Katalog

SAHtFE İK* CUMHURIYET 16 Mayış 1963 TURKIYEDE SOSYALIZN Prof. Bahri SAVCI :::: :;:: :::: • ••• •••• •••• •••• • ••• •••• >••• • ••• •••• • ••• •••• •••• •>>• ••«• • ••• • ••• • ••• «••• •••• «••• ••«* •••• flSIL MESELE TARffiMA S Sorulara devam ediyoruz? Suphı Gursoytrak'ın Mılli Birlık Orupu adına Senatoda sorduğu suallerı buçun de vavınlamaga devam edıvoruz. SORl.4 îthal edılen ham petrol ıçın 1962 vılında 38 mılvon 1963 yılında 48 mıljon 1964 vılında H e 51 mılvon dolar olmak u?ere uç vılda 137 mılson dolar odenmış'ır Bu od»melere karsıhk \uida 9 703 331 ton han petrol sokulmustur Bu ham petrollerı ıslıyen rafınerılerın kurulması ıçın vurdurruza fıılen gıren dovız tutarı 13 750 r 30 = 43 mılvon (>aklasık olarak) dolardır 1962 1963, 1964 vıllarında japılan ham petrol ıthalât tutarı 137 mılvon dolâr olduğuna gore (rafınajdan sağladıkları kâr harıç) suzde 35lık bır ındınm u\gu]anma<ı ola ıdı 47 950 000 dolârlık bır tasarruf sağlanabılırdı Su halde \abancı «ırketler fıılen jurda «oktukları 43 mıUon dolara karsıhk uç vıl ıçınde jalnız getırdıUerının hepsını goturmemışler, bundan başka 47 mılvon dolârlık (rafınaj ıçın transfer edılenler harıç) fazla dovızımızı de alıp goturmek ımkanına sahıp olmuşlardır Demek olui or kı rafınerılerı kendımız kurmuş olsavdık, ham petrolu dun\a serbest rekabet fnatından alabılme ımkanına sahıp olacaşımız ıçın bırkaç jıl ıçınde rafınerıler bıze bedavaja malolmu< bulunacaktı Bu gerçek bundan sonra yenı rafınerılerı doğrudan doğruja devletın veva devlet pavının çoğunlukta olduğu teşekkullerın kurma^ı zaruretını ortava kovmaktadır Yakmda mevcut rafınerıler ıhtıvacımızı karsıhvamaz hale geleceğıne gore, venı rafınerılerın kurulmasında hukumetın goruşu nedır"" SORl': 5. Petrol Kanununun 78 ıncı madde'nnın 3 uncu fıkrasına g8re, De\let petrol şırketleıınden alacagı devlet hıs«esını para olarak de|ıl petrol olarak alma vetkısıne de sahıptır Devlet hıssesı ham petrol olarak alındıeı takdırde \abancı şırketlerın urettığl ham petrolun sekızde bırınden elde edılen petrol urunlerımn değerl Turkıvede kalacağma gore Devletın bu vola gıtmesı mılvonlarca lıralık dovız tasarrufu «ağlnacaktır Bu cıhet bazı vazılarda belırtıldıgı ve hatta son defa \erılen hesap uzmanlan raporunda da onemle tavsıve edıldıgı halde, Devlet hıs^esının Petrol Daıresı tarafından petrol olarak değıl de hâla para ile tahsıl edısı De\ letı mılyonlarca lira do\ız ka\bına uçratmaktadır Bakanlık Petrol Daıre'nnın mıllî merfaatlerımıze taban tabana 7it olan bu uvgulamasına ne zaman son verılecektırî SORU:6 Petrol Kanununun 53 uncu maddesınm 2 ncı fıkrası, mıllî petrol tesekkulu olan Turkne Petrollerıne dahı bır bolgede 8 den fazla arama ruhsatnamesı verılmesıne engel olmaktadır Bu konuda Kamu tktı^adı Tesekkullen Karma Komısvonunda voneltılen