Katalog

SAFÖFE DÖRT CUMHTTRÎTET 15 ARALIK 1966 Barbaros'a karşı Andrea Doria... XVI. Tflıyılın bulınndın Htbsren Akdenizde Osmanlı egemenllğlnl ssğlayan Barbaros çoenklannı Italyanlar hâlâ yarı korkn lle, yarı hayranlıkl» anıyorUr. Beklenmedlk baıkılarla ltalya kıyılanna dehset saçan bn RÖzGprk deniz knrtlan halkın hayalinde bugün de bir ef•ftne havası içinde yaşıyorlar. Onemli Italyan dergilertnden biri son gfinlerde ba konuyn yeniâtn ilginç bir şekilde ele alıy«r: nedik Cnmhuriyetlne, Malta Ş5valyelerine, Papalık hükumetine meydan okndular. Barbaros* nn çocaklarının Avrapa gemilerinin rotalan fisttindekl kayıtmz şartsız eğemenliğine ancak Lepant savaşı set çekebildi. Tlne de dehşet »on» ermis defildi. da ba üç yüı yıl sürfip gidecekti, üstelik Cebellüttarık bogazinın ötelerine, Atlantige nzanacaktı, U tzlanda'ya kadar. Ve taribin »on korsanları, Mtaneden çekilmeden Snce XIX. Yüıyılm en büyflk deniz güçlerine de kafa tatacaklardı. ra tabttan çekilecegine sSs verdi ve ülkenin kırallık adayı olan altmıı flsili sarayın» topladı. Sonra bepsini kendi eliyle kılıçtan geçirdl. Bnııun üstüne Cezayir tspanva'ya başvnrarak yardım diledi. Ispanya I. Ferdinand'dan senraki tabt kavgalanndan yeni fikmıstı, V. Şarl'ın yönetirainde po litika hakımından gSçlenmedeydi. Vaktiyle Oruç Reiı tarafından bir kere kapı dışan edildi| i Cezayir'e dönmek için ba fırsatı kaçırmadı, hemen 12.604 eriik bir yardım gönderdi. Ispanyol Mkerleri sebri kusatınca korsan kral kaçmaya mecbnr olda, at sırtında Fas sınırı na yöneldi. Düşman tüvarilerinin yaklaştıklarını görünce con bir ümitle askerlerine bazine sandıklarını bırakmalannı eraretti, peşini kovalayanların altını görfince yatısacaklannı sanıyordo. Ama nmudu bosa çıktı: Tara otuzfiç saat süren bir ko valamacadan sonra etrafı çevrilmişti Oruç Reis kendisini gavnn dn, iki askeri öldürdü, sonnnda Don Garcia Tinco'nnn kılıcıyla cansız yere serildi. Barbaros kâbnsu knm tepelerinin orta sında sona erecefe benziyordn. Oysaki tam da Oruç ReisinJ ölfimft ile Barbaros destanının altın yaprağı açılıyordu. Oruç'un arkada bıraktıklaruıa küçük kardesi ve sag kola olan Hayrettin sahip çıktı. tspanyollar. Afrika meselesinl tamamen haliettiklerine güvenli. anavatpna yelken »çar açmaz. yanında yar dımcıları Tnrgut Reis. Sinan Reiı, Aydın Reis ve yeğeni Hasan ITALYANLARIN GÖZÜNDE BARBAROS ve COCUKLARI Dünyaya meydan okuyan korsanlar Reis ile Hayrettin Reis sabnede belirdi: Barbaroslar adına Cezayir'i ele geçirdi ve bemen tstanbnl'da bnlnnan Snitan Siileyman'a biâtını bildirdl. Bir lu taf alısverisiydi bn: Ba yaita Türkler Afrika'daki arap bblgelerine el azatacaklar, Korsan aynı zamanda iyi bir politikacı oldngunu da ispat etmişli böriece. Snitan Süleyman da kendisine Cezayir Beylerbeylijini vererek yamna Ikibin yeniçerilik bir mahafız kıtası cöndrrdi. Artık Bssünde tüveni saSlamıs olan Barbaros. sırtını da Osmanlı gücüne dayayarak bütiin Kuzey Afrika'yı knrtardı ve denizlere açıldı, özellikle ttalya kıyılarına dehşet saçıyordn. 