Katalog

Öğretmenler, ana babalar! E6İTİM Ansiklopedısi çıktı. Bayilerds bulunur. Fasikülü 5 lira. Her ay bir fasikül. On fasikülün tamamına şimdiden abone olanlar için 30 lira Sipariş adresi: Ansiklopedi Yayınevi, PJC 7 Bahçelievler Ankara. İkicci fasikül 15 Ka«mda çıkıyor. Cumhuriyet 13238 umhuriye 43. yıl soyı 15191 K U R Ü C T J S Ü : CTJNUS N A D İ Telgraf v e mektup adresfc Cumhurîyet İstanbol Posta Kutusu: tstanbal No. 246 Telefanlar: 2 2 4 2 9 0 2 2 4 2 9 6 2 2 4 2 97 2 2 4 2 9 8 2 2 4 2 9 9 PLIĞINIZA YENİ Bİ OMANLAR î o Pazar 13 Kosım 1966 ahmetli Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel komünizme karşı idi. O kadar ki, komünizmle savasmak iddiasını taşıyan \e Devlet bütçesinden para yardımı alan derneklerden birinin onursal başkanhğını kabul etmişti. Fakat rahmetlinin bn görevi pek kısa sürdü. Zira, komünizmle savaş parolası altında bu dernegin bal gibi gericilik propagandası yaptığını çabucak gördü ve partiler üstü kişiliği blr istismar konusu edilmesin kaygısı içinde onursal başkanhktan derhal çekildi. Cumhuriyet öncesi bir kuşaçın çocngu olmakla beraber babacan Gürsel, devrim ılkelerine baglı, su katılmamış bir Atatürk'çü idi. 27 Mayısa kadar ömrü boyunca politikadan nzak yaşadıfı için kimi ayak oyunlarını ilk bakışta iyi göremiyor, ama gör<hiğü zaman da şaşmaz gafdoynsu ile dnrnmu kavrayıveriyordu. O başkanhk hikâyesinden hemen sonra basına verdiği bir demeçte komünizmle en kestirme mücadele yolnnnn yurdtınıuzda komünist partisi kurulmasına izin vermekle açılacatını söylemisti. Böylece kimin ne oldnğu açık seçik ortaya çıkacak, fikirler kamn oyu önünde demokrasi kurallarına uygnn olarak çarpısacak, taslı sopalı yobaz saldınları önlenecek, maksatlı snçlamalar ve iftiralar büyük ölçüde azalacaktı. Komünizmle mücadele maskesi altında düsünce özgürljiğüne ve Atatürk devrimlerine karsı sinsice yürütülen yıpratıcı saldınları da etkisiz kılmanın en kestırme \ollarından biri idi bn yol. Nitekim o sıralar hükumet sorumunn omnzlannda tasıyan saj ın Suat Hayri Crgüplü, rahmetli Cumhurbaşkanının düsüncesine katılmış, o da basına aynı paralelde bir demeç vermişti. tki devlet adamının beraberce savnnduklan bu düsünce nedense kamn oyunn pek ilgilendirmedi. Ne Parlâmentoda, nc de basında dise dokunur bir tepki uyandırmadan, alnımızı oksayan bir vaz rüzgân hafifliği ile geçti gitti. • Rahmetii Gürsel'in basKanlığını reddettiği komünizmle saAaş derneği şimdi ypniden celâllenmis. Bütün Millet Meclisi ve Senato üyelerine postaladıği birer mektupla, âdeta direktif verircesine Parlâmentoyu büyük tehlike karsısında dürtüklüjor, harekete çafınyor. Komünizmle mücadelenin en güçlü silâbı milliyetçilık ya, Parlâmentodaki bütün milliyetçiler birleşmeli, partiler üstü bir «millî birlik» topluluğu mevdana getirmeli inıisler. Ondan sonra? Ondan sonra cfendim, «millî birlik» halinde birlesen sayın senatör ve milletvekilleri «komünizmin basını ezip, Türkiyeyi oçuruma eitmekteıı kurtarmak için, kanuıı maddelerini daha da siddetlendirmeli ve sektirmeden uyçulanmasını saşlamalı» imişler. Daha, daha sonra? Daha sonra efendicağzıma söyleyim «yarınlarımızı teminat altına almalı» imisiz. Yarınlanmızı teminat altına almak i< in de yapılacak en verinıli bareket sadece adı «Millî KJitim» olan Törk maanfini eerçekten bir «Millî Maarif» haline getirmek ımis. Peki bngünkü