Katalog

CONSUELO Gerge SAUD Çeviren: Nebil Otman Millî Eğitim Bakanlığınca yayunlanan «Dunya Edebiyatmdan Tercümeler» serisinde çıkmıştır. ı. dit ıo., n. dit 11.50, m . cüt 9. liradır. (Basın 14972/7007) umhurİYel 43. yıl soyı 15042 KURHCUSU YUNUS NADİ Telgraf ve mektup adres: Cumhuriyet Istanbul Posta Kutusu: tstanbul No 248 Telefonlar: 22 42 90 23 U « C a (? 17 22 42 W ff « 99 Cuma 17 Hoziron «966 ^^ ^ ^ ^^^ Harbiyeliler arasmda agırı sağ hareketler fu uvıTİÎAÎ^rnîîîJ] İGİMİZ SUDA MİKROP VAR... Harbokulundan bazı öğrenciler MohatızAIayı iardedildi ANKARA, (Cumhuriyet Biirosu) ara Harb Okulu öğrencilerinden bir ksçı ırkçılık gibı aşın sağ hareketlerde bulunmak ve fau maksatla teşkılât kurmak, emre itaatsizlik yapmak suçuyla Kara Kuvvetleri Mahkemesinde jargılanmıs ve okuldan tard cezasına çarptırılmışlardır. îlgilıler bu konuda hıç bır açıklama yapmamakta. askerî makamlar konu hakkında bılgı vermekten kaçınmaktadırlar. Bununla beraber öğrenildiğine gore haklarında takibata gırışüen oğrenci adedi 30 kadardır. Bunlardan bir kaç tanesi yargılama sonunda okuldan tard edılmışlerdir. Belırtıldiğine gore, olay bır süre rince okulda cereyan etmış, SİVAS ll Genel Meclisi AP yapılan inceleme sonunda bu oğGnıp Başkanı Fahri îngün, dün Sıvash Aleviler adına Başbakana rencılerin ırkçı davranışlarda bır telgraf çekerek, kendisini göbulundukları tespit edilmiş ve reve, olayların baştan beri müotuz kadar oğrenci Mayıs ayında sebbıbi olarak gösterdiği Diyaönce Harb Okulu Mahkemesi net Işleri Başkanuu da istifaya ne sevkedılraişlerdir. Yargılarn» dâvet etmiştir. sırasında Harb Okulu Mahkemesi suçun sıyasi mahiyeti üzerinîngün'ün telgrafı özetle şöylede durarak yetkısizlık kararı dir: vermiş, sanıklar bunun üzerine •Ortaca'nın Fevziye köyünde siyasi mahiyetteki suçlara bakan Alevî vatandaşlanmıza reva görü Kara Kuvvetlerı Mahkemesine Ien iskenceleri adeta müsamaha sevkedılmişlerdir. ile karşılaşmanızı şiddetle protesto ederiz. Zira Dlyanet tşleruniKara Kuvvetleri Mahkemeıinlin başına getirdiğiniz ve o madeki yargılama sonunda sanıklar kamın lâyıkı olmadığnM llk bedan bir kaçı okuldan tard ceaaMyanatı ile ispat eden Elmalı, bu na çarptırılmışlardır. Devamı Sa. 7. 8B. 7 de (Arkası Sa. 7 Sü. 5 de) grupunda tenkitier gurultuye sebep oldu ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) CHP Grupu toplanüsı dün elektrikli bir hava içinde yapümıa v« grup içindeki sağ ve sol kanatlar ilk defa olarak ayrılıklarını ortaya koyar şekilde davranmışlardır. Toplantırun sonuna doğru Niğde milletvekili Ruhi Soyer'in ortanın soluna çatan konuşması ve «Bu seçimlerde de ortanın solundan bahseden bir catlak ses çıktı.» demesi gürültülere sebep ohuuş, baa miUetvekilleri Ruhi Soyerin üzerine yürüyerek tartaklamışlardır. Sivas milletvekili Nazif Arslan, Soyer'e, «Senin yerin buraıı değil, AP^fe gitj. diye bağırmıs, bir milletvekili ise Soyer'e bir sigara tablası atmak isterken arkadaşları tarafmdan önlenmiştir. Bu arada ortanın solu ve ortanın sağında olan milletvekilleri arasmda birbirlerine lâf atmalar olmuştur. Ortanın sağında olanlardan bir grup üyesi, ortanm solunda olanlara, «İkiüç kitap oku makla bir şey mi oldunuz?» diye bağırmış, buna Hayrettin Uysal, «Öyleyse kitaplan toplatalrm mı?