Katalog

SAHÎFE tKf S Arahk 1965 CUMHTJRÎYET Prof. BAADE CADDESİ on haftalarda gazetelerimizde ve radj'oda Prof. Dr. Fritz Baade'nin adı sık sık geçiyor. Ege bölgesindeki inceleme gezileri, Ankaradaki temaslan, kendisiyle gazetecilerin yaptıkları röportajlar aydın çevrelerin yakından tanıdıkları ba adı geniş halk kütlelerinin de duyup tammasına yol açmıştır. thtimal, bir Orta Anadola şehrinde bu Alman ilim ve siyaset adanunın adını taşıyan bir caddenin de bnlunduğunu son ziyaret vesilesiyle öğrenenler önce bir yadırgama hissine kapılmışlardır. Oysa ki sdı geçen konuk, ana caddelerinden birine adını veren Kırşehirin onnrsal hemşehrisidir de. îlk bakışta bu ilişkiler garip görünebilir. 1893 yılında Almanyada doğan, 192" vılında doçent olarak Berlin Üniversitesinde ilim hayatına giren, 1949 yıhndan bn yana da «Bundestag» da Sosyal Partinin bir mebusn olarak bnlnnan Prof. Dr. F. Baade adı nasıl olnyor da cKırşehir» le bir araya geliyor? Bn soruyn cevaplandırabilmek için Prof. Baade'nin Türkiye ile iliskilerini kısaca hatırlatmak gerekir. Ancak o zaman «Türkiyenin turizm bakımından gelişmesini sağlayacak faktörler» konusnnda bir rapor hazırlamak üzere O.E.CJ). heBabına üç aylık bir ziyaret için ülkemizde bnlunan Prof. Baade'nin dnrnmn aydmlığa çıkanlmış olacaktır. • ••>•••••••• •••••! EKONOMİ • •a ••• Eğitimde Adnlet! Eğitim eşitsizliği ve adaletsizliği, Atatürk devrinden bn yana bir çığ gibi büyümektedir. Şüphesiz Atatürk çağında Türkiyede bir egitim adalctiolduğundan söz açılamaz. Çoğn yılları devnmlere aynlmış on beş sene içinde yüzyıllann eşitsizli|ini gidennek imkânsızdı. Bir yandan harf devrimi, bir yandan öğretim bırlıgı devrimi, ve öte yanda çeşitli devrimler mücadelesinde geçen bir onbeş Yll ii! l l l l Doç. Dr. Cavit Orhan TÜTENGiL S Itler'in iktidara gelmesi fizerine Almanyadan aynlarak 1935 1939 yılları arasında Ekonomi Bakanlıgında «müşavır» olarak bulunmuş olan Fritz Baade 1939 yıhndan 1944 yılına kadar da Türkiyedeki danışmanlık görevini Bzel bir sekilde devam ettirmiştir. Ikinci Dünya Savası yıllarında Kırsehire enterne edilmiş, Hacıbektas taşlan ve Terme sulariyle yakın ilgisi, Kırsehire yaptıgı hirmetler Belediyenin gözünden kaçmamıştır. Prof. Baade'nin «Kırşehir şehrinin beni fahri hemşehri yapması, memleketim de dahil olmak üzere, bana tevcih edilen bir çok payelerden üstündür» dediği bilinmektedir. Alman Tflrk Cemiyeti Başkanı olarak Türkiye ile ilgili meselelere yakınlık dnyan Prof. Baade, dilimize çevrilen kitap ve broşürleri, dergl ve gazetelerimiıde yayınlanmış olan yazılan ile fikir bayatımızda da belli bir yer almıstır. Dikkatli okayacularımız 24 şnbat 3 mart 1965 tarihlerinde ba sütanlarda «2.000 Yılında Dünya» başlıgı altında yayınlanan yazı dizisini berhalde hatırlayacaklardır. Baade'nin 1964 yılında Almanca olarak yayınladıgı, 1963 yılında Fransızca ve tngilizce çevirilerinin çıktığını gördügümüz «Iki Bin Yıhna Koşu» adlı kitabı yan dizisinde özetlenmekte idi. aade ve Türkiye adlannı bir arada düsündüren kaynağin «Prof. Dr. Fritz Baade Başkanhğındaki F.A.O. Heyeti tarafından hazırlanmış» olan «F.A.O. Türkiye Raporu» oldufu mubakkaktır. Kısaca «Baade Raporu» da denilen bn çahşmada Türkiyenin tanm ve kalkınma sornnları aynntılan ile ele almmıştır. Çizilen tablo lyiraser olmamakla birlikte «ayağımızın altmdaki toprakların akıp gittiğini, öte yandan, kaderiraizi değiştirecek en büyük gücün de elimizin altında hazır denecek durumda beklediğini yetesiye öğrenebilmemiz» i bü rapora borçhryuz. Türkiyedeki