Katalog

SAHİFE İKÎ 26 Ağustos 1966 CUMHTJFtYFT KATILMA HAKLARI flrk Huknknnda işçilerin, teşekkfil ve müesseselerin. yönetiraine katılma hakları 27 Mayıs'ı izliyen günlerde çıkarılan geçici 23 sayıh Kannndan sonra ilk defa kesin olarak 1964 tarih ve 440 sayıh «tktisadi Devlet Tesekkülleri iU îsletmeleri Hakkında Kanur» ile tanınmıstır (R.G. 21.3.1964, S. 11662). Bu Kannnnn 8 ve 12 nei maddeleri, teşekkül •e müesseselerin yönetim kurnl ve koraitelerini dtiıenlerken bir işel flyenin de yönetime katılmasını Sngörür. Aynca 30 nncn maddede diğer flgililerle birlikte Işcilerin de kârdan pay alraalan kabnl edilmtştir. Kannnnn ve verdiği haklann nrgnlanabilmesi için gerekll olan Tfizük ikl yıl gecikme ile nihayet 9 Ağustoi 1966 da yayınlanabilmlştir. (tktisadi Devlet Tesekkülleri ile Müesseseleri ve tştirakler Hakkında Tiiznk, R.G. Sayı: 12370). © YENİDEN ÖRGÜTLENMEYİ GERÇEK LEŞTÎREN İLLERDEN BİRİ: Kannn, Türk Huknkn ve toplnmsal hayatı açısından bn iki yenillfi tebebiyle önemlidir. Esasında, lktisadi Devlet Teşekküllerinin yeniden Srgütlenmesini (re•rganinsyon) kendisine konn alan bir kannnnn, lfçilerin kar ve yönetme haklannı, «yeniden örgtttleme» yi gercekleştirebilecek ilkeler içinde aayman, bu haklan işletmelerin vazçeçilmeı nnrorlan olarak kabnl etmesi, toplnmsal ve ekonomlk Brpütlenme ve şekillenmede birlikte sonunlnlnk ve yönetimin değerini tanıması özenle flcerinde dnrulması gereken bir asamayı cösterir. Bn asamayi ortaya koymak ve kısaca Türk sistemlnl açıklıyabilmek için, hakkın tarihçesine ve dayandıği toplnmsal ve huknkî teraellere değinmek Isterim. İŞÇİLERİN, YÖNETİME :::: ••>• •«•••••••*••• nji îrı Dr. Unal TEKiNALP Ist. Huk. Fak. Kara TicareU Hukuku Asistsnı Mallıca'dan selâm Odalar Birliğine dair "I buriyettir» diyor. ayıs ayında bu sütunlarda saraydaki özel bir şoför kursunda îlkönce, milliyetei geçinen bir çalışıyorum. Kursumuzda çeşitli çıkan bir yazımızda özetle: kimsenın Türkiyemn kendi varlığımaket ve motörler, motör ve traKöy kalkınmasının «lâf» la nı korumak için NATO ve CENfığe ait çeşitli filımler v.b. mevdeğil, kdye gitmek, orada bizzat TO gibi askeri paktlara bağlanma çahşmalda mümkün olacağını ve cuttur. Sergi içın istenmiş olsaydı sını zorunlu saymasını milletini parasız ve reklâmsız verilebilinirTemmuz ayı içinde dâvaya ınarıçsevme, sayma, ona güvenme andi. Fakat gaye, vatandaş eğitiminlı aydmlanmıza Emirdağın Mallıca lamına geldiğıni sandığımız milliden önce şirketlerin reklâmı ve köyüne dâvet etmiştik. Kurbu vesileyle para temini olursa, yetçllikle bağdaştıramadık. O tarihten sonra bazı okuyucublzimle tabil bizim arzuladığımız bir ser tuluş Savaşımızı bugün larırmzla özel olarak mektuplaşbirlikte NATO'ya üye olan ülkelegi kurulamazdı. tık. Ayrıca. bu sütunda sayın Nure (tngiltere, Pransa, Yunanistan Mobil, Christler, Bosch v.b. şirman Bıçakıl, Kenan Dalkıhç, Şehgibi) karşı yaptığımız pek çabuJs ketlerin bizim için nasıl çalıştılc unutuluyor. Bahsi geçen devletlarıban Göktepe, Ahmet Günay, Eklarını görmek için Trafik Sergisirem Kapıcı, Muzaffer Çakıroğlu'ri o zaman bize saldırtan nedenler nun yazılannı dikkatle okuduk, fı ne git vatandaş, gez gör ve ölme.. bugün ortadan kalkmışsa ne âlâ! Ölme ki senın sırtmdakiler de yakırlerinden istifade ettik, teşekkür Aksi halde yapügımız kuzunun poe şıyabilsin... ederiz. tunu kurtarmak için fcurttan me> Turan SÖZUŞEN det ummasına benzer. O günUn Sayın Bıçakh'nın 26 MEyısta çıgelişmis Ullcelerini bize saldırtan kan bir yazısmda: «Tüm memlekct nedenler genellikle iktisadî idı. Söaydınlan ve kurumlan Mallıcaya mürme, pazar, ham madde kaynafazla gelir, eğer bahsettiğiniz niieğı bulma gibi. Bu nedenler bugün likte köycüleri fazlaca bulabilirse de etkin olarak vardır. Türkiye niz, biraz da bn çevreye gönderi••• geUşme ve endüstrileşme yoluna ko niz» şekltndeld lstihzah satırlardan yuluncaya dek de var olacaktır. sonra: «Nasıl? Temmm ayı sonunda Mallıcaya kimse gehnedj kl Ikinclsi, bu paktlara katıldıktan size ne göndereyim? diye mi ceiseli kardeşimiz, Mesut Yılsonra milll savunma harcamalanvap yazacaksınız» deniliyordu. maz'ın gazetenizin tartışma mızın korkunç derecede arttığını sütununda çıkan «Biz de MilYazan, peşin hükmünün mahgorüyoruz. Bugün bütçemizin olcubiyetiyle başbaşa bırakmak is liyetçiyiz» başlıklı yazısma kıaa dukça büyük bir fcısmı bu alandatemeyiz. Ama, ögretmeni oldugu olarak cevap vermek istiyorum. Evet, sayın Mesut Yılmaz zama ki harcamalanmızı karşılamava dal'ın bir kitabmdan şu cümleyi gıtmektedir. Bu harcamalar milll nımızın miüiyetçiligi tamamiyle aynen sunanz: tlim adamı peşin egitim, tanm ve endüstri alanlaniktisadl bir miIliyetçUik olup, bu i:: hükflm vermez. na yapılacak yatınmlan genış ölbılımsel olarak da ispatlanmış bir ÇALIŞMALAR Eerçektir. Baş döndürücü hızla ga çüde azaltmakta, gelismemizi köslişen teknik ve istihsal artışı kar teklemektedir. Gelişmis ıdost» ulve 10 Temmuzda Cumhunyetşısında, uluslararası bir iktisadl te, 14 Temmuzda da TJî.T. kökelerin istedikleri de bu olsa gesavaş başlamıştır. Cephenin bir ye haberler bülteninde haberrek. tarafında gelişmış ülkeler kl ler çıktığı için, çalışmalanmızdan Oçüncüsü: NATO, CENTO gibi burada bahsetmiyecegız. Çağnmı bunlann kendi arasında aynı saaskeri paktların Amerikan savaş <D TARÎHÎ GELİŞİM FABRİKA KURULza, Ankara Üniversitesl Pen Fa vaş, aynı hınyla devam etmekte endüstrisine pazar sağlamak amakültesi Saym Şükran Yurdagül, diğer karşı cephede ise az gellşLARI : Hakkın varhğı, şekli ve kapsamı konucıyla kurulmuş olmasa bile, bukardeşi Tahir K. Yurdagül, gaze mış ülkeler bulunmalrtadır. •nnda en canlı tartışmalar Almanya'da yapılmışgün o amaca hizmet eden birer •••• temiz muhabiri îsmail Sadık, sağ••«• tır. Hattâ 1965 tarihli Alman anonim ortakhklar Gelişmişliğin bir neticesi olan, örgüt olduklarıdır. Burada mil!••« lık memuru Hasan Özkan, Anka istihsal fazlasmı ihraç için yenl ve baglı işletmtler hnknkn reformunda büyük liyetçi arkadaşımız ister ıstemez radan bir öğretmen ve polisle Es yenı pazarlar aramak ihtiyacında iktisatla ilgili şeyler gorecektır. etkisi olan flnlfl «Ballerstedt Raporu» bn konuya kişehirden bir öğretmen, Mallıcaolan bugunün gelişmış ülkeleri, bu Türkiyeye yapılan dış yardımın °'o en büyük yeri ayırmıs, karşıtlarının ileri sürdüya gelerek katıldılar Çahşmalar pazarları elde etmek için hıç bir 83 ünün askeri amaçlarla yapılma&fl red sebeplerini yeniden cevaplarnıştır. Haksüresince başta Emirdağ Kaymaşeyden sakınmamaktadırlar. örne sı, teknik yardımın hıç denecels kın, 1891, hatta 1848 yıllanndan beri tanındıcı, kamı ve Bayat Nahiye Müdürü olğın dunya barışı ve ozgür'ük içın derecede olması sonucu Türkiyefizerinde tartıgma yapıldığı söylenebilir. Frankmak üzere, tlköîretım Müdürü. savaştığını ıddia eden A.B D. ın nin bir pazar halıne getirılmesı, fnrt'ta 18 Mart 1848 de Panlskirche'de toplanan Jandarma Komutanı, Beledıye az gelişmış ulkelere karşı tutumu kalkınmamıza ayrılacak enerjımıilk Alman knrncn meclisi, işletmelerin tâbi olaReısi, Afyon Halk Eğitım Mudü bu gerçeği açıkça orta5"a koyrnaKzin askeri amaç ve harcamalarca caklan düzenie ilgili bir tasanyı görüsmüs, farü, Y.SÜ. den ıkı suişleri mühentadır. Türkıyemizin kalkınması yutulması gözlemlerimızı doğruladısi, bir kaç kere kdye geldiler. kat reddetmistir. Bn tasan, işletmenin yönetiminNATO ve CENTO gibi askeri pakt mıyor mu? Sonra, dışandan askede löz gahibl olan ve işçilerin de temsil edildikların aracıhğı ile mi gerçekleşecels ri yardım aldığımız için milli bır ÖRNEK YÖNETİCİLER tır? Buna siz inanıyor musunuz? silâh endüstrisinın kurulmasına leri fabrika kurullan'nı öngörüyordn. Fikir 1891 Bence bu paktlar gelişmis ülkelaihtiyaç duymuyoruz. Bugünkü dost taribinde başanya nlasmış, fakat bn imkânı taakam arabasmı Halk Eğlrin gerı kalmış ülkeleri sömürmelî lanmızla sonrasızhğa dek kucalc tim Mudürüne vererek Malnıyan kannn, kurulların knrnlnp kurulmamasıiçin kullandıklan bir vasıtadan 1 kucağa kalacağımızı kimse garanlıcaya gönderen Afyon Valim Uverenin isteŞine bırakmıstır. 