« diye cevap vermiştir. Bu arada gruplar birbirlerine «Biz sizla kurultayda besaplaşınzj diye hi(Arkas 8a. 1. Sü. S de) CHPOrtak w^ K ELMALMN KTÎFASI ÎSTENDİ ANKARA, (Cumhoriyet Bürosa) p umhurbaşkanhgı Muhafız A'* layı Komutanı Kurmay Albay tsmail Eakkı Baymdır, Doğubeyazıt Zırhh Tugay Komutan Muavinliğine tâyin edilmiş, Muhafız Alayı Komutanlığına da Pıyade Albay Dündar Baykal getirilmıstir. Albay Bayındır 30 Ağustosta Generalliğe terfi suresı dolacak olan Kurmay Albaylar arasında bulunmaktadır tlgililer böyle bir tayinın genellikle terfiden sonra yapılmasının daha nortnâl bulunduğuna işaret etmektedırler. Ayrıca, Cumhurbaskanımn yurd içinde, Genel Kurmay Bas kanmın da yurd dışında gezıde bulundukları biT devreye rastlaması bakımından da bu tayin ilgı uyandırmıştır. Bır siire önce Cumhurbaşkanlığı Basyaverı Kurmay Albav Nevzat Derelı de Hava Kuvvetlerınde başka bır göreve nakledilmış, yerine Yarbay Turgut öz bahadır tayın edılmıştır TtHLGA'NIN DENETLEMESİ öte yandan Genel Kurmay îkinci Baskanı Orgeneral Refik Tulga, öneeki gece Muhafız Alayma giderek denetlemelerde bulunmuştur. MIKROPLU ŞIŞE SULflRI TOPLflTTIRILIYOR C azetemızın «Içtiğimiz suda mikrop var» başüğı altında, pıyasada sa" tüan memba ve içme sulan ile ilgili yayını halk oyunda büyük yankı uyandırmıştır. Yayımmız dolayısiyle Belediye Başkanı Haşim tşcan da Belediye Zabıtası ile Belediye Şube Müdürlüklerine bir genelge göndererek suların daha sık kontrola tâbi tutulmasını ve kapatma cezası verılen membalara aıt kaçalc olarak satüan sulann da toplanmasını istemiştir. öte yandan bazı su satıcılan da «Gıda Taümatnamesine aykm» olduğu için içılmemesi gereken sulann satışuu durdurmuşlardır. Buna da Ceza Kanununun halk sağlıgına zarar vericl gıda maddelerini bilerek satanlann da cezalandırılacağıru amir maddeleri sebep olmuştur. İlgililer ne diyor îronffî Tartışmalar ve gercekler 1915 sanayi sayımına göre Türkiyede 264 kuruluşun bulundoğnnu görüyonız. Bunlardan 22'si devlet teşekkülü, 28'i anonim, 214'ü şahıs şirketi ve hepsinin toplam yapım değeri 7,5 milyon lira. Sayıl ı n bir yana bırakalım, 1963 te sadece özel sektörün, plâna göre yaptığı yatınm beş milyar lira. Devlet yatınmları, aksamasına ragmen, yine beş milyarı geçiyor. Bu rakamlar, bir noktadan elbette başka bir noktaya gelebildiğimizi gösterir. Ama biz yine de fakirliğin fâsit dairesini kıramamış, az gelişmişlikten kurtnlamamışızdır. îleri ülkelerin Ay'a gitmek için yanstıkları bir dönemde Türkiyenin millî geliri hâlâ 211 dolârdır. Prof. Besim Üstünel'in yaptığı hesaba göre, Amerikadan 130, Şili'den 50 yıl gerideyiz. Ve tempoyu muhafaza edebilirsek ancak 2000 yılında gelismiş ülkelerin arasında (fakat en son sıralard») sayılabileceğiz. Bnnnn sebepleri üzerinde çeşitli görüs açılarından bakarak, çeşitli sözler