Katalog

ISIKLI PENCERE A T L A S RAKIM ÇALAPALAnın Kahkahalarla okuyacagınız elll mızah hikâyesini topladığı kitapYeni çıktı Fiyatı 7.5 Ura umhuriyet KURÜCUSU: YTTNUS NADf UNİVLRSİTE a .na Hazırlar, ^ Kursları 2 Agu.şM& tMMtyor, kawar yapılmatjfdır. 9u%ür isteyrS Beyoğlu, Ağacaln. sak'Taaatı Cad. GÜVEN DERSH4NE€' Mncılık:^36 >t^5 No. K İ T A B E V İ 42. yıl sayı 14715 Telgraf v e m e k t u p adresi: C u m h u r i y e t IstanbuJ Posta K u t u s u : î s t a n b u l N o 248 T e l e f o n l a r : 2 2 42 9 0 2 2 4 2 9 6 2 2 4 2 9 7 2 2 4 2 9 8 2 2 4 2 9 9 Solı 20 Temmuz 1965 Papandreu'nun büyük gösteri yürüyüşü hâdisesiz geçti STEPANOPULOSUN BAŞBAKANUĞA GETIRİLMESİ BEKLENİYOR taş^M^ 1 Partiler seçim beyannamelerini hazırlıyorlar Ankara Cumhuriyet Bürosu Q arti Genel Merkezlerinde Meclisler tatile girdikten sonra se ' çim bejannamesi ve propaganda hazırhklan artmıştır. Partiler aday olmak isriyenlerle ve illerden gelen heyetlerle dolup taşmakta, seçimlerle ilgili her çeşit faaliyet hızlanmış bulunmaktadır. ATİNADA PLEBİSİT İSHNDİ Nnik Saffta // \ 1 ok partili hayata If îimizden bu yana aMın^ O ^ e l defadır ki yurdumuz^> da genel seçiıııler yapılacak. Bu sefcrki seçim kampanvasınııı pek ateşli, pek kırıcı satlıalar göstermesinden korkuluyor. Korku, bizce de baklıdır. 27 Mayıstan önce yaşadığımız seçim rjtışmaları daha ziyade biçimsel demokrasi edebiyatı üzerinde yoğiınlasır, oy avcılığı uçruııa göze alınan bol keseden vaatlerle meydanlarda yuvarlak nutnklar çekilirdi. Haİk, bu nutuklann ardıııdaki bencil çıkarlan farketmeksi7in söylenenleri diııler. tek parti devrine haiçlı sıkıcı disiplın hülıiimltrinden kurtulmus olmanın T;ıhatlı£ı içınde oynnu kullanırdı. Fakat 1957 dönemi ile beraber iş değişti. Enflâsyoııuıı yıkıcı elkileri sosyal bünyeıle duyulmaya başlanmış, ynvarlak lâflarla peynir çcmisiniıı yürüyemiyeceçi >avas yavas anlaşılır olmustıı. Halk SÜvenini yitirdiklerini görenler kaderlerıne boyun e?ip dcmnkratik hukuk knrallarını uygulamaktaıı (,'ekinmeselerdi. belki buçün uluval sorunlarıınızı daha ivi çö?ebilecek bir nrtama kavuşmuş bulunabilirdik. O zamanki yönetiri kadro bunu basaramadı ve 1M6 da başlıyan çok partili rejim, 1960 mayısında tehlikeli bir infarktus krizine yakalandı. Çabuk atîatı • lan bu krizden sonrı şimdi iste ikinci dcfa sandık başlarına gitmeye hazırlanıyoruz. Yaşadığımız koşutlar aliında yurdumuzun şrenel çörünümü şudur: Demokratik rejimi ulusa yararlı kılabilecek ortam hâlâ sağlanı bir temel üzerine oturtulamamıstır. Daha doğrnsu 1961 Ana>asası ile plânı çizilen ortam kâğıt üzerinde durmakta, fakat olaııca hasmetiyle hayata pek nygulanamamakladır. Seçim kam panyasınııı sonuca lıakkında duyul.ıi' kayçular da herhalde hunrtan ötürü olmalıdır. E*ki devri yenideıı ihva edebilecejini düsüncn cıkarcı ve serici kadro. 