Katalog

SAHtFE DÖRT llllmttll«ttt»l«IİIIH«H««lHI««imM»t«MMM»«H*W<MttlHWWt>MtMl|<>Mll«MM>»M11«I»<if ! • • • • • • • ••••••••••••«••••••••••*••••••••••*•••*••••••••«••••••»••••••••••• • • ! • • • • • • • • • •••«•••••••••••••••! 10 Ağustos 1966 CüMUURtYET Or. NO HuMDULLIlH SUPHİ TttHRlfiVER'in 4 Vazlyetlm çok nazikti. Bir an düşünerek karar verdim ve söy ledim: Kaplana benziyorsunuz. Yal nız yüzümüz değil, mizacınız da benziyor. Âni teessürlerimize kaç defa sahit oldum. Biraz son ra ideta nedamet duymuş gibı uysal, müşfik, tamir edici sözler göylüyor, tavırlar ahyorsunuz. Hattâ Paçam. bir şey daha ilâve edeceğim: Aym ışığında bir ormanın kuru yapraklarına batarak geçen kaplanm ayak sesiai ağacın dalında bekliyen avcı duymuyor. Böyle sessiz bir yürüyüşünüz var. Her sahada bü yük atlama hkreketleriniz, bu mizacınızın neticesidir. Siri »ahsen tanıdıktan sonra ilk yaptığım tahkikat su oldu: Etrafjnızda bulunan arkadaflarır.ız ne zamandan beri yanınızdadır? Yâveriniz Muzaffer Bey, Nuri Bey (Cokert Refik Bev (Saydam) Salih Bey (Bozok), hepsi için birer birer sordum. Ve aldığım cevaplar bana muh taç olduğum huzuru verdi: Sizin yanınızda bir fikir birliği dolayısiyle bütün bir ömür beraber bulunmak mümkündür Tekrar hitab ettim: Pasam dedim. diye bu ufak tahlil ile İMİfa edeceksiriz? TaTİhin bazı cîevirleri vardır. onlara fırtma mevsimi derler. Denizlerin fırtı nalarmda, kanatlarmı enffinlere açarak. ufuklardan ufuklars E*çen »lbtros kuşu hKVkınrta bir «ey okudunuz mu? Siz bir fırtma mevsimi kuşusunuz. Yüzünüzün hareketleri, yürüvüşürü?. konujTianız, mill! tarihinin cok f»r! günlerine eirmis olan Tiirk Milletine, ufukların ardında bir selâmet sahili oldusrunu gösteren aibatras kusuna da benziyor. Bunu evvelkl tarifiml lkm=l için söylüyorum.» Tsnrıöver bu «Fırtına Kusu» deyimini cok begenmis oiacak ki 1> 8 yılında bu baslık altmda !2 bir vazı yaymladı ve 1929'da çıkardığı «Günebakan» kitabına da aldı. Şimdi bu yazı dan ufak bir parçayı buraya aktararak konuyu tamamlamaya çahşalım: • FIRTINA KVŞV «Onu, ilk de(a Meclisın önündo ve kürsüde görüyorum. Eski A nadolu, onun dâvetine her şekilde her kıyafette bir takım adamlar göndermlşti: Bektaşi şeyhleri, Konya çelebileri, medrese uleması, ayaklarında Hitit çankları, Ninova duvarlarından inmiş, Asurî şeklinde Şarklı ağalar, Iç Anadolu'nun dört bin senelik kerpiç evi, koynunda ne varsa orada teşhir ediyordu. Mektebin yetiştirdiği kimseler, dağın. kınn, an'ane ve masalın yetiştirdiği kimselerle beraber iç timâ halindeyiz. Kürsüye çıktı ve dâvasuu teşrih etti. Bu günkii Türkiye iyi söylenmis bir söz üzerine müessestir. Fırüna Kuşu, elinde, kendinden başka bir kuvvet olmaksızın karşımıza çıktığı vakit, ona kim inanırdı, eğer sesinde dünyarun bugüne kadar işittiği en büytik iman olmasaydı. Kelimeler ağzından çıktıkça, arkada bir çey kuruldugunu anlıyorduk. Koruşuyor ve bir şey bina ediyordu. Her kelime kayalann lçine oyulmuş çukurlara temel taşlan gibi iniyordu. Kumral adam, kısık mavi gözleri arasından ara sıra dinleyenlera bakıyor. Aramızda idi, sesi derinden, u zaktan geliyordu. Karık sesinde, eski bir milletin en iç, en harim ku\vetleri galeyan halinde