Katalog

9 Şubat 1965 CUMHURİYE1 SAHfFE BEŞ ğpıııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııım DİNÎ HÜVİYETİNİ KAYBEDEREK SADECE BİR KARNAVAL HALİNE GELEN FAMNG MEVSiMiNE GiREN ALMAN HALK1 Ç1LGMA EGLENflOR ASIRLAR BOYU BİR MAZİSİ OLAN FASHİNG HALKIN HER BAKMDAS İÇİNİ BOSALTMASIM SAĞLIYOR Almanya'nın meşhur FAŞİNG'ine onun sarkısıyla başlamalı diye düşundüm. Ama bu şarkı yalnızca kızların, yaşlı ve dindar Almanlann duymayacağı yerlerde söyleyebileceği bir şarkıdır. Bu, söylenirken genç ve güzel kızlan kendinden geçiren, delıkanlılara ümit ve gerçek rüyalar tattıran şarlcının Turkçe karşüığı şöyledir: Üç çılgın gün için beni sevebilirsin, Beni dpmeye mecbursun, bu senin vazifendir. Bana herşeyi, her güzel seyi söyleyebilirsin, Talaız ismimi sorma lütfen, lütfen sorma. Yalnız ismimi sorma lütfen, lütfen sorma. Masallardaki gibi süslenmiş galonlarda renk, muzlk, beyaz sosıs kokulan, bira, şampanya, dudaklar, bacaklar ve saçlar modern ressamların tabloları gibi teşhir edilmektedir. Bu karışıklık, onu yaşayanlar için ahenklidir. Faşing devresinde, bir istatistiğe göre, 6 bın kadar eglence yeri ODU kutlamaktadır. Özel eglence yerleri ve evler buna dahıl değildır. Faşing, gerçek tarıhi olan bir tören devresıdir. Ama onun cıddi yönü, bugun kalmadıysa, kabahat toplumun anlayışındaki terslikten değil, bilâkis toplumun ona Kadın küığında çılgınca eğleoen erkekler gerçek değermi, yahut verilmesi gereken değerini vermesindendir. Bu gençlere göre bır gelişimdir. Yaşlılar için bir mkârdır. hatta ablalarmın hayatlarına şahit olmuşlardır. Milyonlarca insanı ortadan kaldıran savaşlar, bu tanıdıklan kimseiere dünyayı dar etmiş, kadınlar kocasız, aşksız, eğlencesiz kalmışlardır. O halde, «Ne yaparsak, ne kadar yaşarsak kârdır. Nasıl olsa yine büyük bır savaş hepimizi silıp süpurecek, sağ bile kalsak erkegimiz, eğlencemiz, askımız kalmıyacak.» fikrini benimsemışlerdir. Bayramların en çılgını Almanya'da NOEL'in kendisine mahsus eğlenceleri vardır. Daha nice bayramlann sarhosluk içinde geçen günleri mevcuttur. Faşing bunların en büyüğü, en çılgını, en içinden çıkılmaz olanıdır. Yaşlıların suçlamalan gençlere etkili olmamaktadır. Onlar, büyük babalarının, biiyük analannm hıkayelerini dinlemişler, anne, baba ve Aslında bir ibadet Aslında bir ibadet olan faşingte, herkes tannsına karşı, kendi açısmdan ibadetini yapmaktadır. Bu ibadetle uzaktan yakmdan ilgisi olmayan kışiler de, ondan nasiplerini bütün güçleriyle almaktadırlar. Bununla beraber, onun eğlencelerine sokulmak, bazı sartlara bağlıdır. Lisan bilmeyen, salon ve eglence nizamına bugüne kadar alışmayan, para harcamasını sevmeyen kişilerin faşingten nasipleri yoktur. Bu basit şartlar çok şükür, sayısı 100 bıne varan Türk işçüerini faşinglerden alıkoymaktadır. Yoksa, onlar da Almanlar gibi, faşing iptılâsına yakalansalar, Türkiye'de yeni bir dert konusu daha kendıni gösterebilirdi. «Seviyorum» demenin bu kadar kolay olduğu, öpme arzusunun bu kadar kolaylıkla karşılık bulduğu, pazarhksız, vaadsiz bir sevişmenin rahatca elde edildiği, tehlikesiz ve endişesiz bir aşk gecesinin basit bir teşebbüsle sağlandığı bir dünyayı kim istemez? Hele, koca bir yılın insanı sömüren zulmü, istikbale bir şey vadetmiyen taassubu varken, faşingin yarattığı dünyaya herkes kolaylıkla talip olmaz mı? Fashing'in tadını çıkarma ya haznlanan genç kızlar ti. Ve Münıh'in meşhur St. PETERS kilisesinın (Uç kule bekçısi) isımli bülteninde «5 binden fazla insan 4 şubat günü, büyük tiyatrodaki maskeli baloda kaynaşıyordu. 