Katalog

SAHİFK tKt CUMHURIYET 4 Eylul 1965 ınınf| KALKINMA PLÂNI VE İ1MI YE1ERIİK azımın amacı. Kalkınma Plânı ve genel olarak plân çalışmalarının •ilmî yeterlikten yoksun oldıiETunu, surada, burada, bilmeyenlerle bilmek durumunda olanlann kisisel çıkarlan icin 1leri Rfri söylediklerinln değerlemesinl yapmaktır. îşin mahiyetini bilmeyenlerin bn tarzda konuşmalarınm çok fazla önrmi yoktur. Burada işin aslını bümek durumunda olan kişilcrin. kişiscl çıkarlan İcin ileri siirdiikleri ve hiç hir dayanajh olmayan iddiaları üzerinde durmak istiyorum. Yazıda ileri siirdiiğüm hiitün tltisünce ve kavramlpr tamamen bana a!t olup Devlct Plânlama Teşkilâtı'nın göriişünü yansıtmamaktadir. ?3 Açustos tarih ve 14743 sayılı Cumhuriyette özetle yayınlanan ve Türk aydmlarınm tanımadıklan bir Hintü Profcsörün basın toplantısına değinmek Istprim. Cumhuriyet Razetesinin yukarda ar!ı jreçen sayısında «iinlii plânlama model'eri han r l a y r ı arasında yer alan Hintli Prnfesör • den snz erlildiğini okuyoruz. •Kslkınma yolunda bir araç nlarak iktisadi plântama hpniiz nihai safhasına gelmemiştir» diyor ITintli Prnfesör. Kendisiyle sonuna kadar heraberim. Hcr an rieğişmekte olan ekononıik gelismeyi klâsik plân kavramlan kalıpları Içinde dondurmak mümkiin dcîildir. Bu nedenle plânlama vetiresinde yeni kavram ve teknikler devamlı olarak sıizseçten geçirilir. Bunlardan ekonomik yapıya en ııvrun nlanlar benimsenir ve uygulamaya pecilir. Türk plâncıları da bunları yapmaktadir. O kadar ki. Hintli Profesnriin yeni dlye ortaya a(tıçı plânlama mndeli dahi Incelomedpn ceçirilmiştir. Modelini. Plânlama Teşkilâtı'nın «hoş EÖriirliiğü» i'e düzcnlcncn bir seminerde ortaya attıjh raman bcn de vardım. Gcrck o günkii tartışmalarda ve perrk'p daba sonra uzmanlar çruhu icinde ysnılan özel tartışmalarda mndel Incelenmis ve fakat kahule değer bir yenilik setirmcdiei anlaşılmıştır. Türk plânlama faaliyetleri prensip olarak «safhalı plânlama* «plannine in stages) metoduna dayanmaktadır. Bu metod ilk kez Prof. Tinberjfen tarafmdan ortaya atılmıştır. Bir çok plânlar asarı yukarı hıı metndu izlcmektedir. Metndun esası kıSaca sudur: NAZİZM ve 6EÜŞJMİ Cemil ÇINAR Bir sayfa daha Inegöl'den Arifiye llköğretmen Okuluna girmek istiyen çocnkların sayısı 150 iken bu yıl yalnız dört öğreuci alınmış. Geçen ay açılan sınavda bu öğrencilerle yapılan bir röportajı Numan Kartalın kaleminden okuduk. Köy çocukları, sorulan suallere imtihan kapısında şöyle cevap veriyorlar : Halii Yıldırım (13 yasında, Akhisar koyur.den) : Neden öjretmen olmak istiyorsun? Hayatımı kazanmak için, öğretmenliği «eviyor musun? Evet. fnsanı hayata kazandırdıSı için, Aslında ne olmak isterdin? Doktor. Peki, neden doktor olmak için çalışmıvorsun? Babam okutamaz ki.. îsma:': Berber (13 yp.şmda. Ali'ney köyünden) : Neden öğretmen olmak istedin? Tarladan kurtulmak için. Neden? Çapa kazıyorum, kurtulmak istiyorum. Sorfra köylüler cahil. Hayata katılamıyorlar, hayatı anlamıyorlar. öğretmen olunca ne yapacaksın? Onlara hayatı öğreteeeşim. Fahri Şimsek (12 yasında, Gündüzlü köyünden) : Niçin öğretmen olmak iştedin? Babam, hayatını ancak böyle knrtarırsın dedl. Ortaokula gitmek istemez miydin? Babam okulamaz ki.. Güner Okumaz (12 yaşınria, Kurşunlu köyünden) : öğretmen olmakla ne yapmak istiyorsun? Devlete vardım etmek istivorum. Nasıl? Vatandaslara bilgi vererek.. Meselâ Amerika petrnliimBzü mii alıvor. aldırmayın, açın