1905 Novelle'si ti edemiyeceğine göre bu durum si ile Emirdağ Kaymakamı ve Ba barettır. İle 1909 tarihli bir diSer kannn ise (Preussischer yat Nahıye Müdürünün davaya Bergwehrgesetz) 100 den fazla işçi çalıştıran mamperj'alızme karşı 40 yıl ev milliyetçilıkle nasıl bağdaştırüır? gosterdikleri fevkalâde ılgı, yarden isletmelerinde knrnllan mecbnrî bale getirvel kazanmış olduğumuz za Günümüzde bilim ve endüstride ileri ve güçlü olmadıkça müliyetdım, ve yakınhk, gerek köye giferden sonra bugünkü içinde miştir. çıliğin zevksiz bir edebiyat türii oden bızleri, gerekse Mallıca halbulundugumuz iktisadl çıkmazı na larak talmakta devam «deceglnl kım çok sevindirdi. cesaretimizi GörüIdüÇü gibl işçilerin yönetime katılma EÜ izah edebilirsiniz? Güzel vataunütmıyalım. arttırdi. • ' • • » . . . haklan ilk önceleri, ortakhk veya, her ne ukil.•*«*=. nımıziri1 uzerinde A.B.D. ve dolayı4e olnrsa olstm, isietmenfrt bünyesi dışında koru8 Temmuz günü yapılan torenle, siyte NATO tarafmdan işgal edtîŞimdiye dek söylediklerimizden I ••••••• II •••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••• ••••••!•••• P her yıhn o günü Mallıca Kalkınlan ve Işveren temsilcisinin de yer aldıgı kurul•••• mış olan milyonlarca metrekarelils milliyetçiUkle iktisat arasında l>ama Bayramı» olarak ilân edildi. lar, koraisyonlar yoln ile gerçekleştnistir. Fakat saha bizim güvenliğüniz için min önemli ilişkiler oldugu az çols 1967 de yapılacak isler kısmen dir? Geleceğın savaşı nükleer siortakhğı asıl yöneten ve temsil eden yönetim kuortaya çıktı sanıyorum ama tartışplânlaştınldı. lâhların kullanılacağı bir savaş onıl veya komitelerine sirememislerdir. Ortakhk macı arksdaş milliyetçiligin iktiTartışmaya katılan arkadaşlanlacağına göre, bu savaşa en sonra bflnyeM dışında görev gBren bn knrnllar is hnznsadî temeller üstüne oturtulmasımızm bu yıl fikirlertnden faydalangiren ulus, en az kayıpla kurtulana karşı oldugunu belirtüği içın nmnn gaglanmasma çalışırlar. saîhk hizmetleriSevgıli bü>Tİğümüz, biricik varlığımız dık, seneye de bizzat kendi güçlecaktır. Hiç bir günahımız olmabu konuya nynca eğilmek gerekene yardımcı olnrlar, isveren ile isçi arasındaki rinden istifade edeceğiz inşallah. dan girmeye mecbur olacağunız, cek. olktisat komünist ülkeler oynsmazlıklan çBzerler ve topln sözleşme müzaSeneye Malhcaya daha geniş imbir nükleer savaştan en fazla za müstesna, dünyanm hiç bir yerinkerelerinde etkill oinrlardt. kânlarla, daha bol elemanlarla girar gören uluslardan olacagtmız de, hiç bir milliyetçiliğin tümü oldeceğiz, aramızda: Doktorumuz. eâcil bir gerçektir. Atomık silâhlar hsstalığı sırasında yakın ilgilerini esirgemeyen Kasımpaşa As. mamıştrr ve olamaz da... Iktisat lektrik teknisyenimiz, vetermerldan annmış bir Türkiye kanımcd millivetçiliğıni meydana getiren Hast. Başhekimi General Dr. Mehmet Ali Işığıgür'e, Dr. Mümiz, ziraat teknisyenimiz, ınşaat ancak mutlu bir Türkiye olabilir. unsurlar içinde sadeee bir tanesınür Yalın'a, Dr. Ergun Mengi'y e ; Dr. İzzet Bans'a; Dr. Ayve su mühendisimiz, öğretmenleYazımızm başında bugunün milşçilerin Almanya'da doğrndan doğroya yödir.» Hıç kimse milliyetçiliğin ıkhan Ogan'a, servis hemşireleri Seniha; Hayriye; Cemile Harimiz v^. elemanJanmız olsun isliyetçiliğinin iktisadî bir milliyetnetim knrnllannda temsil edilmeleri daha tisattan ıbaret oldugunu ileri sünımlara ve diğer personele, vefatı dolaylsiyle bizzat cenazetiyoruz. çilik oldugunu söylemiştim. Şöyle Mnrakl bir tarihe raslar. Yalnıı VVeiraar Anayarecek kadar sağduvudan yoksun ki: Bufünün milliyetçilik ve insansine iştirak ederek, eve gelerek; telgraf ve