Katalog

SAHtFE DÖRT CUMHURİ"VET 9 Aralık 1966 Türkçe ezan istemezük! 3 Şubat 1933 çarşamba günü, Bursa Beledıye Başkanı Muhıttın Bey. büyuk bır telâş içmde Bursadan Ankarava gıttı \e şehre vanr varmaz, C B P Genel Sekreteri Recep (Peker) Beyı anyarak goruşmek istedığını bıldırdi Muhıttin Bevın, Recep Be>e anlattıkları o derece ılgı çekıci ıdı kı Genel Sekreter hemen İçışleri Bakam Şukrtl Kajayı da aradı ve Muhittın Bey, Recep Bejre anlathklarını bır defa da ona anlattı Bursa Beledıje Başkanı, daha sonra, o akşam acele bır toplantı yapan Bakanlar Kurulunda da dınlendi ve Ankara bırdenbıre ayafa kalktı. Seyahatte bulunan Başbakan Ismet Paşaya «durum» bildirildi ve hemen İzmırde bulunan Atatürk'e bilgi venldı 4 Şubat gecesı, sabaha karşı Basmahaneden hareket eden ozel r t en Afyona geldığı zaman, Başbakan İsmet Pasa ıstas}onda\dı %e AtaturMe bır muddet goru= tukten sonra, Paşa Afvonda kaldı ve tren yoluna devam ettî 5 Şubat pazar sabahı 5 de BıleciK istasyonuna vanldı İstasjonda Bılecık ve Bursa Valılenvle, her ikı şehrin Beledne Başkanlan (Muhittın Bev hukumetten Ataturkiln Bursaya hareket ettığıni feğrenir öğTenmez Ankaradan donmuştü) ve kumardanlar Cumhurbaşkanını karşıladüar Ortalık karanlıktı, fakat Ataturk derhal hareket edılmesıni emrettı \e sa bah 9 30 da Bursava varıldı. «Bursada Türkçe eıaa aiejhıne çıkan hâdise1» Resmî tebliğ dl Resml tebliğ lse aynen şdyleyAnkara 5 < A A 1 Bursada 1 Şubatta Turkçe ezan ve kamet sebebıyle hâdıs olan vak'a şöy e cereyan etmıştır Subatm birnci günü b*leden sonra Hoca Yahva oğlu Kazanlı Tatar tbrahım, tslâm oğlu elek trıkçı Sevfettın, Mehraet oğlu ku yumcu Şahın, kasap hafız Mustafa Yusuf çavuş oğla koy ımamı hafız Mustafa, Mehmet oğlu ha fız Alı, Mehmet oglu kılımcı Sa lıh, Kayapa koyunden Ömer, ömer oğlu Kaya Alı, Hasan oğlu BURS1 VALİSİ FVTtN BET Mustafa, Hılmı. Azız oğlu Alı, Mustafa oğlu Halü, Abdulmümın Bursada doğruca konagına gl o5'j Abdulkadırın teşvıkıyle 30 den Ataturk, akşama kadar dışa kadar şahsm camıe muttasıl Ev rı çıkmadı Akşam usru Vali Fa kaf Mudürlüğüne muracaatla etın Beyl kabul etti ve izahat aldı zan ve kamefın îstanbul ve dığer Atatürkun geldıği andan ıhtıaren şehırde olaganustü bır ha\a es taraflarda olduğu g^bı Bursada da Ararjça okunmasmı gurultulü bir me>e başladı ve ertesl gunun ga surette talep etmışlerdır Evkaf zetelennde yer alan bir resml teb Mudurü, Dıvanet Işlen Rıvaseti lığ, butun bu olaganustü olayların ve Eıkaf Umum Mudurlügünn gece yansı yapılan sevahat nun emırlerını bozmak ıktıdanna lerm ve ıstasyonlarda vapılan