Katalog

42. yıl sayı 14782 umhuriyet KÜRUCUSU r ü N U S NADÎ Telgraf r e m e k t u p adresi: Cumhuriyet kt;.nbul Posta Kutusu: İstanbul No 246 Telefonlar: 22 42 90 22 42 96 2 2 4 2 9 7 22 42 98 22 42 99 atınds"yuzyılla amamı}, operirtar; Cumartesi 25 Eylu! '965 Yunanistanda iki rakip lider gövde gösterisif yapacak DIŞ HABERLER SERVISI Stefanopulos «İNÖNÜ AÇIK KONUŞMALIDIR MÜCAHÎT BEŞER . Balıkesirden bildiriyor • AP Lideri Süleyman Deıtıirel dün Balıkesirde bir koniLşma yaparak. özellikle İnönü'nün Malatya konuşmasındaki huztır ve istikrarla Ugili sözlerine cevap vermiştir. İnönü'ııiin: «Eski Demirkıratın mirasını paylaşmak gayretinden başka esask hiç bir çabaları olmıyan siyaset adamları» deyimine karşı Demirel, «Türk milleti bu kimselerin uzun süren iktidar devreierinde huzıır ve istikrardan ne anladıklannı biitün açırlığı ile tecrübe etmiştir. Onlar, bizim yaratmak istedi^imiz roedenî ve müsamahalı havayı bozmak istivorlar» demiştir. CHP'nin baskı kanunları mucidi olduğunu, İnönü'nün dolambaçlı yollardan konuştuğuniL, A.P. iktidara geldiği takdirde hiç bir memurun dengini bağlayıp huzursuzluk içinde beklemesini gerektirecek bir ortam yaratılmıyacağını söyliyen AP lideri, namuslu ve şerefli insanların namussuz vc şerefsiz ilân edilmesinin suç olduçunu da belirtmiş, bu yolun memleketi sınıf kavgasına, anarşiye götüreceğini ifade etmiştir. Demirel dünkü konuşmasmda plân konusuna da değinmis, plânın bir gaye değil. vasıta olduğunu söylemiştir. Demirel Balıkesirde CHP yi huzuru bozmakla suçladı itirazı Bakanlıfla havale » Yunan Parlârnentosunda perşembe günündenberi devam eden müzakerelerdc, Basbakan Stefanopulos ile safcı Miili Radikal Birlık (ERE) lideri Kanellopulos arasında patlak veren sert bir tartışma, bir ara yeni hükümetin giiven oyn almasını teblikeye düşürecek bir hava yaratmıştır. Stefanopu'.os, Papandreunun halk arasında itibarının artmakta olduğunu hatırlatınca Kanellopulos itirazda bulunmuş, aksini iddiaya hazır olduğunu söylemiştir. Kanellopulos, hakh olduğunu ispat için cumartesi akşamı Atinanın merkezindeki Klatmonos Meydanmda siyasi bir toplantı yapmasına izin verilmesini istemiştir. Stefanopulosun izin veremiyeceğini söylemesi ERE liderini büsbütün sinirlendîrmiş, toplantıya müsaade edilmezse. Stefanopulos hükümetine güven oyu vermiyeceği tehdidinde bulunmustur. N'etieede çaresiz kalan Stefanopulos, siyasi toplantının pazarte=i günü yapılmasını kabul etmek zorunda kalmıştır. 1 ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Kıralın diktatörlüğü |y| üzakereleri boykot etmekte olan Papandreu haberi alır slmaz gazatecilerle konuşrauş, partiierin Yunan halkı karşısında bpy ölçüşebilmeleri için kendisinin de salı günü aynı yerde tnplantı düzenliyeceğini söyleıniştir. SoK'U EDA Partiîinin lideri lliu ise, parlâmentoda, Kıral Konstantini Anayasayı ihlâlle suçiamıs ve demiştir ki : « Gerçekten iki aydanberi Kıralın diktatörlüğü altında yaşamaktayız. Merkez Birliği