27 Mayıs öncesi metodlarını basarı ile deneycbileceği kanısındadır. l'koııomik yurt sorunlarını halkııı yavaş yavaş kavramava başlamasından telâsa kapılan bu kadro. eli sopalı fasist ka'afislıkları ile islıirrjı yaparak ilerici ve Atatürkeü partileri sindirmeye çalı^makta, millivctçilik ve mukaddesatçılık parolaları altında saâa soH saldırır v oniine srelene «orminist dameaM vururken Anayasamızın valaııdaslara taıııriıiı ozçürlük haklannı çişnemeyi bile so'z? almaktadır. Sayın Inönü'nün seçen £ " " ^'"'" let Meclisinde söyîediji üibi dinsizlik. komünistlik iddi:ılan karsısıııda riteki partüerin *inip bir kiiseye tekilmeleri elbette bekle•ıfmez Kanunlar titı/ hir dikKatle u\sulanmadıiı takdırde bmılar clbette kendilerinı savuııacaklar T t eli !.oiialı ekiplere gerekli karMİığı vermek zorundi kalacaklardtr. İs bir kez bu hale döküldü nıii. artık scoim kampanyasının ne dpreceicrc kadar soN|u/laşahil<ıcesini tahmin etmek şjiiç olmaz. lîi<? le bir soysuzlaşım sidc £İdc ^etim îüvenlijiııi ortaditıı kaldırabilir, hattâ sefimleri inıkinsızlastı • rabilir. O zaraan da rejinıirı başına ne belâlar çelebilecpşıni ?imdiden kimse kestiremez. Bunu önlemek, her şeyden önce işbaşındaki hükümetin t?örevidir. Seçimlerin huzur ve şüvenlik içinde yapılacaeı vaadi ile işe basiıyaıı ürçüplü Hükümeti. her an uyanık bulunmak ve neıeden nelirse şelsin. kanun ci^neyici davranışlara karşı derhal kanunları uysulamak zoruııdadır. Bu hu susta eıı ufak bir ihmal ve şev • seklik. önlenemez felâkettere ve affedilmez soııuçlara yol açabilir. Seçim kampanyası boyunca vataııdaslar ve siyasî pariiler. Anaya • sanın tanıdıgı bütiin hakları gü • venlik içinde kullanacaklar, onlara el uzatmak hiçbir zorbanın haddi olmıyacaktır. Hükümet, bu konudaki vazçeoilınez karannı kesin olarak belirtir, ayrıca günü giinüne davranışlariylc de ispat ederse, 10 Ekim günürü kazasız belâsız idrak etmemiz thtimali de şüphesiz o nisbette aTtecaktır. XTtS.\ Eski Başbakan Pspandreu dün gece be.lenen gösteri €jrürüyuşünü> yapmış ve Atinada 150.000 e yakın taraftarı tarafmdan hararetle karşılanmıştır. Papandreu 20 mil uzaklıktaki evinden çok büyük tezahürat arasında ve ana yollardan geçerek Atinadaki Merkez Birliği Partisinin binasına gelmiştir. Kalabahktan devamlı olarak 'Plebisiı, plebisitı sesleri yükselmiştir. Yabancı gözlerncilerin .zafeı yürüyüşü» olarak vasıflandırdıklan bu gösteriyi 56 kilometrelik yol güzergâhında kesif bir kalabalık izlemiş ve sabık Başbakan zaman zaraan omuzlarda taşınmıştır. Bü>"ük tezahürata rağmen yürüyüş sırasında beklenilenin aksine olarak hiç bir olay meydana gelmemiştir. PAPANDREU ATİNAYA MUZAFFER BİK ŞEKİLDE GİBDt Papandreun'un otomobilini 3 " M den fazla araba takip etmekteydı. Nümayişçiler Papandreu'nun büyük boy resimlerini duvarlara. otomobillere yapıştırrnışlardır. Yol boyunca sıkı güvenlik tedbirleri