Katalog

SAHİFE CÜMHURIYET 8 Ajpıstos 1965 TORK HAIKOYUHU YANILTICIKLİŞELER Doç. Dr. Nermin ABADAN artışmalı siyasî konular etrafındaki kutnplaşmaların alevlenip, yoğun bir ifadeye büründükleri seçim öncesi Türkiyesinde, »tereotipler olaganüstü önemli bir yer işgâl etmektedirler. Her toplnraun halkoynnda belli ölçüde yer alan ıtereotip ııedir? Bunu kısaca kafamızdaki düşünceleri sadelestiren bir takım lihnî ameliyeler olarak tanımlaya\)iliriz. özetle «basma kalıp fikirkarşıhgında kullanılan stereotip terimi, aslında matbaa teknişinden akiarılan bir deyimdir. Bakır bir levhaya çizilen belli bir şekil klişe anlamına gelmektedir. Tartısmalı bir konada çogunlueun kanaatini temsil ecien halkoyunnn teşekkülünde bu fikir kalıplarının sık sık basvurulan bir kaynak oldnkları Büphe götürmez. Zira bu basma kalıp fikirler lartısma konusu olan mesele hakkında bilçî edinmegi dolavisiy'.e kişisel bir kanaati oluşturmağı fazlasile kolaylastırmaktadır. t stelik her tnpiumda köklü hulunan peyiıı hükümleri beslemektedirler. Stcreotipler, «Tiirkiye'de tnristlere kötü muamele edilir, okula devam kızlar için faydasızdır» şeklinde gerçeğe aykırı durnmları varmışçasına göstermefe varadıîı gibi. bir takım süpjektif vasıflan objektif durumlara teşmil etmefe de elverişll olmaktadır. örneŞin «tngiliz politikası daitna iki yüzlüdür, zenciler tembeldir» gîbi. Seçim öncesi Türkiyesinin basınını v t siyasî konusmalarını sathi bir incelemeye lâbi tuttugumuzda, millî iradenin şekillenmesinde en önemli rolü oynayan isimsiz seçmene tesir etmek için stereoliplere nekadar geniş bir yer ayrılmış oldugu derhâl göıe çarpmaktadır. Gazeteler «komünizm kokan kanun tasarıları, çıkarcı fırsatçıiar, sömüriicü emperyalistler, Pekin'e hcveslenen kripto komiinistlrr, gizli masonlar. diktacılıça heveslenen fasisstler» nevinden deyimlerle süsKi haber ve makalelerle yükümlii bnlnnmaktadırlar. Bona benzer şekilde kulaktan kulağa haber yayan fısıltı gazetesi «Geldi tsmet. kesildi kısmet, TRT Osmanın marifetleri, Morison Süleyman» kabilinden parolalarla siyasî sözliifümiizü genişletmiş bulunuyor. Durum DOGAN NADI Çoktan eçimler Hasretiz yaklaştıkça partilere T S dır. N'itekim M. ö . 500 yıl önce Yunanlı düşünür Epimenides mantık alanındaki çelişkinlikleri çölerken, Girit'in ünlü felsefe okolandan ilham almamak için «Bütün Girit'liler yalancıdır» hükmünden faydalanmıştı. tereotip ve onun perçinleşmiş hattâ şahsileşmis bir ifadesi sayılan peşin hükümler, iç politikada oldugu kadar dıs politikada da önemli bir rol oynamaktadırlar. I'NESCO yardımı ile çeşitli milletlere hâkim millî stereotipler konusunda hirkaç yıl önce. yapılan geniş bir araştırma çok ilginç sonuçlar vermişti. W. BUCHANAN ve H. CANTRİL, «Milletler birbirlerini nasıl görüyorIar» başlıklı kitabta, milletlerin kendi ve temasta bulundukları nzak yakın komşu ve dostlarına yakıstırdıkları sıfatları çok etraflı bir şekilde incelemişlerdir. Aşatıdaki tablo Ingiltere halkının kendi milleti ile diter bellibaşlı milletleri nasıl tanımladıeını göstermektedir: lngiltereve göre aşagıdaki milletlerin başlıea nitelikleri. Çın Nitelikleri Kendisi R. A. Rusya Fransa 40 "o 24'o 53 «0 57 'o 32 "o Çahşkan 1 7 ••'# 32 •'. 52'J 38«/o 12 '/o Zeki 7°'o 3 •s 14»* 48 »'. 