Partisini bölmek için kullanılan usnller ve genel seçimlere gidilmesinin rrddedilmesi. bir polis devleti kurmanın ilk teşebbüsleri ve halkın hükümraıılığının ihlâlidir.» TÜRK ORTODOKSLARI İKİ KİLİSEYE EL KOYDULAR Fotograf: Selçuk AYBATAR Barbaros tankeri. körfezde açığa çekildikten sonra. Tanker infilakının sebebi: Demirel Balıkesir'de ALIKEStR Sutim kampanyaının dörduncu konuşmasını yapmak üzere dun özel bir uçakla Ankaıadan Bahkesıre gelen AP Genel Başkanı Süleyman Demirel, askeri hava alanında davul zurna ve bando mızıka ile karşılandı. Çeşitlt araçlara bindirilerek aiana getirilen AP'lilerin eîlerir.deki dövizlerde şunîar yazılıydı : «Hoş eeldin müstakbel Başvekil». «Ortanın solu, cehennemin yolu», «At, kadın ve silâh namusntnuzdur». Hava a'.anı ıle şehri birleştıren 4 kilometrelık yolu üstıi açık bir otomobilİe geçen Demıreli 300 otomobillik bir konvoy takip et'ti, Bu Kt'Çİş bir çeşit «gövde gösterisi» ın'ibaını uyandırıyordu. Konvoyun önünde deve kılığına sokulmuş ularak yürüyen iki AP'lınin neyi ifade etmek istedikleri kimse tarafından anlasılamadı. Bu arada Erzurumda olduğu gibi. karşılama sırasında yeni yankesicilik olayları oereyan etti. Ankaradan tstanbula geiırkfn luakta bulunan gazetecilere ilk tiefa olarak «Hoş eeldiniz diyen Demirel'e. yapacaîı konufRiannı ııasıl olacnçı sorulmuştu. AP'li Bnşbakan Yardımcısı buna cevnben «Müeddep konusaoajım. Fakat doğum gününde tnönü'ye biraz çatacağım» diye cevap veı Kavga yüzünden oturum tatil edildi Bu arada, Papandreu'ya sadık bir milletvekili ile Merkez Birligi Partisinden ayrılan bir milletvekili arasmda başlayan münakaşanın yumruklaşmaya dönmesi üzerine bir kısım milletveküleri kavgayı önlemek için araya ginniş. fakat ortahğın fazla ka rıştığuu gören Meclis Başkanı oturumu tatil etmiştir. Diğer taraftan, Atina'da Papandreu taraftarlannm toplandıkları tiyatro binası etrafında polis sıkı emniyet tedbirleri almıştır. ener Patrikhanesinir» idaresinde bulunan Galatadaki Aya Yani Küiselerine bugün Türk Ortodoks KilİEesi tarafından el ko nulmuştur. Iki kilisede bulunau Fcner Pat rikhanesi, Papaz ve idarecilerine, kiliseleri derhal terk etmesi bildi rilmiş ve papazlar kiliseleri derhal tahliye etmişlerdir. Patrikhans pa" pazlarının kiliseleri tahliye etmesi ile. bu kiliselere Papa Eftira ta rafından Türk uyruklu papaz ve idareciler tâyin edilmişlerdir, İki kilisenin Türk Ortodoks Pat rikhanesine geçmesi ile kiliselerdeki Rumca yazıların sökülmesine başlanmıştır. Sökülen yazıların yerlerine Türkçe ibareier konacsk tır. Adı geçen iki kilisede önceki gece âyinler Türkçe yapılmış. dualar Türkçe okunmuştur. Bu konuda Türk Ortodok? P;ıtrikhanesi adma Dr. Selçuk Erenerol: «Her iki kiliseye de elimizdeki tapuiara istinaden el koymuş bulunuyorıız. Evvelce Patrikhane tarafından haksız olarak işgâl edi len kiliseleri geri aldık» demiştir. F B ELEKTRİK KONTAĞI VE PETROL BUHARLAŞMASI İZMİT. özel r tvclki sün saat 1 J O de Izmit Körfezinde tara 