Katalog

SAHÎFE tKf 11 Mart 1966 CUMHURÎYET PAIRİK VE PATRİKHANE Prof. Dr. M . Ğ Şehabeddin TEKiNDAĞ e\Ietin 1; ve dıs jnvenllği lle yakın ilgrlsl bulunan Patrlk ve Patrikbanenin haknki dnrumu hakkında pek çok yazı yazılmış olmasıns rağroen, meselenin menşei ile geçirdifi safhalar henuz katiyetle belirlilrais değildir. Bn bakımdan, bazı Batıh devletlerin çabalan !le nlnslararası bır buvivet kazanmak istidadında olan bn meseleve bir kere daha eğilmek istiyoruj. m 1 Hindistan'ın Plânlama H PlANLAMA Oğrenci Gürbüz... ve bizler! özgurluk varmıs, dıvorlar. Ama golgesınden korkanlann ülkesiyiı bız. Tahrır vazıfesı jazarken lâfın ucunu biraz kaçırsa çocuk, döğrn tevkifhaneye Bir 141 142 var kı, nerede baslayıp nerede bittiğinı savcılar, hâkimler bilmez. Hâkımleruı bılmedifi de olaylarla sabıt. Akçaabat Targıcı yazdığı bir kitap vüzünden 141'inci maddeye göre Ağır Cezava sevkedıldi. Öyleyse varın hesap eyleyin sokaktakı vatandasın halinı'.. Golgesinden korkan vatandaslann ülkesiyiı biz. tki Uf »8yllyenin peşine bir mfifteri takıldı mı, dunvası perisan olur. Ya Ankara Namık Kemal Ortaokuln ıkmcı smıfmdaki yavnıcağın dramına ne demelı? öğretmenı bır tahrır ödevi venniş : Ata'arku dunya buj*uklermden bınvle karşılast'nn diye, Çoenkcağız Ataturkü Lenin ile karşılaştırmış. Doğm tevkifhaneye, sıfır numara tıras, vesaıre Şimdi ortaoknl öğrencisi Gurbüz, Tnrkıyede Ilk defm httnrlyet1« karsılasıyor. Ona biraz nasıhat etmeli : Oğlnm Gürbüz! Bizim memlekette hürrivet vardır. Bn hürriyet denen sey otomobil kamyon gibi bir »eydir. Eğer hayat yollarında dikkatli yürümezsen çarpıverır sana! Bir belâ bin nasihattan nstündür. Bundan sonra gozunu aç, ağzını kapa, Turürken dikkatli ol. Konnsurken dikkatli ol. Hürriyete bir dah» çsrpıldın mı, omrunün sonnna kadar belıni doğrnltamazsm. Ancak zavallı Gurbuz tevkifhanede saçları ııfır nnmara ttrsflı otnrur ve duşünccli dusunceli : c Ben bu yıl sımfta kalınm • der de baska şey demezmlş. Oysa sınıfta kalan Gurbuz değıldır. Onnn ögretmenleridir, mudürüdür, hakkmda kovnsturmava geçen polistir, savcıdır, ve bütunüvle toplnmdur. Gurbuz sınıfta kalmadı; bizler kaldık. Hem de koskocs bir sıfır alıp çaktık. Demokrasi dersinden, medeniyet der»inden, eğıtim dersinden, pedagoji dersinden, ahlâk dersinden insanlık dersinden sıfır üstüne sıfır alıp çakan bizleriz. 15 yasmdaki Gürbüz, o sâf ve temiz çocuk, bizim demokrasimizin de, bizim hörriyetlerimizin de ne kadar kocaman bir sıfır oldnğnnn ortaya koymnstnr. Ortaoknl Sğrencisi 15 vasında Gürbüz'fi tahrir 5dev! yflzflnden sıfır nnmara tırasla zindajıa \ollavan bır toplum, daha da hflrriyetten, demokrasiden söz açabilıvorsa diyecefeimiz yok. Bir tnhaf Türkivede vasıvornz biz Chnrchill ile Atatflrkfl kıymslamak «uç degil, Lenin ile Ataturk'ü kıyaslamak gnç! Niçin? O Chnrchill ki, Millî Knrtului Savasımıza kar?ı çıkmntır Birinci Diınva Savasında ve tsfiklâl Harbinde Turkiyevi bo^mak istemistir. Ve o Lenin Turk Knrtnlnş Savasinı desteklemistir. Ve Atatürk için demistir ki : « Başmda Mustafa Kemal Paşarın bulundugu yeni bir Turkiye emperyalıstlerle ve onlann yaratığı olan Yunarıstanla dovüşuvor ( ) Mu«tafa Kemal tabıî sos\alı«t değıl, ama ıvı bır teşkılâfçı vuksek anlavışh bır hrler llerıcı i\ı dusunceîi, akılh bır devlet adamı Bızım de sosjalı^t ıhtılâhmızın mânasını i\ı anlamış olup, Sovyet Rusya hakkında olumlu hareket edıyor O, sovgunculara karşı bır kurtulus harbı yapıyor. Empervalıstlerm gururunu kıracağma ve Sultanı da yârâm ile altedeceğıne ınanıjorum ..» O iiralar Chnrchill, Kıbrıs'ı Tnnanistan'a hediye etmek için çalısırken ve Turk mıllıvetçilık uvanısını baltalamak için TnnanIılarla elele ne yapacağını düsunurken, Lenin ile Ataturk dostlnk ve davanısma anlasması imzalıvorlardı. Bunlar tarihî çerçeklerdır. DeSismez ve