Katalog

Nlsan 1965 CUMHUKİYET SAHÎFE BEŞ Rarzani çadırında Savaşın başlamasına birkaç gün kala Barzanî konuştu: • ••• • •*• 23 Nisan 1926 tarihli Cumhuriyet'ten • ••• • ••a • ••• "Hedef Irak'a Kürd devletini tanıtmak,. atı Almanyanın yüksek tirajlı ve finlü <QU1CK> dergisinuı biı muhabirl, Iraka gizlice girerek, kuzeydekl «arp dağlara merkep sırtmda tırmanmayı ve Barzanî lle bir mülâkat yaparak Kürtlerin hayat şartlarını görmeyi sarmıştır. «QUICK» muhabirinin Kürtlerin * <im olduğu bölgeleri ziyareti, Irak Ordusunun son harekâtının baslamasından önceye rastlamaktadır: Orada da saat:er dakikti. Günler, haftalar aralıks'.z geçiyordu. Yalnız zaman, Kürtler arasında durmuş gibiydi. Irakın kuzeyindeki dağlann en sarp yerlerine yuva kurmua olan üç milyon Kürt için saat i$lemiyordu. Hayat »anki, Mareşal Arifın ordulariyla karşı karşıya gelindiği dakikadan sonra, yerıiden düzene girecek veya düzenden çıkacak, fakat her halde işlemeye, çalışmaya başlıyacaktı. •::• iiü •SSS ::: • ••• ;•;:• l" mukadderatını kendi eline aldıjı vıldönümüdür. ugıin, Büyük Millet Meclisinin ilk içB tima Türkiyeilk açıldığı ve vatan ve milletin ettiği, giinün altıncı Türk mllletl mütarekenln lkl »enelik sersemletlcl krşmekeçlerl »rasmda derlenlp toparlanarak altı sene eTTel bugün azası Ankırada toplanan Mocllsl. kendl mukadderatına el koymaya memıır etznlftl. Tesadüf ewrl olarak yine böyle blr cu tna günü idl (Tesadüfen 40 yıl «onra da aynı tarüı, cuma güuüne rast amaktadır). Meclis, şimdl fırka nerkezi olan blnada toplandı. Tıkı an Osmanlı lmparatorlugunun târı mâr enk^zı lçlnden blr Türk mll etl kunıldu, çıktı »e yükseldi. Bu ni:il kr.rtuluşun en sahlh bişlargı* 23 Klsan 1336 yı almakta hata ı >"okuır Düşmanlar, yani Ingılızlerle saa;.! . Her t&rafta tutustunılan iaan re muhal»fet ateşlrrt lşte bu pldç ve gayretin nettcesl İdl. Bu te tâs re gayrete ve onun netlcesl olan «ittikçe genl«llyen lsyan Te fikire. \ te göre Mectls blr an evrel toplannallTdl. Nthayet yedl sent eTTel I bugün, yine böyle bir cuma RÜDÜ. evTelâ Racıbayram Camllne glden İlk Türk Büyük Millet Mecllal ftza»ı. cııma namazından sonrft bOyuk blr topluluk hallnde MeclU b'.naıına grldller »e milletin mulcsddfratını bu Mecllsln htklm Te aahlp olduğunu llan ettiler. Onların yap. tıklan 1; çok buvüktü. Onlar bu llân lls. batmış bir imparatorlugun enkazından çılcan Türklüğün kur. tjlusunu temln Te onun nâmına yenl blr devlet. blr millet devletl esl» edlyorlardı .. B Tohvil suıistımali mi....? Httkttmetln her »ltı »jd« btr lç Istikrmzduı ltibarl bir mlktann rUzde biri nispetinde borsad»n tahTil çekip lfnâ etüji mâlum. dnr. Dün de bu makutU 300 bin liralık dahili istlkraz almak ü. ırre Osmanlı Bankasından üç zat memnr edilmiştır. Ortada dn Issan IddUlara (öre hakiki fintları 74 oUn UhTlllertn 75 i tan alınman httkümeti 41 bin lira zarara n>kmu|tnr. Bn hu. 