Katalog

SAHİFE ÎK» CUMHÜRIVET 19 Mayıs 1965 BİR MİUETİN ŞAHLANNASI Ean: (19 Mayıs 1940 tanhlı Cumhurıjet ten) 19 Mayıs Once o sunlere doçru uzanıp o guıılcrın anlamını dnşunelım. icalıın \uturk uıı Buvuk Nutkunu ve daha ılk j tpraklardan ba>lı\arak altını cızdırım satırlan beraber okmalım « halas (kurtulus) ıçın nasıl bır karar varıd ı hatır olabı hrdı Izah ettıgım maluma* ve mu^ahedata gore uç ne\ı kaıar orla ya atılmıştı Bırmcısı Ingıltere hımavesmı talep etmek Itiincısı Amerıka mandasını talep etmek ( ) Efendıler, Den bu kararların nıçbırınde ısabet go'medım Çunku bu kararların ıstmadettıgı butun delıller ve mantıklar çu ruktu esassız ıdı ( ) Nenın ve kımın masunıyeti ıçın kımden ve ne muavenet talebo lunmak ıstenıyordu' O halde cıddı ve hakıkl karar ne olabılırdı? Efendıler, bu vazıvet karşısmda bır tek karar vardı O da hâ kımıyetı mülıyeye mustenıt, büâkayduşart mustakıl yenı bır Turk devle^ı tesıs etmek1 ( ) Esas Turk mılletının haysıyetl ı ve şereflı bır mıllet olarak va samasıdır. Bu esas ancak ıstıklâlı tamme malıkıjetle temın olu nabılır Ecnebl bır devletın hımaye ve sahabetınt (sahıplıgını) kabul etmek ınsanlık evsafmdan mahrumıyetı, aczu meskenetı ıtıraftan başka bır şey değıldır Fılhakıka bu derekeye duşmemış olanların ıstıjerek başlarına ecnebı efendı getırmelenne asla ıhtımal verıle mez » Bır daha tekrar edelım. Ataturk bovle dıyor : «labancı bır devletın hımave ve sahıplıgını kabul etmek insanlık sıfatlarından mahrumıyetı, acız ve meskeneti ıtıraftan başka bır ş>ev değıldır » \e gene bu 19 Mavıs gunu, Bırleşik Amerıka Dev letlerının kunıcıısu George VVashington u da anmak istıyoruz Bızım Amerıkanofıllere bızzat vatansever bır Amerıkalının ders vermesı çok acıdır. Ama ne vapalım kı, gerçektir. Washıngton, 17 Eylul 1"96 da Amerıkan mılletıne bır veda konuşması vaparak dıyor k ı ' «Bır mılle'e karşı sureklı bır duşkunluk, bır başkasına kar şı sureklı bır duşmanlık beslejen bır mıllet esır demektır Duşman lıgına va da baglılıgına esır olmu^tur Çunku bu duvguların Ikısl de onu gorevlerınden ve sorumlarından ayıracaktır Dış etkılerın gızlı hılelerıne karşı, bır mılletın özgur kışılerı nın kıskançlıgı daıma uyanık olmalıdır Çunku tarıh ve tecrubeler Cumhurıyetçı bır hukumetın en zararlı duşmanının dış etkı oldugu nu gostermıştır Fakat ulusun bu kıskançlıgı faydalı olabılmek ıçm tarafsız olmalıdır Yoksa kaçınılması gereken bu etkıye karşı bır savunma aracı değıl, o etkının oyuncagı olur Bır yabancı mıllete karşı aşın duşkunluk ve bir başkasına kar şı asırı antıpatı valnızca bır yonde tehlıke gormege ve otekinın nu fuzunu gızlemege hatta çogaltmaga sebep olur Bır mılletın bır başkasından menfaatsız lutuflar istemesının bı le çılgınlık olduğunu daıma hatırda tutmalıdır Bır mıllet bu bı çımde kabul edecegı her lutfun bedelıni mutlaka bağımsızlığının bır parçası ıle odevecektır Başka bır mılletten gelecek lutuflan beklemek ve bu lutuflara gore tasarılar hazırlamaktan daha büyuk kotuluk olamaz » Washington da boyle dıyor. Ve tarihin derınlıklerınden bugune uzanarak «bılâkavduşart Amerıkan havranlığı» ustune polıtıkasını oturtan bevni yıkanmışlara ders verıjor. Turkıve'nin butun ıktısadi ve sosyal dâvalarını çözebilmesi önce bağımsız sivası karar verebilmek meselesidır Kararlarunızda once sıvasi bağimsızlık fıkrıne ulaşmadan hıçbir knrtuluş umudumuz voktur Kendi öz kavnaklarımıza guvenmeden hıçbır dâvamızı çözumlemek umudu yoktur. Ve başka bır devletın himayesınde mılletınin yükseleceğinl ve yaşıyacağını dusunerek basanya ulasmış hıçbır devlet adamı yoktur. Ataturk'ten Washıngton'a, Tıto dan De Gaulle'e ve Ben Bella' dan Nehru'ya kadar . Türk milleti kendi yakın tarihinin satır başını teşkil eden