Katalog

SAHİFK IKİ B2 Ocak 19G6 CUMHTJRÎYET ORTA DOGU'nun KADERİ Sadı KOÇAŞ SENATÖR BiZDEKi DURUM jjjj •••• •••• • «•* •••• • *•• *••• •••• •••• »••t • ••• I Milliyetçilik! 1 rtadoğu, dünyanın en kritik bölgesi olmak durnmnnn yine muhafaza ediyor. Osmanh împaratorluğunun hâkim oldnğu devrenin bir kısmı hariç olmak fizere, bn, hemen hemen bfltün tarih boynnca böyle olmuştur. Bu neden böyledir? Sebepleri pek çok. Bölge hakiakten, birçok bakımlardan dünyanın en önemli bölgesidir. Bütün semavî ve kltabî dinler bn bölgede meydana çıktnış ve gelişmistir. Bn dinlerin mukaddes yerleri hep Ortadoğudadır. Bn yüzden dünyanın ekseriyetini teşkil eden Müslüman, Hıristiyan ve Musevî eemaatleri nezdinde Ortadoğu mnkaddes ve önemlidir. Asırlarca devam eden Haçlı seferlerinin sebeplerinden birisi de budur. Bölgenin iktisadl önemi bn gün için diğer faktörlerden daha da mühim bir yer işgal etmektedir. Bölgeyi 6nemli yapan ikinei derecedeki birçok •ebepleri bir yana bırakarak, ynksnda beürttlğimiz iki mühim sebebe, bölgenin jeopolitik ve stratejik önemini de eklersek, Ortadogunun dünya muvazenesindeki yeri tamamen tebarüz eder. Bütün bunlar bizi bir neticeye götürmektedir. Ortadoğu, bütün dünyanm az veya çok ilgilendiği, menfaat aradığı önemll bir bölgedir. Çünkü, ortadoğu hâkimiyeti. bir ölçü içinde dünya hâkimiyetinin şart koştnğn bir unsurdur. faatı da, arzusu da, temennisi de. bu iki kardeş devlet arasında hiç bir anlaşmazlık olmamasıdır. Ve Türkiyenin bu işe karşı duyduğu ilgi her türlü menfaat hissinin çok ötelerindedir. Zira, Irak ile tran arasmda aşağıda belirteceğimiz bütün müs terek konu ve bağlar, bu iki kardeş millet ile Türkiye arasmda da aynen mevcuttur. o Irak ve iran hassa dinî bağlar vardır. Her iki millet müslüman dır. Biri diğerine ait mukaddes yerlere sahiptir. Bu yüzden halklarmm seyahat ve birbirleriyle temas zarureti vardır. İktisadî bakımdan her iki devletin menfaatl, birbirleriyle tam bir anlaşma içinde bulunmalarmı gerektirir. Müşterek problemleri vardır. Beraberce care aramak, tedbir almak zorunda olduk lan hususlar mevcuttur. Biri diğerine yardım etmez, anlayıs gösterme» ve Işbirliği yapmazlarsa bu anlaşmazlıktan her iki devlet de aynı derecede zarar görür. İktisadî ve sosyal bakımdan az gelişmiş ülkelerin hepsini aynı derecede tehdid eden ideoloji mü cadelesinde eğer bu iki komşu devlet işbirliği yapmazlarsa, bilhassa komünizme kargı mücadelede başarıya ulaşmalan çok zor olur. Her iki memlekette asırlardan berl bir arada barış içinde yaşayan bazı unsurlarm, dünyanın baska merkezlerinden idare ve tahrik edilen faaliyetleri bugün yalnız Irakta su üzerine çıkmıştır ama, yakm bir gelecekte aynı tahrikler İrana kadar da uzayacaktır. I iki komşu memlekettir. Her iki milleti btrbirine bağlayan uıun tarihi, sosyal, kültürel ve bil:::: mamm rak ve İran, aralannda uzun kara sınırı olan • •»• İİİ: •••• iiî: •••• •••* • «•a • ••• :::: •••> •*•• •••• •••• •••• •••> • ••a • ••• • ••• • *•• «>•• • »•• • III • ••a llll İki türlü anlaşmazlık bepler muvacehesinde, bölgenin normal yollardan huzura ve sükuna kavnşması güçtür. Hattâ hnkânsızdır. Amma, bölgedeki memleketler lktlsadî bakımdan az gelişmiş, sosyal problemlerl çok olan ülkelerdir. Çağdaj dünya medeniyeti ve refahı seviyesine ulaşabilmelerl, insanlık