telefonla acılancannın 165 inci maddesinde dayanak bolan ve bir değıldır. öyle olsaydı iktisat ve Mallıca mevzuunda gelecek yıl lık anlayışı, dil. din, ırk gibi mmızı paylaşan akraba ve dostlanmıza; çelenk göndermek lütmilliyetçilik olmaK üzere iki ayn Mayıs ayında bu sütunlarda tek îşçi Şurası'na imkan veren «Betriebsraetegesetz» sanlar arasında ayınma sebebiyet sozcük kullanmak gereksız olurrar buluşmak ve haberleşmek ü funda bulunan Basın Öân Kunımu mensuplarına, Birinci vnutnlmamahdır. Nasvonal Sosyalistlerin 1934 veren unsurlan kabul etmemektedu zaten. Yapılan şey milliyetçiliği zere köycü arkadaşlara «Hoşça Kannnn sadeee bn modeli geliştirmistir. Ordu ve Eski Muharipler Cemiyetine ayn ayn teşekküre büdir. Bu degerler artık kıymetlenni iktisat ile temellendirmekür. Öbür kabn köycü arkadaşlar» derken, yük acımız mâni olduğundan sayın gBzetenizin tavassutunu 1945 ten sonra «serbest demokratik bir ekonokaybetmış bulunmaktadırlar Za kültürel öğeler (din, dil, sanat, tayurdun çeşitli yerlerinde köy kalrica ederiz. AİLESİ manımızın gerçek Türk milliyetçl mi> nin kurnlraasını sağlamak için, isgal rejimirih v.b.) de önemlıdir tabiî. Ama kınması ile meşgul bütün arkadaş leri bağımsız ulusal bir dış poll nl düıenleyen Kontrol Kannnn'nnn 32 ntımarabu iktisadl etkenlerin temel önelanmıza gönülden başarı dilekleritika istiyenler, emperyaUzme kar Iısı aynı yola devam etmis ve 21'5'1951 tarihli bir me sahip olduklan gerçeğini demizi yollar, güzel haberlerini bekCumhuriyet 9964 şı çıkanlar ve petrol, maden gibl giştiremez. Atatürkün sabanla feKannn işçilere ilk defa esit şartlarla yönetim knleriz. yeraltı ve buna benzer yerüstü tih yapanların kıhçla fetin yapanrnlnnda temsil edilmek imkânını vermistir. FaBasri GÜVEN zenginliklerimizi yabanalara peş Iara üstüniüğünü belirten söyleylkat bn hak sadeee maden, demir ve çelik endüsMuratlı Tekirdag keş çektirenlere >arşı olan olan şi ile Kurtuluş Savasında köyluletrilerinde tanmmıstır (1). Kannn nvarınca esas lardır. Siz bütün bunlan sol mll rimizin ancak tarlalan düşman Itibariyle yönetim knrnllan 11 fiveden knrnlnr, liyetçiliği olarak nitelendirdiğinize tarafmdan çiğnendiğinde «vatan bnnlann S i Işveren, 5 i Işçi temsilcisidir. Bir üye göre acaba sizin milliyetçilik an elden gidiyor» sözünün ne demede hiçbir tarafa danil olmayan, Alman bnknknlayışınız nedir? Bir fikre karşı ol ve geldiğini anhyarak vatanı, ItenMerhum Hicaz Defterdan Hacı Zühtübey ile İffet Hanıalnız Kannn ve Tiizüfün verdigi haklann nnn tinia «11 nci adam> ıdır. mak hiç bir zaman bir şey ifade dilerini besliyen toprağı korumak mın oğlu, Mübeccel Uluğ ve Kemalat Örücüoğlu'nun babaları, nygnlanabilmesi için, teşekkül ve müesseetrnez; fikirler açıkça münakaşa 1958 yılında lse, Anayasanın 74'13 nci madiçın savaşa koşmalan iktisadl etselerin knrnlns kannnlarında, isçi üyenin yöneNaşit Uluğ'un kaympederi, Can Uluğ'un büyük babası, Fehim edilirse gerçeğe daha çabuk varı desinden destek alan, isletmeler düzeni ile ileili kenlerin milliyetçiliğin yapısmdatim knrnlnnda yer alacağı konusunda bir sarahat lır. Hodri meydan. Örücü'nün amcası, Muzaffer Uz, Muazzez Uçar'ın enişteleri, bir kannn (2), bütfin anonim ve sermavesi payki etlcenlerin en önemlisi oldugu bulunmahdır. Temsil için gerekli önemli şartlaremekli Korgeneral Asım Uçar'ın bacanatı; Fusun Uçar; yolundaki görüşümüzü dogrulaIara bölünmüs komandit ortaklıkların. çözetleme aksim, Belediye parkındaki dan birisi de budur. 440 sayıh Kannnnn öngördütsmet Metin TUGRUL maktadır.» Cüneyt Okay'm enişteleri Tratik Sergisuıi gördüm. Türorganlannın (Anfsicbtsrat) 1/3 nün isçi temsilciBaturköy Elektrik ğü knrnlns kannnları çıkarılmamış veya degisikkiye Trafik Kazalarını önleme lerinden meydana geleceğini düzenlemistir. 1337 Şebekesi likler tesbit edebildiSim kadarı ile henüz yaCemıyeti taralından tertiplenen, Kannnn gibi 1965 Alman Paylar Kanunn da bnpılmamıstır. Tüzüçün 13 ve 14. 