Katalog

SAHÎFE DÖRT 14 Ağustos 1966 CTJMHURİTET • » • • • • • • • • • • • • • • • » » • • • • • f • *l t t M l (* | M «ll M I I • » • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • f lt » « «» l « | H llf I«M l » t tt * M«l i | > tS l l|t « t ı l Dr. NO HOMDULLnH SUPHI TflHRIÖVER'in Size o anda nasıl bir sessizliğin odada hüküm sürdüğünü târif etmem müşküldür. Başlarımız eğildi. Daha işitmediğimiz haberin fecaatini ve bu vaziyetten doğacak felâketi düşünüyorduk. Mustafa Kema! Paşa bir saniye, beş saniye telgrafa bakıyor, fakat bize bir şey söylemiyordu. Kihayet karar verdi: •Arkadaşlar harbi kaybettik. Dinleyiniz gelen haber şudur. Sağ cenaha kumanda eden Miralay İzzettin bey, faik düşman kuvvetlerinin tazyiki altında mümkün olan muka vemeti yaptıktan sonra işgâl ettiği mevzileri terkederek geri çekilme ğe mecbur olmuştur. Sol cenaha kumanda eden Miralay Arif bey, aynı sebeplerle geri çekilmiştir. Umumî ric'at emrini verdim.» Arkasından şimdi size isimlerini tek rar edemiyeceğim beş altı köyün is mini saydıktan sonra Garb Cephesi Kumandanı İsmet Paşa, buralarda düşman süvarileri görüldüğünü ha ber veriyor ve hemen ricat emrini verdim diyordu. FELÂKETİN GÖLGESİ Ben ömrümde bir defa feci bir ha berin tesiri altında bir insan başının birden bire çürüdüğünü gördüm. Mustafa Kemal Paşa bu telgrafı bitirir biürmez uzun bir hastalıktan kalkmış gibi gözlerinin al tı kesilmiş. üzerine büyük bir yor gunluk çökmüş, yüzüne Anadolu mücadelesinin neticesi olacak tam felâketin gölgesi ve korkusu sinmij bitik bir adam gibi duruyordu. Onun hayalinde Yunan Ordusu bizim kuvvetlerimizi tâkip ederek Eskişehire giriyor, Kütahya ve Aiyonkarahisar sukut ediyor, Garbi 8 •••••••••a••>**••*•••••• •••••••••••••••••••••••• •••«•••••••••••••••••••• Anadolu şimendöferleri elimizden çıkıyordu. Aradan biriâ ayağa kalk tı ve herkesin kulağnıa çok yavaş bir ses4e gizli bir şey söylemiye baş ladı. Bu hal, Mustafa Kemal Paşanm dikkatini celbetmiş olacak ki yüksek sesle sordu: «Ne var Hamdullah Suphi bey. Arkadaşlara bir şey söylüyorsunuz.> TANRIÖVER'İN ÖNSEZİSİ • Paşam, başta itiraf edeyim size. son derece garip bulacağınız bir söz söyliyeceğim. 1617 yaşımdan beri yaptığrm tecrübeler bana bu cesare ti veriyor. Arkadaşlara diyordum ki aldığmız haber yanhştır. Biz mu zafferiz. Bunu size hiç bir tereddüdü olmayan bir kanaatle söylüyorum. Bu anda içimde beş bin ışık ya nıyor. Biz mağlup olalım ve ben ru humu bu kamaşma halinde bülayım. Bunun imkânı yoktur. tkinci bir ha ber gelecek. Bu birinci haberi tashih edecek. Biz muzafferiz.» Odada olanlar Doktor Reiik, Hariciye Vekili Bekir Sami, Doktor Adnan, Halide hanım, daha şimdi simasını vuzuhla göremediğim ve bir saatten beri ayakta duran uzun boylu bir asker hayretle yüzüme baktılar. Bu nasıl şey? Başkumandan umumî ricat emrini verdim diyor. Ankarada şu odada oturan bir adam, hayır vaziyet böyle değildir, biz muzafferiz iddia sında bu'.unuyor. Demek ki sinirleri o kadar mukavemetli değilmiş, uzun müddet dayanamadı. Muvaze nesizük alâmetleri göstermiye başladı. Köşede bir koltukta oturduğu halde ayaklan odanm ortasma kadar uzanan Hariciye Vekili Bekir Sami bey, her zamanki gibi kekeme diliyle bana sordu: •Bu bu bu nasıl şey?» Tekrar ettim: «Beyefendi size sözümün başında