Katalog

21 Temmuz 1965 CUMHÜRİYET SAH1FV 0 0 AJANSLAR * RADYOLAR • ÖZEL MUHABİRLERİMİZ hadiseler arasında T HO CHİ MİNH "BEŞ KİŞİ KALSAK DA SAVAŞACAGIZ,, DEDİBirinci JtX ZA\ perde HANOİ'YE GÖRE 6 AYDA 2300 AMERİKAU ÖLDÜRÜLDÜ GNL. TAYLORA SUİKAST TEŞEBBÜSÜ Dış Haberler Servisi merikanın Giiney Vietnam Büyükelçisi Maxwell D. Taylor'n bır suikast ncticesinde öldürmek istiyen Vietkonglann bir teşebbüsü dün akim kalmıştır. Gerillâlar elçiyi, Saigon'daki büytık stadda yapılan mitingden sonra bomba ile öldürmeye yeltenmişlerdir. Taylor ve ileri gelen Vietnamlı yetkilılerin Cong Hoa Stadından çıkmalarına 15 dakika kala, polis stadın ana çıkış kapısında Claymore tipinde en az bir bomba bulmuştur. Ayni tipte bir bomba, Saigon'daki My Canh adlı yüzer lokantanın havaya uçurnlmasında knllanılmıştı. Ba patlayıcı silâh etrafa şarapnel gibi küçük çelik parçaları fırlatmaktadır. Bildirildiğine gore, bombamn bulunmasından hernen sonra polis, ikisi genç çocuk olmak üzere dört şüpheli şahsı nezaret altına almıştır. ' EW YORK BuradaI ki Amerikalı uzman ' lara sorarsanız, Müş| terek Pazaria fazlasiy| öte yandan dün Vietkong'un le hasırneşir olmuş Fransız eBıen Hoa üssıi yakınlarına yapkonomisi yakın bir gelecekte I tığt havan topu atışında Ameri«ciddi» zararlar görmeye baslı1 kan kuvvetlerinın kayıp verdiği yacağından, De Gaulle «boş san * açıklanmıştır. Pazartesi günku dalye» tehdidini uzun sürdüre 1 Vietkong hücumlarında da 3 miyecektir. Fransızlar ise aksi I kanaatte. «Ekonomimiz tek ba1 Amerikan eri öldürülmüştü. şma ayakta durabilecek ciice Diğer taraftan Hanoi radyosu ve istikrara kavnşmnştnr» di • I Pazar günü iki Amerikan uçağı yorlar. düşürüldüğünu açıklamıştır. Bu «Boş sandalje» dcyimi, Miiş1 suretle Hanoi'ye gore şimdiye terek Pazar kararlarının oybir 1 kadar 348 A.B.D. uçağı düşürülliği ile alınması gereğinden doğ ' müş olmaktadır. Yine Hanoi'ye mustur. Üyelerden Dirinin temi göre son 6 ayda 2.300 tanesi Amesilcilcrini geri çekmesi, yani I rıkalı olmak üzere 110.000 kişi sandalyesini boş bırakması, I çarpışmalarda ölmüştür. Müşterek Pazarı ve bağlı kuru • luşları lelce uğratmaya yetmek I tcdir. • tlk paragrafta izaha çalı.ştı HANOÎ Japonların Vietnamğımız tezlerden ikisi de sübjekl dan çekilişlerinın 21 inci yıldotif olmaktan ilerise gidememek I ııumünü kutlama merasiminde tedir. Tebdit muhakkak K hem • bir konu'sma yapan Ho Chi Minh İ Fransaya, hem de «Altılar» ail «Kuzey Vietnam halkı emperyalesinin diğer lertlerine bir t a ' lıstlere karçı çarpışmakta kakım zararlar verecektir. Fransal rarlıdır. Beş kişi de kalsak bu zararları küçümsemeyi, AmeriI mücadeleyi devam ettireceğiz. ka ise mübalâğa etraeyi çıkar. Bız vaktıyle Japonlarla, Franlanna nygun bulmaktadır. I sızlarla yaptığımız mücadeleyi Hattâ, zarara uğnyacaklar • bu günkü emperyalistlere karşı «Altılar» dan ibaret kalmıyal da yürüteceğiz» demiştir. cak, iktisadi