malik olmadığı yolundakı cevabı Cumhurbaşkanı Başbakan mu üzerıne, arkalarmda topladıklan lâkatlarmın sırnıu mejdana çıbir cemmıgafırle Hukumet Daikardı resıne gıtmek istemışlerse de, po 6 Şubat 1933 pazartesi tarihll lıs kuvvetleri tarafından dağıtılgazeteler Bursada 1 Şubat çar rrıslar, musewıklerı\ Ie önayak o şamba gunü meydana gelmlş bır lanlar vakalanarak tahkikata başolayı Ankara kaynaklı bir resrnl lanrmştır » teblığle beraber manşetlerınde şoyle verıjorlardr Boylece, Atatıirkü alelacele İ2 mlrden Bursaya harekete sevke den sebep meydana çıkmış olu yordu. Bursada softalar «Turkçe ezan istemezük» dıye başkaldır mıslar ve bazı hükümet daırelerı nı basarak gürültü paürtı etmış lerdl. Yeni devlet henüz on yaşına basmıştı ve bu şekıldekı baş kaldırcnaların, devrımlere karşı direnislerm yığınla olayı içmden geçırılerek o gune varılmıştı Fakat nasıl olmuştu da, Ata türk'un ve ışbaşındakı hukumetın son derece hassas oldukları bır konuda beş gundür olav gızlı tu tulabilmış, kamu ovu anrak K tatürk'ıin işi ele almasından son ra Bursa olayıru oğrenebUmıştı? Olaym bu safhasını, o gunun gazetelerınden ve E\kaf Müdurü Faık Bey ıle Beledıye Reisl Muhittin Beyın ağızlanndan dinliyoruz (1). Yarından ltibaren burada da A rapça ezan Oıcunmazsa buyuk bır felaketle karşüaşacaksın. Bundan başka hajatıruz da tehhkede ka lacaktır, bunu Valıye de soyle's Arapça harfierle ve çok bozuk bır yazı ıle yazılan mektubu o an da odamda bulunan Polıs Mudü rune gosterdım Aldırma canım, dedl ben de bcvle b'r çok mektuplar alıjorum Bu sozler uzerıne meseleve fazla ehemmiyet vemedım O gun oS'e ^emeğıne çıkmadım, tatılı daırede geçırmeve karar verdım Saat bır buçuk raddelermde so kak^an Allahını seven Evkaf Müdü rivetine gelsin' Dıye bır feryat lşlttim. Pencereve koştum Camıden boşanan cemaat 10 15 kişllık kafüeler ha linde mtidürıvet blnasına doğru gelıvorlardı De'hal polı^e telefon ettım ve kâfı mıkı.arda kuvvet gonderı'mesını lstedım. Pakat telâsla ben mı iyi anlatamadım, on lar mı ıvı anlıyamadüar bılmem, kuv\e* gelmeaı Camıden çiKanlar nıhavet Evkaf bınasının önunü doldurd'ilar Bır kısmı dışarıda kaldı, bır kısmı merdıvenlerı kap ladı 18 20 kadan da benım oda ma gırdı Ne var dedim Bız Turkçe ezan Istemeyiz, dıve mukabele ettıler ve tepınme ye bafıriD çağırrrava ba« adılar Gurultu vavaş va'aş d.sarua da sıravet ettl. Ben bunlara cevap vermeve hazırlanırken telefon çal dı Polis benl anyordu. Istenılen kuvvetlerın Evkaf Müdürıyetıne ml getırıleceğınl sordular SANIKLARDAN, HASANOĞLU MTSTAFA VE MAHMUTOĞLU HAFIZ ALt