Katalog

SAHİFE tKİ CUMHURIYET 6 Haziran 1965 ^.SB ••••••••••••••••••••••^ "AYDIN LİBERAL,, ÜZERINE ysaki. ilcri sürülmek istenen aydın liberal, ancak, sermayeci birejin yaratma gücüne inanır. Toplum hayatuıı da, ancak ona dayalır. Oysaki hu sermayeci birevin yaratma güeü. esas HibarMe, kendi bireysel çıkar dnygusundan baska bir yere kayamaz. Piyasada geliri olanIarın ihtiyacma ve kendi fazla çıkarına göre üretim >apmaktan başka bir amacı benimsiyemez. Binaenaleyh. aydın Iiberalin inandığı bireysel yaratıcı giic, karmakanşık modern toplum sorunlarını çozmede dayanılacak gerçek temel olmaktan uzağa düşer. 3 Farzedilen aydın liberal tipi, bir gerçek ekonomik hürriyeti de savunmaz. Daha çok tekelci bir ekonomik hürriyeti savunur: Yeni bir sentez olarak ileri sürülen aydın liberal, bir gerçek ekonomik hürriyet taraflısı değildir. Böyle bir hürriyet içinde. ekonominin modern risklerini ve zahmetlerini yüklenmeyi de pek düşünmez. O, asluıda, ekonomik inşanın en zor, en tehlikeli yönü olan enfrastrüktürü inşa safhasını devlete, topluma yükleyip, bunun üstünde de kendi sermayesinin çıkanna olan bir üretim yapma hürriyetini savunur ki, bu, sorumlulukları da yüklenmeyi gerektiren bir gerçek ekonomik hürriyet teşkil etmekten uzakta kalmak olur. Böylece, farzedilen aydın liberal tipinîn gerçek fikir hürriyetçisi olmaktan uzakta kalışı, toplumun, siyasal ve sosyal uyanışma ve kalkınmasına büyük bir katkı getiremiyecektir. 4 Bu aydın liberal tipin, sosyal meseleyi ve adaleti çözmede bir gerçek payı da olamaz. Bütün bireylerin değil, ancak sermayeci bireyin yaratıcı gücüne inanan aydın liberal, üretfande baş saik olarak da onu göriir. üyük sosyal e\rimlere ve radikalizmlere gitKarmaşık modern toplumda sosyal meseleyi rae hareketliliği içinde, kendi fildişi kulesin çözmenin ve sosyal adaleti gerçekleştirmenin yodeki entellektüel rahatlığını yitirme ihtilu sudur: Üretimi, geliri olanların isteklerine gömalinden iirken birçok aydınımız da. çıkar yolu re değil. toplumun ihtiyaçlaruıa göre düzenleme 1$. yüzyılın «Işıklar Çağı» na bcnzcttikleri «aydın ve uygulamayı öne almak; sonra da, bu üretimden liberalizm» de görme .volunu seçiyorlar: çünkü yararlanmada, geri kalmıs bölge zümre katcgonunda. hem batı uygarlığımn bazı moral ve fikri rilere bir öncelik tanımak Bu isc. aydın Iiberadeğerlerinin mahfuz kalacağını: hem de yeni analin savunduğu sermayeci bireyin «kendi çıkarına yasamızuı aradığı «§osyal muhteva» nın gerçekle öncelik tanımak kaııunu» ile uyuşamaz. seceğini farzediyorlar. Bir başka deyimle: vaka, ileri sürülen aydın OlabilLr. Fakat, bunların, «ayduı liberal» e liberal tip, sosyal devletten yana olduğunu söyleverdikleri anlamın ve bu anlam içinde «sosyal mekten geri kalmaz. O, amacının, sosyal adaleti muhteva» nın itileceğl yeri iyi tesbit etmedikleri gerçekleştirme oldufnnn tekrarlar dorur. (Zaten de göriiliiyor. bu yüzden kendisine aydın liberal», «yeni liberal» Bunlar, «aydın liberal» veya «avdınlarm libeadlarını takmıştır). Fakat, onun dayandığı temel ralizmi», «aydınlıklar liberalizmi» kavramma şu görüs (kendi bireysel çıkan saiki ile hareket edeanlamı veriyorlar: Amerikan ve Fransız thtilâlne hürriyet tanıma; ancak bu bireyin yaratıcı gülerinin kişisel hiirriyet anlavışma bağlı kalmak; cüne inanma: toplumu ancak ona