demedim mi? An latacağım şeyi fevkalâde garip bulacaksınız. Çok eskiden beri başlıyan deneyişlerin neticesi olarak hiç çekinmeden haber veriyorum. Biz muzafferiz, mağlup değil..» O tekrar kendini zorhyarak bir cümle daha çıkardı. «Â â â nladrm. Bu bu na ne derler?» •Buna Fransızcada illüminasyon derler. Bizde cezbe diye târif edilebilir.» Bekir Sami Bey son kelimemden istifade etti: «Cez c c cezbe tutulana meczup derler.» Dedim ki: • Razıyım iki saat, üç saat için meczup, fakat daha sonra ne diyeceksiniz? Ikinci haber gelecek.» Ezıci bir musibet havası içinde sükut bir daha odamıza yerleşti. Benim sözlerim, içimize çöken karanlığa bir katre ışık katmıya kifayet etmemişti. AĞIR YARALILAR GtBİ SÜRÜNEN DAKİKALAR Dakikalar ağır yaralılar gibi sürüne sürüne geçiyordu. Kim yatağa gidebilir, kim başıru yastığın üstüne koyarak uyku arıyabilir. Kar» şı karşıya mücrimler ve mahkuralar gibi oturuyorduk. Arada yalnız ben ışık içinde idim. Yalnız ben, hususi müjdesini almış bir adam gibi kendi ferah âlemimde oturuyordum. Ara sıra gözlerim, Mustafa Kemal Paşa'nın yassı kumral kalpağı altında bitkin yüzünü seyredi yor ve onun geniş hayali önünda serilen büyük felâketi tahmin etmiye çalışıyordum. Sabah saati yaklaşmıştı. Camlar kendi içınden aydmhk alan bir su gibi yavaş yavaş parlamaya başladı. Hüseyin Gazi dağının üstünden gelen ilk aydınlık da belirmeye baa ladı. Saksağanlar bu dalların arasından oklar gibi Ankara sabahının içine atılıyorlardı. ZAFER T. .GRAF1 Birden bire kapı tekrar açıldı. Ay nı zabit Binbaşı Şemsettin bey içeri girdi. Yüzü nereden geldiğinı bil mediğimiz bir ıçık ile aydınlanmıs gibi idi. Süratle yürüdü. Ve Mustafa Kemal Paşaya, ikinci bir haber diyerek bir telgraf uzattı. Orada toplananların nasıl bir dikkatle bu haberi anlamak için beklediğimizi şimdi tekrar içimde duyuyorum. Paşa, evvelâ kendisi okudu. Şi fa bulmuş bir adam gibi birden bira değişen bir yüz ve sesle: «Arkadaslar vaziyet büsbütün değişti» dedi. • Size telgrafj okuyayım: Mukabil bir taarruzumuzla düşmanın işgali altına düşmüş bütün mevzilerimizi geri aldık. Yunanlılar muharebe meydanını muzaffer silâhiarımıza terkettiler. Bozüyük yanıyor ve bix düşmanı tâkip ediyoruz.» Herkes bir snda deminki meczuba tekrar baktı. Mustafa Kemal Pı şa ayağa kalkarak bana dedi ki: (Arkası var) « 2 3 4 5 6 7 8 9 İ O 111213141516 AYSEiLEAU j konu ve resim; Ayhan Başoğlu Vallahi, yorgunluktan canım çıktı şekerim, al, al, al... Sivas Valiliğinden 1 Eksütmeye konulan lş: Hafık tnekhanesı İ Ü Başlık U Inek Ahırı ikmali inşaatı olup keşıf bedeli 148.500,97 liradır. 2 Eksiltme 25/Ağustos/1966 Perşembe günü taat 15 te Bayındırlık Müdürlüğü odasında kapalı zarf usulü ile yapılacaktır. 3 Eksiltme şartnamesı ve buna bağlı evrakı her gün mesaı saatleri dahilinde Bayındırlık Müdürlüğünde görülebilir. 4 Eksütmeye girebilmek için lsteklilenn (8.675, ) lira muvakkat teminat vermeleri ve 1966 yılı Ticaret Odası vesikası ibraz etmeleri lâzımdır. 