E\et, dedim, E\kal Müdürlyerıne Bundan sonra Arapça ezan lstıyenlere donerek, benım Umum E\kaf Mudurıjeü tarafından \erılen bır emrı değıştiremıyeceğimi, buna salâhıjetım olmadığını sovledım Valı\e gıtmelerıni tavsıje ettım îçlennden bırı. Canım bu adamın hakkı var, ne yapsın, bız Valıve gıdelım, dedi, ve çekılıp gıttıler » cak, daha önce, olaym camide na sıl patlak verdlğlnl de o günün gazetelerlnden şöyle öğTenlyoruz(2). (1) Bnrsa olsymı verinde arastırmak üzere Cumhuriyet adına Bursava giden muhabir Cevat Fehml (Başknt) nn 1 Şubat 1933 tarflılı Cnmhnriret'te cıkan yazısmdan. (2) Pazartesi 6 Subat 1933 tarihll Cumhurivet'ten. Evkaf Müdürü Faik Bey anlatıyor «1 Şubat çarşamba gunü saat 12 de odama bır mektup getırdıler Odacının uzattığı zarfı aldım Üzerinde Bursa damgası vardı. Şıkâyet filftn zannederek zarfı açtım Mektupta şu satırlar vardr «Bana bak1 Ben Bursalıyım S« ninle Valınin Bursavı kanştırdığınızı bılıyorum Ben îstanbuldan geldim, orada Arapça ezan okunuyor ve Arapça kamet veriliyor. 123456789 bunlarla geçtıler 8 Pnano \ır tuozlerımızden bır geiç kad'n, gem* orgu u torba 9 Futbolda topun kendılenm yend rec°k duruma gelmemesını sağlama\a çalısanlar (çoğul) YXK\RID*2 AŞAGl¥\: 1 Okullarımızaa oıcutulan derslerden bırı 2 Bejgır saçı aglaşıp kokla'ip \apılan ajrılma torenı 3 H>rhangı bır kurum rrersubu, elektrık \eren kainaklardan. 4 Bır harfm osunuu, kov e^rafından, bır edatm kısEİtılmışı 5 Ka1 3 4 5 6 7 8 9 l l t e s l ^ uk<;ek \ a \ f zı eserı boj 1° nıtelendırılır. b 2 ı v A *J v o İ" 4 t Bır denız ulastırma \a=ıtat 6? sının varisi, a7^ • '.I rıan ne ho'sa gı8 Vİİ.'>Ha 9|* ı i"ir.' JB der durumda bır malın «atış Dunkıı Bulmacanın değenmn \arı halledılmış jekh 7 Kuzev Vıetnamhlann kullandıklan vabancı uçakların markası, «herhangı bır va=ıta ıle temızle karşılığı bır emır 8 M°zopo tamya'da hukum surraus eskı ımparatorluklardan sahnede toplu dans go«terısı yaptna ışı 9 Yazı jazarken ve soz scvlerken kullandıklarımız (çoğul) Olay nasıl pafladı? Türkçe ezana karşı «İstemezük» dı\e baş kaldıranlar, oradan hükumete gıdeceklerdır ve onun hl kâyesınl de Beledıve Reisl Muhittın Beyden dınlıveceğız. An YARIN HÜKÛMET OLAGANUSTÜ TOPLANIYOR Dîşi Bond MODESTY Eıe NEL5ÜVOGSOI4, ATE& EPIVCC SOLD\N SAGA: 1 Ruslann \e Amerıkalılann bırbırlerınden once >apma\a çalıs'ıkıarı sevahat ışı (ıkı soz \e arada bır edat) 2 Kapı ve pen cerel"rde bulunan tertıbattan, ın^anların kurdukları =osjal top luluklardan 3 Ter«ı bır erkek adıdır Bu\uk Brıtan\a adasmda bır bolge 4 Bır harfın okunuşu, bır cograf\a terımı, bır soru