son ziyaretlnin konnsnnn teskil eden «turizm», Baade'ye göre «Türkiyenin en fazla döviz kazandıracak müstakbel potansiyeli» dir. «Türk Turizminin Gelişme îmkânlan» adlı raporunda «Türkiyede turizmin gelişme şansu nın bir Akdeniz filkesi olmaktan doğdnğnnu, yılda turizm den bir kaç yüz milyon dolann saglanabilecegini ileri sürer. Türkiyede turizmin gelişmesi konu H Danışman Fritz B BAGSMSIZ S1RATEH ve Hllll HEHfAATIAR lrlnci Cihan Harbinde, Sina muharebelerinin başından sonuna kadar ve Filistin mulıarebeleıinin bir kısmında Türklerle beraber savaşmış olan General Kress Von Kressenstein bir kitabmda şöyle demiştir: «Siyasal inançlan bizce bihnen Türk •siyaset ve asker devlet adamlarının Talât ve Enver'i düşürerek Osmanlı Devletinin, ittifak antlaşmasiyle Merkezi Devletlere karşı yüklendiği taahhütleri tanımayacak bir hükumeti ışbaşına getirmeleri ibtimali bizce daima besaba katılmah idi. Onun için Türklerle Ingilizler arasında mümkün olduğu kadar çabuk kan dökülmesi bizim menfaatimiz icabı idi. Biz, ancak İngilizlere karşı kazatulacak bir başannm şerefi, yahut uğranılacak bir yenilginin intikam hırsı hâsıl olduktan sonradır ki Osmanlı Devletinin ittifakına sadakatle güvenebileceğimizi samyorduk.» (1) B Şu söz de Kress Von Kressenstein'indir: «Enver... Alman Başkomutanlığının istekierini öyle geniş ölçüde yerine getiriyordu ki, bazan Türk harb idaresinin menfaat ve ihtiyaçlarını yeter derecede hesaba katmıyor ve bundan dolayı Türk politikacılan ve subayları çevresinde şiddetli tenkitlere ve ciddi bir muhalefete çığır açmı? oluyordu.» (21. irinci Cihan Harbinde Türk Stratejisinin mekanizması bu felsefenin baskısında işlemiştir. Bir Alman Amiralinin komutasındaki Goeben (Yavuz ve Breslav (Midilli) kruvazorleri 1914 yılı ekim ayının son günlerinde, Karadeniz'de Rus gemilerini batınp Rus limanlarını topa tutarken taşıdıkları Türk bayrajmdan gayri her şeyleri Almandı ve Türkiye bu olaydan üç gün sonra harbo giriyordu. Kafkasya ve Mısır'a karşı yapılmış olan Türk taarruzlan da Alman stratejisinin emrinin icrası idi. ürk stratejisi ve ordusu, Hder devletin sornm suz komutanlarının sevk ve Idaresine, gelişigüzel bırakıldı. Bu komutanlar. kendilcrinin, Türk Başkomutanlığının değil de Alman İmparatorunun emrinde olduklanna inandılar. Türkiye'nin değil de sadece Almanya'nın menfaatlannı savundular. Müşür rütbesiyle Osmanlı Devlet) hlzmetinde bulunan Von Falkenhayn'ın, Başkomutan Vekili Enver Paşaya hitap eden bir yazısı şu satırlarla bitmektedir: « .. Bu hususta ne yapılması gerektiğıni, benim kadar hiç bir kimse düşünemez ve takdir cdemez... Hattâ Başkomutan Vekili de benim zati harekâtımı tenkide yetkili değildir, buna ancak Hükümdar yetkilidir.» (J> 1940'Iardaki Köy Enstitüleri de eçitimde adalete dogrn k a P l l a J açmaktaydı. Ama o günlerden ba günlere doçru eğitim eşıtsızlığı gittikçe çoğalmaktadır. Çünkü toplum yapısındaki ve yaşayışmdaki esitsizlik ve adaletsizlik çoğalmaktadır. Efitim dfivası iktisadi kalkınma dâvasıcdan ve toplumun tüm »osyal adalet davasından ayn olarak düsünülemez. Her mahallede bir milyoner yetıştırmek dırıiması ve düzenlenmesi esasen PLÂN'Ll KALKINMA DÖNEMİNsunda Baade'nin üzerinde durdugn fikirlerden amacına yönelmis kapitalist kalkınma yolunda ancak egıtım adaıaaa bu nedenlerle zorunlu hale gelDE SINAİ ÜRETÎM ABTIŞLABI !