büyük bayramı kutlarken onda hal ve istikbalinin istediği kımet ve gayretin bitip tukenmez kaynağını da bulmuş olacaktır. amsnnda sahlanmış bır lanç atın listünde son kertesıne kadar gerılmi; bır \av gıbı dıpdtrı \e çalâk bır tunç suvarı: Şahlanmış Turk mıllctı ve onun BasbuŞu Ebedî Sef Atatürk. Bu hpvkel, ltMavıs 1919 tarıhını olanca sahametıvle ve hutun parlak netıcelerıvle zamanın sınesıne nakşeden bır abıdedır. O buyuk tarıhl buçun duınamn altıııı ustune getırmek istercesıne sıddetlı tuğ\anları tevali eden essız bir buhran ıçınde ıdrak edıvoruz. 1940 Mİının 19 Mavısında ı ı n t garp cephesınde kıvametler kopmaktadır. \ arsın kopsun, bıze ne dıvebılır mıvız" Garp cephesınde buvuk haıırlıklarla İneılız \e Fransız kuvvetlerı ıızerıne saldıran Alman ordularının varattıgı cehennemı harb havatı ınsanlıçın \e medenıvetın talıhıvle ve bemeıı bemen ıstısnasız butun tnılletlerın hajatıvle o\namak ıstıven bır facıadır. Bu dakıkada bınnefıs Alman mılletının hançı çesıt bır helecan ı<,ınde çırpındıjını hılmezsek de hutun ınganlığın kalbı çıttık^e artan ı«\an dolu endıselerle burkuluvor Dunvava tahakkum etmek davasından ıbaret mecnun bır ıdeoloıının onune katılmış bır devlet butun ınsanlığı esır \e perısan etmeje tereddutsuz verılecegınden şuphe olmıvan kocaman Havır 1 . Ce\abındakı umumıut \e sıddet bıle elbet bir gun o vahı ıddıavı guden memleketlerı sarsıp devırecek bır kasırga halıne ınkılâp etmış bulunacaktır. Bu bır netıcedır kı elbet zamanla tecessum eden bır hakıkat halınde vukselecek ve kabır Iradesını hcrkese kabul ettırecektır. Fakat bu netıcenın tahakkuk edeceçı mesut gune ıntızaren işte şımdı earp cephesınde bu\uk orduları kan ve ateş tufanları ıçınde vuzduren bır haıle karşısında bulunuvoru* llk 19 MaMs. ?arp cephesınde \ıne tufanlar yaratmıs boıle bır haılenın lerda^ında Turkne Içın ızmıhılal \e esaretten kurtulus hamlesırııı TEŞKİLÂTLANMA YETERSİZLİĞİ Prof. Dr. Besim ÜSTÜNEL Planı hazırlanmış, bınbır guçlukle ujgulanmava calışılırken, bo\ıcaret Odaları Sana>ı Odalaîe bır plana karsı olumsuz bır turı borsalar \e bunların ustum almak \e hele bunu \aparken tundekı «Odalar Bırlıgı» gıbı vatırımların ozel ve kamu sektomeslek tesekkullerı esas ıtıbarıyru arasındakı dağılımını bahane le Turknede ozel teşebbusun çeederek bırtakım temelsız sonuçşıtlı faalıyetlerını duzenlemek, lar çıkarmaja çalısmak, herhanbır dısıplın ıçıne almak ve sektogı bır gerekçe ı'e mazur gosten . run uzun vâdelı gelışmesını sağlebılecek bır polıtıka olamaz lamak amacıyle ozel kanunlarla (3) özel sektor temsılcılerının kurulmuslardır Fakat, bır tarafbır dığer garıp tutumu da Bakantan bu kurumların ıdaresıne halarla vaptıkları toplantılarda orkım olanların tutumları, dığer tatava çıkmaktadır. Montazam araraftan Turkıjenın ekonomık ve lıklarla vapılmava çalısılan bu sosyal şartlannın suratle değıştoplantılarda ozel sektor temsılmış buhınması bu meslek teşekcılerı devamlı olarak «talep eden» kullerının bugunku Turkıyenn ve «hesap soran» durnmundadırıhtıyaçlarını karsılamaktan çok lar. Irılı ufakh bırtakım menfauzakta kalmalarına sebep olmakatler sağlamak ve kendılerı lehıtadır ne bazı tedbırlerın alınmasını taBugun bu tesekkullerden helep ettıklerı hususlann nıçın halâ men hemen hıçbırı ozel teşebbu' erıne getırılmedığmı hakımane sun faalnetlerını cıddı olarak dubır eda ıle sormak uzere tertıpzenlıjen, onlara bır meslek dı«ıp lenır bu toplantılar Nıtekım Bırlını (otokontrol metotları ıle da lık Baskanı nın Turkne Iktısat hı olsa) u\gulama\a çalısan, ı a Gazetesınde (29 Nı«an 1965 tarıhda Turknede ozel te«ebbusun uh nusha) vavınlanan bır konuszun vadelı gelışmesını sağlıvacak masında a\nen şovle denmektetedbırlerı duşunen, arastıran