Katalog

SAHİFE DÖRT 24 Ağustos 1966 CUMHURÎYET HOMDULLDH SUPHI TIINRIÖVER'in rebeyi kaybedecektir. Bunu Şarkın anladığı kader gibi değişmez Almanya'da hiçbir resmi mave kati buluyorum. kam Türk kavimleri hakkında Almanya Rusya'da mağ'ıup ovelevki iptidai derecede olsun lacak ve mağlup olduğu için bu hiçbir fikre malik değildir. Bir Ikinci Cihan Harbini de kaybean için Rusya"da, Almanlarm yer decektir. leştiğini tasavvur ediniz. Rusya Sözlerimi bitirdiğim vakit bazı Türkleri için bu. göğüslerine baarkadaşlarımın yüzünde inkisara san çizmenin değişmesinden başdelâlet eder bir mâna gördüm, ka bir şey değildir. dedim ki : ATATÜRK'ÜN ALMANYA < Belki benden böyle bir müVE RUSYAYI KITASLAMASI talâa beklemiyordunuz.. Benden Bir akşam sofrasmda 1937 de başka tahminler ve baska neticeAtatürk'e sordum : ler umdunuz. îstediğiniz gibi ko« Paşam, Almanların Ukraynuşmak söz söyliyen için çok dana hakkında bir istilâ edebiyatı ha rahat bir şevdir. Fakat bu fevar. Eğer bir gün muvaffak olurvabımı bugün için vermedim. Yalar da o arazide yerleşirlerse harın için verdim. Vakaların inkisıl olacak vaziyeti nasıl mütalâa şafını bekliyelim. O zaman belki edersiniz?.» beni mazur görürsünüz..» Zaman zaman bir yıldırım ışı* * * ğında birdenbire aydınlanan bir ALMAN SEFİRİ VON gece manzarası gibi görüşleri olan eski Devlet Reisimiz şu ceKLİNGER'LE İLK vabı verdi : « Şimdi orada kimler var?» MÜLÂKAT « Ruslar..» dedim. Von Klinger Bükreşe tâyin edil« Ruslar orada biz de buradadikten sonra sefirlerle görüşmege yız: çoktan beri Ruslar orada. razı oldu. Çünkü kendlsi büyük. Çoktan beri biz de buradayız. Ekadir ve daima muzaffer Alman ger Almanlar Ukrayna'ya yerleDevletlnin bir vilâyeti haline gişirlerse bir an için burada kalaren Romanyada yüksek komlserl bileceğimizi tasavvur etmek famidir veya Elçisi mldir buna bir hiş bir hata olur. Almanlar bir karar verememiştl. hamlede imkânın hududuna kaNihayet Berllnden bir talimat dar giderler. Ruslar yavaş yavaş Blmış olacak kl ziyaret lüzumıınu gelir, merhale merhale gelir, hakabul ettl. Bu âna kadar nerede zım ede ede gelir. Onların karşıona rast gelsek başımızı çeviriyor smda vaktimiz vardır. Almanlave görmemezlikten geliyorduk. Bir gün Yunan Büyükelçisi Kolas barın karşısmda vaktimiz yoktur.» na şu garip cümleleri söyledi. Ben Ukrayna'da Rusların kal«Klinger'le ilk mülâkatuıuzı yapmasını, Almanların oraya yerleştık. Bu adam konuşmuyor, döğümesine çok tercih ederim. Aynı şüyor. Yanm saat bana memlekegörüşle Rusya arazisi üzerinde timln ttalya ile muharebe ve AlAlmanların kazanacağı zaferlermanyaya karşı mukavemet etmeden asla sevinmiyeceğim. Geçen sinden duyduğu şedit infiali anCihan Harbinde biz müttefikleri lattı. O Ithara ediyordu, ben kariken memleketimize gelen Alçısında bir mücrimdim. Haric! manların nasıl hareket ettiklerimeslekte geçirdigim uzun seneler ni, bize ve memleketimize ne nazarfında