söylenebilir. Ama bugün iki ses dnyulmaktadır vatan sathında. «Bırakınız yapalım» cılara nazaran suç tamamen devletin ekonomik hayata müdahale etmesindedir. Bu müdahaleler mfiteşebbisin hızını kesmis, korkutmaş, serbest tesebbüsü daraklatmış, hele «Plân» gibi alafranga müesseseler, «reform» gibi alafranga lâflar ekonomik gelismeyi engellemiştir. Açmalı Tnrkiyenin bütOn kapılannı gelsin yabancı sermaye. Banka faizini asgarî hadde indirmeli, cebrî tasarraftan vazgeçmeli, ve memleket güllerle beıenmeli. Her tarafı devletlestirelim diye düsünenlere göre ise bütiin mesele, artık değer'i cebine atan kapitalistin insan emeğini sömünnesindedir. özel teşebbüsün kökünü kuruttuğumuz, tiim kapitalist metotları elimizin tersıyle ittiğimiz zaraan hızımız füzeleri geçecek, bu defa da 130 yıl geride olduğumuz Amerika, nasıl etsek de şn Türkiyeye yetişsek, diye düsünecek. Aslına bakılırsa, «kalkmmanın neresindeyiz?» sornsnna aranan eevap biraz da bn noktada dügümlenivor. Hâlâ biz 19 uncu asır sonlannın tartısmaları içindeyiz ve yalnız Merkantilist kafa ile meseleleri ideolojik plânda düşünen kafaların çekismesi ön safta jörülüyor. Oysa ister kapitalist, ister sosyalist düzende olsun, meseleler artık bizim bulunduğumnz yerden eok ilerdedir. Kapitalist metotlan ı y gula\an ülkelerde komünist partiler bile toplumdaki gelismeye göre kendilerine yeni yollar anyorlar, ihtilâl edebiyatmdan vazgeçmişlerdir. Özel sektör anlayışı, devletin ekonomiye müdahale asnlleri lüratli değisme gösteriyor. Gelir bölfisümünde gelirler piramidi knvvetlenen orta sınıfla vazo seklini almağa başlamıştır. Karşı tarafa gelince; Demirperde otarsisi tarihe kansmakt», kapitalist ülkelerle ekonomik münasebetler artmakta, yabancı sermaye ile akılhca. sömürülmeden işbirliği yürütülmektedir. önce Yugoslavya tecrübesi. arkadan Polonya'daki değisiklikler bu memleketleri klâsik Marksizmden hattâ Leninizmden çok baska yönlere götürmüştür. Kapitalizmin kâr anlayışı sosyalist ekonomiye ayn biçimde de olsa alınmış, pazarlama isleri, piyasa etfidleri, isletmelere bağımsızhk veren usnllerin denenmesi gelişmistir. Bir de bize bakalım; gerçi Türkiyede meselelerin konnsulmasına 1961 den sonra başlandı. Ancak bes yıldanberi de aynı seyleri konusuyoruz. Fakirliğin fâsit dairesi yanında sanki katı nazariyatçılığın fâsit dairesine girmis gibiyiz. özel sektör bir savunma kompleksi içinde, etrafa yalnız korkn salmakla mesgul. Oys» karma ekonomide bu sektörün a|ırlı*ı belli, önemi inkâr edilmiyor. Talnız istenen otokontrol sistemiyle kendi kendinin eksiklerini bnlması, bezirgân zihniyetini yıkarak üretken yatırımlara gitmesi, yapısat degisikliği sadece devletten değil, akılhca tesebbüslerden, yatınmların dengelenmesinden beklemesi, piyasa elüdlerini gelistirmesi, kısaeası kapitalist ülkelerdeki «gelismiş mütesebbis» in yaptıklarını yapabilmesidir. Bugün Türkiyede ise özel tesebbüs, parmakla sayılacak kadar azlıkta isletmeler hariç, pazarlamayı sağlayabileeek kadrolara sahip değildir. Bırakınız onn, bir ankete göre