gözünfîzü diyece|im vatandaslara. Ta bii basta öğrencilerimi iyi okutarak. Neden haska meslek seçmedin? Parasızlık, darlık yüzünden. Sınavı kazanacağına güvenin var mı? Var ama tok az insan alacaklarmış ki. Kazanamazsan ne olacak? Ne olahilirim çobandan ha$ka.. îrfan Aydın (13 ya?:nda, Konurlar köyünden) : Neden öŞretmen olmak istedin? Hayatımı kazanmak için. Baska yolla kazanamaz mıydın? Tezekler arasında doğmnş kisi nerede nasıl kazanır? Adnan Bavar Ol yaşında, Kurşunlu köyünden) : Ne olmak istiyorsnn? Doktor. Niçin öfretnıenliği seçtin? Paralı okullarda okatmava habamın rücil yetmediği için. Zekeriva Tülek (12 yaşında. Dipsizgöl köyünden) : Neden öğretmenliği seçtin? Hayatımı kazanmak için. Niçin riftci olarak kalmak istemedinT Toprak olmayınca çiftçilik olur mu? Imtihanı kazanacak mısın? Kazanacağımı sanıyorum. Kazanamazsan ne yapacaksın? Mecburen hayvan güdeceğim. Bunlar çocuklardan bazılarının cevaplan» Cocnklann babal» rıııa da sualler sorulmus. tste onlardan birinin, Dipsizgöl köyünden 33 yasında Sabri Simsek'in konuşması : Neden cocuğnnuzn öğretmen mektebine vermek istediniz de ortaokula vazdırmadınız? İki eseği ile bir ineği olan insan nasıl ortaokula çocngunu verir bev! Kövlünün baska okullarda okutacak durumu yok. Cocuğuıı sınavı kazanacak mı sence? Bilmem ki. cok çalıstı. ama az alıynrlarmıs. Eskiden kfiy kö\ eezerlerdi, çocnklanmızı zorla alırlardı da vermezdik. Şimdi de verenıi voruz. Ve Bi:â] köyünden 56 yaşınca Aîi : Niçin çocuğu ögretmen mektebine vermek istedin? Devlete millete faydalı olsun diye. Biz kör kaldık, barl 0 kör olmasın dedik evlât. Basımıza ne geldiyse hep cahillikten geldt. Çoçuiun sınavı kazanamazsa ne olacak? Ne olacak, babaüi gibi sahanın sapında kalaeak."! Y Planlamjı Uzmanı (Devlet P!ânl»m» TejkiUtı) seviyestade Incelenmesi safhasıdır. Bn safhada her sektör enine boyuna incelenir. Gelişme potansiyelIeri arajtınlır. Makro analiıe snfhasında öngörülen alternatif büyüme hızlarına göre her sektörden beklenen üretim miktarlan tayin edilir. Bu iiretim gereklerinin yatırım ihtiyaçlan hesaplanır. Bu rada elde edilen büyüklüklerin makro analiı saflıasındakilerle tutarlı olup olmadıklan araştırılır. Bütiin bunlar, eirdiçıktı (inputoutputl modeli ilp sağlanır. Girdi çıktı modeli biitun ekonomiyi kap«ayan ve istenen sayıda sektörü içine alan en'' 'rilorarası ilişkilere dayanan bir anallzdir. BJ"roje analiz Safha?ı ^ ^ t k i n e l safhası hangi sektörlere yeni llâveler yapılacağı to?hit edildikten sonra bu ilâvelerl karsıla.varak yatırım projelerf araştırılır. Projeler geliçi güzel secilmeyip sağlanacak gelirin, i«tihdamın ve döviz selir veya tasarnıfunun azami olması pozönünde bu'undurulur. Böylece plân de\Tesinde tıpr «cktörde hanıri malların iiretimlne hancriİprinin itlıaline dpvam edileceçi, banci srktöre nekadar yatınm yapılacafı tutarlı bir seküde te«bit pdilir. Türk plânlarında uygulanan ve kısaca özetlcdiğimiz hu metodun hiç bir safhasi yeni gplişmelere kapalı dezüdir. Her safhada mümkün olduğu ölcüde yeni selişmelere yer verilmektedir. Nitekim İkinci BP5 Villık Plân ealı^nalan başladığından heri yeni yeni model denemelerl yanılmaktadır. Simdiye kadar 4 yeni model denemesi yapilmrç bulıınmaktadır. Bu denemelerln her birlsi Prof. Tinbereen'le tartişılmıs ve her denemede daha mii Vemmele doçru bir sidiş tesbit edilmiştir. Hintli Profesnriin bıı konuda ileri siirdiikleri tamamen «ııbjcktif ve