Katalog

SÂHÎFE DÖRT CUMHURİYET 10 Kasun 196fl flTflTURK SINIF ARKADAŞLARI Blıimle b»rmb«r •tannsk ister misiniı? Diye fordu. Çok memnan oldum. Slı nanl emrederaeniı, çavnşam. Cevabım Terdim. öğleden ıonra birinei sıraya geçtim. Şimdi sağımda Mnstafa Kemal, solnmda ömer Abdülkadir Tanya var,dı. Dördfimfiı de iyl anlaşmıştık. Yeni lanıdıklar Gfinler gectikçe yeni arkadaslar edindim. Bnnların arasında Ikinci sınıfta oknyan Pirlepeli Ali Fethi (rahmetli Fethi Ok yar) da vardı. Bir gün öğle namazmdan çıkarken Mnstafa Kemal elimden tuttu. Yanımızdan geçmekte olan Ali Fethiye: Sana bahsetmiş oldngnm arkadaşım, Salacaklı Ali Fuat. Diye takdim etti. El sıkıstık. Nazik ve terbiyeli bir çocnktn. Hafta tatilinde üçümüz beraber çıktık. Beyoğlunda gezdik, dolastık. Onlar beni vapnra kadar götürüp nğurladılar. AÇabcgimin sınıfından Enveri (Birinei Dünya Savaşında Harbiye Na» n ve Başkumandan vekili o • lan Enver Paşa) da orada tanıdım. Yakısıkh ve güzel bir gençti. Enver'in amcası Halil (Birinei Dünya Savaşında Ordu Kumandanlığı yapan rahmetli Orgeneral Halil Knt) bizim sını fın üçüncü kısmında oknyordn, Halil Pasa ile olan arkadaslıgı mız o tarihte başlar. Erzincan Askerî Rüstiyesinden tanıdıfım bazı talebe efendiler, ben Fransız Lisesinde lisan öğrenmek için iki yıl ihzarîye de YILDIZ SARAYI dı. Bn sat, Birinei Dünya Savaşında Sadrazam Tal&t Paşanın Ertesl günü derslere baıladım. yâverliğini yapmıştır. Ben yeni geldifim için arka sıraiarda idim. tflrinci sıranın baş tarafında Fakat bir kaç gün sonra dnrnm bsşçavu IUZ Ispartalı Faik odegişti. Mnstafa Kemal Isparta4uruyorau. Bu talebe etendi, Bnrlı Faik ile konuşmnş: •a Askerî îdadismin birincisi Idi. Zeki ve bilgili bir gençti. Salacaklı Fnat'ı bizim nfc'e yazık ki, son sınıfta bir ka raya alalım. *aya ngradı ve askerlikten ayDemiş, tspartalı da bn teklirümak zorunda kaldı. fspartah fi iyi karşılamış olacak ki, öğle Faik'in yanında Mnstafa Kemal ycmeğinde yanıma gelen Mnstave ömer Abdülkadir Tanya varfa Kemal: Dişi Bond MODESTV BtAISE MODESTY'NfN TIPKlNl OHa'NO Su cumartcsi günü gecesl Idl. Tat da vardı. Bunlar, PadisahU Itînıat telkin ettiklerl Için en yuksek aa bonısu Oe beraber yataklanmıza keri rütbelere gelmlş kimselerdl, girmiş, tatlı bir uykuya dalmışNe ise, Yüd» sarayına geldik. Bltık ki, nöbetçi subaylanndan blri zl derhal yelpaze sakallı paşanın bizim koğuşa gelerek beni uyanhuzuruna çıkardılar. Kendlslnl dırdı ve şu emri teblig etti: askerce selâmladık. Vfilâyim dar Derhal giyininiz ve Nizamiye randı: kapısındaki nöbetçi zabitliği odaHocalannuzdan memnnndnk. Babanız lsmail Fazıl Beysına geliniz. Tâlim öğretmenlerimizin başında efendinin. Padişahımız