degıstirilemeı. Bizler golgesınden korkanlann toplumu haline eeldıjimiz için bnnları söylemek tehlıkeli savılıvor. Ovsa Lenin. adını bütün dünva ansıklopedılfrinde bnlara^ınız bir devlet adamı ve bir düsünür'dür Bir unıversıte kütüphanesinde Lenın'ın eserleri bnlnnmazsa, o kitaplık noksandır. Lenınızmı bılmıven kisi, buçunkü dünva polıtıkasını anhvamaz. Harıcivecımızden, polıtikacımıza, profesöriimüze, çazetecımize kadar herkes Lenin hakkmda fıkir sahibl olmak zorundadır. Dost olmak için de fikir sahibi olmak gereklr dflsman olmak için de D Patrikliğin ihyası 1453 senesi Mayısımn 29 nnca Salı günü Bırans Imparatorlufnndan levarus ettiğj servete hnknken sahip olarak, raerasimle, Istanbul'a giren Fatıh Snltan Mehmed, fetıh sırasında snrava buraya gızlenen \eva Galata'va nğinan halkıtı dın ve an'aneleri geregince vasxyabileceklerinl llân etmis, 1 Haılran Cnma giınfl acele ile cami haline getirilen Ayasofya'da ibadet etmesinden sonra da patriklik makamı lle meseul olmustnr. Genç hukSmdar, Roma kilisesl ile Ortodoks kilisesinin birlesmeleri alevhinde olanlara II. Anastasios'nn çekilmesınden berl boş duran bn makama, kendi âdet ve nizamlanna göre, birinl seçmelerini emretmls idi. n makamı bos bırakmak elinde oldufu halde Istanbnl'da Tfirkler ile Hıristivanlar arasında tam bir anlasma mevdana çetirmek gayesinl güttu£d anlasılan Fatih'in bn tesebbüsü fizeTİne, kilıse baslan, rnhban ve sehırde yeniden toplanan halk, lâik sınıfına mensup olop LStinlere karsı dnvduğu kin ve nefreti ile tanınan Georçios ^kolarios'n Gennadios lâkabı ile patrik Intıhap ettiler. Seçimi müteakip Gennadios'u vemeğe da\et eden Fatih, ona rahanî bâkimiveti temsil eden patriklik âsası ile tacını vererek, saravın kapısına kadar nşnrlamış, Avasofya'da kendi namına hntbe oknnduSn cihetle, patriklik makamı olarak Havanler Kılısesi ( = verinde bngunkü Fatıh Camii) ni tah<is etmıstir. Bn snretle vok olmak fizere bnlnnan bn makamı veniden yasatıp bnnn bir fermanla da perçinleven Fatıb, bir kısım manastırları da bn makama bailamıs idi. Bn mü<iamahavı deferlendiremevip SnluManastır tarafında Rnmlara bırakılan manasfır ve kilıseleri misal olarak gosteren bir kısım Osmanlı miıellifleri, îstanbnl'un Edirne Kapısı cihetinden sulh volnvla felhedıldiü fıkrini ileri surmüslerdir. Bnnnnla beraber. 1455 te. etrafı Türk eoçmenlerle çevrilen Havariler Kılisesı. içinde bir Tiirk cesedinin bnlnnması <sebebhle bosaltılmıs, veni patriklik makamı olarak Pammaharistos Manastın ( = Fethiye Camii) seçılmistır. Patrikhane, 1586 senesine kadar bn manastırda kalmıs olnp, avnı tarihte Şevhulıslâm ÇıviZâde Mehmed Efendi'nin fetvası ile camıe çevrilmesi üzerine, Fener'e, 5nce Eflâk konağı kilisesi"ne, 1597 de St,Demetrios, 1602 de de, bu semtin ortasında bnçunku verine. yani Aziz Georçıos Manastırı'na nakledilmistir. Hemen belırtelim kı, avnı musamaha muvacehesinde Mnsevî cemaatıne de havralarına sahip olmak hakkı tanınmıs, Haham Rabbi Mose Kapsalı'ye de iltıfatta bulu•nlmustur. Soaradan Altı Cemaat adı verilen Ermenilerin başına Ovakim isminde bir patrik tâvin edilmek snretivle cemaatler arasında bır mnvazene knrnlmnstnr. •esi ile Rnm Ortodoks kilıseleri arasında mevcnt anlaşmazlığı devam ettırerek, bn kıliseve kareı polemiklere devam etmiş ve iki Türk bilginl ile birlikte Hıristıvanlık üzerıne bir de divalog kaleme almıştır. tste bn >uzden, Fatih, 1456 da, Gennadios ile, 1477 de a^ nı hareket tarzını deram ettıren Patrik m . Maximos'la Hırıstıvanlık akaidine dair miınakasalara girismis ve bnnlann yazılı olarak tesbitini istemis idi. Ancak, Fatih'in, dinî ibadete aıt hizmetlerı venne getiren patriklerle ilçilenmesi, Batıda Hırıstivanlık lehine bazı iddialann ileri surulmesine seben olmu*, bızzat Pspa II. Pins, Fatih'e bıtaben bır mektnp kaleme alıp, onn Hıristiyan dinini