bır ^oruva Turkıve Petrollerı \ O nın Surt bölçesınde bile 8 rnhsatnamevı kullanmadığı ancak 7 ruhsatname sahibi oldngn soylenmış bulunmaktadır a) Hukumet mılli \ararlara son derece avkırı, egemenlık hakkı ile a.Iâ bağda^maz ve bağımsız bır devletın kanununda ver almıvacak mahıvette olan bu hukmun degıstırılmesı içın daha ne kadar beklıvecektır' b) Bakan vukarıda belırttığımız sozlerle Turk Devletınin kendı aravıp bulduğu Sıırt Bolgesınde bıle 8 ruhsatnameden fazla arama hakkına sahıp olmasını engellıven (buna karşılık yabancı sırketlenn halen 3î ruhsatnameve sahıp olma«ını ve bundan sonra da Kterler^e daha fa?la ruhsatname elde edebılmelerını mumkun kılan) son derece garıp ve zararlı bır çozum yolunu tasvıp etmıs olmuvor m u ' c) Turkıye Petrollerı A O uzun zamandır 8 arama ruhsatnamesıne sahıp olduğu bıhnmektedır 9 uncu ruhsatnameyı almasına malum hukum engeldır Bu durumda Turkıve Petrolleri A O petro! bulma sansı az olan bır verdekı ruhsatnamesını ıptal etmek ıçın \etkıh makama basvurmus venı bır ruhsatname almak lmkânını sağlamak ıçın bu yola gırmıstır Şımdı bu durumda Turkıve Petrollennın ehndekı 8 ruhsat hakkını kullanmadığını «ovlemek gerçeklerı bır mıllî muessese alejhıne tahrıf etmek değıl mıdır'» • tste petrol facıasının tablosu' Sımdı gavet açık ve seçık bn 6 sorunnn karsılıklarını \ermeden mıllıvetçılık edebıvatı vapmak bo snnadır. Mıllıvetçılık mıllî menfaatleri gozetmekle jürutulur. Bu EEONOMİKTİR aktarılmasını maalesef daha veru olarak duşunce ve fıkır halıne getır dık Henuz ıcraat Cılız Suphesız bu alanda, az da olsa, çahşmalar yapılmaktadır Ornegın Mılh Guvenlık Kurulu ordunun kalkınmava katılması hakkında bır karar almış olup, MSB lığı oıgutundekı butun bırlık ve kurumlara bu karan yavunlamıstır Sımdı her bırlık \e kurum cıvarındakı yakın koylerden bınnı • Kardes Ko\> olarak seçmış ve ko\e çesıtlı alanlarda vardıma baş lamıstır Asıl onemlı olan ve yapılmayan husus şudur Her celpte ordunun Kara, Denız \e Ha\a Kuvvetlerıne 10UO0 lerce genç msan katılmaktadır Bunlar temel askerhk eğıtımlen so nunda çesıtlı kurslara avrılmaktadırlar Eğer bu kışılerın askerlıklerı sonujla da ılgılenılse ve ufacık bır plân yapılsa, bırçok me selenın kendilığinden halledıldığı gorulecektır Soyle kı A ko\unden bır celp devresınde 5 kışı askere alınacaktır A koyu nun 1 sağhk memuruna, 1 ınsaat ustasına ve bır de teknık tarımcı\a ıhtıvaç var Bakanlıklar arası teşkil olunaCdk bır kurul, bu ıhtıvaçları 40 bın koy ıçın ayrı a\rı tesbıt edecektir Ihtıvaçların Kurula duyurulması ışı kaymakamhk denetımınde koy muhtarlıklarınca yapılacaktır A koyunden askere gıdecek olan 5 kışı, kurul tarafından, ıhtıvaç olarak bıldırılen 3 teknık elemanı avıracaktır Bu 3 kışıye askerlık lerı sonunda uzun vâdelı faızsız kredı ve malzeme verılecektır Sojle