Katalog

KÜLTÜR SERİSİ Çağımmn Cumhuriyetl M. f n n e a F. 900 K. MAHKSIZM A. Deschamps T. 2J0 K. FREUD VE ÖĞHETISI S. Zveig F. 250 K. SOSYALIZM G. BouringP. Bonbert F. 250 K. SOSYAL SINIFLAR P. Laroq.ua F. 250 K. ADALET TARtHI M. Botıscclt F.250K. MODERN BASIN P. Denoyer T. 250 K. SIYASÎ REJIMLER M. Duverger F 250 K. COCUĞUN CINSEL EĞİTİMİ A 3 e r « e F. 250 K. SIYASÎ Propaganda J.M. Domenach F. 200 K. FELSEFE MESELELERI B. Russel F. 400 K. HATİPLIK SANATI J. Brun Ros F. 400 K. REMZÎ KtTABEVİ Eâncılık: 7853 9053 42. yıl soyı 14729 umhuriyet BTÜRUCüSU: TDNTJS NADÎ Telgraf v<e mefctup Teleionlar: 22 42 adresı: C u m h u r i y e t 90 2 2 4 2 M Istanbul Posta K u t u s u : İstanbul N o . 246 2 3 4 2 9 7 2 2 4 2 9 8 2 2 4 2 99 lli'lı ıı Büyük romaneımrz Yaknp Kadri'nin ! son romanı olan ve bir eski zaman aşkmı tasvir eden • nefis eseri Varlık ya«nnlan arasında İkinci defa 4 lira fiyatla çıkmıştır. ' İlâncılık 7390 9052 Salı 3 Ağustos 1965 Inönü, basın toplantısı yaptı 'HOcumjarı karşılayacak gücîeyiz, g Karşı partilerin C.H.P. ye azizliklerini fazlasiyle iade edeceğiz Hükümete, Kıbrıstaki durumun vahametini önemle hatırlatırım IÜJVAJV MECÜSİME MEBVSLAR D0GWV • • w •• • • (ATİNA ÖZEL) Başbakan Yorgo AthanasiadU Novas'ın hukumet programım muzakere etmek için dun gec« toplanan Yunan Parlamentosunda Merkez Birliğı ile sağcı ERK Partisinın mebusları yumruk yumruğa dögusmu^lerdir. Meclis Polısı, kavgayı güçlük» le bastırabılmıştır. Bu arada Paı lâmento dışında toplanmış olan bınlerce numayişçı Papandreu lehinde ve Novas hükumeti aleyhındekı sloganlarını tekrar» larken kürsüye gelen Başbakan Novas, Dışişleri Bakanı Melas v« ERE lideri Kannelepulos, sâbık Başbakana şiddetle hucum etmışlerdır Merkez Bırlığı lideri Papandreu toplantıya dun aksam da katılmamıs ve partinin Mec» lıstekı odasında kalmışsa da o« turum için yeter sayı sağlayacak mılletvekılını toplantıya göndermiştır. Asırı 5olcu EDA milletvekıllerıyle ERE ve Terakkıcıler dt toplantıya katılmışlardır. TÜRKEŞİN CUMHURİYETE DEMECİ / landırmıştır. înönü, basın toplantısında ban ana konıüarda gönişünü 'u şekilde açıklamıştır: U C.H.P. den gayri her partl. genif öl çüde seçim propagandasına girmiştir. Bu partiler kendilerine gore C.H.P ye zarar verecek genis faalijetlere yol açma>a çalışmaktadırlar. Parti Meelisi konuyu gorüşmüs ve C.H.P. ye >apılan azizliği fazlasjyla iade etmek iein tedbir ve karar•I • |Ia • lar aluımıstır. eşitli memleket etrafmda genis izaÇ hat veren tsmetmeseleleri ve partl çalışmalarısonılannı da cevapİnönü, basın mensuplarınm B C.H.P. Genel Başkanı İsmet İnönü dün yaptığı basın toplantısında, seçim kampanyasmın gergin bir tansiyonla başladığını, konuşmalann şimdiden itham şeklini aldığnu belirtmiş «Biz konuşmaya başladığımız zaman havanın ne hal alacağmı herkes görecektir» demiştir. Bu arada Kıbns konusuna da değinen İnönü şunlan söylemiştir: «Haysiyetli ve dinamik bir dış politika sloganı ile iş başına gelenlere bugünkü durumun vahametini