EfendimiSonra çekildi, gitti. Acaba ne tahsilini Almanyada >apmıs oze sadakatinden, hizmetinden şüpiçin çağırıyorlardı? Böyle gece lan Rahmi Paşa bul'nnuyordn. he edilemez. Hünkâr vaveri buvakti çağırılan talebe efendilerden Maiyetinde Birincl Dünya Savalunduğu tarihlerde yanında İdim. bazılarının geriye dönmediğinl şında ölen Hünkâr yiverlerinden Kendisini tanırım. Fakat anlıyaduymuştum. Giyinmeye başladım. Binbası Fazıl Bey, Yfîzbası NaBu sırada Mustafa Kemal de o> madıgımız blr hâdise karşısmda ci Bey (rahmetli Korgeneral \e kaldık. Bunun esasmı söyler, ben yanmıs, mütereddit nazarlarla ba< miiletvekili Naei Eldeniz) ve ttçde Padişahımız Efendimize arzena bakıyordu. Başıma bir kaza men Erznrnmln Osman Efendi dersem, bem babanız, hem de algelmesi ihtimalinden endişe edivardı. Osman Efendi tSlim yanleniz İçin iyi olur. yor. bununla beraber renk vertmrken: memeye çalışıyordu. Koguştan Ben sastum. çünkfi Paşanın ne Birioci mangadan sağdan itiçıkarken yavaşça: demek istediğini anlıyamamıştım. baren beş kisi kop da gel. Mehmet Ali ağabeyim cevap ver Merak etme Irardeşlm, Allah Diye bizlerl çagırırdı. Bnndan dl: büyüktür. dolayı oknlda kendlsine KopdaBu başlık altında doğrudan doğ Paşa Hazretlert, blz bir şey Dedi ve metin olmamı tavslye Kel adını vermiştik. BHâhare bn nıya beni ve ailemi ilgilendiren bilmiyoruz ki, eğer lutfedip anlaetti. Nöbetçi subaylığı odasına gir lâkabı kendisi de beğenmiş olaparip bir olayı anlatacağım. Ay diğim zaman Mehmet Ali agabe tırsanız, hâdiseyi aydtnlatmaya cak ki, soyadı olarak almıştır. nı zamanda rahmetli arkadaşım gayret ederiz. vimi de orada bnldum.Demek ki, Mustafa Kemal en ziyade yfizMustafa Kemal'in vefakârlığımn onu da uykusundan uyandınp bu Paşanın yuzünde bir hayret Ibaşı Naci Beyi sayar ve severdi. bir misalini vermis olacağım. rava Retirmişlerdi. Köşedeki sanfadesi belirdi. AUah AUah der glHatınmda yanlış kalmadı ise, Harb Okuluna sınıf arkadaşladalvede bir yüzbaşı otunıvordu. bi başını iki tarafa salladı: Manastırdan tanısıyorlardı. Bu rımdan bir kaç ay geç girdi|imOmuzundaki kordondan Hünkâr saygı Naci Paşa ölünceye kadar Haberiniz yok mu? Anneniz den onlara yetişebilmek için çok yaverlerinden biri Iduğunu andevam etti. Çok yıllar önce Naci cuma günü hareket eden Fransız daha fazla calısmak zorunda kaladım. Nöbetçi subayi bize: Paşa kolordu lnımandanı iken bir Mesajeri vapnriyle pasaportsuz oljyordum. Eksik olmasın Mustamünasebetle Atatürk'ü ziyaret etlarak Fransız Sefirinin tavsiyesiy Yaver bey, sizi Saraya göfa Kemal teknik derslerde hana mişti. Ben de orada idim. Kenle gizlice vapnra binmiş ve bir türecektir. Orada alacagınız emre yardım ediyor, ben de