••• biri de, şimdiki ziyaretiyle yakın ilgili olan, sayletsizliği yürüyecektir. Ve ancak kapitalist olmıyan yolu seçersek, ürkiyede gelişma gayretlerimektedir. (Yeni Endeks Hesaplan) fiye köylerinin kurulmasıdır. Ne var ki, rapora nin başlangıcı 1930'lara kadar Ortaçağı andıran bir toplum bn iktisadi kalkınma eyleminde egitim adaletine vönelebiliriz. (1963 = 100) göre, Köy Kannnnnnn yabancıların gayrimenkul Bütün eksiklerine ra?men Atatiirk zamanında buçünküyle kıgider. İkinci Cihan Savaşınıa düzeni ve değer hükümleri içinde YIL ENDEKS edinmelerini yasaklayan bükümleri tnrizmin çeyaslanmıyacak ölrülerde halka yönelmis bir egitim politikası yürüaraya girmesi işleri aksatmış; yeyaşıyan ve geleneksel üretim melişmesi bakımından bir çatışma yaratmaktadır. tülüyordu. 1934 yılında Türkive, o fakir bütçesivle ortaögretimde totlarmı uyguhyarak toprağı işüni hamle, daha bilinçli olarak, 1963 100 Baade'ye göre «Türkiyenin Avrupa tktisadi Işbiryen bir tanm sektöründen hızll bnlunan 35.000 öfrenciden 3.000'ini parasız yatılı okutuyordu. Buçün 1948'de başlamış ve 1950 den son1964 111.6 liğine girmesi ile bu kanun kalkacaksa da kanubir geliçme beklemek aşırı hayal352.000 öğrenciden 1245'i parasız vatılı oknmaktadır. Aradaki korra hız kazanmıştır. 1965 125,5 perestlik olur. Tanm üretimindenun yürürlükte kaldığı müddetçe sayfiye köylekunr fark, nereden baslayıp nereye saptıgımızı gösterir. 1950 65 döneminde Türk eko1962'den sonra, plânlı kalkınma ki artışlann desteğınden yok I ın rinin kurulacağı bölgelere şehirlerin tâbi olduğu nomisinde sağlanan gelişme hızı, döneminde, smai üretimdeki artış Bunun yanısıra o zamandan bu yana parasız devlet oknllarınm bir millî sanayiden hızlı bir geüşkanunî statünün sağlanması» gereklidir. lar tekrar hızlanmış; fakat yine de hem az gelişmiş ülkelerin, hem seviyesi durmadan düsmüs, paralı özel okullann sevivesi dnrmadan me temposuna ulaşmasını ve buplânın bu konudaki hedeflerinin sanayileşmiş ülkelerin ortalama yükselmistir. Oysa 0 zaman tembpl ögrenciler devlet okullannda nu devam ettirmesini beklemek gerisinde kahnm'ştır. Mamafih, vegelişme hızlarının üstünde olmnştutnnamazlar, paralı okullara giderlerdi. ise aynı derecede gerçekçi olmırilen endeksler doğru olarak kabul tur. Carei halâs yan görüşler olarak nitelenebilir. çık bir şekilde ortaya çıktığı gibi turizm koedilirse 1961 ve 62 yıllan için Tablo: 3 TÜRKİYEDE AHavriye Palas .. tekerlemesi o yıllann hStırasidır. < nusnnda da Türkiyenin önünde başlıca iki yol rakam bulunmamakla beraber DAM BAŞINA MİLLÎ HASILA Şimdi hel e Anadoludaki devlet okull?n çittikçe çaptan düsmek'bulunmaktadır: devrenin tümü itibariyle, yani 1950 (Birim: U.S. dolârı) tedir. Çünkü öfretmen bulunamıvor. 1962 hesaplarına gBre, ortaoQ Kendi imkânlannı bfiyük bir silkinişle ile 1965 arasında, Türkiyede smai «Hızlı gelişen» ve «az gellşen» Millî Endek*. kul ve liselerdeki öğretmen ihtiyacı 17.916 oldu&u halde asli öçretüretimin kaba bir hesapla yılda kendisinin seferber etmesi. ülkeler ile Türkiye arasında yapmen savısı 7.469'dur. Demek ki ortaöğretimde 10.000 öğretmen ekYıllar Hasıla, (S) 1950 = 100 ortalama o'ol2 çevresinde bir artıj tığımız karşılaştırmalardan ve kı sik. Ve bnnların yerine ya uydurma öğreticiler gidiyor; ya da dersQ Kendisinin de bir tniktar yararlanması l"Tvdettiği söylenebilir. sa tahlillerden ban önemli sonuçpahasına mevcnt imkânlannın kapısını yeniden 1948 ler bos eeçivor. 135 95.0 u artış hızı, aynı dönemde selar çıkarılabilir : cömertçe yabancı sermayeye açması. 