kabnle davet etmıstır. P. PANT A. Vaidyanathon Alınan tedbirler Ortodokslannın da bailandığı patrik, dini olan selâhivetlerinl asmadıkca, her türlü mndahaleden masnn kalmıstır. Nitekim, bir vançında vandığı bilinen ferman, Ya\nz Snltan Selim'in bütun ısrarlarına ra^men, tstanbnl fetbinde hazır bnlnndnğn iddia edilen çok yaslı nr veniçerinin ifadelerine muracaat eden Sevhülislâm Zenbilll AII Ceraali ve Sadrazam Piri Mehmed Paşaların ırayretlerivle yenilenmiş, patrik Edirne'de hnznra çıkarılarak, padısahm iknaı dhetine ^dilmiştir. Bnnnnla beraber, Devlet Snce Fenerli Rnm ailclerin sonra da Batılılsnn tesirlerinde kalan patriklerin hazı ^ivasl islere alet olmaian fizerine cıddî tedbirler almak Ifiznmnnn hissetmistlr. Nitekim, 1657 de. sivasi faalivetiere Sirisip. dinf olan selâhivetlerınl ssan Patrik ITI. Parthenios, IV. Mehmed'in emri ile asılmış, ven] patrifln tSyln merasiml «adrazara hnznrcnda yapılmafa basianmıstır. Bnna rafmen, Devletl parçalavıp, önce mıistakil bir Tananistan, sonra da veni bir Bızans Devieti kurmak karannı alan Etniki Eterya Cemivetinin tabıî ftzalanndan Fenerli Rnm aılelerin telkinleri ile hareket etmek snretiyle kanuna ve kamn diizenine avkın faaliyetlerde bnlnnan patrikler, fermanda belirtilen çerçevenin tamamen harıcine çıkmıslardır. Nitekim, Eflâk ve Mora is\anlan ile ilgisi tesbit edilen Patrık II. Gre«orio« 1821 de, II. Mahmnd'nn emri ile. Benderli Ali Pasa tarafmdan, birkaç metropolidle birlikte asılmıstır. Bn saretle, Patrikhanenin evvelce kazanıms oldnğn selâhivetler tamamen kaldırılmn olnp, 1844 te Fnad Pasa'nın tavsivesi ile Abdülmecid tarafmdan verilmek istenen selâhivetlerle de ilgisi yoktnr. Esasen, Patrikhanenin Yunanistan lehinde çittikçe artan sivasi faalivetlerıni dikkatle takip eden Bnlçarlar, 1870 te, Sırplar 1879 da, Rnmenler lse 1885 te kiliselerinin Miklâlıni ilân ile müstakll dinî cemaatler tesis ftmfHc gecikmemislerdir. u saretle sırf bır fonksiyonu olnp, kenB disine OsmanlıdiniFılistin, Kıbns olanlardan Devieti dahilinde maads, Mısır, Snriye Te Rnsya • ••• B • ••• • ••a • •M • ••f • ••• BugünkU durum ::: ınî olmayan siyas! faaliyetleri yüzünden selâhıvetleri kaldırılan Patrikhane, Türk Istıklâl Savası sırasında, Batmın destefci ile Türk topraklanns «aidıran Tnnanistanın yanı basında jer almıştır. Nitekim. Sevr Mnahedesi ile her türlu mnrakabeden nzak kalan Patrikhanede tesekkül eden Mavri Mira Cemiyeti, Atatürk'ün Nntuklannda belırttıkleri fizere, en bubranlı zamanlarda; vılâyetler dahilinde çeteler teskil ve Idaatib, ilk tstanbul Patrigi olan Gennadios'a re etmek, mitingler ve propagandalar yaptırmakTurk \e Islâm bnkukn çevresi içinde, kenla mesfül olranstnr. Bn gebeple, mesrniyetinl dısıni ber türlü vergiden mnaf kılan bir ferman kaybeden bn makamın Istanbnl'da kalıp kalmavermistir. Kendi imzasını tasıvan bn ferman, patması bırçok müzaKere ve münakasalara konn olrıklerin vazıfelerıni açıklıvor, patrıkhaneve ıbamnstur. Snrası bır çerçektir ki, Lozan Konferandet hurrıveti yanında S\node meclısleri ile ce sında. Türkiye'de Osmarflılar tarafmdan verilen maat teskilâtını mnbafaza, ıcabında bnnları debutün imtıyazların kaldırıldıjhnı Batılılara kağıstırebılmek hakkını tanı\ordu. Bnnnnla berabnl ettıren çenc ve enerjik Türkive Comhnriyetl, ber, vezır ile avnı derecede tntnlnp, icabında Di Patrikhanenin sırf bir lutuf olarak, dini ibadete vanda soz almak hakkı tanınan patrığın medenî ait hizmetleri verine getirmek sartiyle tstanbulu dınî hukuknnu itina ile tesbit eden Devlet, oda kalabilecegıni ortaya koymnştur. nun dınî olmakla beraber, sivasî bir mabıvet arz Bnnunla beraber, Patrikhanenin, bngfin taeden Dogn ve Batı kiliselerinin birlesmeleri ile ilmamen sivasî bir mahiyet arzeden Dogn ve Baeilı meselelerle nfrasmasını siddetle menetmiştı