44. 45, 46 nci madTraîiğin T sinden, Sergınin S süına paralel bir düzenleme getirir (S. 96). Bağdaştıramadık den mahrum bu trafik sergisi, çodeleri nyannca isci üvenin secimi için. ortakhk Almanya'da bn hak daha sonra çıkarılan bir• Aynı konuda tartışmacı Gar cukların evcilik oyunundaki bendışında bir «seçim çevresi» yaratılmaktadır. Bn vefat etmistir. Cenazesi 26'8/1966 cuma günü (bugün) ö'ğle Cflk kannnla tanınmaktadır. bis Altınoğlu da Mesut Yılmaz'a zetiş ve yaratısları kadar dahi seçim çevresi, ya sendika, ya konfederasyon, ra BtRGİ OKAT namazını mütaakıp Şişli Camiinden kaldırılarak KozJudaki cevap vermekte, özetle şunlan yaz hakikat ve gayeye yaklaşamamışda federasvon vönotim knrnlndur. Adav tesbiti ile maktadır: kabristana defnedilecektir. Mevlâ rahmet eyleye. AİLESİ tır. Yeri, çadın ve şa'şaalı reklâGueted de eene isçinin kendi cevresi dahilinde yapılmak«Sayın tartışmacı Mesut Yılmaz. mı dâhi bedava olan bu sergl çaI.BCAN IUBCAN tadır. İlhan Selçuk"un sol müliyetçillğiransa'da durum daba de|işiktir. Ortaklıkdırlan, vatandaşlara bir şeyler Nisanlandılar ni eleştirirken «Türkis'e, eğer bular hakkındaki 186? Kanununu değiştiren gösterebilmek ve öğretebilmekten Cumhuriyet 9971 Kannn ve Tiizük, diÇer üyelerle es yetki ve Llman Lok»nt»sı gün askeri alanda varlığını tcoruçok uzak olup, ancak yerli ve ya1917 tarihli bir kannn, «Işçi Katılmalı Anonim haklara sahip bir işci üveye yönetime katılma mak için NATO ve CENTO paktbancı şirketlerin reklâm ve propahakkı vererek bir çetin dönemeci dönmüstür. Bn Ortaklıklar» a (Des societes anonymes a particilanna dahil bulunuvorsa, ürtisagandasını ve yina o sirketlerin hahakkın iyi knllanılması. Batı benzerlerinin impation ouvri^re) yer vermistir. Bn ortakhklarda zırladığı broşürlerin satıcılığını den kalkınmak için dış yardıma kânlanna kavnsması sonncnnn dofnracak, hak I) Sermaye sonucn elde edilen pay senetleri. II) DEPREM FELÂKETİ DOLAYISİYLE yapmaktadır. Bundan sonrası «va, muhtaç ise bu düpedüz bir mecCumhurlyet 9943 daha eene! bîr dnrnm alacaktır. Bn ise «=:eçim tsçiye ait iş pay senetleri (action de travail) oltandas ölüme» kabüinden kuru ku 1VIENKUL KIYMETLER ve KAIVIBİYO BORSASININ çevreleri» kadar fivenin kendisine de ba£hdır. mak üzere iki çeşit pay senedi vardır. O isletmeru klâsik trafik oğütlen. Sözde 100. YIL KOKTEYL ve YEMEĞİ İPTAL EDİLDİ de 1 yıldan beri çalısan 21 yasını askın isçiler bn trafik sergisi çadırının bütün kö(l~ı Gesetz über Mitbestirnmung der Arbeıtnehpay senetlerinin müşterek malikidirler (m. 73, şe ve mutena yerlerı, yerli yabanca Deprem felâketi dolayısiyle 1 eylülde Park Otelindeki mer in den A'.ıfpifhtsraeten und Vorstaenden tam altı şirketin reklâm panolan 74). Pay sahipli|inin tabiî sonncn olarak işçilerin kokteyl ve 3 eylülde Hiltonda verilecek yemek iptal edilder Unternehmen des Bergbaus und Eisen ile doldurulmuş. Reklâm panolan yönetme haklan da vardır (m. 78). özel kannnıınd Stahî erzeueenderı Industrie. mişür. nın arasma da devrilmis bir kan> lar da bn imkânı tanımaktadır. yon, yaralı bir şoför gibi fotoğrafC2) Bundesverfassungsgesetz. İsin Nevi Muhammen Bedeli Teminatı Batı ülkeleriıtde özel nitelikteki ortaklıklar Bu masraflara, Borsa bütçesinden de ilâve yapılarak deplarla, dikkatli yürüyünüz ve sürüLlr» Kurus Lira Kurus nüz. otonuzun frenlerini kontrol rem felâketzedelerine gönderilmesi kararlaştırilmıştır. Dâveediniz, gibi yazılar konmuş ve tiyelerde belirtildiği eibi 1 eylül 1966 perşembe günü fotoğKarşıyaka Kaymakamlık bi36.361 70 2.727 13 bir masanın üzerine sıralanrruş salaflarla Dünya Borsaları Sergisinin açıiışına, Galatasaraydaki nasımn onarım işi tıhk kitap broşürlerle sergi taYapı ve Kredi Bankası galerisınde saat 17 de, uzun süre Bormamlanmış, bu yere de Trafik Ser gaya hizmet etmiş olanlarm jübilesi ise, Bahçekapı 4 üncü gisi denmiş. Günlük