ideall ve dünya banjı bakımından da cok lüzumludur. Bn yüzden, bütün güçlük ve imkânsızlığına rağ men, çok lüzumlu saydığnnız iktisadî ve sosyal kal kmmanm tetnini için bütün dünyanın yardımı ve isbirliği elbette ki lüzumlu ve faydalı olur. Ama, madem ki bütün dünyanın ortadoğuda menfaatl vardır, bölgenin kalkmması menfaat sahiplerlnin Işlne gelmez. Bu durum karsısında bu kalkmmayı sağlamak, bizzat bölgede yaşayan mllletlerhı kendilerine düsmektedir. Ortadoguda İki çesit anlaşmazlık vardır. Bunlardan biri, dünya hâkimiyeti veya iktisadî menfaatleri yüzünden ortadoğuya llgi duyan büyük devletlerle bölge devletleri arasmdaki anlasmazlıklar; diğeri de, bölge devletlerinin kendi aralarındaki anlasmazlıklardır. Fakat hemen belirtmek lâzımdır kl, bölge devletlerinin kendi aralanndaki anlaşmazlıklann âral 11 de, yine bölge dışındaki büyük de^letlerin ortadofuya açık veya gizli müdahaleleridir. Eğer bu dıs müdahaleler olmasa veya onlenebilse, eminiı kl, ortadogu devleUeri kendl aralarmda anlasma imkânı bulabilir; bölge huzura ve sükuna k b İ / " edir ortadoğnnun bugünkü problemlerl? Bir Kıbns meselesi vardır H, btrakm iki komşu ve müttefik devletl birbirme düsünnesini, Kıbrısta asırlardan berl aynı köyde beraber yaşayan komşulan bile kitle halinde birbirme düsurmüş; insanlık için yüz karası olacak hâdiselere se bep olmuştur. Asıl sebebinl yine ortadoğn dışından gelen tesir ve tahriklerin teşkil ettiği bn konu, başlı başına ayn bir etüd konusudnr. Bir Israel . Arap meselesi vardır ki, ortadoğn Ue hiç alâkası olmayan diğer dünya devletleri tarafından yaratılmıştır. Bölgenin huzurunu bozan en büyük mcseledir. Bu da çok esaslı tetkik konu su olması gereken önem ve mahiyettedir. Bu iki önemli problem dısında bölge devletleri nin birbirleriyle olan anlaşmazlıklan o kadar çok ve çeşitlidir ki, bunlann hepsinden böyle bir makale içinde bahsetmeye imkân yoktur. . Biz bugün bunlardan bir tanesini, bölge için de, Türkiye için de en önemli olanmı ele alacak ve incelcjeceğiz. Bu, Irak ve İran arasında bilhassa son günlerde çok gergin bir saöıaya ulaşmış bulunan anlaşmazlıktır. Evvelâ, bu iki devletin arasında mevcut müessif anlaşmazlığm Türkiye için neden önemll olduğunu belirtmek isterim. Zira, bu önemin bir özelliği vardır. Bu anlaşmazlık bölge dışındaki bazı devletler için de önemli olabilir. Ama bu önemin tek sebebi, bölge dışında olduğu halde, bu bölgeden ellerini bir türlü çekmek istemlyen devletlerin şahsi menfaatleridir. Onlarm menfaatl bu iki devlet arasmdaki anlaşmazlıjpn devamuıdadır. Türkiye için durum böyle değildir. Türkiyenin men B.ritik durumun febep ve mahiyetüıi araştırmak ve neticeye ulaşmak çok kolaylaşmaktadır. Bu *e öyle olunca ortadoğnnun İçinde bnlunduğu !•*• Kökü dışarda kl memleket halkı, yukarıdan berl saydığımız tarihi, sosyal ve kültürel münasebetleri ve bilhassa tslâmlyetin bağlayıcı ve birleştiricl hükümlerl dolayıslyle birbirlerinl severler. Birbirle rini kardeş sayarlar. Irk ve mezhep farkı yüzünden mevcut anlaşmazlıklar, tekrar edelim ki, hep kökü dışanda olan maksatlı tahriklerin neticesidir. Bunlann da izalesi, yine devletlerin anlaşmaları ve işbirliği yapabilmeleriyle mümkündür. Ve nihayet, bildiğimiz kadar, bu iki devlet arasmda mevcut anlaşmazlıklar öyle halledilemiyecek hususlar da