Katalog

RAHÎFE ALT1 29 Mayıs 1965 kurrsarbaz^n hüesi fe «VANYA 0AYl» basarısız ve etkisiz evlet Tiyatrosunun lstanbul turnesi repertuarında tek tiyatro oyunu olarak baj köşede yer verilen, ünlü Çekhov'un «VANYA DAYI» şaheserinin, bir başka yorumda etkileyici oynanıçını beklerdim doğrusu! Çekhov tiyatro ustası, büyük yazar.. Tiyatronun. yapısını, temel kurallarını, özelliklerini ve aksiyonunu hiçbir zaman dondurmadan ve toysuzlaştırmadan. bilimsel yönde ileriye doğru sağlam kılmıştır Çekhov... Ve «Vanya Dayı» kişisel dramlan, insanların çevreleriyle ol«n ilişkileri toplum sorunları ile birlikte bütün yaşantılariyle Terirken, günümüzde hâlâ dipdiri duruyor. Böylesine sadelik içinde derin, duygulu fakat kötü «sentimantalisme» den uzak, incelik içinde güclü, aksiyon içinde düşündürücü bir «VANYA DAYI» temsilinden çıkarken, bir başka türlü hissetmeli seyirei kendini? Kafam çelişen ve çatışan birçok durumlar v« fikirlerin jimşekleri içinde zonklamalı, kalbim insanlarl« dolu olmalıydı. Silinmiyecek bu büyük etkiyi duymadım oyundan çıktıktan soıvra! Oysa Vany» Dayı ve çevresi unutulacak tiplerden değil. Dünyamız her zaman «Vanya Dayı» lara. «Sonya» lara ve piyesteki diğer kişiler* benzer insanlarlt dolu! SAHNETE K O N L Ş : Oyunu Devlet Tiyatrosund» misafir rejisör olarak sahneye koyan Hanı SCHWEtKART'ın ünü önce belirtildi: Değerli tiyatro adamı Max Reinhardt'ın yönetiminde Berlin Deutsches Theater'de aktörlükle «ahneye atılan Hans Schweikart elli yıla varan sanat hayatında aktör, yazar ve sahne koyucu olarak çalışmı?; Münih Od« Tiyatrosu (Kammerspiele)' nin «intendantlığı» m yapmış. ö zellikle Çekhov'un eserlerini sahneye koymadaki ustahğı belirtiliyor. Genellikle Tolstoy, Dostoievski, Gogol, Çekhov gibi klâsiklerin eserlerinde : kişiler ile çevreleri arasındaki tezatlar; psi kolojik, ekonomik ve sosyal çeliçmeler bu oj'unların sahneye konuçlarında da «gerilim» i gereken seviyeye çıkartılarak denge'ye ve çözüme ayarlanır. Bu oyunların tipik Slâv attnosferina de dikkat edilir. D büyük bir oyun çıkarıyor. Şahap Akalın «büyük çiftlik sahibi bir bilim adammın yaşlandıkça etrafına, ona yardımcı olanlara ne derece egoistleştiğini» bütün hareketleri, »özleri, davranışlariyle çizerek «silinme» bir tip» yaratıyor. O kadar ki, oyundan çıktıktan ıcnra «Vanya Dayı» nın değil onun etkisi içinde kalınıyor! Çiğdem Selışık, bu oyunun en başarıh oyuncularından. Sofy» Aleksandrovna (küçük adiyle Sonya) yı leyircilerin »evgiylt izlemesini iağladı. Hareketi ve sözlerine zarafet katmadaki hatalı tutumunda Batıh genç kı« »ilüetine bürünmeden daha sade oya gereğiyle yakınlaşacak. Amma gene de iyi kalbli, müşfik, sağduyulu karakteri duyuruyor. Cüneyt Gökçer, bu sefer büyülemiyor «Vanya Dayı» da, yeni bir şey katmamış! Doğrusu. kendisinden «Vanyt Dayı» rolünde «Kıral Lir» de olduğu gibi değişik bir « kreasyon • yaratmasını beklerdik! Kılığının da o kadar şık olmasına lüzum yoktu! Çünkü Vanya Dayı nihayet bir çiftlik kâhyası; doğru sözlü, açık yürekli ve sade görünüşü içinde kafası etraftakılerden fazla işliyen bir kişidir. Cüneyt Gökçer gene de oynuyor, fakat fazla etkilemiyor. Ayten Kaçmaz ise, «Yelena Andreyevna» yı yanlış yorumluyor. Yüreğindeki fırtınaya Ve istiyerek katlandığı çilesine rağmen, güzelliği ve zarafeti içinde ihtişamını terketmiyen bu kadmı, daha katı çizgilerle oynamak v« kişiliğini belirtmek gerekiyor. Nermin Sarova rolüne uygun «anatçılardan biri olarak övülmeğe değer. «Marya Vassilyevna. da inandırıcı ve ölçülü idi. Gelelim bu eserin en önerali tiplerinden biri olan Mihail Livoviç Astrof'a: Haluk Kurdoğlu hem umutsuz bir aşka tutulmus olan, hem de yurdu için ideali olan bu aydın kişiyi canlandıramadı. Daha ziyade «tüccar» rolünde oynadı. Hele: «Kendisi re sım uzerınde yurt ıçın faydalı işleri heyecanla anlatırken, Yelena'nın bambaşka hayaller içinde bulunması» tezadını canlandıran ve ikisinin düşünceleri arasındaki doldurulmaz mesafeyi belirten en önemli sahneyi değerlendirmede garip bir acelecilik içinde cılız kaldı ve inandıramadı. Öyle sanıyorum ki, Alman rejisör, Haluk Kurdoğlu'na farklı bir oyun tarzı denetırken, eski güclü Haluk Kurdoğlu'nu deforme etmiş. DEKOR VE KOSTÜM'de Seza Altındağ eskiden Çekhov piyeslerinde ahşılmış fazla karanlık dekordan kaçmmakla beraber, genel atmosferde «slına daha uygun çalışabilirdi. SONl'Ç : Etkileyici yönden daha fazlasını beklemekl» beraber, gene de Devlet Tiyatroau ekipinden «Vanya Dayı» yı ieyret mek, klâsik tiyatro ustan Çekhov'u izlemek bakımından fay* dalı. Plastik Sanatlar ANOİÇEN ÖDÜLLERİ Güzel sanatlar Akademisinde Antiiçen ödüileri sergisi açtfdt. Ödüller resim, heykel, dekoratil sanatlar ve mimart kolları için konulmuş bulunuyordu, yanşmaya girenlere belli konular yerilmişti. Bunlar resimde «atölye», heykelde «uzay ve insan», dekoratif sanatlarda «hafif koltuk kreasyonu», mimaride «gezicl sergi pavyonu» olarak hazırlanmıştı. Sergi ödül sahibinin ve kalabalık bir sanatsever topluluğunun bulunduğu bir törende G.S.A. Müdttrü Asım Mutlu'nun çok ilginç demeciyle açıldı. Asım Mutlu sanat ve kültür işlerine, bizde gereken önemin verilmediğini, bir çok memlekette ve en son îranda bu konular için bir bakanlık kurulduğunu açıkladı, resmî çevrelerimizde bir kıpırdanma görmediğini belirterek Andiçen'i ve onun gibileri övdü. Sonra, yarışmada birinci ve ikinci gelen öğrencilerin altı bin lirahk ödüileri dağıtıldı v» genç sanatçılar Andiçen'in dâvetlisi olarak beraber yemek yediler. Memlekete Ankarada bir kanser hastanesi, Sincanköyde bir ortaokul ve bir cami hediye etmiş olan Ahmet Andiçen'i törende tanıdım. Bu güleç yüzlü hayırseverin kendisi de bir sanatçıdır, müzisyendir, flüt çalar. 