Katalog

KAN KONUŞMAZ N'ÂZIM HİKMET'in İlk defa yayınlanan ve romaa töründen olsn bu eserini ilgi ve zevkle okuyacaksınız. Fıatı: 12.50 T.L. Yayınlayan: PES'AR YAT1NEVI Genel Dağıtım: KEMAL KARATEKİN Ankara Cad. No: 44 İst Reklâmcılık: 2631 11285 umhuriyel KURUCUSÜ ITJNUS XADÎ Romanlarl e r i Göıel E r A,,PREVQST \. *« AUT ON OOnya edebiyatıiMİa yuzyıltedurferi bif beıv] cert daha yutbmamıf, operalara k««u olmufj Onlu büyök rrajedi rotninı YSldMı cılüi be? renk ofsef " ^ A ' M ^ ' Î V İ J ceket kaplr 12,5 L 42. yı! soyı 14778 TelgraJ v e t n e k t u p adresi: C u m h u r i y e t T e l e f o n l a r : 22 42 9 0 22 4 2 9 6 Istanbul Posta K u t u s u : Istanbul N o 248 2 2 4 2 9 7 2 2 4 2 9 8 2 2 42 9 9 Salı 21 Eylul 1965 r Demirel Karsta seçim sisfemini tenkid elti İNÖNÜ DÜN MilLATYÛDİl KONUŞTU . «Ömrümün geri kalan bu kısa devresinde memleketin ilerlemesini sağlıyacak aydınlık günleri sağUım ve sarsıhnaz temellere oturtmak tek ideaümdiry> "A.P.kuvvetli bir hükümet kuracaktır 99 MÜCAHİT BE§ER... Kars'tan bildiriyor AP nın Kar=ta duzenlediği mıtıngi. daha çok CHP hler izledı1?r. 10 ekımde Meclıse 9 milletvekıli gönderecek olan bu sınır i'aınızın halkı, Erzurumlular gibi lecimler konusunda heyecandan uzak lorünuyor. Konuşmacıların sözleri karşısmda halkın reaksiyonu pek zayıftı. Bıv ara Hasan Dınçer konuşurken gehir cereyanmra kesilmesi, bu ilde Ecîedıyenin CHP lıler elinde mılunması dolayısiyle bazı dedıkodulara yol açü. AP liler daha çok, duygulara hi tip etmeyi uygun buluyorlardı. Ilk konuşmayı yapan Cevad Önder: «Demirelin riyasetinde demir gibi bir hükümet kurulacaktır. Or tanın solundan komünizme kadar kayanlar, sosyal adalet, gosyalbrm diye Türkiyede otoritcr rejhn kur rnak isteyenler, azınlık juntasından medet omanlar rejimi yıkamıyacaklardır» dedi. Önder bu arada, Adnan Menderes, Demirel, Bismark ve Kon Kavur arasmda benzetmeler yaptı. amao çabuk geçiyor. SeRafet Sezgüı ise milli bakiye çimdi, geçimdi, özgürlüksısteminin eski CHP li Adalet Ba, tii, bağımsızlıktı dcrken, kanı Sırrı Atalay tarafmdan mıi' akla hayale gelmez didişletin başma belâ edildiğini one meler, itişmeler arasmda yirmi sürdü ve Bizim dinimize göre bir yılımızı şanlı tarihimize gömdük. adnının birkaç kadın alması müBir de elimizi açıp bakalım, avubahtır. Ama çok kocalı kadın duy cumuzda ne kalmış? Bir sürü vadunuz rnu? İşte koalisyon çok ko tan millet notuklan, kavgalar, ralı kadınlara benziyor. 10 ekimde gürültüler, hiç biri sonunadek uymihri Süleymanı Süleyman Degulanmıyan plânlar, projeler, kırmirele teslim ediniz» dedi. gınhklar, küskünlükler ve söylenHer zaman olduğu gibi bu mıdiği zaman sabun balonu gibi tingte de ikindi ezanı okunurken renkli fakat şimdi biitun parutıkonuşmalara ara verüdı. suu yitirmiş bir takım burnşuk Son olarak kürsüye çıkan Gevaadler.. nel Başkan Demirel, bu defa yaTOrk demokrasisi açtsından yirzılı metinden değil. eündeki not tni yılın özeti budur ve biz bn ko!ara bakarak konuştu. şuliar altında yeni seçimlere fiDEMtRELtN KONTŞMASI diyoruz. Yirmi yıl içinde tüus ya'. SAYFAMIZDA.. ranna dişe dokunur başarüar sagüjamadıksa da siyasal partilerimiziD sayısını bir bayli arttır* dıgımızı söyliyebiliriz. 