ve dır «Özel sektor temsılcılerı ıle tatbık mevkııne ko\ma>a gavret ılgılı Bakanlar arasında vapılan eden \ apıcı karakterde kurumlar musterek toplantılarda bu gune değıllerdır Bugunku gorunuşlerı kadar 133 konu göruşulmus, bunıle onlar daha zıyade mensuplarılardan 45 ı kısmen veva tamamen na bırtakım çıkarlar sağhjan, ıtmuspet, 2<J'u menfı şekılde netıcehal reumlerını bazı grupların kılenmıstır 64 konu uzerınde çalışsa donemlı çıkarlarına gore etkımalar henuz devam etmektedır. lemeve çalısan ekonomık ve sos12 Mart 1965 tarıhınde vapılan son v al polıtıka alanında kendı uzertoplantıdakı mevzular bu vekuna lerme vazıfe olmnan ıslere karıdahıl değıldır » <an garıp bırtakım kuruluşlar halıne gelmıslerdır u ıîade'enn açıkladığı bır hakıkat vardır kı, o da bugunu tesekkullerde seçme seçılku ozel sektor hderlerının bame ve yonetımi etkıleme uşan derecelerını Bakanlarla >apısullen ve kanalları ne uyelelan toplantılarda elde ettıklerı so. rın ekonomık guelerını ne de mılnuçların sajısal değerlerı ıle o'çlı ekonomne vararlılık olçulerını doğru olarak aksettırmektedır mek eğıhmınde olmalarıdır Bır Bu çarpık kuruluş ıçınde ozel tedığer hakıkat de bu kımselenn şebbus kesımının en v apıcı, en dıhep «talep eden» durumunda olup namık ve en luzumlu unsurları obunlar mukabılınde kendılerının lan sanavıcıler . ve bunlar arade bır sevler \apmak ıhtı>acını sında tla renr vetwen modern zıhduv mamalarıdır. Hıç supheuz. İlr nıyete sahıp gruplar sesferını gılı Bakanlann da bunlann karduvuramamakta ıslerın gıdısını şısına çıkı"p «pekı, bızım bo vapetkılıvememekte «merkantıl» sıtıklarımıza mukabıl sızler bızım nıfın pesınden suruklenıp gıtmek Hin, memleketın geleceçı ıçın, zorunda kalmaktadırlar neler vapmavı dusunuvorsunuz ve vadedıvorsunuz"» d n e sormaBugun bu kuruluşların vonetımaları da a rıca uzerınde durma% mıne hakım olanların ozel teşebva değer bır noktadır Çunku, busun «lıderlerı» olarak çızmıs olmeslek kurumları olarak bu tedukları stratejı \e takıp ettıklerı şekkullerın kendı mensuplarını polıtıka bastan asagı janlıştır \e belırlı bır dısıplıne davet etmeTurk ozel sektorunu suratle taslerı meselâ hem Turkıvenın fıve\e goturecek karakterdedır hem ozel teşebbusun geleceğını YANLIŞ STRATE3İ tehhke\e sokan «dovız kaçakçılıgını» ve «vergı ziyaını» onlevıci HATALI POLİTİKA.. tedbırler almaları pekâlâ mumkundur Sın Mİİarda ozel sektorun «lıderı» ve sozcusu durumunda bu(î) Bugunku hderler, Turkoelunanların ozel sektorun çıkarlade ozel teşebbus kesımmın uzun rını savunmak uzere gelıştırdıklevâdelı gelışmesını saglıjacak ve rı stratejının ve tesbıt edılmış onun şımdılık plânlı ekonomı duzenınde, yarın ıse Ortak pazar şarthedeflere ulasmak uzere uvgulaları ıçınde varlığını korumasını ko nan polıtıkanın ne kadar sakat ollavlaştıracak hıç bır cıddı ga>ret duğunu gostermek ıçın bırkaç nok sarfetmemektedırler Ozel teşebbus ta\a degınmek %eterlı gorulecekmensuplarınm «ışletmecılık fonksıtır sanırım vonlaruıı» daha ıyı yapabılmelerını saglı>acak kuçuk çapta bazı hareketler dış etkılerle de olsa yenı ve nı başlamak uzeredır •Yatırımcılık fonksıyonu»nun daha ıvı yapılabılmesı ıçın yatınm yapmak ıstevenlere pazar etudlerı yapacak, on proje'er ve\a pıojeler hazır'avacak ve rehberlık gorevmı veııne getırecek bır kuruluş butun ısrarh (T) Son bırkaç vıl zarfında taleplere rağmen nedense bır turmemleketımızde gorulmeve baslılu gerçekleştırılememektedır van «toplumcu akımlar» karsısın S bır ifadesi idl. Mutaakıp 19 Mayıslar memleketimız içın kurtuluşun, ıstıklâlın ve ınkılâpların guzel destanlarıvle tekerrur ve tevalı edegelmisti. Iste bır de 1940 vılı 19 Mavısı ki bize kurtulus ve vukselıs volundakı vazıfelerımızın henuz bıtmemıs olduğunu