onun Fran disine çok itibar etti. daha çıkmamış. Çanakkaleden göre hareket edersiniz. sızcasını ilerletmek için elimden Buyurunuz hocam. Dedl. Sesinin tonundan ve ba Zatı Şahaneye çektiği bir telgrafgeleni yapıyordum. tan Parise firar ettiğini anladık. Diye yer gösterdi ve «onra baESAT PAŞA kışlarmdan bize acıdıgını anlaHarb Okulunda geneı imtihanna döndü: Bu sefer hayret sırası bize geldım. iki kardes yaverin peşine Mehmet Kaçın sülâlesiflden olan lardan başka iki de özel sınav Naci Pasa Hazretlerinin dedi. tkimiz birden: düştük. Onun mabeynden getirEsat Paşa vatanperver ve bilgili vardı. Beraberce hazırlanıyorduk. di. ikimizin üzerinde de emediği arabaya binerek Yıldrnn yo Ne diyorsunuz, Paşa Hazretbir askerdi. Harb Okullannda ve 1899 yılı Eylül ayı ortalarında bir gi vardır. lunu tuttuk. Sükunmuz bir hayleri. sakın bir yanlışlık olmasın? Ben, oknla eeldiktrn 15 tün li devam etti. Sonra afabeyim Dive bayretimizı açığa vurduk. kadar sonra Ders Nazırlıfma Yan Hünkâr vaverine sordn: yab Esat Pasa tâyin edildi. O za Yüzbaşım, bizi uereye götuman rütbesi albaydı. TaşkentU rüyorsunuz? Acaba ne olmus? Yaver: esas. 8 Blr soru takııı, bir rota, spor karşılaşması. 9 Atlantiğm Bu aksam Mabeynde nöbetçi Amerikaya yakın takım adalarından idim, süvari feriki (korgeneral) (çoğul). Kabasakal Mehmet Paşa beni çaVl'KARlDAN ASAĞITA: gırdı. Sizin kiinyelerinizi verdi, bu iki talebe efendiyi çabuk al 1 Birine yaptığı iyiligl ona »ert b r tarzda hatırlatma (iki soz). 2 gel dedi. Başka bir şey bilmiyoSan ve şöhret kazanan (iki soz). basrum. lıca besl ınaddelerimizden. 3 TüCevabım verdl. Çok saygıb bir kurduğu yere bu hareketi tatbik ettavırla ısrar ettik. takikaten bir mek mahçup olmaya en buyuk seşey bilmiyordu. Fakat nöbetçi subeptir. 4 Bir kuruia mensup olacakları oya basvurarak ayıklama isl bayi gibi onun da bize acıdıgı mn (Iki s«z>. 5 Tersi lnsanlann savnjhakkaktı. Bn görevi istemiyerek ta kullandıklan ilk sllâhlardandır, fizerine almış gibi bir hali vardj. en yııksek rutBizi teselli etti. oeli Generalın tnşallah hayırlıdır. Merak etiki bası, idare SOLDAN SAĞA: meyiniz. ; bölümlerimizden 1 Bır memleketin ba;ka bır ulGENERAl HALİL KT3T kedeki en yuksek nıtbelı temsılcısi 6 Bize yabanFakat biz meraktan çatlıyordnk.' (karmı tbz). 2 Kenardski sokakcı olan bır kimAcaba suçumuz neydi? Ne yaplardan gelen vasıtalann bırleşip yuMehmet Pasa kelimelerin fizerlne yi dogurmuj kamıştık? Neden bizi böyle uykuruyuelerıne devam ettiklerl esaı «*• dın (iki soz). basarak tekrarladı: dan flyandınp yola dUşürmfişler* falt odde (ik4 sozr; bir' tMcniln 7 Bir lçarfffr'sı di. Bu sornlanmızın cevabnu bo> Yânlışok yok, anneniz Parltersi. 