kiliselerinin birleşmeleri ile îlgili meselelere tır. Nitekim, Ortodoks dinine ait bizmetleri fere|ilmesi ve dolaMsiyle varlığını, samimî Ortomanda belirtilen çerçeve içinde yerine getiren dokslann haklı itirazlanna rağmen, Papalığın hiGennadios, 1456 da tzidoros ve 1463 te I. Sofromayesine bırakmak çabalan üzerinde dnrulması nios'nn kısa patriklıkleri bir kenara bırakılacak fcap eden meseleler halinde karsımıza çıkmaktaolursa, vefatı tarihi olan 1468 e kadar Roma kılidır. Patriğe verilen ferman • ••• • ••• • ••I • III • III • tıı immm m»mm •«•a YABANCILARA HAZRLATIUN KANUNUR anunların hazırlanması sırasında >abancı mutehassıslardan faydalanmak pek tabiidir. Fakat bunun gerçekten bizım henuz bilemediğimiz alanlnrda olması \e japılan ta\sijelenn çok dikkatle ıncelenmesi gereklidir. Petrol konusnnda surup giden tartışmalar bize hatalan tekrarlamamak dersini \ermış olmalndı. 4şaüıda dokunduğıımuz konu, belkl dc bu^un icın pek onemli değildir. Fakat her bangi bir hâdısede olağanustu onem kazanabilir: «Cezalann Infazı Hakkmda Kanun> jeni bir muessese getirdi. Bn kannnun 18. maddesine gore «vabancılar h?kkuıda Turk mahkemelerınce hukmolunan hürrıyeti bağlayıcı cezalann infazının rrutckabıhjet ve cezanın a>iıen tatbık olunacsğı hususu taahhut edilmek kaydı ile. yabancının mensup olduğu devletın ınfaz muesseselenne bırakılmasma, Adalet Bakanlığmın teklıfı uzerıne Bakanlar Kurulunca karar verılebılır» u muessesenin mahı>eti hakkmda kanunun gerekçesinde şu tek cumle mevcuttur: «Mutekabılıjet ve cezanın aynen tatbık olunacağı hususu taahhut edilmek kavdıjle, ınfazın jabancının mensup 'olduşu de%letm muessesesıne bırakılması sağlanmıştır» Yalnra: «mutekabıliyet» ve «taahhud>un bu muessesevi izaha yeterli olduğu *o\lenemez. Zira «Türkiye'de suç ışleyen kım=e, Turk Kanunlarına gore cezalandınlır» kuralı (TCK. 3) cezanın da Turkije'de üıfazmı gerektırir. Mutekabiliyet »artı, yabancı memlelaet mahkemelerince bir Turk vatanda;ı hakkında veriie Prof. Dr. Faruk EREM cek hurrijcti bağlayıcı cezalann Turkiyede infazı ile tahakkuk edebılecektir. Böyle bir durum, neticesi itibarı\le, cyabancı ceza mahkemeleri kararlannm Turkıye'de tanınması>dır. Halbukl TCK. nda boyle bir sistem mevcut değildir. m «•atekabiliyet Turkiye içhı verilen suçluyn *~*tabul ve dolayısijle cezayı infaz taahhudunu screktirecek ise Türkiye'de suç olmajan \eya daha az cezayı gerektiren bir fiilden dolayı teslim edilen suclu hakkmda cezanm infazı nasıl mumkıın çorulebilecektır'' Bu gibi hallerde Bafcanlar Kuruluna suç ve ceza ihdası vetkısinin verilmis olması gıbi Anavısava avkın bir neticeye vanlmış olahılir Dıger taraftan, Turkije'de suç işlemiş bb yabancının tTurk Hakkı Kazası>nın tabiî sonucu olan «Turk İnfaz Hukoku>ndan kurtulabılmesı. uzcrınde uzun uzun duşunulmesi gerekli bir konu siMİmak icap ederdi. abancılaruı işledikleri suclarm Turk kamu ovunda uyandırdığı tepkileri kuçumsemek dogru olmaz. Bu suçlann uyandırdığı tepkiyi verılen ceza \e bu cezanın da Turkije'de çektirileceği inana onle>ebilmektedir. Yukandaki hukum. bugun için sakmcalı gorıınmeyebilir. Fakat gunun birinde fazlaca uzuntu uyandıran bir suç ışlenir ve suclu da vabancı devletin muteber bir kısısi olursa Bakanlar Kurulunun, kanunda mevcut ırakâna rağmen, infaz hakkıni terk etmeveceği karannı vermekte karşılaşacaçı guçluk âşikârdır Dusunulmeden kanuna girmiş olan bn hukmun bir an evvel kaldırılması isabetli bir hareket olacaktır. K B a::::::::::::::"::;:::;::::::::::::::::::: 1 ::: 1 Sevgıli anretn hastahğı esnasında blzzat hastaneye kadar gelen, 15 II1986 da vefatı dolavısıvle gerek cenaze merasinıine Iştırak eden gerek blzzat gelerek yakın alâkaları lle acımı paylaşan ve (erek telgraf ve mektupla Uılyetlerinl blldlren sayın akraba \e dolUarımıza teşekkurlerirnin lblâJıni gaıeterüzden rica ederım Kın: MelAhat ATASEL NİMET BELBEZ'in Akhisar Belediye Reisliğinden Beledıyemızde munhal olan Fen îşleri Müdurluğuna Yuksek İnşaat Muhendisı ile EHektrik ve Su İşletmesı Mudurluğune Yı I =ek Elektnk Muhendısî alınacaktır. Ücret Teknık Personel talımatnamesıne göre verıiecektır. Talıplenn Beledıyenuze muracaatlan duyurulur. (Basın 9316/^568) karşılıyan «iraatteki başansızlık rında kayda değer bır gelışmeye yıizunden, ılk üç yılda mılll gellr şahıt olunmuştur. 