dayatma; ancak encak, bu hürriyetler içinde hareket eden bireyonun, ekonomik hürriyetini tanıma; üretimden yalerin yaratıcı giicüne iııanmak; ve bu yol ile eko rarlanmada, ancak, üretlmin baş saiki saydığı bu .nomlk hürriyeti de sağlıyarak, iktisatca gelişmek; bireyin aslan payı almasını isteme görüşü) onun, toplumun sosyal ekonomsal siyasal uyanışını sosyal devlete, bir gerçek demokratik sosyalizme ve kalkınmasını, bireylerin bu yaratıcı giicündea varntasına 'eıtgeMir. ' ' başka yerde aramamak; ve fakat, bu giicü fakirc Sosyal devlct, ya da dcmokrasi emelinde hir yoksula zayıfa karsı daha merhametli kılarak sosyalizm. toplumu bir potansiyel güc olarak goda sosyal meseleyi ve adaleti cözmüs olmak .. rür. Bu güce inanır. Hayatı bu giice dayatır. ÜreFakat, o ranıan da akla şu sora geliyor: Bu timi de. gelir sahibi olanlann ihtiyaçları icinde anlayış biçimine sadık kalmca, bu anlanıdaki bir değil, toplumun ihtiyaçları için girişilen bir fonk•yduı liberal kavramı ve tipl yolu ile çağımızıın siyon sayar. Üretimi yapan kuvvetin de, kendi bitorunu ve zorunu olan «sosyal» e ulaşma imkânreysel çıkan ve kârı için hareket eden bireysel güe nzlıgı ile karşılaşmıyacak mıyız? değil, toplumun, plânda beliren gücü oiduğunu kaBu açıdan duruma bir bakalım : bul eder. 1 îîeri sürülmek istenen «aydın liberal» tiEğer. gerçekten • bir sosyal dcvlet varsa: yokpi. modem sosyal fartlar içinde bir gerçek fıkir sun kişilerin. katecnrilerin. bölgelerin ekonomik hürriyetçisi olamamaktadır: \e sosyal ihtiyaçlarının \e hizmetlcrinin tatmini Amerikan ve bilhassa Fransız İhtilâlinin kişiönde gelir. Üretim bunun için yapılır. Bu ihtiyaçtel fikir hürriyetleri anlayışı, daha o zamanlar yeları ve hizmetleri tatmin edecek devletin. bu imtersiz sayılmaya başlanmıştı. Binaenaleyh, sadekânlara kavusması saiki, üretimden yararlanma ce ona bağlı kalan bir tip. çağımızda, artık. gerprensibini teşkil eder. çek fikir hürriyetçisi olmaktan uzağa dü«müştür: Böyle olunca da bireysel çıkar ve kâr saiki Dıtilâllerin kişisel hiirriyet anlayışı, cağımızda, ile üretim yapılmasını istiyen «aydın liberal» ve •ırf kendi adına ve kendi çıkanııa üretim yapan onun sosyal adalet anlayışı zamanımız için yeterbireyin muhafazacı hürriyeti haline gelmiştir. Çasiz kalır. ğıntızdaki aydın liberal. kendi bireyci çıkarlarınBunıınla berabcr bizim anladığımız sosyal dan baska bir şey düşünmeyen kişilerin. kişisel devlct, bir hürriyetçi siyasî mekanizmadan kopma ve zümresel çıkarları Uzerine kurulmuş bir top anlamında olmak zorunda değildir. Az gclişmig lum yapısını muhafazaya yönelmi; düşüncelere ülkelerin siyasal düşünürlrri. aydın lihrralin dühiirriyet tanır. Bunun ötesine ve bundan baskasııncmediği bu hürriyetçi sijasal mekaııızmaj ı arasuıa tanımaz. Binaenaleyh. artık o. çağımızm istemalıdır. lkemizde. slyasal konular üzerinde düşünenler çoğalıyor. Bu konulan bir si>asal bilimler eğitimi içinde değerlendirmeye uğraşanlar artıyor. Sömürmeyi sürdürmeye en elverişli olan bu statükoyu olduğu gibi tutmakta çıkarı olanlardan başkaları, siyasal ekonomsal • sosyal konular üzerinde ycııi bilgiler elde crmeye uğra»ıyor. Amaçları da, bu ycni bilgiler öııündc, bu yeni bilgiler yolu ile, kendi kişisel görüşlerini kurmak. kendi kişisel davranışlarını tesbit etmek, kendi kişisel terclhlerini biçimlendirebilmektir. Bu