52 »i Cömert 22 «i 21 «o 6 •o Banşsever 77 »/o 39 •« / 14 «» 2 1 «•'• 59»» 19% 31 •o Cesur Bu örnekte oldugu gibi diğer ülkelere ait tablolar da şu önemli noktaya isaret etmektedir! Her memleket halkının kendi vasıflarını açıça vuran milli stereotipler, daima müsbet ve diğerlerinden üstün bir mahiyet taşımaktadır. Bu durum herhangi bir ülkede kolaylıkla aşırı bir «Biz duygusn üstünlufü» ve buna karsılık sivri bir yabancı düşmanlığı (xenophobie) ye yol açmaktadır. Avrnpa Birliji ve Birlikte yasama (Cocxistence) gibi Milletlerarası işbirlifini destekleyici fikirlerin gelişme halinde bulunduğu devrimizde aşırı hale getirilen millî stereotipler büyiik ölçüde sorumluluk dnvgusundan yoksnn politikacı. yazar, gazeteci gibi kanaat liderleri yüzünden diinya barışını tehdit eden eiddi bir tehlike haline gelebilmektedir. Bizde bu sabır varken Böyle gelmiş... Filmin zor tarafı Pek lâzım mıydı? Yerini yanlış seçmiş Taşınma zamanı lukla karşılaşacaktır: Acaba, ligüranlık için dahi olsa, kâfi miktarda kadın artist bulabilecek mi? * * * Pek lâzım mıydı? Çoktan hasretiz iliyorsunuz: Alpaslan Türkeş C.KJH.P. ye girdi. Girer firmez de partisinin Genel Mülettişi oldu. Anlaşılan bunu şart koşmus. Kendisinin ilk fırsatta Başkan olacağını, hiç değilse, bunun için çalışacağını hepimiz biliyorduk. Nitekim, epeycene çalışmı? olacak ki, partinin genel kongTesi onu Başkan seçti. S adaylık için müracaatlar ço|almaya başladı. Geçen hafta başında İstanbulda Adalet Partisine milletvekili adayı olmak için baş%Tiranlar 200 kişiyi bulmuş. Bir o kadar da Halk Partisine. İmdiiiiii... Bana oldukça önemli göriinen bir mesele var. Bu aday adavlan, bilindiği gibi. partilere dörder bin lira yatınrlar. Demek ki, meselâ, Adalet Partisinin kasasına daha şimdiden, ve yainız İstanbulda. 800 bin lira ginniştir. B • ••• • • • • ••• *•• •*• ••• jlji •••• •*•• • ••• • >•• •••• Sen misin seçilen? Haydi bakalım, partiden, istifa üstüne istifa. Geçen gün de 3 Bakan ve 6 milletveküi C.K.MJ». den çekfldi. N'eden? Bir prensip mücadelesi mi? Hayır. Öyle olsa, partinin bu kodamanlan, Türkeş'i aralanna almazlar. hele. sanki teşkilâta daha kolay nüfuz etsin diye, onu Genel müfettiş hiç yapmazlardı. O halde? Geriye kalıyor sen • ben kavgası. Yani. yine «post» meselesi. Politikayı bu pis hastalıktan kurtaramadık gitti. Bir defacık da bir ciddi miinakaşa, hir ciddi ihtilâf göremiyecek miyiz, Yârabbi? * * * Ne «şu iş için çalışacafım» ne !<bu iş Için didineceğim» gibi bir lâftan eser yok. V'arsa, yoksa, tövbeîer olsun «Allah». «Allah korkusundan başka bir korkum yok» «Allahsıziarla miicadele...» «Ev^'elâ Allah sonra siz» kabilinden bir sürü yuvar'ak lâkırdı. Üstadın oy toplamak için bütün programı bu. Ben Afyonlu seçmen olsam bu zata ya «inayet ola» derdim. yahut da onu, milletvekili olarak Meclise değil, kayvum olarak hir camie gönderirdim. Taşınma zamanı A Jmanyada, zannederim, sayısı 150 bini bulan Türk işçisi. Boyuna da gidiyor. Meğer. daha fazla göndermek istemişiz ama, tren seferleri müsait değilmiş. Simdi, bir tren ilâvesiyle, haftada 2400 işçimizin Almanyaya gitmesi imkân dahiline girecekmiş. Eğıtım düzeni z gelişmis ülkelerin başlıca niteliği sayılan düşük eğitim seviyesine sabip halkımızın siyasi kanaat oluşumunu fazlasiyle etkilendiren bu yoğun telkin hamulesi ortalama vatandaşta belli bir ölçüde kökleşmiş bulunan pesin hüküraleri de kuvvetlendirmektedir. lngiliz sosyologu Morris Ginsberg'in belirttifi