firmaların yfizde 90' dan fazlasının ber seyi, yöneticisi, kurncusn, sermaye sabibi mfiteşebbisin kendisidir. özel sektör böyle, va devlet sektörü? Onun durnmu da pek içaçıcı sayılmaz. Nitekim son üç yıllık plân nygnlamasında devlet tesekküllerinin yatınm bedeflerine nlasamadıfı açıkca görüldü. Ister, devlet para vermedi de böyle old«; ister, görünmeven knvvetler tekerleğe çomak soktn ve Uter, idareci fıkdanı vardır denilsin, gerçek bu. Simdi biz iste bu «erçekler, rakamlar, ve dnnyanın manzarası ortada iken, karsı karsıya hücumlarla, savnnmalarla, ya da meseleiere hiçbir çözüm voln göstermiyen yıllar öneeki tartısmalarla vakit geçiriyor, sonra ds, acaba neden hızh kalkınamıyornz, diye şasıp •oruyoruı. «Kalkmma için eleman bulamıyoruz» Terzinin, şapkasma eteğinden f M İ a k u m a ş harcadığı anlaşılan bu genç kız Ascot at yanşlanna alınmadı. Kıraliyet ailesinin de katıldığı Ascot'an yöneticilerine göre, yarışlarda bulunabilmek için, (gereken şartları» haiz olmak lâzımdır...! gereken şartların ne oldnğu, daha doğnısu ne olmadığı ise yukarıdaki resimden anlaşılıyor sanırız... ANKARA, rCumhnriyet Bürosu) Başbakan Süleyman Demirel, dün. evinin önünde, kendisinden çeşitli dertleri için yardım istemek için toplanmış olan vatandaşlarla konuşmuş, bu arada evinin bahçesinde gazetecilerin de çeşitli sorulannı cevaplandırmıştır. Mıkroplu sulann pıyasada serbestçe satılması ile İlgili olarak kendisi ile konuştuğumuz Istanbul Sağuk ve Sosyal Yardım Müdürü Zeki Bılffin sunlan sövlemiştır: «Memba sulan hakkmda, Memb» Sulan Yönetmeliçine göre nu mnneler almarak Hıfzıssıhha MSessesesinde tahiiller yaptınlmakUdır. Tahil neticelerinde Yönet meliğin aradıği şartlara nymadıgı görülen membaların kapatılması için r mahallî zabıta tesküâtına baş\ urulmaktadır. Ancak bazı ballerde memba sabipleri, mühürleri koparmak suretiyle sularun kacak olarak piyasaya sürmektedirler. Bu şekildeki satışlara da Belediyenin mâni olması ve bayilerin de sulann temiz olduğuna dair memba sahiplerine verilen raporu görmeden satış yapmamaları gerekmektedir. Yaz mevsirni dolayısiyle membalardan daha sık nümune ubnacaktır^ Belediye Sağlık Müdürlüğü ilgilileri de şu açıklamayı vapmışlardır: «İstanbulda 34 memba mevcuV tur. Bunlardan 10 u Belediye hudutlan içindedir. Bu sular, Hünkâr, Kestane. Akkaya, Çrrçır, Dağkanlıkavak, Subaşı. Çubuklu, O merbey, Tomruk, Çiftlik sulandır. Tetkik neticesinde, Tomruk ve ömerbey sulan tesis noksanlıkları sebebiyle kapatılmış, Çiftlik suyu sabibi *le terki ticaret etmiştir. Alman nümuneler, mikroplu çıktığı takdirde. mikrobun suya ne şekilde krnşbğı araştınl makta, eğer membadan ileri gelmekte ise, su, içmeye elverişli oInncaya kadar kapatma cezası Dygulanroaktadır. N'itekim zaman zaman bazı membalara iki günden bir aya kadar değişen kapatma cezalan uygulanmıştu*. Belediye hudatlan dışında bulunan 24 membaın kontrola ve ka patma yetkisi Belediyenin yetidsinde değfldir.» Belediye Başkanı tşcan'ın genelgesi üzerine, Belediye Zabıtası dün su kontroUannı arttırmış