bır duşunelım bır anda A koyu ınsaat ustası, sağhk memuru ve teknık tanmcıya kavuş tu Devletın bu ıştekı yuku hıç vok kazancı ıse çoktur. Bu orne gı 40000 Ue çarptıgımızda bır anda karsımıza 120 000 teknık eleman be lırıvor Kendı kovunun evlerını modern bır şekılde yapan ustalar, hastasma ığne vuran sağhk memurlan ve dolavısıyle Yenı Turkıvejı vapan ınsanlar goruruz Demek kı, bırıncı derecede halıhazır mevcut ımkânları en ıyı kullanmak gerekır. Bu ımkânların degerlendırılmesınden sonradır kı, dığer ışler kendilığinden ortaya çıkacak ve çozum yolları daha kolav formule edılecektır Metin TELLİ Subay Ç AGlMIZDA SOSTALİZM ZORLTNL: Içınde bulundugumuz çagda, bılhassa son on beş, yırmi jılda, sosyalıst düşunce, dunvada kuvvetlenmiştir. Hemen her yerde, zaten, bır sosyalıst parti hattâ, bir kaç tane parti var olmustur. Sosyalist partıler, va ıktidarı etkilemıştır, ya da bizsat ıktidara gelmıştır. Çunku. gun geçtikçe, liberal ve mnhafazacı teorınin; dunvada, ve bılhassa az gelışmıs ulkelerde, kendilığinden bir kalkınma olacağı, bunu da, sadece kâr amacı ile bareket eden kisisel tesebbnsun vapacagı hakkındaki görusün \anlış olduğu, olavlara uymadıgı gorulmeye baslanmıstır. Gerçekten, mnhafazacı ve liberal teoriye gfire, kısısel tesebbus, esasında, varlıkların dnyacakları ıhti\açlara gore uretıme kalkacaktır. Bunlar, kendı aralarında da rekabet ederek bn uretimi artıracaktır. Bu suretle gelir artacaktır. Üretime vapılan katkılara gore de bir gelır dağılısı düzenleneceMır. Bu gelır daçılısı, sermave bırıkımıne de vol acacaktır. 7amanla isçı azalması ile, işçı basına dusen gelır de yukselecektır. Bu da gelır dağılısında bır duzeltme teşkil edecektir. Velhasıl varlıklıların vapacağı talebe gore özei tesebbüsun gırisecegi uretim havatını, serbest rekabet \e pıvasa ekonomısi, kendilığinden dıizenlevecek, gelıstirecek, gelir dagılısını da dengelevecek, ve boylece de dovurucu bır kalkınma olmns o'arak. ledığimiz fiıere muhafazacı \e liberal teorınin kendi bunyesinde saklı çelışmeler v e yetersızlıkler bn elvermezlik sonucunu dognmr. tste bn yüzden, sosyalizm ver kazanmıstır ve kazanmaktadır ve onun mnhtevası da, pek genel çızgileri ile sudur: O tretitn araçlarının ve büvuk topraklann, kapitalizmde oldnğn uzere, kısı elınde \e kontrolunde degil devlet elinde ve toplum kontrolunde olması; f) Ekonomının vine bn kapitalizmde oldnğn uzere, elınde geliri olanların yapacağı talebe gore, servet ve kazanç fırsatından baska bır şev dusunmıyen mütesebbısin bn husustaki dılegıne gore isleyen piyasa mekanızması ile değıltoplumun ihtıyaçlanna gore, toplnmnn vapacagı talebe gore düzenlenmesi Iste sosvalızmın temelındekı esas esas Itibarivle bndnr. Bnndan »onradır kı, artık, derece, bıçım, gudulen vol avrılıkları dolavısıvle karsımıza sosvalızmler çıkmaya