olmaktan ziyade I siyasî bir nrtelik taşıyan ihtilâf,' bir çok dünya ülkeUrini de etı kiliyecektir: I Johnson kabinesinde değişîhlik mi yapıltyor A DÜNYADA BUGÜN sandalye» ı tehdidi ı "BOŞ I Söylentiye göre McNamara Dışişlerine, Bundy Savunmaya, Rusk B. Milletlere getirilecek Washington A.P. üteveffa Adlai Stevenson'un Birleşmiş Milletlerde boşalan yerine yeni bir Amerikan baştemsilcisinin tayininln kabinede bir değişikliğe yol açıp açmıyacağı merakla izlenmektedir. Ne kadar çok uçak gönderirseniz itibarmız o kadar düşer,, Geçen hafta asılan Vietnamlı albayın mektubu yayınlandı <( Çarpışmalar M D. RISK Şişe içinde Manş'ı geçecek Dover, Îngiltere, (A.P.) Manşı garip usullerle geçmek suretiyle isim yapan Bob Platten dün bir şişe içinde Fransaya doğru yola çıkmıştır. Şişe 4.5 metre uzunluğunda olup çelikten yapılmıştır. Arkasında bir takma motörii var dır. Platten daha evvel Manşı kano, tahta yatak ve fıçı ile gcçmış bulunmaktadır. Ho Ghi Minh konuştu Kongreye yakın kaynaklann bil dirdiğine göre, Johnson'un bu gö revi Dışişleri Bakanı Dean Rusk'a \ermesi ve onun da kabul etmesi büyük ihtimal dahilindedir. Bu atama ise, seri değişikliklere yol açacak ve boşalan Dışişleri Bakanhğına Savunma Bakanı Mc Namara, Savunma Bakanhğına da bclki Başkan Johnson'un Milletlerarası güvenlik işlerinde yardım cısı Mc George Bandy veya Savunma Bakanlığmın ıkinci adamı Cyrus Vance getirilecektir. Ancak Johnson, Stevensonun ölümünden bir gün önce bir basın toplantısında, kabinede bir dcğişiklik ihtimalinin mevcut olup olmadığı sorusunu, «Hayır. hiç bir şekilde» diyerek cevaplan dırnıış. Uzay'a üç uydu fırlattı ünyanın herhangi bir noktasından uzayın 320 milyon kilometre derinliklerine kadar uzanan sahada yapılacak gizli nükleer deneme veya infilâkleri tesbit edecek bir sistemin geliştirilmesi maksadiyle B. Amerika bugün uzaya iki «Sentry» (Nöbetçi) ve bir «Pygtny» (Cüce) uydusu fırlatmıştır. Bazı nıihanikl ârızalar dolayısiyle dün fırlatılamıyan üç uydu dün bir AtlasAgena itici roketınin ucunda (Türkiye saatiyle 10 27 de) buradaki uzay tesislerin den atümıştır. Uydularm içinde radyasyonu tesbit edecek cihazlar vardır. Cezavir Asya Afrika konferansı için çahşacak Cezayir a.a. • Radyolar BUNDT "Kaliforniya A.P. " D C Bugünkü Başyazısı: Başta Müşterek Pazarın or tak üyeleri, Türkiye ile Y.una1 nistanı sayabiliriz. Müşterek I Pazar • Türkiye ilişkilerinin ilk safhası gittikçe geliştirilerek I 1969 a kadar sürecekti. Türkiye | 1969 sonuna kadar ekonomisini Müşterek Pazar rekabetini göl ğüsliyebilecek ölçiide sıhhatlen| direbilirse, ortaklıktan tam üyeliğe \ükselebilecekti. Aksi I balde ortak üyelik süresi veya | intibak devresi beş yıl daba uzatılacaktı. Halbuki Fransanın I temsilcilerini geri çekmesiyie, I Müşterek Pazar • Türkıye ilış. kıleri dondurulmuş olra3ktadır, I Eğer De Gaulle tehdidini sürl dürürse, 1969 da ıliskiler