üzere peşin hükümler asagıdaki kapsamı taşıyan kanaatlerden meydana gelmektedir: a) Mantıkî olarak süphe veva tenkitle karsılanması gerektigi halde ilk elden kabul edilen görüş ve kanaatler. Örnejin: Mevcnt müesseseler daha önceki kuşaklann hikmetini temsil ederler. b) Sadece duygu, ruh hali. mantıksız heyecan ve dürtülerden kaynak alan kanaatler. örneğin: Dünkü diişman, hugünün dostu olamaz. e) Tecrübe ve bilgiden ilham almaksızın belli kişi veya eşyaya karşı takınılan müsbet yada menfî bir tutum. örnegin: Avrnpa malı daima üstün, yerli malı çürüktür. özetle görülüyor ki peşin hükümler genellikle bir toplumda yerleşmiş olduğu stereotipler ölçüsünde daha çok menfî vaziyet alışlann perçinlenmesine yaramaktadır. Sadece peşin hükümlere dayanan kanaatler Morris Ginsberg'e göre şu nitelikleri taşımaktadırlar: Gerçek A G 1) Belli bazı vasıflar herhangi bir eleştirmeden ge çirmeksizin genelleştirilip belli kuruluş yada kişilere mal edilmektedir; t) Bazı vasıflar özel bir itina ile tecrit edilmekte ve israrla belirtilmektedir. 3) Menfî olarak damgalanmak istenen şrruplar arzn edilir bazı vaşıflardan mahrum edilmege çalışılmaktadır. 4) Bir grupta iftiharla belirtilen bir vasıf yada egilimin başta bir gruptan esirgenmektedir. Peşin hükümlerin çok eski bir tarihçesi var erçekten stereotiplerp en fazla basvuran başın, radyo, televizyon gibi kütle haberleşme vasıtaları genellikle sanıldığı gibi kişinin dünya ve insanlık hakkındaki görüşünü genişletip zenginleştirmemekte, aksine Gerhard Maletzke'nin haklı olarak belirttigi üzere çoğu defa tek taraflı. tahrif edilmiş yalnış bir dünya görüşü sunmakta, bazı cepheleri belirtmesine karsılık, önemli olanlan ihmâl etmekte, ahlâksızlığı önemsiz bir hale getirmekte, dolayısiyle insan hayatının degerini düşürmektedir. Gerçekten ilk Amerikan Cumhurbaskanı George \Vashinçion'un konjreye gönderdiği mesajda belirttigi üzere «Belli bir milIete karşı alışkanlık haline gelmis bir sevgi yada nefret besleyen millet, bir bakıma fikrî esaret içersindedir.» Seçim gibi halkoyları kesin bir kutuplaşmaya doğru götüren sosyal olaylann cereyanı sırasında kanaat liderlifi mevkiinde bulunan kişi ve müesseseleri son derece önemli bir vazife beklemektedir: Bunlar «satılmış, kömünist, aşırı solcu, raaşon, emperyalist yada peyk uşagı, v^.» nevinden klişelere mümkün oldagu kadar az iltifat etmelidirİer. Zira likri bir boğa güreşinde matadorun salladığı kırmızı maniilUys benreyen stereotipler, egitim seviyesi düşük geniş halk yıgmlan tarafından bir gerçekmiş gibi kabullenerek aşırı heyecanlar ve taraftarlıklar doğurmaktadır. Az geİişmiş ülkelerin seçmenlerine propaganda süresi bovunca fikren tahrik edici, parlak sözler yerine halkm seviyesine indirilmiş, doyurucu siyasi bilgiler sunmak şüphesiz ki demokratik vetirenin gerektirdiği ana şartlardan birisidir. Büyük Fransız yazar ve ahlâkçısı Albert Camuşnün dedigi gibi «Kötülük hemen her zaman bilsisizlikten kaynak almaktadır. Şukadar ki iyi niyet yeterli bir habrr ve bilgi edinmeye dayanmadıgı müddetçe, kötülüğe aynı ölçüde hizmet edebilir!» Müddet doluncaya kadar bunun milyonu bir hayli aşacağı da muhakkak. O halde. partilere devletin verdiği seçim parasına ne lüzum vardı? Yukarıdaki hesap, hiç şüphesiz, her ilde, o ilin büyüklüğüne ve ehemmiyetine göre üç aşağı be? yukan, böyle olacak. Azbuz da