiçbir şey düşünmesek bile yaptırdıgı Süleymaniye camii ve etrafındakl medreseler, bngünkü ölçülere vnrulnrsa büyük eserlerindendir. Kannnî gibi, Fatih de, Beyazıt da cami yaparken etrafıru kültür müesseseleriyle çevirmisler ve bnnlara vakıflar yapmışlardır. Bngün bn büyük eserlerin ayakta kalışı, bn aayededir. Şimdi kendl hatamız ve ilimde muhafazakârlığımıı yüzün • den berbat ettigimiz bu medreseler, zamanının birer ftniversitesi idi. Hâlâ, meselâ Kenbriç Üniversitesinde tatbik edilege • len talebe odalan medreselerde «hücre» namiyle daha o zaman bizde düsünülmüş idi. Bnnlara «hücrenişin», yani odada oturan talebe denirdi ki, yatılı talebe demektir, Dershane yoktn. Cami, dershane idi. Bütün medreselerin dershaneleri oamilerdir. Onnn için medresede yetişmis olanlara cami dersi görmüş denilirdi. Bn medreselerde zamanın en büyük âlimleri derece derece yükselerek profesör olurlar, Ve medrese derslerinl ikmal etmiş talebeye de rüfls verilirdi ki diploma demekti. Rüns imtihanı bir nevi doktora idi. Cami dersi vermeye meznn bocalara dersiâm denilirdi. Bnnlardan çok talebe yetiştirmiş olanlara sâhib rüus adı verilirdi. Şurayı da söyleyeyim ki camilerde okutulan dersler yalnız Knr'an, Tefsir, Hâdis gibi dine müteallik ilimler değildi. llmi Kelâm, Beyan, Hikmet gibi lisaniyata, mantığa, hattâ heyete ait olanları da vardı.. hücrenişin talebe «imaret» denilen umumî aşhanede yemek yerdi. Ve bnnlardan birçoğnna da her gün «fodnla> denilen bir nevi pide ekmeği dagıtılırdı. Bngün Kembriçteki talebenin yatış kalkış ve yemek yeyişleri aynıdır. Ne var ki onlar, bn güzel müesseselerin bina ve vakfını mnhafaza etmiş, içinde oknnan ilimleri zamanın terakkiyatına nydurmnslar ve ilerlemisler, biz ise hep eski kitaplan okntmağa devam ederek olduğnmnz yerde kalmışızdır. Belki de biraa saded dışı gibi görülen, Kannnî münasebetiyle yazdığımız bu satırlar, zamanında bu büyük Padısahların harblerden baska daha medeni eserler de yaptıklarını göstermek içindir. Kannni'yi iyice anlamak ve anlatmak için ciltler lâzımdır. Bunn da bnndan sonra bilmiyornm, kimler yazar ve kimler anlar. Adam, büyük devlet reisi, şair, büyük stratej, büyük insan seçicisi ve büyük bir talih sahibi idi. Zamanında Türkivcnin yetiştirdiği en büyük âlimler, vezirler ve amiraller yaşamıştır. Kannnî, Segetvar kalesini zantederken ölmüştür. Hattâ o .gün ölmüş ve Sadrazam Sokollu tarafından orduda herhangi bir kanşıklık çıkmaması için ölümü saklanmıştır. Sokolln, bir taraftan Kannnînin büyük oğlu Selim'e Hasan Çavnş isminde biriyle haber gönderirken, öte yandan da ordnyn toparlayıp, az sonra Kanunî'nin cesedi ile birlikte Belgrad'a hareket etti. Solakzade bnnn «Altıncı konakta mnkaddema yapılan «Sava> nehri üstündeki büyük köprüden geçilip veziri sâhib tedbir yollarda merhum Hüdavendigâr'ın mtytini, giyimli olarak gösterir ve kendisi bazı şeyler arzetmek yolnnda arabanın yanınca söylenerek giderdi» şeklinde hikâye