ıbtar edıvor. Çunku hurrıvet ve ıstıklâlınde tehdıt olunan ınsanlık âlemı ıçınde bız de varız. Hâdıselerı dıkkatle tâkıp etmeye mecburuz. Emnıvet gahalarımızın tehlikeve gırtnesi ihtımallerıne karsı nvanık ve hazır bulunmak Ifizumunn çok ıvi takdır ettık ve o volda ıcap ederse fedakârlıkların âzamısıni yapmaktan çekinmemek azmınde çok katıvız. Vaktıvle resmî teblığlerın Garp cephesınde venı bır sev voktur. Nakaratı ıçınde suruklenen eskı l mumî Harb bızı ızraıblâl uçurumunun kenarına kadar goturduğu bir sırada buyük Turk mılletının buvuk evlâdı Ataturk'un 1919 vılı 19 Mavısında Samsunda Anadolu karasına a>ak basması Turk kurtulus ve Istıklâl hamlelerının mesut başlangıcı olmustu. Turk milleti bu gbzel gunu kendısıne bavram ıttıhaz ettı ve onun bayramını bilhassa kız ve erkek kendı gençlıçıne mal ettı Bovlelıkle o her Türk gencıne Ataturk ruhundan bır hazne katacafı kanaatındedır ve bunda hem haklı. hem isabetlidir. Buçun 1940 vılı 19 Mavısında venı t mumî Harbın resmı teblığleri çarb cephesının venı ve korkunç savaslan ıçinde çalkalandıgını haber verıvor. Turk milleti kendi yakın tarihinin satır basını teskıl eden buyuk bayramı kutlarken onda bermutad hal ve istikbalinın ıstedıgı knvvet ve gavretın bıtmeı tukenmez kavnağını da bulmuş olacaktır. Bogun Fransıı topraklarında kendı havatlarıvle ınsanlıgın en mukadde* haklarını da mııdafaa eden demokrasılerın ulvı fedakarlıklarıııı butun kıvmetlenyle takdır ednor ve Turk mılletının en samımî temennılerının kendılrrı\le heraber olduğunu so\Ienıe\ı en zevklı bır vazıte bılıvoruz. I ozel teşebbus kesımının sorumlu uvelerını u>arıcı bazı tavsıvelerde bulunmak mumkundur (T) Turkivede ozel teşebbus bugun ıtın kendısıııden beklenenlerı geregınce > erıne getırememektedır Ne ışletrnecı olarak ışını bılgı lı ve akıllı bır şekılde jurutebılmekte, ne de yatırııncı olarak en kârlı sahaları seçmesını, en doğru tercıhlerı yapmasını bılmektedır Bu nıtelıklerı yuzunden hakıkı verım lılıgı duşuk olan ıs adamlarımız, bunu telafı etmek uzere devletten bır takım koruyucu tedbırler, va da haksız menfaatler talep etmektedırler Bu zayıf durum onların kı sa vâdelı çıkarlarına aşın derecede bağlı olmalarına ve dolayısıvle eko nomık gelısmevı hızlandırıcı «lıderlık gorevlerıni» gereğınce yerıne getırememelerıne yol açmaktadır (2) Oysa, Turkıvenin hızlı kalkınma projesı içınde ve Turk eko nomısının Avrupa Ortak Pazarı u>e lıgıne hazırlanması zorunlugu karşısında ozel teşebbus kesımının varlığını muhafaza edebılmesı, anrak kendısınden beklenenlerı, belırli bır duzen ıçuıde yerıne getırebılmesıne bağlıdır. Buyuk bır ço gunlugu henuz savaş ve enflasyon donemlerının kotu alışkanlıklarının etkısınden kurtulmamı? bulunan Turk ış adamları arasında, değışen şartlara ıntıbak kabılıvetı gosteren, dınamık ve bılgılı gruplar da mevcuttur 19 MAYIS'IN ZAFERİ Cenap OZANKAN 1919 yılının mavıs başları idı Bınbaşı Husrev Bey adında genç bır subava Mustafa Kcmal Paganm kendisini gormek istediğlni haber \erdıler. Hfisrev Bev, Sıslıdeki e\e Ritfl Sokak kapısıııdan girince «ağdakı çalıştna odasında >azı masasının basnida oturan Paşa. Bınbaşıvı verınden kalkarak nezaketle karşıladı Bu karşılavış sarışın genç Papanın obur Osmanlı paşalarından ne kadar ustun olduğunu ortava kovmuş ve Husrev Bey olağan fistü bır kumandanla tanışmanın zevk ve serefıne ermlşti Mustafa Kemal Paşa karadcnı/ sahıllermdekı Diiilk! makdinların da eınrıııe verıldıgını vakın zamanda 9 uncu ordu kıtaları mufettışlıgıyle vazifesi başına h.ıreket edeceğını \e kararçâhı arasında onu da Roturmek ıstedığım bıldırdı O gıııılerde tstanlıul Itılaf kuvvetlerınin isçali altındavdı Bu ku\vetleıın askeılcrı kılıt nokt.