hcrhaneri hir esaslı araştırmaya davannınmaktadır. Profesöriin, plâncıları yeni nıetodlara karşı yeteri kadar hoş göriirlii olmamakla nitelendirmesi kendi metodunu lorla kabul ettirme cabasmdan ileri gelmektedir. Türkiye'ye simdiye kadar sayısız özel araştırmacı yabaneı uzmanlar eelmiştlr. Hic blrisl de dışarda yapamadıği söhreti TürkivrMo vapmaea kalkmnmışrır. Nazi Diktatörlüğü Dr. Nihat TÜREL lrinei Dünya Savaşı bittipl zaruan, afır banş çartlarına ve tam imparatorlnk tarfivesirıe ra|men, Alman sanayii esas kurulusuna muhafaza ediyordu. Hâkim yönetiei sınıl ve Alman ekonomisinin temsilcileri, savaşın nedenleri fiıerinde ve »avaştaki sorumlulukları konusunda, Fakat. galipler, irticaa kars., hiçbir dera almamış gibiydiler. ilerde de etkili olabilecek bir t?Eski ekonomik çücün temsilcilesanüdü aralarında başaramamisri için hedef, ülkedeki anarsiyi lardır. önlemek ve tekrar heçemonval 6 haziran 1920 seçimlerı, 505yaiktidariarını yeniden tesis etmekliştlerin gerilemesi, buna karşı, ti. sağcı partilerin gücî»nmesi ile soYenilgi ile beraber, büyük ennuçlandı. dü^tri şehîrlerinde sovyet usulü Maceracı ve emperyalist Alman işçi ve asker meclisleri ortaya çık burjuvazisi, eskiye tam bir dönüş mağa başlamıştı. Almanyada sosiçin kuvvetli bir halk desteğinin yal ihtilâl vardı. Alman ordularının, katl yenilgisi üzerine, Impaşartlarını ve imkânlarını aramarator Wilhelm tahttan feragat eya koyvıldu. derek Holândaya sığınmıs ve BaşŞair Eckhort ve yeni ırkçı teobakanlığa Sosyalist Ebert'i, sanki rici Gottfried Feder'in de katılartık yetkisi varmış gibi, tâyin dıkları eskiye dönük Alman yöemrini imzalamıştı. Aynı anda, netiei sınıfı, savaşın, gerçekte. gene sosyalist Scheidmann, Albitmediğini ve büyük Almanya man Cumhuriyetini ilân ediyoriçin mücadelenin devam etmekte du. olduğunu, ancak nasyonal sosyaSosyalist Ebert'in baskanlık etlizmin sımfların zaruri birliğini tiği halk komiserleri meclisi, 3 temin edebiîeceğini ilân etmeğe sosyalist ve 3 bağımsızdan kurubaşlamışlardı. lu geçici bir hükümeti işbaşına itler, bu görüşü, 1920 de kalegetiriyordu. 12 kasım 1918 tarihli me aldığı 20 umdelik prograve geniş bir sosyalist program tamında, aynen tekrar ediyordu. şıyan beyanrjamenin kabulüne önce «Çalısanlann Nasyonal Sosrajmen. anarsiyi sevmeyen sosyalist Partisi» adı ile kurulan Nas yalist Ebert. Hindenburg'un koyonal Sosyalist Parti, süratle gemutası aîtındaki süâhlı kuvvetler lişmeye ve proletaryalaşmış küden, disiplin ve nizamı temin etçük burjuva yığınlannda büyük mesini istemisti. bir itibar kazanmağa başlamıştı. B lığını. yaygın bir propaganda ile destekliyordu. Bu propaganda. Kapp olayı diye bilinen ve Beründe askeri cuntanın kısa bir süre iktidanm ilân etmesini sağlayan bir hareketi de tahrik etmiş oluyordu. Cumhuriyetçi partilerin birleşmesi ve sendikaların g?nel grev tehdidi sonucunda askf>ri cunta yenügiyi kabul etme.; zorunda kalmıştı. sonra, devlete karşı savaşmar.jr. güç ve pratik olmadığını anlıyarak, oy ve seçimle iktidara gelip, bir dikta piebisitı yapmağı taktik olarak kabul etmişti. Rakipsiz seçim Teferruatına girmek istemedijimiz nedenlerle, hapse giren ve sonra çıkan Hitler, partisi ile beraber meclise seçilmiş, hükümette görev almış, sonra çekilmiş, Almanya, istikrarsız koalisyonlarla, hicbir sosyal sınıfı tatmin edemeyen hüküroetlerin elinde, macera ortamına dogm süratle itilmiştir. 