9 şubat günü de Odeondaki sanatkârlar balosunun yapıldığı binanın önünü otomobiller doldurmuştu.» şeklinde bir haber bile jayınlandı. Faşinge hız veren sanatkarların kendi adlarına yaptığı balolar, işi alevlendiriyordu. 1840 yılı başlarmda, iş o derece genişlediki, artık her salon halka kapılarını açtı. Bugün adı unutulan (yeni Dünya, Cennet bahçesi, Orfoym, Kafe kihle) gibi salonlarda öğrenicilerin ve cemiyetlerin Faşing balolan yapıldı. Artık Faşing ticaret aleminde de meyvalarını veriyordu. Kirayla kostüm veren müesseseler açıldı. Hatta sığır pazarında, kostüm satan veya kiralayan tezgâhlar vardı. 3890 yılı. Faşingi fikir bakımmdan da destekledı. 5 bin kişüik salonlann inşa edildiği tarih 1890 na aittir. Bu salonlann isimleri de vardı. Bunlardan biri, bizi de ilgilendiriyordu. Zira salonun ismi (Yeniçeri musikisi) idi. Vahşi orman, ya da kızıl derili salorüan aynı büyuklükte idiler. Buralarda 50 feniğe koca bir geceye sahip olunabilirdi. ya smırlarını bile aşan bir şöhret yaptılar. Bu yıl da Faşing, Ocak ayınm ortalarında başladı. Ama bu başlayış, bütün halkı içine alan bır başlayış değildir. Muayyen salonlar teker, teker az bır ücretle balolar yapmaktadır. Uç deti gün Yine de Faşingin herkes için en alâkalı günleri son üç gunudür. 28 Şubat pazar günü üç deli günun başlangıcıdır. 3 mart çarşamba günü, Faşing resmen sona erecektır. Bu son üç günde kimse kimseye söz geçiremez olur. Üç dell günün başlangıcında belediye başkanı prens'e şehrın altın anahtannı ve sözde idaresını verır. Çarşamba günü, bu idarenın iade merasimi vardır. Prensin tahta çıkışı ile inişi arasındaki günlerde insanlann bir çarka kendılerıni kaptırdıkları kabul edılir. Pistler uzerinde en ciddî Almanlar bile an'ane haline gelen alışkanlıklara kapılıp, Olmez Faşingin cazibesi içinde kendilerini rahat hissetmektedirler. Faşing, artık salonlardan sokaklara taşmıştır. Kaldmmlar bile geceleri dünyayı kara gören ve kara yapanlara seslenen bir can kazanmıştır. Herkesin gözü önünde sevişenlere kızmak Almanyada kimsenin aklına gelmemektedir. Fashing ve Münih Almanyada, Faşinge hız veren, bugünkü azametine ulaştıran Münih şehridır. Tarıhi boyunca en büyUk sanatkârların Münihte toplanmıs veya kesiileşmiş olması Faşingi de zenginleştirmiştir. Tarih kitaplannda, 15 inci asırdaki faşingten bahisler bulunmaktadır. O tarih te, Belediye, büyük şehir salonlanna marangozları sokar, bir gecelik Faşing için hazırlatırmış.. Beledlyenin bekçileri de, boşalan evleri beklerlermiş.. O tek gecenin özelliği, bugünkü hafiflikler yerine, milll kıyafet ve renk meşheri olmasındaymış.. Şüphesiz asırlar veya yıllar geçtikçe, aksaklıklar ve bozulmalar oldu. Ancak Münih'in iftihar ettiği husus, kendi içinden çıkan kunduracı ve şair HANS SACHS'm Faşinge verdiği yeni hamleler ve onun için yarattığı müzikal şaheserdir. Politikanın karışmadığı şey dünya yüzünde görülmemiştir. İşte burada, Faşing bahsinde yine ona rastgelmekteyız. Sanki başka alanlarda işlerini bitirmiş gibi, politikacılar burunlannı Faşinge de sokmuşlardır. Bunun yanında dini ve ekonomık tesirler de Faşingi tarihi seyri içerisinde hırpalamıştır. 