böyle bir mülâkatı İlk dezarla baktıklannı o günlerin hâla tatmış bulunuyordum. Slztale tıralarını tasıyanlara sormak kânasıl konuşacak bumı çok merak lidir. edJyorum.» S Almanya Rusya'd» muhaKendisine vaat ettim. Görüşür gö 18 METEÜ ÜCLH • 6EMİMLC ÇQ< Nimbüs • • • • a • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •* « ı • •• « • • • aa • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • * • • • • • • • • • • • • • • « • • • • t** • t a• • • • t » • • • • • • • • • • • rüşmez birbirimize ne söylersek kelime kelime anlatacagım. Arkadan Yugoslav Büyük Elçisi (Duçiç) bana geldl. Von Klinger onu da ziyaret etmiş bu büyük şairin Alman Sefiri hakkında düşündağü Kolas'ın bana anlattıklarından j'alnız ifade itibariyle farklı idi. Duçic dedi ki: KONTTŞURKEN ELİNDE SOPASI EKStK «Bir dakika görüştükten sonra kanaat getirdim. Klinger bizi tedhiş etmek istiyor. Konuşurken elinde sopası eksik. Her cümlesi Yugoslavya'yı tecrim etti Tamamen zorba bir adam. Bu konuşmanın acı nâtırası ömrümiin sonuna kadar devatn edecek.» Gariptir Yugoslavya Sefiri de Kolas gibi aynı sözlerle benimJe rnülâkatını biürdi: «Çok merak ediyorum. Acaba seni^'p nasıl konuşacak» Nihayet Alman sefaretinden telefon ettiler: Klinger sizi ziyaret etmek istiyor. Hangi gün, hangi saatte ^elebtlir? Telefonla bu temasdan Uç gün sonra yanında Baş kâtip Milbasla beraber büyük üniformasmı giymiş dört köşe bir adam salona girdi. Karşı karşıya ^turduk. îlk söylediği cümle onunla benim aramda ilk thtilâfa sebep oldu. BEN TlIRKİYE'Yt TANIYOBUM • Ben Türkiyeyi tanıyorum» dedi. Merakla sordum: • tstanbulda raı buiundunuz, tzmirde mi, Ankarada mı?> •Hayır» dedi, Balkan muharebesinde Bulgarlar Çatalcaya geldiği vakit ben de Çatalcaya gitmiştim.» Milbas'a elçinize haber veriniz konuşmaya çok yanlış bir taraftan başiadı dedim. Eğer bana Balkan muharebesini hatırlatarak söze baş lamak isterse vereceğim cevap şudur: <B;z Balkan muharebesinde mağlup olduk. Cebimizden bir saat dü şürür gibi yalnız bir kaza neticesi o muharebeyi kaybetük. Fakat Balkan muharebesi uzaktır. Ondan daha yakın bir muharebe vardır. Cihan Harbi. Almanya da bu yakın muharebede mağlup olmuştur. Bi« Almanya ile beraberdik. Almanya teslim oldu. Mağlubiyeti kabul etti, biz maglubiyeti kabul eünedik. Nemiz varsa toplayarak son bir halk mücadelesi açtık. Ve bu mücadeleden muzaffer olarak çıktık. Ben bü tün Romanya topraklannda muzaf fer bir milleti temsil ediyorum. Almanya Cihan Harbinin mağlubiyetini daha sırtından atmamıştır. Kendini müdafaa etmek için giriştiği son mücadele daha neticesini vermemistir. Eğer sefiriniz bana Çatalcayı hatırlatıyorsa ona ilk ya pacağım şey yakın Cihan Harbini ve bu harbde Almanyanın mağlubi yetini hatırlatmaktan ibarettir.» Klinger itizar etti: «Emin olunuz asla böyle bir |ey düşünmedim» dedi. Cevap verdim: «Belki arzunuz böyle değildi. Fakat hata ettiniz yanlıs bir