'iısti Borsa Komisrri KemaleU tin bey fnnlan sö'ltmiştlr: • Bize de «Ikayetler «e'dl. Bir komisyon knrdnk. meaeleyl trtkik edeeeğlz. ŞlmdldeB btr ]?7 söTİ<*mek doğra olm»ı.» Hayatlan barut fıçısı üzerinde geçen bu adamlann en bıiyük eğlenceaini harb dansları, gunde 15 bardaktan fazla içtikleri çay teskil ediyordu. Neıelerini, bir çocuğun doğacağı müjdesi arttrıyordu. Kaba çamurla yapılmıs kulübelerin içerisinde oturan halk. yine aynı düzenle hazırlanmıı çayhanelerin içerisinde oturan ordu mensupları, her an geiecek bir hava akınım beklemekteydiler. îşte bu yüzden de Kürtlerin bulunduğu bu bölgede zaman durmu? saat>r iş'emiyordu.. Istedikleri neydi bu toplumun? Bağ:msızhk, bağımsız'ık ve yine bağunsızhk... Türk heyeti Yunan'stana hareket etti VuııanlstanU aramızda mubadrle iılerindtn doğan pürüzleri h»lIttmek İçin Saraçotln Ştikrtt be. rin rlyasetindekl heyetlmlz dün Semiramls yapnrn lle Atinaya hareket tmi?tlr. •••f •••• Barzanîye giderken Hedefimiz Molla Mustafa Barzaniye u'aşmaktı. Hedef diyoruz, oraya çıkmak için lyi bir dagcı olmak gerekiyordu.. Ynluna düştüğümüz adam için Bağdat Hükümeü 3 milyon dolâr fidye koymuştu. Onu diri veya kellesini getirene bu para hemen verilecekti... Bunu öğrendikten sonra, Barzaniyi adım adun tâkip eden kırmızı çizgili kumaştan sanklı «Barzani koruyucularının davranışlarını anlamamak elde değildi. Bize 64 yaşında olan Barzaninin üç kartsı var dediler Bun'ardan ikisi doğum yeri olan Barzanda kalmış. Şimdiki halde çocuğu ve 100 de koruyucusu vardı. Bu yüzden de kendini emniyette hissediyordu. Büyük ikramiyeyi şöförler kazandı Tayyare Ply^ngosunun son çekllıilndc büyük lkramiyelerden lklstni ie tcsadüf eserl olaralc şoforler kajanmışlsrdır. YUNUS NADİ Kâğıt paralar bir ingifiz müe$$ese$/ne ihale ed'ltfi ETrakı n = kdiyf <Ki|it para) ko. misTonn dün toplanarak Cnmhnrl. ytl banknollannın basılması isinl Thomas Dolaro adında bir İnsiliz müessesesine ibâle rtmiştir. Bir kürt mulıarip Bekleyiş Yorucu yolculuktan lonra Generall görmek İçin de üç saat bekledik. Çaylar ikram edildi, istirahaümiz için yere kilimler «erildi... Sonra birden çadırın kapısında göründü. Çadır onun çahsma odasrymıı. Meydana çıkroasıyla birlikte haya t eanlanıvermiş. Askerler çocukça bir sevincle bize v» Generale harb oyunları, rianslan yaptılar. Bu bir Matlik gösteriden sonra Barzani: Şimdi sizi dinllyorum, dedi. Sesi titrek v« boJSııktu. Tercüman aracılığıyla konujacaktık. Tercüman vâsıtasiyle ilk sorumuz su oldu: Komünistliği n* zamandan bari kabui «ttilerT Kürdistanı komünist yardımı il« mi zafer* ulajtırmak istiyor?.. Sözlerimizi tercüm» edilincey» kadar dikkatl» dinledi ve kesin olarak: Ben Kürdiun, komünlstlert ttrmem, dedi. Bunun üzerine de pes peşe torulan sıraladık: Bu Generallik ünvanını Ruslar vermediler mi? Bana halkun böyle hltabeder. Ünvan ktntse tarafından verilmij