baslar. Her ulke de bunlardan beğendığı derecevı, bıçımı, yoln, kendı felsefî konseptine, sosval yapı imkânlarına, sosyal zihniyet gereklerıne göre bnlnr, benimser. Bunlar içinde en müfriti; tnm firetim araçlarımn kollektiflestirilmesi, ve ekonomının idaresinin, tek partiye davanan bir merkeziyete bırakılması yolu ile yürütülmesidir. % ı ı . ıe 19 uncu asırdan berı Ovsa kı, 19 uncu vuzvıldanberl bn teorınin, gerçeklerle ılgısızhği belırmeve baslamıştır: Sermave bırıkmesıne, produktıv ıtenın artmasına ra*mrn, kalkınma, ıstenen duze\e \aramamıs, sefaletler ortadan kalkmamıs, sefaletin tam kavbolma ıhtımalı esaslı bır ılerleme gostermemiştır. Sendıkalı kıtlelerın sı\aset sahnesıne buvuk bır ov gucu ile çıkması ve ıvı organıze olarak bır pazarlık gucu go>.termelerıne ragmen, gelir dagılıgındakı haksızlıklar da devam etmıstır. Hele az gelısmıs ulkelerde kalkınma, oteki ulkelerdekıne benzer bır dıızeve hıç cıkanıamıstır. Bır verlı ıatırım le tesebhns buralarda hıç de ortava çıkamamıstır. Buralarda, muhafazacı u liberal teorne gore kâr amacı ile ortava çıkan kısıler, gerçek urctım tesehbuslerıne gırmemışlerdır. Bunlar daha (,ok ıthalât, ıhracat alanına ve faızcilıge kaçmısUrdır Zıraatcının malının buvuk bır kısmını spekulâ>.\orılarla elde etmısler, ve ona verereklerı fıatlan bı/zat teshıt etmıslerdir. Bn az gelısmıs ulkelerdekı mutesebbıs zumre. gucunu, kendı ulkesının gerçek ıhtıvaçlarından çok, gelısmış ulkelerdekı mutesehbıslerın kendılerını ıttiklerı alanlarda o gelısmıs ulke hesabına gostermıslerdır. Bu sebeple de, kendi ülkelerınde, gerçek kalkınmava vonelen sanavie gıtmemıslerdlr. Daha çok. bankarılık, naklıvecilik gıbi alanlara gitmıslerdır. Luks ınsaat ile, toprak \e arsa •cekulâsvonlan ile ngrasmısiardır. zetle muhafazacı ve liberal teorınin sovledıklerı, dunvanın bazı verlerınde bazı gerçeklesmeler eostermesme ragmen, bır noktadan •onra, hetn uretımde, hem de gelır dağılısında rasyonele ve âdıle ulasamamıstır. Çokluğu teskıl eden az gelışmış ulkelerde ıse, muhafazacı v e liberal metodlar tam bır basarısızlığa nğramıstır. Ekonomivı; ithalât ve ıhracat, faızcılık. toprak ve zıraî mahsuller spekulâsvonu ile uğrasanların kısısel kârlarını laglamava mahkum eden bır duruma sokmustur. tste, muhafazacı liberal teorınin varattığı bu \etersi7 kalkınma ve tum kalkınmasızlık çıkma7111dan kurtulmanın voln olarak da. sosvalızm mesafe kazanma\ a haslamıstır: \rtık anlasılmıstır kı, hızlı bır kalkınma, ancak toplum ıhtıvaçlarına gore uretımı duzenleven bır plânlı ekonomı ile ancak devlet tarafından teskılâtlandırılabılecek bır topluluk hareketi ile: gelır dağılısının da adalete gore dengelendırılmesıvle mumkun olabılır kı bunu da sosvalızm vapahılır ancak Bir Türk «osvalızmının mnhtevasını, yıne esas anlamına ve temelıne sadık kalarak, sosval ve ekonomık mnavyenıyetlerımıze gore raevcnt hnknkî ortam içinde aramak gerekir. Buna gore de, bn muhteva, yine pek genel çizgılerıvle, şnndan ibaret olnr: O Mallann üretimi, dağılımı hnsnsnndaki esas araçların ve esas servet kaynaklarının kamn kontrolünde olması; O Gelir kaynaklarının. 