hatırlatmayı görev sayanm.» «Vatandaşın felsefesi yeniden düzenlenmeli» SAİT TERZ/OdtU • «Hızlı kalkınma ancak plânla olur.» «En büyük güçlük Türkiye insanının yaşama felsefesinin ele alınarak yeniden diizenlenmesidir» «Kongrede görüş aynhğına düştüğüm arkadaşlarımın seçimde başarı sağlamalan için bilhassa çalışacağun.» C.K.M.P. Genel Başkanı Alpaslan Türkeş gazetemize bir demeç vererek konulann üzerinde durmuş, «C.K.M.P. nin seçimlerde ahlâk kaidelerine bağlı kalacağını belirtmiştir. Turkeş, demecinde goyle demektedir: »Türkiyennr fengüne kadar gerçekJeştinJiği ikrJemeyi demokratüc duzen icbıde kalarak büyük ölçüde htzlandırmasuını mümkun olduğu inancmdayız.» Bu hızlı ilerlemenin i*e. ancak müsbet ilim esaslarına davanan plânlarla gerçeklestiril mesi kabil olur. l'alruz, plânlama teşkilâtımn nasıl knllanılacağını devlet adamlan iyi bilmelidir. Hükümet başkanının gelecekteki Türkiyenin insasını yapabilmek için plân bedeHerini kendisinin sahsan hazırlaması ve bu hedefler için tahsis edilecek imkânları da tesbit e • derek uygulanacak stratejinin ana hatlan ile birlikte plânlama teskilâtına direktif olarak veruk&ek beçun Kurulunun kuraesi ve bn teskilâtla yakından çuk partilerin milletvekillerı ilgilenerek kalkınma faaliyetleadaylık sayısmı suıulayan ve ar rini yönetmesi çok daha iyi sotık oylar almasını bir miktar nuçlar alınmasını sağlar. azaltan kararına karşı Millet Partisinin yaptığı itiraz dün Yüksek Seçim Kurulunca reddedilmıs ve boylece bu karar kesinleşmistir. ız, CKMP li olarak bnşun • Billndiği gıbi Yuksek Seçim 'den itibaren genis halk kütKurulu partilerin ancak on selelerini kendimize hedef kabul çimlere katıldıklan illcrde milederek çalışacagız. Köylü, işçi, letvekili adayı gosterehileceğine küçük esnaf ve sanatkârlar \e karar vermişti. Bunu yaparken küçük memurlar, baslıca konu • kücük partileri daha çok zarara larımızı teşkil edecektir. Düşünsokmak istememiş ve bir partinin celerimizi balka anlatarak on • bir seçim çevresinde bir ilçede teskilâtı olduğu takdirde o çev ları inandırıp kazanmaya çalışarede ön secime katılabileceğini cagız. Halknnızın bizi anlıya bildirmisti. cağından ve destekliyecrginden Bu durum bilhassa A.P. ve C. emin bulunuyoruz. Halka mal edilmiyen fikirlerın, hareketle HP. gibi büyük partilerin yönetıcilerini memnun etmiştir. Çün rin ve devrimlerin tutulmasına, yaşamasına imkân yoktur. Bukü karar, büyük partilerce milli bakiye sisteminin mahzurlarmı nun için yapılacak işlerin halka ortadan kaldıracak şekilde yoanlatılması ve benimsetilmesi rumlanmıştır. Bu karara küçük için çalışmak gerekmektedir. partiler karşı çıkmış, MJ*, Yükönümüzde bulunan en bü>ük sek Seçim Kuruluna itirazda bugüçlük, Türkiye insanının yasalunmuştur. ma felsefesinin ve dünya görü/ DÖĞÜŞ PAPANDREU Urguplu, cevap verdi Başbakan Suat Hayri Urguplu, tsmet İnonü'nun dünkü basın konieransında Kıbrısla ilgilı sozlerine degmerefc «Kıbns meseletme sulh yolu ile bir hal tara bulmak istiyoruı» demistir. B AhnanyatJsn yurda