eier. Belgrad'a dört menzil kalınci Sadrazam birkaç hafız ıstedi ve arabanın iki yanında Tehlil ve Tekbir sesleri başlayınca, herkes Padişahm vefatını öğrendi. Vefattanberi 41 gün geçmisti. Kanunî'nin ölüsünde dabi bir haşmet ve hattâ bir azamet vardır. Çünkü ölüsü, 48 gün orduca padişah sayılmıştır. B. FEL£K İngiltere'de «ine grev tehlikesi T O nın gorunuşu merikan Senatosunun flçte biri, Temsüciler MecV/~""\\ listain de tümünü değiştirmek amacıyla yapılaeak 8 Kasım seçimlerinin yaklaşması, insanı 1968 ve 1972 yıllan fizerinde düsünmeye aorlnyor. Geçtiğimn ay mffll çapta dülenlenen bir nabız yoklaması, düşüncelerimize iemel, bir hareket noktası olabilecek niteliktedir. Anket, Demokratlann New York'un genç senatörü Robert Kennedy'yi Başkan Johnson'dan fazU desteklediğini ( ' . 40 a • 38) • göstenniştir. Bağımsızların ise •0 38 i Kennedyyi, •• 24 fl de • ' Johnson'ı tutmaktadır. Halbuki Ocak ayında, Johnson Ikiye bir oranında önde gidiyordu. Heniiz 41 yaşını bile doldurmamıs bir senatörün böylesine geniş bir halk desteğinden yararlanması, Amerikan demokraai tsrihinde emsalsizdir. Kennedy'nin 1968 Başkanlık seçimleri Demokrat Farti ada>hğı için mücadeleye girişmiyeceği, meydanı ikinci bir devre için yarışacak Johnson'a boş bırakacağı anlaşüıyor. Olanca gücüyle 1972 ye hazırlanmaktadır. Ancak yukanda sözünü ettiğimfaı nabız yoklamasınuı şasirtıcı aonaca, Kennedy*yl karsnndan caydırabilir. Johnson'ın Demokratlann Bsçkan adayı olarak 1968 seçimlerini kazanması, sanıldığı kadar kolay olmıyacaktır. Çfinkü 8 Kasım seçimleri Amerikan Kongresine muhafazakâr bir karakter vcreceğe benzemektedir. Muhafazakâr bir Kongre de sosyal adaleti öngören «büyuk toplum» profrajnınm gerçekleşmesine sekte vuracak ve Johnson'ın kazanma çansını gölgeliyecektir. Üstelik ay başında yapılan diğer bir anket, Başkanm halk desteğinin V» 50 ye kadar düşrüğünd gözler Onüne senniştir. Kongrenm mnhafazakâr bir karaktere bürünmesi, Cumhnriyetçilerin 1968 de JohnBona rakip olarak Niıon'ı çıkarmalan iihtimallerini kuvvetlendir miştir. Ihmlı bir muhafazakâr olan Nison, 1960 da muteveffa Kennedy karşısında, 1962 de de California Valiliği seçimindeki üstüste yenUgisinden sonra siyasî ölüm döşeğine düşmüşken, yeniden dirüişi yeteneğml ispatlamıytır. 8 Kasım seçimlerl İçin peyderpey yapılan yoklamalar, talihi yaver gitmiyen Johnson için sadece bir açıdan ferahlatıcı olmuştur. Çiinkü «banşçı adaylar» olarak tanunlanan Başkanın Vietnamda ki tırmanma politikasının muhalifleriyle ırk ayuımı savunncuları mağlubiyete ngTamışlardır. John«on dolayısiyle önümüzdeki Ikl yılda Vietnam ve ırklarm kaynaşımı politikalannı daha rahatlıkla yuriitebilecektir. Demokrat Partinin 1972 deki rakipsiz Baskan adayı, şimdilik, her zaman liberal Johnson'ın biraz »o lunda yer alan Kennedy'dir. Johnson'ın kendisine halef olarak hazırladığı Başkan Yardımcısı Humphrey itibannı, cilâsmı her gün Kennedy lehine biraz daha