1»46 seçimlerioe başlıca iki parti ile giriyorduk. Bugün ise Mecliste ver kapmak üzere tam altı parti er meyAnkara (Cumhuriyet Bürosu) danında güreşiyor. Yirmi yıl içinKöstamonu Belediye Başkanı sede en çok adı anılan büvüğümfiz çiminı CHP nin kazanması üzeAtatürk oldu. Hep ona saygımızı:ne tnönü, Kastamomı CHP Teşdaıı, onun eseruıe bağülığımızkılâtma bir telgraf göndereıek dan sbz eltik. Hangi partiden okendılerinı tebrık etraiştir. Öle lursak olalım, Atatürkün izinden vandan CHP Genel Sekreter Yaraynlmıyacağımız üstün kitaba el dımcısı Ba>kam. bu konuda bir ayrılmıyacağumz üstiine kitaba el demeç vermış ve «AP en çok guğimiz için bıze ne getırdi ise el\ondiei kalesinde vıkıldı. Kastabirliği ile hepsinı birer birer (yok nıonulular gösterdiler ki Türk seç ettik demeye dilim varmıyor) zemcni oy'unn satmıvacaktır demış deledik. hırpaladık. varaladık. O: ! ır « Özgfir ve bağımsız bir millet olarak çağdaş uygarhk düzeyine ulaşabilmemiz şu, şu, şo Ukeleri benimsemekle mümkündür. Denıokrasiyi ancak bu ilkeler arerinde yükseltebilirizj» DemM» Biz Ukeleri bir yana bıraktık. Özünden kopardığımız Atatürk adını kimi zaman bir korkuluk, kimi zaman da bir mıtska gibi elitnize alarak her biritniz kendi çıkarımıza göre demokrasi yapmak sevdasına kapıldık. Bir Tandan halkı. bir yanBonn <a.a. A.P. Kad>olar) dan da karşıükb birbirimizi alAlman genel s,e<;ımlenni Erdatmayı politika sandık. Böylece hard önde bıtırmıştır. farkına varmaksızm boşuboşuna Gaynresmî sonuçlara gore Hırakit öldürürken valanlarımıza rıstiyanlar 3 kazançla Federal zaman zaman kendimiz de inanır Temsilciler Meclisindeki sandalolduk. >elerini 245 e çıkartmşlardır. üvsa, arkada kalan yırmi yıl Brandt'ın Sosyal Demokrat Pariçinde ditıya bir bayli değişti. tısi de 1961 e oranla 12 kazançla Yenen ve yenileD bütün ııluslar t202 «andalye elde etmıçtİT. kinci Cihan Savasının ağnr ?araGenel seçimleri zaferle kapıyan lannı sardılar lyileştiler. millî Başbakan Ludwig Erhaıd, dün gelirlerini durmadaD arttırdılar, parti ıçindeki mesai arkadaşlarınuygarük yolunda dev adımlariycian yeni hükumetı uygun görle ilerlediler. Bunların vanı sıra düşü şekilde kurma yetkifi aldünıİD sömörge milletleri hızla mıştır. bağımhizlıklannı knrtarmaya başHırisüyan Demokrat Parti ile ladılar. Atatürkun 1920 lerde açtıHıristiyan Sosyal Birliğin liderğı voldan biz çıkmaz van sokakleri bugün öğleden sonra cerelara saparken onlar yolu buldnyan eden iki saatlik bir toplantılar. amaçlanna vöneldiler. şimdi dan sonra. Ludwig Erhard'ın başönlerine çıkan engellerle savaşahakan olarak yeni kabineyi kurrak cesaretle yürüyorlar. ması hususunda mutabakata vaPeki, arkada bıraktığımız yirrarak kararlarını Cumhurbaşkanı mi yıl içinde dünya defişti de biz Heinrich Luebke'ye bildirmişlerhiç mi değişmedik? Dön özlemi tiır. ' ile içi vanıp tutu*an, seria \e öç alıcj politikacılar dışmda kimse (Tafsılât üçuncüdcK bu soruya «Hayır!» cevabınj vermez. Elbette biz de