ve mikroplu görülen sulann saüşına mâni olmaya başlamıştır. Bu arada kapatma cezası uygulanan «Ka yadelen» suyunun da satıldıgı tes(Arkası Sa. 7, Sü. 8 de) Bir isçi kadın sevgilisini fabrikanın bahçesinde öldürdü opkapı Gümüşsuyu caddesi 24 sayılı Tersektüp Üâç fab rikasımn bahçesinde öneeki gece 28 yaşındaki Mehmet Türkkan aynı fabrikada çalışan 21 yaşındaki sevgilisi Safiye Güldağ tarafmdan öldürülmüştür. Cınayet, evli ve üç çocuk babası olan Meh met'in Safiyeye zorla tecavüz etmesi sebebiyle işlendiği ilgililerin verdikleri bilgiden öğrenilmiş tir. 1 T Oiay Fabrikanın arka bahçesindeki hurdalığa giden işçilerden biri Mehmet'in cansız yerde yattığını görmüş ve durumu polise bil dirmiştir. Tahkikata el koyan mahallî karakol, cinayet ranlısı olarak Safiyeyi nezaret altına almıştır. Safiye ilk ifadesinde Mehmet'i tanımadığını söylemiş(Arkası Sa. 7 Sü. 5 de) m Personel kanunu için qavretier Ortaca'daki köprü yakıldı Sezgin : «Kavga varmış gibi gösteriliyor» dedi O rtacadaki olaylar sırasında tabrip edüen, daha sonra onarılan koprü dün gece yakılarak tahrip edilmiştir. Sünni Alevî çatışması olarak ortaya çıkan hâdiselerın yankılan ise dun de devam etmiştir. Ankara Ünlversitesindeki öğrencilerden bir grup «Alevl gençler» adı altmda bir bıldiri yaymlıyarak «Lâik Cumhuriyete ve hürriyetlere kas detmek cür'etinde olanlara karşı koymaya kararlı» bulunduklaruıı açıklamışlardır. Başbakan ise «Türkiyede bir Alevî • Sünnî dâvası olamıyacağını» ifade etmiştir. Devlet Bakanı Rafet Sezgin ise bir taraftan dın adamlarından mezhep kavgalarının zararlannı anlatmalannı istemiş, bir taraftan da «Kavga var gibi gösteriliyor» demiştir. nün onarılmasından önce kendileriyle konuşan ve garanti aünan Kızüyurt köyü ileri gelenlennin bu durum karşısında karakola celbedilerek ifadelenrun alınacağını söylemiştır Öte yandan çeşitli gazetelerde resimlen çıkan Ortacaü Alevilenn dun iîadelen alınmaya başlanmış tır. Resımlerde jlinde silâhla gönilen Sultan Aydın ısımli Alevî kadın, ifadesinde, »Kocamın gece Uevamı Sa 7. Sü. 1 de Başbakan Demirel, Personel Ka nununun mall bükümlerinin uygulanması tle ılgilı bir soruya karşılık da, tüzüklerin hazırlanmış olduğunu, Bakanın tüzükleri inceledığinı belirtmış ve «lncele meden sonra genel kadro kannnu hazrrlanacaktir. Bütiin gayretlerimiz malî hükiimlerin bu yıl tatbik edilmesi vohındadır. Ancak şu da bir gerçektir ki, 300 bin memuru kapsayan bu kanunun tatbikinde çeşitli sıkıntılar olacak tır. Gayretlerimiz bu sıkıntılan asgariye indirmek içindirj» demiştir. Tanınmış iş adamı Şakir Zümre vefat etti Deney tüplerindeki hava kabareıklan suda koli olduğnna bir delildir Atatürk'ün yakın arkadası ve tanınmı? fabrikatör Şakir Zümre, dün sabah kaldınlmış olduğu Şişli Çocuk Hastahanesinde, kâlb yetersizliği sonucunda vefat etmiştir Şakir Zümre 1888 yılında Varna'da doğmuş, Orta öğrenimıni burada tamamladıktan sonra Ce nevre'de Hukuk rakültesini bitirmiştir. 1913 senesinde. Bulgar parlamentosuna, Türk ekalliyetini temsilen girmiş, bu sırada, Sofya'da bulunan binbaşı Mustafa Kemal ile tanışmıştır. 