3 Istanbul'da Yıldız parkınfatı. lstek besle lamıyorduk. dakl köiklerden birinîn adı, 6îr erk'ek dlği çe*e ' **$* •e kaçmıştır. lsml. 4 «Pek iyi netlce» anlamına DünkO balmaeanm dlği şeye veya ye Yaverin bahsettiğl yelpaze gibl lkl soz. î Fillm çekme raakinesi, halledilmis (ekll re ulaşroa hare olan sakalından dolayı Kabasakal YARIN mağazaların paket dairesinde çok keti. 8 Ince dallardan duvar yapma Ifikabı üe anılan bu paşa bizi taharcananiardan. 6 Çok doğurup uzmanı, kıs girerken İlk defa doğu HARBOKULU nıyordu. Vaktiyle babam Hünkâr kartlaşmıs dışi, bır harlııı okunu^u. bolgelerünizde görulur. 9 Bir sayaveri bulundngu sıralarda süvaİKİNCİ SINIFTA 7 Bir takı, insanları kafatajları yı, Hristiyanlığın en yuksek dlnl ma. ri çavuşu idi. Alaydan vetişmiştl. na ve kan nitelıklerıne gore ayıran katnında oturanın yarısı. Fazla okumuş yaımış bir adam değfldl. Abdülhamit devrinde okn İKTİBAS VE ması ve yazmasi obruyan pasalar TERCÜME EDİLMEZ vam meebnrlyetlnde kaldıŞım İçin Harbiycde üçüncü sınıfa geçmlşlerdi. Bnların arasında Fahrettln (emekli Orgeneral Fahrettin Altay) da vardı. öğrehnenlerimiz Harb Akademisinde bir çok ıslâhat yapmıştır. Bu zat Balkan Savaşında Tanya savunmasında benim kumandanımdı. Onun kolordusunun Kurmay Başkanhfını yaptım, yine onun emri altında 23 üncü Tümen Kumandan Vekili olarak Pasita ve Pizani mevkilerini mfidafaa ettim. Yaralandıfım zaman çok ürülmüştü. Esat Paşa, Çanakkale savaşlarında Atatürk'e de kumandanlık etmiştir. Atatürk meşhur 19 uncu Tümcni Esat Paşanın kumandasındaki 3 üncü Kolordnnun kuruluşu içinde idL Harb Okulundan Yıldız Sarayına 23456789 RAKAMLI BULMACA ISTANBUL «25 Açıhj. program vt ki«a baberler AtatOrk'On öliim yıldönümü dolayısiyle öıel program (Türklye radyolan) 23.00 Program v* /İMNUM ^ \ İHFFANY JONES İHAMIU İLE GVL kapanıj. İSTANBtTL tL RADTOSTJ Atatürkün ölibn yıldönümü dolayısiyle özel prograrn (Turkiye rad. yolan). ANKARA Oflnr* •BnmeBaı* «allMlıımı» « U NASa HALLEUİLECEK7 Yokandak) rakamlt ooimacsda • d ı a t Uoe uıablu (lpuca> »e I tan« «onat rmrdıı Bo» olao U KarenlB lctne I deo • • kadaı aygun olreı rakam koyarak ve tnplama çarpm» çıkartma bölmt tsarelletin» dtkkai ederek «oldao <ata ve rnkandan ajağıya hulmacada gosterileo »onoclan nulanua Btr» vaktlnlzt « I D ho« vaktinlri hoîrn epcirmt* nlor^tıno» • 25 Açılı; 6 30 GOnaydm ve demokrasl 18.45 AtatOrk ve 7 00 Köye haberler 7.05 1881 devrbnler 19.00 Haberler 20.00 1938 Atatürk'ün hayatı 7.30 Ha Atatürkçülük 21.00 24 saatln haberler 7.45 Turklyed* bugün berlerinden özetler 21.05 Atatürk 7.50 Atatürk Oratoryosu 8.40 Anıt ve sanat 21.20 Atatürkün sevKabiı 9.00 Anıt Kabirden naklen diklerl 21.45 