72 ~ tPRAŞ Ratinerihi önünde IS kişinııı ölümn, 8 kişiniıı dc varalanmasına sebcp olan «Barbaros» tankerindeki iniilâkın dördünrü tankta elektrik kontağından çıktığı anlasılmıştır. Elektrik kontağından ham petrol buhannın parlaması ve dolayısiyle patlaması sonucunda tankerde yangın çıkIskenderundan gclen tankenn 21 taııkmdan jadece 3 ünün do!u olduğu anlaşılm:ştır. Ikınci Kaptan, İPRAŞ iskele operatörlerine 18 tankın temiz ve yüke hazır olduğunu bildirmiş ve şüep diğer rafineri iskelesine haıeket etmiştir. İnfilâk bu hareketten sonra deniz ortasında olmuş ve donanmadan yardım istenmiştir. Tanker, ÎPRAŞ önünden (Arkası Sa. 7, Sü, 3 te) Uçak yolculuğu Türkiye Petrolleri A.O. nın Izmirde kurmak istediği petrol r a finerisüıe Mobü tarafrndan yapılan itiraz dün Enerji ve TabÜ Kaynaklar Bakanlığı Petrol Dairesinde incelenmiş ve anlaşmazlık konusunun Petrol Komserine havale edilmek üzere Bakanlığa havalesi kararlaştınlmıştır. Saat 15 de başlıyan ve gizli olarak 2.5 saat devam eden toplantıda TPAO adına konuşan Başhukuk Müşaviri Prof. Muam' mer Aksoy, Mobilin itirazlarına karşı TPAO nun düşüncelerini açıklamıştır. TPAO NUN GÖRÜŞÜ Toplantıyı müteakip elde edllen bilgiye göre, Aksoy'un konuşması özetle şu noktalarda top lanmışnr: «1 Anayasanın 41 incı maddesi gereğiııce Mobilin bu itirazı egemenlik ilkesiniıı ihlâlidir, 2 Petrol Kanununun gerekçesine göre, Türklerin yapamadığl işleri yabancı şirketlerin yapması gerekir. Bu rafineriyi Türkler yapabildiğine göre, yabancılarra hu itirazı yersizdir, 3 3139 milvon dolara mai olacak bu rafineri 25 yılda gerek döviz ve gerek Türk lirası kendisini amorti cdecektir. Bu rarinerinin yapılma sı. yabancı şirketlerin her 2,5 yıl tla bir rafineri parasını dışanys ihraç etmeleri sonucunu doğuracaktır. Aslında Türk ekonomisine bu rafinerinin yapılmaması zarar verecektir, 4 Askeri şart lar vc millî çiivenlik durumu bakımından bu rafinerinin yapUması zorunludur.» TPAO dan Hasan Çil ise yaptığı konuşmada Mobilin itirazrnda belirttiği ve rafinerinin 60 mfl yon dolara mal olacağı şeklindeki gerekçenin gerçeklere uymadığını ileri sürmüştür. PETROL OFÎSİN İTİR.\ZI Petrol Ofisten Özer Derbil ise itirazın usul ve zaman bakımından uygun olmadığını belirtmiş ve Mobilin itirazının usul, zarnan ve TPAO temsilciliği tarafından belirtilen gerekçelere uygun, şekilde esastan reddedilmesini Petrol Dairesinin Mobilin avukathğını yapmamasmı ve Mobilin bizzat kendisinin Enerji Bakanlığına müracaat etmesini teklif etmiştir. Mobil adına toplantıya katılan Mersin ATAŞ Rafinerisi temsilcileri TPAO'nun yapmak istediü rafinerinin 5060 milyon dolara malolacağını, bunun ekonomiye yuk olduğunu ve ayrıca ATAŞ Rafiııerisini baltalıyacağını, oysa ATAŞ Rafinerisine yapılacak ek tesisler ile bu işin 8 milyon dolara haUedileceğini söylemişlerdir. Toplantı sonunda, Mobilin itirazının reddi teklifi kabul edümemiş, anlaşmazlığın Enerji Bakanlığına havalesi kararlaştınlmıştır. Petro! kanununun 108 nci maddesine göre, Bakanlık konuyu Petrol Kormserligine havale edecektir. 