idi. Dinlemiyorduk, görüyorduk; konuşmuyordu, yapıyordu. Mücadele kuşu, kayanın üstünde engin kanatlarını açmış, iki gök parçası gibi bakan gözlerini süzmüş, haykırıyor. Bu sesin, ruha derhal çarpan mavera! bir perdesl vardı. Söz adamı, fiil adarmmn yollarını açtı. Memleketi ktırtarırıadan evvel, kalbleri yeisten kurtarmak lâzımdı. Pırtına Kuşu en evvel kalbleri teshlr ettl. Memleket Halâsının başmda bir hatip vardır. Onun askerl, teşkilâtçı, ıslahatçı, bütün diğer kuvvetleri, hatibin, ikna ettiği ruhlar üzerinde çalışmak imkânını buldular. Ayni kürsüye ondan başka kaç asker birer dev gibi çıktı, fakat orada kırıldılar, ufalandılar. O yüksek noktadan geri döndükleri vakit birer cüce halinde idiler. Pırtına Kuşu'nun. ayakları ka ranhklara dalmış, başı, yaklaşan bir sabah aydırüığı içinde gürlediği, taştığı yerde, başkalan ne âciz göıiindü. Zayıf kanatlar orada esen ruzgârlara dayanamadı. Musibet giinleri içinde o, çevresi uçurumdan ibaret bir kürsünün üstünde dağ ve taş konuşuyormuş gibi konuştu. O. cihan karşısına bir dâvacı olarak çıktı. Aynı kürsü üstünde o, bir gün hükümlerini verdi. O gün o. bir hâkimdi. Bir gün verdiği hükümleri yurütmek, tatbik etmek için icra vazifesini üzerine aldı, topladığı orduların başma geçti, Türk tarihinin ezeli iradesi gibi Garba doğru kımüdadı, gitti.» MUSTAFA BATDAR lık ve korkunç günlerde taraf> mızdan vatan aleyhine irtikâp edilen bir hiyanet mahiyetini alabilir. Fazla konuşmaymız. elimizde son tedbir olarak kalan bu kanunu derhal çıkanmz Anadolu yaylâsmm üstünde oynanacak son oyun, son haile, reisimizin kaç defa korkunç imtihanlar dan geçen sanatına, dehasına muhtaçtır. Konuşmaym, karar verin arkadaşlar. Memleket taliini Onun eline emanet edecek müstesna saat gelmiştir.» ATATÜRK'ün HAMDULLAH SUPHİ"ye VERDtĞİ SOYADI Sofrada idik, Atatürk bana sordu: «Hangi soyaduıı aldın?» Cevap verdim: «Eski bir aile ismimiz vardır: Koca Memi. » Atatürk «Memi» nin «Memo» ve «Memiş» gibi, arapça «Muhammecl» den geldiğini söyledi ve ilâve etti: «Ben sana tam Türkço bir isim vereylm, Hamdullah'ın tercümesi: Tanrıöver...» Atatürk, bu ismi kendi eliyle bir kâğıda yazdı, kâğıdı sofranın üstünde duran gümüş bir tasın içine koydu ve: «Her ikisini yadıgârım olarak saklan dedi. BAŞKOMüTANLIK KANUNÜ İÇTEN SESLER Müll Mücadelenin en nâzik salTanrıöver hayatta iken, yayınhasında Başkomutanlık Kanunu lamayı düşündüğli ve birlikte hakonuşulurken Taxınöver'in Muszırladığımız dördüncü kitabına tafa Kemal lehine yaptığı konuş«İçten Sesler» adını vermişti. ma raemleketin kaderinde önemli Tannöver'in eski bir arkadaşı bir rol ojtıamıştır. T3JkIJi.'nin olan Ferruh Niyazi, gönderdiğl gizli celsesinde söylenen bu ta bir mektupla. hsızırlanıakta oldurihi sözleri de birlikte okuyalım: ğu «Milli Mücadelede Antalya» «Reisimizin bîr defa yanılmaadlı kitabı için Tanrıöver'den mış olan muhakemestai, zekâsmı birkaç hâtıra istiyordu. ve iradesini Türk vatanı lehinde Bu mektubun cevabını Tannöterazinin gözüne koymak zamanı ver'in ağzından ben yazdım. Şimgelmiştir, evet gelmiştir. di bir kopyası yazı arşivimde bulunan bu mektubu birlikte okuOnu, istediği bütün selâhiyeUer le derhal cepheye narekette ge yalım. (Arkası var) ciktiren ber münakaşa, bu karan