Katalog

Melih Cevdet ANDAY AYLAKLÂR Roman Toplumda kazanmadan yaşatnanın yaıltığı aykırl bir durumun, tek 'nsamn uhunda yaptığı yıkmtılar, bir aiie taıhinin va da bir devrin mirasa ve soIUCU olarak belirir. Fiatı 750 Kuruş REMZİ KİTABEYİ İlâncthk: 64S8 4971 42. yıl sayı 14642 umhuriyet VUNTJS NADt Telgraf r e n'ektup sdresı: Cumhurıyet , ;^nbu) Posta Kutusu: İstanbul No. 246 Telefonlar: 22 42 90 22 42 96 22 4ü 37 22 42 98 22 42 99 AĞAOĞ (Ankara Cad. 37/T. Htanb'ul) •"\ Cumartesi 8 Mayıs 1965 KAT1RIN ÖLÜMÖ , Samet Ağaoğla'nun son BİTMEYEN KAVGA / Stekîbeck Tüıkçesi: Özay SUNAR 2. Baskısl çıktı. Ağaoğlu Yaymevi Beyazıt, Beyaz jay ftıtap Çarşısında her türlü kitap rıniz için hizmetinizdedir. Cumhuriyet 4943 BflZI BİRLİKLERİMİZİN NflTO'DflN ÇEKİLMESİ İSTENDİ SENATÖR ÖZDENİZ 1970 YILINDA SAVAŞ GEMİLERİMİZİN TAMAMEN HURDALAŞMIŞ OLACAĞINI SÖYLEDİ BAŞKALARININ VERMEDİĞİNİ MİLLET YAPAR SAVÜHMA BÜTÇESİ ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) umhuriyet Senatosunda dün öğleden sonra Millî Savunma Bakanhği bütçesi görüşülmeğe başlanmıştır. İlk sözii CHP Grupu adına Cemal Yıldırım almış, «Askerlik süresinin kısaltılması, asker mevcudunun azaltümasını» istemiştir. C Yıldırım ayrıca. «Ynn&nistanın Kıbrıı Adasını gasbetmek yolonda, bir gün elindeki bir kısım E«e Deniai adalannı kaybedebileceginin kendisinee ve herkesçe bilinmrsini isteriz» demi; ve sozlerine şoyle devam etmiştir t GÜRSEL DEMEÇ VERDİ: Ordu mevcudu ANKARA, (CUMHLRİYET BÜROSU) 14'ler adı ile amlanlardan Orhan Kabibay, Orhan Erkanlı ve îrfan Solmazer, dün Cumhuriyet Halk Partisine gırmıslerdir. mazer'in giriş beyannameleri, CHP Genel Başkam Ismet Inönü ile Genel Sekreter Dr. Kemal Satır tarafından imzalanmıştır. Bu münasebetle Genel Merkezde yapılan to.rende, Inonü: «Sil, fevkaiâde şartlar içerisinde, kısa bir zamanda büyük siyasî teerübeler edinmiş vatandaşlarsınız» demiş ve devamla ?unları soylemiştir : «Şimdi, normal şartlar ,inde bizimle çalısmak isteiniz, sizinle beraber çalışıaktan şeref duyanm. Bizim partimizin hususiyeti sudur: Partimize giren vatandaşlar eşit şartlar altında bulunurlar, Kırk yıllık partili arkadaslarımızla aynı şartlar altında çalışacaksıtıız.» Kabibay da japtıgı konusmada, gorevlerıni CHP saflarında devam ettirm* kararım aldıklarmı ve bu kararı dun tatbikat safhasına koyduklarını belirtmiştir. Erkanlı, Sohnazer ve Kabibay CHP'ye girdiler SOLMAZER «Deniz Kuı vetlerimizin takviyesini, çıkarma araçlarımızm foğaltılmasını beklemekteyiz. Donanma Cemiyetinin ihyası hususundaki teklifimizin tahakknkn yolunda sarfedilen gayretlere teşekkür ederiz. Parlâmento üyelerimizin, iş adamlarımızın, bütün basınımızın bu hayırlı tesebbüse önayak olmalarını dileriz.» C.H.P.'li senator, «Ordu mevcudunda indinne imkânlarının şimdiden sıkı bir ineelemeye tâbi tutularak azarai bir tasarrufla gerçeklestirilmesini, Amerika icin normal, bizim için henüz îsraf •ayılabilecek sarfiyatın azaltılmasııu» da ı«temıştır. İLE RÖPORTAJ Ankara Istıklâl Ortaokulu son s,ınıf oğrencılerınden Lâle. Hılâl, Fatos ve Semıha adlarındaki 4 oğrenci edebiyat odevı olarak dun İnonıi ile bir röportaj yapmışlardır. Gazetecilerden kopye soru alan oğrencıler sonradan bunları beğenmemişler ve önceden hazırladıkları soruları sormuşlar. Öğrencılerın «Siyasî hayata atılmadan önce ne düşünüyordunuz?» sorusuna înonü, «Ben oldum olası asker olmayı düşündüm» demiş ve hayatta en değer verdiği şeyın «ailesi» oldugunu soylemiştir. Inönu öğrencilere «Yeui nesillerin elinde Tiirkiye daha çok ilerliyecektir. Her başannm anahtan sizin elinizdedir.» demiştır. Savas doktrini Millî Birlik Grupu adına konusan Tabii Senatör Suphi Karaman, «Millî bünyeye uygun bir savaş doktrininin tesbıtini» istemis. buyük devletlerin kendi savaş doktrinlerinı nukleer sav^ olacağı esası ü?erinden hazıriadıklannı, oysa, Ikinci Dünva Savasından beri dıinyanm çeşitli bölgelerinde bolge?el savaşların devam ettıgıni bildirdikten sonra, «Türkiye'nin sadeee nükleer savas doktrini esasına göre hazırlanması, Üçüneü Diinya rirbinin müttefik ieaplarına uvgun ve fakat muhtemel bölgesel savas ieaplarına aykırıdır. Türkiyenin aktüel \e gelecekteki mnbtemel problemler karsısında bütün ittifaklarına rağmen, tek basına kalmıyaeagım kimse temin rdemez. tttifaklarımızın trminatına rağmen yasadığımız topraklar üzerinde müttefiklerimizden bazılarının gelecekte bazı politik menfaatleri ve ihtilâf kaynakları olabilecegini unutmıyalım. Bunan emareleri geçmiste olduğu gibi bucün de vardır» demijtir. TEŞEBBÜS YURD'DA HEYECAN UYANDIRMIŞTIR ANKARA Cumhuriyet Bürosu Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel, Gazetemizin «Millet Yapar» kampanyası için bir demeç vermiş ve «Cumhuriyet Gazetesinin Donanmanın takviyesi icin giriştiği teşebbüs bütü n memleket sathında heyecanla karşüanmıştır» demiştir. Devlet Başkam Cemal Gürsel'in, demeci aynen şöyledir: «Cumhuriyet gazetesinin, Donanmanın takviyesi için girişl:ği teşebbüs, bütün memleket sathında heyecanla karşilannuştır. Bu, memleketin lıamle ve ilırleme heyecanına susanuş olıluğunu göstermesi itibariyle millcte her sahada önderlik edecek lerin ve hükümetin elinde büyük bir kuvvet olduğuna dikkati çekerim.» Büyük hatâ ' " '**" «Bfitün silâhlı knvvetlerimizin NATO'va tabsisi büyük bata olmuştur» dı\en Karaman. sunları soylemiştir: «1954 ten itibaren NATO mösterek kararcâhlarının Tnnanh snbayları müşahit sı I fatiyle Silâhlı Kuvvetlerimizin bütün birlik ve tesislerini, eiitim ' ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) ve tatbikatlarını çeifbilivorlar, raporlar alabiliyorlardı.» Tabii ı Spnatdr sbzlerine devamla. bir kısım birliklerimızın NATO em \ rinden alınıp mıllileştirilmesıni istemis. alınan askeri dıs yarCumhuriyet Senatosunda dün Adalet dımların askeri <;anayiimizi çokerttiğini bildirmis, «Millı petrol bütçesi görüşülerek kabul edilmiştir. poli(ikami7in yeniden tözden çeçirilmesi de savaş sücümiizn takGörüşmeler sırasında Ferit Melen (CHP) vive edecektir» demistir. Baran yolsuzluk iddlölarını inceliyor Bakanhğt FUAT VhVÇ KAMPANYAYA AR SASINI VEREREK KATILDl Millet yapar Karaman ayrıca gazetemİ7İn gıriftıği te.