15 yıl once HınIndistan Agustos 1947 de ba artışı ancak V 10 oranmda olrnuşo dıstanda yaygın olan sıtma ile | ğımsızlığına kavuştuğu zaman, tur. Fakat geçen yıl kayda değer Üdnci Dunya Savaşının jarat bır yukselme goruhnustur, tarım çıçek hastalığı hemen hemen tamamen onlenmıştır. Koy halkına tığı zarar ve jıkıntılardan tama da buyuk bır gehsme kaydedılmış men kurtulmuş sayılamıvacak bır ve mılll gelır, biı öncekl yüa kı tum sağlık hızmetlermı temın eiktisadl mırasa konmuştu Memle vasla • 7 5 dan fazla artmıştır. decek zemım teskil eden ilk sağ• ' ketın taksımı, meselelen daha da I k merkezlerı şebekesı kurulmuş Bır çok guçluklere rağmen, gorü vahım bır hale getırdı Bolunme len manzara yme de umumi bır ge tur Son 15 yılda hastanelerdekı miş bır Hındıstan, tarıınsal ürun lışmedır \ataklarm savısı ıkı mıslınden Uçuncıl plânın onemli ler bakımından kendi ıhtıyacmı hedeflerınden bazüarı ancak bir fazla çoğalmış doktorlannki ıse O kendi kendine karşılıyabılır bır du veya ıki yıl gecıkmeden sonra yeo50 kadar artmıştır. Ortalama orumda iken, taksımden sonra Hın rıne getırılecektlr ama üçuncü plâ lum oranı 1951 de 1000 de 25 ten dl.Ttan, hububat, jtft, pamuk ve en nın başanlan daha bnceki plânla1966 da 1000 de 16 ya duşmuştur önemll imalât sanayılerı ıçın lü nnkinden daha lyl olacaktır G« A^nı devrede ortalama ömür sürunüu ham madde konusunda ol lırlerdekl doğrudan doğruya artışresı 35 yıldan 50 yıla yükselmışdukça büyük br açık ile karşılaş tan başka, üçuncü plân daha bdtır. mıştır yuk bır sermaye teşkılı için memEğıtım teşekküllerıne kaydolan Bagımsulık, beraberinde bir çok leketın imkânlannı kuvvetlendlreların sayısı 1951 de 24 mılyon ıken yenl problemler de getlrmıştır. Pa rek istıkbalde daha süratli blr klstandan gelen 5 milyondan faz kalkınma zeminl yaratmifi olacak 1966 da 88 mılyona yukselmıstir 6 ile 11 yaşlan arasında okula detır. la multecinin rehabilıtasyonu gibi vam eden çocuklann nıspetı Biftcil VB büyük bir Iş mevcuttu 500 rinci Plânın başlangıcında "o43 prenslik eyaletı sulh içinde ve ma kadar ıken bugun takrıben •/o78 e haretle Hmt bırl'ği datulınde bırçıkmıştır 6 ile 14 \aş grupundalânlı kalkınmanın ılk onbeş leştırmfik lâzımdı Bu guçlukler kı nıspet ise 1950 51 de uçte bıryılı zarfında Hındıstan tarabaşan ile halledilmıştir. 1950 de den 1965 66 da takrıben beşte Flânlama Komısyonunun kurulufından kaydedılen gehsme şu, İktisadl kalkınmanın temel uçe yukselmıştir Orta ve liseye tum olarak ele »lınırsa, onemli dAvalannı ele alacsk sıstematık devam eden çocukların sayısı hebir rekor teşkıl etmektedır. Hubir gayretln başladığını gostermek men hemen dortbuçuk mıslı artbubat istihsali 1951 de 53 mılvon tedlr. Genel mahıyette uzun vade ton ıken 1964 65 de 89 mılvon mıstır, (1^2 mılvondan 5 24 mıl11 gellr lle yatınm hedeflerl tesbit yona) Üniversıtelere kavıtlı öğtona yükselmiştır. Aynı devre etraekle beraber bırinci beş yıllık rcncılerin «ayısı 0 32 mılvondan zarfında çeker kamışı ile pamuk plân (195156), plânlamada rnü ıstıhsalı de hemen hemen ıkı mıs1 08 mılvona çıkmıştır Meslekl tevazi bir gayretten ibarettir. Harb lı artmıştır. Üçuncü Plânın so ve teknık eSitım ımkânları daha sonrası yeniden imar programının da hızla gelısmıstır Tıp fakultebır tasmı olarak daha önce hazır nunda, tanmsal uretımın tum ınlerı ile