1950 yılına kadar Ankarada Riyaseticumhur Orkestrasında ve bandoda çalışmış, emekli olmuştur. Saray Bosnalı bir soydan gelen Andiçen, 1943 de Türkiyeye sığmmıştı. Çeşitli kollarda hayır yapmaktan zevk duyuşunun bir nedeni var. Yedi yaşlarında iken smıfının birincisi olmuş, öğretmeni kendisine bir kitap armağan etmiştir. Küçük Andiçen o resimli kitabı günleroe koynunda taşımış, bu heyecanı hâlâ unutamamıştır. Aynı zevkl elinden geldiği kadar çok öğrenciye tattırmak isteğinin kaynağı buradadır. Nasıl ki plâstik sanatlar kolundan başka, Sincan Ortaokul ve Ankara Tıp Fakültesi öğrencilerine de bu zevki duyurtuyor. Andiçen ödüileri, üç yıldanberi G. S. Akademisinde olumlu sonuçlar elde edilmesini sağlamıştır. Gelecek yıi, ödüller yanşmaya katılacaklann üçüncülerini de içine alacak, ayrıca, kazananlard* süreli birer anı olarak kalmak üzere.madalyalar da verilecektir. f , • = ~ 3&U VÇNİ DOk ELIP eeM ÖPECfct BU AEA&A SOKi SÜMLfcE A r f İKRET ADİL V aao konu ve resim. Ayhan Başoğlu • ! ADSIZ KAHRAMAN Anton Çekhov'un açık sözlülüğü. «adeliği gerçi Schweikart'm da söylediği gibi: «Kelimelerden çok, nüanslar, hareketler, jestler. bakıslar ve susuşlar» ile belir tilmek gerekirse de, gene de genİ5 kapsamlı yönlerin, çatışmaların daha keskin çizgilerle sunulması etkiyi artırır, oyunun anlamını güclendirirdi. OYUNCULAR'a gelince: Üstün oyunlarını hararetle alkısladığımız sanatçılar yanında, ba2i rollerin tiplerine oturmamış olduğunu da söyliyelim. Başta Şahap Akalın (Aleksandr Vladimiroviç Serebryakov) rolünde MİLLET YAPAR | Orkestralar geçidi | Türkiys Müzisyenler Scndikasına bağlı Orkestra ve Solıstlerin iştirakil* * ••••••••••••••••••••••••••••••••••••••a YARARINA | SARAY SiNEMASINDA 4 Haziran cuma saat 18,30 da •••••••••••••••••••••••••• I S T A N B U L 7.00 Türküler Te oyun havaları T.30 Sabah çayı ?45 Habeıler ve hava durumu 7.55 İstanbulda bugün 8 00 Oyun havaları 8 15 Küçük ilânlar 8 20 Bu sabah sizinle 8.40 Şarkılar 9 00 Mehter müziği 9.15 Türküler 9.30 Kadın ve ev 9.50 İstsnbulun sesi 10.10 Sarkılar 10 30 Kısa haberler . Küçük İlânlar 10.35 Bugün son 10.55 Konçerto saati 11.25 Saz eserleri 11.40 Beyaz perdede dinlediklerimiz 12.00 Dört ses. dört saz 12.20 Radyo armoni muzikası 12.35 Küçük ilânlar 12.40 Şavkılar 13 00 Haberler ve lıava durumu 13.20 Neler diniiyeceksinlz? 