takiM 5 l>tanbul üniYerMte«ı Rektorunun so\ adı 6 Devlet h»r vatandaşı bundan bır tane edmmesı ıçm kolaj hx gotermeğe çalı^nor ka'ın \e kaba kurnaj cıiTii e\lenmemış erkes \ eva kadınm ıkı başi 7 Eskı Mı« rın ılk başk«ntlerınden Ovmanhlar, Rumelı \akasına ılk defa İ S T A N B U L 15S5 Açılış Eğ tım Rad\o«j 6 25 Açı ış 6 3» Kur'anı Kerıra Açıklarıası 6 45 Saz Eserîe 16 00 Matematr' Be; 16 15 Der. ri 7 00 Koj e Haberler 7 05 slmız Turkçe 16 35 Bır KitabıTurkuler Gecıdı 7 30 Haberler mız var16 00 Ara muı gi 17 00 7 45 T«tvıbul da Bugun ^ 50 Kemal Güleşoğlu Orkesrrası Studvo G den 7 55 Kdçuk tlâr 17 20 Kadmlar Fasıl Topluluğu 17 50 Reklam 19 00 1ar Bu Sabah Sızinl* 8 00 Ha Haberler 19Prograralan G den 40 Stüdyo fıf Mu7ik 8 20 AvlA Blıvi^ata 19 55 Kuçuk nânlar 20 00 Alle man dan Şarkılar 8 40 Keman Sohbetl 20 10 Muzık ve Hıkâ>e Soloları Bız Blze 9 00 Gunümuz . Soruntanmız <» 15 Darvas 25 55 24 Saatın Olayları 21 00 Yu\" Arkadasları Evdekl Çocuklar varlak masa Yöneten Ecevit GLreIc n 9 30 Çocuk Bahçesı 9 15 sın 21 40 Küeuk tânlar 21 45 Nadlr 21 40 Trafıge Dıkkat 9 50 Çocuk Ya Hikat Kuçuk tiânlar 21 45 Nad'r •vınlaı Bızden Sıze 10 00 Mü HeMâm Çıılha"dan Sarkılar 22 22 00 Prneranıları zık Kututı 1015 Mıtoloııde Ka berler 23 00 Her «nrnan 4^ Hatsterer d n 10 2î Fatma Turkir'dan Tur p aklar 23 55 Günün Haberleri kuier 10 40 Arkası Yarın 11 00 Kı^a Haberler Muzık Ku 24 00 Kapanış teTAVBUL tL KADTOST7 sagı 11 05 Sabah Konseri 11 45 16 55 Açıltj 17 00 Slzln Ic'n Heirrut Zaharias Orke^fası 12 00 ^ Valsler 12 10 Kuçük tlânisr 17 "50 Kuçuk Konser 18 00 1 1 Ö»!e Ku«aSı 1215 Kemai Koi Ak>;aTnlar 18 30 Senfonık Mu2i'< da«:'dan Turk\31»r 12 30 Saz E 19 00 Çeîltll Melod'ler 1*^0 Gençlerle serleri ve Muall^ Mukadderden Akjam Konseri00 20 15Müziğl Beraber 21 Sa^kılar 13 00 Haberier 13 20 2130 Gokku;ağı Oda Gece Kon 22 20 Stud\o G dcn 13 30 Bır Reklâm »en 23 00 Caz MuziJI 23 30 Operetler 24 00 Çeşitll Muzık 13 40 Şarkı'ar 11 "İ5 Kısa Ha00 30 Haflf Müzkl 01 00 Kapams berler 14 00 Kapanıj RAKAMLI BlLE BULMACA MEVlZ BUUU. X ~b ••• lCİKl M6DG.MC3IZUVE CEktMİÇİM St*i<\ SEU •ı 11 Sısi s •• c• • Tg r • • [T Hi +r •• LX M ANKARA 8 25 AçıİK 6?0 Kur'anı Ke dan Sarkıiar 16 40 Mı zık Dmlerım Açıklar TU 6 45 Oyun Ha\a \elım 16 55 Kı«a Haberler 17 00 ları "00 Ko\e Haberler 7 05 Yurttan Sesler 17 30 Kdy OdaGuna.dın 7 30 Haberier 7 45 sı 17 50 Reklâmlar 19 00 HaSabah Muzığı 8 00 Ankara'da ber'er 19 40 Kuçuk tlânlar 19 45 Bugun 8 05 Her Telden 8 40 Nlda TOfekçrden Turküler 20 00 Kuçuk tlân'ar 8 '5 Neclâ Erol Uikudan Önce 20 05 Ziya