suretle de, insan olarak. toplumun kurucu bir unsuru olarak. toplum içindeki kişisel ve toplumsal sorumluluğuııu vicdan rahatlığı icinde taşıyabilme gücü kazaıımaktır. İste, Tiirkiycmizin insanları, böyle bir araştırma yaparken, bazı kavramların ve sorunların kendilerini, bir yerde sıkıştırdığını göruyorlar: Sos>al adalct., «toplumsal güvenlik» bir keiime ile •sosyal devlct» ve bunun içinde «geleneksel, liberal değerierin yeri» ni tayin zorunu . Evet, Türkiycmiziıı insanları. Tıırkiyeye akın ernıeye başlıyan yeni hilgilcrin aydııılığmda, Tıirkiyeyj bir ieşrih masasında açıklıyan ve onun zavallı durumunu teşhis ettiren yeni verilerin açıkIıği içinde, «sdlyal» ile «liberal» in, .sosyal muhteva» ile «liberal değerler» in eatışmasından, kartılaşmasuıdan gelen bir problem, bir çıkmaz içindedir. Türkiye hakkında gün ışığına çıkan yeni veriler, ntodem çağuı az gelişmiş iilkelerinia sorunlarına ışık serpen yeni bilgiler, Türkiyeyi .»osyal» e, «sosyal muhtevalı» tutum ve gidişlere zorlar gözüküyor. Amerikan ve Fransız İhtilâllerinden gelip 18» yıldır Avrupayı bicimlendiren bazı moral ve fikri değerler de •liberal görü$» e sadakate çağırir gözükiiyor. Vc Türkiyemizin insanları karşılaşan bu iki yaka, düşünce arasında, tercih ya da tentez yapma sıkıntısı çekiyor. 0 Prof. Bahri SAVCI diği gerçek hürrlyetçl değUdir. 2 Bır aydın liberal tipi bütün bıre\ Icrın değıl. ancak sermayecı bireylerin yaratıcı gucune inanır ve ancak ona dayanır. GENÇLIK ve SİYASET S Ömeğin: Ahmet Aksakal'a «Öğrencilerle nurculuğu niçin inceledin?» «Öğrencileri a n dile zorlamışsm. » anlammda sorular sorulmuş. Bunu Bakanlık müfettişIcıinin sorabileccğine inanmamak istiyoruz. «Bunu sormadık. Sunu sorduk. Suçu şuydu.» denmeli ki tedirginliğimiz giderilsin. A rkadaşım Saıt Çiltas da sor" gu geçirmış. Ona soıulanlar da gülünçlüğü geride bırakıyor. Bunlar doğru ve yerinde tesbit«Sinemanın neden solunda oturnrlerdir. Bu, soylu ve her türlü simuş » «Açık oturumlarda, şurda burda sözü neden sosyal adayasi iktisadi çıkarın üstünde bulete getirilmiş?Junan görevini yapabilmek için üniversiteli genç, tamamen siyaEğer bunlar doğruysa, 27 Mayısi kadroların cfışında bulunmalısı geçirmiş, Atatürk'ün Türkiye'dır. Ancak, üniversiteli gencin sinde a n dili savunarmyacak mı«siyasi kanaatsiz» oîma=mı isteyız, halkın mutluluğunu Anayasa düzeni içinde istiyemiyecek mimıyoruz. Sayın Savcı, önce. «dayiz. sinemanın sağ kanadında biha âdili. daha müteali, daha iyi let bulamadığımız gün fi'.mi göbir düzeni» arama ve bulma yoremiyecek miyiz? lunda gençlerin çıkarsız ve sadcce temiz inançları ile hareket et«Sen öğretmen olacaksın» dertiklerini belirtiyor ve bu duruken «sen a n dili, devrimleri. annenin babanın mutluluğunu, mu haklı olarak övüyor ve devaalınyazısı seninkilere benziyen mının en iyi gidiş olacağım da okul çağına gelmiş çocuklan sazımnen belirtiyor. Fakat hemen O ayın Alp Kuran'ın, hızlı kalvunamazsın?» denmcmişti. Öğretsonra bu dü«üncelere zıt bir tek "** kınmada örnek milletlerden menlerle Bakanlık arasında imzalif ve temenni ortaya atıyor : biri o'.an Japonya hakkındtki eyoktur. «Gençiere siyasi kadrolarda staj tütleri ilgi çckıcı oldu. Sayın bü lanmış böyle bir senet Sözde bu Ulusun bize harcadığıyaptırılmalıdır..» yuğumüz B. Fclek bir makale ile nı çocuklarımızı