1950 142 100.0 Türkivede dofan bir Türk vatandası tstldatlannı deçerlendirüşmiş ülkelerin sağladığı ortaA 1950 ile 1965 yılları arasında Türk bütçesinde dençenin ancak turizra gelir1960 200 140.8 mek, yeti<=mek irin şu türlü engellerle karsı karşıyadır : lama artış hızının 4 misli. az gelişmiş ülkeler az gelişmişlere leri yolnyla sağlanabileceğini süyleyen Prof. 1965 228 180.5 1 Okul^uzluk • Bucaklann yüzde 95'inde ortaoknl yoktur. gelişmiş ülkeler ortalamasuıın 2,5 nazaran daha hızlı bir tempo ile Baade'ye göre «Batı Almanya, Amerikadan sonra tloelerin vüzde 25'inde ortaokül yoktur. tlcelerin yüzde 95'inde lise Az gelişmiş ülkeler 1950 65 amislidir. Bu hız, Avrupa Ortak gelişmişlerdir. Bu durum, adam Türkiyenin iktisadi kalkmmasma en çok para vePazarına üye olan ülkelerdek] sı başına düşen gelir seviyeleri arayoktur. 40.000 köyden 17.000'i tüm okulsnzdnr. rasında ortalama olarak o'o39.4'lük ren devlet olmakla, kalkınma plânında turizm nai üretim artışlan ile kıyaslanırDemek ki, yasadı&ı yerde okul bulamıyan çocuk bfltün İmkânsmdaki farkın, «fakir ülkeler. bir gelir artışı sağladığına göre sa, Batı Almanya ve Fransa ha aleyhine olmak üzere artması solannı bastan kaybediyor. programına diğerlerine nazaran bir priorite taTürkiyede aynı dönemdeki gelişnınmasını arzular». (Adı geçen rapor, S. 85). tşte 2 Fakirlik : Yasadıîı çevrede oknl bülnnan çocuk, eğer allei: me hızı (%60.5) bu ortalamanın riç: diger ülkelerdeki gelişme htz nucunu doğurmnştur. ; larmın biraz üstündedir; fakat fider ayak Snat Hayri Creüplü'nfln de katıldıgı «i fakirse oknla şridemez. Küçük vastan çalısmak zonındadır. Oknl 15 mislinden biraz fazla olmuşç% Smai üretim artışı, aynı dö•arayı kapatma» etkisi söx konusu ortaklık, Akdeniz kıyılannda knrnlacak «sayfiye nemde az gelişmiş ülkelerde geüşmasrafım karsılıyacak gücte deîüdir ailesi... tur; gelişmiş ülkeler ortalamasıdeğildir. köyleri^ yoln ile Alman sermayesiyle işbirligi yamişlere kıyasla 1.5 misli daha hız3 Okullar arasmdaki farklar : Bütün kentlerde, ıen?in çevnın ise sadece 1.1 misli olmuştur. Türkiyenin 1951 57 yıllan aralı olmuştur. Fakat, iki rîrupun nüpacak «yerli sermaye» yi Türkiyenin kalkındınlrelerdeki resmî ve ö?el okullar yeterlidir. Anadolu oknllannın çosındaki sanayileşme temposu, ekofus artış hızları arasındaki farklar masında söz sahibi yapmak amacını gütmektedir. fn acınacak durumdadır. tlkoknln bulunan 24.478 köyden 12.191'i nominin iç ve dış dengesi fazla ve mutlak üretim seviyeleri araBunun nasıl bir kalkınma olacagım anlamak icin tek öîretmenlidir. 7.916'sında iki öÇretmen vardır. Ancak 795'inde Türkiyeyi Batı Avrupa ülkelebozulmadan tekrar sağlanabilirse; sındaki 7 misline varan farkherhalde neticesini beklemek gerekli değildir. dört öjretmen vardır. Anadoluda, hattâ tanınmıs il merkezlerinde • ••• rinin gelişme seviyesine yaklaştır yani içerde enflâsvonist fiyat arlar, bu oranda bir gelişme hızı Çünkü ba türlü isbirliklerinin kimin yaranna ve bile çoğu dersler boş çeçroektedir. Buralarda oknyan çocuklar lyi mak ve özellikle Ortak Pazar'a tışlanna ve gelir dağılımınıa bofarklılığı ile «arayı kapama işinasıl işlediği yetesiye bilinmektedir. F. Fanon'dan öçretim görempzler; daha kiicük yasta tstanbnl, lzmir, Ankara ve üye olabilecek duruma getirmek zulmasına, dış ödemelerde asın nin görünür istikbalde başanlamı dilimize çevrilmiş olan «Dünyarıın Lânetlileri» dışındaki varlıklı çocuklanndan çeri kalırlar. en önemli problemlerimizden biborçlanmalara ve ticaret hadleriyarpğmı göstermektedır. adlı kitapta (tstanbnl 1965, tzlem Yaymları) az 4 Her kademede adaletsizlik : Egitim eksikligi yüzünden genin aleyhe dönmesine meydan ridir. Bu durumda ilk hedef Or<t> Bu durum, az