muhendıs fakultelerıne lanmıs bulunan, tanm, sulama, e deksının 15 yıl öncekınden takrıo her vA kabul edilen oğrencı adeben o6O daha fazla olacağı sanılnerjl ve ulaştırma sahalanndakı dı 1951 de 12 500 ıken bugun 89 yatınm projelerinin dikkatle tan maktadır Urun ıstıhsalınde ortaO bın 500 e vuk<e!Tiıştır. zim edilmlş şeklınl teşkü etmek lama yıllık artıs ( o3,5), dığer memleketlerde uzun devırler boteydi 5 yıllık sürede hedef olarak tesbit edilen gellr artışı % 10 ora yunca ulaşılan oranlarla kıvas edılebılecek sevıyededır Komşu nında idi Fiüıyatta iktisadın işleum mılli gelır, 1951 ile 1968 me tarzmın çok daha başarüı ol ulke Pakıstanda ılerı surulen resarasında \aklasık olarak °'o duğu gorulmüştür. Bu bır emnf mî ıddıalara gnre 1950 60 dev75 oranında artmıştır Nufus yet hissi yaratmış ve memlekette re"=ınde yıllık kalkınma jakîa'ik » ' plânlama anlayışının daha fazla olarak "'il ıdı, bılâhare son bır • 40 oranında arttığı halde, Übenımsenmesini sağlamıştır kaç yılda ıse çok buiuk bır ge çuncu Plânn sonunda nufus balısme kaydedılmış ve oran Oo3 5 a şına gelır 1951 e kıjasla "'<, 30 kaÎMnci beş yıllık plân, memlekedar fazla olacaktır Ortalama haçıkmıştır tın uzun vadelı amaçlan ile strayat standartları bır havlı yukseltejılerinın daha belırll tarzda ortaModern fabnka tesıslennden mıştir, 15 yıl oncekı durums kıya konması ve beş yıllık devre elde edilen sınaî istıhsal 1951 den yasla, nufus başına istihlâk edı195661 için gerek umuml gerek berı hemen hemen uç mıslı artlen hububat <"i 22, şeker "a 40 gıse özel sektorde iktisadın butun mıstır Daha onemlısı, bu gehşyım eşyaları c i 75 artmıştır Bısık kollannı kapsayan daha şumullü letler ve radyolar gıbı toplum me, sınaî zemınde suratle değı«ık bir program hazırlanması bakımın kolların ortava çıkmasıyle birlik mustehlik mallarm nufus başına tste bovle bır adamı Ataturk ile birlikte ele almıs ortaoknl 5$dan ciddi bır gayret idi. Program te kavdedılmıştır. duşen mıkdan da çok artmıştır rencisi Gürbüz Avnı çaçda gerçeklesmis ikl büyük ihtilâlin ikı lar 20 yıldan bıraz daha uzun bır Sağlık hizmetlerı ve eğıtım ımliderini kıvaslamak fena bir şey midir? Ve yazısınm sonnnu şöyle Pamuklu ve ]ut mensucat gibi zamanda nufus başına düşen gekânlarmdakı gehşmede genel bitinvor öfrenci Gurbuz : liri ve 15 yılda tum gelırı lld mıs geleneksel sınaî ıstıhsallerde 1951 havat standartlarm duzelmesınde line çıkarmak için uzun vadeli he den ben önemlı bır artış kavde çok yardımcı olmuştur. « Şıiphe vok ki hıçbır dunya buyuğü Ataturk'le karşılaştırıdılmıştır. Maden, kımyevl maddefın ılk sathası olarak 5 yıllık lamaz Ne mutlu Turkum dnene » devrede rnilll gelırin °D 25 artma dfler ile muhendıslık sanavılePlânlar sayesınde nufus başına Ve doğrn hapishaoeve atıvornz ba ötrenciyf .^ '« • • smı saglıyacak sekılde hazırlan rınde daha da kayda değer gelış gelır ve tuketımde de onemli bır Son olarak sovliveceÇımiz sndnr: Tann bizim akıisıztara akıl mışür. meler olmuştur. 1950 51 de 1 4 artış kaydedılmekten başka, ılerversın! Bıijukler bıtti de artık çocnklarla ngrasmava basladılar. mılvon ton olan çelık ıstıhsalmın dekı kalkınma bakımmdan daha 1965 68 da 7.1 mılyon tonu (kul da onemli olarak, ıktısad" hayata çe) bulacağı hesaplanmaktadır. yeni bır dınamızm v« hızlandırıl" kinci plân devresi zarfında Alumınyum ıstıhsalı 3700 tondan mış gelişme kapasıtesi kazandınl mılll gelır °o 20 kadar yuksel68 000 tona; çelık 2 7 mıljon ton mıştır. 195051 de yatınm oranı mıştır Maamafıh bu devrede, dan 115 mılyon tona, kımj evl mıllî gelınn ''o 5 ini bulmakta ı •••••••••••••••••• >••••< ••••••••••• nüfusun, daha once sanıldığtndan ken devamlı bır artıs netıcesınde sunı gubre 9000 tondan (nıtroıen çok daha buyuk bır hızla arttığı olarak) 300 000 tona; kâğıt ile mu 196566 da takrıben °'o 13 5 e artışı gorulmüştür (daha once tahmın ebunun bır delılıdır Smal bun\ekaiva 116 000 tondan 530,000 tona dılen '« 1 1/4 e karşı °o 2 den fazjukselmış olacaktır. 