okutarak ödiyebu etütleri derinliğine ele aldıcektik. Ödeyinceye kadar bu mestaj mahiyetınde bıle olsa, genç lar. Tartışmalar devam ediyor. lekten ayrılmıyacağımıza bir seleri özellıkle onların seçtiği Gerek bu ya/ılardan ve gerekse net vermiştik. Bu ara bir memur lıderlen siyasi partiler kaddort yıl önce Japonya'nın kalkıngibi, bir vatandaş gibi bu Ulusun roları içıne itrnek, sonu olmıvan ması ile ilgili Ankara'da verilen koyduğu yasalara uyacaktık. bir çekişme ve keşmekeşin ünikonferanslardan çıkardığım can versite gençliği arasına sokulmaSimdi soruyoruz: yukardaki öralıcı iki nokta şu oîdu: A) Kalsı ve davet edilmesi olacaktır. nekler yâni tüm Türk aydınkınmada aile rolünün büyük olnlarınm bugünkü savundukları, 27 Ülke yararına ve zararına olan su. B) Kalkınmada mânevi değer Mayısın getirdikleri... ve benher konuda tek kalb olarak. bir lerin asla ihmal edilmemesi %tzerleri yasalara uymamak mı sale?ip sesini duyuran ve etki^ini rektiği. yılıyor? Öyleyse uyanı hangileriyapan üniversite gençlıgi böyle Kalkınmada aılenin rolu ulusdir? bır tehlikeli denemeye itılemez. tan ulusa degışse, biraz farklı biBunlar açtklanmalı ki hiç o\Işte bu dusuncelerle biz. Sayın le olsa; mânevi değerlerin bir mazsa bu mesleğe yeni girenler Savcı'nın bu teklıf ve temenni'ikumı çok or.emli, bir kjgmı önem ve girecek olanlar «kör olası hani yerinde ve isabetli bulmamaklı bile olsa her iki muessesenin neyc evlâdı iyal» ı bırakmadan • tayız/ asla bır köşeye itilemiyeceği ger başlarının çaresine baksınlar. Hem Satılmış Kemâl KARTAL çeği ortaya çıkıyor. Ne olursa olbu öğrenci velilerini de rahata lkt:sat Fak. bğrencisi sun. bu iki unsurun, ulusların kal kavuşturur. «Kimlerin eline öğkınmasında ana rolü oynadığını renci bırakıyoruz» kuşkusundan göruyoruz. kurtulurlar. Aile, toplumların bir çekirdeği, Yaşar ATAMAN bir parçasıdır. AİLE, railletten Lise Mat. öğretmenl EDREMİT bir örnektir. Kuvvetli ailelerden meydana gelen toplumun zayıf olabileceğine inanmak mümkün değildir. Aile eğitimi etkendir. Din ise, aile bıreylerinin, ailenin meydana g<"tirdiği toplumun gerçekten ilâhi müessesesidir. ayın Kayhan Sağlamer'ın 1 3 İnançları sağlara, din bağları kuv raayıs tarihli yazısını okurnuş vetli toplumlarda birlik vardır. bulunuyoruz. Bu vesile ile Ortak ve bilinçli bir yol vardır.. NATO'nun geleceği üzerindcki So'yal varhklar ahlâktan doğdugöru.şlerimizi ve Turkiye'nin KAğur.a, dinin amacının da ahlâkı TO içensindeki dış politikasının >aratmak olriuğuna göre insan ne olabileceğini ifade etmek istedenılen varhğı mânevi dçğerlerrız. le, ha=letlerle dolu «din» den ayNATO 20 yılhlc bir antlaşmadır. rı mütalâa etmeğe, ayrı kabul et1948 de tesis edilmi;tir ve beynelmeğe imkân yoktur. Bedenjn ve milel komünizmin Avrupa kıtaBOSFOR ruhen kuvvetli mılletlerin çözülsında yayılmasını sed çeken ve tu riz m mi"i, yıkılması kolay olmuyor. dünya banşımn korunrnasında birinci derecede rol oynıyan çok Biz de Japonya gibi hızla kalmuessir bır kuruluş olmuştur. kmafailiriz. Lâyık olduğumuz gün Ancak liderlerin yenilenmesi ve ler» ulaşmak uzak değildir. dünya »iyasi gidişatının temel Veli KÜÇÜKB1ÇAK unsnrlarında meydana gelen deTicaret Lisesi Meslek ğişmeler NATO'nun siyasi ve asDer.sleri öğretmeni ve keri fonksiyonları üzerinde etkiMüdür Muavini li olmaktadır. Bu kökln