14 ve »7 YAŞINDA İKİ KIZ ViETKONG KAMPINDA DiŞi ÇETECiLER YAKALANDI i İki aday kürtçiilükten mahkum oldu Ankara (Cumhuriyet Bürosu) Kürtçülük ve bölücu faaliyetlerde bulunmaktan ötürü bir süredir Genel Kurmay Askeri Mahkemesmde yargılanan sanıkların duruşması, dün sona ermış ve aralarında bazı partjle' rin milletvekili adayları da bulunan 16 kişi, bir sene dört ay hapse mahkum olmuştur. Bir sene dört ay hapıs ve beş ay on gün sürgün cezasına çarptırılan şamsların isimieri çunlardır: Ali Harahan (ÎTP Uakkâri adayı), Şevket Turan (aynı zamanda ordudau da iardedilmiştir). Yavuz Çamlıbel, Medet Yos, Hasan Akkuş (TtP'in Urfa adayı). Örfi Akkoyuulu, Selim Kılıçoçlu. Şehabettin Srptioğlu, Sait F.lçi, Sait Kırmızıtoprak, Yaşar Kaya, Faik Savaş, Fadıl Budak. Abdurrabman Eshemuolak. Canip Yıldırım, Musa An • ter (başımsız Mardin milletvekili adayı). Genel Kurmay Askeri Mahkemesinde, aynı suçtan yargılan makta olan diğer 34 sanıktan S2 ' si beraat etmiştir. " AP'li kadınlar ür%îin ZOR GUNLER Scçimdeıı soııra îktıdara gelecek koalisyonun tertibi ııe olur? Şimdiden bir tahminde hulunmak imkânsız. Bu tertibi süphesiz seçimlerin sonncu belirliyccek. Ancak hükümeti hangi parti, ya da partiler kurarsa kursun, şelecek, türlü sıkıntılarla yüklüdür. Hal çareleri pek kolay bnlunamıyacak çeşitli problemler yeni hükümetin. ya da taükümetlerin karsısına çıkacak ve asıl önemlisi halk yine ıstıraplı günlere girecektir. lî.»66 yılının plânlı kalkınma bakımından en güç uygulama yılı olacağını görmek kehanet değil. Zira 1966 yılında kamu sektörünün finansmanı için 2 milyar 790 milyon liralık bir ek finansmana ihtiyaç vardır. Bu ihtiyacı ortaya koyan nedenleri şöyle sıralayabiliriz : 1 lktisadi Devlet Teşekküllerinin yarattığı kaynaklarda plân diliminc nazaran 240 milvon liralık eksiklik. 2 Yergilerin yine plâna nazaran 800 milvon lira eksik olusu 3 Ycni Devlet Personel Kanununun yükleyeceği 600 milvon lira. 4 En az geçim indirimleri nyşulaması dolayısiyle Hazinenin kaybettiği 400 milvon lira. 5 T.B.M.M. nin geçen devre sonunda kabul ettigi masraf artırıcı kanunlardan doğan 700 milvon lira. Görülüyor ki açık biiynk. Yeni gelecek hükümetler ya taahhütlerin bir kısmından vazgeçecekler. ya da bu açığın kapanması için sağlam kaynaklar anyaraklardır. Birinci yol doğrudan dofrnya balkın geliri ile ılgili yoldur. En az jeçim indirimlerinin yükşeltilmesinden vazgeçmekle gerçi devlet 400 milvon lîralık bir eksikli^i önleyecek. ama bu para özellikle dar ve az selirli vatandasın kesesinden alınmıs olacaktır. Sadece idareyi yeniden organize etmek bakımından değil, aynı zanıanda deSisnıez çelirli memuru imkân nispetinde ferablandırmak için çıkarılsn Devlet Personel Kanununda emsal faraza 5 yerine 4 olarak alınırsa. 