1534 de Regfio Calabria'ya, Santa Lncida'ya ve Procda'ya akınlar yaptı. Elini kolnnn sallavarak Fondi'ya çıkıp, çafcın en güzel kadınlanndan Oiniia Oon zaga'yı kaçırdı. Snitan Süleytnan'ın haremine armatan etmekti niyetl. Ama (iizel avı, çok feçmeden tek basına bir ata atlayarak ellnden kaçıp knrtnl dn. Ve Fondl bn knrtntasu Barbaros'nn katiSmına korban gitmekle ödedi. 1535 de V. Şarl bn l*e bir son vermeyi kararlastırdı. Cnii diin yarı saran Cenovalı Amirtl And rea Doria'yı 604 kadırcanın basına çetirdi. Barbarosnn dehşetinden Akdenizi knrtnrniarı tasarlıyordn. Andrea Doria ilk is olarak Tnnns'a yöneldi ve filkeyi ele reçirrneye mnvaffak oldn. Fakat bn basarıvı, Havrettin Reis'in o sırada ttalya kıyılannda nfrasmasına borçlnvdn. tspanvollar Tnnns'n ele geçirir ceçirmez öç almava baktilar: Andrea Doria hayatını denizier de çeçirmis bir kaptandı. bn bakımdan pervasızîıkta Barbaros'n da geçiyordn belki. Derleyen: 6ül IŞIK Cezayir'den Izlanda'ya Tıl 1511. Barbaros alleıinln bfl yük evIAdı Oruç Reiı, bir Ispanyol askerinin kılıcıyta vornlmuş, uçsuz bncaksız Afrika çöliinnn knra tepeleri arasında ean veriyordu. Tirmi ı«ne sonra ise, efsâneleşen küçük kardesi Barbaros Hayrettin tstanbnl'da güzlerini bayata ynmuyordu. Hristiyan gemllerine galdıran ve Peyganıber adına akınlan ile Akdeniz kıyılanna dehşet saçan korsanlar ba yirml yıl içinde bir destan yarattılar. Hayrettin Reis, Tnrgnt Reiı, Sinan Reis. dönme VIuç AII kaptaa, çağlarının en büyük deniz gnçleri olan Ispanya kıralı V. Şarl'a, Cenovalı Amirâl Andrea Doria'ya, Ve Oruç Reis Cezayir tahtında Barbaros'nn agabeysl Oruç Reis konan gemlsinin knmanda köprnsilnden Cezayir tabtına at lamayı başarmiftı, ama aynı dereeede nsta bir politikacı olama dı. O uralarda tspanyol jarnizonlannın elinde bulnnan Tnnns'n zaptetmisti, bir Arap Birlifi karmayı hayâl ediyordn, fakat tek başınaydı, kimse ile anlastnsya da girismedi. Egemenlifi fazla lürmedl, 1519 da berberiler başkaldırdılar. Oroç Reis ayaklanmayı bastırmak için bir çare dOşündfi: Kendi ye rine geçecek birini seçtikten son ya|ma edereb Cersyir'e zinelra vnrulmus altı bin estrle dSndfl. Artık iinü çığ gibi büyümiista, Snitan Süleyman kendisine Kap tanıderya payesl verdi. Sırs Andrea Doria ile bir ölüro Ualım savasina giristneye gelmifti. Cenovalı AmlrSl. Barbaros'n kovaladı. ama o bayalet gibiydi, vnrmasıyla kaybolmasi bir oluvordn. tki donanma sonunda 1538 yıhnın 28 Eylalünde Tngoslavya kıyısında Preveze'de karsılastılar. Hristiyanların 240 gemisi, 60 bin denizcisi, 2500 topn vardı, Osmanlı donanması ise çok daha zayıftı, amı leventteri nstalıkla saldırmayı biliyorlardı. Zaferi Barbaros kızandı. Artık tâ Lepant savaşına kadar (1 Ekira 1571) HilJl denizlere hük medecektl. Barbaros'un a/tın çağı Barbaros'a karşı Andrea Doria BARBAROSTJN DENİZ SAVAŞLARINDAN BİRİNİ GOSTEREV TARIHİ BİR GBAVLR Barbaros bnnnn altında kalmadı: Derhâl Balear adalannı YARIN ŞARL Bozguna Uğnıyor Bond MOOB8TV BLAISE Bugünkü program İSTANBÜL 06 25 06 30 08.45 06.50 07 00 07.05 07.30 07.45 07.50 (17.55 0800 08.20 08.40 09 00 09.10 09.30 09.45 09.50 10 00 10.35 10.25 10.40 11.00 13.55 11.43 12.00 12.15 12.30 12.45 Acılıs. Droeram Türküler «eddl <1) Konusma