defişmeBURSA lerin Turkiye'nin dıs politikasına tesir etmemesi imkânsııdır. Gerçek odur ki, NATO'nnn «adık ve fedakâr üyesi Türkiye kendi millî menfaatlerinin bahis konusn olduğu Kıbns somnnnda müttefikleri tarafından yalnız bırakıl^ ^ umhuriyet gazetesiain 12.5.965 mıştır. ^ * günü sayıstnda <Kars LiseBu güclü müttefikler tercih oy sinde 3 öğretmen Bakanlık emrilarını çıkarlanna daha uygun bul ne alındı.» haberini okuduk. Yedukları için bir diğer NATO üyedinci sayfaya sıkışmı; bu haberin si olan Yunanistan lehine kullanunutulup gecmesi korkusuna düşmemek elde değil. mışlardır. Kıbrısta Türkler katliâma uğrarlarken seyirci olan Deniliyor kfi «...öğretmenler, Amerika, antlaşmalara dayanan bundan bir süre önce yapılan Lise Aile Birliği toplantısında 6ğmeşru müdahale hakkımızı kullanmamızı baskı yaparak önlemiş ve NATO içinde açıkça taraf tutmuştur. İdare mekanizmalarının kilit noktalarında Yunanlı milyar derlerin rol oynadığı dostumuz Aile büyüğümüz • Birleşik Amerika'dan Kıbrıs dâvamızda millî çıkarlarımıza uyAZİZ VAMIK İSVAN'ın j gun bir anlayış beklemek sâfdilvefatı dolayısiyle acımızı payla S !ik olur. Her geçen gün Türk mil$an akraba ve dostlarımıza S lî menfaatleri aleyhine işlemekte derin jukranlarımızı «rzed«riz. ; dir. Vietnam ve Dominik'te bir : AİLESt İ kaç bin Amerikalınm hayatlarım ' (Rekliıncılık: 2205) 63T« • koruma gerekçesiyle bu devletler ' topraklarına asker çıkarmakta raahzur görmiyen Amerikanın 120 \ bin Türkün yaşadığı, coğrafi, stra I tejik ve tarihî bağlarla Anadoîu' ' nun kopmaz bir parçası olan Kıb , Sevgill »nnemlî Emin* Kılıçtarıs'ı Yunanistana pejkeş çekme kan'ın 4ni hastalıfl dolayısiyle gayretleri çerçekten elem vericiİlk t"»h!s ve müdshalede bulunan dir. [ Samnjnun kıymetll doktorlaay.n Prof. Savcı'nın «Gençlık» isimli yazı dizisi hakkında düjüncelerimizi bildlrmek istiyoruz : Biz üniversiteli gençler. Sayın Savcı'nın bu yazısını takdır ve şükranla karşıladık ve uzun zamandır acıktığı ve hasretini çektiği bir seye kavuşan bir in?ar.ın istiha?ı ile okuduk. Ancak, Sayın Savcı'nın frkirlerindeki bir çelişme bızi bir hayli düşündürdü. Yazının bir yerinde şöyle deniyor : « .. Gençlik vakıa, belirli iktisadl ve sosyal çıkarları olan ve bnnlan gerçekleştirmek için siyaset yapan bir sosyal sınıf deîildir. İste gençlik, bu inançları yönünde siyaseti etkiler. (.. ) llerici niteliği dolayısiyle onun bu niteligine dayanan akımlar için siyasal anlamı olan bir terim de bnlnnmuştur: öncü ve zinde kuvvctler.. » . TO içındeki bağımsız politikasının Fransaya milli itıbar kazandırmak gayretîenne mâtuf oldıığuna şüphe joktur. Ortak Pazar, Fransa'nın tek tarafh atom gücü teşkili faaliyefleri ve Birle^ik Almanya meselelerinin yükü altında ezilen NATO'nun güneydopu kanadında Kıbrıs meselesi yüzün den açılan büyuk gedik, Doğu dünyası için ümit verıci gelişmeler olarak gorünüyor. Hür dünyanm lideri rolünö pek benimsemiş görünen Amerikanın yıllardanberi yürüttüğü başarısız dış politikası NATO içinde olduğu kadar, Uzakdoğuda ve Afrikaria, ninayet Amerika kıt'asında tam b'.r yenilgiye uçramış bu!unuyor. Amerikanın beynelmilel fiyası jorunlar karşısında her memleketin kendi millî menfaatlerine sayeı göstermediği müddetçe NATO'nun aydıclık bir geleceği olacaj.nı ümit etmek her halde fazla iyimserlik olacaktır. Bu