kaybetmektedir. Kennedy'nin basansını tamamen babasının 300.000.000 dolarma, ailesinin ismiTiiTi gihrine ye ağabeyisinin şöhretine baflamak haksızlık olur. New Tork Senatörü, yeni knşaği, ümidi, geleceğin daha iyi ve guzel, yasanmaya değer dünyasını temsil etmektedir. Amerika ve dünyayı, ağabeyisinin yaktığı meşaleyi parlakhğından hiç kaybettirmeden taşımaya devam edebleceğine inandırmıştır. Demokrat Partide, rünlük meselelerin üstünde bir şahsiyete sahip olmoştur. Şimdiye kadar yazdıklarunıı, 1968 ve 1972 nin bngünkü görünüşleridir. Yannlar neler fetirecektir, kimse büemez. Kayhan SAĞLAMEB I • BELGRAD Sovyet Komunist Partisi Genel Sekreteri Leonid Brejnef, dfin sabahtan Itibaren resmi olmıyan bir ziyarette bulunmak fizere, Bulgaristana git miştir. • MtSStStPPİ Amerikan floklor şarkıcısı Joan Baez başkanlığında, 240 zenci 20 kisüUs gruplar halinde yürüyüşe çıkmışlardır. Polisin sıkı tedbirler almasına rağmen, herhangi bir hâdıse olmamıştır. Miglerie A. B. D. jetleri çarpıştı SAYGON, ( o . Radyolar) merikan askerî sözcfisü, Ame rikan nçaklannın Knzey Vietnam fizerinde fiç kere Mig Jet nçaklariyle karsuaştıklannı, Miglerin iki keı ateş ederek Amerikan uçaklarının arasından reçtiklerini, fiçöncü seferde bir Mig 17 nin isabet aldığını, fakat ös süne dönmeyi başardığım bildirmiştir. Öte yandan Kuzey Vietnam haber ajansı, Kuzey Vietnam üzerinde iki Amerikan nçağı daha düşürüldüğünii ileri sürmüştür. Boylece Kuzey Vietnam üzerinde düşürülen Amerikan uçakları nın sayısı 1.437 ye yukselrnistir. A Arjantin'in Cordoba sehri Üniversitesl öğrencilermin yaptığı nümayişe yanlışlıkla giren bir kadın, dövüldükten sonra hastaneye taşinıyor. Ayni nümayişte bir öğrend başmdan vnrnlmustu. Nümayise girdi ve çıktı... H. Wilson, bakanlarını Rodezya'ya yollamadı D1Ş HABERLER SEBVİSİ Salisbury'e gidecek olan, İngiliz Ulnslar Topluluğu ile tlişkiler Bakanı Herbert Bowden ve Başsavcı Emelyn Jooea, VVilson'ın mudahalesiyle Londra'da kalmışlardır. Rodezya Ba$bakanı lan Smith'in görüşmeleri ancak «hukumetler se Tİyesinde olmak sartı ile» kabul edeceğini söylemesi üzerine, Wilson Bakanlannı durdurmuştur. Zira Ingıltere, Rodezya Hükumetini meşru saymamaktadır. İyi haber alan çevreler, Wilson'ın Bakanlannı birden bire geri çekmesini, ziya retlerin, Smith Hükumetinin tanınması şeklinde yorumlanmasından duyduğu endışeye bağlamakSS^^^SSf tadır. Bamako'dan gelen Suudl Arabia tan Kıralı, alanda Tunus Cumhurbaşkanı, hükumet üyeleri ve parti liderleri tarafmdan karsılanmıstır. Kınhn zlyareti dolayısiyle Tnnnsta gösterişll törenler düzenlen mls ve taklar kurulmuştur. Halkın karstlama törenine katilmasını sağ lamak icin, spor karşılaşmalan ertelenmis, bütün sokaklar büılerce Suudî Arabistan bayrağı ile snslenmistir. İşçi sendikalan, gençlik kurulus lan temsilcUeri, Tunus ve köylerden ücretsiz olarak alana taşınan halk, Kıralı karşılamıştır. Kıral Faysal, Tunusta bir hafta kalacaktır. R' | odezya'daki anlaşmazlıkların görüşmeler yolu lle çözümlenmesi için . . . . . r Batan Alman denızallısı buiundu HAMBURG, (AP) lman donanmasına mensup bir sözcfl geçen Çarşamba günü âniden patlayan bir fır tına sırasında batan Alman denizaltısı Hai'nin bir lngiliı balık adamı tarafmdan Knzey De nizinde 40 metre derinlikte bnlnndnğnnn açıklamıştır. A OU NKE :R ;+RU IH FI RINÜW ŞECEN TAl .