Türküler eecidi (2) Köve haberler Sabah melodileri Haberler v e H. durumu İstanbulda bugun Stüdyo G'den Kcük iiinlır Hafif müzik Müzikli ovunlardan Gitar soloları Günümüz Sorunlarımıı İstaııbul'un seıi Cocuk bahcesi , ^ Sorun cevaD veroMT t ? Cocuk korosu "•??.?">••... Bizden size müzik demetl Pratik bilaller Fahrive Caner'den sarkılar Arkası varın Kısa haberler Mikro melodlsi Oocret melodileri Carli Rahci o r k e s t m ı Saz eserleri Rıza Rlt'ten sarkılar H. OylunVdan turküler dın zanneden» mânasına iki söz. ların sabırsızlıkla bekledikleri. 7 «Yazıh müzik işaretlerini oku1LKARIDAN AŞAĞIVA: yup söken» arüa 1 İktisadi aland? geri kalnuş mına iki söz. 8 milletlere ^rdıra için kurulmuş îlave parça, milletlerarasj bir kurul (iki söz). Dir soru edatı, 2 Eşyanm fiyatlannı beürtmek herhangi bir gö İçin üzerlerine konulan. motörlü revi yerir.e g«mavnanın yansı. 3 Birinin artirme işi. 9 kasından koşup onu j'akalamak Bir yere gldip istiyen. 4 «Onar!» karşılığı karÜâl yapacağı iç hak: ma bir emir, bir zaman parçasıkında tncelemenın tersi. 5 Bir cins makarna, bir çeşit pasta. 6 Para yerine OünJrB bnbnacaniD lerde bulunma geçen değerli k&ğıtlardan, hasta«ekU hareketl. SOMMN «AĞA: 1 Birleşmiş Milletler Teşkilâtından dışanda bırakılmış kalabalık bir memleketin başkenti, Flu değil. 2 «Patlayıp ortalığı altüst eden bombanın içindeki p&Uayıcı çekirdeği fazla» anlarruna iki söz. 3 Ağızlarda dönüp dolaşan söz. 4 Bir çeşit irad getiren kaynaklardan, motörlU deniz vasıtalanndan. 5 Dünyanm bazı talihsiz kişileıi bahtsızUklannın kabahatini ona yükletirler, dağda da vardır insanda da DÜNKİÎ BTJLMACANIN hayvanda da. 6 Toplanılmış bitHALLEDİLMİŞ ŞEKLİ ki jığınınu. yakılmasır dan meydana gelir (iki söz). 7 Çevrilin NAS1L HALLEDILECEK? Yukarıdaki rakamlı bulroacada sace su yemiş demir olur. 8 Ayıp dece 6 tane anabtar (ipucu) ve 6 tane sonuc vardır. Bns olan 12 sayılacak bir iş yapmış kişiye ve karenin içine 1 den 9 a kadar uygun birer rakam koyarak ve toprilecek emir, bazı menîaatleri is laına. çarpma, çıkartma, bölme ijaretlerine dikkat derek soldan tiyerek gözden çıkarma hareketi. sağa ve yukarıdan ajağıya bnlmacada gösterilen sonuçlan bnlunnz. 9 «Birini kendisini doğuran ka Biraz vaktinizi alır ama, bos vaktinizi hoşça geçirmiş olursunuz. 13.«1 13.2(1 SKidvo G'den 13.30 Reklâm Droeramlar 14.00 KaDams •k Haberler. Resml Gazetedı Dueün Tiffany Jones TİFFANY JONES ı 15.55 Acılıs. rroaram 16 00 Eeitim Drosramları 16.25 Saz eserleri 16.3ı) Kur'anı Kerin» 16 41 İftar vakti 1K.Î2 Saz esçrleri 16.47 Kısa haberler 16.00 Karma fasıl tODluluîu 17.20 H. hafif müzik orkestrasl 17.35, Eroran'dan türküler 17.5H Reklâm Droeramları 19.0(1 Haberler v e hava raooru 19.40 Stüdyo G'den 20.0(1 Günümüzün melodileri 20.35 A. Yavasca'dan sarkılar 20.55 24 saatin olayları 21.00 Radvo tivatrosu 22.00 Reklâm Droeramları 22.45 Haberler v e hava durumu 23.00 Saz «evenlerle b a s b u a 24.00 KaDams İSTANBCL İL RADYOSU 16 55 A c ı l ı s v e prosram 17.00 Sizin icin 17.30 Kücük konaer 18.00 İvi aksamlar 18 30 Senfonik müzik 1900 Cesitli melodiler 19.20 Aksam konseri 2015 Genclerle