Tdrenlerden lzlenimyayın 9 30 Atatürk dlyor ki: ler 22.05 Neden Atatürkçülük 9 50 10.11.1966 da Türk basını 22.20 Atatürk ve müzlk 22.45 10 05 Kısa haberler 10.10 Atatürk Haberler 23 00 Batı Sanat müzigi ve çocuk 10 25 Atatürk ve genç 24 00 Kapanış. lik 10.40 Atatürk ve basın ANKARA İL RADYOSD 10.55 AtatOrk ve ordu 11.00 Ata16^5 Açılıs ve program 17.00 türk ve Cumhuriyet 11.25 Atatürk Sibelius: Op. 39 Mi Minör 1. senve öğretmenler 11.40 Atatürk ve foni 18.00 Beethoven: Op. 36 Re Türk kadını 11.53 Atatürk ve Majör 2. senfoni 18.30 Adnan kdy 12 10 Kıbrıs saati 12 20 Saygun: Piyano konçertosu 18.55 Atatürk'ün söylevl 12.40 Ataturk' Mendelssohn: Op. 56 Do Minör 3. ten anılar 13 00 Haberler 13.30 senfoni 19 30 Mozart: Re Minör K. B. M. 14.30 Atatürk ve Turk Recjuiem 20 20 Nevtd Kodallı: dill 14.45 Atatürk ve Türk tarihi Atatürk Oratoryosu 21.10 Beet. 15.00 Kapanış. hoven: Op. 55 Mî Bemol Major 3. 16.55 Açılış ve program 17.00 senfoni 1.30 MMozart: Re Minör 28 yıl önce bugün 17.15 Atatflrk 22.40 Barber: 1. senfoni 23.00 ve lşçi 17.30 Atatürk ve ekonoml Richard Straııss: Bir kahramanın 17.45 Atatürk ve dıs politika hayatı 23.45 Sibelius: 2. senfoni 18 00 Atatürk ve lâiklik 18.15 Ata 00.30 Robert Kelly: 2. senloni turk ve mılliyetçilık 18 30 Atatürk 100 Kapanış. İSC • MalkOÇOğlU ^8ı r'M |fr#TT] L MAUCOGO<5UjHUU OIU <ANUI &A^I 6 N Mühendis Alınacaktır Merkez reştılâtınüa çaUsunlmaJc Uzere lUzumu kadar înşaat ve Makıne Vüksek Mn^endis) veya Mühendlslerl alınacaktır tstekiüenn Cenel MttdUrlugUmUza müracaatlan rlca olunur. ET re BALIK KURUMTJ Genel Mudürlfiğü (Basın 22394 A. 14180/13120) ftoiıü veresim: AYHAN B Ş Ğ U | | KIZIL KULE AO L 68 «Oğlum, malmüdürü bizim bağlanmızı eîimizden almağa kalktı da, onu aniatacağım...» «Gir anlat. Yalnız şapkanı çıkar. Şu torbanı da... insan bunu buraya getirmez be amca!» «Azık torbam oğlum, içinde azığım var, başka bir şey yok...» «Kaymakamlık makamına torbayla girilmez yavu amca, koy onu şuraya bir yere » Paravanayı gösterdi jandarma: «Çıkarken buradan alırsm1» dedi Başı omuzlan arasında kaybolmuş gibi oturuyordu büyük masada. Kamburdu. Bası saesızdı. Ne sakalı vardı, ne bıyığı, köse gıbı bir adamdı. Nefes alıp reriyordu ama, kıpırdayıp kıpırdamadıgı hiç belli olmuyordu. Bir kara kalem vardı bir elinde kalemdi herhalde. Bir elinde kâğıtlar. Okuyordu herhalde Birden kalem masaya doğru in meğe başladı tndi, indi, tndi.'Kn lem inerken, Kır Abbas Rendtnın de yere doğru eğıldiğini farketti Birden kendini toparladı. Adamın elindeki kalem, eliyle birlikte masava doğru iniyoTdu. tndi, indi, indi. Kalemin ucu kâğıtlara değ di. Bir zaman öylece bekledl. Kâ ğıdın Ustünde kocaman blr eldl