değiştik ve hızla değişiyoruz. Valnız, bizim değişraenaizin iki yönö var. Biri, üretim gücfimüzün artan nüfusumaz ihtiyaçlarına yetişememesi yüzünden gittikçe daha takirleşmemiz. Biri de durumu kavnyan vatandaşlarm bilincinde uyandığım gördüğümüz bir değisme. bir yenilesme isteği. Bu değişikliklerden birincısi her ne kadar olumsuz ve yannmız besabtna bir tehlike ise de. ikind degişikliği varatan başüca etkenlerden biri olmafc itibariyle ytne de uyarıcı bir rol oynadıçı înkâr edilemee. Statükocu takım, ya tenJikeyi farkedemediği, ya da i;ine öyle geldiği için 1950 • 1960 metodlannın övgfisö içinde tek başına iktidara gelebileceğinJ umnror. Biz, 27 Mayıstan bu yana, alaylann da diirtüşü üe yurdunrazda görülen nızlı uyamşa kakarak bn omudun gerçekleşe İSMET tNÖVÜ MALATTADA KONrŞUTOR Güvenlik Konseyi Hindistan ile Pakistanı Huıur bir daha boıulursa ne olur bilinmeı GEZİDEN YILMAZ ÇETİNER Malatya'dan bildiriyor CHP Genel Başkanı Îsmet İnönü dün burada ılk seçim konuşmasını yapmış ve, «Memleketin birinci meselesi kurulan buzurn bozmamak ve siyasi hayatımızı fikirler ve tedbirler aramanın gayrtti ortamında muhafaza etmektir. Size üzüntüyle haber vereyim ki, dört »enelik çabadan sonra karşımızda bulunan bazı siyaset sdamlan, daha yalnıı başıns iktidarı almamışlarken ellerine fır•at geçerse ne yapmsk niyetinde olduklannı apaçık göstermislerdir» demiştir. cAslında eski dcmirkıratın mirasını paylasmak gayretinden başk» esaslı hiçbir ç»balan olmıyan siyaset adamları, bu sckiı arlık muddet içinde neler yapmay» istidatb olduklannı birer birer föstermislerdir» diyen CHP Genel Başkanı, bunların nıyetlerıni şu şekilde sıralamıştır : 83 yaşuıdaki muhalefet lideri İnonü sabahın erken saatlerinde Esenboğa havaalanından içeriye, hemen vanıbaşında eşi Mevhibe înönü ile beraber girdiği zaman etrafını bir taknn insanlar kuşattı Haiktan. üstü başı yırtık pırtık, hakıki sevgi ile gelenler... CHP1 nin üst kademedeki yöneticileri.Mesai arkadaşları... Ve bütün bun larm yanında sabah karanlığı yo\lara düşen Halk Partisinin yeni tran=ferleri!.. Bilhassa bu sonunculann hallerine bakıyorum da, bir kaç yıl önce yapükları konuşmalan haürlamamak, kullandıklan sözleria şiddetini unutmak hiç de mümkün olmuyordu. Hattâ şunu soyleyeyim: Paja'nın uğurlayıcHt yeni rransfer simalar o kadar çoktn ki. insanm «Yoksa İnönü karjı partinin liderliğtne mi geçti?» diye düjüneceği geliyordu. «Gene Radyonun iktidann bsşında bulunanların gözü kapah söıeüsü olmssı, gene hiçbir devlet memornnun, nmum müdürün. •::: hiçbir valinin kendisini emniyette hissetmeyip bir parti başkanının hışmını, denklerini bağlamıs halde beklemesi, gene fikir sdunlannın, gençlerin takibi kapınızın önfinde hazır durmaktadır. Bngunkfl baihmsız Hükümet Başkanının gayretleri karsısınd» bn kadar kendini gösterebilen ters cereyanlar, partizan partilerin kendilerini tamamiyle «erbest zannettikleri günde şt tek başına, y» bir kısmı ile her mariteti yapmaya çalısacaklarının işaretidir. Gene işçilerin dilekleri çsbuk yoldan blümle karsılanabilir, gene tiearette serbestlik