şebbüsle ılsili olarak rı soylemiştir : «Bir büyük tazetemizin «MİLLET YAPAR» kampanyasını eöntildrn drsteklivoruz. Bu kampanyaya paralel olarak ba işle iltilikanuni mevznatın da Hükiimetçe bir an evvel hazırlatılmasını ve bnnda dısarıdan satın alma verine tersanelerin «enisletilip modernize rdilmesi suretiyle rrmi iıısa tücümnzün artırılması rsasının tözönünde bulundurulmasını temenni ederiz.» Bakana şu soruyu Bormuştur: <sReddedilen bütçe göruşülurken şimdiki Bakan İri'an Bavan bütçenin 2 milyar açık oldugunu söylemişti. Şimdi ise daha artmış bir bütçeye (denktir» diye imza atıp göndermiştir. Bu nasıl oluyor?» ki edivorum. Mesulleri hakkında harekete geçeceğim. 2. Gün: 129.315.80 lira Kıbrıs'a çıkabiliriz Karaman sözlerine söyle devam etmistir : «Bizim görüsümüz odnr ki, bn ve buna benzer ahnacak tedbirler daha iyi yarınlara hazırlanmak 4fi"dir. Yoksa millet olarak, Silâhlı Knvvetler olarak dün oldnŞu gibi bneiin de Kıbrıs için verilecek siyasi bir kararı hemen nysulıvacak eüc ve kudrette olduğnmnza inanıyoraz. M^ehmetçik bn zafere susaraıstır. Mehmetçiçin çelik sünçüsü dün oldusu gibi buçiin de her an Kıbrısa (îkabilecek durumdadır.» Değisiklikler * Fikirlerae, kavramlarda, anlamlarda önemli değişiklikler, gelişmeler oluyor. Aslında buna değisiklikten çok gerçeklerin ortaya çıkışı, anlamların yerine oturusn diyebiliriz. Toplnmdaki hızlı gelisme, dolajısiyle siyasi havatımıza etki yapmakta, partilerin, hrikümetlerin proçrarolarını, iç ve dıs politikalarını bu selişme>e göre ayarlamaları zorunu ortaya çıkmaktadır. Su var ki, partilerin, politikacılann çoğu benüz değişikliğin ya farkında değillerdir, ya da çıkarlar onları devekusu misali farkında olmamağa zorlamaktadır. Aslında huzursuzlufun kökü burada. Halkoyu ile siyasi kurumlar, hattâ Meclisler ve hükümetler arasındaki münasebetlerin tehlikeli sekilde gevşemesi ya da gerginleşmesinin nedeni bn gerçeğin içinde. Ka\ ramlardaki değişikliğe örnek olarak, daha doğrnsu bir anlayışın değişikliçine örnek olarak özel teşebbüs konusunu gösterebiliriz. Pek katı gibi görünen özel teşebbüs kavramı, son günierde sanayici tüccar aynmiyle yeni bir yöne doğrn gitmektedir. Sanayi Odaları, Odalar Birliğinden ayn bir birlik kuruyorlar. İlk bakışta bu, normal bir gelisme sayılır. Gerçekten Odalar Birliğinde çoğunluğnn tüccarljır elinde olması sanayicileri kendi çıkarlarını kornmak için »ynca birleşmeğe doğru itmiştir. Dıs göriinüş ve nedenlerin biri bn olraakla beraber, meselenin başka yönü vardır. Geri kalmış, sanayileşmemiş ülkelerde olduğu gibi, Türkiyede de özel teşebbüs yıllardanberi sadeee Merkantilist açıdan görülmüş \e bn müesseseyi ticaret temsil etmistir. Hattâ kavram öylesine geniş ve yanlış yerlestirilmistir ki, meselâ bir insanın apartmau yaptırması bile özel teşebbüs olarak anlasılmıstır. Bu yüzden özel sanayi tesebbüsü bir türlü gelişememistir. Sanayici yakın zamanlara kadar bunun fiırkına varmadı. Gelişmezliğin nedcni ona devlet tesebbüsünün rekabeti gibi gösterildi. Oysa asıl baltalama özel teşebbüs kavramı içinde hem sanayicinin arkasma sâklanan hem de dısardan mal getirip rekabet eden ithalâtçıdan geliyordu. Sanayicinin memlekete tasarruf ettiıdiği dö\izler, ithalâtçının eline veriliyor, bu dövizlerle dısardan mal geliyor, dıs ticaret dengesi bozuluyor, bozuldukça iptidaî madde, makine ithalâtı kısılıyor. kısıldıkça sanayi gelisemîyordu. Basit birkae nokta\a deiinerek ortaya koymağa çalıştıfımıa sana\ici ithalâtçı iliskisinin aslında dengeyi sanayici aleyhine bozdnğu bngün artık anlasılmıştır. Ve sanayici bugün özel tesebbüse yapılan tenkidlerin ve hücumların aslında kendisini para\ana gibi kullananlar yüzünden arttığının da farkındadır. Onun içindir ki, sanayici, vergi refornrona taraftardır, servet açıklanmasına taraftardır, toprak reformunu istemektedir. Ve onun içindir ki, bir küçücük odada tehlikesiz milyonlar kazananla, sermayesi bn memlekete yeni degerler ilive ettirenin tanınmasını istemektedir. ^^rılma tesebbüsü ve kararının gerçek nedeni budnr. SAVAŞ GEMILER! 