değil. Bütçeden milyonla para ayrıldı. Korkanm. fazla gelecek de, çarçur edüecek. Çarçur edeceklerse, hiç olmazsa. kendi paralarını ederler, bi•yfl esele, gittikçe, daha iyi ay zim bütçeyi rahat bırakırlardı. duılanıyor. İstanbul şehri* 3= * nin, seneler senesindenberi yapılagelmiş plânlannın toplamı 2 000 taneyi bulmuş. (Yanlış okumuyor Bizde bu sabır varken Yerini yanıış seçmiş gurmz: Tam iki bin tane.) Şimdi, İmar ve İskân Bakanlığı bütün bu plânları toplayıp, tek bir plân haline getirmeye karar vermiş, ve «ilgili» lere bu yolda hazırlık yapmalarmı bildirmiş. Aman ne iyi etmiş, Bu işin, zat«n, başka türlü çıkar yolu yoktu. Bravo Bakanlıga doğnısu! Zira, böyle devam etse, bu planların rakarnlan, Milli Piyangonun ikramiye listelerine dönecekti. Elbette ki en sadesi silip yeniden başlamaktır. Tek bir plftn haline gettrildikten sonra o iki bin plânı yakıp, yok etmeli. Böylece elde blr tane plân kalır. Üst tarafı kolay. O plânın «şurasını şöyle, burasını böyle yapmalı» diye diye, yeni bir «iki bininci plân» a kadar. kendi kendimizi a•nıtur glderiz. * * * | * ir Afyon milletvekili (A.P.) " yeniden Meclise glrebilmek için. Afyonlulara yarı mektup, yan beyannarne gibi bir yazı yollamış. Bir nüshası da bana geldi. «Hemşehrilerim» diye başhyan bu mektup • beyanname altı • yedi satırlık kısacık bir şey. tçinde tam beş defa «Allah» adı geçiyor. İSTANBUL BANKASI Sermayesi 20.000.000. lira DOsünün: Her hafta 2400 işçi. Tevekkeli işçilerimizin ibadetleri için imamlar. çocuklan için öğretmenler gönderilmiyor. Hattâ imam, veya, öğretmen göndermck yetmez. ba muazzam kalabalık için. orada camiler ve okııllar da yaptırmalı. Daha hattâ, pek acele değil artıa. bizim Çalışma Bakanlığı da. şu iki üç ay zarfında. artık gidip Almanyada yerleşmeli. Zira bu gidişle hıırada pek işçi kalmiyacağa ben/er. T.İ.P. Başkanı Mehmrt Ali Aybar dostumuz bile. arkadaşlannı ve tasi tarağı toplayıp. Almanyaya gitmeli. Öyle ya. işçisi kalmıyan <•••• m ••••••••• bir memlekette işçi partisine ne lüzum var? Seçim meçim ne yapacaksa orada yapar, daha iyi. Belki. saldıran filân da olmaz. Manastır esrafmdan Celâl Bey zade merhum Kemal Eldeniz Bey ile merhume Leman Eldeniz Hanımm oğu'.ları. merhum Bedri Kemal Eldeniz ile Vildan Erimez'in kardesleri. Muzaffer Cerid'in amcası, Nusret Eldeniz ile Ressam Salih Erimezin kayınblraderi. Nevin Ünal'ın halazadesi ve Melâhat Uraz ile Serbülent Alptimoçin'in enisteleri. Ziya Uraz'ın bacanağı. Cahide Eldeniz'in kıymetli f=i t« Bankastndar e^ekli Seçimlere iki ay kaldı. Sekiz hafta demek. Seçim üstüne tahminIer yapılıyor. Tahminlerle birlikte endişeler beliriyor, umutlar dilf geli.vor. Endişeler tabii karşılıklı. Kimi çevreler İşçi Partisinin gelişmesinden ve Meclise bir milletvekili grupu sokmasından ürküyor Eğer parlâmentoda sosyalist bir milletvekili kürsuye çıkar da konuşmava başlarsa ne olacak? Bazı kişilere kıyamet kopacak gibi geliyor. Diyelim bu iş oldu da Sosyalistler parlâmentoya girdiler Tütün hesaplarını. tefecilik oyunlannı, sigorta dümenlerini, banka dalaverelerini ortaya döktüler. Hazinenin nasıl soyuldufunu, çıkar gmplarının halkı nasıl kazandığını anlatmağa başladılar. Bütün bunlar parlâmento tavanında yankılandıkça kökü dısardaların uykuları kaçacak: artık rahat huzur yok onlara... Tüıkiyeııin oy hesabı bakımından en büyük partisi olan AP. işi gücü