değildlr. Bağdatla yeni bir harbe tutuımanız mümkün mü? Böyle bir Ihtimali ummak lstemem. Fakat Rağdat hakları tanıraamakta israr ediyor. Bu yüzden de er geç savaşmak zorunda kalacağız. Silâhlarımızı Irak Ordusundan aldık.. Bugüne kadar hiç yardım görmedini» mi? Hayır, dünya bizJ unuttu. Blz bu dağlarda tek başına sava«ma zorundayız. Israe':, Araplann düşmanı olduguna göre Kürtler» yardun etmiyor mu? Bugüne kadar etmedl. Israelden bu yardım gel»t kabul eder mlsinizT Blzim için gelen yardım önemlidlr. Her gelene ho» geldln derlz. uykulu bır hali yoktu. Gördüklenmıze ve işittiklerımize göre, geiecek bir harbin bütün hazırlıkları yapılmıştı. Bütün dağ kovukları gözden geçirılmiş. yiyecek ve ilâç depo edilmişti. Iki yıl öncesinden iyi bir ders almışa benziyordu. Tabasma telefat verdirmemek için, ilk bombayla beraber ahali de kovuklara, mağaralara yerleşecekti. Herkes nereye gideceğini biliyor, köylerin boşaltılması bile dakikayla hesap edilmis bulunuyordu. Vakit gecikmi?, akşam olmuştu. Dahı doğrusu hava kararmıştı. General teftişi yapt'.ktan sonra yatmaya çekildi. Tek ışık yoktu ortalıkta. Yalnız, Generali koruyucuların mavzerlcri parıldıyordu arasıra!.. Bir papaz Müslümanlar için mücadele ediyor Ertesi günü yolculuğumuz yeniden başladı. Yolumuz Kuala Dizehe dü?mü?tü. Burası merkezden 40 kilometre uzaklıktaydı Bütün yollarda, patikalarda harb hazırlığı göze çarpıyordu. Barikatlar kurulmuştu. Bir ara 70 yaşlarında bir papaza rasİRdık. Kendini Paul Bıdari diye tanıttı. Gözleri dolu dolu olmuştu. Sert hayat şartlarına dayanamıyan vücudu çökmüj. yardım için bütün dünya bafinına yazdığı mektuplardan gözleri yorgun düşmüştü. Herkes ona • Raba» diyordu. Bize dert yandı, «Kan dökülmfsini istemiyornm» dedi. «Buna ratmtn düny» hasınında istediiim ilçivi EÖrrmedim. Irak Kürtlere düşman oldoğn kadar. Hıristiranlardan da nefret rdcr. Kürtlerin yüzde doksanı Müslümandır. Buna rafcmen 20 bin Kürt Hıristiyan var. Dü^ünün bir kere. hem Kürt hem de Hıristiyan olmak ne dtmek bir Iraklı için?..» t?in aslı ne Müslümanlık, ne Kürtlüktü! Ona karşı veya onun için. Bütün fikirlerin birleşimi burada düğümleniyordu... Baginmz bir Kürdistanı kur mak!.. borcunu ödeme hareketi. t Bir soru edatı, keskin içkilerden, bir sayı. 7 Rumca «bir». eğimli durumda. 8 Müzik sanatçılarının rek baçlarına veya bır arkadaçla verdikleri (uluslararası bir terım). 9 Yönetme dcireleri (çoğul). Tukarıdan aşaçıya: I Yalnız içki v e meze vatan dukkânın sahibi. 2 Bır toprağı karıştırıp kazarken. 3 Maske (Divan edebiyatında), orta yerdeki açık yer. 4 Birinden para koparmak için yapılan korkutma hareketi, dişi değil. 5 «Bir şeyi yamyassı edip pestile çeviren kişi» mânasına iki Soldan söz. 6 Nota, 12 1 Vaktiyle Rusyada yine Kobir erkek adı. münist ideolojisine inanmı? fakat 7 Eritme hare keîi (e~ki kim«Bolşevik» terırr.inin tam aksinı ya.