değildir. Majeste İran Şahı hakkmdaki kanaatlerimlz, mem leketinde yıllardan beri devam eden enerjik mesaisl, Türkiye ile olan yakın münasebetleri ve bll hassa CENTO içindeki temaslarımu dolayısiyle çok sarih ve müsbettir. Hüsnüniyet «ahibl, yapıcı ve iyl komşuluk münasebetlerine önem veren bir hükümdardır. CENTO içindeki görev ve temaslanmns dolayıslyle tanıdığımız birçok İran devlet adamının aynı samimi ve müsbet düşüneelere fahlp olduklanna sahidiz. Geçen yıl Bağdadı ziyaretimizde bizi büyük bir nezaketle kabul edip uzun boylu görüşme İmkânı veren Ekselâns Başkan Mareşal Abdüsselâm Arif de, kanaatımızca İslâmlyete ve Müslüman milletler arasında kardeşee iıbUliğuıe önem veren . Wr devlet Baskanıdır. Meratehctlnln karşı kar^a hmlunduğu iç ve dış problemlerden birçoklannı kısa zamanda halletmek kudret ve dirayetini göstermlgtil. Henüz halledilemiyenler üzerlnde de kesin karar ve icraat safhasmda olduklanna kanliz. Keza, hüsnüniyet sahibl, yapıcı ve iyl komşuluk münasebetlerine önem veren bir devlet Baskanıdır. Tannnak Imkâmm bulduğumuz birçok Irak devlet adamının da aynı görüşlere sahip olduklanna bizzat şahit olduk. İaaa • aaa t •••• iiil •aaa iii! a«aa •••• llll aaaa >••• iii: • aaa •••a ıııı • aaa •aaa ^Problemler :: :: aaaı •aaa aaa* • aaa ••«a Türkiyenin görevi urum böyle olunca bu iki komşu ve kardeş mil letin aralannda mevcut anlaşmazlıklan şimdiye kadar halledememiş olmaları, bir insan olaralt, bir komşu olarak, bir kardeş millet olarak bütün Türkleri de düşündürmekte ve üzmektedir. Her iki tarafınn müşterek imkân ve problemleri kadar, müşterek menfaatlerinî de gözönüne alarak, en kısa zamanda bir araya gelmelcri ve ortadoğuyu, mevcut problemlerinin hiç olmazsa çok önemli bi risinden kurtartr'' i en büyük arzu ve temenninıizdir. İki kardeş devlet arasmdaki bu anlaşmazlığuı hallinde memleketimize de büyük hizmet düşece ğine inanıyoruz. Yukarıda belirtmiş olduğumuz özellikler muva cehesinde. Türkiyenin her iki komşu ve kardeş deviete karşı sahip olduğu iyi niyet ve yakm mü nasebetlerimiz kadar, her iki devletin de Türkiyeye karşı emin olduğumuz itimat, güven ve yakm Iıklan gözönüne almırsa, Türkiyenin tavassurunun, neticeye en kısa zamanda, en mükemmel şekilde müessir olacağı kanaatındayız. D •••• aaaa :•:: ••• ••• lll •aa aaa :•:; mmmm UMI«l»*MHIMII)llllat»(imU«im«l*llll«t>MI>*MII«lll««MtlMII(a>tll*IIMI«.!!! MliraUIMIimilllltltMIIMIIHfimıMIIIItltllllKIMtfUIIMfllllullllllllHfll* 11 MaaBaBaaaaa«aaaBaaBaaaaBBaaas»aBaaa>aBa«aaaaaBBaBBaaaaaa«ajMaaaBa*aBaaBBMaaaaaaa>MBaa*•• •(«MaaaaaaBBBaaaBBavtBBaaasaaaaaaaBaaaaa^aaBBaaBBBBaBBBaBaaaaaaaBBBaaaaaBaaBaaMaKaaatf". ••aa |«ll • ••* aaaa ••aa • ••« İleri tekniğin İcaplarına uygun modeller Mayıs 1960 ihtilâlinden son ra, Milll Birlik Komitesince yürürlüğe konulan Anayasa birinci maddesinde «Kurulacak olan Büyük Millet Meclisine iktidan devredecegi tarihe kadar, Türk milleti adına hâkimiyeti kullanır» hükmünü koymuş, teşrii ve icra organını nefsinde toplıyarak bir kuvvet birleşimi manzarası gostermiştir. Bu Anayasanın on ye dinci maddesine göre Milll Birlik Komitesi Başkanı, aynı zamanda Devletin ve Bakanlar Kurulunun Baskanıdır. Gerçi bu Anayasaya göre, dışandan alınmış Bakanlardan kuriüu bir Vekiller Heyeti vardır. Fakat bu Vekillerl tâyin yetkisi MÜU Birlik