Katalog

SAHİFE İKÎ 15 ARALIK 1966 Işçi ihrocı sanayiinde durgunluk Doç. Dr. Kenan BULUTOĞLU Iktisat Fakültesi öğretım uyesı ürkiye'nin işçi ihracını dlfer sansyiler arasın. da bir sana\i olarak dusünebiliriz. Bu sanayide bugün ?M bln kislden fazla işçt çalışmaktadır. yarattıfı yıllık katma değer İM mil}on (1966 yüı Için) dolâr ihraç edilmiş uründür. Bu sanayi aynı geIlri sağlıyabllecek diğer sanaji kollarına kıyasla son derece kısa bir zamanda ıdört bes >ılda> kurulmuş, Ikinci yılından itibaren öneınli do\iz eeliri sağlamaya başlamıştır. Topluma malijetı gönderilenlerın >etiştirme maliyetidir. Bu sanayide kullanılan iş gücünun (büyiik bir kısmı vasıfsız i?çi oldufuna görel alternatif maliyeti de (Türklyede kullanılsalardı s a | lıjacak oldukları ilâve geiir) pek diişiikliir. Bu kadar kısa zamanda bu denli parlak bir eelisme ?osteren bu sanaji. şimdi bir bunalımın esiğinde gorıinüyor. Acaba dısarda calısan ls<;ilerlmmn artış h ı n kesilecek ml? Hattâ daha kötiisü mutlak azalıs bekliyebillr miyiz? •••« • •a Amerika Avrupa ilişkilerinin bugünü ve yarını Arthur SCHLESINGER Jr. ıReklâmcılık: 4866) 14652 POSITION VVANTED 23 yeart old, Swedish citızen, previously aır hostess in SAS for two years looks for a Job Can speak and wnte Enghsh, German, French fluentlv! Cail 47 76 11 Urgent' (Cumhurıyet 14649) Schlesinger, Amerikanın yenı knşak taribçilerinin en ilnlüsüdür. Baskan Kennedy'ye oldnt« fibi, hfilen Amerikanın en popüler ve nüffizln politikacısı kardesi Scnatör Ken nedy'e de danısmanlık vaprnaktadır. Pnlitzer ödnlünü kazanan meşhar kiUbı < 1,000 Gün», müteveffa Kennedy'nin Baskanlık devresini anlatır. tlantık dunyasının önumuzdekı yıllardaki buyuk paradoksu, Avrupa ve Amenkanın kulturel alanda yaklaçırken siyasi bakımdan birbirlennden uzakla;malan olacaktır. Avrupanın dunya meselelennde gıttıkçe daha bajımsız bir >ol ızleveceğl muhakkık c:bı. Sebeplerı. Amerıkan dâvâsma guvensızlık, peşın jargıUr veja narsızm olabılır. Fakat buna rağmen, cenç Avrupalılar. ıtiyatlar, zevkler, hevesler ve bağlantılar açısından gıttıkçe daha fazla Arnerıkalılaşmaktadırlar. Meselâ Amerıkanın Vietnana polıtikasını takbih ederlerken blucin giymektedirîer. CocaCola veya çalkalanmış sütlü kakaolarını yudumlamaktalar. roc'n'roll müzığine ayak uydurmaktalar veva televızyon programları hakkında gevezelik etmektedirler. de »olaylıkla taht kurabilıyordu. tıkçe Avrupalılaşmasın» tanık oBugun ise durum iersine donmüş labılinz. Çunku eskının yenıleştur. Modernleşme pğıhmi, Komesı. yenının de e^kımesı tarıhmunıst İmparatorluğu gençlığı1 sel bir kaıdedır. Amerika, ılk modern toplum olması itibany nin kalbinde bıle taht kurabıl i Bukres, Lenıngrad. I la, eskıleşmenın (1) numaralı a mektedır. dayıdır. Bâzı konularda hâlâ mo Mosko\a, Prag ve Varsovadakı I komünıst genciık, Batılı çdğdasl dernhğm öncusu olabıliriz. Falarının eristığı ımkâıları arzu L kat Avrupa, Amenkan kjliurü