30 ocak 1933 seçimlerinden sonra. ekalliyet partisi olmasına rajmen, Hindenbursr tarafmdan Sansölve seçilen Hitler. nazilerin tertipledikleri Reicsta? yançınını vesile ederek ve bunu »osvalistIere yükleyerek, Almanyadaki bütün solcu ve rakip nnsnrları devlet ve partinin hücum gücleri ile temizliyerek, yeni ve hcmen hemen rakipsiz bir seçime çitmiş, sonra da nazi diktatörlügünü ilân etmişti. •• nlü Fransız tarihçisi. Jacques J j Droz, 1923 Hitler darbesi. eski yönetiei ve hâkim ekonomik sınıfla nazi partisi arasındaki bir anlaşmanın sonucudur, diyor. Üniü tarihçıye göre, bu. ne açık bir doktrin, ne de iktidara yönelen bir halk iradesi idi. Bu, sadece, halk gazabı ve paradan ibaret iki meşum kudretin çiftleşmesiydi. Kıtierci ihtilâl, kitlelerin bilinçli iradesinden değil sağcı ycaıetici smıfın kanalize edebiîeceğini ve yönetebileceğini zannettiği şiddetli bir dinamızm ve bir çeşit hayal sukufından doğmuştur. «Emredicilik» Sayın Profesör. plânın yeterli derecede emrediri» olmadıjrını, oııun bu niteliğinin arttırılması gerektiğini ileri sürmekte ve «plânlama yolunun hütün ülkeyi kap^ayacak serbest ve açık bir tartışma sonuııda belirmelidir» demektcdir. Plânın tamampn emredici olmadlğında Profesörlerle aynı düsüncedeyim. Bunun nedeni. Türki\e ekonomisinin karma bir ekonomi olmasıdir. Hiç bir karma eknnomide plân tamamen emredicl olamaz. Plânın çok fazla emredici oluşu ancak tamamen sosyaliçt ekonnmiierde miimkündür. Profe™re plânı çok iyl okııması (rerektiğini hatırlatmak isterinı. Hintli Profesöriin kabul ettirmeğe çalıştığı moriel hir nevl optimalite modelidir. Türk Plânında kullanılan model bir optimalite modeli dcâildir. Ancak. h». optinıalite modellprinin dcnennıedijri anlamına ec'nıez. Yukarria sözü edilen dört model denpmeüinden ikisi optimalite modeline aittir. Plânlama lâhnratııarlarında yeni uelismelrrin deneyleri yapılmakta devam edpcektir. Hinfli Profp'öriin i«in ic yii^iinii nJTenmeden ve sırf şölıret yapmak amacı ile »ojledikleri tamamen subjektiftir. H Plân hazırlığı Bu metoda göre plân hazırlığı başlıca 3 safha< » yapılmaktadır. J Efl Makro analiz safhası ^ ^ Makro analiz safhasmda geııel ekonomik hüyiikliıkleıin aııalizi yapılır. Daha çok tnplam y a tırınılar. sayri safi milli hasıla, tasarrufar. vergiler. dış ticaret ve istihdam gibi genel değiskenler arasındaki bağıntılar araştırılır. Bu incelemelerden elde edilecek sonuçlara göre alternatif genel ekonomik pnlitikalar ortaya konur. Makro analiz safhası yukarıda sayılan değiskenlerle smırlı dcsjildir. İstatistikler imkân verdiği rierecede daha karı?ık modeller yapılabilir. Örneğin modcle EPİir dağıhmı. teknolojik gelişmeler. yatırımların bir kaç ana sektöre (tarım, sanayi ve hizmctler gibil dağıIımj. tasarrufların özel ve kamu sektörü arasmda bölünümü v.b. daha bir çok değişkenler sokulabilir. ^ j S e k t ö r Analizleri Safhası ^ " B i r i n c i safhada elde edilpn biiyüklerin ekonomiyi meydana getiren endiistri veya sektörler Spartakus Böylece, yenilçinin ve sosyalist iktidarın hemen başlarında, sosyalist tıükümet eski rejim yöneticilerine değil, ihtilâlci sol hareketlere karşı savas açmıştı. Spartakus adı verilen ihtilâlci sosyalistler, bütiin işletmelerin millileştirilmesini, »ovyet raeclislerinin knrnlmasını istivorlardı. Artık sokaklarcia sosya'.istlerle bolşevikler birbirlerini boğazlıyor lardı. Anar.;iyi önlemeye geien askerler, ihtilâlci komüoist propagandanın etkisi altına girerek, devamiı ordunun kaldırılması için meclisler krjruyorlar, ihtilâlcilere katılıyorlardı. Bir ara hiikümet merkezinde kırıl bayrak dalgalan maya başlarr.