şal bir te | taşıyan partı mensuplanr.a takı!riml. jevrilin mış olan ad. 2 «Benzeri fa^la dece eskı Türk . ğil» anlamına iki sör, bir kumar Imparatorluklaoyunu aracı. 3 «Monoton» sözünndan biri benün eski dilde kullanılan karşılığı. 4 Tersi «On kere yüz sayıda Dttnktt bnlmacanıa lirir. 8 Bir düzenli park sü* ve yolları» mâludledilmiı f ekli e r n j r , Ameri \ nasmı iki sözdür. 5 «Beyaz ve kan parası. 9 Anadoludaki köy | temiz» anlamına karma bir »öz, oteli. 3456789 BİR FİLİM • YILDIZININ • CAZİBE • VE GÜZELLİĞİNE • SAHİP • OLMAK • İÇİN.. ...siz de tanınmış perde sanatkârı SEVDA FERDAG gibi yapınız. Banyo ve lâvabonuzda yeni kalite kremli PURO Tuvalet Sabunu kullanınız. Terkibine G l l ilâve edilen PURO'nun kalitesi şimdi bir kat daha mükemmelleşti. Dag tepe günlerce lüren 2000 kilometreyi tutan O takdird* yalnız Irakın değil, butfln A n ; bir çevre gezisi yaptık. Aç insanlar gördük. Sert ve devletlerinin düsmanlığıru üzerinin çekmls olmıyayumuşak insanlar gördük. Katık için bile soğan bucak mısımz Zaten gimdiden hepsi düpnannnız «1da. B a | lamıyanlara rasladık. Hepsinin de inar.cı ve morali çok kuvvetliydi. «17 Kürt, bin Araba yeter» diye, güdat hava ordusunun hemen heman Mıjtrlı havacılarlüyorlardı. 3 milyon ahalinin yalnız 6 doktoru vardan kurdu. Bn arada diğer Arap •temleketlerlnl de Kürtler* karsı yardıma dâvet ettl. Bagdatın çevreslnl dı. Hepsi de ııhhatli görünüyorlardı. lar&o tanklann kimin oldugunu tuuyormnıız? Elda ettiğimıı sonuç su oldu : Kürtler bir zafer «ağhyabilecek ml dersinlz? Kürtler lnancı bütfln inıanlardı. Zaferi hle btr laman cldc •demcyiı. BU firaKürtlükleriyle gnrnr dnyuyor fakai ırk ayınmı 4flü halde dağlarda barmmakla yttimtfna. gSzetmiyorlardı. O hald» hedefiniz ne? Faklr, fakat komüniıt defillerdi. traklılara Kürt tmparatortagnıtB taoıtnuk. BU Ceıardnlar. Şeytanca d3»flgüyorlardı. Fakat her memleket tatemlyonu, yarlığnnızm kabnlfinfl Ittlyenis. teye rafraen aavaf Utemiyorlardı. Tek arralan ise; Hflr Dünyanın kendilerlnl nnnt Gerçeffi açıklamak gerekirst, O«BtralİB hl( d* namasıydı!. îsrael yardımı Moral yüksek Makina ve Kimya Endiistrisi Kurumu \ Genel Müdürlüğünden: Lisan bilir Mütercim Daktilo alınacaktır. Almanca, tngilizc* ve Fransızca lisanlannda tertrum* kabiliyeti olan hatasız daktilo yazan elemanlara ihtiyaç vardır. Steno bilenler tercih edilir. İsteklilerin hal tercümeleri, bonserviı »uretleri T * fleret talepleriyle yazıh olarak müracaatlan. Bagın 62T2/442») n PURO Tuvalet Sabununun kremli köpOğU cildin derinliklerine kadar nüfuz ederek yabancı maddeleri tamamen temizler A PURO cilde bir kadife yumuşakhğı, bir çiçek tazeliği verir 7t PURO * cazibenizi ve t güzelliğiniil korur v« artınr Hazırlanan plân BOL KÖPÖKLÜ . NEFİS KOKULU CUMHUKlVKTln rerrtkan ı 122 BOZKIRDAKI ÇEKIRDEK Bozkırdaki Çekirdek 379 380 den Yazan: KEMAL TAHIR TUVALET SABUNUNDAN DAHA ALASI OLAMAZ Bozkırdaki Çekirdek S81 Bozkırdald Çekirdek Bin kaymalık tüfefe IU yfks lira .. Senl soymuş güzelce... Ya ben Molla rezilini... ? Tamam .. Yakala ıhtır, paranı al jerisin geri . tki de şaplak çekmessen adam değilsin! Şimdi sorduguma karşüık faterim! Neydi «uçu ömer E|itmenin, Zeynel Ağa?... Yaban Köyün gariblni burda bir başına tutup ezmek, neyin nesi?... Cinci Nezir kendini zorla toplayip Nnrl öğT«tmene alçaltıcı blr bakışla bakarak sordu: Söz sana mı düştü, Esdüdüde, Çalnnn Eseff Esef iğrenmiş gibi baktı: Höst, kötü Dnci, seni adamdan gayan tdm?... Cinci it otunımuna gelince tüfeği kaldırdı: Çök yerine. bitiyorsun! Buçünö başka günlere benzetme... Oene Zeynel Asjaya döndü: Neydi raçu Ömer Ağamın, ha? Sırtını hükumata verdin de bize sırtarmaktamısın, Kadirin Esef? .. Ya. bugün değişmez mi? Sırtımı hükumata verinceymiş... Sen bu ağalığı. hükumat adamına kodo?luk ederek bulmadın mı': Sana geldi mi iyi de, bana mı kötü?... Sornma karşılık isterün! Karının üstüne çöktü bu ömer Ejitmen... Bağırtısına yetiştik de. elinden güç ile aldık. Kdyün ırzıdır hu? Kanunun pençesinden bu rezili AUah alamaz. Hükumatımız, ırzımızı böyle namussuzlara hağışladıysa o başka . Beri bak. Zeynel ağa, senin ırzın ne zamanHanberi Sultanın apışında gezinmekte?... Yanığin Sultanını yedi vilâyet tnprağında bilmiyen var mı? Hayır. Eğitmen Omer ağamı, «Suitanın basına çöküı» diyerek karalıyamazsm! Buncacık ?eye »enin aklın erer ya. bu kez. şu Cinci dümhüğünün aldatılmasına uğradın!... Kanyı yellediniz, «Baskım yap, nikâhını kıydıralım!» diye... Avanak kahpe inandı! Cinci, aradığı çıkarı en sonra bulmus gib! bir batırdı: Ulan nedir Zeynel aja, pencereden sestentnce bnnlar adam mı vuracak?» Durar bakarsm Mnhtar, Allah bellnı rers... Bafır şurdan .. KSylö yumul•an gelsin! Muhtar Topal Osman önoe kalkacak gibl yapb. Kapıyı kesenlere görü lll?lnce yalancacık oturdu. Çakınn Esef, gülümsüyordn: Köylüyü toplamak ne kolay! .. Nolacak toplayinca*... Bize de aopa mı çektirecek bu Zeynel ağa;... Birden Zeynel ağaya döndfl: Ya sonrası?.. Ulan Sümüklünün Zeynel, rahmetli babamın box efeği değil miydin aen? Çakınn Kadir, Seferberliğin asker kaçaklığında, snlari senin sırtında geçmez miydi? BUenleri öldüyse, ya ben öldüm mü? Bulmuşsun bir yağb kuyruk bir ye, bin sükret! Yoook, «İt kursağı yağ götürmez» dersen... Bana ranmetlinin, filintasını gömüden çarttınrsın! Bendeki inat Çakınn Kadirden lorludur. Bikez yemin içtim mi, ordunun içine girsen, sartolsun, kus gibi avlanm seni... Rahmetliyi sen rurmadın! Sümüklünün Zeynelde böyle yürek olmadığını kimse bilmese ben bilirim... Ama, kurulan pusuda pannağın vardı. Bana babamın kanını aratma!» Zeynel ağa gerçekten ürkmü«ı dudaklannı yalayarak «tövbe... Sartolsun...» diye yemin edecek olmuştu. Esef tüfeği tetiğe basacak gibl doğralttu: Hüs.. Hüs dedim, daha bitmedl. Sen ağalığı da maskara