gelişen» ülFelismis ülkelerde tnrizmin kimler için korulduri kalan çocuklar üniversiteve treldikleri zaman kapılardan dönervermeden O'ol5'in üstünde bir yıl kelerin i'şi daha ciddî bir tutumla tak Pazar ülkeleri ile Türkiye agunu ve nasıl işledifini oknmak mümkündür. ler ve en son mer'îivende bir daha egitim adaletsizliği yüzünden lık smai üretim artışı, 30 yıl gibi rasındaki gelir farklannın azaltılele almalarını. dış yardıma fazla imkânlannı kavbederler. bir süre için gerçekleştirilebilirse, ması olmalıdır. Ortak Pazar üyebel bağlamamalarını ve özellikle problemlerimizin önemli bir kıs •ticaret hadlerinin» aleyhlerine de5 Hayatının çocuklak ve genclik kesiralerinde çesitli nedensi altı ülkede adam başına gelir mı halledilmiş olacaktır. Başka lerle okuyamamış bövle kisiler. yaşlandıktan sonra egitimi tamamğişmesini önlernek amaciyle müşseviyesi ortalama olarak TürkiyeBir vesileyle iliştiğimiz incelememizde de debir deyimle, Türkiyenin Batılılaştorek gayretler sarfetmelerini zolamak isterlerse, hattâ bn imkânı kend) kendilerine yaratırlarsa dekinin 4 mislidir. Bu durumda, gindigimiz gibi, Prof. Baade örneği, Türkiyeyi ne ması; Avrupanm hatırı sayılır, runlu kılmaktadır. gene bütün kapılar vüzlerine kapalıdır. ölünceye kadar istidatları•••• Altılarla Türkiye arasındaki mut••• kadar uzun süre ve yakından tanırsa tanısın bir • 3*B güclü bir üyesi olması ve halkı• lak gelir farklannın kapanmaya O Türkiyede 1950 65 arasın nı degerlendiremezler. yabancı nzmanın bizim meselelerimîz üzerinde mızın medenî vasıtalardan yararbaşlayabilmesi için Türkiyedeki da hem fert başına düşen gelırde• landınlması mümkün olacaktır. dnrnrken iki yanlı hareket etmekten kurtulamıki artışlar, hem de sınai üretimgelişme hızının Ortak Pazar geEgitim bakımından hir insan kasapbanesi manzarasındayız. yacagım göstermektedir. Bize kalırsa. iki yanlı Bu, gerçekleştirilmesi oldukça deki artışlar, az gelişmiş ve hattâ lişme hızının 4 mislinden fazla olZenfin olanlara bütün kapılar açık ve fakir olanlara bütün kapılar barekette oranlar değisebilir, fakat iki yanlılık giic; fakat imkânsız olmıyan bir gelişmiş ülkeler tarafından gerçek ması gerekmektedir. kapalı Türkiye çibi. fakirîerin çoînnlukta oldngu bir ülkede böyhedeftir. Bu, şlmdilik rejim değikarakteri sabit kalır. Böylece gerçek aydın ve leştirilen ortalama gellşme hızlale hir eSitim düzeni memleketi gittikçe batınr. Bir ker e kalkınmaOysa, son 15 yılda Türkiyede aşikliğinl zorunlu kılmıyan; fakat yerli nzman konusu bir kere dalıa karşımıza çırından daha yüksek olmuştur. Fanın en önemli unsuru olan insan malzemesini yok ediyornz. Geriye dam başına düscn gelir seviyesinhangi rejim ve idarede olursa olkıyor. kat, gerek millî hasıladaki. gerek ne kalıyor? Tabiat ve sermaye .. Tabiatı. ormanlan keserek. made kaydedilen gelişme hızı Ortak sun büyük gayretler sarfedilmesisınai üretimdeki artış hızlan 15 Kırşebirdeki «Prof. Baade Caddesi» gördügü denleri ve petrolleri yabancılara peskeş çekerek degerlendiriyornz. Pazar üyelerindekinin 4 misli olni zorunlu kılan bir hedeftir. yıllık dönem içinde büyük dalgagüler yüzü ve yakın ilçiyi cömertçe karşılayan Sermayeyi de masallah Amerikadan bekliyoruz... mak şöyle dursun, bir miktar allanmalar göstermiştir. Bu gelişme halkımızın kadirsinas bir davranışı olmayı fazlaYani isimiz istir! Bir de aydınlan snstursak Türkiye yıldınm tında kalmıstır. fki tarafın gelişlerin daha istikrarlı ve daha dençiyle asıyor. Ba ve benzeri gösteriler kesesinden hızıyla kalkınacak. O zaman