fartaraları ortalıga salınarak enflâsyon ve Targnn dtvri açılabiiir. Memleket kalkınması için çok çshfma, her türifl israftan dikkatle sakınma gayretleri lüzumsuz vesveseler sanılabilir. Benim görevim size bu ihtimallcrin geçmemiş «ldağnnn ve bn ihtimallerin geçmesi için seçmen vatandasın oy'unn dikkatle kullanması gerektiğini söylemektir. Huzur bir daha boznldn mo srtık tamir olur mu olmaz mı, kimse bilemez, Bdyle bir maceraya seçmen vatanda; mnsaade etmemelidir.» Çıkmaz sokaktan kurtulacağız "ateşkes,,e davet etti DIŞ HABERLER SERVİSI üvenük Konseyi dün, Pakistanın protestoları arasmda, Ravalpindi ile Yeni Delhiyi aralarmdakı sılâhlı çatışmayı 48 saat içinde durdurmaya dâvet et mıştir. Karar Amerika ile Rusyanın da katümasıyle 10 reyle alınnuştır. Ürdün çekimser kalrmşUr. Pakistsnın Güvenlik Konseyinde rey sahibı olrruyan temsilcisi Zafer, Keşmlrde bir plebisit düzenlenmesi hususunda herhangi bir kayıt ihtıva etmediği gerekçesiyle karara şiddetle itıraz ettnistır. Çagırıda, «ateşkes» in zamanı kesinlikle Turkıye saatiyle çarşamba 09 olarak tesbit edilmiştir. G 8 ayhk istidat MALATYA YOLCUSU İnonü gri rölöve şapkası, prens de Gal elbisesi ve bir elinde çanta. diğer elinde sıkı sıkı futtuğu eşiy'.e Malatya seyahatine bir hay li itinalı hazırlanmıştı. 1961'den beri ilk defa gidiyordu Ismet Paşa Malatyoya... Yazın «çivileme» lerine bir hayli ara verdikten sonra. son 10 gün Sauna'da fizik teda\isi yapması CHP liderine bir hayli yaramıştı.. Amma her ne olursa olsun. Ken disi ne kadar «yorgun değilbn» derse desin yıllann devlet adamını bdyle yorucu seyyahatlere çıkmaya mecbur etraenin hiçte doğru olmadığuu anlamak lâzımdı. İnönü, Ankara veya tstanbulda sakin bir atmosler içinde pekâlâ bu yorucu konuşmalan yapabihrdi .. îsmet İnönü ve eşi ile CHP Kadınlar Kolu Başkanı Jale Candan, (Arkası Sa, 7, Sü. 1 de) Kaslamonu Belediye seçiminî CHP kazandı Kızıl Çinin Hindıstana Sıkkimdeki askeri tesıslerini sökmesi için gönderdiği Ultimatomun süresi ise, gene çarşamba günü Ttirkiye saatiyle 19 da sona errrjektedir. Pekin radyosu dün Amerika ve Rusyaya çatmış ve iki ülke delegelerinin Hindistan ile birlikte Güvenlik Konseymde «koro halinde ayn. havayı okuduklannı» ileri sürmüçtüT. ÜLTİMATOM SİNİK SAVAŞI Almanya'da seçimleri Erhard'ın Partisi kazandı Kızıl Çin Hindistan'a yeni bir nota verdi Hindistan Başbakanı Sastri dün. Kızıl Çinm kazeyde Sıkkim ve Ladakta Hindistan bırliklenne ateş açmaya başladıklarını söylemiştır. Daha önce yayınlanan bir Savunma Bakanlığı bildırisınde de Çın askerlennın bütün dağ geçıtlerıne yaklaştıklan ve asker yığmaya devan» ettikleri açık lanmıstır Ote yandan ıçıncle Hındıstanın Gujara eyaleti Başbakanı Mehtanın feulundugu bir uçak, dün Kuç bataklıgı bölgesınde iki meçhul keşif uçağı tarafmdan düsürülmüstür. Başbakan, eşi ve uçakta bulunan diğer altı rolcu ölmüşlerdir Istanbul Bağımsız adayı Cemal Madanğ j u jjjjj partilere nezaket iiyaretınde o bulunmuştur. CH.P. İl Merkezinde Orhan Erkanlı'nın «Paşam bu meclis çok renkli olacak» demesi üzerine «eskiyi unutalunt seklınde cev'ap venniştir. Resımde, Madanoğlu C.H.P. ve A.P. 1 merkezinde görülmektedir. 