ılarında nnbct tutmakt.ndı lî Mavıs Runıı ıse Mustafa keınal Paşamn Sıraselvilcrden Taksıme do?ru ılerlıveıı otomohılıne neredevse işgal nobetcılerının suııgıı^u de?ecektı O gumın akşamı bu genc p.ışa annt">ınc şovle demıştı Anııe ben varın Anadoluva gıdıvoıunı Buralarııı h,ılı nıalum değıl Sclanık nasıl cldeıı gıttıvse buıalaıı da ovle nlahtlıı Brn kuıtarmava talışacagım clımdon ne seiırsc onu vap^cagım Fakat bu ışte tchlıke coktur He^ppta olmek gıdıp gelmcnıck vardır Bana hakkını helal et İşte buntı sovlıveıı aıılııul.ı \uz bııılercc ı c nıcerı \c veı^uzunde Allalını golsesı dı\e bıad edılen bır Osmanlı Padı^ahı degıl halkın ıcınden \etışnııs, auıuıııı kcııdı \aratmı« \nafartal \rın şınıSeklı kumaııdanı bır emsalsız asker ıdı 16 Ma\ıs ffunu sııt dort bucusa doğru C.alata rıhtımından kalkaıı l1) kiMİık ocdıı karargahı arasıııtia harc! at subcı sefı sıf.ıtnlc \ukarıda adı M çen Bınbaşı Hu>.ıe\ Bc> dr \ 11 dı Oıdu Kararçahı Kurnıa\ BrfşK.anı "Mıralav Kazını kurmav Bıskan Muavını Ka>makam \n( Topcu Bınbaşı Kemal Sıhhne Reısı Mııalav Ibrahım Talı Sıhhı%e Reıs Muaıını Refık Be\ trkıııı Harbne ııuılhakından \uzliai Mumtaz s*cne r rkam H^rbne mıılhakmdan luzbdşı Kmaıl Hakkı Lstegmen Arıf Hıkmct emır suba^ı Ila\atı Baş\a\er Ce\at Al>bas, i ^ e r iıızbaşı Muzaffer î ıızbaşı Mı Se\ket Yuzbaşı Mustata laşe suba\ı "\bdullah şıfıe katiplerı Faık \e Mcmdııh ıle 3 uncu Kolordu Kumandanı Refet be^ ordu kararcahı aıadında bulunmakta ıdıler Kendıleııne Sıııop Mutasarrıfı Mazhar Te\fık Bev de katılmıştı tafa Kemal Paşanın azım ve ıradesınııı butun gucunu goz kamaştıran ve gozden vaş dokturen, in•jan ustu ulkunllıığunu belırten emsalsız bır ornektı Bata çıka bîr volculuktan sonra, denızdekı fırtına da dınmış, ve Samsun kıvıları sabah guneşının avdmlığında seçılmeğe başlamıştı Emektar •Bandırma» vapuru Mavısın 19 uncu sabahı saat 6 da Samsun acıklarmda demirledı Mustafa Kemal Pdşa bir avuç ınsanla şehre saat 8 de avagını bastı Burası haklı ve şereflı bır davanm temel taşının konduğu ilk topraktır Anafartaların yıldırımlı • • • kumaııdanı bu toprakta derın bir solukla essız ;;: hamlesının hızını almış ve kurtulus tedbirlenni daha dlnç başla incelemış ve nabzını tuttuğu mılletınip derdıne dermanı gıttıkçe daha ısabetle kestırmışti Mustafa Kemal Pasa Samsun a çıkar çıkmaz Flarbıve nezaretınden ılk şıfrevı almıştı Bu şıfrede «ba7i hususları goruşmek ve tekrar Samsun a avdet buvurmak uzere tstanbul a teşrıfınız rıca olunur denmektevdı ve ımza Harbıve \azırınındı Eşsız asker bu teklıfı reddetmıştı O, Turk mılletını ıstıklâl \e hıırrıvete çoturecek voldan başka hıçbır volda vurumevecektı Tek emelı kafasındakı kutsal duşunrelerı plânlı, hesaplı ve şaşmaz şekılde uvgulamaktı Onun ıçın durmaksızın \nadolu ıclerme ılerlevecekti Samsun mutasarrıfı hasta oldugu ıçın ordu mufettışını karşılavamamış, Beledıve Meclısınden Haccı Molla admda bır zat «hoş geldınız» demıştı Genc kumandan halkın sevgı gosterılerı arasından geçmış ve Mıntaka Palas Otelıne verleşmışti B B Samsunda kaldıgı gunlerde Beledıve MeıliM ııveleri ıle şehrın asavışı ve mutarekeden sonra Samsun cıvarında gecen olavlar hakkında bılgı alnıış ve bu arada azgınlıklarını arttırmış olan Pontuscu Rumların kovlere vaptıgı baskmları dınleınıştı Paşa, bovlece çcvrevı daha jakından gormıış olav ları derınden incelemış ve vapılacak ışlerı emsalsız goruşunun sıızgecınden çecırdıkten sonra hedefının volunu çızmıştı Bu vol Kavak Ladık Havza ^masva Tokattan gecerek Sivasa ulaşıvordu Maksadı oradan Erzurum'a uzanmak bu vıgıt şehırde duşunce bırlıgını kurarak, ıstıklâl bavrağını acmak ve mıllî mısakı gercekleştırmektı O kutsal davasının ardına duşe dursun. Durrıızade nammda bır şevhuiıslam daha doğrusu şevhulşevtan, Nemrut Mustafa Paşanın dıvanı harbı hukmuyle mıllet voluna can kovanların idamına fetva verecektı <\ma bır mıllet. vuce bır onderın ardında vme vuruvecek, şanlı bır ordu O'nun Bandırma \ apııru ha\akl ııa \ ıklaşırUen bıremsalsız sevk ve ıdaresivle mutlaka zafere ereçokları kanı.