Millî Eçitimin kusnru ne imis. Efendim, Cnmbnriyetin ilk yıllanndan sonra «gençler için bava ve su kadar lüznmlu olan mazi sevgisi, millet ve vatart askı, Türklük ruhu verebilen madd«ler yavaş yavas azaltılmıs, tarih programlanndan Türk tarihine ait kısımlar, azaltıla azaltıla kusa döndürülmüs, bu ise «Millî kültürün insan cemiyetlerinin havatındaki rolünü bilenler için millî bir facia» imis. Gördünüz mü fasist manifestosvnn? Komünizmle mücadele oğrnna kollan sıvayacakrnıs. tlkin, Hnkuk bilçinlerimizin çok afır, battâ Anayasaya aykın buldngn 141, 142. T.C. Kannnn maddelerini daha da şiddetli kale getireceksiniz. Memlekette Ama Ne güçlü Savaş! "Milletin direnme Gençlerin çatışmasında hakkı vardır,, halktan da yaralananlar oldu Yeni Maliye ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Türk îş ile bazı öğrenci kuruluşlan tarafından dün düzenlenen «Amerikayı tel'in mitingi» Gürsel Meydanında bittikten sonra, usulsüz olarak yürüyüşe devam eden bir grup, Amerikan Haberler Merkezi karsısında toplanarak Amerika aleyhinde bağırmaya başladığı sırada, kendHerinin «Milliyetçi» olduklarını söyleyen diğer grupla çatışmış, bu sırada her iki taraftan birçok kimse yaralanmış. birçok kimse de nezaret altına ahnmıştır. Polis yetkilileri, Amerikan Haberler Merkezi önitade toplanan kalabahğa hitaben yaptıkları k o nuşmalarda, «Türüyüş ve mitingin sona erdiğini ve kanunsuz olarak devam ettiğini» belirterek, Kızılay'dakı kalabalığın dağılmasını istemişlerdir. Polis'in ikazını dinlemeyen gençler, Amerikan Haberler Merkezının onunden eecen caddenin üzerine oturmuş ve Amerikan Haberier Merkezinln göndere Türk bayrağı asması İçin bağırmaya başlamışlardır. Yürüyüş ve mitingi tertip eden gençler Haberler Merkezi önüneieki Polis barıkatının onune geldıklerı anda, başka bir grup, Bulvardaki refüjden aldıkları taş ve topraklan, diğer gruptın üzerine atmaya başlarruştır. Bu sırada her ıkı çrup. bırbırme eırmış, olay sırasında bu gruplardan ve halktan, yaralananlar olmuştur. Polis, nümayişçilerden bir kısmını nezarete ahnıştır. Ankara'da yapılan Amerika'yı Tel'in Mitingi,,nde hâdiseler Demirel Bnrsa kongresind»Jtonuştu Müesses nizamı yıkmak ı'steyen/ere karşı SATIR, ORTANIN SOLUNU SAVUNDÜ ADANA Bölgemızde «istirah»t jezisi»ne çıkan eskı CHP Genel Sekreteri Kemal Satır, öncekı gece CHP ll Merkezinde yaptığı bir konuşmada, «Ortanın »oln'nn Karultay kabul etmistir. Bnnnn karşısına çıkmağa kimse cesaret edemiyecektir. Ortanın solunun karsısında kimse dnramıyacaktır. Bizim yolumuzdan komünistler memnun değildir. Çünkü, biz, ortanın solu ile komünizmi önlemis oluvoruz demiştir. Satır, konuşmasmda, özetle şunları söylemiştir: «AP iktidan bn gidişle çabnk yıpranaeaktır. Haksızlıklara baslamıstır. Ceyhan Ticaret Borsasını feshetmeleri bnnun en yakın örneŞidir. Bnnlar, saskınlıfın ''•'^•^iflir • CHP; öıel tesebbüsün, servetin, mülkKet bakkının düşmaııı değildir. Ortanın soln kimıenin malı de|il, CUP'nin malı olmns tur. Bu karars ayak uydurmak istemiyenler, sanslannı 1>aska yerlerde denemek zornnda kalacaklardır'» m BURSA Adalet Partisi Bursa ll kongresinde konuşan Başbakan Demirel, kendisinin AP lzmir ll kongresinde yaptığı konuşmanuı tepkilerine cevap vererek «Meşru nizamı yıkmak istiyen âsilere karsı milletin direnme hakkı vardır» demiştir. Demirel AP'ye taarruz edenlerin ashnda Anayasaya