Boğaza asma köprü bile konduracagız. me seyri geçmişteki hızlannı ilergeli olması hem devamlılıklaruıı ınai üretimde devamlı ve ö verenlere karsı gönlünden verenleri sembolize etde de aynen devam ettirirlerse sağlıyabilirdi, hem de Türkiyenin nemli artışların sağlanması medıji ölçüde dc eğitsel bir anlam kazanmaktaTürkiye ile Altılar arasındaki getoplumsal yapısında, ekonomik ve ciddî olarak isteniyorsa, gözdır. Çok isterdik ki sehirlerîmizin caddeleri o belpolitik düzeninde daha az «arsın. lir farklan azalmayıp, aksine ar dcn uzak tutulmaması icap eden ilelere yararlı olmak için ömrünü harcayan iÖtn, tıya sebep olabilirdi. tacaktır; ve bu takdirde Türk eeri finaBall noktalardan biri «tarım ••••••••••«••••••«••••••••••••••••••••••>•••*••! fikir ve sanat adamlarının adlannı çok mtytd» selctBrfi» nun de sYhîıatli bir geıtıiıiııi konomisinl Avrupa Ortak Paza& ÖnUmuzdeki onyıllarda tasısın. Ne var ki. yerli degerlerimizin gözü dıss 1 işmeye kavuşturulması zorunlu Türk ekonomisini daha hızlı ve rına deÇil, baska pazarlara üve dönük olduğu kadar belediyelerimizin degerlenğudur. oİ3rak hazırlamak gerekecektir. daha istikrarlı bir gelişme tempodirmeleri de yabancılara karşı fazlaca egilimlidir. suna kavuşturmamız mümkündür Nitekim, 194S yıhndan bu yana Fakat hatırdan cıkarmamak çerekir ki Baade'nin ve bir bakıma da zorunludur. ÖTürkiyede smai üretimin hızlançok sözünü ettigi «erozyon» nn mânevî dünyamızla zellikle, Türkiyenin Avrupa Ortak dığı ve yavaşladıfı dönemler ile, ilgili olanları da vardır ve erozyonan bn türlüsütarımsal üretimdeki dalgalanma Pazanna üye olması ciddî olarak ne ugramış ülkeleri «kurtarmak» imkânsız değilse isteniyorsa bu kesin bir zorunluklar arasında yakuı bir ilişki görül tur. de oîdukça güçtür. Adana'nın «Kennedy Bulvan» AÛAOÖLU ÜRKİYE'nin 1950'den bu yana mektedir. gibi Kırşehirin «Prof. Baade Caddesi» üzerinden ürkiyede hızlı iktisadi gelışaldığı dış yardımların miktaTarım sektöründe, sanayideki YAVINEVİ geçenler ve gcrçeklerimizi bilenler yarının Türmenin sağlanması için gereken n ve nisp! önemi de «az ge kadar değilse bile, önemli sayılakiyesine çiden yolların nerelerden dolaştığını •siyasi ortam» da bugün ıçın bilecek üretim artışlannm ssğlanlişmiş» ülkeler ortalamasmdan iyice düsünmelidirler. mevcut gibi gözükmektedir. Büması : bir haylı farklı olmuştur. Tümü yük Millet Meclisinde temsilcisi 1. Sanayi mamullerine karşı itibariyle az gelişmiş ülkelere net sermaye transferleri, 1950 60 devamlı olarak genişleyen bir alı bulunan irili ufakh bütün siyasi partiler Türkiyenin bir numarah cı kitlesinin yarahlması bakımınyıllan arasında, bu ülkelerin gayprobleminin hızlı kalkmmayı sağrisafi millî hasılalarının *b3,5'i o dan; *Slın» uygun ollfmll lamak olduğunu kabul etmektedir 2. Sanayün muhtaç olduğu ranında olduğu halde Turkiyede TOrkcfttJl TEKTAŞ ham maddelerin bol miktarlarda ler. Bu partilerin bir istisnasıybu oran °o2,4 çevresinde kalmışle hemen hepsi kalkınmayı hızve müsait fiyatlarla sağlanması tır. Ancak 1963 67 yıllan için orlandırmak amaciyle güdülecek poaçısından: talama ^03.5 oranında bir dış açık litikanın ana çizgilerinde belli se3. Tarım ürünleri ihracatmı plânlanmış; fakat, Türkiyeye viyede bir görüş beraberüğine vo artırarak sanayileşmenin gerektirYardım KonsoTsiyumu'nun son üç minimum bir ortak temele sahip diği döviz gelirlerini elde edebilyıllık faaliyetleri bu seviyeye ubulunmaktadırlar. mek bakımından zorunlu görüllaşmanın imkânsız veya çok güç Bu dnrumda, yeni parlâmentomektedir. oldufunu