13 30 Heklâmlar geçl. di 15 00 Kısa haberler 15.92 Çocuk saati 15.50 Hafif müzik 16.00 Millî lig maçlarının naklen yayını 16 45 Maç sonrası 17.00 Ana dilimiz 17.15 İstanbul Belediyesi Halk musiklsi topluluğu 17.40 Çocuklar için 17.57 Küçük ilânlar 18.00 Reklâmlar geçidi 19.30 Küçük orkestra 19.45 Küçük ilânlar 19.50 Şarkılar 20.10 İstanbulda bu hafta 20.25 Kısa haberler 20 27 $arkılar 20.45 Fatih ve Fethin hikâyesi 21.35 Sizin için seçtiklerimiz 22.00 Reklâmlar geçidi 22.40 Hafif müzik 22.45 Haberler ve hava durumu 23.00 Dans edelim, eğlenelim 24.00 Kapanıs ••••••••••••! A NKAR A Cumhuriyet 6046 GLMAZZA &J T&HİÂKBJ ©ÖU Bu sigaraları karımın komedininde buldum, diye devam etti. Tıklım tıklım dolu iki kartuş. Ora dan aldım, keyifle tüttürüyorum. Zerre kadar vicdan azabı duymadan. Alaycı gözlerle Nemetz'e baktı, sonra kol saatine bir göz am. Enspektör, dedi, vaktimızin beş dakikası geçti. Elli beş dakikamız kaldı. Eğer bu bürodan, ellerime kelepçe takılmadan ayrılırsam,... beni buraya bir daha hiç getiremezsiniz. Doktor, bu işüı bir özel'.ıği vaı ÖIü yok, şahit y<'k, cinavet âleti yok, hiç bir delü yos Sizden beklediğimiz şey Oana karınızın çevresinden bahsetmenizdır. Ailesinden, hizmetkârıanndan, dostlarmdan, iş münasebetlerinden. Do'.ıar ornuzlarını silkti; Ailesi mi, dedi. Bir babası, bir annesi, bir kız Karueşi, bir eniştesi, üç de yeğenı var. Hepsi birer ucube. Çocuklar danu Hizmetkâr tnı? Bir tek kadın hizmetçi. Puset. Onu da gördiinüz. Yani hakkında fikr edindiniz Cinayet sıeyebılecek ysr&âı<ışta 1 oldufunu sanaınm. Sîhsi fikriıi bu. Pişirdiği yemeklerle insanı lehirleyebüir, tabii. Ama bunu Isteyerek yapmaz. Dostlarına gelince, bu hususta sıze hiıj bir yar BEŞİNCI KADIN Vazan: M. Façyas Çeviren: Hamdi VAROĞLU dımım olamayacağından Korkuyo rum. Karımla D»nim müşterek dostlarımız yoktu. Hiç bir sosyal hayatımız da yoktu. Yeni evlendiğimiz zaman sendisine çocukluk arkadaşlanmı tanıttım. Maalesef bir ışe yaramadı. Hoş DU da onun yüzünden oldu ya! Arkadaşlaniıun. kenaısıne repeden baktıklan likrindsyrti. P.elkj de doğru idi. Bunun uzerme o baskın çıktı. Züppell^î bas'îi:. Son ra onlar tnı bizi stKîtıla» 'JIZ mı onları ektik, şimdi hatırlamıyorum. Netice şu oldu ki, biribirimizi bir daha görmedik. Kız kardeşiniz? Kız kardeşinizle nasıl geçinirdi? Bir kız kardeşiniz var, değil mi? Doktor bir kahkana attı: Tam üstüne bastmız, dedi Kız kardeşim, Anna'dan nefret ederdi. Evlendiğimiz caman benimle münasebetini kesti. Sonradan banştık. Fakat Anna'ya karşı tutumunu niç değiştirmedi. Onu başımdan atiyım diye beni hep sıkışttnr*. T»bH, «ılç blı zaman onu öldürmemi tavsıye et medi. Ama boşamamı is.erdi. Şimdi düşünüyorum da belki öldürmemi de tavsiye etmiş olabilir. Bu, mizacına tamamiyle uygundu. Evet, kız kardeşim sizın için, aradıgınız ideal maznun olabilir. Ne var ki, sukiz sene evvel Kanada'ya gitnuş:ı O zamandan beri de bir d«ıhi geri dönmedı. Nemetz, doktorun bir sigara daha yakmasını beiledi. Ellerine dikkat etti. Titremiyordu. ' Kız KardeşinizJe dostlannız acaba kannızın niçin aleyhinde idiler? Ona ne kabahat buluyorlardı? tçinden çıktığı çe\Teyi mi, yoksa onun kendi kaıakteıini mı beğenmlvorlardı? Bence her ikisini de. Daha dogrusu, kızkardeşim