ve gıpta ile ızlemekteJır. Boati ve tecrubesmden yararianmak les plâkları, Felhnı ve Gclard'ın djrumundadır Tıpkı bizım, On T örulmesinden sonra, insan gucu ihtiyacı tamamen yabancı ulkelerden sağlanmaya başlannuştır. Bu ithalâtın sonucu olarak çalışabilir nufusun toplam nüfusa oranı yukseltilmiştir. Oyle ki artık dışardaıı adam Ithali çalışabilir nufus eksikliği için degil. ekonomideki gelismenin gerektirdiği insan gucü ihtiyacı için japılmaya başlanmıştır. Sava; sırasındaki doğum eksikliklerine gelincc. artık savaş sourası doğmuş nufus >a\aş >a\aş calışma çağına girme>e başlamıştır. Bu durum. ileriki >ıllarda gittikçe artan bir şekilde Almanya'mn nufus yapısında insan sııcıi boşluğunu kapatmaya başhyacaktır. Böylece. işçi ithalinin tek gerekçesi diğer etkcnlerin imkân verdiği iktisadi gelismenin, \erll İnsan Riicu ile karşılanamaması olacaktır. Bu sebeple, Uerki yıllarda gecmiş vıllara ktyasla daha az adam ithali beklemek >erinde olur. • Imanya'da yabancı işci talebinde azalan bir • ™ trende eecilmesinin bir ikinci sebebi de, sanavi yapısında daha az insan kullanan tekniklere doğru gecilme^idir. Bunun birinci orneğl komür madenlerindcki duraklamadır. Akar yakıt gittikçe daha geniş olçüde kömiıre ikame edilmektedir. İhracat eeliri ile ithal edilen akaryakıt. daha ucuz bir şekilde sana? iin ve tıiketicilerin enerji ihtiyacı nı karşıiamaktadır. Bu, komıır sanavii >erine ihracat sana^ıinin ikamesi demcktir ki, ihracat için calışan sana>ide daha az işçi (%e cok daha az ya1 bancı işçi kullanıldıği bir gerçektir. Avrica, birçok sanavi kollarında otomasyona (az insan çok makina ile iiretlm) gidilmektedlr. Bu durum her şeyden ön cc. aynı sevi>ede uretimiıı daha az insan gücii ile yapılmasma imkân \ermektedir. Kaldı ki, otomasyonun ilerlediği sanayi kesimlermde yabancı isçinin yeri düsüktür, Yapılan bir anket Almanyada ça lısan Türk işçilerinin 'İ41 inin hiç âlet kullanmadan. *b<6 smın da makina kullanmadan çalıstığını jldstermiştir (1). Deraek oluyor ki. makinalaşraanın ilerleyip yaygınlaşmaM. hem daha az işçi kullanılmasına sebep olmakta. hem de bu daha ax işcinin jabancı işci olması imkânını azaltmaktadır. •••• • ••• D OĞ D M KIZIMIZ'ı Dostlarımıza mu.delerı?. Ülkü ve Hüsamettin E K 1 N Avdın 1112 966 lCurrhunyet 14633) yin ermektedir. Son yılda Almanyada bir iktisadî ya vnslsma olrnns, bunun flk sonucu tabll yabanci Işcller uzerinde kendini göstermiştir. Bir ülkenin belli bir is kolunda yavaşlflma ve duraklama olursa. önce yubancı işcileri işsîr bırakması tabiî karşılanmalıdır. Öylevçe mesele. Alıuau\adaki iktisadi > avaşlamanın yabancılarla birlikte Mmanlnrın da çalıştışı iş kolİannda ne derecede issirllge sebep olaeağidır. Baska bir de>isle. işci ihracı sanajiindeki duraklamanın ge nişliğini. Almanvadakî iktisadî duraklanıanm Almanlarm da tâlip oldukları işlerde ne kadar bir azalma olacağı hususu belirliyeeektir. ısarda AlmanyaO dageniş calısan işçilerimizia '/>tT siihracunızın calışmaktadır. dolayısiylc işci kaderini ölçüde Alman sanayiinin durumu tâ A YEFAT Baromuzıın 1007 Sic;l Sarısında ka'.