hayatımızın 1 Yukarıda işin nev'i, muhammen bedeli ve teminati baslıca mevzuu olan trafiğin serVakıf Han Borsa Muamele Salonunda ayn) gün saat 15 de yazıiı onarım isi kapah zarf usulü ile eksiltmeye çıgisi böyle mi olur? Yaya ve taşıtyapılacaktır. karılmıştır. lara ait çeşitli geçitlerin yollann 2 İhalesi 7/9/1966 tarihine müsadif çarşamba günü »aat Sayın dâvethlerimizden özür dileyerek sergimizdn açılıve kavşaklann maketleri konup 11 de Defterdarlık Mill! EmlSk Müdürlüğünde tesına ve jübilerni» şeref vermelerini rica ederiz. Uzerinde izahat verilse. trafüc kaEdremit, Ezine ve Burhaniye gamizonlan ihtiyacı için asağıda cinsi, miktan, muhammen şekkü! edecek Komisyonda icra kıhnacaktır zalannm bir kısmına sebep olan bedeli ve geçici teminatlan yazıh 5 KALEM YİYECEK MADDESİ hizalarında yazılı günlerde motörlü taşıtlann fren ve direksi3 Bu işe ait her türlü tenn! evraklar her gün mesal İlâncılık: 5386/9950 ve saatîerde KAPALI ZARF usulü ile ihale edüccektir. Şartnameleri Ankara ve İstanbul Levazım yon donammlan maket veya haklsaatleri dahilinde Defterdarlık Mill! Emlâk MüdürÂmirlikleri ile Komisyonda görülebilir. İsteklilerin teklif mektuplannı ihale saatinden BİR SAAT kl parçalan olsa, müsait zamanlar lüğune müracaatla görülebilir. Sneesin» kadar KOMİSYONA vermeleri ilân oluaur. da motör ve trafik filimleri göste4 İsteklilerin geçici teminat akçelerini yatırarak 1966 rılse, reklâmdan uzak öğretici Muhammen Geçici Tîcaret Odası belgesi iie flıale gününden en az üç broşürler bedava venlseydi ancak Teminatı thale jröntt ve Saati Bedeli Miktan CİNSİ iftihar eder ve ılgililen takdir egün evvel Baymdırlık Müdürlügünden alacaklan ehderdik, fakat ne vazık tei şimdiki 16.U0 liyet belgeleriyle birlikte 2490 sayılı kanunun 31, 15/9/1966 Perşembe 8.250. 140.000. 140 Ton PATATES durumuna ancak üzüntü duyuyo32 ve 33 üncü maddeleri uyarınca tanzim edecekleri 5.3'JO. 16/9/1966 Cuma 16.00 81.000. 30 > YEŞİL MERCİMEK ruz. Bu söylediklerimize karşı Yol ızgarası için galvanizli kova yaptuılacaktır. Resmini teklif mektuplarını en geç belirli günde saat 10 a 15.630. 17/9/1966 Cumartesi 12.00 297.000. 135 » KUBU FASULYE klâsik mazeret malum: Maddiyat v« ihsle şartnamesini görmek için Şirketimize müracaat. 125.000. 7.500. 19/9/1966 Pazartesi 16.00 kadar Komisyona tevdi etmeleri gerekmektedir. 125 » KURU SOĞAN ve lmk&nsızlık. Hayır efendiro bun I İ M I O 102 000. * 350.20 '9/19R6 Saiı 16 00 10/8/1966 60 » lar asla mazeret değil Ba$tao düNOHUT Tel: 49 99 »1 İstiklâl Cad. 181185 oİBsydj. t«mlnl A* p* NOT: Po«tadald vild gecflrmeler kabul edilmer. ( B u n t S63fl . 18738/9959) 1M3 LBann 19113/91 (Basın 5032/9952) T Tarihî gelişim Almanya'do I için tanınan ve kapsamı geniş olan bn hak bu^iın yayçın dnruma gelmektedir. III) HAKKA KARŞI OLANLARIN GEREKÇELERİ: 1848 yılından beri tanınan bu hakka karşı bugün bile itiraz edilmektedir. Karşıtlarının dayandıklan sebeplerden bazılan şunlardır : • Bn hak is hnkuksal bir haktır, ortaklıklar huknknnn değil is hnkuknnn ilgilendirir. Bu sebeple işçiler ortakhk bünyesi dısındaki knrullarda söz sahibl olmah, fakat hiçbir zaman işletmenin içine girmemelidir. Aksi hal hem hukuki sistematiğe hem de açıklığa aykın olor; 9 İşletme içinde iş bölümü vardır. Bazı kavramlar, bazı görevleri birlikte eetirir ve avrılmazlar. Sevk ve yönetim «müteşebbis» kavramına bağlıdır. tş yapma edimi ise isçi kavramını ortaya çıkanr. tşçi, gevk ve yönetime yabancıdır. 0 İşçilerin yönetime katılma hakkının dayandıfı bir hukuk ilkesi gösterilemeı. Buşüne kadar bn hak tanmmıssa, siyasi zorlamalar sonncudur. Toksa bn hak'kı bir adalet fornmunda, hnkuki ilkesini de föstererek kim savnnabilir? • Malî bir katkıda bnlnnmayan kimselere, yönetme hakkı verilmesi, özel ortaklıklar hnknkn düzenine aykındır. Bn iddialar kolaylıkla cevaplandırılmakta ve koydnğn enpeller kolaylıkla asılmaktadır. Nitekim «Ballerstedt Raporu. da aynı sonnra varmıştır. Şöyle ki : 0 Ortaklığı, sadeee malî katkıda bnlnnan kimselerin yönetme hakkı bnlunacagı ilkesi her filkede o kadar istisna ile karşılaşraıstır ki, bugün bir ilkeden bile bahsedilemez. TK. m. 275 bnna bir ömektir. Hele halka açık anonim ortakhklarda bn ilke hiç uygnlama alanı bulamaz. 