böyle idi. Kendisini tanıdığım zaman karım annemin yanında ctda hizmetçisi idi. Daha önce başks kspılarda da çalışmıştı. Hem de er kadınlarınm baştacı ettikleri cinsten bir işçi degildi. Siyah fistanı, beyaz 25 organdi prostelesiyle şirin şeydi. Ama bütün hiineri hemen hemen bundan ibaretti. Hizmetçi durumundan tiksiniyordu. Fakat ilk tahsilini bile bitirmediği için başka bir iş görmekten âcizdi. Öyie sanıyorum ki o tarihte, zengin biriyle evlenmekten başka emeli yoktu. Ayak takımmdan bir ailenin kızıydı. Babası Yeritas deri ve kösele fabri!:asında bekçi idi. Bu dediğim 1943 senesinde idi. O tarihten sonra yükseldi. Önce usta ba^ı oldu. Sonra personel şefi oldu, aşağı yukarı iki sene önce de fabrikamn müdürlüğüne getirildi. Parti üyesi olduğunu söylemeye tabii hacet yok. Hem de çok laal bir üye. Bilhassa 1948 den bu yana. 1943 de ben kendisini tanıdığım zaman zararsız, kendi halinde biı adam gibi görünüyordu. Kızını %örmeye bize gelirdi. Şimdi gözümün önünde. Mutfağın bir köşesinde, kasketi elinde, bir taburenin kenarına ilişir, bizlerden biri içerl glrer girme» hop diye »yaga kalterdı. (Arkam T«T) 625 Açılış «30 Günaydın 7.00 Türküler ve oyun havaları 7.30 Beş ses, bes sarkı 7.45 Haberler ve hava durumu 7.55 Ankarada bugün 8.00 Sabah müziği 8.15 Küçük ilânlar 8.20 Her telden 9.00 Ev için 9.20 Şarkılar 9.40 Solistler orkestralar 9.55 Bugün son 10.15 Türküler geçidi 10.30 Kısa haberler 1032 Posta kutusu 10.50 Bando müziği 11.10 Şarkılar 11.30 Türküler 11.45 Konser saati 12 15 Kıbrıs saati 12 25 Küçük ilânlar 12.30 İki solist söylüyor 13 00 Haberler ve hava durumu 13.20 Hafif müzik 13.30 Kadınlar topluluğu 13.55 Kayıp mektupları 14.00 Reklâmlar 15.00 Kıs« haberler 15 02 Müzik dergisi 16.00 Şarkılar 16.15 Çocuk bahçesl 16 30 Selçuk Sun ve arkadasları 16.45 Ana dilimiz 17.00 Kısa haberler 17.02 Çocuk saati 18.00 Reklâmlar 1900 Haberler ve hava durumu 19.30 Çeşitli müzik 19.50 Uykudan önce 19.55 Küçük İlânlar 20.00 Şarkılar 20.20 İsmet Sıral orkestrası 20.40 Türküler 20.55 Küçük ilânlar 21.00 Kısa haberler 21.02 Açık oturum 21.30 Sarkılar, türküler 22.15 Sevdikleriniz, istedikleriniz 22.45 Haberler ve hava durumu 23.00 Tatil gecesinin dans müziği 24.00 KapanısANKARA İX RADYOSU İS1ANBCL İL KADYOSU 14.57 Açıhs 15.00 Danslı çay 14.56 Açılıs 15.00 Müzikli dakikalar 16 00 Bir senfonl 16.45 16.30 Cumartesl konseri 17.30 SoHer zaman sevilen plâklar 17.15 listler ve orkestralar 18.00 Plâklar Akçam konseri 18.45 Dansa davet arasında 18.30 Akşam konseri Haftanın topluluğu 19.30 19.15 Salon orkestraları ile otuz 19.00 dakika 19.45 Plâklar arasvnda Hafif müzik 19.45 Radyo ile İngi20.15 Radyo ile Fransızca 20.30 lizce 20.00 Piyanist Arthur RuOperet melodileri 21.00 Haftanın binstein çaüyor 20.30 Modern caz müzik olaylan 22.15 Tattl gecesl 21.00 Eski ve yeni Belçika besiçin 23.15 TatU gecesinde caz tecileri 22.00 Haftanın plâkları 24.00 Kapaniî. 