dbnen oglu Hayri Suat Ürgüplüyü karşılamak uzere Yeşilkdy Havaalamnda Anadolu Ajansı muhabirine tnonu'nun Kıbrıs kocusunda ilerı sürdüğü bususlar hakkmda şunları soylemiştır : «Dışişleri Bakanım» yurd dıjında bulunuyordu. Bu yüzden bılei vermek konnsunda gecikmcler olabüir. Fakat bir ild gun iıinde gerekli bilgi verüebilir. Işlpr çok sür'atli bir seyir takip ptli. Hamdolsun hayırh gidiyor. Kıbrıs İÇİD değişmis bir politikamız yoktur. Kararlı politikanıız vardır. Endise edecek biz deği). karşı taraftır. Emrivakileri yapmamaları kendi lehlerine olıır.» Urguplu, Bakanlar Kurulu toplantısı ıçın bugün Ankaraya gideceğini söylemlştir. Olayların başladığı tarlhten bu yana, Kıbnsta Anayasa v« mll letlerarası andlaşmalara en vahim darbe indirilmiştir. Hüküme tin tutumundan C.HP. nin bilgisi yoktur. Haysiyetli ve dınamık bir dış politika slogEnı ile tşbaşma gelenlere bugünkü durumun vahametini hatırlatmayı bir görev sayanm. Kıbnsta kanun dışı hareketlerin başlıcs «orumlusu Yunariistandır. HUkilinettn ner enerjik hareketini C.HP destekhvecektir KÜFÜRLER VE YUMRUKLAŞMA Başbakan Novas'ın hukumet programını okumasından sonra kurauye gelen ERE lideri Kannelepulos, Papandreunun top« lantılara bizzat gelmemesıni şiddetle tenkıt etmış ve bu tutumunun suçluluğunu ıspat ettiğini soylemıştır. Bunun üzerine Kannelepulosu sıra kapakları ve kufurlerle susturmak isteyen Merkez Mılletvekilleri ile ERE'cıler birbirlerıne gırmişlerdır Q Aşırı cerevaolarla mücadele için 141142 nci maddelerin kâfl olduğu törülraüştür. Hattâ bu maddelerin kâfi olmaktan fada tesirleri vardır. 0 C.H P. nın Atatuıkçülükten aynldıgı iddıası, söyliyenlenn ku runtusudur. Q 1961 seçimJerinden sonrakJ bıitün koalisTonlar bir zaruretin neticesi olarak knrulmu? vc çeşitli yönlerden favda sağlamıştır. tecriibeler edinilmiştir. ıi\övtTrNİ'"N B^^L^• TOPLANTISINA AİT GENİŞ HABER J. SAYFADADIK.» Kiiçiik partilerin adaylıklarını smırlayan karar kesinleşti Y unün Sayın Inönu'nün basın toplantısı, Ualk Partisinin seçünlerde izliyeceği politikayı ana hatlariyte belirlemesi bakımından ilgi çekieidir. C.H.P. Genel Başkanının konnşmasından anlaşüıyor ki, Parti Meclisi bir yandan partinin savnnacağı temel ilkelere açıklık veren esaslan hazırlarken ote yandan seoira stratejisini de tesbit etmiştir. Savın Inönu'nün ifadesine göre Meclis, karşı partilerin bücumlannı pck yavan bulmuş ve bu yavanlık karşısında güveni büsbütün artmıştır. Bu cünilenin içinde partinin tesbit ettiği stratejinin csasını görmek mümkfindür. Nitekim inönü hemen arkasmdan şöyle söylüyor: «Tabiî olarak bizhn mücadelemiz bize karşı yapılanlar geviresinden üstün olacaktır. Etrafınıza bakınız. kopanlan bunca fürültü arasıuda bizden başka bir fikir söyliyen var mıdır? Geçer akçe sandıkları ithamların tesiri on yıl denenmiştir. Silâh sandıklan, küflü âletler kendilerine mübarek olsun. Biz konuştuğumnz mületin ihtiyacına, temel arzulanna daysnan meseleler özerinde tartışma açtığimız zaman bu gayretlerin boşluğn herkesten