1951 de Hın nın çeşıtlılığı ve özellıkle ham la bır artış). Bu sebeple 20 yıl madde ile sermaye (yatınm) mal dıstanda hemen hıçbır makıne kadar bır zamanda nufus başına nıalatı sana\u joktu; makme a lar istıhsal eden sanayılerin su duşen gelın ıkı mıslıne çıkarma hedefme ulaşmak içm gerekll tum letlerı ıstıhsalı deperı vılda tak ratlı gelışmesı, Hındıstanın ı^tık balde devamlı bır gelişme kapakalkınma oranmın bıdayette he rıben 3 4 mılyon Rupı ıdı Bugun sıtesını kuvvetlendırmıştır. makıne aletlerının >ıllık ımalâtı saplanandan daha yuksek olması icabetmekteydi Bu devrenın dı 90 kere daha fazla olup her vıl O • ğer onemli bır gelışmesı, odeme o20 oranında gelı=:mektedır Bu dengesi guçluklerınm ortaya çıkı j'l 6 mîlj'ar Rupı değennde ımal ış yardım, özellıkle ödeme şıdır. Artan yatmmlar ve sarayl edılmesı tasarlanan sermave (vadengesını desteklemek bakı istıhsal üa bırltkte dış ımkânlar tırım) mallan arasında bılyelı mmdan Hındıstanın kalkmıhtıyacı ânıden fazlalaşmış, ıhracat • yataklar motolardan kazanlar, • aynı olçude arttınlamamıştır. Do asır turbmler jeneratorlerle lo masında onemli bır rol oynamıştır ve oynamaya devam etmek • vız açığı dış yardım ile kapatmak komotıfler, vagonlar, o'omobıl tedır, fakat ımkân ve kaynakları • lâzımdı îkıncı plânın sonuna doğ ler, gemıler ve uçaklar dahıl ulaş • • nı seferber etmek ıçın kendi gayru, çeşıtlı kavnaklardan ıçerıye gıtırma malzemelerı, dokuma î'le retlen de büyuk olmuştur İç ta ren yabancı sermaye, Hındıstanda rı ıçın sanavı makınelerı «eker, sarruf oranı hemen hemen ıkı • • nüfus başına yaklaşık olarak 2 doçımento, kâÇıt, çav v s ve kadar lan bulmuştur. Bu mıktar, dığer mıslı artmıştır 195051 de mılli o çesıtlı maddeler bulunmaktadır bir çok kalkınan memleketlerm gelırin 'o 5 ı kadar ıken 196566 aldığı nüfus başına yardım ile kı Kayda değer gehşmelen görulen • da "a 10 unu bulmuştur Son on • yasîa çok daha az olmakla bera dığer onemli sanayıler arasında beş yılda butun yatınmlann c'o rayon kımyevî maddeler, hafıf ber, hayatl bır değer tasımaktay80 ı ıç tasarruflara fınanse edılmuhendıslık, komur petrol tasfıdı ve ek mıllî gayreti toplamakta mıştır. Kalkınma ve sosyal hızme vesi ile ham petrol istihsali bu tın suratle gelışen programlannm takvıye edicı bır unsur vazuesmı gormuştur. Murekkep fabrıkalar lunmaktadır masraflarını karşılamak üzere ve ımkânlar tesısındeki uzun ge vergı gelırleri onemli öîçüde art• cıkmeler nazan ıtıbara alınarak, tırılmıştır Butun vergi gelirleri 1015 yıllık bır devreyi kapsaya • son 17 yılda ddrt buçuk mısli artcak şıimullü planlamaya ıhtıjaç ınai gehsmerın yanısıra, e mış ve vergı olarak kullanılan olduğu da anlaşılmaktadır. lektnk ıstıhsalınde ve ulaştırmılll gelir °'o 7 8 den takriben » A ma hareketlenmn hacmınde 13 e yukselmıstır Memleket daÜçuncü plânın şekıllendırme de suratli bır yukselme kaydeGüvenerek Yiyebileceğiniz Nefis Ve Hazırlanha süratli bır gelişmeye doğru tarzı va hedef tesbıtınde bu mu dılmıştır; elektnk ıstıhsali altı vönelmıştır 196671 devresini kap • ması Kolay Şarküteri Mamulleridir. lâhazalara onem venlmıştır 2 1 mıslı artmıştır (38 mılyar Kw/ ( savacak olan DSrdüncü Plân ha • • • • • • • • • • • • J^lda nufus başına duşen gelıri ıkı saatten 66 rrılvar K\v/saate); 1951 • • • • • • • • • • • « •••••••••••••a z'rianmaktadır mıslıne çıkarma amacına ulaşmak de 91 mılvon ton menşelı mal ta(Basın A. 1988 9532/2576.) ıçın, yılhk gelır artış hedefı °o 6 şıvan demırvollarımn bu yıl takYARIN ya çıkanlmıştır. Ömurlu bır ode rıben 205 mılyon ton tasıması bekme dengesi temıni ıçın uzun va lenmektedır. tHTİMALLER VE del' bır stratejının cıddî bır