5nem derecelerine göre sıralanmış mılli ıhtiyaçlann gerçeklestırılmesine tahsiı edilmesı \e bn snretle, ekonomınin, üretimın, toplum ıhtıvaçlanna gore duzenlenmış bulunması; © Bn suretle elde edılen urunler \e gelırler ile de, gerı kalmıs bolgelere ve kategorılere bır oncelık vererek, toplnmsal güvenlik ve sosyal adalet temelınde hızmetler arzedılmesı; O R » araç ve ka\nakların kamn kontrolune çeçme meselesının barısçı vollarla çozulmesı; ekonomi duzenlemesının demokratık vollarla yapılması ve vurutulmesı, O Bn kontrol duzenleme vurutmede, nvgarhk dunvasını ve nvgar ınsanı mevdana getiren, olgnnlastırmış bulunan hürriyetçi sivasal geleneğin bir temel prensip ve isler muessese halinde kornnnp surdıirulmesı. Sosyalizmin mahiveti 7 „. ' Türkiyedeki ortam Turkıvedekı ortam bır bakıma, bovle bır sosvalızme ' elvenslıdır. Çunku Turkıvede, zaten, kapıtalızmın kuvvetı voktur. Turkıvede, bundan boyle de, ıçte ısçılerı zıraatçıları dar gelırlılen; dısta da somurgeleri somurerek bır sermave binkımi vapacak knvvetli bır kapıtalızm kurulamaz. Vâkıa, Türkıve, Turk ekonomısı, bır dış kapıtalızm ile; onun ıçtekı toprak, ıthalât ıhracat faız agaları ve spekulâtorlerınden ibaret muttefıklerının baskısı altındadır. Fakat, artan ve gıttıkçe uvanan buvuk kıtle, elındekı snasal gucle, pek uzak olmıvan bır gelecekte, bu dıs kapıtalızm ve verlı muttefıklerını, demokratık vol ile etkısız hale getırecektır Onların verıne, demokratık volla toplumsal gucu ıkame etmesını \e vonetmesmı bılecektır. akat bır baska bakımdan Turkıvedeki ortamda sosvalizm alevhıne bazı zorluklar da vardır: Bır kere, Turkivede, çenellıkle, bır dıs komunizmın empervalızmı ıçınde vutnlma korkusu vardır. \vnca, kıtlelerde. sivasal ve sosval gucu, sivasal ve sos\al gerceğı kendınde çorme ve bulma duvgusu, fıkrı, ınancı, muhafazacı merkezlerın baskısı ile hızla gelısemıvor. Nıhavet, toplum gucunu hurrıyetçı bır geleneğe gore, fakat toplumsal amaçlar ıçınde teskılâtlandırmava kabılıvetli olan bovle bır zıhnnetı benımsemıs bulunan bır avdınlar teknokrasısı ve onun teskılât noksanı da ıtıraf edılmelıdır Fakat avdınlanmız, bır obıektıf ınceleme kabılnetı elde ederek meselelerı gozden geçırmeve ve buldukları sonuçlan buvuk kıtleve açıklamava basladıkları zaman, sosvalıst çozum voluna olan manç artacaktır Bo\le bır amelıvevı buvuk kıtle elındekı sıjasal guç ile desteklnecektır. Avdınların bn konulara eğılmelen gerekır. O F a>ın Prof T Zafer Tunaja, hazırlanmış olan Zıraat Muhendıs sıvası, dını goruş ve bılgımız