800 milyonluk yiik çok hafifliyebilir. Nc var ki, böyle bir karar. enflâsyonist baskı altında ezilen memurun devlet'in taahhüdüne güvenerek kurduğu hayalleri yıkacak ve dolayısiyle idaredeki tahribatı belki daha zararh olacaktır. tkiııcı yol birincinin yanında daha mâkul görünüyor. Nitekim D.P.T. de hüküraete bu yolu tavsiye etmi^tir. Tedbirler şöyle özetlenebilir : 1 tthalâtian alınan yüzde 5 oranındaki damea resminin vüzde 10 a çıkarılmasiyle elde edilecek 350 milvon lira. 2 lktisadi Devlet Teşekküllerinin 440 sayılı Kanuna uygun olarak kârlılık esasına göre çalışmaları halinde sailanması muhtemel 900 milyon 1 milyar lira. 3 Devlet personel maaşlarının artışından bir miktar tasarruf. 1 Ve ilerde üzerinde durulabilecek yeni kaynaklar, tkinci yol'un birinciye nispetle akla uyçun çelmesi hem a|ırlığın belirli sınıflar üzerine yıkılmaraası. hem de bilimsrl ölçülere de uyabilroesidir. Ne var ki, bu tedbirlerin bavat pahalılığını artıracağını hcmen söyliyebiliriz. Zira. tktisadi Devlet Teşekkülleri kârlılık esasına çirince, seker, dokuma, kömür, drmir, çelik gibi maddelerin fiatlariyle rıtatım hizmetleri, elektrik ücretleri artacak ve bn artış genel ortalamaya bfıyük etki \3paeakt1r. Aynca bir nokta daha var: 1966 programındaki yatırımlar 1964 fiatlarına göre hesaplanraıştır. Oysa bn yıl artıs ortalama yüzde 8.2 yi hulmnştnr, dolayısiyle 8.750 milyarlık vatırım aslında bn oranda düsecektir. Arkasından kârlılık esası genel ortalamayı yeniden yükselteceji için yatırım imkânlan biraz daha azaiacak ve L o n ü n d a kalkinma hm yüzde 7 yî bulamıyacaktır. • • • • • • •• • • • • • • • • • • • • • « • • • • • • • a • • • • • • « • • • • • • • • • • • • • •• • • • • • • •, E.ilıkesir AP Kadmiar Ko!u tarafından futbol antrenman sahasında dü?enlenen mitinşe kadınlar rağbet şöstermemişlerdi. Ancak, Balıkesirde Demireli din lemek için gelenlerin »ayısı diğer iilere nazaran daha fazlaydı. Kadınlar Kolu Başkanının açıs knnusmasından sonra kürsüve KOİen Çanakkale Milletveki'i Rclet Sezgin'in Türkiye îşçi Partisine çatan konuşması. kalabalı:ı «komünistler kahrolsun» dıyp reaksıyon göstermesine sebep uidu. Samsun AP Senatörü Fethi Tevetoğlu da TİP'in. CHP'nin «yedek parcası» olduğunu öne siirdü. Kendi yazdığı bir kitabm reklâmını yapan TevetoSlu. «AP ne yolnn ortasında, ne de yolun snlundadır. Atatürk'ün izindedir» (Arkası Sa. 7. Sü. 4 te) İsmail Topkar Topkarfhayat pahalılığı artıyor dedi BÖLÜKBAŞI'nın gezisinden notlar... Hkret Otyam'ın yazısı 7. sayfada Ismet Inönii 82 yaşında Ankara, (Cumhnriyet Bürosu) CHP Genel Başkanı İsrnet İnoniı, dün 81 yaşını bitirmiş ve R2 yaşına basmıştır. CHP Genel Merkezinde partililerin tebriklerini kabul eden Inönü, gazetecilere, «Sizinle yakın arkadaşlık cttirn. Sizin, benim yaşıma geldiıriniz çünü görmek istiyorum.» demiştir. «Eize tavsiyede bulunur musunuz Paşam?» şeklindeki bir soru üzerine İnönü, «Tavsiyeler, benim bayatım. Onu takip ediniz» demiş ve şunları söylemiştir: «Tam çalışmamızın en hareketli olduğu sünlerdeyiz. Ama iyi fiıliyor öyle değil mi?» Bu arada partili bir bayan, İnönüye tek bir beyaz karanfü vcrmiş, o da yakasma takmıştır. Aynca TMTF II. Başkanı Er.