ır.ılarına cckıhnıştı (.cıtıı Bogazdaıı tektı çıkmadan >a\aşl<ıdı bırtakıın ıtılaf askcı lerııun nıotoıle gcmne ^akl^sıııa! ııı ıı/oııııe Bonzı seiretMıllî kuıtulusun başı. mavısın 25 incı gunu oğınekte olan Oıdu Haıeknt subeM reı*»ı Kuı»re\ Bo\ lcdeıı sonra vavuklusunu aravan bır sevdalı gıbı hemen kamarasında bulunan Mustafa Kemal Paordu malı hurda bır otomobılle dağ jollarına duşnıuştu Yaverlerıvle bırlıkte .Gııneş ufuktan şımSanın janına ındı \e duruınu bıldırdı Paşa hailı dı doğar vııruvelım arkadaşlar» dive bır aydın durdu. \e mıllı kurtulus planlarının bu\uk \e gııc lıava Hıtturmuştu Bır ara hurda otomobıl. volda esaslarını tasarlamakta oldugu belli'vdı Genıı duhozulmuştu Ârızanın tamırine calışılırken, Mustarunca \a\erı Muzaffer B o ı sebebını anlama>.ı fa Kemal Paşa vol kenarında uzanarak başının içın gonderdı \a\er donup te ıtılaf subavlarının altına ufak bır kava pareası kovmuştu Bunu gosılah \e ceplıane aranıak ıcm geldıklerını so\leren vaverı Muzaffer bev, buvuk kumandanından. jınce Paşanın gozlerıııden şımşcklı bır ışık gectı basmı kendı dızme kovmasını rıca etmıştı O za«Buddla herıtler' dedı hız oephane dosıl kıfa \e iıan Pasa demıştı kı Iman goturu^oruz » Artık Karadeııızııı kudurmuş dalsalarmda sal Cocugum karşılasacağımız engeller bu taşlanan kucuk tckne O ııun dusunceleruıın besıgı oltaıı daha serttır • \ e sonra geııe \nadolu boslukmuş, ışıklı başında kurtulus hamlesınm planları larına doğru sarsıla sarsıla vola kovulmuşlardı gelışme\e başldmıştı Fırtına şıddetle.ıdıkce heıkes •\rtik vuce dağlar mısali engeller, vokluklar, nıyatmış, fakat Mustafa Kemal Paşa bazaıı salonun faklar, naııkorlukler, ısvanlar. sapık duşunceler, bır koşeşınde \e*a kamarasmda dıışuncelcrının dehozguncu davranışlar. dış duşmanla adeta işbirli»ı vaparak vığılacaktı Fakat Mustafa Kemal'ın rinliğine dalnıış bazen de o duşııncelcrın menzılıerışılmez ıradesının. vıkılnıaz azmınm, karşısında ne bıran once ulaşmak ıster gıbı kaptan koşkune engeller dıızluğe donecektır Zafer, O nun her ıhfırlamıştı Gemının smarısı Ismail Hakkı (Durutımalı hesaplavan tedbirlı duşunus ve davranışla»u) >a şo\le demıştı rmın sonunda bır mılletın gozlerı vaşartacak fe Bak, kaptan be>, ben nereve emır >erırsem dakarlıgı ıle Kuvavı Mıllıve ruhunun her ferdın ora>a yanaşacaksuı davranışına vansınıasıvle evet zafer mukadder ola Amaıı Paşa hazretlerı gemıjı parcalamış olutaktı Yıınan ordusu ve dış duşmanlar Anadoludan ruz temızlendıkten sonra da venı ençeller belırecektı Mustafa Kemal Paşa, ce\ap \ermıştı 11 Mavıs 1920 deki fetva ile Mustafa Kemal Paşa tcap ederse onu da vapacağız. Kajalıra çarpnın ıdamına cevaz verenlerın zıhnıyetınde bir grup namak şartnle mumkun oldugu kadar sahılden bu kere Peki, duşman venıldi, zafer kazanıldı, (ideceksınız şımdı Mustafa Kemal'ı nasıl jeneceğız» dijecekBu emırle gemının rotası degışmış, ve aranmalerdı Fakat Mustafa Kemal'ı venemıveceklerdi lanııa kovulmuş olan Ingılız torpıtosuna izlerını Cunku Ataturk Gencliğı, ataturk Ordusu, sivil, kaybetmışlerdı Mustafa Kemal Paşa Bandırma geasker koca gucuvle bır kere dogmağa başlamıştı. mısınin vakalanması halınde tatbık cdılecek planı Dunku zafer nasıl \taturk un olmuşsa, jarınm zada evvelden kararlaştırmıştr Bovle bır durumda ferı de Ataturk'un olacaktı Bu, tablat kanunlan harb gemısinc rampa edıletek ve butun gemı mukadar kesindi.. lettebatı Ordu Karargahı ıle bırlıkte tabanca, bal18 