bırakmış İşçi Partisiyle uğraşıyor. Oysa TİP. yeni yeni gelişmrktedir. İktidarda söz sahibi olnıasına daha zaman var. Küçük bir partidir. Ama şimdiden çıkar çevreleriııe kâbus gibi geliyor. Bir de başka türlü endişeler var: Bazı çevreler, Adalet Partisinin yiizde elliyi »jkm blr oy çoğunluğuyla IMecli'ie girmesinden korkuyorlar Niçin korkuyorlar? Çiinkii Adalet Partisi Demokrat Partinin dcvamıdır. Demirkıratın ardından gidiyor kır at. Kır at'ın başmda Süleyman Demirel ve arkadaşları Süleyman Demirel ve arkadaşlarının özelikleri nelerdir? Simdiye kadar konuştuklarına ve vaptıkların» ve geçmiştcki durumlanna bakılırsa bu sorunun revabını söyle özetliyrbiliriz. Yabancı sçrmayenin yanındadırlar. Amerikan iş çevrelerinin katıksız temşilcisidirler. Ticaret ve Sanayi Odaları. Çiftci Birlikleri. Büyük yabancı »Jrketlcr, ihraeatçı ve ithalâtçı gruplarıyla beraberdirler. 27 Mayıs'ın devirdiği ve nıahküm ettiği takımla beraberdirler. 27 Mayıs öncesinin hasreti içindedirler. Şimdi Adalet Partisine karsı olan cevrelerin endişesi de bu partinin yiizde elliden fazla bir oy sağlıyarak iktidara hâkhn olmasıdır. O zaman 27 Mayıs devrimlerine ve bu devrimlerin Anayasasına aykırı davranışları yürütmek cesaretini bulacaklar mıdır. sorusu zihinleri kurcalamaktadır. Bu sorunun ardından gelen çeşitll ihtimalleri hesaplıyanlar, Anayasa rejimintn geleceği bakımından kaygılara düşmektedirler. Açık seçik olarak görünen, Tîirkiyede partiler arasında belirli bir ayınmın başlamı; olmasıdır. İşçi Partisinin sosyalist kimliği ortadadır. Adalet partisinin kapitalist kimliği de ortadadır. Şimdilik genis ölçüde teşkilâtlı Adakt Partisinin yoğun propagandası elbette işçi Partisini halk gözünde gölgelemek bakımından başarı kazanıyor. Ama gün geçtikce halk bu partileri gerçek hüviyetleriyle tanımağa başlıyacaktır. O zaman oylarını daha suurlu olarak kullanmak istiyecektir. CHP. nin durumu ise bambaşkadır. Halk Partisi en eski ve köklü parti olarak bu ikisi arasında büyük bir ağırlık teşkil etmektedir. Adalet Partisinin 27 Mayısa karşı ciiretinin karsısındadır. AP. nin gözü kara çevrelerinin İşçi Partisine karşı Anayasa dışı davranışlanna karşı CHP. nin demokrasi tavunmasına geçebilmesi rejimin bir teminatı olacaktır. Toplumdaki yeni gelişmelcri iyi değerlendirebilocek bir CHP. nin hem kendisini yenilcmck ve hem de Anayasa düzeninin gcleceğinl sigortalamak bakımından faydası büyük olacaktır. Herhalde şu anda Türkiyenin seçim meselesi, daha çok parlâmento dışında özellikle basında. gençlik çcvrelerinde ve sağduyu sahibi vatandaşlar arasında konuşulup da Meclise girememiş fikirler) yasama orgaııında temsil ettirmpk meselesidir. Yoksa su siyasî partinin veya bu sivasî partinin meselesi dosildir. Nitekim Türkiyenin siyasi ve iktisadi oluşu eski siyasi partileriıı yıllardanberi değişmcmiş katı kabuklarını çatlatacak kadar hızlaıımıstır. iii *••• • ••• ••••••••••••••••••••.sasllaBBBaa>.' VEFAT Nl'RAL DA\XT)OĞLÜ ile Dr. SERMET ÇADIRC1 I Nişanlandılar Cihangir 7 8.