ııiîüüiinnii N i m b ü s i • • • • • • • •» •••••••a Htt«*tTttt*rT"* •I MIMIMIMttMMI •« • • • • • • • • • • • • • » • « • « Mltll » * * • » • » • • • • • • • • • • • • ll ll* * " TIFFANY JONES &a£ iDG Cseı£ pe > CAM >'ĞİKİ 1 A ^ eitg M f \ ,A ,T\\ I 'İ 1 AYSE İLE At jn^T^Trınıti Elif hanımi Köy işleri Bakanlığı Yol, Su ve Elektrik İşleri Genel Müdörlüğünden: 1 Aşağıda cınsi ve miktan. geçici teminatı, ihale tarihi ve saati gösterilmı; olan malzeme, kapalı zarf usulü ile satınahnacaktır Mnhammen bedeli T.L. Geçiel Teminatı thale taribi, T.L. (tün ve laati 12.SUÜ, 23/8/1965 sall 15.TO konu ve resim: Ayhan Başoğlu KIZILKULE Cins ve miktan Pıstonlu derınkuyu pompası 5B adet 225.ÜUU, (48 adet Elle tahnklı) (lü > okbaşlığını havi) hayvanla tahrikli) L SAATLÎRi 2 thale, Ankara/Ulus Anafartalar tşhani KBy Islen Bakanlığı bmatının 10. katında Y.SH Genel Müdüriüğu tdari ve Mali tşler Daıresı Başkanlıjında toplanacak Satınalma Komısyonunda yapılacaktır. Şartnameler aym yerden bedelsız olarak alınabıllr 3 tsteklıler, en geç 15/8/1966 günü saat 1? ye kadar müracaatla ıhaleye ıstirak belgesl taleblnde bulunacaklardır. Belgeyı alıp almadıklarını 19/8/1966 tarıhıntien ıtıbaren öğrenılebllır 4 thaleye aıt lştırak Belsesı »îrrak lsteyen lstekliler dılekçelerıne : a) Bu ısde kullanacağı tezgâh, makına ve teçhızat ve personel durumlarını gösterir llste, b) Bu güne Kadar bu veya benzeıi ıslen yaptıklanna dalr vesaık eklemelerı 5 tstekliler teklif mektuplannın tdari Şartnamenin 9. maddesinde ıstenılen vesaık ile birlîkte thalenın yapılacafı saatten bir saat evvel Komisyon Başkanlığına makbuz mukabılinde teslım etmelert jarttır Kısm! teklif kabul edilmez 6 Postada vâki gecıkmeler ve telgrafla yap.lacak müracaatlar kabul edilmez. 1 îdare ihaleyi yapıp yapmamakta ve miktarları azaltıp çnSaltmakta serbesttir (Basın: 18236 A 10212/9287) © Kıng Fcıtum SynJ=cıı«, Inc., IV6V Voı'd Bak da haline şükret birader, bir de müdür yapmadüar diye söyleniyordıın... Devlet fstatistik Enstitüsü Baıkanhğından: 1 Kapah zarf usulü ile 90 kolonluk 20 000.000 adet İststistik makina kartı satın almacaktır. 2 Satın ahnecak makina kartlarınm muhammen bedeli 1000 adedi 26.TL.si olup tamamı 520 000 TL. lirasıdır. (Beş yüz yirmi bin). 3 Muvakkat teminat miktan 24 550 TL. sıdır. 4 Eksiltme 17 Ağustos 1966 Çarşamba günü saat 15 te Devîet İstatistik Enstitüsü binasında toplanacak Komisyonda yapılacaktır. 5 Bu ihaleye ait şartname, Komisyon Sekreterliğinden bedelsiz olarak istenebilir. 6 Eksiltmeye girmek isteyenler: a) 24.550 1 iralık muvakkat teminat vesikasinı, b) 1966 yılı Ticaret Odası tasdik belgesini. c) Teklif mektuplannı havi, usulüne uygun hazırlanan zarflarm ihale saatinden bir saat evvel makbuz mukabılinde komisyona verilecektir. 