19 uncu asrın başlarına kadar, uzun yülar unutulan, ihtilallerin ve politikacıların tesiriyle halkın elinden alınan Faşing için bu asrın başlarında bazı mutereddit işaretler görülmektedir. Ama her devirde, sanatkârlarla başlayan reformlar, Faşing için de aynı seyri takip etti. 14 Şubat 1829 tarihi, bu yüzden Faşing hesabına unutulmaz bir tarih oldu. Zira Faşingi bugünkü manada bir baloyla kutlamışlardı. Hitler zomanı Bununla beraber, Hitler zamanının, birincı ve ikinci dünya savaşlarının engelleri olmadı değil. Ancak 19 uncu asrın son on yılı, Faşinge bugünkü şeklinl veren tarihtir. 1893 de Faşing resmigeçitlerini tanzim eden bır cemiyet kuruldu ve aynı yü büyük karnaval alayı tertip edildi. Münih Faşing cemiyeti 1894 de ilk Faşmg prensi olan «1 inci GUSTL» i seçti. Yıldan yıla Faşing tahtınm varislerl değişti. 1904 de Cemiyet faaliyetini durdurdu, Zakat 1908 de tekrar uyandı. Faşingi kutlayanlara karnaval delileri denmektedır. Prensler, bu delilerin başkanıdır. 1928 de, on yıllık bir tatili müteakip yapılan resmi geçiti, yüzbinlerce seyirci takip etti. 10 yılın hıncı böylesine alındı. Cemiyetin adı da (NARCHALLE) oldu. Faşıng, halkın her bakımdan bır açılma, bir boşalma yeri idi. Bu fırsatta ağır, hafif ifade ve şekillerde politikacılara çatılırdı. Ama, her harekette espri nâkimdi. Ancak. Hitler buna pek yanaşmadı. Faşingin espri de olsa bu çatmalannı yasak etti. İkinci savaş da bittikten sonra 1949 da, 1 inci Josef'in prensliğl üzüntülü günlere tesadüf etti. Zira, Faşing alayı, yıkılmış binaların, bozuk yollann aralanndan geçerken öyle pek neşeli değildi. Bu yıîın kederi hariç, Faşing hızını artırarak yıllara devredilmektedir. Faşingin süresi geriye doğru uzatılmış ve bu süre içinde ayn özellikleri olan bayramlar ihdas edilmiştir. Bunların içinde (TÜKMFALKEN) denilen bayramda, bayan şövalyeler, renkli, şekilli ve orijinal kostümleriyle Alman Fashing balosundan bir koje ...ve bizimkiler Bizim işçi vatandaşlanmız, belkl işin felsefesinde değildirler. Ama ellerinden geldigi kadar işin şekline uymaktadırlar. Zaten Faşing davetkârdır. O her insanı içinde görmek ister. Faşing aymdayız. Eğlencenin, zevkin kıvamını daha bulmadık. Herşey biteceğine yakın tatlılaşır. Faşing te şubatın sonunda en çılgın devresine girecektir. Ondan sonra bir yülık hasret başlıyacaktır. O bir yıla ne kadar bol hatırayla girilirse, atlatılması o kadar kolay olacaktır. Faşingin eglence mahallerinde ciddi ciddî gezen insana, başka dünyaların msanı gözüyle bakarlar. Biz de gazetemiz için, resim çeker, haber toplar ve tetkik yaparken, sanki bir politikacıdan mülâkat alır gibi ciddileşıyoruz. O zaman orada duyulan kahkahaların hedefi gazeteci olmaktadır. Bazan vurdum duymaz olmak gerekir. Buna Türkiye'de alışmayan gazeteci de pek yoktur. Bu alışkanlıkla ne kahkahaların, ne şakaların etkısi olmadan, elde fotoğraf makinesi, yeni ve orijinal bir manzara ve sahne aramaktayız. Bizim Türklerin, haberli olarak resımlerini çekmek güç olmaktadır. Kavga çıkarmamak içm onlan gızlice tesbıt edıyoruz. Adını bılmedıği ve yarın artık göremiyeceğı bır kız arkadaşla, şüphesiz bir sınıra kadar dalmıştır eğlencesine.. Bu hayat, öylesine sarmıştır ki onu, muhit ve etrafından kendıni tecrit etmiştir . *:ı 11.1 ^it&L'.i iH mür oyunca Mutena yemekleriniz, Börek ve tatlılarınız. Kostüm hevesi Bundan sonra bir kostüm hevesi başladı. Piloti adındaki ressamla meslekdaşlarının gayreti, Faşingin tarihinde şerefli yerini aldı. Alttan gelen bu baskıya, zaman zaman amansız olduğunu ispat etmiş olan kılise de boyun eğdi. Hatta kilise öne geç fTlllllll III III İF. KAÎAPBAJI KAHVALTILIK ıle daha hafif, daha sıhht, daha lezzetll olur TAMA bol kalorili ve besleyıcıdır. TAMA