fazla kendilerini bozgıına uğratacaktır .. Türkiyede yaşıyan her terde kuru KÜrültülerin üstünde Türkiyenin gerçek meseielerinin ne oldnğunu anlatmasını bileceğiz. Fikir mnhtrvasmdan mahrum, büyük ölçüde kaba tecavüz olmaya yeltenen usuller bizim karşımızda nihayet tamamiyle âciz kalinışlardn, İleride de kalacaklardır.» Gerek bu ifade, gerekse gazetecüerin sorularına yerdiği cevaplardan çıkan anlanu şa noktalarda toplıyabiliriz: 1 Erken başlanan seçim mücadelesinde karşı partilerin nasıl bir yol tutacaklan anlaşılmış ve hücnmlar politikanm tesbiti bakımından C.H.P. için faydalı olmnştur. 2 Halk Partisi seçimlerde ne sarunma ve ne de seviyesiz hücum politikası izliyecek savaşı sadece temel meseleler üzerine çekmek için çalışacaktır. 3 Şu var ki kaba tecavüzler eger devam ederse bunlara karşi h»rekete geçüecektir. Siyasî tansiyonon artmak istidadında olduğu önümüzdeki aylarda C. H.P. nin böyle bir strateji kullanması yalnız partinin sonuç alması bakımından rieğil. mucadelenin bir kör doğiişü haline gelmemesi ve demokratik düzenin tehlikeli istikametlere yönelmemesi hakımmdan da faydalıdır. Seçim bölgelerinden gelen haberlerden öğrenilmektedir ki seçmen vatandaş artık 1960 öncesinin anlayışında değildir. Olumsoz karga yerine kendi meselelerine, temel meselelerine çözüm yolu bulunmasım beklemektedir. Daha doğrusu çözüm yolu özleminin içindedir. Bu gerçeği görebilen, halka inebilen ve bu özlemi seviyeli bir açıkbkla karşılıyabilen partililer seçmenlerden kolaylıkla oy alabileceklerdir. Ne var ki partilerin çoğu bu gerçpği ya görememekte. va da gördükleri balde çıkarlanna öyle Reldiji için seçim mücadelpsini denenmiş yollara sürükiemekte âdeta inatlı davranmaktadırlar. Yollardan biri. din konularının i.şlenmesi ve karşısındakilerin dinsizlikle ithamıdır. Diçeri komünizm isnadı. memleketin Moskonar» peşkeş çekildiği şcklindeki gerçekten mülevves dedikodulann vaygrınlastırılmasıdır. Bir başkası 27 Mayısa ait düzmece vesikalardır, orduvla oynamalardır. Ve her halde en kötüsü ise gavri siyasî bir lakim derneklerin sorumsuz üyelerini kaba kuvvet olarak kullanmaktır. tstlynrlar ki özellikle eğitilmemh balk kitleleri bu vollarl» tahrik edilsin, beyinler yıkansın. temel meseleler peşin yargdarla geri plânda kalsm ve bir kaos içinde basan sağlansın. \>ni uvanmaya başlıyan Türkiyede yaratılmasma çalışılan bu kaos helki bazı çıkarlara uygun. başarilı bir sonnç verebilir. Ama bu snnııç. aldatıcıdır. İlerisi tehlikeli olduğu için aldatıcıdır. nın Politikası Yeni bir dünya görüşü SEÇİM DEVRESİ BUGÜN BAŞLADI Ankara (Cumüuriyet Bürosu) Milletvekili seçımleri bugun resmen başlamış olacaktır. Seçımın başlangıç tarıhi olan bugun oy kullamlmasının ve seçim propagandasının başlangıcı anlamını taşımamakta, ancak bu ta rihten itibaren partilerin hükümet ve Yüksek Seçim Kurulunun seçımlerle ilgili bazı işleri yerine gotirmelerini öngörmektedır. OTURUMA ARA VERİLDİ B Polisin mudahalesine rağmen Meclise Başkanlık eden yine Merkez Mılletvekıllerinden