ettin iyice . Ağa gibi ağa, lifı sonnna kadar dinliyecek... Anlarsa ne güzel, anlamazsa kizmışlığa Turacak, başlıyacak bağırmaya... Zagonn bn değil mldir köy yerinde ağalığın? tyi dfnle!... İznin olursa bis basıp «rideceğiz şimdi, Sümükranfin Zeynel ağa! «Çay kahT« fçmeyince hiç olmaz» diyerek sen elimire sarılaan da, boş!... B i ı gidince a.'lın basma geiecek, «Peki, bnnlar, an kadar yerden Omer Eğitmen islni naaü bülp geldiler? Bn tüfeği, b Esef bteirn evden nasü çıkardı*» diyerek fikre dalaeakaın! B a Gtad sana bnnlana karsılı|ını TerebOemes! Zeynel boş bnrannp ellerini dfderine Tnrmaym basladı: Essah asak... Tüfifl... Ulan namussuz Cinci! Ulan banl «seytannı yattığı yeri bilirim» derdin dflmbfik... Yüısmaktan baska çıkar kalmadığını anlamif, fırsatı kolayc» bulduğnna sevinmişti: Hadi bil bakalım, Esef yiğenlmin tngilhı plânının gizUsini... Avanak Cinciyi bos yere'sarsalamaktasın SfimflklA... Sen bunu aslında evdeki ablama soracaksın. Sorunca, «Yeğenin Durall geldı herif» diyecek, «Enunim yeni tüfeği Istedi, tezden, dedi» diyecek... Durall mi? Vay kahpe dölü... RahmetU babası sağ olasydı, sen bn lafı edemezdin ya, orası btze lazım değil... Eve 4 , Dnrall yeğenim ko;tn esdüdüye, ömer isinin haberini getirdi, demin de, tüfeğimizi ahverdi hırau yatağmdan ne giizel... Şimdi İznin olursa biz yolcuyuz! ömer ağam da, iznin olursa, çıkacak esdüdüy* bicimle... Durali yeğenim borda, benim bildiğim anası ezdirmet ya oğlnnn... Şasınr da Üd saplak atayım dersin bak gerisinl kendin dfisün! Kadirin Esef bundan böyle ataeı kuş gfbl Şirinln ttstünde... Oğlana balasan olursa... Dnyanm! Canım sıkıur. Çakırlartn canı sikıldı mı, ne olur, sen benden lyislnl bilirsln! Dilersen esdüdüde okuynp öğretmen olaltm, dilersen tüfeği alıp suralard» as blraz gezinellm. Höst, tüfekle gezinmek de neymis, kopuk? Sağol Zeynel Emmil Ucuı knrtulduğuna serlndln ama dur bakalım, boynundaki ilmiği daha gevsetmedik. Sen bu Cincinin aklına gittikçe beUVdan tmrralanuain! Yalaa dilekçe düzmnj Im sana... (Arkaaı «*r) DÖKÜM PtKt Tel: 44 08 04 üâncılık: 6397/4428 KAYTP tıtanbul Imnlyst Müdürlüjünden aldlgıra 31391 No. lu pataportumu kaybeltim. HükümıüzdUr. fatma Hayır (Cofkun) Cumhuriyet *41« Taksim Sıraselvlleı Cad. 111/5 (Alman Hastanesi yanı) Tel: 44 M 1 4 Dr. Kâmran Şenel Oahiliye Mütenassm ı Yenl Ajans 1976/4410 zttitiaımımap. TİSRA TİCARET A. $, Karaköy, Rıhtım Caddesi KOZLUCA HAN'm 4. üncü katına NAKLETMIŞTİR Telefon: 44 97 26 44 92 25 Manajans 242 4435 •••••••••••••••••••••••••••1SJBİŞİB|f|S|fJf|fJİ|fJMMBS KAYIP 1168S Numaralı traflk cflzduıımı kaybettim. HdkumıuzdUr. Hilml Artım Cumhurly«t «417 TUKtZM MEVStMİ BAŞLITOR B*U Oazta* . U k u l a Tehua U*rt L«Than rrt AHLAK ! SEMIHTÜGLÜ I Sayın mü»terüerine bir buçuk aydır devam eden Avrupa ••yaiıatinden döndüğünü arzeder. &•••• !•••••••• •••••«•••••••••••••• Yui Ajana 1984/4411