ıt!ı 13/12 1966 Sall gunu vefat etmıştır. Cenazesı 15/12 '19OT Per^embe cunü CBugün) Saat 13 30 da Taksim Rum KılUe«mde yapılacak merasimi rnütaakıp alınarak ebedi l^tırahatgâhına tevdı edılecektır Kederli Ailesıne ve Meslekdaşlarırnıza ha^isglıijı dılerız ISTANBrL RAROSU REtSLtGI Cumhurıvît 14654 Avukat AHİLYA MOSHOS Alman ekonomisinde yavaşlama öce Alman>a'daki iktisadî gevşemenin öne* minl goreHm. İstatistikler son yılda Altnanyada birçok is kollarında gerileme \e bazılaruıda da sanajlleşmiş diğcr ülkelerc kıyasla çok yavaş bir eelişme olduğunu ortaya ko>maktadır. Aşaçıdaki tablo, 1965 haziranından 1966 haziranma kadar toplam OECD u"îclennde (Airupa'nın Batı Bloku ülkelcri^ 4merika. Kanada. Japonja) \c Almanyada ceşitli 1C faaliyet kollarında iktisadî gelişmenın hızını göstermektedir. Haziran 196J Hatiran 1965 Artış (azalıs) yüzdesl A1man\a OECD Aiman\a OECD Almanva OECD Almanva OECD Almanya OECD Almanya OECD 2.8 7.5 4.1 33 3.2 8.0 22 0.2 9.6 İİİİ •••• •••f •••• ••mi •••• Cumhuriyet 14S38 KAYIP Üskudardan aldığım nufus cuzdanımı kaybettım. Hukumsıizdur. Aynur Yerderın (Cumhuriyet 14657) Sosyal engeller ununla bcraber, makinalaşmannı girmediğt kesimlerdc Mmanlann istemediği işlerde ça lısan >abancıların hu işlerl daha bir müddet görme leri beklcnebilir. Bıınlar, temizlik işlerl, sanayide âletsiz \e vasıfsız işçinln yapabileceği diişiik gelirli işlerdir. Diğer iş kollarında issizliğin artması, ilk once yabancı işçilere yol verllmesine sebep olacaktır. Son olarak. Alman ekonomisinde çalısan yabancı işcilerin önüne gittikçe büvüyen sosyal engellerın de çıktığını hatırlatahm. Son seçimlerde hızlı bir ilerieme kaydetmiş olan Alman Mllllyetçi Partisinin (as'ırıda nazilerin hortlayışı olarak yorumlanmaktadiri seçimlerde işlediği başlıca tema yabancı işçi düşmanlığıdır. Pis esmer derili yabancılar. iyi sarışın Almanlan işlerinden etmektedirler. Bir ütfcede çok sayıda yabancı işçi çalıştmlnta suım enindr«>nunda boyle bir düşmanlık nyandırmasi. sosvolojik bakrmdan kaçınılması giiç bir olaydır. Basît halk tabakaları. yabancı Isçlleri, ekonomiye sağladığı üretimle (daha temiz sokakiar, yerlılerin kendilerınin yapmıyacaklan işlerin j'apıl mış olması, başka türlıi ulasılmasına imkân olmıyan milli gehr sevnesine ula?ılmıs olması^ degerlendirmemekte. kendilerinden farklı, dillerini konuşa mıyan. yerlileri işlerinden eden. çeşitli kötülüklerin kaynagı olan, istenmlyen bir grup olarak förmektedirler. Yerlilerin yabancı işçilere karşı gittikce artan tepkisi. İsviçre hukumetini işçi ithatini durdurmaya itmiştir. Sosyal bakımdan Avrupada ^abancı işcilerin zencıleşmesi olayı. hükumetlerce kesin tedbiıler alınmazsa, toplum psikolojisinin çabucak >aygmlaşan marazi bir gelişmesidir. Îİİİ SANAYİLER TOPLAM