7 Postada vâki gecikmeler kabul edilmez. (Basın A 10042 18046/9289) 11 Rusya'da en fist kademede yaşanan hayatın zalimliği!... Gevşeme ve buzlann çözülmesi sadece hayat mahsulü değildir. Kruşçev'tn reformlannın ideolojik katılaşmış bağları gevşettiği ve Markslst doktrinin çelişmele lak bağblığı Penkovski'yi tek barinta çoğunu ortadan kaldırdığı şına yürüttüğü bu mücadelelere doğrudur. Stalinin ölümünden sevketmişti. Ba mücadelenin şidsonra polisin pençesl de gevşemiş deti, rejimin suursız kuvveti ve tir. Bu da doğrndur. Bizzat Pen sorumsuzlufunu gördükçe artkovski'nin dünişmasına kanuni miştır. Eğer cehalet saadet ise, bir görünfiş venne çabası bile Penkovski'nin tek kusunı cahil olbu değişiklîklerin realist bir te mamasıydı. zahürüdür. Sovyet halkı artık Maalesef, Penkovski'nin kararıStalin devrinin «büyük temizlik duruşmalantu» kabul edecek ka nın sebeplerini Sovyet halkının dar saf değildir (1). Her ne ka ancak çok küçük bir kısmı anladar yabancı ülkelere turist ola yabilir. Bu durum da Sovyet Em rak giden her Sovyet vataodaşı niyet Sisteminin toplum içindeki KGB'den talimat alsa bile, Sov sosyal gelişmelere karşı bugiinkü yetler Birliği dışına çıkahilmele baskısı devam ettikçe değişmeri dahi önemli bir gelişmedir. yecektir. Merkez Komitesinin teHalk demokratik sistemin kendi mel politikası bâlâ bu yöndedir. lerine sağlıvacağı haklardan ha Son dört yü zarfmda KGB ve bersiz olsa bile, gene de tüketim GRU'nun «uyanık ajanları» nın Sovyet basınında mallan, konut ve öijrenim talep faaliyetlerine leri Ile rejime bir miktar tazyik Seniş yer verilmiş ve eski KGB yapar dnrumdadır. Bnnlar kamu Başkan: Şelepin Sovyet yöneticioyn anlamımn hiç olmazsa ba lerinin başta gelenlerinden biri olmuştur. sit bir baslangıcıdır. Penkovski'nin Sovyet komünist Ancak bu küçücük kamu oyu, sistemine olan birinci itirazı haldı? siyaset Ue ilgili konularda kın başıboş bir si.rü gibi orara yanlış bugi abnakta olup hiç bir buraya dürtülmesi ve her şeyi bisiyasî denetleme veya baskı yap len, her şeyden kudretli bir Parmak durumunda değildir. Merkez ti tarafından kandırılması idi. Bu Komitesî admdaki oligarşinin so sürünün gözlerini bağlamak ve nunluluklannı sınırlayacak mües onu zaptetmek de KGB'nin baş'eler ve denge sistemleri yok lıca görevidir. Penkovski, halkın HaOon bu rejime karşı mut gakin bir miUi uyanışa rPENKOVSKI bilmesi için her şeyden önce KGB çünkü tecrübelerimden çok şey nin ortadan kalkman gerektiğine öfrenebilirler. Kruşçev'in bütün inanmıştı. yalanlanm ve dalaverelerini vâkıaiar ve gerçek ömeklerle göz1 İÇİNDE TAŞADIGIM SİSTEM ler önüne serebilirim. PlânlarıAdım Oleg Vladimoviriç PEN nın ve siyasetinin bemen hepsini KOVSKt. Î3 N»3n 1919 günü biliyorum. Ne yapmakta olduğuKafkasya'nın Orjonikidze (eski mu tam olarak kavramış bulunuyorura; samimiyetime ve barışın adı Vladikafkas) şehrinde bir ınemnr ailesinin çocugu olarak saŞlanması yolundaki gerçek çadünyaya gelmişim. Milliyet iti baya olan bağlıhgima inanmanıbariyle Rus ve meslek itibariyle zı rica ediyoTum. de Askerî tstihbarat Servisinin Düsüncelerimi bir düzen içinde albay rütbesinde bir gnbayıyıra. yazmaya çahştım; ama mnhteYüksek öğrenim gördüm. 