göstermiştir. BUTUN KITAPCILARO* Tarım sektöründe, tesadüfî fak nun ve iktidar sorumluluguna tek •••• törlerin etkisi dışmda, devamlı ve başına yüklenmek şansmı elde etTablo: 4 TÜRK EKONOMÎAfiAOfiLU VAYINEVİ .Aokan Cıd n/T ISTAKtUl.VlUrtl t l ı m miş olan siyasi partinin, Türkiyeönemli üretim artışlarmın gerçek SİNBE YURTDISI TASARRUFnin ekonomik ve sosyal gelişıne. leştirilmesi ise ancak «insan ile LARDAN YARARLANMA sini hızlandıracak sorunlara çötoprak münasebetlerinin düzenlen E. General G.S.M.H./ Cumhuriyet 14677 züm yolu bulmak üzere bütün gümesi ve «geleneksel üretim meY 111 a r Dıs Açık Oranı Hâkim devlete verilmiş imtiyazlar, millî ve cü ile Işe sanlması gerekmektetotlannm süratle değiştirilmesi» askcri gelenekleri çıkmaza soktu. Bir Alman Bindir. ile mümkün olacaktır. Toprak rebaşısı için. salonlıf vagonlan bulunan özel ka• ••a 195055 (ortalaması) ' ı 3 formu, sosyal değişmenin hızlan• ••• SON • ••a f tarlar tertip edilirken bir Türk Kolordu Komuta• ••a 19SS61 fortalaması) /o2 nı, çok defa. bir yük vagonunda seyahata mecbur 195060 (ortalaması) •'•2.4 ingilizce bilen bir Daktilo Sekreter bayan aranmaktaduj. cdiliyordu. 196367 (Plânlanmış) »03.5 İsteklilerin Kazlıçeşmedeki Türk askeri ve Türk milleti her zaman ve her Diğer taraftan, milletlerarası • aaa MENSUCAT SANTRAL T.A.Ş. yerde hakarete mâruz kaldı. En acısı. bu iki silâh «aaa ticaret hadlerinin seyri üzerinde • ••a • •»a Vefatiyle bizleri sonsuz acılar içinde bırakan a2İz büyüarkadaşı Ordu, Kafkasya'da iki düşman gibi kar• ••• Devlet Plânlama Teşkilâtı taraPersonel Servisine bizzat müracaatlan rica olunur. • »•• ğümüz ve babamız; Niğde esrafından, şı karşıya geldi. • •«a • «•a fından yapılan yeni çalışmaların • III • aaa Yedînci Ordunun güzide Komutanı Mustafa • ••• sonuçları da oldukça ilginçtir. Bu • ••a Manajana 1882/14685 Kemal Pasa, Başkomutan Vekili Enver Paşaya yaz çalısmalarla «ticaret hadleri» nin dığı muhtırada, memlcketin içinde bulunduğu ekosürekli olarak Türkiye aleyhine aramızdan ayrılışının kırkıncı gününe tesadül eden 3 aralık nomik, sosyal, askeri ve siyasal hütün sıkıntılara değiştiği tesbit edilmektedir. Bu 1965 cuma günü (Bugün) ikindi namazını mütaakıp Fatih Catemas etti. Harbin âkibetini pek güzel belirtti. Bu hesaplar doğru ise, dış yardımlamiinde mübarek ruhuna ithaf edilmek üzere; Hacı Hafız H a koşullar altında. bağunsız stratejiye, milli straterın iktisadi gelişmemizi hızlandısan Akkuş, Hacı Hafız İbrahim Çanakkaleli, Hafız Aziz Bahjimize sahip çıkmamız lüzumunu açıkladı. Bu dârıcı etkileri, ticaret hadlerinin avada, hiç olmazsa Bulgarlar kadar hassasiyet gösriyeli, Hafız Fevzi Mısır, Hafız Ali Gülses, Hafız Mahmut H a leyhe dönmesi ile büyük çapta a \ termemizi istedi. Alınyazımızm apaçık okunduğu tayh v e Duahan Hafız Adem Erim taraflarından okunacak 80 sayfabk bu sayıdakl başlıca yazılar zaltılıyor demektir. o çağda Türk Askerinin Türk Komutanlarınm soKur'anı Kerim ve Mevlidi Şerifde; akraba, dost v« arzu eden rumluluğu altma verilmesinin bir mecburiyet oldin kardeşlerimizin huzurlannı rica ederiz. AILESİ Prof: Necati AKDEB, Dfl T« Felsefa, duğunu haykırdı. (4) Türkiyenin durumu Prof. Dr. Besim ÜSTÜNEL T Türkiye için 2 yol Özet ve sonuç B ilk hedef Sonuç Önemli bir nokta S 5 Dış yardım açısından T T CILT:II DURGUN AKARDI DON Sarım ERMAN SEKRETER ARANIYOR İ&EV.LİDİ 9ERİF BAHADDiN TACiROGLU'nun TÜRK KÜLTÜRÜ SÂYI38 C. GÖKÇE, Atatürk n MSİ Duygtı, Doç. Dr. F. K. TİMURTAŞ, Atatürk îçin Şilrler, Dr. H. KALESİ, Yugoslavya'da Ük Türk Kütüphanelerl, Prof. Dr. A. CAFEROĞLU, BJıfkasya Türkleri, M. N. Hacıeminoğlu, Taribî Maddedliğe Reddiye, Dr. A. F. KARAMANTJOGLU, Arafsız Bir Yıl; Dr. A. F. KARA1MANL1OĞLU, Namık Kemal, Prof. Dr. L YARKIN, Doğu Turlristan Göçmenleriyl» İlgili Bazı Bilgiler, KAYIPIJVR: Besim Atalay, Hattat Halim Hoca, Haberler, Bibliyografya, Bize Gelenler. Sayısı 1. Lira, Yılhğı 12. Llra, isteme adresi: Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsu, P ^ . 