alınmış olmasına rağmen, polis ortahkta hemen hiç görünmüyordu. Bildirildiğine göre, güvenlik kuvvetlerine halkı tahrik edebilecek her türlü hareketten kaçınılması hususunda sıkı talimat verilmiştir. Yürüyüş sırasında Kıral Sarayı ve Parlâmento 4.500 polis tarafmdan kordon altına ahnmı^tır. lyi haber alan kaynaklar. Yıınan Ordusuna da «Hazırol:» err,ri verilrr.iş olduğur.u bildırmek tedir. «DEMOKRASİ GALtP CELECEK» Eski Başbakan Papandreu. Atina'da halka hitap ederek kerdisine gösterilen sevgı ve yakınlığa teşekkür ettikten sonra. «Şimdi mesele memlekete kimin (Arkası 8a. 7, 8ü. 3 de) Yeni Başbakan Novas CHP'nin 4 Temel Konusu CHP, seçinı beyannamesinde bilhassa 4 ana konuyu ijleyecek ve bu konuda parti görüşünü ortaya koyacaktır. Bunlar: Sosyal adalet, Sosyal güvenlik. Toprak reformu ve Petrol konularıdır. Bunlar yanında 1961 yılından bu yana CHP nin katıMığı Koalisyon Hükümetleri zamanuıda memlekete ne hizmetler yapıldığı seçim beyannamesinde yer alacaktır. Bu konu çevresinde ö zellikle Grev ve Lokavt kanunu, Sosyal Sigortalar kanunu, Topla Sözlesme gibi CHP hükiimetleri zamanında çözümlenmis bulunan işçi sorumlarına dikkat çekilecektir. Dogan MADt yazıyor Tuhaf bir durum ATt.NA. 19 Türk okuyucusunun hafıza • sını tazelemek için lunaniv tanın şimdiki sivasi durumunu şöyle bir hülâsa edelim: 300 kisilik Tunan Millî Meclisi 170 Merkezci (Papaııdren) 100 sağcı (ERE) 30 da solcu (EDA) dan knrulmuştur. Şimdi şöyle bir tuhaf vazi • yet karsısındayi7: Mecliste büyük bir (.oçunluKun lideri Vani Papandreu. Başbakanlıktan Kıral tarafından azledilmiştir. \\nı parti • den (aym partiden. takat ta rafsız olarak) milletvekili rıkmı.ş olan Novas. yeni hükümeti kurmuştur. Ru kabineııin bütiin üyeleri. resnıen Merkez Partisine bafrlıdır. Böyle bir çarip nal. lannp. derim. demokrasi tarıhindc E Ö rülmiis defildir. Bu noktada bizim de alacafımız bazı dersler bulundutu için üzerinde durmakta daima fayda vardır. I Yunanistanın buıiin içiııe diişmiiş oldu£u çıknaz. siyaşı partilerin hanti kinaatte nlursa olsun. üve toplamak istahlanndan ve heveslerinden ileri gelmektedir. Vaııı hu çok eski demokrasi ülkesinde patlı\an • yeni nir demokrasi acrmilisi I dir. • Eğpr cok hürmet ettiğim l>ev | let Reisimizin ve bizim parti I liderlennın kızmıyacaklannı ' bilsem. Yunanistanın hucfinkü • siyasî krizi ile Türkiyenin ee I lecefi hakkında çok daha rahat • mukayeseler vapabilirdim. I Umnmivetle tahminlere pö • I re. yeni hükümet Merkez • Partisinin 70 80 oy temin I edebilecek ve sağcılann ka • I tılmasiyle hafif de olsa bir çogunluk satlıyacaktır I Eski Raşbakan Papandreıinun I otnrmakta o!du£u verden • ki Atinadan epeyce uzaktadir • I bu aksam bnraya selmesi ve I partive titmesi. bir takım yeni nütnavislere yol açaeaktır. I Bu sebeple Atina ve civarında | buçün yine siddetli emniyet tedbirleri alınmıstır. | CKMP de kanlık Başk ınücadelcsi hızlaıuh Ankara lCumhurivpt Büıosul CKMP de Alpas'nn Tü:ke§ ve ekipinin partıyc ginr.esinden sonra bu .Gcnrl Baijkanlık. mücadelesi başismış bulunmaktadır. 