Mans Gençlik BavTamı hepimize kutludur! fe ve satırlarla çarpı^caktı Sadece bu karar, MusUSZS! ••••'••••••«•••£*•*••••»••••••»••••••••••••••••••»•••••••I. da, bu <evreler ozel sektoru sa Qze\ SektÖT k u r t a n l m a k vunma telâşı ıçıne dusmusler; bu amaçla çesıtlı «tesisler» kurmak, propaganda araçları elde etmek ı&temıslerdır. Bu suretle ıçıne duşulen «kendını savunma kompleksı» dolavısıvledır kı, ozel sektore vonetılen butun tenkıdler sağdan veva soldan gelmış olmasına haklı veva hak=ız bulunmasına n ak«ız'n derhal «asırı solculuk» ıle damgalanmak ıstenmış tır Bu tutum, bır taraftan ozel teşebbusun kendını ıslah etme şansını ortadan kaldırırken bır taraftan da memleket avdınlarının gozunde ozel teşebbusun degerını kuçultmustur (5) özel sektorun lıden durumunda olanlar, çogu kere kendı mensuplarınm uzun vâdelı menfaatlerının feda edılmesı pahasına çesıtlı memleket meselelerınde ortava olumlo bır tutnmla çık. mavıp, sosyal değısmevi onlevıci, ekonomık gelısmevı çecıktmcı sakat bır tutunıla cıkmıslardır Daha fenası, bu problemlerın tartısılmasında, ortava alternatif bır çbzum voln ıle çıkamadıklan ıçin devamlı olarak zemın kavbetmısler ve ozel sektoru guç durumlara sokmuslardır. Burların en açık mısallerı, verj,ı reformu toprak reformu seıvet bevannamesı \e plân ılkelerl karsısındakı tutumlarıdır Memle. kette vergı reformlarının luzum \e zaruretı tartışılırken ortava cefendım, bır vergi tasarısının reform karakterıni tasıması ıçın onun verçılen azaltıcı olması sarttır; vereı gehrlerını artıran bır tasarı ile vergı reformu vanılamaz> gıbı son derece gulunç bu tezle çıkmak herhalde akıllı savılabılecek bır tutum değıldır Yme avnı şekılde ozel sektore onem veren ona kar=ı oldukça vumojak davranan bır Kallunma Y ukarıda değınilen bırkaç noktava daha pek çokları eklenerek uzatılabılır ve zengınleştıri lebılır Fakat, bızım amacımız ozel teşebbus kesımının butun kusurlarını savıp dokmek değıl, sadece ni çin ve nasıl bır sakat tutum içine duşulmuş bulunduğunu bırkaç ornek vererek belirtmekten ibarettır Bu orneklerın hepsmde muşterek olan taraf ve dolayısıyle çıkarılabılecek genel sonuç, bugun Tur kıyede ozel teşebbus kesımının soz cusu durumunda bulunanların bel kı de baskısı altuıda bulundukları menfaat gruplarınm fazla etkısı al tında kalarak tâkıp ettıklerı polıtıkanın çok kı^a vadelı o dugu v bunun uzun vâdede hem ozel teşebbusun, hem de mıllı ekonomının çıkarlarına avkırı bulunduğudur Şu halde, Tuı kıyede ozel sektor kurtarılmak ıstenıvorsa, her şevden eviel bu câmıa mensuplarınm halk oyundakı ıübarlarmın vukseltılmesı, onların memleket ıçın yararlı varlıklar olduğunun gosterılmesı geıekır lş adamhgının toplumdakı ıtıbarı vukseldıkçe, bunun dd «şerefli bir vaşama jolu» oldugu fıkrı >a>ıldıkça venı nesıllerın en zekı, en gırışken ve en becerıklı ınsanları bu sahaya gırmek ıçın te reddut gostermıveeekler, daha bu vuk bır heves ıle ışe atılacaklar ve boylece Turkı>enm uzun vâdelı «teşebbus arzı» problemı çok daha kolay çozumlenecektır isteniyorsa Bu grupların desteklenmesı ve j modern duşunen, yapıcı 13 adamla J rının suratle çogalmasmı saglayı " cı tedbırlerın alınması halınde Turkıvede OZEL SEKTORU KURTAR MAK MUMKUN OLABÎLECEKTIR Bu amacı gerçekleşUrebümek 1çın alınması gereken tecrbırleriır+>a zıian şunlar olabılır* • * , j , (T) Ozel teşebbus kesiminin bugunku teşkılatlanma şeklı, memleketımızın bugunku şartlarına gore venı baştan ele alınıp koklu bır degışıklığe tabı tutulmalıdır. (2) Ozel sektorun lıderlerı ve sozculerı bugunku stratejılerını ve tutumlarını temelınden değıştırmelı ozel sektoru duzeltıcı ve halk gozunde ıtıbannı yukseltıcı venı bır tutum ıçıne gırmelıdırler Bu amaçla bu kımseler lıderlığını veva sozculugunu vaptıkları zumrelere donup memleket gerçeklerını ve kdlkmmanın ıcaplarını en açık ve en sert bır dılle anlatabılmelıdırler (3) Ozel teşebbus kesiminin vatı rım gucunu artırmak ve verımlı alanlara vatınm japmasını saglanıak amacivle ivi duşunulmuş ve kuvvetlı bır «ozel sektor proje ve etııd kıırumu.