5 Isteklilerin, keşif bedeli kadar benzeri bir lşi taahhüdü altma alarak başarı ile ikmal ve teslim eylediklerini ispata yarar belgelerini 20/Ağustos/1966 Cumartesı günü saat 13 e kadar Sivas Valiliğıne verecekleri dilekçelerine eklemek suretiyle (tetkik sonunda) alacaklan yeterlik belgelerinin, geçici teminat mukabili Banka makbuz, veya mektuplarını ve diğer vesika ve teklif mektuplannı muhtevi kapalı zarflannı eksiltme günü saat 14 e kadar Komisyon Başkanhğına vermeleri ilin olunur. Yeterlik belgeleri için telgraıla müracaat ve postada vâki olacak gecikmeler kabul edilmez (Basm: 18301/9441) Hayatımın yeni bir devresi baş lanuştı.Moskova'ya gelince Kras »in Topçn Okulundaki Komsomol Siyasî Şnbe Başkan Yardımcıliffi ile görevlendirildim. 1940 yılında Moskova'daki ha ^ V yat, Sibirya ve Kareliyan eephesindeki hsyats göre daba levk ama, çok geçmeden şevkim kı hendiginkinden daha iyidir. Bu Topçn Okulu'ndan Moskova Asnu herkes bilir. Ben de askerlik kerî Bölge Siyasî Başkanlıgına 11 idi. Çok mesgul olmakla bir nldı. llkte nk sık eğleneeye vakit buEvlerindeki çesitli kötü şartlar ten baska bir eğitim görmemiş Komsomol nyeleri için öçretInyor ve Moskova'da yeni ah dan sikâyette bulunmak üzere tim. men olarak tâyin edildim. îeni baplar ediniyordum. Okuldakl ziyaretime gelen öğrencilerin sa Aıkeri okulda bulunduğum görevimde çözüme çarpan ilk öjfrenciler için sinema ve tiyat yısı az değildi. Biri ebeveyninin bir strada Komünist Partisi iiye resmi evrak: Batı Ordu Grupn rolara kültürel ziyaretler düzen çok agır vergiye tâbi tutuldnğu liğim gerçekleşti. O lamanki Komntanı General Pavlov'on, ollyordnm. Ancak, vaktimin bü nu. diğeri ailesinin tek ineğinia tek arzum, askerî • siyasi kari nnn Knrmay Başkanı General yük kısmını öğrenciler arasın vergi bakiyesi için haczedildiği yerden. daha aktil bir bizmete Klimovşik'in ve cephede kendi da tertiplediğim propaganda ve ni, bir üçüncüsü ihtiyar babası geçmekti. Ama bu o kadar koteşvik toplatılan alıyoıdn: Kon nın bir gün işe gitmediğinden lay bir iş değildi. Topçn knrsu kesimlerindeki Alman taarnızla feranstar. siyasî istibbarat, tnü hapsedildiğini anlatıyordu. nu bitirdigim için öbfir siyasî rını durduramayan diğer komu•akereler, gazete ve dergilerin osnbaylara nazaran öncelik hak tanlann tevkif ve idam emri olBir yandan ö|reneilere sempa kım olmakla beraber, luta mba da. knnman v». gibi. Bn saydıklanm o kadar çok tekrarlanıyor ti duynyor ve onlara mümkün yı olmak arzum harbin son yıl Arkasından. Moskova'ya Sov. dn kl, artık bıkkınlık hissetme mertebe yardım ediyordum. A larına kadar gerçekleşmedi. yet snbay ve eratının kitle balin ye baslamıştım. «Komünist Par ma, aynı zamanda da, araların1941 Haziran'ında Almanlar'ın de teslim oldngn söylentileri nÜglnin Kısa Tarihi» ni (Bolşevik da gördüğfim nizamsız davranış Sovyetler Birligi'ne uldırısı, laştı. Aslında Moskova, Bcyaı açıd&u) ezbere bildiğim halde ça lar hakkında bölgenin siyasî baş Kızıl Ordu mensuplarından ço Rasya'dakl ordnlanmızdan ikikanlığına raporlar göndermek Ujıyor, çahşıyor ve çahşıyorğnnun oldu|n gibi beniro üze sinin çevrildiğini, Ukrayna'daki dnm. (1). Ssvyet Ordusundaki ve bu davranıslarını önlemek gö rimde de sok tesiri yaptı. Sınır geri çekilmeyi, Ernolensk bnlgedyast btr lubayın nasibi işte revimi unntmuyordum. Bir Kora daki knvvetlerimizin ezilerek sindeki siddetli çatıştna haberle somol faal fiyesi olarak esas göbnydn. yenildikleri bakkındaki haber rinl daymnsta. Moskova hastaKonferanslarımı ve siyaset revim, etüdlerin «tandardını yük lere bir türln inanamadık. Stanelerinde