Komitesine ait olduğu gibi, icabında vazifeden af s kinci Abdnlhamit zamanında fedilmeleri de yine Komiteye ait I yapılan 1877 tarüüi Birinci bulunmaktadır. îş böyle olunca, a Meşrutiyet Anayasasının ki, yani icra ve teşriî kuvvetleri tek 1293 Kanunu Esasisi diye adlan elde blrleşmiş bulununca, atanma dırümıştır. dördüncü maddesine kararnamelerinin Devlet Başkanı göre padişahın maddî ve mânevi tarafından imzalanması diye bir bütün varhğı (zatı hazreti padişa mesele kalmamaktadır. hinin nefsi hümayunu) mukaddes Bugünkü 1961 Anayasası, kuvvet ve (gayri mesuldür). Bu demektir ler ayrılımı üzerine kurulmuştur. ki, padişahın vücudü mukaddes Ancak bu aynlım da mutlak bir tir, her istediğini yapar, hiç bir ayrılım değildir. Gerçi kanunun 95 soruma tâbi değildir. Aynı kanunun yedinci maddesi ise, bakanla inci maddesine göre, Cumhurbaşrın azil ve t&yini (vükelânın azlü kanımn Başkanlığa seçilir seçilnasbı), derece arttırması, memu mez, teşriî kuvvetiyle ilgisi kesüriyetlere tâyin (rütbe ve menasib mekte ise de, seçilebümesi için, tevcihi) padişahın mukaddes hak mutlaka teşrii kuvvetin içerisinde lanndandır. Yine aynı maddeye olması lâzım geunektedir. Kaldı göre nişan vermek, para bastır ki, Vekiller Heyeti, dışandan alımak, camilerde okunan hutbeler nanlar hariç olmak üzere, teşrii de adım söyletmek, ecnebi dev kuvveti arasından seçilmektedir. letlerle anlaşmalar yapmak, harb Onun İçin bu aynlığı, kuvvetlerin ll&n etmek, sulh yapmak, kara ve mutlak bir aynumı şek!tade değil, deniz kuvvetlerinin kumandanlan kuvvetlerin muvazenesine dayam tâyin etmek, idare lşleriyle uğ nan bir ayrılım olarak kabul etraşan dairelerin tüzüklerini tas mek gerekmektedir. 1961 Anayasasına göre, Cumhurdik etmek, mahkemelerce kesin olarak verümiş bulunan cezaların başkanı, icra kuvvetlnin başıdır. hafuletilmesi reya • affedilmesini Pakat öyle bir Başkan vatana hlkarar altına almak, mület mecli yanet suçıröışmda, hiç trtr sorum sini toplantıya çağırmak, toplantı luluğu olmıyan, yapacagı bütün rak bu karamameleri imzaladığı, \ l yı yeter görerek meclisin tatile gir yürütme tasarruflarmdan dolayı bu fiiliyat Ue de sabittir. Böyle olmakla beraber, irca ormesine karar vermek, icabında sorgusuz, sualsiz kalacak bir baş. millet meclisini, yeniden seçim ya Anayasanın mucip sebepler lâyi ganı kararnamelerinin tekemmül pılmak üzere dağıtmalc haklan da, hası bu hususta «gerçekten Millet edebilmeleri, hüküm ifade eyleme padişahın mukaddes haklan cUm Meclisi önünde yurütülmenin faa leri için, Cumhurbaşkam imzasılesinden bulunmaktadır. liyetlerinden siyaseten sorumlu o nin bu kararnamelerde bulunmalan Bakanlar Kuruludur. Bu ba sı da, üzerinde tartışılamıyacak Birinci Meşrutiyet Anayasası, ba kımdan Cumhurbaşkanımn bu so derecede sarttır. İmzalamadığı tak kanlann yetki ve görevleri hakkın rumluluk mekanizmasmın arasına dirde ne olacağı hakkında Anayada da, yedinci maddeye paralel girmesi doğru sayılmamıştır» de sa meskuttur. îhtimal ki, Anayasa bir yol tutmuş bulunmaktadır. Bu nilmekte, bu deyimle kapalı bir yı hazırhyanlar, devletin temsilcina göre, padişah tarafından tâyin şekilde, Cumhurbaşkanındaki «vü si olmak iübariyle yürütmenin ba edilmiş bakanlardan her birisi, ba rütmenin başı» sıfatınm, devletin şı bulunan Cumhurbaşkam ile, so rumlu icra orgam