gerçeklerin ışığında, Türkiye için takibedılecek yol, NATO içinde bağımsız, haysiyetli ve seyyal bir dıs politikayı azimli ve kararlı olarak yürütmektir. Râsit T. GOKTÜRK rencilerine »olcu yayınları tavsiye etmekle ve okutmakla itharn olunmuşlardı.» Yöneticiler bu öğretmenlerin suçunu açıklamalıdır. Simdiye kadar çok sayıda öğretmen yok yeıe tedirgin edilmiştir. Bunların onlardan farklı bir yanı, gerçekten Anayasa düzeni ciışmda bir çalışmaları olup olmadığı açıklanmadıkca birçok öğretmen j a nnına şüphe ile bakacaktır. Bu şüphe de haksız sayılamıyacak kadar örnekle beslenmektedir. Törkiyede hâkimler... Bazı insanlar vardır; halim sclim dıye söz açılır kendilerinden Mücabit Beşer arkada.şımız öyledir. Zarıf sakalı, ince endamı, çelebi haliyle en sakin meslektaşlanmızdandır. Cumhuriyet, Mücahit Beser'i Çanakkale Seramik Fabrikası jrrevine yolladı. Döndüğünde gördüm Mücahit'i... lsyan duygulariyle doluydu. Gördükleri tırtınalar yaratmıştı kafasında. Ve kendisinde az görülen öfkenin diliyle konuşuvordu. Onnn Çan çrevi konnsunda yazdıklarını okumanızı dilerim. Bu konuvn daba önce köşernizde ele almıştık. Ama çcrçekler size duvurdoklarımızdan vüz kat korkunçtur. Bn jrerçekleri kavrıyabilmek için daha da «erilrr c eitmek, 1S58 vıhnda Çanakkale olaylarına dönmek eerekir. Simdi size bir tablo çizecesim : O eüıılerde bir capulcu sürüsü Çanakkalede yol kesiy«r, Halk Partili milletvekillerine tecavüz ediyor, caddeleri tutuyor. Bu konuyu incelemek üzere Aııkaradan yollaııan Halk Partili milletvekilleri heyetini semiden indirmiyor. Emniyet kuvvetleri duruma seyirci kalıvor. Ankara ise bu capulcu siirüsünü destekliyordn. Aynı 1958 yılında Çanakkale Seramili Fabrikası Anouim Şirketinin kurnlduiunu da gö'üyorıız. Ortaklar arasında Demokrat Parti kodamanları; özellikle Fa«in Rüstü Zorlu ve Emin Kalafat var. Avrıca vukarıda kısaca hatırlattıgımız Geyikli olayının kahramanları, IJ.P. Çanakkale ileri eelcnleri de bn ortaklar arasında yer almışlardır. Fabrikanm kurulnsundaki formiil Devlet ehyle özel teşebbüs yaratmaktır». Etibank 3 milyon verir ve en bfiyük ortak olur. Çesitli bankalardan yirmi milyonn aşkın kredi sağlamak. Çanakkalenin isbilir Demokratları icin pek kolavdır. Hele zamanın Fatin Riiştü'sü ve Emin Kalafat'ı bile isin içinde oldnktan conra sirketin nüfazunu diisününüz. Ve fabrika. 1961 de faalivete eeccr. Karo favan« vapmak için hrr tiirlü ham madic zaten Anadnlu toprağından fıskırmaktadır. Eh . isçi deseniz tbadullah Anadolu insanı i= ols'in da çalı?ayım. karnımı doyurajım» diye birbirini ci?nivor. Bn durumda Çanakkale Seramik Tabrikası riort vılda 38 tniİTon lira kâr sağlamıstır. Nasıl sağlamıstır ba kârı? Tamamivle ic pazarı sömürerek. Bir kere favans ithali yasaklanmıstır. Zaten müştcrisi kapıda hazırdır. Ve sn anlattığımız biçimde kurulmuş şirket, 4 0 4 8 knrusa malolmuş fayansları bâyilere 10S kurusa satmak sömürücülüğünde kusur etmemiştir. üstelik işçilerine RÜnde 6 lira ücret vermektedir. Çanakkalede zeytinin kilosu ise 8.5 liradır. Tani bir yandan işçiyi sömür, bir yandan evinin banyosnna favan» döşemek istiyen vatandasını sömür. Dört yılda 40 milyona yakın kâr et .. Daha bitmedi.. Fabrikanm isçileri sendika kurup da haklarını aramay» kalkısınca sömürdüğün milyonları kullanarak bir san sendika kur. Ve isçinin karşısına