yaralılar görülmeğe derslerimi llgi çekici hâle getir seltmek ve Komünist disiplinini lin'in temmnz'nn 3'ünde yaptı mek İçin sarfettigim bütün gay knvvetlendirmekti. Askerî hiz gı radyo konuşmasında «kardeş başladı. Bunlar. başta tasılasız retler neticesi* kalıyordu. öğ melin nsul ve talimaılarına içim lerim ve kızkardeşlerim» kelime hava bombardımanlan nlmak üyenilmezliği reneiler, siyasî etüdler gırasıu den itiraz ettigim halde Parti leriyle başladığı zaman, son de zere, Almanların da her zaman syan beyan nyu umdelerine nyguo tatbikatta has rece önenıli bir sey oldngnna hakkında korknnc hikâveler an(Arkası var) mnyorlarsa da, mnhakkak ki sas davranıyordum. Başka ça hükmettik. Stalin o ana dek hal latıyorlardı. wkerleme yapıyorlardı. Oknlda rem yoktn. Orduyn terk etmeyl ka asla bn şekilde bitap etme(1) «Çalıçmak, çalışmak ve ça1 Komsomol çalıçmalanmı ve düşünmüyordam. Zira kapılana miıti. lışmak» Lenin'in gençliğe öğü U blr hâle getirmekle ban eajtım başka bir yer yoktn. Bir nt sonuçlar elde etmiştim; Sovyet subayımn hayatı bir mii Aşafı ynkarı aynı gönlerde, tü. TÜRKİYE ŞEKER FABRİKALARI A. Ş. Üİ GEKEL MÜDÜRLÜGÜNDEN PtNKOVSKİ Pancar naklettirilecektir 19, 21, 23. Temmuz tarihli Cumhıuiyet, 21, 24. Temmuz tarihli Tercüman, 17, 19 21. Temmuz tarihli Ulus ve 17, 20, 22. Temmuz tarihli Adalet gazetçlerinde yayinlanan ilânımız meyanmdaki Malatya Şeker Fabrikamiz pancar naküye ihalesi yapümamıştır. Mezkur Fabrikamiz ihalesi 17. Ağustos. 1966 tarihinde yapılacağmdan, yukarıda belirtUen gazetelerde yayınlanan ilânımızla, Genel Müdürlüğümüz ve Malatja Fabrikamızdan TL. 25. bedel mukabilinde alınacak şartnamemiz esasları dahilinde hazırlanacak tekliflerin, engeç 16. Ağustos. 1966 günü saat 17.00 ye kadar Malatya Şeker Fabrikamıza verilmesi ilân olunur. (Basm 18637 A 10641) 9438 SOLDAN SAGA : 1) Dünya Kupasını kazanan îngiliz milli futbol takımının ünlü antrenörü ve meneceri; Geçenlerde Amerikada bir kuleden yaylım ateş açılmak suretiyle 15 kişinin öldürülmüş olduğu sehrin adı veya bir otomobil markası. 2) Çok uzun boyunlu ve çok hızlı koşan bir hayvan; Bulaşıcı bir hastalık halinde şüpheli kimseler için alınan sağlık tedbiri. 3) Tersi: devamhlık, kalım; Bir yerin inceden inceye aranması veya dolaşılması için kullanılan ve bir kelimenin tekrarından ibaret bir tâbir. 4) Bir kıs meyvası; din işlerini dünya işlerinden ayıran; Tersi: bir kürk hayvanı. 5) Duyurma; bir nota; bir kâğıt oyununun ismi. 6) Aşırı güçlük ve sıkıntı; yiğit; Batı Anadoluda üzümü ile söhret yapan ilimiz. 7) Düşmana karşı dayanmak için askerin içine kapandığı kahn ve yüksek, sağlam duvarlarla çevrili yer; Avustralyalı yerlilerin kullandıkları ve düşmana çarptıktan sonra dönüp tekrar kendilerine gelen bir silâhın ismi; Hitler devrinde Nasyonal Sosyalist Almanyanın Himler tarafından kumanda edılen polıs ve terör teşkilâttna verilen ısim. 8) Çabuk; Âletn, acun veya gazeteniz Cumhuriyet'te her gün fıkra yazan bir yazarın soyadı; Anadolunun bazı bölgelerinde damadın en yakın arkadaşına verilen isim. Bu kimseler düğün esnasında da düğünün idaresini üzerlerinde bulundururlar. 