yerden başladınız. Nâzi târikatmuı mütea* sıp bir müridi olan ve Elçilik pâyesini bu târikatta gösterdiği kör taaı sup sayesinde kazanan Klinger, ikinci hatayı işlemekte gecikmedi. «Acaba Türkiyenin Ingiltere ile ittifak etmesi için size ne vâdedildi ğini sorabilir miyün?» <Sefir efendi ben size elünden gel diği kadar yardım edeceğim. Siz d« elinizden geldiği kadar gayret ediniz. İngiltere'nin bize ne vâdedebilo ceğini beraber bulalım. Meselâ: Bize Garbî Trakyayı vermek istiyorlar. Mümkün mü? Btt topraklar Ingilterenin müttefiki olan Yunanistana aittir. Ve Yunanis» tan bu küçücük memleket kendisini eski büyük kahramanlık devirlelerinde olduğu kadar milletlere hür met ve hayret telkin eden bir mücadeleye ginnistir. Ingiltare biz» Yunan topraklarını vâdedebilir mi? Bu ancak imkânsızdır. Şarka doğru bakalım. Meselâ: Kaf kasya'dan bize toprak vâdetsinler. Rusya ile tngilterenin üzerinde bu kadar ağır bir harb varken müsellâh bir ihtilâfa düşmeyi istemesi hatıra gelebilir mi? Bu da bir imkânsızlıktır. (Arkası var) U;:^ . . TA&Iİ . TABİİ, MA t4A t»A ÖYUE İ Hakkâri Bayındırlık Müdürlüğünden 1 727.73955 lira keşif bedelli üimiz kütüphane insaatı 527 sayılı kanun hükümlerine göre işin 1967 yıhna sari olmak üzere 2490 sayılı kanun gereğince kapalı zarf usulü ile eksiltmeya konulmuştur. 2 Eksiltme 5/9/1966 pazartesi günü saat 11.00 de Bayındırlık Müdürlüğü İhale Komisyonunda yapılacaktır. 3 Bu işle ilgili eksiltme dosyası her gün mesa! saatleri dahilinde Bayındırlık Müdürlüğü kaleminde göriüebilir. 4 Eksiltmeye girebilmek için isteklilerin: a 1966 yılma ait Ticaret Odası belgesi. b. 32.859,60 liralık geçici teminat makbuzu, c Ikâmetgâh belgesi, • * . , , ,d Bir adet kamyon, betoniyer v* vibratör Ü« v •a «j* • . Teknik Eleman, beyannamesi, • •' 20/8/1966 tarihinden sonra almış olduklan 58.120,00 liralık referansı. 5 tsteklilerin ihale gününden üç gün önce Ö Makamına yapacakları müracaatla Bayındırlık Bakanlığından (C) grupundan bu işin keşif bedeli ksdar almış olduklart karnenin ibrazı ile Bayındırlık Müdürlüğü Ehliyet Komisyonundan alacaklan giriş belgesi ile 2490 sayılı kanunun 32 nci maddesi gereğince hazırlayacakları teklif mektuplarmı ihale saatinden bir saat önce eksiltme komisyonuna vermeleri gerekir. 6 Telgrafla müracaat ve postada vâki gecikmeler kabul edilmez. (Basın 18946 A. 10918/9870) AYSE İLE Karayolları Genel Müdürlüğünden Tahmini bedeü 158J00. TL. geçid temlnato 9.155. lira olan kâğıt ve diğer malzemesi lsi alana ait olmak üzere İBM karö baskısı isi kapalı zarf usulü ile Üıaleye kooulmuştur. Eksiltme ve ihalesl 3/9/1966 cumartesi günü saat 11 de AnkaıVda Ka.ayolları Genel Müdürlüğü Malzeme Şubesinde yapılacaktır Şartnamesi dilekçe ile aynı yerden edilir bedelsiz temin Olmaz, dedik ya... Maskaralıktır o senin istediğin, Kimsesiz Çocuklar yaranna dedikse maskara olakm da demedik ya... Taüpler Ticaret Sanayi Odası