SANAYİ MADEN: İMALÂT: TEMEL MADENLERı MADEN ÜRLNLERİ: DOKUMA: •••• İİİİ :: :: *••• • IBII Sıyasetımız gun geçtıkçe tahammü) edılmez bir hal alırken, Amerıkan şiıri Avrupalıların hislennı ateşlendırmckted:r. Politıkacılarımızdan nefret edilırken, fılm vıldızlarımıza, halk şarkılarımıza, realist romancılarımıza, dil bılimcilenmize, suyumuza, buyurnuza hayranlık artmaktadır. Amerıkan tutumuna yoneltilen her tenkidi, medeniyetımize «adâkati ifade eden bir davranıs izlemektedır. ELEMANLARI ARANIYOR Neden ? 0.8. N • ••• 33 57 İİİİ !•*• Kaynak: OECD. Industrial Production.Third Qutrter, 1%6. abloda da görüldügu gibl Almanyada son yılda iktisadî faaliyct OECD ülkelerindekl fcütun sanayi kollarındaki gelişmenin altında kalmis. hattâ bazı kollarda (maden ve temel metal üretimi, demir çelik \b.> gerileme olmuştur. Bu tablo haziran 196« > a kadar olan bir yıllık sonuçları vermektedir. Eylul sonu itibarile dnrum daha da kötiıdür. Top larn sanayi urerlmi eylul ayında bir önceki >ıla kıyasla '•18 gerilemiştir. Acaba Alman>ada sanayidekl bu gerileme devam edecek mi? Bizim Için daha önemlisi, bu gidisin Işçi talebi üzerindeki etkileri ne olacaktır? Birinci soru hakkında çok etraflı tahlillere girişmeden kesin cevap vermek imkânsızdır. Fakat bu duraklamanın işçi talebl. özellikle yabancı işçi talebi üzerindeki etkileri ve bunun dc\am derecesi hakkında bazı yargılara varabiliriz. T Sonuç ukarıda savdığımız uzun vâdeli sebepler (Almanya'nm nufus yapısında çalışabilirler açığınm kapanma yolunda oluşu, ureümde sermaye lehine emek ikamesi, işçi ithaline sosyal siyasi dırenmenin artısı1 esasen bu gelişmeyi yavaşlatmaktadır. Bu yıl Alman ekonomisinde gelişen durak lama. bu uzun vâdeli ^a\aşlamayı bıisbütün hızlan dırmıştır. Bununla beraber. Alman ekonomisi gelecekte, tekrar sadece kendi iş gucıi ile ulaşamıyacağı üretiın hedeflerini gercekleştirmek yoluna girebilir. Nitekim son yılda durgunluğa rağmen Alman ekonomisine >apılan dayanıklı makina ve teçhizat dış siparişleri gcnellikle diğer kesimlerde gb rülen gelışmeden cok daha yuksek hir artış ı°blT.7> gbstermiştir. tktisadi gelismenin >erli işgüciı ile karşılanamıyacak kısımları \e verlilerce yapılmak istenraijen işler gene >abancı işgıicü ile yapılacaktır. Fakat her halde. işçi gelirlerinin gelecck yıllardaki artıs yoııundeki se^ri hakkında, Türkiyede resmî çevrelerce daha once yapılan tahminlerin çok ijimser olduğunu ve bunların yeniden gözden geçirilmesuıin daha gerçekçi olacağını soylemek mumkundür. (1) Prof. Dr. Kermin Abadan, Çıkmaza Doğru, Milliyet, 6 Aralık 1966. • •«•••••**••••••••••••••*Rt••••«••••••••••••*••II[••«•••••••k • (••••••«••••••••••••I•••t•>••••••••••••«•••••••II••••••••••••> •••• •••• •••• eden? Bâzıları, Amerıkan medeniyetinın bâlen <jıs polltikamırdan çok" âfâha" kalv teh blduğunto' tleri süreTjllirler. Fakat meselenin esası çolc daha derinlerdedir. Meselenin esası Avrupanın Amerikalaşması