ıştı. Hareketin bütün Alman şehirlerine intikali karşısında, Ebert. yetkilerini gene sosyali?t, fakat daha enerjik NOSKE'ye bırakmak zorunda kalıyor, General Mârker'in de yardımı ile, ihtilâlci propagandanın etkiliyemedıği askerler bir araya getirilerek, anarşi ve bolşevik ihtilâl çok kanh bir şeki'.de bastırılıyordu. 19 aralık 1919 da sosyalist Noske Berlinin mutlak hâkimi o'.uyor, ihtilâlci seflerden Rosa Liixemburg ve Liebknecht boğazlanarak öldürülüyorlardı. Mütecavız bir nitelik alan parti, kurduğu hücum kıtalarının başına Görinç'i, propaganda servifine de Göbels'i getiriyordu. Bu yıilarda, Alman mark'ı büyük bir düşüş göstererek. orta ve fakir sınıfları âdeta açlığa mahkum ediyordu. Açlıga mahkum edilen küçük burjuvazi. nasyonal sosyali=t hareketin kitle kaynağı o'.maya narr.zetti. Gittikçe ihtilâlci bir nite'.ik kazanar. parti, Miinih ayaklanmasından ve yenilgiden lllll^'tllHlilllfllllllllllllllllillHI * Sonuç UYAHIS ibrahim GÜZELCE Lârtiklş Sendikssı Genel Sekreter Yard:mcısı ve Eğitim Müdürü S eminere llt dakika ara verilmlsti. Dersin konu«u. 275 sayılı Toplu İş Sözleşmesi, Grev ve Loka\t Kanununun Anayasa karşısındaki durumu ve aksaklıkları idi. Seminere katılanlardan bir îjçi yanıma yanajtı. ve: Aklım birşeye takıldı hocam, dedl. Buyurun söyleyin, dedim. Anlamıyorum diye devam etti Kanunlann çıkanldığı yer olan Millet Mecli«inde bulunanların salt çoğunluğundan da rok ötede hir ekseriyetinin cmekten yana olmadışn bir !N1ecliste. ııasıl olur da Halktan yana. hele emekçilerden yana kanunlar çıkabiiir? dcdi. Sonra gözlerimln içine baka baka: Türkİş niçiıı işçinin de politik hir eıiç olmasma karsı duruyor? Neden hizim de ^lillet Merlisinde emckten yana. yoksul halktan yana eli nasırlı millctvekilleriınizin hulujımasını istemiyor? Diye sözlerini tamamladı. Yüzü aydııılıktı. Bakışları. yıllarca sonra eerçeği yakalamış insanların hakı$Iarındaki ısık ve mutlulukla doluydu. Ben de mutluydum. Çüııkii yolun en çelini asılmak uzereydi. Artık, yurdumuzun uysar millptler diizeyine ulaşınasını çprcekleştirecek uyamş baslanıi;lı. Enıekçi lıalk uyaıııyordu. O, yoksul halkımızin önemli hir parçasıydı. Onun uyanışı demek; Köylüniin. FCsııafın, Irgatın. tek kelime ile. sosyal hir sınıfuı uyanışı demekti. Spminerdeki işci: sokakta. sendikada. köyde gördüğümüz hu hızlı uyanışın her ciın patlayıp filizlencn tohumları idi. Bu uyamş gittikçc daha da hızlanıyor ve herşiin biraz daha giiç kazanıyordu.Halkımız artık. kendini ekonomik vc sosyal yoksulluklar içinde bırakan nedenleri çözmeye başlamıştı. lıinde işçi. esııaf. ırsat. koylü saııatkâr sınıfından eelme. ve gerçek cmrkteıı yana bir tek Milletvekilinin hulunmadığı >liilct Mecisinin hünyesi yoksul halkımızııı iştediği ve Anayasanın öngördüğü reformları yapaeak nitelikte değildi. Bıı ^leclis, »Memleketimizde bir yıl irinde: tarım. eııdü.