taarruz ettiklerini ileri sürmüş ve «Adalet Partisinin programı ve me sul şahıslarının konuşmalan tetkik edilirse Atatürk'ü ne kadar doğru anladığımız ve O'nun âmâline ne kadar iyi hizmet etmekte olduğumuz meydana cıkar» demiştir. HALKIN SİLÂHLANDIRILMASI emirel, AP lzmir tl Kongresinde yaptığı konuşmanın yankılarına değinerek şunları soylemıştır : «Benim tzmir konnsmamı ele alarak birçok spekülâsyonlar yapıldı. Bu spekülâsyonların içinde acaba halkın silâhlandırılmasından mı bahsedilivor, gibi snaller ortaya atıidı. tzmir konnsmamda bn sua'.lcrin hiçbirisine mesnet teskil edebilecek bir beyan yoktur. C. BILGEHAN D TMTF Kongresi bugün baslıyor Bugün Adapazarında başiıyacak TMTF yıllık kongresi munasebetiyle TMTF tkinci Başkanı Cavit Savcı. Manisa Yüksek Oğrenim Gençliğinin kışı geçıreceğı çadırda bir basın toplantısi düzen lemiş ve «Çadırda yaşıyarak öğrenina yapmak morunda kalaa 0nivenite gençliğinden tam biı randıman beklemek, öne sürdüğü fikirleri tenkid etmeye kalkmak in safsızlık olur. demiştir. ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) lylaliye Bakanlığina atanan ve " d u n görevine başlıyan eskl Devlet Bakanı Cihat BUgehan, verdıği demeçte. «Bütün gayretle rimiz, Türk ekonomisinin ve Türk parasının istikrannı muhafazada devama vönelecektir» demiştir. kJalıye Bakanı olarak dün görevine başlıyan Cıhat Bilgehan, en önemli fec u olaraK 1967 bütçesinin Parlâmentoya su nulmasmı ele aldığını beliröaiş ve şöyle demiştir: «Bugün görevime başladım. En önemli konu olarak 1967 bütçesinin Parlâmentoya sunulması tşl vardır. Bu hususta Bakanlıktakl çalışmalar devam etmektedir. Yüksek Plânlama Kunılu toptantısından sonra çününde bütçevi takdim edeceğfa. Bütün gayretlerimiz. Iürk ekonomisinin vf rürk parasınm istikrarını muhafazaya devama y8nelecektir.» Bakanının ilkdemeci DEVLET . BAKANLIĞI İKTİSADEN GÜÇLÜ ZÜMRELER adece iktisaden hür, knvvetli zümrelerin varlıgının önemini ve bunlann hükumet knvvetleri ile yapacaklan işbirliğinin, hürriyet düsenini müdafaadaki ehemmiyeti belirtilmis(Arkası Sa. 7. Sü. 6 da) YÜRÜYÜŞ Tandoğan Meydanında bin kıyıye yakın bir topluluk, saat 14 te bir öğrencinin «Amerikalr lann emperyalist hareketlerine karşı ilk Türk hareketini başlatıyornz. Uğurln olsnn» sözleriyle yürüyüşe başlamış ve Gazi Osman Pasa Marsı şu değişik şeklıyle hep bir ağızdan söylenmiştır«Tuna nehri aksam diyor, Amerika Türkiye'den çıkmam diyor.» «Go home Satılmışhr kahrolsun Üslerimizden çekilin Bağımsız Türkiye • Defol, git Amerika Emperyalizm kahrclsun • Millî petrol. işçi, köylü çok vasa» sozleriyle tempo tutturarak Samanpazan yoluyla Cebecıys doğru yürüyüşe devam eden işçi ve gençlerin taşıdıkları şu r!3vizler, dikkati çekmistir: «Türkiye Vietnam olmayacaktır • Türkiye'nin altı da, üstü de bizimdir • Johnson baddini bil Vietnamlı, içunizde senin kinıni (Arkası Sa. 7, Sü. 3 de) Mitingcilerden bir genç polisler tarafından götürülürken (üstte) ve olaylar sırasında yaralanan bir kadın (Fotoğraf: Mustafa İSTEMİ) Bir öğrenci, sıraya dizdiği gocuklarla kadınlardan 5'ini öldürdü S MİTİNG YAPACAKLAR Üniversiteye gıremiyen gençler, onumuzdekı salı günu miting yapacaklarını bıldırmişlerdır. Devlet Bakam Cihat Bıtgehan"in Maliye Bakanlığına atanmasiyl* bir Devlet Bakanlıgı boşalmıştır. Anayasanın 106. maddesı uyarınca on beş gün ıçtnde bu makama da bir atanma yapılmesı gerekmektedir AP çevreıerınden sızan haberlere göre. Demıre! Baş bakan Yardımcılığı pâves'ndi olan Devlet Bakan'.