veya esnaf belgesi koymak sartiyle hanrlayaKiklan teklif mektuplannı eksiltmeden bir saat öncesine kadar makbu7 mukabilinde aynı yerdeki Komisyon Ba^kanîığma vermiş olacaklardır Postadaki geciktnelerin kabu! edilemiyeoegi duyumlur (Basın A. 10805 18828/9865) Sovyet liderleri Batı dünyasının nükleer h»rb i i i gayet iyi bilmekiedirler. Batılı dostlannm bn b»nş isteğini Sovyet liderleri kendi çıkarlarına kullanmaktadırlar. Böyle bir savası teşvik etmek istiyen Sovyet liderleridir. Bn bütün dflnyanııı Sovyetler tarafından fethine giden yoln açabilir. Bundan gün geçtikçe daha fazla korkmaya başlıyoram. Ve endişelerim, mücadeleye başlamak arznma kuvvetlendiriyor. Moskova'da nükleer bir kâbnı içinde yaşadım. Hazırlıklann yoğunlngnnn biliyordum. Teni askeri doktrinin son dereee fizli «özel Dosy a» d» özetlenen ne pahasına olursa olsnn iik darbeyl vnrma plânımn zehirli mahiyetini ögrendim. Teni fiueleri ve bnnlann harb baslıklarını biliyornm. Bnnlsn ark»d»şlanm» tarif etiim. Tahmin edüebileceğinden iki misli fszla tahrip gicöne sahlp 50 mesatonlnk bir bombaoın dehşetlnl düşftnün, Oysaki liderlerimlı bn bomb» için birbirlerini tebrik ediyorlardı. Bn adamları mağlup etmeliyim. Rus milletini mabvediyorlar. Onlan müttefikierimie, yeni dostIanmla birlikte yenecegim. Tanrı bn büyük ve önemli vszifede bize yardım edecektir. «ovyctler Birliğinin büyük me ve insan gücünü dütı sızca bilen, karsısındakileri kibar ve zarif tavırlariyle etkileyen güzel ve oldukça mütevazı bir kadındı. Penkovski Ankaradayken, Batılı askerlere, (onların o zaman farkına varmadıkları) bir çeşit sayçılı, fipta ve bağlılık dnymaSovyet tstihbarat Teşkilâtı, fa başladı. Türkler için ise, göz yabaneı milletlerin askerî wrla hapsinde bnlnnması gereken ber nnı elde etmek ve kendi sırla zamanki Sovyet ataşelerinden rının ögrenilmesini veya çalın biriydi. Düşen bir Sovyet askemasını önlemek amaciyle gizli rî nçağımn kahntılarma göz knolarak çeşitli şekillerde knrnl lak olmak üzere Trabzon'a yapmnş olan Batılı istihbarat teşki tıği bir «eyahat haricinde delâtlarına benzemez. Sovyet reji vamlı olarak başkentte kaldı ve roinde istihbarat teşkilâtı topln normal diplomatik çevreler dımnn, her kesiminde var olan, şına çıkmadı. Görevinin ilk birdördüncü bir boyntnnn teşkil kae ayında Penkovski baş rezieder. Devlet Emniyet Komitesi dent olarak oldnkça nüfnzln bir KGB ile Sovyet Genelkurmay ts mevkide idi. Normal askerî istihbarat Başkanlığı GRt, istih tihbarat isleri ile ve GRU'nnn barat faaliyetini paylaşırlar ve kontrolündeki ajan şebekesine Penkovski'nin de sık sık belirt nezaretle meştrnl oldn. tijH gibi KGB, bn iki teşkilâttan daha geniş, yaygın ve giiclü olaBnnnnla beraber, iki raklp teşnıdır. Oysa GRU da sadece bir kilât arasmdaki geçimsizlik ve askeri istihbarat organı değildir; âdet olan birbirini çekemezlik görevleri arasında, yabaneı mem Ankara'da da devtm