değil. genel olarak Batının modernleşmesidir. Amerika, Ondokuzuncu Asırda, Tocquevile'an de ı«aret etmis olduğu gibi. teknolojık dinamizmı, açık fıkirhliği, gelenekleri ve «tatuyü ınkârı ile ilk modern toplum idi. İlk modern toplum fertlerine sadece mal ve hızmetler sunmakla yetinmeyıp, yeni bir hayat tarzı ve özelhkler getırdi. Duhamel, 1920 lerdekı Amerika ızlenimlenni, «Gelecefin yaşantısından sahneler» başlığı altında topladı. filmleri, elektronık rnuzık, Pop sanatı, gerçekçılik akınıı, hattâ mariyuana ve LSD.. ı iiii Eskinin yıkılması Uzun vadeli gelişmeler lmanya'nm hızla yabancı işçi talep etmesinin iktisadi gelismenin yanısıra bir başka sebebi de \ardır. ikinci Dün>a Savasında. bu ulkenin çalışabilir yaştaki nüfusu geniş olçude kırılmıştır. Orta yaştaki nufusun. bzellikle erkek nüfusun. savaşta kınlması çalışabilir yaştakilerin toplam nufusa oranını geniş olçude azaltmıştır. Ayrıca yetişküılerdeki bu boşluk, sa\aş yıllannda ve hemen sonraki Mİlarda doğumlaruı mutlak sayısını da onemli bir şekilde azaltmıştır. Calışan niifus eksikliği önce geniş ölcüde, Doğu Alman\adan sağ lanan insan gucü göçiı ile kapatılmış, kısmen de yabancı işçi ithaline gidilmiştir. Berlin Duvarının •••• •••• •••• A ' dbkufün'cV Asırdâ'AVrUöa tecrübe ve teknolojisinden yararlandığımız gıbi. Avrupanın liderlıği ele geçırmeye baslayacagı günler uzak değildir. âlen, modern sanatların en karakteristiği olan fılm endüstrisinde Amerikayı gerıde bırakmıştır. Bugun, genel olarak Batı Avrupa Kuzey Amerıkadan daha dinamık bir hüvıyete sahıptır. Uzun vâdede, Atlantik camiasınm bu kulturel hayatiyetı, hâlen geleceği politikacılanmızı bırbırlerinın boğazlanna sarılmasına sebep olan açkeri ve siyasi ittifakı ikinci plâna atabilir. Atlantik dunyasındaki külturel yakınlaşmasının gelecekte NATO'dan daha etkılı olacağını rahatlıkla <ddıa edebılırız. 30 yıl önce, faşızm ve ekonomık buhranlann karanlık dünyasınakat Ondokuzuncu Yüzyıl Av da. komünızm gençlığm gonlunrupasında modffrnieşme rutıu, temellen (eodalızm olan bır mukavemetle k3rşıla^tı. Netıcede, hızlı sınaiîesme Avrupanın geleneksel yapısım yıkmağa kâfı gelmedı. İkinci Dunya Savaşının eskıyı yıkıp AvTupa>a hareket kazandırmasını beklemek gerektı Kısacası, tkıncı Dunya Savaşı Avnıpayı Amerikanlasmaja hazır bir hale getırdi. Fakat peyk leşme değıl, Amerikanın ılk modern toplum oljnası açısından.. Bugunun Avrupası. Yırmınci Asrın Amerıkası oıçiminde tanımlanabihr. Tıpkı Asyanın Yırmı birinci Asnn Arnerik^sı olabıleceğı gıbı. Önumuzdeki yıllarda, Avrupanın gittikçe Amenkanlasmaktan uzaklaşması, Amerikanın da gıt JRAYER TARIM İlâçlan Sanayi Ltd. Şti.den tstanbul Merkez Muhasebesi ile İzmir Şube Muhssebesinde istihdam edılmek üzere, Yuksek Ticaret veya Ticaret Okulu mezunu, kâfi derecede tecrübeli, askerliğini yapmiş, nzâmî 35 yasmda, tercihan yabancı lisana aşina elemanlar aranmaktadır. İsteklilerin fotograflı, yazılı müracaatları