0 Hakkın bnknk! bir temeli bnlunmadıjı itirazma celince: Salt hnknkî ilkeler açısından, bir hnknki ilkeye dayanmıyormnş gibi görünen normlar, eger bünyelerinde bir zıthk ve aykınhk taşımıyorlarsa, aksine yardım edicj etkileri de varsa, hak idesi ile de nygnnlnk dnrnmn icindedirler. fşçilerin çahstıkları, eserler meydana getirdikleri, yararlı olmak için «yabancı olmamaları eereken» bir isletmede yönetme hakları bulunması hangj hnknk ilkesine avkırıdır? Bir destekleyici ilke bnlnnamazsa. reddedici bir ilke b;ç bulnnamaz. 0 Cstelik bn hakkın işletme içindeki huznrn cağlamak gibi kücümsenemiyecek bir menfaate dp davandıfı gözden kaçırıimamalıdır. • tsçi, isletmeye sadeee ücretle ölçülebilen bir yarar getirmemekte, bnnnn yanmda, kişisei mânevi bir katkıda bnlunmaktadır. Bn mânevi katkı, hnknki temeldir. Bn temelin onemini hukuk sosvolojisi tanımaktadır. • Bütün nlkelerce tanınan bn hakkı sadeee bir siyasi zorlama olarak kabnl etmek haknka bajlı devlet fikrine nvçnn düser mi? • Isçinin, kendisini yabancı hissetmedifi bir isletmeye, elde ettifi bilfilerini vermesj ve etkili olması yaran ihmal edilemiyecek bir yarardır. Bnnlar hakkın kahnlünc yol açan sebeolerin sadeee. ^birkaçıdır. Riitün ülkelerde hız kazanan bireğilimin klâsik Slçaier'icinde kalarak hnknkî temelînf arastı'rmak ve saflece bir tek ilkeyr dayanmak saîhklı hnknk düsünusüne avkırıdır. 1965 Paylar Hnknkn Reformn sırasında hakka temelden karsı çıkan kimse olmamn, 14 vıllık nygulamanın iyi sonuç vermediŞi ileri sürülmemistir. Üstelik Ballerstedt Kaporn hakkın etk'll nlabilmesi için penisletilmesini teklîf etmektedir. Reform sebebivle sörüslerini acıklayan Bzel isletme ve ortaklıklann, menfaat b'rliklerinin. mesleki davanısma knrnmlarının «mnhtıraları* ndan hiçbiri hakkın kaldınlmasmı istememistir. IV) TÜRK HUKUKUNDA İLK ADIM : 23 savıh Kanundan sonra 4tn savıh Kannn ve bnna iliskin fi'6722 savılı Tüzük hn hikkı sadecc tktisadi Devlet Tesekküüeri ve Miie««oselerinde tanımıstır. Bn iki işletme seklj har'cinde. isci temsilcilerinin yönetime katılma hakkı voktnr. Kannn ve Tüzük, hakkın tarihî eelisiminıie de söriildücü fizere. is kolu bakımından bir tah: dide çitmekted r. 440 sayıh Kannnnn 8 ve 12. Tüzü$tin 10'4. maddolerine «röre: «Sanavl. tanm ve nlaştırma alanlannda rahsan tesekküllerden genis ölçüde isçi çahstıranlar» bn imkândan vararlanırlar ve knrnla bir temsilci vollayabilirler. Benzer bir tahdit. müesseseler isci sayısı bakımından Türüfün 44 fincü ve Kannnnn 12 nci mad desinde rer almakta ve fakat iş koln tahdidinden söz ••• !••« • •• M Bızde milliyetçiyiz I 4 M f Ticarel ve Saııayi Odalaıı bu devletin kanunlarıyla kurulmuş kamu kurjmlarıdır. Şu. va da bu siyasi görüşe dayanarak politikanın ortasına dalmak. sağa sola çamur atmak, polemik kaynağı olmak Ticaret ve Sanayi Odalaruıın kamu kurumu niteliğine yakışmaz. Ticaret \e Sana>i Odalarını temsil eden kişiler, politikacı ağzıyla konu^urlarsa, yalnız bu memlekete karşı değil. temsil ettikleri çevrelere karjı dd sorum!udurlar. Çünkü yetkilerini kötiiye kullaıımış olurlar. Türkiyeaeki sanayiciler, iş adamları ve tüccarlar içinde bu vatanın çıkaılarıp> dü^ünen, hattâ gerektiğinde bu vatanın çıkarlannı kendi öz çıkarlarmdan yeğ gören insanlar vardır. Bütün bu insanların resmi sözcüsü sayılan Ticaret ve Sanavi Odalanndan bütün bu insanlara gölge düşüren konuşmalar beklenemez. Ticaret ve Sanayi Odalarına derletiıı kınunları büyük yetkiler vermistir. Odalann yöneticileri bu yetkilcri knllanarak hüyük çıkarlan düîümlemektedirler. Bu sebeple sozleriııdr