30 temmuz günü yapılacak olan CKMP Ger.el Kongresinde Genel Başkanhk Mücadelesinin çetin olacağı. bu arada. Hasan Dinçer. Ahmet Tahtakıiıç ve Alpaslan Türkeş'in adaylıklannı koyacakları ileri sürülmektedir. Ge^el Başkanlık sevimlerıntle yapıiacak mücadele konusundaki görüşlerini 6ğvendi5irnİ7 bazı CKMP liler Alpaslan TürkDş'in daha ^imdiden açıkça Genel Başkanhk için bır savaş tephesi» kur maaını doğru bulmadıklarını bildirmektedirler. Diğer taraftan. eski CKMP liler, Genel Başkanhk için en kuvvetli aday olarak Ahmet Tahtakılıcı gö^termektedir. Hasan Dinçer'in kongrede Tahtakıiıç lehine Genel Başkanlık adaylığından feragat edeceâi söylenmekteciiı. Kongrede Geııel Idare Kurulu üyeleri seçiminin de hayii çekışmeli geçeceği ifüde olunmaktadır. Sivi;, yâni eski CKMP liier arasında Genel tdare Kuruluna Alpaslan Türkeş ekipinden ancak 4 uniin alınması görüsü hâkimdir. Öte yandan Alpaslan Türkeş ve fırkadaşlarının partive girmesiyle partide gözle görülür derecede bir şclisme olduğu bciirtilmektedir. Bu gelişme ile birlik'.e partive girenier Alpaslan Türkoş ve arkadaşlarının parti üst kademelerinde görev alması için çaba sarfet mektedirler. Bu durumu. hâlen parti üst ka demelerinde görev alanlar da ka bul etmektedirler. Komünizm ithamları cevaplandırılacak Yunanistanda nümayi>ler de\ am ediyor Meyva ve sebzeciler Kadınlar Birliği'nin boykotuna katılıyor MANAVLAR BOYKOTTAN IMİTSİZ GÖRÜNÜYORLAR Doğan KEÇEÇİOĞLU İ.tanbuI Meyve ve Scbze Esnafı Derneği ad:na dün bir baiin topîantısj yapan Nezir Esmer. meyve ve sebze fiatlannın yükseliş sebeplerini açıklamış ve bu arada Kadmlar Birliğinin «Boykot karan» nı desteklediklerini bildirmiştir. Fiatların iktisatçılardan mıite'şekkıl bir ilmi heyet tarafından tesbıt edilmesını istiyen Nezir Esmer, fiat yükseliş sebeplerini şoyle izah etmıştir : «Bizim esnaf aldıjhnı satandır. Pahalı alır. pahalı satar. l cuz alır ucuz satar. Bunun da sebebi toptan satıs piyasasına yetecek kadar meyva sebze gelmemis olmasıdır. Mal azlığı yüzünden vukua çelen pahalılıklar çok zaman gelip ^eçici olur ve bo sekilde meydana pelen pahalılıklara arz ve talep kanunu gerefin ce normal gözle bakılır..» Fiatların tesbitinde hava şartlarının ve nakliyenin önemli rol oynadığını belirten Başkan. devamla, «Suni diyebileoejimiz pabalılık unsurları vardır. Bunlar da meyva sebzelerin istihsal yerinden menşeinden itibaren müstehlik müşteriye kadar şe<,irdiŞi safahatta vukua selir. Düzen bozuksa bu gözle görttlmez. gizli pahalılık bir önceki pahalılıktan çok daha sömürücü olur. Teşbih kabilse, mal azlığın dan vukua gelen hastalık dış yaraya ve gözle förfinmiyen