tama| men kesilecektir. Yunanistan \e Müşterek Pazaria özel ilişkil lerı bulnnan çosu eski Fransız I somürçesi 18 Afrika ülkesinin• durumları da aşağı ynkan ayl nıdır. I 50 den fazla Batılı ülke arabinda baslıyan ve ticaret hacl miııi arttırmak diisüncesiyle I gümrük tarifelerinin • 50 ora• ' nında indirilraesini önşbrenl «Kmnedy Müzakereleri» ne. De I Gaulle tehdidini sürdürdükçe de\anı edilemi>ecektir. I Keza, MüsttrcK Pazarla ö | zel iliskiler kurulmasj amaciy le Cezayir, Fas, lunus, Ni,îerI ya Avusturya, lspanya. Israel | ^e Commomrealtn iı.vesi Doğu Atrika ülkeleri arasındaki rnü1 zakereler duracıktır. I s b i r l i ş i | ııı arttınnak uzere Ortak Pazarla Avrupah «YediUr (EFI TA)» arasında kararlastırılan I müzakereler \apılamıyacaktır. Misâller ilânihave uzatılabı • lir... «ihtilâf iktisadi olmaktan ziyade siyasidir» lioraistik. GörüI nürde tarımsal bir hüvijet t a | şıyan ibtilâfın Uerinine indiği| mizde, temelde A\rupanm siya si geleceği ile karsılasmaktayız.I Müşterek Pazarın Fransa dısın| da kalan üyeleri, Batı Avrupa. vı devletlerüstü bir tederal bırl lık hâlinc getirmek hayali igin1 dedirler. Dolavısiyle tarım p o . lıtikasının «devletlerüstü fedel ral Batı Avrupa Birliği» hede| fini erismeyi kolaylastırabilecek bir biçimde düzenlenmesini arl zulamaktadırlar. Halbuki D e | Gaulle'un Fransanın hüküraran. lığından fedakârlıkta bulunma ya asla vanasmnan reaksiyonerl millhetçiliçı. değil erismek, s,ö I zii geçen hedeftcn uzaklasmayı istemektedir. I Hic kimse • tabi.Uıyle Batıh1 lar arasında , mucizeler yaratan Müşterek Pazarın yıkılması I nı temenni etmediei gibi, böylel felâketin doğacağına ihtiraal de vermiyor. Zira, altın vumurtlıl yan tavuğun boçazlanması, hiç I kimseve fayda çetirmivecek, fakat zarar verecPktır. Plânlarını I milli değil, 170 milvonlu' bir | piyasaya göre âyarlıyan Müs • terek Pazar çiftçi ve sanayicil lcrı atesli. muhteris ve inadçı | devlet adarnları ve politikacıla rın tavuşu boçazlama hatasını I islemeleriııe gdz yummıyacak • I lardır. Nihayet, Müşterek Pazarı yaratan kafala?, herhalde I fcugünkü buhranın da üstesinl •en gelebileceklerdir. . KAYHAN S A G L A M E R İ Wilson, Yietnam konusunda A.B.D. yi desleklivor îngiliz Başbakanı Harold WllI son, önceki gün Avam Kamarasında açılan dış politika mü zakeresinde Vietnam sorununa değinmiştir. Söylevinın Vietnam sorunuyla ilgılı kısmında, baştan sona kadar çok «Amerika taraflısı» gözü ken Wılson, «Müzakereye düşman olanlar banşa da düşmandır» cüm lesini birkaç kere tekrarlamış ve müzakere tekliflerinin reddedilmesi sonucu askeri harekâtm otomatik olarak şiddetleneceğini, ba n;ı sağlamak için tek yol olan müzakerenin bir zorunluk olduğu anlaşılmcaya kadar bunun devam edeceğini söylemiştir. îngiltere Başbakanı, «Barış ister görünen fakat aslında Vietnamda zafer elde etmek istiyenlere> de çatmış, «çünkfi Vietnam'da zafer elde etmek diye