ıre Ileri baskanîığında bir gençlik heyeti İnonüyü tebrilt etmıjtir. Giiney Vietnamdaki Amerikan paraşütçüleı i baskın yaptıklan bir Vietkong effitim kampında iki kız çeteci yakalamışlardır. Rcsimde, büyüğü 17, küçüğü 14 yaşında olan kızlaruı Amerikan askcrleri tarafından götürüIüşU görülmektedir. (D. Keçecıoğlu) "|"ürktş Istsnbul Binncl Bölge Temsilcısı İsmail Topkar, dün gazetemize verdiği özel demeçte, (,eşitli konulara değınmış ve «Artan hayat pahalılığından en çok sabit gelirli memur ve işçiler zarar çörmektedir» demiştir. Fıatların aıtmabi sonucu. topLiege (Belçika), (A.P) Ge lu sözleşme ile ışçılere sağlanan, çen kış Belçikalı metresini bımaddı yardımm hıçbir değen kaŞ çaklamak sırretiyle öldüren 25 madıgını belirten Topkar, d=yaşındaki Türk işçisi Ahmet Kavamla şunları söylemiştir : rakaş dün gıyaben idama mah«Hayat pahalılığı hiçbir hükükum edümiştir. metin titizlikle izliyemediei bir Belçika'da idam kararları hiçseyir takip etmektedir. Bu dubir zaroan infaz edilmedigi cihetrum. geçim sıkıntısı içinde bulule mahkerne heyeti cezayı müebnanları daha çok miiskül şartlar altında yaşamaya sevketmektedir, Hükümetler kesinlikle fiat artışlarım kontrol altına almalıdırlar. Kontroldan uzak olan piyasa, memleket için çok tehlikeli bir manzara arzedebilir.» Bir Türk işçi Belçikoda idama mahkum edildi Işık, Macnamara ve Ball iie görüştü \Vasbington. (a.a.) Birleşmiş Miiletler Genel Kurul müzakerelerine katılmak üzere Amerika'ya gelmiş olan Türkiye Dışişleri Bakanı Hasan Işık, dün Amerikan Savunma Bakanı Ro kan Yardımcısı George Ball va Dış:şleri Bakanlığının diğer üeri gelenleri ile NATO'nun siyasî ve askerî meseleleri üzerinde gö rüşmüşlerdir. beıt M=jcm:ıra ve Dışişleri Ba < B İ R „ DAKIKA: » Ecvet GÜRESİN VATAVDAŞ UCUZ MTJ,PAHALI IVn SEÇİIVILERDEN SONRA ANLAŞILIR Tartışması günün konusu oîan cnflâsyona da değinen tsmail Topkar, «Enflâsyon vardır» dedikten sonra. «Bir memlekette satılan her emtianın kontrolü sıhhatli vapılmıyorsa. o memlekette baş:boş bulunan piyasanın seyri elhette enflâsyonu, kendiliğinden tedricen de olsa meydana getirir» feklinde konusmuştur. Seçim mücadelesi hakkındaki sörüşünü de, «siyasi partiler düne nazaran çok agırbaşlı ve memleket mesnliyetlerivle bağdaşır bir propaşranda içindedirler» şcklınde belirten Türkîş Birinci Bölge Temsilci=ı «ecimlerde seç rnenin serbest hırakılması kanısında olduğunu sözlerine ilâvc etmijtir. Sinek avSamalı Cç dört aydanberi bir KÖV muhtarı, herhangi, bir iş yaptı mı? «Parti propagandası.». Bir kaymakam, herhangi, bir şeyler becermeğe kalktı mı? «Parti propagandası.» Bir belediye başkanı, ^erhangi. bir iş basardı mı? «Parti propagandası.» Bir Bakan, herhangi, bir ise eiristi mi? «Parti propagandası.» Ve. seçim kavgaları hep bövle çidiyor. Anlaşılan memlekette hir de «Hiç Is Görmiyenler Partisi» kurıılsa. biitün Türkiyeııin oylarını toparlıyacak! D. N.