1940 mel bazı eksiklikler için, önceden mart ayından beri Sovyetler Bir özür dilemeliyim. Acele ile yaziiği Komünist Partisi'nin üyesi mak durumunda kaldım. Günün yim. Evliyim; karım ve bir kıbirinde açıklamaya imkân bulazım {2) ile annem var. Herhangi cağımı nmarak olayları ve hattâ bir cürüm veya giyrtî suç gebebi önemli olan isimleri kısaca not ile yargılanmadım. On nç defa ediyornm. Zaman ve yer müsaamükâfatlandınldım: be? nişan desizliği sebebiyle bunlan veya ve aekiz madalya. Moskova'da bildiklerimin ve hissettiklerimin Maksim Gorki Caddesi'nde 1 9 hepsini tam olarak yazmak imnumaralı apartmanda oturnyo kânından mahrnmnm. rum. (Arkam var) tçinde yasadığım rejim hakkındaki düsüncelerimi ve bu sisC3> Bak. «Rusya'da Acık Duruş teme isyan edişimin sebeplerini açıklayan notlarıma başlıyorum. tnalar», Kişisel Kitaplar. (2) Penkovskinın kınci kızı Burada yazdıklanmı Batı'daki 6 Şubat 1962'de dojmuştu. insanların okumalarını istiyorum; dınlarda bulunan, iç pantalon. 9 Illerimizden biri, büyük kadın cetlerimizden. STJKARIDAN AŞAGlYA: 1 Vaktiyle genç kız ve kadmların üzerlerinde işleme yap tıkları araçlar (çoğul). 2 «Üzerine düşen herhangi bir görevi yap!» anlamına karma bir emir, bir çekim. 3 Yerme (eskite• rım), herhangi bir karar ve iıükmü tatbik işi. 4 Miidürün odacıyı çağırmak için kullandığı vasıta. 5 Bir işin acele ola 234S6789 rak yapılmaya SOLDA.N SAGA: olan ihtiyacı du rumu (yeni t e 1 Büyük Millet Mecüsinin rim). 6 Bir kapalı oturumlan böyle bir duçeşit öğrencı, rum içinde yapılır. 2 Eskiden adı tarihe geç• var mı bana yan bakan !> diye mış ve geçecek gezenlerden, en pahalı kadın kişilerin kazankürkü çeşitlerinden. 3 Eski ve dıkları. 7 Kur tanınmış ve adma ehram yapıl nazlar kar üs mış Mısır fir'avunlarından, nota. 4 Bir harfin okunuşu, fikirler tünde yürürler de bunu belli et(çoğul). 5 Eski bir Türk tmmezler, böylo kumaş ve elbiseyi paratorluğunun halkı (çoğul). kimse satın almaz. 8 Zaman 6 Tersi «ağır ve çirkin» mâ • zaman bazı doğu memleketlenni nasına gelir. 7 tçi iplik ıplik kaplayan salgınlardan, bir sayı. olmuş yemiş ve sebzelere böyle 9 Kendi bir, içi bin tane olan denilir. 8 Kendilerini dırhem yemiş, eski Yunanistanda her bidirbem satmak isteyen nazlı ka ri birer devlet olan şehir. Orta Doğu Teknik Üniversilesi Rektörlüğünden RAKAMLI BULMACA Üniversitemiz Fen ve Edebiyat Fakültesi Fizik Bölümüne asistanlar almacaktır. 1 İsteklilerin Fen Fakülteleri lisans veya Fizik Mühendisliğini pek iyi veya en az iyi derece ile bitinniş olmalan ve dersleri takip edecek kadar ingilizce bilmeleri şarttır. 2 Tayin işlemi (Ortadoğu TekrJk Üniversitesf Akademik Personele Verilecek Ünvanlar ile Görevlendirme Şartlan ve Usulü Hakkmda Yönetaıelik) gereğince yapüacaktır. 3 İsteklilerin Personel Müdürlüğünden alacaklan müracaat formlarmı doldurarak müracaat tarihi içinde Personel Müdürlüğüne müracaat etmeleri gerekmektedir. Postadaki gecikmeler nazarı dikkate slınmaz. 4 Son müracaat tarihi 1 Eylül 1966 Perşembe günü saat 17,00 ye kadar olup, imtöıan 9 Eylul 1966 Cuma günü saat 10.00 da Fen ve Edebiyat Fakültesi Fizik Bölümünde yapıîacaktır. 5 Bu hususta fazla bilgi almak istiyenlerin ilgili Fakültt Dekanlık ve Bölüm Başkanhğma müracaat etmeleri. (Basın 10456 A 10517/9295) H+L4İ+MH2RI B B H Oflnkil OBlmsanın oalleditmto «KT NASFt HALLEOtL£CI£K7 Yakandald rakamlj oulmacad» •adece • tsne oaahtar lıpucu) ve » tane «ınu« rarrtır Bo| olao U KarenlD ıçıne ı deo * » »adaı uyguD oıreırakıtiDK " D yarak ve toplama. çarpma. çıkartma bolme ışarellerine dikkai ederek «oldao tağ> ve yukandan aşağıya bolmacada föstenleD (onaçlan bnlonnz Biraz «raktinizl alır amtn. bo« vaktintzı eeçirmis olursnnaz