«tri. ticaret. devlet hizmetieri v.s. jribi çeşitli iş kollarında yaratılan malların ve yapılan hizmetlerin karşılığı ve bıı faaliyetlere katılanların elde ettikleri gelirlerin toplamı demek olan nıillî gelirden». halkımıza, hissesine düşeni verebilecek güçte dcfildi. Ve soçyal yapısı itibarile de olamazdı. beti "n 3 iken. ölüm nisbeti •• 5'l buluyordu. Mesken demeye insanın dili varmayan bu barınaklarda: ırgadı. seyyar satıeısı, kıicük esnafıyle binlerce insan. insanlık dışı bir hayatı sürdürüp götürüyorlardı. Yoksulluğun çilesini çeken. sofrasında çoluk çocuğuna sunacak yeteri kadar yiyeeeği hiçhir zaman bulunmayan. buna rağmen aduıa vatandas denen bu toplııluğun eline gecen bir miktar paradan vergi alınmakta iken. narenciye satıp milyonlar kazanan toprak ağalarından vergi alınmaınakta idi. Bundan dolayıdır ki, Türkiyede. mutlu azınltkla mutsuz ço?unluk arasında uygar bir denee kıırulamıyordu. Halk, kendisini karanlıktan aydınlıja ulaştıracak olan eğitimin nimctlerinden de erreği eibi yararlanamıyordu. Çüııkii 20. asrın soıııınıı yasıyan dünyamızda. Tiirkiyenin 40.000 köyüııden K13.Vinde henüz okul yoktu. İS Milyon 150.00(1 insanımız^a daha okuyup yazma nedir bilmiyordıı. Yazımızın başında belirttiğimiz gibi. nazizm, yıkılan ve dağıtılan güclü Alman iraparatorluğunun, hüvük ve korUunç ekonomik gücün ve budalaca bir üstünlük duy gusunun, sert bir emperyalist isterinin, savaş sonrasında yeniden organize edilerek, intikamcı bir baskaldmşıdır. Bir doktrin değildir ve taklit edilemez diyoruz. Çünkü, nazizm, Alman ırk üstünlüğiine davanır. özellikle küçük ve yoksnl ülkeler için, nazizst görüs. ırklar arasındaki esitsizlısı kabul etmek ve büyüklerin küÇok kıymetH alle büyüfümüz ; çükleri yutmasına rıza göstermek Hami Karayaka'nm j olur. Metotlarına özenilemez, çün(AH ÇavDsoğlu) ! kü, hareketin canlılığı ve basarıvefatının Uçüncü yıldonürr.O mü i sı. anlatmaya çalıştığımız olaiannasebetiyle 5 Ey'.ül 1965 pazar ; üstii Alman sartlarmdan gelir. günü (Yarın) öğîe namazır.dan S Hitlerın yapî'.klarını burada sonra Paşabahçe İskele Camiinde • anlatmıyacağız. Bu hazin ve uğur okunacak olan Mevlide akraba. ; dost ve din karde$lerimizin Teş « suz hikâyeyi, tarihin derinliklerlflerl rica olunur. ; rinde kendi kaderi ile başbaşa bıAİLKSt ! rakmak daha dojru olur. MEVLİD . • , • j • • Şimdi 150 çocuktan dördü kazandı. 146"sı sabanın sapında kaldı Köy Enstitülerini kapatanlar kına yakşınlar. Köy Enstitüsü açmak. kftylüyü okctmak komünistlik, cahil bırakmak da tnilliyetçilik... Ve simdi bu madrabazlar, halkın karşısına çıkıp : Oyunuzu bize verin... diye takla atarlar. Reklâmcıhk: ... 10516 SON İDENİZCİLİK BANKASI T. A.0. DAN I Karabiga Iskelesi eiektrik tesisatınm tâmir ve islâhı işi için tekiif ahnscaktır. Bu işe ait dosya, İ5 saatlerinde Bahçekapı 27 Mayıs Hanı ikinci katında bulunan Yapı tşleri Başmühendisliği Vazı İşleri Servisinde görülebilir. fşir keşif tutarı 8.500. lira olup geçici teminatı 425. liradır. Tekliflerin en geç 11.9.1965 günü saat 11 e kadar verilmiş olması şartur. 2490 sayı'.ı kanuna tâbi olmayan Bankamız, ihaleyi yapıp pmmakta veya tercih hakkını kulianmakta serbesttir. (Basın: 15947) 10504 Halk devleti iğer bütün Alman şehirlerinde de ihtilâl aynı şiddette, kan kokusu ve makinalı tüfek sesleri arasında bastırılmıştı. lşte bu şartlar altında Almanya genel seçimlere gitti. Seçimler sırasında halk arasında nispi bir sükun yer etmisti. Seçimlerde bağımsızlar kaybettiler. Fakat, diğerlerine nazaran fazla milletvekili çıkartmalanna ragmen, so5yali=tler hükümet kurabilmek için merkezci ve demokrat partilerden destek ıramak zorunda kaldılar. D Tarım memleketi B ir tarım mcml'.'cti olan bu ülkede İS milyon tarımla uğraşniükta. fakat hunlardan 12 milyondan fazlası topraksız. yada toprağı iktisaden i*leti!mcye elverişli olmayan toprak parçalarına sahipti. Köylülerden çoğunluğu teşkil eden yarıcı, ortakçı ve ırgatların bir yıllık emekleri karşılığında elde ettikleri gelir ortalaması ferd başına sadece 950 lira idi. Yıllık gelirleri bu rakkamm altıııa diişen vatandaş sayısı ise milyonlan bulmaktaydı. l2l. 25.000 köyde hâlâ içeçek bir yudum su yoktu. 