ııun suratle kurulnıa sı voluııa gıdılmelı ve bunun bir ta kım menfaat gruplarımn etkısı altında kalması kesınlıkle onlenmelı dır (4) Yetışmış yonetıcı bulmakta prob'emı olmavan buvuk fırmalar dışmdakı ış adamlarınm ozelhkle orta buyuklukte olup da gelışme potansıyelıne sahıp bulunan fırma ların, bılgılı ve tecrubelı«vonetıcı» ıhtıvacını karsılamak uzere eğıtım pohtıkası duzenlenmelıdır Bu arada bazı ış adamlarına modern ış bılgısım bazı ozel tedbırlerle ış başında egıtım gıbı ve javgın bır şekılde vermeyı hedef alan çalışmalar duzenlenmelıdır (5) Çok savıda kuçuk ve verımsız fırmaların sunı olarak vaşatılma sı verıne, bırleşmeleri teşvık eden ve ancak verımli çalışanm mukafatlandırılacağı bir ortam jaratılnıalıdır (6) Genç neslın ozel sektore gırmesını kolaylaştıran, yenı fırmala rın bır takım sunı tedbırlerle handıkape olmasına ımkân vermıyen bır polıtıka gudulmehdır. (7) Bırıbırlerıne karşı ve veva mıllı ekonominın icaplarma karşı onceden tesbıt edılmıs bir •minımum durustluk standardı»na rıayet etmıvenlerı, kesin olarak ve surat le saf dışı edecek etken bır mekaııızma kurulmahdır Bu tedbırler avnı temel amacı ger çekleştırmek vaııi Turkivede ozel sektoru kurtarmak uzere daha ba; ka tedbırler de eklenebılir ILKNUR A PREMO (KHbanç) ve DOLGLAS OVVKN FKEjktO oğuHansnn dog ınıunu akraba ve dostlarına dıı\ururlar 17 Ma\ı^ 19b5 Muskegon Al chıgan I S A T Cumhurljet Sfi28 VEFAT Av\alık eşrafından merhum Hasan Uvgun eşı merhum Basri Akın Kutsıve Seyvan, Sakibe Adacan Te\fık ve Sadık Akın kardeşı Ozkul Nejat Nasır Mehmet Akın, Sa>nur Gurçay Işın A>jıldız'ın halaları Vedıa Bayer, Suohı Ismet Tarık Seyvan Armagan ve Mehh Adacan m teyzelen \e Ayten Kava nın en yakını Eskl Hava Kuvvetleri Kumandanı ve eskı Ulaştırma Bakanı çok kıymetlı bırıcık esım ORGENFRAL FEVZI UÇANER'in NEDİME UYGUN duçar oldugu rabatsızlıktan kurtulamıyarak 17 Mayıs 1965 t a n hınde vefat etmıştır Cenazesl 19 Mavıs 1965 çarşamba gunu oğle namazından sonra Şısli Camiınden kaldırılarak Zmcırlıkujru'da ebedı i^tırahatg&hına tevdı edıleceKtır AILESI Yıldız 923 5627 vefatınm ıkınci senei devrıvesı munasebetıyle ruhuna ithal edılmek uzere IZMlR'de HISARALT] Camıı Şerılınde 20 Mayıs 1965 perşembe gunu ıkındı namazını m ıteakıp Mevlıdi Şerıf okutulacaktır Muteveffayı sevenler ve dın karaeşlerının teşrıfleri rica olunur Eşi Melek UÇAVER Cumhunvet 5614 ENCYCLOPAEDIA BRITANNICA AIYIERİKAN NEŞRİYATI BÜROSU ISTİKLÂL CAO. No. 387 İSTANBUL Tel.: 49 35 58 Mithat pasa Cad. No. 61 ANKARA Tel.: 12 7 3 1 8 Ilâncılık 6751/5622 İNGİLİZCEALMANCAFRANSIZCA Her ders 1216 sayfa ve 1 liradır. Metod 104 derste biter Dersleri bitırenler LONDRA PARİS ve BERLİN'e gbnJerilk. • lr«sörümüzü veya 2 liraiık pul göndırvek ilk iki dersimizi isteyiniz. MEKÎUPLA ve PLÂKLA M T » M N C I OİLLER ENSTİTOSO CUMHURİYET CAD 139 HAKIIYE İSTİNIUL SON Reklâmcdık 2002 5619 'yrifp?if$tf's&fyssX$fysfÇÇtf'^^^^^ m SAYIN HEKİM VE DIŞ TABİBLERİNE Yeni formul ı Colchicıne 0 . 0 0 0 5 er draıe Bı Vıtaminı 0 015 Salıcylamide 0 35 ihtiva eden SONUÇ VE TAVSIVELER: Turk ekonomısuıın bugun ıçm onemh sayılan ve ılerde de bu onemını devam ettırmesı ıstenen bır kesımının bazı problemlerı uzerınde japmaya çalıştığımız 5u kısa tartışmalardan bazı genel sonuçlar çı kanoak vt gerek h&ilt oyunu, g*r«k REUMA B. DEPO VE ECZANELERE TEVZI EDILMIŞTIR '•&.•:•:• D İ L E R L A B O R A T U A R 67/^5623