«S Cumhuriyel 9:s İZMİRŞUBESİ 9 Ağustos 1965 Pazartesi günü Hizmete giriyor. Bu Şubemizde hesap açtıranlara Hakkın rahmçtine kavusmuştur. Cenazesi 8 AJustos pazar günü fBugiJn) ikindi namazmı müteakıp Kadiköy Çarsı Camiinden kaidırılarak Erenköy Sahrayıcedid'deki aile makberesine defnedilecektir. Mevlâ rahmet eyiesin. Cumhuriyet 9307 CELÂL ELDENİZ RAZİYK KASAKA9 ile rEvzt DOCAN Nişanlandılar 7.8.1965 Osmanbey Cumhuriyet 9308 J Böyle gelmiş... evya ve sebze fiyatlarının ' son derece yükşetmesi karsısında, Kadınlan Koruma Derneği Başkanı, bütün kadınlan meyva ve sebze yememeye, yani manavlan boykot etmeye, çağırdı. Dâvete icabet eden oldu mu, bilmem. Yainız bir meslekdaşımız bu konuda konuşmak için Sayın Başkanı evinde ziyarete gitmiş. Bir de ne görsün? Hanımefendi sofra başma geçmiş, çoluk çocuk, gelsin patlıcan imambayıldı, gitsin bihor dolması. Arkadan da koca mjt KENAN DOKTOR OYA AKER CANKfRTAKAN ile METİN BAYRAKTAR Nıjanlandılar İstanbuJ 300 MİLYON LİRA KAYBEDİY0RU1 60.000 Hususi ikramiye çekiliş! Çocuk Hastalıkları Mütehassısı Muayenehane: Taksim Ayazpaşa Gümüşşuyu Cad. Ankara Palas Apt. No. 77/1 Tel: 47 39 69 Cumhuriyet 9277 7.8.1965 = (Rekiâmcıhk: 303») 9304 Liralık TEŞEKKÜR Aile büyüğümüz İSTANBUL BANKASI Reklâmcüık 2971/9301 «•••!•••••••< Ferhat BESLEK ürkiyedeki petrol şirketleri, vağ değiştirme süresini 1000 Km. olarak tesbit etmisler ve bunu şoförlerimize kabul ettirip inandırabilmişlerdir. Motorlarda yağı degiştirme zamanının kesin bir değeri yoktur. Ancak, bu değer katiyven her 1000 Km. de olamaz. Bu gerçefi her vasıta sahibine. şoförlere, tamircilere imkânımız dahilinde anlatmaya çalıstık ve olumlu sonuçlar aldık. Bazı şoförler bunu kolavca kabol etti ve nyguladı. Hatta bu gerçegi yavma kampanvasına katıldılar. Bazıları ise bilbaşsa araç sahipleri «araba kendi malım 1000 Km. yi bir metre geçirtmeden yağmı deşistiririm» seklinde konusarak yanlış tutumlarında ısrar ettiler. 7 tonluk araca 12 ton yüklemekte sakınca görmeyen böyle kimseler 6000 Km. yerine 1000 Km. de yag değistirerek kendi kendini kandırmış oldukîarı gibi milleti de zarara soUmaktalar. Karter yağını sık değiştirmekle motorun. gücü ve ömrü artmaz, yapılması icabeden normal bakımı da yapılmış demek olamaz. Birkaç ay önce bir yabancı şirketin petrol yüksek mühendisiyle bu konuyu tartıştık, o da yağ değistirmenin 1000 Km. de olacağını savundu. Biz: Türkiye'de araştırma merkezlerinin bulunmadığını, bu sebepten ilmi bir neticeye varanuya,cağımızı ancak büyük kampanyaların tavsiye ettikleri esaşlara uymanıız icabettiğini bu değerlelin hiç bir zaman 1000 Km. olmadışını dedik, buna karsılık o : Türkiye'de yolların tozlu olduğunu, Avrupa'da ve Amerika'da tozlu vol olmadığı için yaSları uzun müddet kullanabildiklerini, karbüratörden giren tozların doğru kartere inecpgini ve yagı kirlendireccsjni iddia etti. Bütün buniarın yagın erken değiştirilmesivle ilgisi pek azdı ve hiç de meseleııin özü degildi. Araç, çalışma şartlarına şöre peryodik bakımlaıa tâbi tutulur, hava filitreşl ve yaî filitre elemanı zamanında ıcmizlenip değiştirilirse fabrika«ının tavsiye ettigi zamandan önce y a | değiştirtnek vanlıs bir tutumdur. I gün Türk ordusunun araçlar bakım talimatı boı esasa göre uygulanmaktadır. Konuştu|nmnz yüksek mühendisinin iddiası düşünülürse ordu araçlarının hiç tozlu yolda çalışmadıtını kabul etmek gerekir). GENERAL MOTORS CORPARATtON: Yag degistirmenin her 4000 milde yapılması tavsiye edilir. Mamafih kısa mesafe ve agır çalışma şartlarında daha kısa zamanda değiştirilmelidir. Ekseri çalışma vasıtalarında yağ iki ayda bir defa de|istirilmeJidir. STT'DEBAKER CORPARATİON: Normal çalışma sartlarında motor ya|ı 4000 milde değiştirilmelidir. Mamafih katedilen mesafeye bakmadan ısının 0" C'ın altına düştflğü kış avlarında 30 giinde de bir defa, ısının 0* C'ın üstündeki yaz aylarında 60 gunde bir motor yafını değiştirmelidir. Amerikan petrol enstitüsü mühendialerinin esas tavsiyesi şöyledir: Kısın 30 jünde bir, yann 60 günde motor yağını değiştir. Memleketimizde en çok vasıtast bulnnan yapımcılann tavsiyelerl yukanya çıkarılmıştır. G5rüldügü gibi en az tavsiye edeni 4000 mil yani 6000 Km. dir. Bunun yanında memleketimizdekl petrol şirketleri reklâm kartlanna yağ degiştirme Km. sinl 1000 Km. olarak yapmaktadırlar. Ve bu telkinler benimsenmis durumdadır. Bu tarihten itibaren bu kartlara 1000 Km. yerine 5000 Km. yazılmasını gerekli buluruz. Her şoförüne veya vasıta »ahlbinin bu hususta uyanık olmasını, birbirlerini uyarmaşını zorunlu görüyoruz. Türkiye'de otomobil, otobös, kamyon, kamyoııet ve jeep toplamının 290 bin eivannda olduğunu öğrendik. Motor karterleri en ucuz yag ile 30 80 liraya doluyor, bunn daha pahalı olan öze yağları da hariç tutarak ortalama 50 lira kabnl edelim ve her vasıtanın günde 100 Km. yaptıgını düşünelim Buna göre 200.000 araç bir günde 211 milyon Km yol katedecektir. Bn hir avda 600 miljon Kra. Hr 1000 Km. de 50 liralık yag »arfı olduguna gör bir aylık yag sarfı 30 milyon lira olur. Blr gened 3i milyon lira eder. fO Burada Ordunun uyguladığı yag değiştirnı süresine göre uygnlanırsa 40 milyon liralık, ta\ siye edilen en az deger olan 6000 Km. ye göre uy gulanırsa 60 milyon liralık yağ sarfı olur. Ve gen kalan 300 milyon lira miiietin eebinde kalır. •!İ: :!!! ;;;; İİİ: şj][ ŞJjj bir tabak üzüm. Hattâ, gazeteye fotoğrafını bile bastdar. Tam «ele verir talkını, kendi yut a r salkımı» lâfını tekrarlamanın sırası. Ama, Sayın Hammefendiye neye dokunmab? Bu, bizlerin pek «••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••IIUIINII" İ L Â N \\\\ îjjj ijjj [!:: :!:: ::!! :İİî :••• :!!! ::£! :::: alıştığımız bir haldir. Hattâ, neden saklamalı, hepimiz de kendi çapınuzda aynı şeyi yapanz. «Temeyin yahu!» deriı yeriı, «içmeyin sunu, canım!» deriz içeriz. Adam gazetesine «sarap imali için üzüm satmak günahtır» diye fetva verir, sonra, gider meyhaneye çeker sarabı. BSyledir bu. * * * Kurumumuzda istihdam edilmek üzere: a) Mali Analist b) İktisatçı c) Organizasyon Metot Uzmanlan alınacaktır. Ücretier, özel sektördeki belli başlı Malî Müesseselsr tarafından uygulanmakta olan miktarlar seviyesinde tesbit olunur. İlgililerin İG ağustos 1965 pazartesi akşamma kadar mufassal hâl tercümeleriyle birlikte Kurum Personel Müdürlüğüne müracaatları rica olunur. (Müracaatlar tamamen gizli tutulacaktır.) ORDU YARDIMLAŞMA KURUMU GENEL RriJDÜRLÜĞÜ Ziya Gökalp Cad. No. 64 ANKARA vefatı dolayısiyle acımızı paylaşan Sayın Basbakan Suat Hayri Urgüplu'ye, cenazesine katılanlara, çelenk gönderenlere, cenaze törenine askerî birlikle iştirak eden Sayın Komutanlara ve Eski Jluharipler Cemiyetine, İstanbul Barosuna: Türk Ticaret Bankasına; Denizcilik Bankasma; İstanbul Sular İdaresine; hastahğj sırasmda yakın ilgilerini esirgemiyen değerli hekirnlerine; telefon; telgraf ve mektupla baş sağlıg! dileyen dostlarımtza ve yakınlarımıza muhterem ga2etenir vasıtasiyle sonsuz sükranlanmızj arzederiz. Kardeşi, Kızlan ve Damatları •MHMHHHİ Cumhuriyet 9278 EMİN ÂLİ DURUSOY'un DENİZCİLİK BANKASI T.A.O. DAN: Aşağıda yazıh malzeme ahnacak 1 Sigara tablası 5000 adet. Gırcala (Muhtelif kalınlılrta): 500 Kg. Son teklif verme tarihi 20/8/1965 dir. Gırcalarun nümunesi ve sigara tablasının şartnamesi Malzeme Müdürlügümüzden temin edilebilir. 