bn s a n «endikayı çıkar. Daha da bitmedi. Ankaradaki sivasi kodamanlara tesir ederek, hakkını arıyan işçinin karşısına Türk subayını ve askerini çıkarmaya gayret et. fşte size bir tablo... ki, şairin dediği gibi : Hele var ki bir tablo... Görse sasar Anibal. Ama bütün bu düzenlerin sonn selmistir. Türkiyede ilk defa bir sey olmustur : Çanakkale Srramik kodamanlarının kurdurdukl a n s a n «endika mahkeme karariyle kapatılmış, ve hakkını arıyan gerçek sendika zafere nlasraıttır. Türkiyede hâkimler vardır. Ve bu hâkimler isçinin hakkını kannnlann desteğine kavusturacak kadar namusludurlar. aydındırlar. Çanakkale Seramik Fabrikası kötü yönetilmektedir. Bir tek adamın ve kafadarlarının oyuncağı olraustnr bu koskoca Anonim Şirket . En büyük ortak Etibank'ın yetkileri kmtlanmıstır. Oysa bn fabrika iyi yönetilse favans ihraç etmek mümkün olacaktır. Çünkü ham maddesi bizde bol bol bulnnan bu sanayi koln. diinya piyasasında söz sahibi olabilir. tsçiyi ve halkı sömürmek yollarını bulup sırtlarını siyasi iktidara dayıvanlar maliyeti düsürmek endisesinden uzakta ve Çanakkalede kurduklan saltanat içinde yasamaktadırlar. Dün Geyiklide yol kesenler, butün isçinin ücretini kesmektedlrler. "" " " ^ • *•>,., . Bu gidisin muhakkak bir çaresi bulunmalıdır. Etibank'ırt harekete geçmesini istiyoruz. bermaye Gücü O «Işıklar Çağı» Kalkınmada Aile ve Din B S NATO'nun geleceği ••••••••»•••• S EUROPABUS OTOBUS HATTI OONANMA CEHIYEII Tualetli yatar koltuklu ve T. P. A. O. ile Petrol Ofisinin süper yakıtım kullanan otobüslerle... • •• • •• Fahir KARAYEL N Era. Amiral nhterem gazetenizin önderlifi ile açılmış ve veya her asil ve neeip hareketi art düşünce ve (Başkasının vermediğini Millet yapar) inanmaksatlarına ilet etmeye yeltenen, geçmiş decından ilhamıııı alarak kurulmuş olan <DO virlerin bozguncu ve menfaalçi zihniyeti artık NANMA CEMİTETİ», ilk hamlede, milletc, ica bn vatanda yeşerecek, yer, kök «alaeak muhiti bında milli bir mefkure etrafında nasıl birlesebnlamıyacaktır. bileceğini gösternıis ve benliğini hissettirmis olZirâ o zamanlarda bu yana, bn vatan topnıası hakımından soıı derece önemli ve olumlu rakları üzerinde çok fırtınalar esmiş bn memlebir da\ranıs olarak siıkran ile karsılanmaya dcket çöklerinden çok köyu ve karanlık bolutlar fer. düsüncn ve gprçekleştirenlere tesekkürü bir geçip «/itmiştir. Baçün Türk rnilleti, Tüce Ata'horç sayarız. sının liderliğinde, knrmuş oldnğu Cumtauriret idaresinde o devrin benlifini saran dinî hnrafe tkinci Mesrutitetin ilânını müteakip kuruve siyasi entrikalarından kendisini knrtararak, larak on scııe faalivetini devam ettirmis olan ne dediğini, neye ihtiyacı olduğunn ve neye birinci Donanma Cemiycti de böyle necip ve asil duyçuların mahsulü vc görevini milletin muktedir olduğunn bilen güçlü bir toplum olulvi hejecanına lâyık. tam mânası ile yerine mnştnr. getirmis bir tatani müessese idi; bunda hizmeBüyük Atatürk'ün; vasıflarını teker, teker ti şcçmis olanlardan bugün hayatta bulunaıılasayarak tarif ve takdis ettifi, knrduğu büyük rını lıirmet ve aramızdan ayrılmıs olanlarını eserde hiç bir hisseyi kendisine ayırrnadan, orahmetlc anmak milli vazifedir. nun emeğine mal ettiği bu yüce milletin icabınn tanlıte bu teşkilâtın önderliçi ile vücuda da neye mnktedir olabileceğini bu günden takgetirilmis \e büyük bir vatani hamiyet eseri dir edebilmek çok güçtür. Tarih bunun sayısız olan Donanma. Balkan Harbinde başarı güsteremisalleri ile doludur. memiş ve kendisinden umulanı yerine setireDonanma Cemiyeti; bu büyük milletin bümcmiş isc bunun kahahati Donanma Cemivetinyük hasletlerini bilmemezliktetı gelenlere karşı, de ve Donanma personelinde degil, büyük knkuvayı milliye rntaunu temsil eden millî bir sur : davranıştır ve durup durnrken sebepsiz knrulı D<\riıı muhteris politikacılarından bir mamıştır. kısmıııın vatanperverlik kisvesi altında şahsi, Kıbrısta soydas ve vatandaşlarımıza reva %ödiferlerinin samimi fakat iktidarsız, bilgisiz. rülen insanlık dışı bareketleri, dün tutup tesvik sadece lâftan ibaret hissi davranısları ile, Dev ve idare etmiş olanlarla, yarın bunn siyasetle Iet ve Hiikiimet idaresinde yarattıklan keşmepeçeliyerek idâme etmek isteyen ve bn milletin k«^ giieünü küçümseme istidadında bulnnanlara karşı millî varlıiın. onları aklı selime dâvet el Urdu bünyesine sokulan siyasi ihtirasladen bir uyarmadır. rın. en üstten en alta (Lmarai Karargâhtan TaEğer bn ikaz kâfi uyanıklığı temin edemez bura kadar) her seviyedeki sevk ve idare kadeise, yarın milletin ruhnnda meydana gelecek gamesinde tevlid ettifi, itimatsızlık. geçimsizlik leyan ile ortaya çıkacak millî süç, değil yalnız ve bunlann neticesi yetersizlik, Kıbns, bütün Ege Adalarmı flzerlerinde Türk3 {(arargâhlardan kıtalara sirayet eden ten gayri hiçbir milletin bannamıyacağı ateş yıve bunlara inzimam eden bilgisizlik olarak fiğını haline getirerek, Balkan Harbinde verdikzetlenebilir. lerinl Girid'in intikamı ile birlikte geri »Ia«akŞahsi hırslar ve bencil duygularla vatana tır. feliketli v e elemli günler yasatmış, teblike haTürk milletine tarihten akseden geleceğin linde MiUetin göstermiş olduğu olçunlnğu şös«Sriinüşü bndur ve Donanma Cemiyeti, milleti teremcmiş olan o devrin «orumlnlarını Türk bn hedefe nlaştıracak vasıtanın sadece bir ynnraületi. Balkan Harbinin hazin hatıralan icinde ebediyen ve lânetle yâd edeccktir. den (kendisine güven) ySnfinden yaratıeısı olaeaktır. Her ulvi davranışta giıli maksatlar arayan Bakanlık emri • TEŞEKKÜR j TEŞEKKÜR 5£» T ürk dış politikasında yeni ye• şermeğe baslıyan reform filizlerini süratle geliştirmek gerektiğine kavvetle inanırorıız. Türkiyenin dış politikasını temkinli bir tntumla Amerikan tesir ve nflfuzandan çıkarmak şarttır. Aksi takdirde «an jıllarda hür dünya milletleri nazarında millî benliğimizden ve millî gurnrumuzdan kaybetmiş olduğumuz çok şeylere yenilerini katmış olacağız. Türkiye'nin NATO içindekl ve antlaşrnalar movacehesindeki dnrumnnn yeniden gözden geçirmek ve ıslah etmek zamanı gelmiftir. Dı Cauile, Fı&nıı'nın NA, bilâhare Fransız Pastdr Hastahanesinde yattıgı miiddetçe bakımı ve tedavısinde yakın alâka v« ihtiraammı gördügümıjz Dh. Mütehanısı kıymetli Dr. Nevzat Akbaşa vefatı dolayısiyle cenaı» merasimine bizzat gelen. çelenk gönderen İst. Ero. Md. lüğü ftmlr ve memurlarına, dost ve akrabalarımıza, evimlze kadar gelerek •cımızı payl.işan yakınlarımıı» ayrı, ayrı tcşekküre teessürümüz mânl olduğundan gazetenizin dtlâletini rica ederim. KILIÇTAKAN Dr. ADNAN OMAY'a ISTANBCL ANKARA tZMİR ZONGULDAK MtNİH MÎLANO (Cumhuriyrt 9S5W 48 Sl 12 77 12 58 12X6 22 59 32 86 24 51 77 71 6» 85 97 00 tsit