arasında böyle şında bulunan bakanlığm işlerini, temsilciliği bakırnından olduğu an bir anlaşmazlığı imkânsız görkendilerine verilmiş olan izin de latılmak istenilmektedir (1). müş, aynca hüküm koymak' lüzurecesinde görebilirler. Bu demekmunu duymamışlardır. Devlet Baş tir ki, bakan, bakanlığının işlerinkanına, sorumlu icra organırun ta de insiyatifine sahip değildir. Paaldı ki, 98 inci madde, Cum sarruflarmı reddetme yetkisini tadişah kendisine ne gibi işleri yaphurbaşkanımn imzalıyacağı ka nımak, eski çağlar hükümdarlanmaya izin vermiş ise, ancak o işrarnamelerden yalnız, kararleri görebilmektedir. Yetkisini a namede imzası bulunan Başbakan na tanınan haklar gibi bir mâna şan atamalarda Başbakana (sadrı ile, Bakanı sorumlu tutmaktadır. ifade edecektir. âzam) yazılı olarak başvuracak, Cumhurbaşkanıpın hem icranın (1) Anayasa mucip sebep lâyihaBaşbakan bu atamayı uygun gör başı sayılması, hem de imzaladığı sı zabıt ceridesi. duğü takdirde, bir (arz) tezkeresi kararlardan sorumlu olmaması hü ile padişaha bildirecek, padişah kümlerinde bir çelişme göze çarp SON teklifl kabul edip etmemekte muhtar olacaktır. " kinci Meşrutiyet bu Anayasada değişik tarinlerde tâdüler yapmıştır. İkinei Meşrutiyetin kabul ettiği, konumuzla ilgili en önemll husus, Bakanlann ldarî Çok kjymetli büyüklerimiz: tasarruflannı genişletmesi ve atamalan Başbakan ile ait olduğu Bakanm imzasiyle padişahın iradesine sunmasıdır. Buna rağmen memurları atanmalan, vazifeden uzaklaştırdmalan keyfiyetl, yine padişahın mukaddes haklan araaziz ruhlarma ithaf edilmek üzere, 22 ocak 1966 cumartesi günü, sında kalmıştır. Padişahın, muva(Bugün) öğle namazını mütaakrp, Teşvikiye Camiinde Mevlidi fakat etmemesi halinde kararnaŞerif okunacaktır. Akraba, dost ve yakınlarımızın teşriflerini meyi gcri çevirmesi, münakasa erica ederiz. dflmiyecek kadar açık bir hakkıdır. Onun içindir ki, bu devrin Anayasasında, Devlet Başkanının kararnameyi imzalaması ve imzaCumhuriyet 800 lamaması gibi bir mesele, hukukî bir konu teşkil etmemektedir. gmanlı İmparatorlnğunda 1839 (1255) tarihine kadar, devletin bütün işlerindeki mutlak tasarruf hakkı hükümdara, padişaha aittir. Bu arada tâyin, azil, nasıp, malın müsaderesi, idam gibl hükümler, hükümdarın mutlak olan haklan cümlesindendir. O tarihe kadar, başbakan olan «veziri âzam» da dahil olmak üzere milletin bütün fertleri padişahın uyruğu hükmündedir. Yaşama ve mülkiyet haklannı da içerisine almak üzere bütün hakları padişah, uyruklarına bir «ihsanı şahane» olarak vermektedir. Bunun içindir ki, atamalar da padişahın mukaddes hfllclflnnriftnHir. Gülhane Hatü dıye meşhur olan 1839 fermanı, hükümdann bu mutlak haklanna karşı, ürkek bir halde olsa da, küçük bir adım atılmıştır. Bu ferman, mal, can, ırz korunmasmı ön görmek, milletin fertlerinin eşitliğini Ueri sürmekle beraber, padişaha ait hükümranlık haklan sürgün, müsadere, İdam gibi bazı noksanlariyle yerinde kalmaktadırlar. kanı ne 1934 Anayasası Cumhurbaşkanı arasında önemli bir fark vardır. 1924 Anayasasına göre Millet Meclisi üyeleri arasından seçilen Cumhurbaşkam, Millet Mec Usl üyeligini muhafaza etmekte, yani teşrii organının bir uzvu bulunmakta, bugünküne göre ise, teşri mekanizması içinden seçilen Cumhurbaşkanımn, Cumhurbaşkam seçilmesi ile Büyük Millet Meclisi üyeüği nihayet bularak, teşrii kuvvetiyle ilgisi kaybolmaktadır. 