lerı Odasmın Toprak Reformu Kanun Tasarısı uzerındekı on go konusunda ılgınç, gerçek \e ruşlerıne aıt raporunda gereklı oldugu oranda uzucu, utandırıcı tedbırler behrtılmektedır \e hakkında ne kadar >azılsa, du. rulsa jetersız olan bır tablo serKooperatıfler konusunda Turki ye'de otedenberı yapüan tatbıkat dıler Iste pohtıka goruşumuz, dın an başarıya ulaşmış sayılamaz Bu nun ıçın Toprak Reformu ile ye laMşımız . cPohtıka Dın» den nıden duzenlenecek toprak yapısı j ana ışte bız bu\uz . run, ıstenılen teknık bılgılere go Sa>ın Profesorun açıkça ve bılre ışletılmesı, reform sahalannda ha5a ızah buyurduklan nokta o kı çıftçılerın kollektıf çalışmalarıkı Bızım ana meselelenmızın sena şıddetle ıhtıyaç vardır Örneğın, Almanya'dakı Raıffeısen Kobebı ekonomıktır. Koku ekonooperatıflen gıbı, Ispanya'dakı remıktır BocalaMş, gelışmemış, az form sahalarmdaki uretim ve sa gehşmış memleket oluşumuzdantış kooperatıflen gıbı dır Ana dâvalarımızın çoğunun ço7umu ıktı^aden doğrulma>a bağ Sayın Dr Kuyucuklu'nun belırt tığı gıbı sadece uretım kooperatıf lıdır lerı ile bu çalışmaları nıtelemek Dıni kısve^e burunerek sı\ası de doğru değıldır Reform sahalaemeller guden organlar evet koknndaki çıftçıler mahsullenni, kolu u\anısa darbe ındırmıs olu\oroperatıfı elı ile temın edeceğı, lar «Dın» ve «sıyaset» ı karıştıriD gubre, ıvi vasıflı tohum ve fıdan kendıne, ruhuna has bır helva çeşıtlı makmeler ile kendı ış guçyaparak beslenmevı dusunen sevlerını de katarak istıhsal edecek dahlann bu kara sevdada boğuler, yıne kooperatıflerı kanalı ile lacakları gunler vardır Uyanış ıs. de değerlendıreceklerdır Işte bu yapıda olmasını arzu ettıgımız ko tenmıyor Belırlı ısteğı «Cumhuoperatıflerın ortaklarının mulkl rıyeti yıkmak, hılâfet ve saltanave hukukî bağımsızhklann da ta tı getırmek» olan ınsanlara me>nınması zaruretıne ınamvoruz danı boş bırakmamak her aklı bılgısı vetenımızın tek ve en buToprak Reformu Kanun Tasarı yuk gorevıdır Bunu bovle bılsında gorulen bu aksakhklann ta mege \e kabul etmeğe mecbusarının komısvon muzakerelerı ru? Kısısel çıkarlara pa\dos' sırasında ele alınması gerektığıne Karsımızda dımdık, dev gıbı de ışaret etmek ısterız sorurılar var Dısta ve ıçte ımtıî. Turgut DÜND4R han geçırnoruz Kırkbın kojun Tarım Bakanhğı Mufettısı yarı\a vakını okulsuz Kentlerımız ortaçağ ya'antısından bıraz ılen Hemen tum Anadolu karanhkta daha Du^e kalka gıdı>oruz Kurtulus \olunu nasıl tutarız' Bol olan sovlev, nutuk tş çıkmnor Gerçek ış ve ı<;çılık zıhnıjetının \erlesmesı, kokle>:me';ı ıçın çok ter dokuleceğe benzıvor Isı, ısçılığı ve çalısmavı \anlıs anajın 1 Selçuk'un 9 ma\ıs 1965 lamaktaMZ On vıl once ko\de taııhlı fık'a^mda MS Bakjno™retmenım Kıtaphk tesıs ettık lığı oıgutunu ele alarak «OrKoNİumemnun Şunu \aptik, budu. uretıme katılmalıdıı Isracl nu