Tav dan T ırk ıler 9 00 G mumuz kenften Sarkılar 20 25 Nevin ASonınlarımız 9 20 Sabah Konserl koi'dan Tiırktıler 20 40 Vural 9?5 Kısa Haberler 9 40 Ar Dogu dan C'gan ^1 ' 7 ' 5 ' 21 00 24 kası Yarın ER t rı Rad\osu fU Saatın Ola\lart 22 05 T B M M '0 00 Matema ık BPŞ 10 15 Siatı 22 25 Cevdct Boivadln den Dersıırız Turkçe 10 35 Bır Kıta Çarkıiar 22 45 Haber'cr ?3 00 bımız Var 10 S5 A'elodıden Me Haftannı B»stecısi 23 45 G»ce lodıje 1115 Çocuk Bahçe^ı Yansına Dogrj 34 00 Gunun J130 KoTîer Saatı 12 00 Ögle Mıl Haberleri, Kapanış zlgı 12 15 Kıbrıs Saatı 12 25 AVK\R1 tL R4DTOSU Kuçuk tlanlar 12 10 Beraber \e Solo 5?rkılar 1310 Haber'er 16 55 Açıh* 17 00 Sevıicn Me13 20 P'aklpr Arasında 13.30 Rek lodıler 17 30 KOçuk Korser lâmlâr 14 00 Çocuk Bahç»si 18 00 Hafif Melodıler 18 30 Sen1415 Emel Saym'dan Şarkılar fonık Muzık 19 00 Oscar Peterson 14 35 Bugun Içm Sect klenmız Caz Dortlusu 19 30 Gunun Melo14 55 Kı«a Haberler Egıtım Rad\o dıle'i 20 00 Akşam Kon«erı su Hl) ıîoo 'Mat'matık Beş 2015 Bir Senfoni 21 00 Dılek Pı 15 15 Dersımız Türkçe 15 35 Bır narı 22 00 Opera Saatî 2100 Kı'abırmz \ar 15 55 Yıidız A^ Dunjamn Dort Bucağından 23 "0 han dan Turkuler 1610 Haf ıf Gece Yansına Doğru 2» 00 GeMuzık 16 20 Mjstafa Sag\aşar ce \e Muzık 01 00 Kapanş X X (lOnlrT iııtmKanır ^ml^rtl mt rtf TIFFANY JONES N^SIL HALLEDtLECEK? Yukandaki rakamlı bnimacada »adec» 6 tane anabtar (ıpucu) ve 6 tane sonuç vardu Boj olao 1 karenln 2 içine 1 den 9 a kadar uygun birer rakam koyarak ve toplamau çarpma çıkartma, bolme iîaretlerine dıkkat ederek soldan sağa ve jrnkandan »îajnya bulrnacada gostenlen sonuçlan bulanuz. Blraı vaktinıd aln nmma boj vaktınızi hoşça ceçirmi? olnrsnnuz. Bayındırlık Bakaniığı Karavoüarı Genel Müdürlüğü Birinci Bölge MüdüHüğünden: 1 Ek<:ı!tmcve konu'atv Ha\darpaşa Gebze yolu 0 J 00015 + 325 Klrn \e ay^ım Harem ıskelesi ara«ında yapılacak asfalt temel \e asfalt betonu \apımı ısı olup keşıf bedeli 5432974 50 lıradır 2 Ekcıltmesı 26 Aralık 1966 pazarte'i gunu saat 11 00 de Istanbul Kuçukvahdakı Bolge Mudurluğunde kapalı zarf usulu ile yapılacaktır 3 Elv=]itiıe evrakı 50 00* lıra mukabüınde Bo ge Mudurluğunden a'ınabılır i EkMitmeve gırebılmek !çın a) î=»ekhlenn 1966 vıhna a t Tıcaret veya Sanayi Oda'i belge3i ıle usulu gereğınce 176639 24 hrahk geçıci temınat vermelerı. n b) lstekhlerin en geç 30 araMk. 