çok titiz. davranışlarmda cok dikkatli olmalıdırlar. Busr.iıı Türkiyede Ticaret ve Sanayi Odalannın oynadıklan rol. diişünülmeye deser bir kcsiıne girmiştir. Bu nlayı daha açık konuşalıihı.ek için önce su satıriarı beraberce okumamız gerekiyor: « Bugün sosyalizm maskesi altındaki komünist çalışmalarının büyük tehlikesirıi ve memleketi nereye götürmek istediklerini biliyoruz. Ve biitün imkânlannnzla mücadelemizi yapmıya çalısıyoruz. Bu konudaki sayanı dikkat nokta, bu teşekküllerin hangi kaynaklardan bu kadar CLirıertce ve geniş rilçüde beslendikleri hususudur. Burada özel sektör ile beraber memleketin bütün teşekküllrine Çok mühim vazifeler düşmektpdir.» Bu salırlcr bir siyasi polemikten alınmamıştır. Babıâlinin bir sağeı yazarmın fıkrasuıdan da alınmamıştır, sağdaki bir tlyasl partinin bildirisinder de alınmamıştır. Bu «atırlar Türkiye Ticaret Sanayi Odalar ve Borsalar Birliği Başkanı Sırrı Enver Batur'un bir konusmasından alınraıştır. Bu satırlardaki fikirler bir siyasi partinin fikirleriyle yüzde yüz bhbirine uyraaktadır. Oysa bu fikirlerin karşısında bulunan baska siyasi partilpr de vardır. Partilerin biri çıkar: Komünist tehlikcsi vardır .. der. Bir başkası çıkar: İrtica tehlikesi vardır . der. Komünizm tehlikesi mi vardır? trtica tehlikeM ml vardır? Yoksa Nurculuk mu alıp jürümüştür? Faşizm mi dolu dizjfin BeUşme içindedir. Bütün bu snrular karşısmda vatandaslarm ve siyasi partilerin çeşitli fikirleri olabilir. Ama bu *iyasi tartışmaya Odalar ve Borsalar Birllpi dp karışır. peşin hiikümlerle suçlamalara kalkısırsa bn if nereye varır? Ve madem ki Odalar ve Borsalar Birliği Başkanı ynkandaki konuşmasında Türkiyedekl sosyalist tesekkiilleruı beslendikleri karnılcları merak ediyor. Biz de şöyle bir teklif atıyoruz ortaya: Tiirkivedcki sosyalist ve kapitalist bütün teşekküller beslendikleri kaynakfon kamu oyu önünde son kuruşuna kadar açıklasınlar. Servet beyanına ve vergi açıklamalanna karşı çıkanlann bu teklife verecekleri cevap nedir? Simdi Odalar Birliği konusunda bir başka belgeye geçellm. Odalar Birliğinin yaymlarından .Komünist Dünya Plânı» adlı kitapta komünistlerin şu ilkeler altında birleştiklcri yazıhyor: • Politik bağımsızlığın pekleştirilmesi, köylünün yararına toprak reformımun yapılması, derebeylik kalıntılarınm yok edilmesi emperydiistlerin ekonomik nüfuzunun yıkılması, dış tekellerin kısıtlanması ve bunlann milli ekonomi bünyesinden kovulması, millî endüstrinin ku.ı ması, ve gelistirilmesi, hayat standartlannm yükseltilmesi, sosyal hayatta demokrasinın yerleştirilmesi, bağımsız ve banşsever bir politikanın uîenmesi, sosyalist ve dost diğer ülkelerle ekonomik ve l.ültüre! işbirliğinin gelistirilmesi.. » Odalar Birliğine göre bu ilkeler 1964 yılında Moskovada toplanan Komünist Partileri toplantısında kaleme alınmıştır. Bu ilkelerl gerçekleştirmek koıniınizme yonelmek olduğuna göre, bu hedeflerde birlesenler üe kornünistlere hizmet etmektedirler. Bir vakitlcr Türkiyede ilerlye doğru atılacak her adımı «Gâvurluktur» diye nitelemck âdet olmustu. Bu yüzden Türklerin çekmediü kalmaınıştır. Bııakınız sosyal ve iktisadi alanı, tutucu çevrelerin büyük etV'uri yüzunden tıp ilminde bile yeni metodlar ve buluşlar imparatorluğun sıııırlaruıdan içeri girememiştir. Tıpta öluler üstünde çalıjmak, otopsi yapmak, Şeyhülislâm fetvalanyla yasaklanmıştır. Şirodi de her yediliğe ve her reform dileğine •komünistliktir» diyc knrşı çıkılmuktadır. Odalar Biıliği yöneticilerinin ithal kotalan dışında. tarlhimizin ve memlı ketimizin bu açık (ferçeklerinl de hesaplaması gerekir. Bu hesapların irinc giremiyen kurumların tarihimiz boyunca hem memlekete ve hem de sonunda kendilerine zarnr v prdikleri kitaplarda yazılıdır. TEŞEKKÜR HASBtTE UYGflN'ın Sonuç Tratik sergısi Î YEFAT Mustafa Reşit Ûrücüoğlu Fransa'da F izmir Defterdarlığından EDREMİT AS. SAT. AL. KOM. BAŞKANUCINDAN: t L ÂN