pahalılık da iç bastalığina benzer» demiştir. Topyekun manavları sııçlamanın doğru oimadığını söyleyen Nezir Esmer, Kadınlar Birliğinin açtığı kampanya ve 1 ağustosta (Arkası Sa. 7, Sü. S de) Öte yandan bilhassa A. P. tarafından C. H. P. ye yöneltilen ve ardı kesileceğe benzemıyen «aşın solculuk ithamları» en sert bır şekilde cevaplandırılacaktır. Seçım beyannamesinde «komünizmie en iyi mücadele şeklinin vatandasa sosyal lıaklarını verme ve sosval adaleti sağlama olduğu» fikri yer alırkerı, öte yandan vatandaş karşısında da bu ithamların her fırsatta cevabınm verıleceği bildirılmektedir. Bu konuda ken • dısiyle konuştuguaıuz CHP Genel S=kıetpr vardımcısı Cihad Rabatı: «Demirel toprak reformu komünizm kokuyoı, diyor. Oysa iktidara çelir »elmez benimsemislerdi. Bizim Radyo paralelindedir. diyorlar. Oysa, 1S4S 1950 arasında pek beğendik* leri Demokrat Partilileri, Bizim Radyo desteklemisti» demiştir. «Gaıttilerdcki hojmrlörlrrin sökiilmesi Annynsnya 11'ler geziye çıkıyor Ayrıca 11 lcr diye tanman enıeklı hava subavlan, dün başlarında emcklı Generaî Hüsnu Özkan oiduğu halde, Trakyada bir propaganda gezısine çıkmışlardır. Haber alındığına göre, YTP Genel Başkanı Ekrom Alican, sel baskınından sonra Adapazarına gitmiş, orada bir süre kal(Arkası Sa. 7, Sü. 4 de) aykırıdır» Ankara Cumhuriyet Bürosu l\ in işleri ile görevli Devlet Ba" kanı Mehmet Altınsoy, düzen ledigi bir basın toplantısında «Eski Eserler ve Anıtlar Yüksek Kurulu» nca eski anıt niteliğindeki camilerde ezanın hoparlörle okutulmaması ve hoparlörlerin sökiilmesi yolunda alınan karann Anayasaya aykırı oldugunu ileri sürmüş ve bu konuda uygiilamanın durdurulması için Baş bakan Ürgüplü'nün emir verdiğini açıklamıştır. «Müslüman Türk halkının» bu konuda «müsterih olmasım» bildiren Devlet Bakam Altınsoy, bzetle şunlan söylemiştir: «Her konuda olduğu gibi Müs lümanların da kendi dinlerinin ibadetine "ağırmada modern ve teknik vasıtalardan istifade etmeleri en tabii haklarıdır. Şayet bu âletler eski eserleri tahrip edîyor ise bunlann takılması veya kullanılması bir diizene bağlanabilir. GavrimenkuJ esJd eserler ve anıtlar yüksek kurulunun ezanın hoparlörle okunmasına mâni olmak gibi kanunî bir salâhiyeti de yoktur. Olayın tashihi için ilgilj makamlar nezdinde teşebbüse geçilmiştir.» Tencere dibi Toprak Reformu ve Petrol Kanunlarının çıkamamasım CJH.P. Genel Başkanı. öteki partiler & zerine vüklüyor. Hükümet partllerinin bu tasanların karşısında olduklan bir gerçek. Ne var bi C.H.P. içinde bir çoğunluğun da meselâ toprak reformuna hattâ bazı A.P. lilerden daha fazla nrahalefet ettikleri de bilinmez defilBu, hangi tencere dibinin dahs kara olduğu hikâyesine benziyor. Turan Sahin'in bazır!adıği tasanyı iktidarlan sırasında uyuttular, şimdi gerekçe anyorlar. Belki toprak reformuna Meo listen geçiremiyeceklerdj. Ama önce getirmek ve mücadelesnd yapmak gerekmez miydi? Siyasî taktikler bir ölçn içinde hoş görülür. Sadece bu ölçii samimiyet bududunu aşmamalı... Mahkemeler tatile girdi Adli tatil, bugünden itibaren başlamıştır. 