1 TOKVO, (AP> Komünist Cin hükümeti dün gece Hind bırliklerinin ÇinHind hududunun batı kesiminde hudut yakınlarında yaşamakta olan sivil halka ateş açtıklarını ileri sürerek Yeni Delhi hükümeüne yeni bir protesto notası göndermiştır. Diğer taraftan Pekin radyosundan bildirildiğine göre dun sabah Haynan adası üzerinde bir Amerikan F104 uçağı Komünist Çin avcı uçaklan tarafmdan düşürülmüs, paıaşütle atlayan pilot esir edilmiştir Pekin radyosunun düşürülen Amerikan uçağı hakkmdaki haberi Güney Çin kıyıları yakınındaki Ha>Tian adası üzerinde bir ay içinde Komünist Çin tarafmdan aynı konuda ikinci idiayı teşkil etmektedir. Gürsel seçim orelesi Iflyin tasvip eimiyor A\KARA (Cumhuriyet Bürosu) Cumhurbaşkanı Cemal Gursel dün gazetecilerle yaptığı bir konuşma fiıasinda kendisinin Enerji ve Tabıî Kaynaklar Bakanı Mehmet Turgutun icraatmdan memnun olduğu şeklinde iki gazetede yer alan beyanatlara değinerek «Beıı Mehmet Tnrgutla bahis konusu gün Keban ve Sakarya üzerinde kurulacak yeni baraj ile PipeLine konusunda bilgi aldım. Elbette bu çahşmalan olumln bularak iyi karşıladun. Ancak Mehmet Turgutnn icraatmda haklı mı. haksız mi olduğunu bir saatte anlamak mümkün değildir. Bu mıimkün oisaydı mahlcemelerin işi ne kadar kolaylaşırdı» demişür. Mıiteahhit avansları yiizde 25'e çıkarılmadı Ankara, (Cumhuriyet Bürosn) Maliye Bakanı Ihsan Giirsan, dün kendisi ile konuşan bir muhabirimize «Fîat artışlan hakkında. kesin yargrya nlaşabumek için eylul ayı sonnna kadar beklememiz gerfkir. Zincirleme bir fiat artışı tesbit edilirse, kendileri ile tedbirler konusunda görü^ birliğine vardığımız plânlamamn tedbirleri derhal uygulama alanına konulacaktır.* demiştir. Gürsan, muhabirimize, son giinün fiat artışı üe ilgili yorumlar hakkmda daha sonra şu açıklamalarda bulunmuştur. ^Mütaahhitlere verilen avanslann yüzde 15 oramodan yüzde 25 oranına çıkanlmasmı öngören herhangi bir karamame çıkarılmamıştır. u konuda yürürlükte olan oranın uygulamasına devaro edilmektedir. (Hatırlanacağı uzere bundan bir süre önce Enerii ve Tabiî Kaynaklar Bakanı Mehmet Turgut, basın mensupları ile yaptığı bir konuşma EIrasında, böj'le bir karamamenin yürürlüğe konulduğunu söylemis ti. Turgut'un bu sözleri Gürsan'a hatırlatılmca): <O zaman ben de bunu gazetelerde okumuştum. Herhalde Turgut arkadaşımın kendi görüşüdür. Böyle bir kararname yürürlüğe konulmamıjtır> demiştir. ^|Hazinenin Merkez Bankasından aldıgı kısa vâdeli avanslsrın yüzde 5 ten yüzde 10 a çıkarılmasını öngören kanun 3 üncü koalis yon zamanmda DJ».T. nin isteği üzerine çıkarılmıştır. Biz, Hazine olarak Merkez Bankası ile yaptığımız bir anlaşmada hiçbir zaman yüzde 8 den fazla bir »vans çekmedik. 