ediyordn. leketlerle ilsriH olarak, siyasi es KGB Ankara Baş Ajanı Vavilov, piyonaj ve sabotaj da vardır. Penkovski'nin kansına yaklaşPenkovski, yüksek mevki ve maya çalıştı ki, Penkovski bnbasanlannı Askerî Siyasi Aka nu asla hazmedemedi. Yeni rezidemideki üç yıl içerisinde ve An dent Savçenko geliace işler dakaradaki ataşeli|i sırasında ka ha da karıstı. Savçeako kaba ve zandı. Ankaradaki Batılı diplo bükmeden bir generaldi. Ajanmatlar Penkovski'yi normal Sov ların idaresi konnsnnda Penyet ataşelerinin daha iyi bir kop kovski'nin tavsiyelerini çok defa yası olarak hatırlarlar. Sahsiyet hiçe saymıs ve nihaytt Penkovski. Notlarının başında söyledifi ısahibi ve tngiiizceyi oidnkça iyi kn'iıis^n hir adamdı. Karısı Fran gibi, onn Moakova'ya ştkftyet et T.PARtA ya çapında bir çatısmaya de|H,, banşçı amaçlara doğrn yöneltmek lâzımdır. Kruşçev'in pek boşlandığı sansasyenel sirve toplantılan yerine, gizli yönetilen toplantılar yapılması daha nygnn olnr. Çünkü, KrUfcev sirve konieranslannda alman kararları A.B.D. ve îngiltere'ye karşı kendi itibarını artırmak için knllanmak istiyecektir. Siz Batılılar bunu anlamalısınız. Bo yüzden müşahedelerimi Batı dünyası için kaleme aldım. Bn yeni gayeme şekil veren şeyler çeşitlidir. Hayatımın son üç yılı, bem düşünüş tarzı, hem de başka meseleler açısuıdan lon dereee kritik geçmiştir. tlerde bnnlar hakkında bilgi vereceğim. Takip edeceğim ıırs flzerinde nzun ve yorucn snrette düşündiim. Sizden sadeee düsfineelerimin samimiyetine inanmatuzı istiyornm. Ortak amacımız». ben de belki mütevazı, ama kendi nazarımda çok önemli bir katkıda bnlunmak istiyomm. Bundan böyle bana emanet ettiğiniz her şeyi sadakatle tasımaya bazır bir askeriniz sayılırım. Bütün gücümü, bilgiml ve bayatımı bn ye ni göreve vereceğim. Bu mücadeleye ellerim boş başlamıyorum. Sadece dnygnlarm yeterli olm»dı|ını jayet iyi biliyorum; teyid ve ispat edici deliller gBsteriImelidir. Bnnn da yapabilirim. II SOVTET ASKERİ İSTÎHBARAT SİSTEMİ Penkovski'nin, Notlar'ıns hsyatının basit teferruatı ile başlaması tabiîdir. Bn konnlarda hiç klmıenin en nfak bir şüphesi yok. Durnsmssı sırannda saveı bile, «Penkovski çalışkan Te gayretli bir snbay görfinUşündeydi! Mesleğinde büyük bir süratle ynkflelmifti...» demişti. Otobiyografisl Notlır'ın kopok olmayan nadir kısımlarından biridir. 1949'a kadar olan kısım, başanh bir Sevyet topen «nbayının sicilini gösterrnektedir. O tarihte, 31 yaşında iken, albay rütbesine nlaşan Penkovski aynı yıl Moskova Askeri Siyasi Akademisi'ne girmiştir. Bn, kendisi için bir dönüm noktası olmuştnr. Kısa bir güre sonra normal askerlik mesleğinden aynlarak, istihbarat sistcmine dahil olmustnr. mişti. Birbirine rakip bürokratların arasındaki çatışmalarm yaygın olduğu Sovyet sisteminde Penkovski'nin kendi amirijle münaka&ası görülmemiş bir olaydı. Çünkü, ne kadar haklı ve himaye görmüs olursa olsun, bir Genel Kurınay