1924 yılında Mustafa Kemalin dâvetiyle Türkiye'ye dönmüş, Tapa imalâthanesinl bir silâh fabrikası haline getirerek, 1949' a kadar ordunun silâh ihtiyacını karşılamıştır. Bunu takiben bir soba fabrikası kunnuştur Da ha sonra. Ziraat Âletleri ve Mer mer Sınaii Ticar! Zümreleri T. A.Ş.'ini kurmustur. Para buimak kolay Gazetecilerle konuşmasında, kal kuıma konusuna da değinen Başbakan Demirel, şunları söylemiştir: «Kalkınma konusunda en bfiyük sıkıntı eleman meselesidir. (Arkası Ss. 7, Sü. 8 de) Toz toprak ve pislik içtima halinde Tahlil ettirilecek memba sulanndan steril şişelere numune alan tstanbul Altmcı Noteri Dr. Münip Tarhan gidilen menbalann tesis ve çahşma durumlanm da yakmdan görmüştür. Dr. Tar han bu konudaki görgülerini, aşağıdaki görgıi zaptı ile şu şekil de ifade etmektedır: Köprü yakıidı ORTACA (Alâettin Bilgi ve Tufan Doğu bildiriyor) Olayların ik günü tahrip edilen Kızılyurt • Fevziye arasındaki köprü dün Fevziyeliler tarafmdan ahşap olarak yeniden onarümış ve fakat aynı gece saat 24 02 arasında meçhul şahıslar tarafmdan yakılmişitir. Faillerin Kızılyurtlu Sünnîler olduğu samlmaktadır. Alevl Fevziyeliler, öneeki gün erzaklarının tükendiğinden bahıs le Ortaca landarmasına başvurarak köpriiyıi onarmak istediklerini söylerruşler, bir janüarma baş cavuşu ve 6 jandarmarun nezaretinde köprü onarılnuştır Bu köp rü, Fevziye kdyünü ana yola ve Ortacaya baglıyan tek yolun U zerindedir. Halen Ortacada buhınan jandarma birliğinin kornutaaı Y«rb«y Ismall Ercan, köprü Görgü zaptı Ecvet GÜREStN «Cumhuriyet Gazetesinin, nmuman saflığını çok vakından ilgilendiren ve hâlen pıyasada satılan kapalı şıse ıçme sulannın analiz ve kimyevî tahlilleri için, mahallerinde alınacak numuneler hususunda vâki dâvetine icabetle, ıçme sularının menbalanna ve siseiere doldarma ameliyelerinin vspıldıgı maballfr de bizzat »fisahade cttiSirn ve gördügiim durum «elimenin iatn 1EW YORK i Dünya «^az mânâsiyle feei idi lan Teşkilâtıtîâ göre türkive, yazarlann istedikleriırf vazamaSDİarın gerek mcnbalarında dıklan ülk^îer arasındadır Tesve eerebse doldurma mahaijerin ülke l UMm s kilâtın «Hapiste bnlunan Tazarde en asgarî bir ifKilae dıhi saj tık knrallanns riâvH rdilmedilar Konutesi» bsskanı Carver, • çının katıldığı Lluslararası tini, şişelere snlann doldurutözellikle «Rnsya, tspanya. PorMarmara Bisiklet Turu dün sabah Ayasofya meydanında yapılan bir törenle başlamış ilk etap Tednğj imalâthanelerde lekel Ida tekfa ve Türkiye'de razarların kirdağda sona ermiştir. Resimde, dünya çapındaki bisikletcilerin katıldığı turda ekipler Topkapıdan resine ait rakı «nşelerinin «uyun isttsdiklerini yazmalarına mflsaçıkarken görülüyorlar. (Turn izteyen CUMHTJRİYET EKİBrnin verdiği haber, resfan ve röportajlan rengi, muhtevası ve şekll deihş/ de edilmesi için caJışıldıgııu* SPOR sahifemİ7de hulacaksmiz.) Sa, 7, Sfl. I dl) . ' «çıklanu'stır. Yazarjar Kulübü TiirKİy enin ificeîîy'or Marmara Bisiklet Turıı Basladı *? ı* ™?™v " f >