45 gün sürecek olan tatil, 5 eylül tarihicde soua erecektir. Ancak, bu yılkı aılLi tatılin geçen yıllara kıyasla aj'rı bir czcUıği bulunmaktadır. Yüksek Hckımler Kurulunaa aldığı bır karar gereğince, «Hâkimler yıl lık izinlerinı» bu tatil türesi içinde kullanamıyacaklarüır. Böyiece, ilk d«fa olarak adli tatılde bütün mahkemeJerin hâ kımlerı normal mesailenne de vam edeceklerdir. Göçmenlere torla verilecek İskenderun, (a.a.) Karadeniz den Kırıkhan ilçesine yerleştirilen 408 göçmen aüesine tarla tevziine yakında başlanacaktır. 31 nolu Toprak Tevzi Komisyonu, Karadenizli göçmenlere verilecek 20 şer dönümlük tarlaların haritalarmı yapmaya başamıştır. SEÇİMLERİ BEKLİYEN Inönü ve torunları İnonü dün dcnize rnutadı hilâfına çivileme atlamamış. kendisini sulara koyvermiştir. Denizde 4 dakika kalan CHP Genel Başkanı cıkTıktan sonra: «Su soğuktu ama iyi ki girmişim.» denıiştir. Öğleden snnra >Ialtepeden Heybeliada'daki evine geçeu İnonü bir süre dinlenecek ve şehre inmiyecektir. Resimde Inııını denizden çıktıktan sonra torunları ile gorülmektedir. FRANSA AMERİKAYI PROTESTO ETTİ PARtS Fransız atom tesislerinin bulunduğu Pierrelatte yasak bölgesi üzerinde «Rf101» tipinde bir Amerikan askeri uçağının uçması üzerine Fransa Dışişleri Bakanhğı dün Parısteki Amerikan Büyükelçiliğine bir protesto notası vermiştir. Ayrıca Ordu Bakanhğı da aşağ'daki açıklamayı yapm;ştir : <Son iki gündür basında çıkan haberler üzerine Ordu Bakar.hğı • Rf101> tipinde bir Amerikan keşif uçağının 16 temmuz cuma günü saat 16.54 te, Pierrelatte fabrikasının üzerinde 2 bin kadem (610 m.) yükseklikten fotoğ raf çektıği sırada Fransız uçaklarınca yolunun kesılciğini doğrular. Dışişleri Bakanlığı 13 temmuz sabahı Birieşik Amerika Büyüke'çi';5i'ir bir protesto nota&ı ver mistu.» TÜRKİYE Üİ Nadir KADİ Yunanistanda Kırahvet tacı tehlıkede. Gazeteler SAMSUN Samsunda havanın iyice karardığı bir saatte Vidinü Otelinin önünden geçip Sahil Palas'a doğru gidiyordum. Kapınm önünde bayraklarla süslü otomobiller duruyordu ve kalabalık bi rikmişti.. Bunlann en aşağı ikiüç kanş üzerinde Osman Bölükbaşıyı görünce Mil let Partisi toplantısından dönüldüğünü anladım. Bölükbaşı yanındakilere lâf yetişlirmeye çalışırken, bir yandan da rasat kulesindeymiş gibi etrafı rahatça süzüyordu. Kandilli Rasat hanesindeki Fatin hocanın yardım cılığından kalma itiyat olacak her halde! Uzaktan beni gördü ve: Hayrola dedi. ne var buralarda?. Havayı yoklamaya çıktım dıye cevap verdim... (Arkası Sa. 7, Sü. 6 da) Köy Imamı, muhtar ve köv ağası ItillllTİIIİ İİİVİII l'lll'll AP. li ve CHP. li iki Samsunlu tatb tatlı münaka^a