23.00 Dans müziği 24.00 Kapanıs. Sekreteriniz bekliyen müşterilere gayet iyi vakit geçirtiyor. Nerede • Ne zaman • Ne var Sinemalar : ATLAS: (44 08 35) Cehennem Körtezl (A. Ladd) AYSU: (21 19 17) 1 Dağ Başını Duman Almıs (O. Günşiray), 2 Kanun Der kl (Y. Duru) BULVAR: (21 35 78) Süleyma niyeli All (F. Hakan) ÇELİKTAŞ : (53 44 98) SüleymaniyeU All (F. Hakan) EMEK: (44 84 39) Mesut Hırsızlar (R. Harrison) GÜREL: (47 03 94) 1 Belâlı Baba (R. T.), 2 Londrada Soygun (R.) ISIK (Üsktldar) (36 24 »3) Macera Kadını (T. Soray) tHYA : (55 10 71) Yalnız Degiliz (N. Köksal) tNCİ: (48 45 95) Mor Detter (P. Dar) KERVAN: (48 04 23) t»lnız Değiliz (N. Köksal) KONAK: (48 26 06) Atatürk (Dökümanter) KULÜF (Ş Bajı) (22 71 83) SüleymanlyeU Ali (F. Hakan) LÂLE: (44 35 95) Karanlıkta üyananlar (F. Hakan) LEVENT: (63 55 39) Jerry Levls Aşk Hocaaı LÜKS: (44 03 80) Valnız D«ğUiz (E. Bora) MARMARA: (22 38 80) Tatlı Hayat Kurbanları (C. Cardinale) UELEK (Bytlp): (31 58 78) • Karanlıkta Üyananlar (F. Hakan) OPZRA: (S8 08 21) Karanlıkta üyananlar (F. Hakan) ÖZEN: (38 99 94) Yamıı D«giliı (N. Köksal) REKS: (38 01 12) 1 SUutn* Budala (A. PerMıu). 1 Kah raman Avcı Uçan Cambazlaı (M. Collandı Saba Melikesı RENK: (21 15 25) 1 Acı Ha ŞIK: (22 35 42) Karanlıkta YENİ TAKStM <« 31 91 kikat, 2 İntlkam Orduları Uyananlar (F. Hakan) Dağlarm Kıralı (T. Gür(C. Ray) TAN:(48 07 40) Anjelik Sasu) ray Yosması RÜYA: (44 M 39) Bitirim ÎIL.Ü12 (Be$lktas' (41 63 «3ı ÜZÜNKAYA: (53 41 43) Le(J. Hendry) Dağ Basını Duman Almış keU Aşk (E. Bora) SAKAY: (44 16 5«) Tatlı HaÖNAL: (44 93 06) 1 Bisik ZAFER: (44 93 06) 1 Adayat Kurbanları (C. Cardilardan Bir Yaı Gelir Bizlere let Hırsızlan (E. Stalio), nale) (Ö. SerengU), 2 Çapkın 2 Zorlu Pilot (B. Hope) 8İNKMA 63: (Kurna» Dok. Hırsız (F. Girik) YENİ AR: (44 28 51) Kokla toı (8. De») Fakat Koparma StTE: (47 77 «») Göklere rKNl 4TLAB: (48 8S 08) T Veda Karanlıkta üyananlar (F. STJATFARK (Besikta«) 47 81 90 1 • Süleymaniyell All (T. HakaıT Hakan), 2 • Koçum Benim (B. KOy) (71 68 26) AÜSARAY RAL& FlYATROSVTNAR: (38 03 96) 1 Şâhane l ölümün Ücreti (T. GürSD: (44 54 02) «Kınnızı Budala (A. Perklm), 2 Kap su), 2 SüleymanlyeU Ali renerler» Pazartes) Baric tanın İntikamı (G. Coop») (F. Hakan) ner gec« 21.30 Ç s SÜREYYA: (38 0« 82) fENİ (S BajJ) (33 58 92) Cumartesl Pazaı 17 de Sahte Ouuı (D. Bogard) Sâhane Budala (A. Perkins) OORMEN: (44 97 36) (Ankar* SAN: (48 67 92) Sekerll misin fENİ UELEK (44 O 89ı •Sanat Tiyatrosu» Ayak BaVay 7ay (T. Yi»t) Küçük Melek (JTarisol) cak Fabrikasi (He? gece ŞEHZADB SHnSUASI: (31 88 rtsrt uarrm («yüpı (» u M) 21.15 talı eaiîamDa 18 84) 1 Adalar $*jrtuu, * 1 • Ajkertn Türküsü, 3 cumartesl, Pazaı 19 d») ivatrolar :