2?.000.000 vatandaş da henüz elektriğin nimetlerinden yoksundu. 150.000 kilometreye varan köy yollarının bugüne kadar ancak 13.000 kilometre karelik kısmı yapılabilmişti. 27.000 kilometrelik köy yolu da. ancak yaz aylannda geçit verebilmekte, hiç yapılmayan köy yollarınm uzunluğu ise 110. 000 kilometre idi. «Bugünkü tempo ile gidileçek olursa ancak 60 yıl sonra köjierimiz en ilkel yollara kavuşabilecekti» 13). Ve bu memlekette. «her yı 50.000 vatandaş veremden ölmekteydi» (4). Memleketin çeşitli bölgelerinde rongten muayenesinden geçirilen 500.000 kişi Içinden tesbit edilen veıemlilerin dörtte üçünün hastalıklanndan habersiz oldukları anlaşılmıştı» (5). Ve senede sadece haftada bir defa hatırlanan veremlilerin sayısı, yurdumuzda 1 milyondan fazlaydı. Adına halk dediğimiz büyük kuvvet, artık biitü bunları biliyor ve bunlar iizerinde kafa yoruyor.Halkımız artık mektep istiyor. Vergi adaleti istiyor. Toprak reformu istiyor. Yol istiyor. Köyüne su ve toprağını işletecek arac istiyor. Kendi nıillî kaynaklarının en kıymetli üriinü olan petrolüıı >abancı ve kapkacçı emperyalistlere yagma ettirilmemesini istiyor. İnsana değer vereıı. insana saygı duyan bir devlet düzeni içinde. kendisiııe haysiyetli vatandaş muamelesi yapılmasını istiyor. Ucuz ve sıhhi bir meskene sahip olmak suretiyle geee kondularda Insan dışı bir yaşantıyı sürüklüyerek ömür tüketmekten kurtulmak istiyor. Tek kelimeyle halkımız, kendisinin onayladığı anayasanın tastamam ve eksiksiz bir sekllde uygulanarak uygar milletler düzeyine ulaşmak İstiyor. Teşekküî eden meclis, «Weimar» anayasası diye bilinen bir anayasa hazırladı. Bu. eskiyi gücendirmeyen bir kompromi anayasasıydı. Anayasaya göre, Cumhurbaşkanı 7 sene için seçiliyor, meclisin feshi de dahil olmak üzere, çok kuvvetli yetkileri haiz bulunuyordu. Bakanîarın meclis önünde sorumluluklanna ait anayasada yer alan hüküm, Weimar cumhuriyetinde politik bir gelenek olamamıştır. Anayasaya göre, prensip olarak Almanya otokratik değil, bir halk devieti «Volks Staat» oluyordu. DENİZ NAKMVATI GENEL MÜDÜRLÜĞÜNDEN Sayın ihracatçılarımızın dikkat nazarına: Birinci sınıf ve süratli BÜYÜK REŞİT PAŞA Şilepimiz aşağıdaki tarihierde ' • 1315 Eylül 1965 İstanbul 1620 Eylül 1965 İzmir Limanlar;ndan Anvers Rotteıdam Bremen ve Hambıırg limanlarına yük aiacaktır. Fazla bilgi için: DENİZ N'AKLİYATI GENEL MÜDÜRLÜĞy Fındıklı İstanbul Telf: 44 38 72 44 47 70 Telgraf: DBCARGO (Basın • ^ • ^ ^ ^ ' ^ . ^ r ^ ' ^ ^ ^ ^ 16127 10öü9> r fzmir Levazım Âmirliği Satın Alma ; Komisycn Başkanhğından; r.•..• Sağcıların güçlenmesi Versay anlasmasının imzalanmasından ve Versay'm imparator luğu tasfiye eden ve devlete pahalıya malolan çok afır şartlann dan sonra, Almanyada, bn sefer de sağcı ve re3ksiyoner ihtilâl hareketleri başgöstermeğe başlamıştı. Bu hareketler, yıkılan Alman gururunun kin ve intikam kaynaklanna hitap ediyorlardı. Sürgünden dö'nen ünlü General Ludendorff, memleketin her yerinde komünist ve Yahudi alevhtar• ••• • ••• a \ EYLÜLVİ965 Pazartesi siinünden itibaren ( * T> İNŞAATÎLÂNI 1 Izmird3 yapılacak 429432.12 TL. keşif bedelü lt).O«Xl kapasiteli eknıek fabrikası kapalı zarf suretiyle eksiltfneye çıkarılmıştır. 