Baklacis, duruma hâkım olamayınca toplantıya bir süre ara vermiştir. Bu aradan sonra konuşmasına devam eden ERE lideri, partisinin Novas hükumetı hakkında guvenoju verip vermiyeceğıni belirtmemiş. fakat mıllıyetçi (EBE, Merkez, Terakkici) partıler arasında bir Milli Birlik Hükumetl kurulması lehinde olduğunu söylemiştir. Kannelepulos güvenoylaması içm partisinin aynca karar alacafını ılâve etmiştir. Aşın solcu EDA'nın tutumunun ne olacağı ise büınmemektedir. MELAS'IN KONUŞRIASI Kannelepulostan sonra kürsüye gelen Dışişleri Bakanı Melas da Papandreuya şiddeth hücumlara gınşince Meclisin içi yeniden karısmış ve Papandreuya bağlı bır grup milletveküi kürsüye yürür müştür. Meclis polisi bu milletvekıllerini güçlükle duıdurmus ve zorla yerlerine götürüp oturtmuştur. Melas bundan sonra konuşmasına güçlükle devam edebılmiştir. Kırmızı elbiseyi yırttılar Atinadaki sağcı öğrenciler Kıral lehinde sösleri yaparken. katdırımda duraıı bir kaduıa sinirlendiler. Sebep: Kadının. ftğrencil*re gore solun rengi olan kırmızı bir elbise eiymesi ve oolara alaylı bir gekilde bakması . Sinirleııen öğrenciler once kadını yakalayıp, soııra onun fcırmızı elbisesini yırttılar. Ve bu şekilde Sol'a olan hınçlaruu almıs. oldular. Yasaklar Bugunden ıtibareu 10 ekim tarihine kadar seçmenlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Kannnuna göre, devlete bağlı bütün teşekküllerle, Bankalar Kanununa tâbi kurumlarm yaptıkları is ve hizmetler dolayısiyle açılış ve temelatma törenleri düzenlemeleri, bu konuda nutuklar ve demeçler vermeleri ya saklanmıstır. Bu sure ıçıncte Bakanlar, mılletvekilleri ve Senato uyelerı, yurt içinde yapacaklan gezileri makam otomobilleri veya resmi hizmete mahsus vasıtalarla yapamıyacaklardır. Bu gezilerde protokolla ilgili karsılama ve uğurlama törenleri de uygulanmıyacaktır. Baçbakan, Bakanlar ve mılletvekıllerinin bu süre içmde yapacaklan gezilere hiç bir devlet memuru katılamıyacaktır. BUHRANI\ NEDENLERt Işık, Kıbrıs meselesinin anlayışlı bir yola girdiğini söyledi Ortak Pazar toplantılarına kaulan Dışişleri Bakanı Hasan Işık dun akşam yurda döıunüştur. Yesılkby Havaalanında gazetecılere Atinada Yunan Dışişleri Bakanı Ue yaptığı görüsme hakkında izahat veren Işık; «Kıbrıs meselesinin, ancak Türkıye ı'e Yunanıstan'ı tatmin edecek bir hal çaresıne bağlanmakla halledilebileceği hususundaki görüşte mutabık olduğumuzu ve bunu temin zihniyeti üe aramızdaki görüşmelere devam etmemiz lâzıın geldığini belırttıkî) demiştir. Basın mensuplarına Ortak Pa'ar konusunda da bilgi vere' Dışişleri Bakanı, toplantının arIayış içinde geçtığinı soylemış \ p • Toplantı, Turkiye Ue Ortak Pazar arasındaki münasebetierın ıniasmanın öngördüğü şartlar ve zaman içinde müsbet şekilde ophşmesi için Ortak Pazar üyeEi Tiemleketler tarafından da ga>ret gösterıleceği hissinı kuvvetlendirdi.» demiştir. Belçika ve Yugoslavya Dışı.i'ri Bakanlan ile istifadeli goruşmeler yaptıîjını «dyleyen Isık v ugoslav Dı«ı=t»"i Bakamnın Kıbnsın hukıiT"! I'"IIR hıirrne1" (Erozyon yüzünden her tiç (Arkası Sa. 7, Sü. 6 da) Karann g e r e k ç e s i ş ü n ü n e I e almarak y ü k s e k Seçim Kurulu bu karan alırken daba çok, son çıkan siyasî partiler kanununu. esas olarak almıştır. Seçim kanununda, seçimlerden altı ay once 15 ilde teşkilâtmı kurrouş olan partilerin hütiiıı TıirkHeHen aday gösterebilecekleri söylenmi>ken. >ı>a^ı p'.