bir şey ola maz» dedikten sonra şu noktalar uzeıinde durmuştur: A Vietnam buhranı, haklki bir savaşa yol açmıştır. (?) Vietnam savaşı, yakın bir ge ecekte Asyada büyük çapta bir savaş halini alma tehlikesi göster mektedir. Q Bu durum, uluslararası ilişkileri zelıirlemekte ve barış icinde bir arada yaşama konusundaki uzun vâdeli tasarılan tehlike>e iittığı gibi çeşitli ülkelerde tchlikeli bir gerginlik yaratmak tadır. (T) Vietnam buhranının tek ço?.um yolu askeri değildir. O Siyasi bir çözüm, ancak kouferans masasında bulunabilir. Fakat şimdiye kadar ba yönde sarfedilen çabalar Hanoy ve Pekin'in şaşmaz muhalefetlyle karşılaşmıştır. (6) Ingıltere'nin, Amerıka Bırlcşik Devletlerinin ve Sovyetler Birliğinin kanısı, Vietnamdaki durumun anahtarının Hanoy'da o'.duğudur. Londra a.a. A.P. KAHROLSUN EMPERYAUZM! Yusuf Ziya ORTAÇ § AH ES E R ezayir hükümetinin resml bir sdzcüsü, bazı yabancüarın baltalama hareketlerine rağmen, Cezayirin, 5 Kasımda Cezayirde toplanması öngörülen As ya Afrika Zirve Konferansının başanya ulaşması yolundaki gay retlerine devam edeceğini açıklanııştır. Sözcii, baltalama hareket lerinde buiunulmasının ve bazı kımselerin, yenl Cezayir rejimıne karşı, belkı de doğrudan doğruya Zırve Konferansını hedef tu tan duşmanca bır tutum izlemelerinin normal olduğunu ifade etmiştir. New York, a.a. eçen Şubat ayında Giiney Vi. etnam'ın VVashington Büyükelçiliğinde askeri ataşe iken, Saygon'a dönerek General Han'a yöneltilcn hükümet darbesi teşebbüsüne katılan ve başansrzlık la sonuçlanan ba teşebbüsten son ra gıyaben yargüanarak ölüme mahkum edİen ve nihayet geçen cuma günü hükümet kuvvetleri tarafından gizlendiği yerde yakalanarak öldürülen Albay Fam Ngo Thao'nun geçen hafta News YVeek mecmuasına gönderdiği bir mektup bugün yayınlanmıştır. Mektup şöyle kaleme alınmıştı: «Mcnamara, Vietnam meselesin den hiç bir şey anlamamıştır. Kendisi Başkan Johnson için çok kötü bir müşavir olmuştur. Viet nam meselesi esasen 1945 yüından bu yana, 20 yıl zarfında iyi aıılaşılabilmiş değildir, Vietnam için bir çeşit insani sosyalizm lâzımdı. Sosyalizm kelimesi sizi korkutuyorsa, buna kendiniz istediğiniz adı koyabüirsiniz. önemli olan toprak reformu Ue başbyan esasb bir refonn hareketidir. G le açıldı: 1965 yılı başlannda Kıbrıs buh» ranının en ümitsiz günlerinde kom snmnz Sovyet Rusyanın Krnçef'in düşmesinden sonra birinci safa şeçiveren adamlarından îoldaş Podorny başkanlığında büyük bir heyet Türkiyeyi ziyarete, Türk devlet adamian ile dostluk söıleri görüsmeye geldi. Bu ziyaret, ötedenberi iki komsu devlet arasında süregelen soğuklnğu ve güvensizli|i ortadan kaldırıp daha samimî ve komsaluk iklimi yaratmak arznsunun gerçekleşmesi yolunda atılan ilk ve mühim bir adımdı. Aslına bakarsanız bn ziyareti gerçekleştirenler Rus lar değil, bizim iyi kalbli, fakat kısır politikalı sadık, fakat vefasını vaktinde gösteremiyen