2 Geçici teminstı 20928 lira olup ihale 20'Sviül'1965 günü saat 1100 de Hilâlde bulunan Levazım Âmirli*i Saiın Alma Komisyonu Başkanlıjında yapılacaktır. Tekü" mektuplannm ihale saaiinden bir saat evve! Komisyona vcrilmij olması şarttır. 3 Isteklüerin ihaledjn en az 3 gün önce (tatil giinleri hariç) Baymdırlık Bakanlığı yeterlik belgesi •vönetmenliğinin 4 üncü maddesinde belirtilen belgeler ile birükte Hilalde As. Inşaat Emlâk Müdürlüğüne müracaatları ıle yeterlik belgesi almaları lüzumludur. 4 Bu işe ait^ keşif ve şartname her gün Ankara İstanbul Levazım Âmirlikleri ile Komisyonda görtilebilir. (1486 Basın 16308/10497) | Gerçekler ış yardımların Tiirkiyenin kalkınnıasına yaradığı iddiaları da birer efsane olmuştur. Artık hilinen gerçek suydu: 1170 yılına kadar çok aîır dış yiikünıü?. vardı. Borçlarınıız 2014 yılına kadar sürecekti. Dış borçların 2 yıldaki artma oıaııı ise "o 41 di. • 1%2 yılı hesaplarına göre. Türkiyeııiıı dış borçîan 2MS yılında bitmesi gerckirken. 1 " borçlaıı%3 naları ile bu süre, 2012 ve 19S4 borçlanmaları ile ie 2014 yılında biteceğini göstermişti.» (1). Halbuki Türkiye kendi imkâııl.irı ile kalkınma zorunda idi ve az gelişmiş bir ülke olarak da nir'atle sanayileşmeye mecburdu. Bunun başkaca çıkar yolu da yoktu. Meınleketin kaynaklarında ^>ğu yabancıların elindeyken bir ülkenin kalkınması, halka söylenen masaldan başka bir şey de&ildi. Yıllar gelip geçer. fakat bıı ulusun kalkınması, geri bir toplum olmaktan kuvtarılması gır«;ekleşcmezdi. Türkiye bunun acı yaşantısı içindeydi. Bu Türkiye ki. Kapitalizmiıı emperyalizmine karşı koskoca bir millî kurtuluş savaşı vermiş r e daha o tarihte sömürülen bağımsız milletlerin omudu olmuştu. Shndi hu Türkiycdc hall hazır hesaplara göre. gece kondu 5avısı 1970 yılında 790. MP* yükseler:kti. Bu gecekondularda doğum nls HİZMETİMZDEDİR m N i. t * * t t t t t t D ÖZEL CEKİLİS •l^Talihliye 15.000; 11 1 ^ 5.000' TL 1 Tilihlıye 2.500 3 . . er TL 1.000 er TL ^ Ayrıca 9i talihlive.SOO ilâ'lOO tıra araır..]a <;eiıli para ikramiyeleri tarihi•. : lö K»sım 1%5 Pazartesi Sop'par» yatırma tarihi• Parının kalma muddfti »on jpınu : lö Ocalc 1%6 Curaartesi l^kiliş Tarihi f : 31 Ocak , 1966 Pazartesi Vâdeli her 5O.\Vâd«İ7 her 100 lirava*ayn bir kur'a numarası? 40:000 Ş k ^«••««••••1 !!;! :• s •: i||j | i Sevgili aüe büyüğümüz merhum ; MEYLID '1> 4 Ocak 1965 Cumhuriyet, Özgen Acar. 21 25 Kasım 1961, Cumhuriyet •3i 24 Mayıs 1965, Milliyet. 4ı Sağlık Bakanı Fanık Sükan'ın Senatodaki konuşmasından, Mayıs 1965 • n Sağlık Bakanmın 16. Verem ve propaganda '~ haftasını radyoda açıj konusmasından, T Ocak 1963. ::|| S vefatının 40 ıncı giinüne tesa ! i::| • düf eden 4.9.965 cumartesi (Bu • İİÎİ ; gün) ikindi namazını müteakıp ! ".'•'• ; Göztepe Camti Şerifinde tanın ; I": î mış Mevlithanlarımızdan Hacı ! !!:: İ Hafız Raif Bahrijeli, Hafız FevzJ • ::•: ; Mısırlı. Hacı Hafız Zeki Altın İ "i: : ve arkadaşları tarafmdan okuna ; ;;;; î cak Mevlit ve Hatim Duasına »r Z ; zu eden akraba, doıt ve dln kir ! ! deslerimlzin teşrifleri rica olunur. ; * ÖZTAPAR AtLESİ ! Erzurumlu Hacı AZİZ ÖZYAPAR'm : j ANADOLU BANKASI İtek İSTANBUL TİCARET ODASINDAN Doiu Aimanyadnn Sun'i iplik talep eden mensubumuz sanayicilerin 20.9.1965 akşamma kadar Sanayi Şubemize mürstcaatlan rica olunur. (Basın: 16219) 10505 iiii »•ı Cumhuriy«« UUS