1966 sa ı gunu mesai saatî sonuna kadar dılekçe ı'e Karayollan 1. Bolge Mudürluğüne rnüracaat etmeierı muracaatta evrak kavdı tarihı muteberdır D lekçeler ne Bayındırlık Bakanlığından alınan B. grupurdan en az bu ış n keşif bedeli kadar muteahhıtlık karnes\le bu eks.ltmenm ılân tanhinden sonra alımrış 25298924 hrahk banka referansı plân ve teçhizat taahhiıt ve teknık perso nel bevannamelenni eksiksiz olarak baflıvarak bu iş için ve•erlık be]ge=;i a1mala>ı lâzımdır Telgrafla müracaatlar kabul edı'mez fMakma ve techızat be\annamesinde gosteleceklen Ana In'aat makma'armın sahıbı oiduklarma daır belgelen ıbraz etmeierı kıra ıle hârıç*en temm edılecek Ana ın^aat makraalan ıçm be'^anda bulunmamalan ) 5 fctekhlerın 2490 savılı kanuna gore hazırlaiacaklan teklıf mekt ıpiarını ıhale saat rden bır saat evve'rae kadar Komısyon Başkanlığ na verme'e1! lâzımdır. Po^fada vâkı gecıkmeler nazan itıbare alınmaz (Basm 23916'14356) MallCOÇOğlU konu verCsim:AYHAN B Ş Ğ U [ | KIZIL KULE AO L TGDD Haydarpaşa Liman Alım Sahm Komisyonu Başkanlığından: 1 1967 \ılı ıçmde Havdarr>a<;a\a vagonla gelecek genellıkle dokme eşva ıle, gemıîerle gelecek ıdarî komurun yukleme, boşaltma hizmetlerı şartname'u geıeğınce, kapalı zarf usulu ıle eksıltmeve çıkarılnıstır. Yukletılıp bosalülacak eşja miktan tahmmen kı\uzbın tondur Isın muvakkat teminatı 2500 ve kati temınatı 5000 lıradır. 2 Eks Itme 19 12 1966 pazartesi gunu saat 14 00 de Havdarpaşa Liman Alım Satım Komisyonunda yapılacaktır Şartname on lıra mukabılınde liman veznes nden temın edılebılır. 3 TCDD ek^ntme mevzuunu teskıl eden ışı ıhale edıp etmeriekte veva kısmen etmekte ve tercıh ettığı talıbe ıhale etmekte iamamen serbc=ttır. (Basın 24479/14354) Ankara Bira Fabrikası Mudurluğunden 1 Şartnamesıne gore bır sene ıçmde elde edıleceğı tahmın oıunsn (azalır çoğalır • 25) 200 000 Kg. yemlık arpa, 40000 » Kg kınk arpa Ue 100 000 Kg. fıliz pazarlık suretıyle saülacaktır. 2 Mdhammen bedel (190200) lira olup muvakkat temınai (14285) liradır t tsteklilerin 16'12A966 cumı gilnü saat 15 de yapılacak paınrlığg lftlrak «tmek üzera Fabnkamıza muracaatlan nc« olunur. 4 Bu i»* ait (artname, h«r gOn maaml faatleri dahillnde Fabriktda görül»bUiı. (Bann: 14163 A 15558) 14379 24.500 Ton Sun'i Gübre Sevkettirilecektir DERİNCE lımanma gelecek gemilerden alınarak muhtelıf teşkıllerimıze sevkedılecek 24500 ton Amonyum Sulfata aıt naklne şartnameleri Galata Rıhtım Cad. No 7 de Yollama Servısı ıle ANKARA, ESKIŞEHIR ve SAKARYA Bolge Müdurluklerınden temin edilebilır. Teklıf verme muddeti 13/12/1966 sah günü saat 12 j e kadardır Kurum 2490 sajıh Kanuna tâbi olmadığından ıhaleyi yapıp yapmamakta veya dıledığine yapm&kta serbesttT TÜRXİY£ ZİRAÎ DONATIM KURUMU fstanbul Bölge Müdürlüğü (Basm 24410/14355)