müttefik ve dostumuz Amerikalılardı. Çünkü, Türk milleti, bütün prestijini, askeri gücünü, fakir bütçesini, rahatını, huzurunu bu iş için ortaya attığı halde sulh yoliyie bir netice alamayınca, Kıbrısa «îlâhla müdahaleden baska çâre kalmadı&ını dostlarına haber vermisti. Tam o sırada 1 numaralı dostumuz Başkan Johnson, müdahale ederek Kıbrısa asker çıkarmamamızı ısrar ile istedi. Bu işi sulh yoliyie hâl için tnönünü ve îunan eski Başbakanı Papandreu'yu VVashington'a dâvet etti. tnönü dâveti kabn) etti. Yunanlı Başbakan tnatçı bir adamdır kabul etmedi. Bizimki gitti, görüstü. Dünya politikasını ve bir Kıbns harbinin nerelere kadar sirayet edeceğini pek iyi bilen bir devlet adamı olarak Baskan Johnson ile işin sulh yolu ile hâlli hususunda mutabık kaldılar. kdenizle Karadeniı ara» sında bir sahnede oynanmakta olan bir melodramın birinci perdesi şöy Ne var ki; Başkan Johnson ve arkadaşlan olan büyük dostlanmız, bizim üzerimizde yaptıklan ısrarlı tazyiki, Yunanistan üz«rine nedense yapamadılar. Dünya basını Amerikan devlet adamlannın, Tunanistan üzerine, hattâ orta kuvvette ısrarlı bir tazyik yaptığına dair hiçbir haber vermedigi gibi, Yunan Başbakanının ve basmının Amerikaya meydan okayan bir sürü palâvralannı neşirden de geri kalmadılar». Biz, bir müddet bekledik. Tunanlılar, bizi avutmak için bir eski sefiri tsviçreye gönderdi. Bizden de Nihat Erim Bey gitti» gittiler, geldiler.. guya bir şeyler görüşüldü. Mesele, vakit kazanmaktı. Yunan • Iılar buna kazandılar ve sonunda bu teması da kestiler... Siz olsanız, ne yapardmız?. Dünya politikasında sesi duynlan iki dev vardı. Bunlardan foirisi Amerika, öteki Rusya!. Amerika dostumnz ve müttefiğimiz.. Rusya da komşnmuz.. o sırada da bize kur yapıyor» tabii oraya kostuk. KoÂsi Albay Thao daha sonra, A nustttk. Şüphesiz, iyi kabul görmerikanın Vietnamdaki savaş dük. Bu, Kıbrıstaki hakkımızı kogayretlerinl arttırma kararını rumaktan ziyade siyasî rekabctten tenkid etmekte ve mektubunu dogan bir netice idi iste Podgorny şoyle bitinnektedir: heyeti, Türk siyaset gemisinin, Kıb» «Ne kadar çok sayıda uçak gön rıs fırtınasını atlatmak için Akdederirseniz, ne kadar çok bomba niz veya Atlantikte bulamadığı sıatarsanız, Güney Vietnamın ve rınak limanı Karadenizin kuzey GiineyDoğu Asyanın itimadını o sahilinde arama tesebbüsüne cekadar çabuk kaybedeceksiniz. vap vermek için Türkiyeye gelmişti. Kuvvetli, kudretli ve bilçili dost ve müttefiğimiz Amerika hvkümeti. kendi tavsiyelerini dinleyip Kıbrısa silâhla müdahale etmekten vazgeçen Türklere karşı tesekkür ve yardım etmesi beklenirken, bunu yaptı mı, yapmadı mı bilmem; ama Yunanlılann Kıbrısa kfsin sayısını hâlâ bilmedigimiz 15 20 bin kişilik, tam teçhizatlı bir ordu çıkarmasına ağzını açmadı. Ba işte Amerikan politikasına «hissiyat» kansmış mıdır? Türki yede gelecek seçimleri kazanacak partiyi favorize etmek hevesi karışmıs