A ve D vitamınleri ile lengınleçtirılmıştir Paslöriıe sütlO TAMA margarini tereyagdan farksızdır. en üstün kahvaltılık mırgarindir. yüksel kasapbaşının masasının gözünden çıkan şiirleri.. Bundan 2 yıl e\vel, Çatalca'da donarak ölen gazeteci Yüksel Kr.sapbaşı'nm herbiri birbirinden güzel sürleri, ölüm yıldönümü olan bugünden itibaren <Ömür Boyunca» adlı bir kitap halinde Türkiye'nin her tarafmda satışa cıktı. Fiatı 5 liradır. Anadoiu sıparisieri için müracaat: Hürriyet Gazete Dağıtım ve Nakliyat Şirketi Cağaloğlu. İstanbul'aa Satış ve Tevzi Müessesesi: Cağaloğlu'nda Minnetoğlu Kitabevi. J HAVAGAZI BORUSU SATIN AUNACAKTIR Ankara Elektrik Havagazı ve Otobüs Işletme Müessesesinden: Mamulüdür. TARİŞ Tımı'nın Kılltıtlnl gınırtl «fır. Maden Diregi Naklettirilecektir T.K.İ. Kurumu Mahdut Mes'uliyetli Ereğli Kömürleri İMetmesi Müessesesi Müdiirlüğünden: Müessesemiz ihtiyacı için, Artvin (810 mSı Gunıiishane '900 m3\ Trabzon ("3000 m3\ Giresun (2245 m3ı. Ordu (1000 m3), Sebinkarahısar «250 m3\ Ünye (505 m3» Kovulhisar (2000 m31. Akdağmadpni (1100 m3>. Bandırma (1210 m3). Bıga (7208 m3) Bayramiç (9250 m3>. Dursunbey (3000 m3i. Edremit (5500 m3\ Smdırgı (2150 m3K Bilecik (779 m3ı Keles (1427 m3), M. Kemalpaşa (1189 m3). Orhaneli (2740 m3, Catacık 2fi(K) m3ı. Bayındir (750 m3», Manisa (250 m3> olarak Orman tsletmclerinden satın alman ve ahnacak oian . "n35 toleran^h 4 M3 W> m3. muhtelif cins maden direklerinin buhındukları orman ısletnıe depolarınüan almarak Zonşuldak (Kömür Havzası) sahasına nr'n\ ve aynen teslimi işinin ihalesi 26/Subat/1965 cuma günü saat 14 de Müessesemizde icra kılınacaktır. Her ışletmedeki maden direklerinin Zonguldak'a nakli ayn bir ihale mevzuudur Bu işe ait şartname: Zonguldak'ta, Müessesemiz Tiearet Müdürlüğünden. Ankarada T. K. İ. Kurumu Ticaret IŞubesi Müdürlüğünden, İstanbul'da T. K. t. Satmalma Bürosu (Beyoğlu İstiklâl Caddesi Piremeci sokak^l. Baro Han Kat 2) den, mezkur Orman Işletme Müdürlüğünden Samsun ve Balıkesir Direk Sevk Bürolarımızdan temin edılecektir Müessesemiz artırma ve eksiltme kanununa tâbi olmayıp ihaleyi kısmen veya tamamen dilediğine yapıp yapmamakta serbesttir. fBasm 1552/1633) TAMA bir İlâncılık: 4897 1648 İ STANBUL TİCARET ODASINDAN 14 ncü Kotann âcıl ihtiyaçlar sırasmdan talepte bulunmak isteyen mensubvunuz Sanayicilerin 5 Mart 1965 akşamına kadar Sanayi Ş y Şubemizl müracaatlan rica olunur. (Basm 1711 1644) i En geç teklif müddeti 282.1965 dir. Şartnamesi MALZEME MÜDÜRLÜĞÜ veznesinden temin edilebüir. DENİZCİLİK BANKASI T. A. O. (Basın 1689 1645) ,ı 1 Müessesemiz ihtiyacı için; 1000 metre 50 mm. dışı jütasfalt sargılı, içi asfalt astarlı dikişli veya dikişsiz çelik boru 5000 » 2 1/2» dışı jüt asfalt sargılı içi asfalt astarlı dikişli veya dikişsiz çelik boru 1000 » 80 mm. dışı jüt asfalt sargılı, içi asfalt astarlı dikişli veya dikişsiz çelik boru 1000 » 100 mm dışı jüt asfalt sargıh, içi asfalt astarlı dikişli veya dikişsiz çelik boru teklif alma usulü ile ve Türk parası ile satın alınacaktır. 2 İlgililer, hazırlıyacaklan tekliflerini, teklif fiatları üzerinden % 7,5 nispetinde muvakkat teminatları ile birlikte 152.1965 pazartesi günü saat 17,30 a kadar Müessesemiz Umuın Müdürlüğüne tevdi edecekler ve teklifler bu tarihten itibaren 15 gün opsiyonlu sayılacaktır. 3 Postada vâki olacak gecikmeler* nazarı itibare alınmaz. 4 Müessesemiz siparişi yapıp yapmamakta veya dılediğine yapmakta serbesttir. (Basm 1210 A. 669/1630)