şimdl eli. Kâğıdın ustünde hiç İn pırdamadan dunryordu. Elln Us kaplumbağalar fakir baykıırt tü kaplumbağa sırtı gibi yuvarlakü. Sonra yavaş yavaş kıpırdadı el. Bir şey yazdı, bir şey çizdi. Kalktı havaya dikjidi biraz. Kalemi öne doğru uzattı. Çok uzun bir süre geçti gibi geldi Kır Abbas'a. Ka lemli el öylece kaldı, ileri uzanık... Bu sefer sol eli kıpırdadı adamın. Kıpırdadı. Büyüdü. Tombul bir el oldu. Üstünün pütür pütür çızgileri, derisinin kaplumbağa boynunu andıran girtnti çıkıntılan, gittikçe daha çok beliriyordu. Kâğıtlan havada hafifçe bir salladı bu el, sonra bırakıverdl ma. sanın üstüne. Geldi kalem tutan sağ elinin yanında durdu. Tuttu onu. tki el bir yumruk gibi, blrbirme kenetlenmiş gibi, öylece kaldı. «(Oh sükür, çok şükür!)» dedi Kır Abbas içinden. «(Elleri kıpırdadı adamın... Cinler bırakıyor herhalde...)» Omuzlan arasında gömülU bası öylece duruyordu. O çıplak basın ustünde iki göz, fincan gibi bakıyordu. Şimdi adamın boynu yoktu. Boynunu kesip almıslar, başını omuzlarına yeniden yapıştırmışlardı. Birden fincanlarda bir kıpırö oldu. Önce bir masaya eğildiler, sonra kalktılar, kalktılar, kalktılar, Kır Abbas'm Ustünde kaldılar. «Çabuk ol be efendim be evlâdım be yavrum ne derdln varsa söyle bana be oğlum sayın vatandaşım!» Kır Abbas yutkundu: «Beyim dur! Aman beyim. efendim... kurban olayım, dur!» dedi. «(Beyim senın içine cin girmiş! Sıtma gîbi uçurecak cinler seni... Aman beyim dur!..)» «Dur olur mu be evladım duruiacak zaman mı daha ne zamana kadar duracağız böyle söyle çabuk derdini çabuk söyle!..» «Beyim efendim, benım derdim... Emme senin derdin? Haa, benim derdim... Beyiml Efendim! Gözel efendim! Bizim köyümüz bir ufak köy olup... He men Ankara yolunda Yüzbir'in ustünde...» Kır Abbas anlatmağa başladı. Masadaki adamın başı yavaş yavaş geri çekildi Çeküdi çekildi, iki omzunun ortasına yapıştı. Elleri havada katılaştı. Gözleri dondu. Ağzı bıraz aralıktı, ağzı dondu. Kulakları dondu... Kır Abbas sözlenni bıtırıp masadaki adama baktı kı. adam donmus! Gözleri fıncanlasmış. Boynu kaybolmus. Elleri havada... Birden adamın bası oynadı. Gözleri, dudaklan oynadı : «Hımm... Efendim yavrum, anlasıldı, anlaşıldı evlâdım! Kısa kes be evlâdım. Memleket uzun lâftan battı be evlâdım! ON ALTI KURUŞLUK DAMGA PULU. anlıyor musun evlâdım?» «Anlıyorum gözel efendim!» dedi Kır Abbas. «Bir DİLEKÇE. dilekçe... anlıvor musun?» Arzuhalci tdris'in önünde bir köylü vardı. Sandalyeye yığılmıs tı. «Bizim sınrr, bizim tump ..» deyip duruyordu. ldris, önünde esM makine, iki dura, bir vura, sandalyeye yığılmıs köylünün dilekcesini yazmağa çalıjıyordu. Tık bk tık tık kimblllr ne zaman bitecekü bu (Arkast var)