<(it>> kHtıuntı on «ecınıleriıı ^dpılıııa^ııı» kı*'tHv olarak almıstır V u k v h Secim Kurulu siyasi partiler kanununun bu hükümierini esas olarak almış \e partilerin bn seçim yapınadüdan yerde milletvekili ada (Arkası Sa. 7, Sü. 5 de) zenlenmesi konusudur. tnsanlarm hareketsizliği veya hareketliliği, durgunluğu veya çalışkanlığı, çoğu zaman ynkanda özet olarak belirttiğimiz yasama felsefesi ve dünya gö • rüsü ile ilgilidir. tnsanlara iyimser, ümitlı. çalıskan ve hareketli bir hayat tarzı sağlıyacak ruh yapısını raeydana getirmenin yollarını bulmalıyız. Bu bakımdan. bizıra ınancımıza göre, eğitim, kültür ve sanat faaliyetleri önemle üzerinde durulması gereken konn lardırj» (Arkası Say. 7, Sü. S de) y«niden dü Okunan hükümet programında son sıyasl buhranın nedenleri etrafmda verilen uzun izahlardaa başka hükumetin dış politikası. nın genel hatlarda değişmiyeceğl bellrtilmiştir. Milli Radıkal Bırlık Partisi lideri Panayotis Kanellopulos'un konuşmasından sonra solcu EDA Partisi başkanlık divanma bir onerge vererek, vakit gecikmeksızin guven oylamasına geçilmesını istemiştir SÖZ İSTİYENLER Bununla beraber, söz ıstiyenler hstesinin kabarık olması sebebiyle, muzakerelere yann da devam edıleceği anlaşılmaktadır. Yarınki oturumda ilerici partinin lideri Ispiro Merkeziniı konuşacaktır. Güven müzakerelerinin daha bir kaç gün lurmeai beklenmektedir. Yapılacak işler Bugunden itibaren seçim propagandasının baslıyacağı 19 eylül tarihine kadar önseçimler yapılacak, partilerin milletvekili adaylan kesin olarak ilân edilecektir. Adaylar pusula bastırabilecek önseçimlere kaülacak aday adaylannın oy pusulalan ya kendileri, ya da partileri taraimdan bastırılacaktır. Yüksek Seçim Kurulu caman ve tahsisat azlıği dolayısiyle, ön seçim aday pusulalannın seçim kuruüan tarafından basönlmıya caği sonucuna varmıştır. Bu konuda dün yayınlanan kararda: «II seçim kunülannm bitaraOıEina halel "ermiyecek şekilde önseçim nv pasulalarının partiler ve adarlar tarafından basbrüacatı» açıklanmıçtır. Grevci çöpçülerden biri fevkif edildi Pendlkte 42 çöpçünün yapttğı grev, taraflar anlaştığmdan dün sona ermiş, ancak öncekl gece çıkan olaylarda bir klsi tevkif edilmiştir. Belediye Zabıta memurları U« çopçüler arasında çıkan münakaşaya halk da katılnuş ve olaym müdahale eden polis, Şinasi Gülden, Mustafa Gülcüoğlu, Osmaa altına ahnmıştır. Dun sabah Adlıyeye sevkedılen sanıklardaa Huseyin Güldane tevkif edilmlj, dığerleri serbest bırakılmıstır. Ecvet GÜREStN ••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••«•••••••••••••I yılda, bir vilâyet kadar toprak kayrvor) Gazeteler