ığına tsparta milletvekıli Dr Sadettin Bügıc'ın gelmesıni arzu etmektedir Ancak, A.P nin başka çevrelert At> Demirerin btiyük kongre an'esır.ds bu makamı vine kaydmna japmak suretıyle dolduracagı, nüyük fcongreden sonra başka de*işikliklerle yeru bır kabine yoluna gidecegini öne sürmüşlerdır. BOŞ Tasarruf Bonolarının kaldırılması istendi ANKARA Bakanlar ile Türkîş temsilcilerınin yaptıkları ışçı sorunlarıyle ilgıh toplantı dun gece sona ermış, toplantıda İktısadi Devlet Teşekkullerı yönetim kurullarına isçi temsilcisi alınması konusu, Tasarruf Bonolarının kaldırılması meselesı de goruşulmüştür. Toplantıda îktisadi Devlet Teşekküllerinin yönetim kurulla (Cumhuriyet Bürosu) rında işçüerin temsılı konusunda görüşlerıni açıklayan sendıkacılar, bu konuda çıkanlan kararname ile sadece 7 teşekkül yönetim kurulunda ışçılere gorev verildığinı bildirmişlerdır. Sendikacılar, çimento, şeker. kâğıt, azot ve petrol sektörlerindeki îktisadi Devlet Teşekkullerı yönetim kurullanna da bir an (Arkası Sa. 7, Sü. 5 de) MESA. ARIZONA (AP) 18 yaşında bir lıse oğrencısi, burada bir guzelleşme salonunda 7 kadın ve kızı yere yatırmıs, tabanca ile başlarına ates ederek, 5'ını öldurmuştür. Polis, Robert Smith adlı oğrencının suçunu itıraf ettiğmi ve başka yerlerde kutle halinde adam öldürme hâdıselerinden ılham aldığını bıldırmiştır. öldürülenler, 27 yasındaki Bayan Joyce Sellers, 3,5 yasındaki kızı Debra ve Mary Margaret Olsen, Glenda Carter ve Carol Farmer adlı kız öğrencilerdir. Bayan Sellers'in 3 aylık bir kızı agır yaralanmıştır. Burada çalısan Bonita Sue Harris adlı bir kız da, yaralıdır. Polisin bildırdığine gore, eli tabancalı öğrenci. kadın ve kızları, başları merkezde toplanmak uzere bir araba tekerleğinın çubukları gıbı yere yatırmıs, sonra da birer bırer başlarına tabanca ile ates etmistir. AYBAR'I LONDRA'YA 400 ÖĞRENCİ UGURLADl Demirel. Gülek ve Aybar İstanbul'a sreidî ANKARA (Cumharivet Bümsm T t P Genel Başkanı MebmPt Ali Avbar «Milletlerarası Sava« Sucluları Mahkpmpsine» katılmak üzere tstanbul üzerinden Londra va giderken Esenboga bava «lanmda 400 kadar önıversite öSrcncisi tarsfmdan tezahüratla uğurlanmıstır Aynı uçakta Başbakan Sülevman Demirel, T İ P Genel Baçkanı Metımet Ali Aybar ve C H P Adana milletveIrilı Kasım Gülek dün saöah saat 8 00 de avnı uçakla tstanbula aıt mışler takar nava alanında birbır lenvle konıısmamıslardır Başbakan Demirel ıse Bursa ıl koneresınde bır konuşma vapmfls üzere Ankaradan avnlmıştır Sabahleym Esenboga hava alanında olağanüstü oolıs tedbirlen alınmıstır Hava alanındakı polis tedoın ile sadece C H P lı Ka^ım Giıfe'î ilgılenmış ve îtrafına sebponı sormuştur Basbalranla Mphmı' Ali Aybar'ın Kenrtısı ile oırlık'e avnı ueakta sevahnt edeopğmı > g reninee «<>h oh ne ıvi ikisi IIP de sohbet eder bir saatlih volu ça eeciriri/» demıştır TUTULAN GÜNEŞIN İLK DEFA UZAYDA RESMİ ALINDI ASTBONOT LOVELL \ (D1Ş HABERLER SERVİSİ) + NADtR NADİ (Arkası Sa. 7, Sü. 1 de) CAPE KENNEDY «Gemini12» nin pilotları James Lovell va Edwin Aldrin, dün güneş tuhılması olayuıın isten;len fotoğraflannı çekmişlerdir. 5.40 metre biıyüklüğundekı uzay gemisinı ve kameralannı 7 sanıye süren güneş tutulmasına göre ayarlayan astronotlar, ilk dpfa bir guneş tutulmasmı, uzayda fotoğr.