beraber 2100 K. dinleylci lıtekelerl 22.00 Ciean melodileri 22.15 Gece konseri 23.00 Caz müziH 23.30 Müzikaller 24.00 Melodi dizlli 00.30 Hafif müzik ve kat>anıs VVilliam FAULKNER 5 Schluss da: «Öyle ya» dedi, «hepimizin diişö necek başka bir derdimiz var.» Şişeden bir yudumcuk aldı. öteki: «Hadi, hadi, iç» dedi. «Yok, yok, sağ ol, çok içtim.» Yaphank'ın gözü yılan gözünü andınyordu. «tç, iç. Yoksa kondüktörü çağırayım da bana viski verin diye başımızın etini yiyor mu diyeyim?» Adam çabucak şişeyi ona verdi. öteki başıbozuğa döndü. «Niye böyle saçma davraruyor bu?» «Hayır, hayır» dedi Schluss. «Bana bakın, askerler, siz için isterseniz; biz size bakanz.» Konuşmıyanı da kardeş gibi onunla birlik oldu. Yaphank: «Onları zehirliyeceğiz sanıyorlar» dedi. «Bizi Alaman casusus sanıyorlar bence.n «Yo, yo! Asker elbisesi görünee sanki anammıs gibi saygı duyanm ben.» «Öyleyse, hadi iç.» Schluss lıkır lıkır bir içtl, şişeyi arkadaşına uzattı. O da içti. Alınlannda ter tanecikleri belirdi. Konuşmıyanı gene: «O bir şey içmiyecek: mi?» diye sordu. Yaphank öteki askere acır gibi baktı. «Yazık ki, Hank'cığım, içmiyecek. Çocukcağızm pek iTi bitik, korkarım. Uzun bir arkadaslığın sonu bu, çocıaklar. Assubay Lowe, birdenbire ayrı iki Hank göriince: «Evet, öyle» dedi. öteki sözünün arkasını getirdi: «Şu iyi vürekli, erkek yüze bak. Çocukluğumuz bir arada geçti. Çiçekli çayırlarda çiçek toplardık. Orta ağırlıktaki katır takımını o duruma biz getirdik. Fransayı biz kasıp kavurduk. Şimdi bir de şuna bak! «Hank! Şu ağlayan sesi, alnındaki bu yumuşacık eli tanunadın mı? Generalim» diye Lowe'a döndü, «buradaki'.ere siz bakar mısınız, lütfen? Şu iyi yürekli yabancılar adına ben yolda rastiıyacağımız ilk koşum fabrikasına uğrıyacağım, gürgenden yapılmıs bir katır hamutu alacağım, üzerinde de unutmabeni çiçeklerinden H. W. başharfleri.» Schluss ner'deyse ağhyacaktı, kolunu Yaphank'ın boynuna attı. «Hadi, hadi, ölenlen ölUnmK. Kendini toparla: îç biraz, iyileşirsin.» Yaphank: «A, iyileşirim elbette» dedi. «İyi bir yüreğin var, yavrum. Ates borusu çalınca koşun gelin, çocuklar.» Schluss kirli, lâvanta kokulu bir mendille yüzünü sildi. Bir daha içtiler. Pembemsi bir alkol pırıltiK içinde New York'la glineşin batisı sıyırıp geçti, Buffalo'ya kaynastı. tçlerinde yepyeni canh bir ateşle, istasyonu gördüler. Zavallı Hank simdi bir tUiürük hokiusı içinde rahat rahat uyuyordu. Assubay Lo•we^a arkadaşı, karmlan Üşür sibl olmuştu, kalktılar, öteki arkadaşlanna yardım ettiler. Schluss çıkmak istemediğini belli etti. «Belki de Buflalo değildi» diyordu. «Ben Buffalo'ya çok gittim, bilirim.» ötekiler, onu dimdik tutarak: «Elbette» dediler. Kondüktör onlara şöyle bir bakti, g«çip gitti. Loweaa Yaphank şapkalarmı giydiler, başıbozulc. ların sıralar arasmdaki yoldan geçmelerine yardım ettiler. Yanlanndan zorlukla geçen bir kadın: «tyi ki benim oğlum asker olacak yaşta degil» dedi. Lowe: «Şey, o n'olacak?» diye sordu. Öteki, Schluss'a sıkı sıkı yapışmıştı, «O kim?» diye sordu. Lowe: «Oradaki» diye gelişi güzel bir işaret y&ptı. «Ha, o mu? Al senin olsun, istersen.» «A, beraber