İHL İ 1BİR ı i m Dl ir »AN •kbJll DünYa çapında söhre ti hotiz JUN]KERRUH Fınn prıllar boyunca tam lan, iımanla Yillar...; ve anza yap>mad< ranc an £iize hizmel edeı r JS 1 ZAMBİA Öte yandan Zambia Devlet Başkanı Kenneth Kaunda, İngiliz Ulus lar Topluluğundan çekilip çekilmi yeceğine dair karannı birkaç güne kadar verecektir. Kanunda kararın «Rodezya buhranındakl gelişme lere bağlı olaeağmı» söylemiştir. m Batık denizaltının üzerine defalarca vurulmuş ancak içerden hiçbir ses gelmemiytir. Bu yüzden içerde hiçbir canlı kalmadığı tahmın edilmektedir. i 1 1 TÜRK DEMtR DÖKÜM * FABRIKALARI A . Ş . Silâhtar İstanbul Yenı Ajans: 7361 10974 KENÎL\VORTH, (AP) merilutn Cnmhariyetçi Parti Senatör adayianndan sanayici Charles Percy'nin 21 yasındaki kın Valerie Percy geee yatağında nyarken bir şahıs tarafındaa bıçaklanarak öldürulmüştür. Sanşın ve güzel bir genç kız olan Percy'nin başma ağır bir şeyler vurulmuş ve vücudu muhtelif yerlennden bıçaklanmıştır. Kızın annesi sabaha karşı bazı seslerle uyandığını ve kızının odasında yatağının başında bir adam gördüğünü, ada mın elindeki feneri yuzüne tutarak kaçtığını anlatmıştır. Zengin politikacımn kızı bıçoklandı • KARAÇİ EsU Türkiye Cumhnrbaşkam Cemal Gürsel'in pazar günü Ankarada yapılan cenaze töreni dolayısiyle, Pakistan re tranda resmi binalardaki bayraklar yanya mdiribnistir. • KUDÜS Israel Başbakanı ve Savunma Bakanı Levi Eşkol, kabinede yaptığı açıklamada «Surıye, Israel içinde cinayet işlemek işin, bazı sabotaj üniteleri yetis» tiriyor» demlşitir. • KAHtRE Sovyet Dısisleri Bakan Yardımcısı Simenov, Mısır hükümeti mensuplan fle görflsmelerde bulunmak üzere, Kahireye gehniştir. Simenov Mısırblar ile uluslararası görüşmelerde bnlnnaeağını söylemiştir. • TAHRAN Iran ordusuna İlk olarak, îr^^i" askerler Riinmın tır. Iran hava kuvvetlerınde teknisyen görevi lle çalışacak olan 71 genç kız, geçtiğimiz gün, diploma lannı almışlardır. A TRANSİSTOR PİLLERİN H A R İ K A S I BEREC ALTIN SERI ALTIN GIBI KIYNETLI U2 TİPİNDEN SONRA ŞİMDİ OİKKATî AÇIK AM8ALAJ AUI»yiNIZ JOBKütSkkufuombo. 10*20*50 LİRALIKLAR (OBLA THAŞ ZEVKLE T R A Ş ! » MEVLID KıymetH varlığımı» BEREC # U11 TİPİ'de SATIŞA ARZEDİLDİ ORİJİNAL NAVLON İÇİNDE BEREC TAKIMINI ISTEYINIZ piHerdir ! REMZİYE KOlVUR'vın vefatının kırkmcı gunune teaaduf eden 22 Eylul 1966 perşembe gunü oğle nanazını takıben Şisli Camiinde yapılacak Hatlm Duası ve okunacak Mevlidi Şerıfe arzu edenlerln teşriflerıni rica ederiz. SÜLEYMAN KONÜK ve ÇOCUKLABI v Cumhurıyet 10981 *BEREC Pilleri memleketimizde îmâl edileıı YEGÂNE 5811 10966