14, Çankaya Ankara v«ya Kavaklıdere Caddesi 16, Ankara, BaşbayiHk: BATEŞ B T Askeri ve sivili ile kifayetsiz bir hükümetin ve onun, düşman suyunda gittiği lider devletin ortak sakat idareleri sonunda Türk Ordulan sefalet ve fclâket içinde savaştılar ve eridiler. abancı Komutanlarla birlikte Türk Devletinin idarecilerl de Türkiye'den aynldılar. Yıl dırım Ordulan Grup Komutanı Liman Von Sanders de, kendi sözüyle «Ordıılar Grupunun emir ve komutasını Mustafa Kemal Paşa Hazretlerinra birçok meşhur muharebelerde ehliyetinı ispat eylemiş ellerine bırakarak» aynldı. (5) Ve Mustafa Kemal Paşa, Filistin Felâketinden kutulabilmiş bir avuç insanıyle, Halep'in Kuzeyindek) nrtlarda, ga lip ve muzaffer Allenby*ye (Dnr!) dedl. Ve Onu durdurdu. Bu davranış, bağimli stratejinln zevali, milli stratejlnin ise doğnşu oldu. Türk Bağnnsızlık Savaşı bu stratejinin ışıgında başarıldı. İkinci Cihan Harbi sonunda beliren yeni Türk stratejisini, tarlhin bu faslını hatırlayarak Incelemekte fayda ve zaruret vardır. Sanayileşme temposu Cumhuriyet 14658 V (1) Ali Fuat Erden, Paristen Tih Sahrasma. (2) Kress Von Kressenstein, Türklerle beraber Süveyş Kanalına. (3) Hüseyln Hüsnü Emlr, Yıldınm. (4) Lareher, Büyük Harbde Türk HarbL (5) Liman Von Sanders, Türkiyede bef sene. ukandaki açıklamalann ışığı altında Türkiyenin sanayileşme yolundaki gayretlerinin kısa bir değerlendirmesini yapmak mümkündür. Devlet Plânlama Teşkilâtı tarafmdan yapılan çalışmalar sonunda hazırlanmış bir sınai üretim endeksine göre 1948 60 döneminde Türkiyede sınai üretim (bak : Tablo: 6) süratle artmış; özellikle 1950 57 yıllan arasında, ortalama olarak yılda %15'i aşan bir gelişme temposu kaydetmistir. Fakat, 1957 den sonra, büyük bir ihtimalle şiddetli döviz kıtlığının ve enflâsvonist sartlann etkisi altında sınai üretimin artış temposu düşmüs ve 1959 yıhndan itibaren bir süre için artış tamamen durmustur. Y UCUZ ÇİMENTO ve Yüksek Evsaflı kendi imalâtımız Sun'î Mermer ve Karo çinileri MAHMUT GÜCER Firması Tel: 21 45 64 21 47 72 Cumhuriyet 14G59 Fransızca Bilen Mütercim Aİmacaktır Bankamızda çalıştırılmak ve ehliyetine göre ücret verilmek üzere Fransızca bilen mütercim alınacaktıj. (Bu dilden başka İngilizce, özellikle Almanca bilenler tercüı edilecektir.) İsteklilerin jartlan öğrenmek üzere tercümei hallerl ile birlikte Genel Müdürlügümüz (Personel Müdürlügüne) müracaat etme'eri rica olunur. TÜRKİYE EMLÂK KREDİ BANTLA.SI A.O. GENEL Mİ/DÜRLÜĞÜ Heri» Rek: 2658/14886 Tablo: 6 TÜRKİYE SINAİ ÜRETİM ENDEKSİ (1948 = 100) YIL ENDEKS YIL ENDEKS 1948 1949 1950 1951 1952 1953 UM 100 109 104 135 157 BeyoğSo Cihefi Gaz İşletmssinden: 1 Pazarlık usulfl ile 28 ton Martin Şamot tuğla «atılacaktır. 2 Tuğlalar Karaağaç Poligon Havagazı Fabrikasında görülebilir. 8 İhale 20/12/1965 pazartesl günü saat 15.00 de Beyoğlu İpek «okak 2 numarada kâln Umum Müdürlük Oda»ında yapılacaktır. (Basın 23501/14689) MOT: Gazetemize gönderiîen yazılar yayınlansın veya yayınlanmasın iade edilmez. ıı; 1M 1955 1956 1957 1958 1959 1360 188 202 225 230 242 141 (Baau A, 14746/14671)