2 Galvaniz Saç (Muhtelif eb'atta): 16.500 Kg. 3 Toına tezgâhı: 1 adet. Son teklif verme tarihi 25/8/1965 dir. l e b i l i r Cumhuriyet 9275 İ Filmin zor tarafı Q lzlm Çetln Altan'm hayatmı ^ filme ahyorlarmış. Bence acele etmişler. Ev\ela Çetin henüz kırkı eivannda. Yani. asıl büyük hayatın eşiğinde sayılır. Sonra, hele dımın bakalım, daha mebus olacak, Mecliste kavgalar yapacak. daha sonra, kendi hesaiıına göre, 1969 da İktidara gelecek, gelir gelmez, memlekette evsiz vatandaş, okulsuz (en yükseğine kadar) talebe, yataksız has ta bırakmıyacak, filân, filân... Daha bir sürü Iş var Çetln'in hayatında. 1 Aşağıda nevileri, keşif bedellerl, geçici temlnatlan vazılı 2 kalem işin eksiltmesi kapalı zarf usulü ile yapüacaktır. 2 Sözleşme ve şartname Rektörlükte görülebilir. 3 Talip olanların, 1965 yılında Ticaret Odasına kayıtlı bulunduğuna, teminatlarını Ü. Saymanlık Müdürlüğüne yattrdığına dair belgeleri. Yapı İşleri Başkanlığmdan yeterlik belgesi alabilmek üzere Çapa Göz Kliniği binası ikmal inşaatı için 400.000 liralık inşaat, 200.000 liralık tesisat, Ü. Merkşz binası Süleymaniye tarafı bahçe tanzimi için 300.000 liralık benzeri işleri müteahhit sıfatiyle ve kat'î kabullerlni de yaptırdıkları hakkındaki belgeleri 11 Ağustos 1965 günü ıat 16.30 a kadar, t 2490 sayılı kanuna göre her iki !o İçin ayn ayn olarak hazırlıyacaklan tekllf mektuplannt rfcsiltmeden birer saat ervel RektörlUğe vermelerl gerektir. İstanbul Üniversitesi Rektörlüğünden Şartnameleri Malzeme Müdürlüğü veznesinden temin edi(Basın 14288/9295) Orfa Doğu Teknik Üniversitesi Rektörlüğünden: Universitemiz Fen ve Edebiyat Fakültesi Fizik Bölümüne Asistan alınacaktır. 1 İsteklilerin pekiyi veya iyi derece ile fizik lisansı veya yüksek lisansından mezun olmalan ve iyi derecede İngilizce bilmeleri şarttır. 2 Tayin işlemi (Orta Doğu Teknik Üniversitesi Akademik Personele verilecek ünvanlar ile görevlendirme şartlan ve usulü hakkındaki yönetmelik) gereğince yapılacakbr. 3 İsteklilerin Personel Müdürlüğünden aîacaklan mflracaat formlarını doldurarak müracaat tarihi içinde Personel Müdürlüğüne iade etmeleri gerekmektedir. Postadaki gecikmeler nazarı dikkate alınmaz. 4 Son müracaat tarihi 9/9/1965 perşembe günü saat 17.00 ye kadar olup, imtihan 1C/9/1965 cuma günü saat 10.00 dadır. 5 Bu hususta daha fazls bilgi almak isteyenlerin Ugili Fakülte Dekanlık ve Bölüm Başkanlığına müraeaat etmeleri. (Basın 13953 A. 9008'9294) GERÇEK tsin neri Keşfi Geçici teminatı 24.338. Eksiltme tarihi Saati 13/8/1965 14.30 A merikaria çıkmakta olan Automotive World mecmuası Ekim 1963 sayısında otomobil imalâtçılarıyle vağ firmalarının yağ dfgiştirmr zamanı hakkındaki sör'. Wini yayınlamış, özet olarak asağıva alıvonıFORD MOTOR CORPAKAIİON : Her 6000 mil (9000 Km.) veya altı ayda bir (bu Amms, mutlaka şimdiye kadar olan kısmmı çekeeeklerse, o baş ka. Elbett« enteresan olur Bu ar«d». ftlmi kim yapacaksa iâna*darlm tp«j*ot bUytlk biı IOT Çapa Gö« Kliniği binası ltanali 514.698,99 inşaata ü. Merkez binası Süleymaniye cihetindeki 138.457,46 bahçe tanzimi 8.173. 1S/8/1965 15.00 (Basın: 13400 9293) (