1960 ve 1961 Anayasası 1 inci meşrutiyet 2 nci meşrutiyet ve Anayasa Her akım gibi milliyetçilik akımı da ancak iktisadi temelinde anlamını bulur. Milliyetçiliği boş bir edebiyat ve duygular» »eslenen bir lâfazanlık olmaktan çıkarıp gerçek temellerine otnrtmak gerekir. Böylece hem milliyetçiliğin ne olduğu açıkca ortaya konur, hem de kimlerin milliyetçi olduğu anlasılır. Milliyetçilik akımı önce Batı'da ortaya çıkmıştır. özellikle Napolyon çağının Avrupasında millet olmak şunrunun savaşlarla kızıştığı bir ortamda .. Şurası muhakkak ki, milliyetçilik bayrağı, burjuva sınıfının elinde idi. özellikle 19 uncu yüzyılda Avrupa burjuvazisi bütün dünyada ülkeler fethetmek ve bu ülkelerin zenglnliklerini kendi milleti yararına sömürmek için yarısıyordu. Fransa burjuvası Fransa adına, Alman burjuvası Almanya «dımaktadır. Çünkü sorumsuz vazife tasavvur edılemez. Her vazifenin na, Ingiliz burjuvası İnşiltere adına az gelişmiş ülkeleri sömürfibir mesuliyeti doğurduğu, «vazife» yorlardı. 19. yüzyıl, kapitalizmin kuruluş çağıdır da... Böylece milanlamının bütün neticelerinde göliyetçilik akımı, burjuva sınıfının öncülüğünde kapitalizmini knran ze çarpmaktadır. Şu halde, sorum milletlerin sosyal yapısına rengini veriyordn. Bu milletler, dünyasuz bir organın, karamameleri yı sömürürken kendi aralanndaki rekabetin yarattığı çekişmelerle imza etmesi keyfiyetini vazifenin de savaşlara giriyorlar, ve bu savaşların bilediği duygular milliicaplan olarak anlamamak, devleyetçilik akımını daha da füclendiriyordu. tin başı olan bir uzvun, devletl Türklerin ise o sıra durumu n e idi? temsıl bakımından imzaladığı soMilliyetçilik akımı Osmanh tmparatorlugunun yönetimindeki nucuna varmak gerekmektedir. ulusları sarıyordu; Balkanlan ateşliyor, Yunanistana iniyor, AnaNıtekim bu hususu, kanunun mucıp sebepîer lâyihası da, üstü ka doludaki azınlıkları sarıyordu. Osmanh aydını bunlardan habersizdi. tmparatorluğu muhafaza etmek kaygılarına düşmüştü. Türküm palı bir şekilde, anlatmaya çalışdiyemiyor, Osmanlıyım diyordu. Basta Padisab ve Halife vardı. Ve maktadır. Deniliyor ki: «Yürütme milliyetçilik, Osmanh bütünlüğünü parçalıvan bir akımdı. Devleorganınm hukukî tasarruflan, tin bütünlüğüne karsı bir akım, devletç e istenmiyen bir akımdır. Cumhurbaşkam tarafından yapüır ve ilgili Bakanlar ve Başbakan ta Nitekim bunnn içindir ki, Türkiyede milliyetçiliğin geçmişi çok kısadır. İmparatorluğun çöküs yıllarında küçük küçük ekilen milrafından imza edilir. Fakat fiiliyatta bu karar ve tasarruflar, Baliyetçilik kıvılcımları Millî Kurtuluş Savaşı süresinde güclendi. kanlar tarafından hazırlanır ve Yunan Ordusu İzmire çıktığı zaman karsı dnranlann başında VVinsCumhurbaşkam tarafından daha ton Churchill vardır. Eski Ingiliz Başbakanı, Anadoln çıkarmasını sonra imzalanır. BU MADDENİN tenkid ediyor, ve : ESKİ ANAYASADA OLDUĞU Gİ Bu hareket Türklerde millî suurn nyandıracak, milliyetçiliBİ MUHAFAZASI, TÜRKİYEDE ği gticlendirecek... endişesiyle istemiyordn. DE\'LET VE İDARE TASARRÜFNitekim Churchill endiselerinde hakh çıktı. Atatflrk'ün kuLARININ YERLEŞMİŞ OUM ŞE raandanlığındaki bir kurtuluş savası ve ondan sonraki ihtilfil ve KİLLERİNDE HERHANGİ BİR inkılâp davranıslannda Türk milliyetçiliği