0 T a h i l fiatlanna yapılan zammın herhangi bir enflâsyonist etkısi olduğu kanısında değilim. Geçen yıla nazaran Ofis, Merkez Bankasından u «vanı «lmi|tır. Seçimlerde Malatyahların demokratik rejimi ve memleket huzurunu korumak için bütün enerjisini sarfetmesini ıstıyen CHP lideri İnönü, sözlerine şöyle devam etmiştir : «ömrümün gtri kalan ba kıs» devresinde memleketin ilerlempsini ssğhyacak aydınlık günleri sağlam ve sarsılmaz temellere oturtmak tek idealimdir. Bu ideali gerçekleştirmek için Malatya' nin büyük çoğunlukla, bütün tereddüt edenleri her şüpheden kurtaraeak bir çoğunlukla beni desteklemesine ihtiyacım vardır. Geçmiş zamanda oldugu gibi gelecek zaraan için de ideallerimizin tahakknkunda kararlı oldufunuzn ıröstereceksiniz. Sandık baslannda Maiatyalı erkeklerin ve daima benim destefim olan Malatyalı kadınlann yenilmes çoğunluğunnn kendini göstermesini isterim.. İnönü, 1961 seçimlerinden sonra CHP hükümetlerinin karşılastıklan güçlükleri, huzuru sağlamak için yapılanlan anlatmış ve 10 Ekim seçimlerine temasla sunlan söylemiştir t «1965 aeçimleriyle Türk millefl bir karar vermek durumutıda bulunuyor. Memleketin kavuşmuş olduğu huzur ve sükun içinde basiretli bir iktidann idaresinde tnttugumuz yola devam mı ederefiı, yeksa nasıl bir idare kurmak istediklerinin isarttini bugünden vermis «lanUrla birlikte yenl maceralara mı sürükleneceğiz? Seçmen vatandaş bu suali gandık bsşında kendi kendisine mutlaka sormalı. oy'unu ondan sonTa kullanmalıdır.» «Tek idealim» Sorulacak sual CHP Genel Başkanı konuşmasına devamla şunlan söylemis» tir : «Daha 1950 de memleketin başlıca meselesi huzur şeklinde ŞŞ (Arkası Sa. 7, Sü. 1 de) "* nil«tlllllllllltMllt(lltllIMIIIIIIIIIIIHUII»UMmn»lr'!S Huzur felsefesi • ••••••••••••••••«•••••••••••••••••••••*••••• »•••••••«•••••••••••*••••••••••••••••t••••••• • TAYİNLER Cumhujbaşkanı Gursel. bir gazetecimn «Turgutun gercekleşünnek istediği bazı tasarrufları gün ışığuıa çıkmıştır. Özellikle Petrol Ofisi \e Etibank Genel Müdürlerini değiştirmek için kararname hazırladığı bilinmektedir. Bu davranışlarını nasıl karşüıyorsunuz? Sorusuna cevap olarak şunlan söylemiştir: «Genel Müdürlerin desiştirumesi benim onayıma bağlıdır. Ben seçim arifesinde hiç bir tayini ve bu tarz değişikliklerini tasvip etmenı. Bahis konusu kararnameyi lıutün Bakanlar imzalasalardı bilp kararname benden çıkmazdı. Nitekim valiler üzerinde de bazı tasarruflarda bulunmak istediIcr. Kabul etmedim. Çünkü seçim arifesinde bu gibi değişikUkler haklı da olsa seçimin emniyetine, selâmetine ve doğruluğuna gölge düsürür. Bence seçimlerin doğruluğu hakkmdaki kanaati bir takım tedbirlerden uzak olarak mil lete vennek gereklidir.» / \r PETROL KONUSU Gürsel, daha sonra, Petrolün mıllîleştirilmesi konusunda da millileştirmenin elzem olduğunu kaydederek «>lillî servetlerimizuı şu veya bn yabannya peskeş çekilmesine veya onların menfaari(ArkMi 8a. 7, Sü. i U) NADİR NADİ SEÇİM KAMPANYASl BAŞLADI.. AMERtKALI UZAY ADAMLARI ANKARA *DA 8 günlük feza yolculuğuno başarı ile tamamlıyan Amerikalı iki uzay pilotu Gordon Cooper ve Charles Conrad memleketimizi ziyaretleri esnasında Ankara'da Amerika Büyükelçiliginde verilen bir partide Türk basın mensuplan .ile tanısmıslardır. Cooper ve Conrad ile (fotoğrafta görülen) iki Curahuriyet muhabiri Orhan Duru ve Çetin Ozbayrak'm yaptıklan bir röportaj 7 nci sayfamızdadır.