9) Matbaacılıkta kullanılan ve yatık yazılara verilen bir isim: tersi: şiddetlj paylama; tersi: bir renk. 10) Panltısını artırmak için elmas taşlarının altına konan ince levha veya meydana çıkan kötü niyet; kimyada kalayın simgesi; Ses. 11) Su (eski dil); Ege Denizinde 12 adalar topluluğu içinde ve tstanköy Adasının kuzeyinde bulunan bir ada; Türkıyede imal edilen malların üzerinde bulunan inisyal; bir mevsim. 12) Tersi: kılık, kıyafet; Pasifik adaları yerlilerinin vücutlarına sarındıklan kumaşlara verilen isim. 13) Tersi: bir meseleye kanşmak, vaziyed etmek; Izmit Körfezinde küçük bir liman. 14) Bir soru edatı; Dünya ağır siklet şampiyonu Cassius Clay'in son maçındaki Îngiliz rakibi; Tersi: Kütahya iline bağlı bir ilçe. 15) Ne yaptıfını bilmemek hali; bir nota; Yanardağdan çıkan şey. 16) Bir renk; Tersi: Amerika Cumhurbaşkanı Johnson'ın geçen hafta evlenen küçük kızının adı; Tersi: Bolu ili hudutlan içinde sevimli bir gölün ismi. TIIKAR1DAN AŞAGl : 1) Eza, cefa ve acı vermek; tersi: yemek. 2) Tersi: mektep; Fazla, artık ve bir mânada gereksiz; Aptal. budala (argo). 3) Kardeş (Fr., Türkçe okunuşu ile): tersi: bir erkek ismi; tersi: Güneş (Farsça). 4) Duvarlara veya bir başka satha bir şeyi tuttunnak için kullanılan bir nevi kısa çivi; tersi: halen piyasada kullanılan bir deterjan; bir ağırlık birimi rumuzu. 5) Bağıslama; Tersi: Bir göz rengi; Afili, cakalı 6) Su (eski dil); Birkaç misli mânasına kullanılan üç kelimeden mütesekkil bir deyim; Ikincı ismi Chaney olan ve korkunç filimler serisi Frankeştayn'in unutulmaz aktörünün ilk ismi. 7) Vücudumuzda dolaşan kırmızı sıvı; Kula'nın ortası; Geniş. 8) Tersi: Bir nevi ve pahalı bir mobilya boyası; Tanınmış bir Amerikalı filozof; Tersi: tlk ismi El olan ve Ortadoğuda Romalılara karşı çarpışan, hayatı bir filme konu yapılan bir efsane kahramanının adı. 9) Dost; Titreşim (Fr., Türkçe okunuşu ile): Nesiç veya bir vücudun veya bir orgamn yapı unsurlanndan birini meydana getiren hücreler kompozisyonu. 10) Arap harflerinin en çok kullanılan bir el yazısı şekli; Ün, şöhret 11) Tersi • Yayma, duyurma (eski dil): Elbise biçen usta. 12) tstanbulda bir semt; Tersir Ayakta veya dikili duran bir seyi düşürmek durumunu bozmak. 13) Rusyamn günejinde ve îkinci Dünya Harbitıde Almanlarla Ruslar arasında en kanlı savaşlann cereyan ettiği şehirHocam'ın ortası. 14) Tekrarlandıfı zaman soğuktan müteessir oldugumuz zaman kullandıeımız bir tâbir ortaya çıkar; Bir sıfat ekiTerşı: Avrupada bir ülke. 15) Tersi: Ağzım kapa, sus mânasına bir deyım; Iplık. sicim. tel gibi ince şeylerden kafes şeklinde yapılmış orgu; Tersi: Son sesli harfinden önce bir (Y) konduŞu takdirde satıcı mSnasma gelir; 16) Tersi: Lâf atan, mütecaviz: Talebin arkadaSKTersı: Marmara'da birkac yajrdır büvük ragbet pören bir adacık RAKAMLrBULMACA MUHENDIS AUNACAKTHl Merkez Teşkilâümızda çabştırilmak Ozere İnşaat Yüksek Mühendisi veya Mühendisleri alınacaktırİsteklilerin Genel Müdürlüğümüze müracaatlan rica olunur. ET VE BALIK KURUMÜ GENEL MÜDÜKLÜĞÜ (Basın 18275 A 10307) 9440 Odntt trattnaemm» oallcOllmlr teut NASU HALLEUILECEK7 Yııkarıdaio rakamD balmacad* «adee* « Cane anahtat (Ipuea) »« • tane tonuç »ardır But '•lao 1 Rarenıo İçine ı den tfa kadaı oyruD oıreı rakam KO2 raral vt loptama çarpma c'kartma bolm* (saretleıinr dikkat ederek «oldas lağ» ve yukarıdau aşağiy* bnlmarad» Mnaclan balnnm Biraz mktinizi «lır *mm lxx hoçca eeç'Tni; olurmnnz