pisti. Türk milliyetçiliDEĞİŞİKLİK GETİRMEMEK A ği padisahçılığın, ümmetçiliğin, halifeciliğin karşısındadır. MACINI GÜTMEKTEDİR» (1). Türk millî kurtnluş hareketi yervüzünde az gelişmiş ülkelere Demek oluyor ki kanunu hazırörnek oldu. Atatürk savaştan sonra Millî Kurtuluş Hareketinin iklıyanlar da, yukanda işaret ettiğitisadi istiklâl savasivie tamamlanması gerekeceğini ilân etti. Türmiz çelişmenin varlığına inanmakkiye Cumhuriyeti Anayasasında lâiklik, devletçilik, halkçılık, milta, ancak YERLEŞMİŞ OLAN ŞE liyetçilik ilkeleri vardı. Bu ilkelerin anlamını düşünmek gerekir : KİLLEEDE herhangi bir değişikLâiklik, fimmetçiliğe karşı milliyetçiliği tamamlıysn bir prenlik yapmamayı arzu etmektedirler. »lptir. Halkçılık, yabancılarla Isblrlifl yapan iar»y çevresine karşı Anadoln halkının haklannı dile getirir. ine füliyatta başka hallerle de Devletçilik, Batı burjnvası ile işbirliği yapıp kapitalist «iıtem karşılaşılmaktadır. Anayasanın 144 üncü maddesine göre, hâ içinde yabancılarla birlikte halkı sömüren kompradorlara karsı bir kimlerin bütün özlük işleri hak düzeni savunur. kında karar vermek yetkisi, yükTürkiyede ve 5teki az gelişmiş ülkelerde milliyetçi olmak şartsek bâkimler kuruluna ait bulunlan toplumun belirli yapısına göre belirli şartlara bağlıdır. Atamaktadır. Bu demektir ki, hâkiratürk milliyetçi olduğu için yabancı şirketleri millîlestirmif, memlelerin derece yükseltilmesi, tâyin, ketin kaynaklanna sahip çıkmıstı. Milli sanayii kuracak yerde nakil, tahvü gibi bütün işlemleriavantacılık ve komisyonculukla Batı kapitalizminin peyki olmayı nin mutlak mercii, Yüksek Hâyeğ gören düşüncenin sahipleri milliyetçi olamazlar. kimler Kuruludur. Yüksek Hâkim Amerikan uyduluğunda direnip milliyetçi olduğunn Iddia etler Kurulundan çıkan karar, icra mek. . tasarrufuna dayanabilmek için, icra kuvvetinin bir karamamesi Yabancı kapitalizme yamanıp milliyetçi olduğnnn Iddia etmek... ile, Cumhurbaşkamna gitmekte, Cumhurbaşkanınca imzalanmaktaYabaneı sermayenln hizmetine glrip milliyetçi olduğunn Iddia dır. Anayasanın, Yüksek Hâkimetmek... ler Kuruluna verdiği yetki sonucu Kur'anı inkâr edip de Müslüman olduğunn lddla etmeye benmeydana gelen bu kararnameyi, «r. Cumhurbaşkanının ünzalamıyarak Avrupa burjuvası başka nluslan kendi milletl adın» sömürdügeri çevirmesüıe imkân ounadığı, ğfl için milliyetçi idi; başka ülkelerin lenginliklerini kendi vatadüşünülemiyecek derecede açik hakikatlerdendir. Yine bunun gi nma tasıdığı için milliyetçi idi. Daha da Syledir... Bizim burjnva bi, Yargıtay Genel Kurulunun seç özentisi kompradorlarımız Anadoluyu yabancı burjuva ile ortaktiği daire başkanlan, Anayasa Mah lık edip sömürerek mi milliyetçi olacaklar? kemesinin seçmek yetkisi İçinde bulunan Danıştay Başkan ve üyeJeri.lçin do vaziyet bösleOir. DtVi»* let Başkanıa, Davlet satnbolU ola | Baha ARIKAN Sonuç Y ••••••••••a TEŞEKKÜR Pek kıymetli varhğınuz SEMİH SÜREYYA BİRSEL'in ânı vefatı sebebiyle duçar olduğumuz büyük acıyı evimize kadar teşrif veya telefon etmek suretiyle azaltmağa çalışan. cenaze törenine iştirak buyuran, çelenk gönderen, telgraf ve mektupla tâziyede bulunan kıymetli dost ve akrabalanmızla, müessese ve derneklere teşekkürlerimizin sayın gazeteniz vasıtasiyle iblâğmı rica ederiz. BİRSEL AİLESL SANVER AİLESİ Cumhuriyet 813 98 inci madde K YENİ HOTEL BOĞAZİÇİ I M E V L İT AFİFE GARAN İHSAN SAMİ GARAN'ın Istanbul'un ıncısı BOĞAZlÇl'nın en güzel ve en seçkm yennde bulunan lüks otelimiz fevkalâde servis, alaturka ve alafranga mutfak, restoran ve konforu ile ailelerın tereddüt etmeksizin tercih edecekleri yegâne DİNLENME YERÎDİR. Otelimiz 1965/1966 kış sezonu için indirimli tarifesini uygulamağa başlamıştır : 2 kişi Fnll Pansiyon U0, TL. 1 kisî Full Pansiyon 69, TL. N o t : Yukarıdaki fiatlara kahvaltı, sabah, öğle ve akşam yemeklen ile servıs, banyo, ısıtma ücretlen dahıldir. • Yemekler tabldot olmayıp, çeşitlı kalite yemek listemızden misafirlerce seçilir. Her mı safır diledığını ve istediğini yer Aynca, her türlü yemekli ve yemeksiz toplantılar için SALONUMUZ uygun sartlarla emirlerinizdedir. Adres : YENİ HOTEL BOĞAZİÇİ, Köybaşı Cad. 14 (Adliye Durağı) YENİKÖY/İSTANBUL Telgraf : HOTELBOGAZ Yeııiköy Telefon: 62 40 01/38 (Rezervasyon) Cumhuriyet 802 • Benzin motorlu " Druzhba 4 " tipi zincitii Seyyar testere • Pnömatik seyyar el aletleri • Elektrikli seyyar el aletleri • Zımpara taşları 1921 ve 1924 Anayasası irinci Büyük Millet Meclisinın 1921 tarihli Anayasası, o günkü ihtiyaçlara göre kısa zamanda hazırlanmış, 23 asıl ve bir de ek maddeyi içerisine alan küçük bir kanundur. Cumhuriyetin ilânından önce yapumış olan bu kanuna göre, Türkiye Büyük Millet Meclisinin Başkanı, aynı zamanda, Hükümet ve Devlet Başkanıdır. Tam bir kurvetler birliği niteliğini taşımaktadır. Onun içindir ki burada Devlet Baskanmın atama kararlannı imzası diye bir konu yoktur. Çünkü icra ve teşrii kuvvetleri, Meclisin nefsinde top lanmış bulunmaktadır. B Şeker Bayramı münasebetiyle GÖRÜLMEMİŞ ZENGİNLİKTE • Geçen yılar bütün Hac yolculannm itimat, emniye t ve teveccühünü kazanmış olan KÂMİ L KOÇ OTOBÜSLERİ Bu jienede Telefonları Ankara Bursa Eskişehir Istanbul Adana Çanakkal* Iskenderun lzmir Balıkeıir Edremit HAG seferleri için yeni, konforlu ve yatar koltuklu MAGİRUS'leriyle 11AC seferlerine hazırlandığını ve kayıt muamelelerine başladığını saygı ile duyuımr. Fevkalâde rartf Türh motifii ambaiâjiar Dostlannıza götörece : Kullanış, randıman ve sağlamhk bakımından daima üstün ve önde EN İYİ KALİTE MÜSAİT FİYAT 1924 Anayasası, Cumhuriyetin i lânından sonra yapumıs, bir çok anayasalarm tetkiüyls vücude getirilmis, bugün dahi faydalı sayılabilecek bir kanundur. Bn kanunun ea büyük noksanı, Anayasayı teminat altınd» bulunduracak olan müesseselere yer vcrmemiş olmasıdır. Kanunun 41 İnci maddesine göre bütün kararnameler, ait oldugu Vekil ile BaşveMl (Başbakan, Bakan) taraflanndan imzalanmakta, bu kararnamelerden do ğan sorumluluklar, Başbakan ile Bakana ait bulunmaktadır. tmzanndan sorumsus bulunan Cumhnr başkanının karamameleri imza et meal, 1924 kanununa gBre de fart ğiniz TİLLA mamulleri en makbule geçeo hediyedlr : m Bu bayram da sekerlrrr I zi TİLLA'da yapttnmz : t 12 19 88 17 81 51 11 77 46 42 72 15 02 22 57 95 27 06 69 36 03 33 49 16 19 22 46 23 21 43 18 30 87 12 62 25 44 37 313 15 537 10 10 14 46 îlâncılık: 1084789 MABİN60ZLAR' BEYOfiLÖ KAPAKÖY TOPAÖAD Alırken Çalışanlarını Sormanız Görmeniz. Lâzımdır Koll. Sigortaları 8 03 Atatürk Bulvarı Işçi Şti Tel = 2 1 215/A Unkapanıİstanbul Ajanı n KAL'NLIK TüRK MAKINA §59/^04 Reklâmcıhk 19/781