albaytnın kendi generalinin otoritesine karşı gelmesi odukça küstah sayılan bir hareketti. Ne de olsa GRU askerî bir teskiiâttır ve hiç bir general astlannın kendisinl atlayarak siyasî üstlere gitmesini hoş görmez. Penkovski Moskova'ya dönünce Arbat'taki GRU Karargâhında çok soğuk karşılandı. Yabaneı elçiliklerdeki partilerden ve Fransızcasını kulanmak zevkinden mahnıtn kalan kansı Vera. uzun zamandır hazırlandıklan dış görevden bir seneden daha az bir zamanda geri döndiikleri için çok üzgüo ve hnzursuzdu. Bu üzücü olaydan sonra, Penkovski'nin de itiraf ettiği gibi, Mareşal V'arentsov'un müdahalesi gerekti ve Penkovski doknz aylık füze kurslan için Dcrjinski Topçu İstihkâm Okulu'na gönderildi. Penkovski Derjinskl Okulu'nda kursu birincilikle bitirdiği halde kendisine bir alay komutanlığı verilmedi. Bunun yerine GRU'nun Dördüncü (As.va) dairesine geri alındı. Hindistan askerî ataşeliğine tayini söz konusu ediliyordu ki bu muhtemelen general rütbesine terfiini garantiiiyccck mesuliyetl) bir 7 Bir daha tekrarlanınca kuvvetll bir «uyun akıtı canlandırıhr. 8 Bir hayvanın bağırtısı, biletleri cogu zaman karaborsadan tedarik olun»n eglene» yeriertnden. 9 Ekîeri sanat eserlerinin konuıu, Asya kıtasında bir yayla. TTKARIDAN AŞAĞITA: 1 Matematik problemlerinl çözmek için kullanılan bir usul ve onunla UgiH cetvelin adı. 2 Cilveli tavırlar (çoğul), benzer veya hayat arkadaşı. 3 «Çok güzel pisirilmlş lezzetli yernek» mânasma ild söz. 4 En kalabalık şehrimizin iki bası, edebiyat ustalannın yazılarında sık sık rastlanan espri yapma oyunlarmdan. 5 Tok söziü kaba huylu kişi. SOLDAN SAĞA: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 tersi bir demir 1 Millet Meclisi beyeümizin Rusclnsidir. 6 yaya yaptıkları seyahat sırasmda zi«Hatırlayıp yad yaret ettikleri Sovyet şehirlerinden et!s anlamına bir (karma «öz). 2 Karadenizdeki Rus emir. vaküyle saç Umanlarından, binanın kısımlarınboyamakt» kulla dan 3 Çam devirip pot kıranlarm nılırdı. 7 Sahyaptığı, vucudumuzun iç üyelerinden ne veya perda birL 4 Siyasi partilerimizden biriarüstinln ödevi, nin başkanı, bir sıfat takısı. 5 Bir eski »araylard» erkek adı. elde edüemezse mahke Onnktl Dulmacanın kadmlara ayrılraelcre başvurulup aranılan. 6 nalledihnls «ekB mış daire. 8 Yakın bir komşumuz. iftiracıların İstanbulun yazlık yerlertoden biri, nota. 9 Bir ceşit zaman Darçaları beş parmaklannı bulayıp cekiştirdik(Çoğul!. lerinin yüzlerine sıvamak istedikleri. 123456789 RAKAMLI BULMACA Oflnkit snlmaeanıv oallednmt» « M NASIL HAlXEDnj:CEK? ymcartdaH nkamlı bnlmacada «adeee t tsne «uuthtaı (lpocal »e » tene fonuc rardıt Bu» alao U KareniD Içlne ı deo *» *ad»r ayguo oıreı nıksm 8 » y«ral ve loplama. çarpma çıkartma bölmc isaretleıinc dikka< ederek coldan saga ve rukandaD asagtya bolmaeada ensteriler fonoçlan bulnntu. Biraz raktinizl «lıt «mm. bo« vaktinlr» bosça geçirmis oVursnnıız (Arkan var) i