1970 YILINDA HURDA OLACAKTIR Ankara, (Cumhuriyet Bürosu) Millî Savunma bütçesi dolayısiyle Cumhuriyet Senatosunda dün kontenjan grupu adına bir konuşma ya pan emekli Amiral Necati Özdeniz, Deniz Kuvvetlerimizin durumuna değinmiş, savaş gemilerimizin 1970 yılında tamamen hurdalaşmış olaca ğını soylemiştir. Gazetemizin yaptığı te.'ebbüsii yerinde bulan senator. âcı! ihtiyacımız olan dört muh(Arkası Sa. î. Sü. 3 de) YTP'lı İhsan Hamit Tığrel ıse Tıgrel Steınbeck'ın «Bitmeyen Kavsa» admdaki kıtabın Anayasaya aykırı olarak mahkeme kararı alınmadan toplatıldığını, bunu toplatanlar hakkmda ne gibi bir islem yapıldığını sormustur. Adalet Bakanı Irfan Baran, Melene verdığı cevapta, ıeddedilen bütçe için yaptığı konuşmada ikı milyar açık oldugunu soylemedığini, alınan dıs yardımların bütçe gelirleri arasmda gosterümemesı gerektığıni belirttiğmi bıldırmiştır. Yolsuzluklar konusuna değinen Bakan, özetle şunlan söylemı^tır: «Savcılarımız bir bavale memuru bü\iyeti içinde çalışmaktadırlar. Yolsuzluk iddialarını iyice încelemek için bütün Bakanlıkların teftis kurullarım içine alan tek elden yönetilen bir murakabe beyeti kurulmalıdır. Burada, çalısanlar teskilât içine inerek yolsuzluk suçlularını tesbit etmelidirler. Büyük çaptaki yolsnzlukların büyük bir kısmı bugün mahkemeye intikal edememektedir. İntikal edenler ise delil kifayetsizliği içinde nzayıp gitmektedir. Ben gece gün ı düz çalışmaktayım. Eskiden sö1 zü edilmis bazı büyük yolsuz ' luklar üzerinde çalışmalar yapmaktayım. Bunlar kamu oyuna sunulacak sekilde olsunlaşırsa. açıklayacajım. Tiğrel'in Steinbeck'in kitabı için söylediklerini bir ihbar telâk , Kendilerine cAnajasa Ku\\etleri» adını vcren Dominikli ihtilâlcile» rin Cumhurbaşkant seçtikleri Albay Caamano, lıalkı selânılıyor. Dominikteki dıınkii çelişraeleri uçuncu, son olayların panoraraasını da be.şinci sahifemizde bulacaksınız. IHTILAL LIDERi İİBAülk ve para her zaman bulunur ve elde edilir. Vatan bulmak I I çok güçtür. Her şeyim vatana feda olsun^» Bu sözleri söyliyen B*listıklâl Savaşı Kahramanlanndan Fuat Uluç; «Millet Yapar» kampanyasına Bakırköy'de Kuleli Çiftliğindeki 190 tnetrekare arsası ile katıhyordu. Heyecanım gulemeye çalışıyordu. Bır an durakladı ve tekrar konuştu: «Jandanna Muhafız Alay Kumandanlığmdan emckliyim. Büyük Kurtarıcı Atatürk'ün yanında çalıştım. Birinei Harbi Umumide ve Milli Mücadelede görev aldım. Cepheden cepheye koştum. Savaşla. rın en kıymetli madalyalanna sahip oldum. Biri erkek, biri kız olmak üzere iki çocuğum var. Kendilerini yetiştinniş durumdayım. Benim için en kıymetli varlık olarak önce ratan, sonra da ailem gelir.» Emekli Albay Fuat Uluç, derin bir nefes aldı. Yutkundu ve «Tabancam, kılıcun ve kamamı da Donanmaya yardım kampanyasına