değil misiniz?» DışandE istasyonun gürültüsü, dumam vardı. Pencerelerden, koşuşan ahaliyi, hamalları görüyorlardı. Yaphank, sıralarm arasındaki yoldan geçerken, karşılık verdi: «Yok, canım! Daha önce hiç görmedim ben onu. Bırak hademe ya süpürsün, ya kendine alsın, nasıl isterse.» İki başıbozuğu yarı çektüer, yan taşıdılar. Yaphank, şeytanca bir ustahkla, trenin içinden geçiyordu. Bir gündüz yolcu vagonundan aşagı indi. «Bana bakın, arkadaşlar» dedi, ateşli ateşli, «adımı biliyorsunuz, adresim var sizde. Bana bakın, ben size gösterecefim Amerika sizin yaptıklarınızı unutmaz ne demektir. Yüce sancak karada, denizde dalgalanacak hep. Bana bakın, bende ne varsa askerlerde de olacak, hepsi. Asker olmasaydınız bile, sizi gene severdim, yüzde yüz. Severim sizi. Vallaha severim.» «A, elbette» dedi öteö, onu düşmemesi için tutarak. Biraz sonra, bir polis gördü, arkadaşının yUrüyüşünü ona doğru yöneltti. Lowe da, konuşmayanıyla birlikte, arkadan geliyordu. «Doğrulsana be!» diye fısıldadı ama, adamın gözleri söze dökülmemis bir üzgünlükle doluyüu, köpek gözleri gibi. Assubay Lowe yumuşadı: «Elinden geldiği kadar doğrul, Byleyse» dedi. Yaphank polisüı önünde durmuş, «İki sarhoş anyorsun, değil mi, çavuş» diyordu. «Bunlar bütün bir tren dolusu ahaliyi rahatsız ettüer. Askerleri rahatsız edilmekten korumanın bir yolu yok mu? Başça.uşlar bitti, sarhoşlar çıktı.» Polis: «Biri bir askerin canım sıksm da göreyim!» dedi. «Bırakın, şimdi.» «Ama, şey, bu adamlar tehlikeli Dirlik dtlzenliği koruyamazsanız neye yararsınız siz?» «Bırak, cedim. Hepinizi içeri mi tıkayım lstiyorsun?» rar) MallCOÇOğlU konu veresim:AYHAN BAŞOĞLU | | KIZIL KULE ANKARA 06.25 06.30 07.00 07.05 07.30 07.45 08.00 08.05 08.45 09.00 09.20 09.35 09.40 10.00 10.15 10.35 10.55 11.15 11.30 12.0,1 12.15 12.30 13.00 13 20 13.30 1400 14.15 14.35 14.55 15.00 15.15 15.35 15.55 16.00 16.20 16.40 16.55 17.00 17.30 17.40 17,50 190(1 19.40 19 45 20 00 20.05 20.25 20.40 21.00 2105 21.25 22.05 22.25 22.45 21 .on 23 45 24.00 Acıhs. DroBram Günaydın Köye haberler Sarkılar Haberler v e H. durumu Sabah miiziii Ankarada buıün Her telden Gönül Akın'dan strkılar Günümüz. sorunlarımıı Sabah konseri Kısa haberler v» K. Uinlar Arkası yarın Eeitim Radyocu (1) Dilimiz edebiyatımız Savılar v e sekiller Melodiden mrlodire Cocuk bahcesi Ooeralardan seemeler ÖSle m ü z l « K ı b n s saati C. Bolvadin v* G. Batu'dan sarkılar Haberler. R e m t Gazetede bucün Plâklar araılnda Reklâmlar Cocuk bahcesi Nermin Demire«y'd»n sarkılar Bueün İcin aectiklerüniz Kısa haberler v e K. ilânlar EJitim Radvosu (Iîı Dilimiz. edebivatımız Sayılar v e sekiller Hafif müzik Kemal Öncan'dan sarktlar J İffar nroeramı Saz eserleri Kısa haberler v e K. ilânlar İnce saz Din ve ahlak sohbetl Saz eserleri Reklâmlar Haberler v e havı durumu Kücük ilânlar Fatma Türkân'dan türküler Uvkudan önce H. Gökmen'den ssrkılar Silâhlı Kuvvetler saati Lâtin dünyaamdan müzik 24 saatin olaylan N>den bövle oldular. Türk müziî) özel T>rowamı T.B.M.M. saati Cesltli müzik Haberler v e H. durumu Onera saati Gece •arıtını dotnı Proıram v* kaoanıs