ile hâl tercümelerim P.K. 13 Tophane/İstanbul adresine göndermeleri rica o I u n u r YILDIZ 1341/14655 HJ En güçlü silâh M F odernleşme ruhunun bâzen ıfrata kaçtığı rtoğrudur. Fakat modernlıği koru korune yermekten kaçınmalıvız. Çunkü modernlik, Batının en güçlu sılâhıdır. îşte yazımın oaşında Uaret ettığım bu bıiyuk paradoıts Avrupa ve Amerıkanın kulturel alanda yaklaşırken, siyasî bakımdan birbırlennden uzaklasmaları . Batı dünyasını soğuk harp havasından kurtarabıhr ve ortak hır karde^lik ve ümit vasatında bırleştırebilir. «\eıc Yok Herald Tribnne • Washinçton Post» gazetesinden tercüme edilmistir. İstarıbul Bölge Ticaret Müdürlüğünden: Anonim ve eshamh komandit ve hissedar sayısı 20'den fazla limited şirketlerle kooperatiflere Şehrimizde faaliyette bulunan anonim ve hissali komandit v* hissedar sayısı 20 den fazla limited şırketlerle kooperatiflerin 1966 hesap yılı genel kurul toplantısı içın en geç 15 ocak 1967 günune kadar Müdürlüğümüze iki nüsha dilekçe ile, müracaat derek toplantı goin ve saatini tesbit ettirmeleri, toplantı günleri Müdürlüğürnüzün imkânlanna göre ocak, şubat ve mart aylanna serpiştirilmek suretiyle tertipleneceğinden dilekçeye gün yazılmaması ve Müdürlüğümüzden gün alınmadan ilân yapılmaması önemle rica olunur. (Basın 24773/14645) DUYURUYORUZ •••• Her yılın uğurlu âdeti, her YILBAŞIPİYANGO'" İKRAMİYE TOPLAMI yııln büyük heyecanı Ufc V Devlet Güzel Sanatlar Akademisi Mudurlugunden: Akademimiz kütüphanesinde çalışmak üzere en ax lisc mezunu ve îngilizce, Almanca veya Fransızca bilir bir raemur sınavla alınacaktır. İsteklilerin 657 sayılı kanunun aradığı şartlan tsşidıkiarınj gösterir belgeleri ve hangi dildsn sınava Kirmek istedıklerini belirtir bir dilekçe İİP 30/12'1966 günune kadar müracaatları ilân olunur. (Basın 24586/14628) 52 MILYON Lira ba^ınıza konabilir Bu büyük yarışa katılmız. Talih kıışu kendiliğinden değil jgAUCfc MİLLÎ PİYANGO araclığ. üe ••••••••••••••••••••••••••••• ••••• •••• (Basın 24623 14G37) Teknik Eleman Alınacaktır Belediyemize yevmiye ücretle Kadastro Fen Memuru veya Kadastro Teknisyeni almacaktır. İsteklilerin İskenderun Belediye Başkanlığina caatları duyurulur. müra(Basın 24719/14638) t LÂ N s" 1 • • • • • • • • • • • • • • • • • » » » • • • • • • • • • • • • » • • • • • • • » » » »* » • • • » • » • • • • • • • • • • •»•• • • • • • • • • • • » •• • • • • • • »•••.» • | Nimbüs • TAKSINDE KO$E PALAS APARTMANININ AZ SAYIDA nALAn mıw>ınıiL nu^L THLMU HrHnınHmmn H& U M I I U H KAIAN . . . . : • | KALORİFERLİ MARLEY DÖŞELİ DAİRELERİ \ ! 64.000 ile 81 BİN TL ARASINDA SATILMAKTADIR İ j (52.000 TL. Peşin bokiyesi 24 ay taksitle) İ Apartmanm kat mülkiyeti ta«it edümlg olup Dalrelerin tapu takrirleri derhal Müracaat: Köjepalas B kapısı No. 4 Kazancı Camii Karsısı Taksim. verilmektedir. •••••••••••••»•••••••»••••••••»•< >•••••••»•••••»••••••••••••••••••••••»•••••••••»••••• Reklâmcılık 4875/14659