mıdır?. Ben bnnu sanmıvorum, hele ikincisine hiç inanmıvorum. Ama, muhakkak olan şudur ki, başkanlık sistemiyle idare edilen bu en büyük demokraside baştakilerden birinin bir iyi günü, ve. ya bir fena günü, yâni formunda olup olmaması, memleketin iç ve dış politikasında ölçülemiyrcek kadar mühim tesirler yapmakta ve ba kararlar, tatbikata rloiru giderken, galiba ciddî bir süzçeçten geçmediği için de bazan böyle kritik bir ânda kuyuya atılmıs bir taşı kırk akıllı çıkaramıyor. Bizim Amerika ile olan miinasebetlerimizin soğuması işte buııdan doğmuş ve zaten seııelerdenberi bize pek sıkı bir kur fapmakta olan Sovyetlerle olan münasebetler de bu sebeple ısınmaya baslamıstır. Türkiyedeki bütün Amerikan aleyhtarhğı cereyanları, petrol dâvası, çıkarma gemisi vermemeleri iddiası, Ismet Paşayı iktidardan Amerikalıların düsürdüfü, AP nin iktidara gelmesine çalıstığı hikâ yeleri, hülâsa haklı haksız ne kadar Amerikaya karsı sikâyet ve isnadlar varsa buradan baslar. Bu, Amerikan politikasının maalesef. hattâ yakın ileriyi göremeyisinin ve Türkiyede memleketi, hallini ve ueselelerini tanır elemanlara mâlik olmayışınııı bir neticesidir; İşte bu henşâmede Kıbns ısiııe çıkar yol aradısımız sıralarda Türkiyeye gelmis olan Podşornv he\eti serefine Çınar otelinde hir akşam yemefi verildi. Ben de o >emekte hazırdım.. ziyafet soıınria biraz hiddetli ve hararetli konu«an Tovariç Podgorny, Türk Ru« dostluğunun lüzumundan bahsedp'kpıı, Birinci Cihan Harhinde Ru^ ordularının Anadolumııı ortasııı.ı <*ndar gelmis olduğunu umıtarA bu iki milletin vü?. scnedıt ııhirine silâh çekmpmi* olriuâunp >.öv ledikten sonra. pek F;aba bir > d *â ile açıb parmaklı ıri ıhni r,la. saya doğru sallı\a sa!lı\i < Rusyanm, Türkivenin öz isleritie müdahale edeceçinı saııanlar rautal» dır. di\e sözii baeladı. Ben de lıir çün evvel bu «ütunlarda Rusya ile dostluğumuzun devamı. nnlann l»izim islerimizp nıüdahaie «•tmpnıesine bağlıdır. mei'hnde bir \\ı,\ vazmıstım». Yani Podfforny'niR «aptal» dediklerinden biri de beıı i<iim. Lâf içime oturdu. Tek »rsellim, oenim aldanmış olmam ıhtimali ıdi. Buııu tercih ettim \P •iiotnm. Amaa!.. Bu amayı, miı^''»onizle yann açılacak ikinci ppıHBrf» »nlatacağım. JJ. MİLLİ AKARYAKITIMIZI KULLANARAK BUGÜN İLÂVELİ MİZOhî Polis Romanı KAMPANYASINA NÂZİK SÜLÜMAN Çizen: Yalçın ÇETİÎM AZİZ NESİN • ADNAN VELİ • NECDET RÜŞTü • GÖNTL SUVEREN en güzel yazılan ile... NECMİ RIZA • CAFER ZORLU • SEMİH BALCIOĞLU • HULKİ • BURHAN • AYDIN, en güzel karikatürleri ile... Cumhuriyet 8497 BU SAYIDA: Bütün Akaryakıt ihtiyaçlarını KÂTIL istasyoniarından sağla , PETROL OFİSİ Sayın Doktor ve Eczacılarımıza Cedilanid Sandoz AmpuJ ve Oamla ® Çünkü PETROL. OFİSİ istasyonlarına bırakacağm HER KURUŞUN a . . ^ belirlı bır kısmı YOLUNUN KAMPANYASINA YATIRILACAKTIR ÜSTÜNDEKİ İLK M I L L E T YAPAR A Piyasaya arzedilmiştir. PETROL OFİSİ İSTASYONUNA UĞRA Reklam: ...„.