ıHarla tesbit etmiş bulunmaktadırlar. Gözlerini koruınak üzere ozel şekılde filtre geçirilmiş pencerelerden Lovell ve Aldrin, guneş tutulmasının resimlerini, Gıiney AmerikT sahilleri yakınındaki Galapagos Adalan üzerinde, mükemmel bir şekilde almışlardır. As'tronot Aldrin, daha sonra, «Gemini12» nin kapağım açarak, başını 2 saat ve 15 dakikadan daha uzun bir süreyle boşlufta uzatmış, yıldızlarla dünyanın foFatih ilkokulu birinci sınıf öğtoğraflannı çekmiştir. rencilerinden Nilgün Tınarhoğlunun difteriye yakalanması üzeri«BEN SANA ne, okulun diğer talebeleri taDEMEDİM Mİ?.» taramadan geçirilmiş, Nilgün'ün Bir aralık Aldrin «Ne güzel yakın arkadaşlarından sekizinin maozara» deyince, kumanda pıdifteri mikrobu taşıdıkları tesbit lotu Lovell: «Ben sana demedim edilerek, hastahğın diğer öğrencimi? Hem 4 günlük paralı izin, lere sıçramaması için, okuldan uhem dünyayı dolaşman temın zaklaştınhnışlardır. ediliyor» demiştir. Bu konuda Sağlık MüdürlüğüAldrin, kapağı, Türkiye saatıyle nün yaptığı açıklamaya göre, olay 18.15 de açmış ve 281 kilometre alelâdedir ve difteri vakalan geirtifada, «Gemmı12» dünyanın çen yıllara nazaran azalma göster etrafını bir buçuk defa dönduğu mektedir. Hâdisenin özellijp Nilmüddetçe, 65 980 kilometre bogun'ün öğrenci olması ve mikroyunca başını boşlukta tutup, rebun arkadaşlarına sırayet etmesi sim çekmiştir. ihtimalinden doğmuîtur HastalıAldrin'in bu çalışması, bugün ğın yayılmaması için gereken teduzay boşluğunda yapacagı 2 sabir almmış, öğrencilere a$ı yapılmıjtır. (Arkası sa. 1, SU. 5 de) İZMIR (a.a.) îzmir CKMP il teşkilâtı, 27 Mayıs devrım hareketinden sonra 14 MilU Birlik Komitesi üyesinin yurt dışına gonderilmesinin yıldönümü müna sebetiyle bugün caat 10 da Konak meydamndan başlıyarak Cum huriyet alanında sona erecek bir sessiz yürüyüş düzenlemiştir. lzmir CKMP ll Teşkilâtı sessiz yürüyüş yapacak «Uluyan Evet, bu şapkanın Ingiliz yaratıcısı ona (Uluyan Kurt) ismini vermiş. Belki de yoldan geçen erkeklerin korkacokları düşüncesiyle, şapkaya «ucu zırhlı bir zincir» şeklinde ek yapmıs «Avcı» (abir edilen bu tür şapkalar bu kışın modasında önemli yer tutuyor. Kurty> «Difteri» li çocıık sayısı 9*a çıktı ı ınn Ü 111/» fflff ff Arama sırasında cinayet işlendi İstanbul'da dün gece sabaha kadar süren büyük aramatarama sırasında 11 tabancayla 67 bıçak ele geçirilmiştir. Aramaya ilk olarak Jandarma ile Kaymakam ve muhtarlar da katılmıştır. 650 polis, 395 jandarma 113 araçla 2 deniz motorunun katıldığı arama sırasında bir cinayet ile iki yaralarna vuku bulmuştur. Haydar semtinde 24 yasındaki Rıdvan Genç, tartıştığı 19 yaşmdaki Rıdvan Oral'ı bir bıçak darbesiyle öldürmüştür Olaydan sonra kaçan kaatil, bulunamamıştır. Ayrıca aramalar sırasında ehliyetsız vasıta kullanan 15 kışi ile karnesız çalışan 30 kadın yakafinnustır. n Kadıköy'de de tramvaylar, yarın tarihe karısıyor Yarından ıtıbaren ş?hrım!î Kadıköy yakasındakı sor. trsmvavlar da seferden kaldınlacaktır. 30 sene once hizmete acıl mıs olan 8 numaralı Kadıkuy Hasanpasa ve 12 numaralı Kadıkoy Üskudgr hatlannın da kaldırılması ile îstanbulun emektar tramvaylan tarıhten sılınecektir. Bu münasebetlf vann 8 00 den itibaren tramvaylar defne dalları ile suslenecek ve halk bır gun için ucretsiz seyahat edecektir. Cıhat Bılgeban Maliye Bakanı oldu Gazeteler Y A Z I S IZ