başardık halk çok memnun ordusu bugun ates çemberi ortaAnlıvor Fıkrı, bılımsel çalışmasında olmasına ragmen bu gorevı lara laf vok Ama bır gun Mİrîa vapmaktadır, Turkıyede ordu, ağaç en a7 otuz kırk bın lırahk mahlandırma, teraslama ve >ol japısulu bır anda \ok eden bır deremından başlavarak kalkınmava nın onune bent \apmakta onderderhal katılabilır.. • denmektedır lık edıp çamura dalarak elde kuBu husus, şuphes», tartışma gorek çalısınca ne oldujsa oldu tartncs bur gerçektır, Buyuk Onder «öfcretmeıt calıstr mırmıs* DelıAtaturk, ordumın Malkmmava kamı bu adam" . Ben avda 150 pan tnmasını plânlamış fakat ne vazık Konot mavıs alacan da bı de cakı omru vefa etmemıstır Bızler, halın (çakı'ın) çamırın ıçınde çaAtaturk çocukları |0 nun plânlamış oldugu ordunun kalkınma.\a Iısacan, akıl mı°.» Bo\nuna kıra\at a\agına pantolon geçırenın bedenen çall^mar anlamını tasımadığı, berke":ın her zaman her alanda çalıçmağa ıhtı>acı olduğu toplumca kavranılacak bır konudur Ko\umu? halkımız gormelı ve ınanmahdır Bu mılletın guvenlığı basım<"7İıfiı varlıSı çahimasına baslıdır Çahsmaktan korkmıvacası? Kalkınmak ıçın ko\lunun once \r mutlaka ehnden tutmahdır Bız polıtıkaM pohtıkacıvı dınımi7i BuMik Kurtarıcı Ataiurk u ışte o zaman anlı\ abılece»i7 Veli KÜÇÜKBIÇ^K ORDU VE ÜRETIM S f « » M prtroi itatnkosn TürkhreTİ petrol sflmürjrsl dcrekesine düşürmektedır Tezeldcn de|lstirtlmesine Calısmak tum millıyptçilerln gorevl olmalıdır YILIN İKİNCİ ÇEKİLİŞİNDE öğretmen Sosyalizmin anlamı akat bu sos\alızm nedır meselesı ortada durmaktadır. Sosvalızmı \e\a sosvalızmlerden bırını her ulke, kendı felsefî konseptine, sosyal yapısına ve ondan sızan sosval zıhnıvet şereklerine gore tâyın etmektedır. Fakat bu sosvalızmlerın. butun iılkeler ve zihnıyetler ı^ııı bırlesık bır muhtevası da olmak gerekır. Bu muhtevadakı esaslan temel almıvan davranışlar ıçınde kalınırsa sos>atızmden soz edilemez; belkı, bazı sosval adalet ve toplnmsal güvenlık ıcaplarından bahsedılebılır kı, bunlar da, •yine kapıtalızm çerçevesı ıçınde kalındığına gore bir hızlı ve tum kalkınma va muhtaç ulkelerin bn ısı vapmalarına elvermez. Yukarıda sov F Toprak reformu ve kooperatif a> ı s 1 9 6 5 tarıhh gazetemızde SaMn Dr Nazıf Ku\ucuklunun «Toprak Reformu ve Tarım Kooperatıflerı» konulu jazısını okudum Toprak Reformu uzerınde bugunedek çesıtlı vazılar ve açık oturum lar tertıp edıldl Bu arada sahsen hazırladığım bır etudu gerek Ntanbul'da ve gerekse Bursa da konferans sekhnde halka dujurdum Bu arada bılha«sa Toprak Reformunun getırdığı kooperatıf ler konusunda esaslı surette temas etmıstım Savın Dr Kujucuklunun bu konudakı endışelerı ile hemfıkırım Tasan kooperatıflerın hızmetlerını sıralarken uretkenlığı artırmak, arazı ıslah v e toprak muhafazası gıbı tedbırlerl gorevlen ıçıne almamıstır Sadece \azıda da behrtıldığı uzere uretim ve tuketım araçlannı temın edıcı \e urunlerın deçerlendırılmesı ile ılgılı tedbırler getırılmi'îtır Şurasını hemen kaydetmek yerınde olur kı, Toprak Reformu kanun tasarısı gerek arazi genışli ğınl tesbıt edıcı faalıyetleri ve ge rekse Toprak Mühafaza ve arazı ıslâhı lşlemlerini devlete yuklemış ve Kooperatıflerden bunu mu af tutmuştur. tspanya'da Tarım Reformu sahalanndaki bir gezımlz sırasında da kooperatiflerın sadece uretımi arttırıcı ve degerlendırıcl nıtelıkte olduğunu görmüştuk Bu bakımdan fınansman gucu tabıaten az olacak koopcratıflere aynca yukanda lşaret edilen hızmetlerl de venrsek b' defa altmdan kalkamaytcağı bir yuk yuklemi? oluruz Dığer taraftan tasarıda haklkftten açıklığa kavuşturulması gereklı olan bır nokta da, kurulacak bu kooperatıflerde, yazarm belırttıği gıbı ortakların mülkl ve hu kukl bağımsızlıkları ne olacaktır? Kanaatımizce kooperatıfler içm 1 lerıde hazırlanacak tuzıiklerde bu husus nazarı dıkkate alınarak kooperatıflere ortak kımselerın mül kı\et durumlannı mühafaza edlcl tödbırler »îınmahrhr Bu konuda 100.000 lira 5 adet GINAY YILDIB\N ile Hakım Y1LMAZ TURAN KOÇTUĞ DENİZCİLİK İŞLETMESİ M S aBODRUM» 26 5'1965 15 6'1965 tarıhlerı arasmda ROTTERDAM, HAMBURG, BRE3IEV, DUNK1RK, ANVERS, LONDRA lımanlarından Turkıje ıçın yuk alacaktır Nücâhlandılar Hakkârl 15 5 1965 Cumhunyet 5301 MEVLİT Mlgde »şrafından Âyah âzası merhum Kadızade Mehmet Galıp B«yin kenmesi Istanbul TramT«y, Tünel ve Rıhtım eski Hukumet Komseri merhum Yuksek MühcndlJ Mehmet Nâzım Ölçer ın rciUcası, çok sevgili anneclğım ve buvugumuz » SÜRAT • EMNİYFT • irVTtZAM BANKALAR CADDESI, BOZKURTHAN KAT 5 GALATA TEIEFON 44 26 63 49 5670 TEIGHAF: KOÇTUĞ İSTANIUl FATMA SAMİTE ÖLÇER'in rafatının 2 nci yıldonümün» te••düf tden 16 S 1965 pazar fünü Iktndi namazını müteakıp $l;li Camll gcrifinde Kur'anı Kerlm T» Hcvlldl Serıf okunacaiından t n u «den akraba, doıt •• dln karde^lerlınlzln te^iflerl rlca ehmuT. Kın: SABTOA SUVARIKLI SUVAR1KLI AtLESt Cumhuriy«t 5300 Reklâmcıhk 1969 5302 VTTTVTTTl 50,000 lira ayrıc» 250 000 fîratık çesîtR para ikramiyeleri 21 Mayıs aksamma kadar Bankamıza yatıracağıntz paralarla I Mılyort lırahk kıymetlı ıkramıyeler çckilisine katılabiiirsinız. 5 adet İstanbul Amerikan Koleji Erkek Kısmı i (Robert Kolej) I Bebek \ •* Dolmabahçe'de yenl lmar durumlu yalı arsası ve çok toymetli nadide antik» eşyalar. KİRALIK Dolmabahçede şahane man•aralı, çamlar içinde turistlk pansiyon olabilir, bina Telefon: 10 Ue 15 arası 44 44 T7 «teklamcılC: 1965) 6303 SVITLIK 63 56 50 (5 hat) telefon santralımıze ılâve olunan venı 3 63 35 50 (5 hat) telefon numarasının da 15 mavıs 1965 tarıhm •* den ıtıbaren çalışmaya baslayacağını bıldınnz, 3 Cumhurı^et 5296 3 • 4 KAT KALORİFERİ PEK YAKINDA PİYA5ADA YAPI v e KREDİ BANKASI