bağışlamak isterim. Ancak vatanımın müdafaası için onlara ihtiyaç oldugunu düşünüyor ve saklıyorum. Göreve çağınlmayı bekliyonım.» dedi. Uluç, büsbütün heyecanlanmış, gözleri dolmuştu. Çalışma odasmm duvarlarını süsleyen Kuvayi Millîye kıyafetindeki resunlerıne takıldı. Zenginleri gazetemizin açtığı kampanyaya dâvet etti ve k o nuşmasmı şu sekilde tamamladı: «Artık kumanda görevini alamam ama, bir nefer gibi savaşırun. Kanım helâl olsıın vatana...» HER İL BİR GEMİ YAPMAK İSTÎYOR BAGIŞLAR Dünkü toplam 92.525,15 Ahmet M. Andiçen 10.U00, Murat Ali Atmaca 1.500,Adnan Gürsoy 500, Ihsan İpekçi 1.000,Ank. Yeniçehir Meteoroloji G. Md. 2.185, îshak Aksu 5, Kadıköy Moda Cad. Esnaf ve Tüccarları 865, Hasan Fehmi Büyükuysal 100, Erol Özker 5,Piri Reis Denizaltı Gemısı 1.000, Ist. Erkek Lisesi 2.198,65 Fethiye Türe 200, Kaplan Han esnafları 622 00 Jandarma Ok. Oğ 910, Devlet Üretme Çıftliği merkez atelyesi 602,505 Oıta Doğu İdarî Jlimlsr 100,lş Bankası Mer. Şube Mensuplan 835, (Arkası Sa. 7, Sü. 3 de) »••••••••••••••••a....•....* Merkez Komitesi loplantısı B aşbakan Yardımcısı Sıileyman Demirerin başkanlığındaki Merkez Komitesi de dün gece Bâşbakanlıkta toplanmış, Türk Donanma Cemiyetinin kuruluş tüzüğunü incelemiştır. n nn n n nnnnn n n n rı n nnn n n Millet Yapar Kampanyasını şehrimizde yürütecek olan Komite bugün saat 10.30 da Vilâyet Toplantı Salonunda Vali Niyazi Akı'nın başkanhğında toplanacaktır. Toplantıya Ordu temsilcisi, ban daire müdürleri, Banka müdürlcri, Ticaret ve Sanayi Odaları ile Borsa yöneticileri ve şehrimizin tanınmış iş adamlan dâvet edilmiştir. nnnn n nnnnn 0Q Imar Bakanı «Gecekondu ticareti yapatılardan 27 gecekondasu olan var» dedl Gazeteler Ecvet GÜRESİN FARELER DAĞ DOĞURUYOR.. Kampauyamua katılan vatandaşlarımız bulundukları yerdekı aşağıda isimleri yazılı bankalarm merkez veya şubelerine müracaat edip bağışta bulunabilirler. Bağışta bulunacakların bankaya MİLLET YAPAR DONANMA rümuzunu vermeleri ve paralann yine aşağıda isimleri yazılı banka şube veya merkezlerindeki hesaplara' havale edilmesini istemeleri kâfidir. Ayrıca gazetemiz İdarehanesinde müracaatları karşıhyan bir büro fcurulmustur. İŞ BANKASI Yenicami 120541 hesap Öte yandan TMTP ile Federasyona bağlı öğrenct BENtZClLlK derneklerinden ÎTÜTB, İÜTB, İYOTB, tTÜTOTB BaşBANKASI Merkez 80037 kanlan dün müşterek bir büdiri yaymlayarak kam • SEKERBANK Cağaloğlu 2679 panyayı desteklediklerini bildirmişlerdir. • T. TİCARET «Cumhuriyet gazetesinin vatansever tesebbüsü saBANKASI Çarşıkapı 5456 yesinde açüan ABD yardımlan ile Yunanistan leyhi. YAP1 ve KREDI ne bozulmuş olan Türk ve Yunan Donan'lan ara^ BANKASI „„„„„«,„ Bahçekapı 225 ZİRAAT BANKASI Bahçeka pı 14800 sındaki dengeyi tekrar kurma kampanyasına Türk AKBANK Bahçekapı 53303 Gençliği olarak bütün gücümüzle katüryoruz. Bu VAKIFLAR kampanya Kuvayî ftlillîye rnhunu yeniden canlandıraBANKASI caktır.» diye başlayan bildiride kampanyamn yanısıra îstanbul 34778 SÜMERBANK bazı tedbirlerin daha alınması gerektiği bildirilnıekte Galata 18147 GARANTİ ve şöyle denilmektedir: BANKASI İstanbul 25177 (Arkası Sa. 7, Sü. 4 te) • ETİBANK Çemberlitaş 40235 Isfanbulda Komile bugün topianıyor Müracaatları karşılayacak BANKALAR Genolerin bildirisi