unPROBLEIMLER Son 15 vıl avnca halk sağlığı suru olarak. yerlı maden makme petrol ve kımyevî sun'i gubre ıs hızmetlerınde ve eğıtım ımkânlatıhsahni gehstırmelt uzere plânlı bır gayretm luzumu ve ehemmıyetı daha fazla takdır edilmişıtır. Beş vıllık plânı yeteri kadar etraflı bır tarzda uzun vadelı bir plân çerçevesı ıçıne yerleştınne fıkrı kesm bır şekıl bulmuştur Plân daha mufassal olarak hazır lanmış. daha etraflı bU inceleme1 Muessesemİ2 ihtiyaa İçin 25 ton NPU 65 Uk de>e tâbı tutulmuş ve bır kalkınma mlr teklıf alma usulü ile satın alınacaktır. plânı ıcm uvgun çeşıtli Lzıkl ve mall dengeler tesıs edılmıstır Te2 Ügıliler tekliflerinı. teklif fiatlan üzertoden rereEsas Mukavelenamermzın 28 maddesinin (A) bendı muclbînmel stratensı ile rrufassal teklıf cekleri % 7J$ muvakkat teminatlan ile birlikte 15/3/1966 ce Bankamızın senelık âdı Genel Kurul toplantısı 29. mart 1966 lerı gerek mıHet gerekse uluslar sah gunü saat 17.30 a kadar Müessesemiz Yaa tşleri Müsalı gunu saat 10 da Ankara Atatürk Lisesi konferans salonunda arası çapta umumî bır takdır ile durlüğune göndereceklerdır Teklifler bu tarihten rÜbaren yapı'acaktır. karşılanmıştır. 15 gun opsıyonlu sayılacaktrr. Toplantı^a iştırak edecek muhterem hissedarlarımızın, top| 2 çuncü plân devresi (1961 • 66) lanü tarıhınden en az bır hafta önce Umum lludurlüğe mura3 KJSTTÎ sipariş yapılabillr. I I oldukça guç bır devre olmuş caatla gırış kart'arını almalan rica ve 1965 yılına aıt bilânço, kâr * Teslim tarihi ve malzeme boyu bildirilecektir. " tur Zıraî istıhsal U uç yıl k ve zarar hesapları ile İdare Meclisi ve Murakıplar raporlarmın bemen hemen avnı sevıvede kal 5 Postada vâki gecikmeler nazan itibars almma» Umum Mudurluğumuz Merkez ve Şubelerınde muhterem hissermştır Bır kaç vıldır oldukça sa 6 Müessesemiz ihaleyi yapıp yapmamakta v«ym diledarlarımız'n tetkıkıne âmâde bulundurulacağı ilân olunur. bıt kalan geneî fıvat sevıvesı, gı GUNDEM: diğıne yapmakta serbesttir (Basrn 9333 A. 1779/2586) da maddelermdekı fıyatın anl yuk 1 1965 yılı İdare Meclisi ve G«nel Kurul Murakıplan rapor, selışıvle çıkmıştır Plân projelen larmm okunması, için geniş bır dış yardıma rağmen 2 1965 yılı bılânçosunun, kftr ve zarar hesaplannın t»«^IH odeme dengesi gülçükleri devam ile tdare Meclisi âzâları ve Genel Kurul Murakrplannın etmış, bır çok alanlarda İstıhsal ıbra edı melerı. ile iman baltalamıştır Ekım 1962 Kurtonumuz Ordu Pazsrlan TeşHlâtında istihdaın e<tüm«k 3 1965 yılı kânnın dağıtım jeklinin karctra bağlanman. de Çınin gınstıği buyuk sılâhlı üzere imtihanla, yuksek okul tnezunu v« askerliğini ympmı« 4 Bosalan îdare Heyeü âzâhğına T. Tıcaret Kanununun tecavüz memleketın emnıvet ile e latış uzmanı alınacaktır. 315. maddesı gereğınce tâyin edilen ftzânın Genel Kuruğemenlığıne bır tehdit teşkıl et lun tasvıbine arzı miş ve hukumet ka^nma harca İsteklılerin en geç 15 mart 1966 perşembe akş u n ı kadar 5 îdare Meclisi âzâlarıjle Genel Kurul Murakıplannın «ymalannı kısraadan savunma mas Kurum Personel Mjdurliığüne bızzat muracaatlan rica olunur. lık ucretlerının tesbıtı. raflarını genış olçude arttırmış OBDU YABDIMLAŞMA KTJRUMU 6 Muddetlen bıtmı; olan tdare Heyetlfiz&lariyleGenel Kutır Sanan, ulaştırrra eğıtım ve GENEL MİTDURLÜĞÜ rul Murakıplannın seçimi. sağlıkta selısrne kaydPO'lrreye de ZİYA GÖKALP CADDESI NO: «4 (Basın: 9594 A 2058) 2577 vam edılmıştir Oaba zıvade mil Heris 794/25R5 AN KAB A 11 gelırin hemen bsmen yarısını Gelişme P Millî gelir T Dâvalar İ Dış yardımlar D EVİNİ; El Bolık Kurumu'nun KOMSERVE ETLERİ PIKNIKLERDE Elektrik istihsali S SUCUKLARI SOSISLERI SALAMLARI Türkiye Öğretmenler Bankası T. A. Ş. İdare Meclisi Reisliğinden: 25 Ton NPU 65 Hk DEMİR SATIN ALINACAKTIR Ankars Elektrik, Havagazı ve Olobiis İşlehne Miiessesesinden: UZMAN ALINACAKTIR