Katalog

NİL YAYINEVİ SUNAR 14 dile çevrilen şaheser Yazan: Carolina Maria de Jesus 2 NCİ BASKISI Brezilya'da şimdi 21 inci baskısı yapılan bu eser. yazarını sefaletten kurtardığı gibi 14 yabancl dilde tam 760 bin nüsha satılmış bulunuyor. Lüks ciltli. Fiatı: 10 Lira. NİL TAYINEVt Nuruosmaniye Cad. 38 Kat 2. İSTANBUL Reklâmcılık .../15655 Ç ö PL Ü K umhuriYet KIJRÜCUSU: YUNUS NADÎ li ailenin ŞÖR... Modern ayn •» anlatmr bir 42. yıl sayı 14870 Telgraf v e raektup «dresi: Cumhuriyet Istanbul Posta Kutusu: tstanbul No 246 Telefonlar: 2 2 4 2 9 0 2 2 4 2 9 6 2 2 42 9 7 22 42 9 8 2 2 42 »9 Çarşambo 22 Aralik 1965 GENÇLICIN BUYUK HEYECANI devam D azı okulların öfrencileri dün t! de miting var zanniyle sa î* at 9 dan itibaren Hürriyet mey İ danında yürüyüşa geçmişlerdir. * Şehirde geniş tertibat almış bulunan emniyet kuvvetleri, Hürriyet meydamnda ellerinde flâmalar bulunan 200 öğrenci ile bunlara katılan 2000 kişilik bir halk topluluğunu «yürüyüş ' , kanunsuzdur dagılın» şeklinde ^ ıkazlarla dağıtmıslardır. Ç Bu sırada Kadıköyden gelen f özel Mühendislık Okulu öğrenci grupunun Hürriyet meydanına yüriidüğü, Ortaköy öğretmen Okulu öğrencüerinin de miting için harekete geçtikleri öğrenilmiştir. Polis aynı ikazlan bu gruplara da yapmış ve öğrenciler miting olmadığını anlayınca dağılmışlardır. Polis şehirde vukua gelmesi muhtemel her türlü olay için tedbir almıştır. Gürsel bbfı Genel Müdür nakillerini durduruyor I ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) I Ankara mitingi Diğer taraftan yüksek tahsü gençliği bugün Ankarada büyük bir miting yapacaktır. MiUİ Türk Talebe BirUği taralından düzenlenen, Üniversite ve yüksek okullar öğrenci tesekkülerince de desteklenen mi tinge, saat 11.30 da Ankara Kur tuluş alanında başlanacaktır. tlgililer, mitingin olgun bir hava içerisinde geçmesi için gerekli bütün hazaruklan tamamlamışlardır. Bemirel Grupta konuştu: DÜX MİTİNG YAPMAK İÇİN BEYAZTT MEYDANINDA TOPLANA N VE POÜSİN İKAZI ÜZERİNE DAĞILAN GENÇLEE M lzmirde Izmir yüksek öğrenim gençliği Birleşmiş Milletlerin Kıbrıs konusunda aldığı karan protesto etmek amaciyle dun saat 14.30 da, büyuk bir miting düzenlemiştir. Ellerinde, «Afrikalılar hür olmak âlet olmak değildir», «Hak verilmez alınır», «NATO dedik boş çıktı, Birleşmiş Milletler kof çıktı», «Atatürk politikasıns dönelim» ibareleri yazılı dovizler bulunan binlerce genç önce Konak Alanı'nda toplanmıştır. Miting süresince, yol kavşakIan polis ve askerî birlikler tarafmdan tutulmuş, özellikle Yunan Konsolosluğu önünde olağanüstü tedbirler ahnmıştır. "BİZ BU HETİCEYİ DEVRUDIK,, ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) aşbakan Siüeyman Demirel dün AP. Ortak Grup toplantısında Kıbns konusuyla ilgili bir konuşma yapmış ve: «İşi bu noktaya ve bu neticeye biz getirmedik. Biz, iktidar olarak ve bir vakıa olarak bu neticeyi devraldık. Birleşmiş Milletler, devletlerin üstünde devlet değildir» demişttr. Süleyman Demirerin konuşması şöyiedir: < Biz, hükümet olarak Kıbns mevzuunda bir genel görüşme açılacak obnasmdan dolayı son derece memnunuz. Bu suretle me selenin bütün bünyesi ve tefernıatı ile Millet önünde tartışılması mümkün olacaktır. öyle görünüyor ki, ana muhalefet partisi seçimler sırasında nasıl kendi iktidarları devrinde yapmadıklan ve yapamadıklaruun kusurunu Adalet Partisinde bulma temayülünü göstermişse, Kıbns mevzuunda da aynı esası uygulamak istemektedir. Ana muhalefet partisi, yenilgisini kapatmak, kejıdi iç bünyeslndeki çatUkbklan gidermek, saflarmı sıklastı rmak, için Kıbns mevzuunu bir vasıta olarak ele alma gayreti içindedir. Hangi sebebe müstenit bulunursa bulunsun, konunun enine boyuna konuşulmasında mutlaka fayda vardır. Şurasmı mutlaka belirtmek isterim ki Kıbnsuı bugünkü hale gelmesinin mesulü biz değiliz. Gönül isterdi ki, konu bir iç politika çekişmesinin sebebi yapılmasın ve parti menfaatlerinin vasıtası kılınmasın. illî Bırlik Grupundan Suphi Gürsoytrak, Ahmet Yıldız, Suphi Karaman ve Kâmil Karavelioğlu dün sabab Çankayaya giderok Cumhurbaşkanı Cemal Gürselle birbuçuk saatlik bir görüşme yapmışlardır. Görüşmeden sonra Gürsoytrak gazetecilerle konuşarak «Devlet Başkanı ile her türlü memleket sorunlarını görüftüklerini ve bu görüşmenin zaman zaman Cumhurbaşkanı ile yaptıklan mutad toplantılardan bir tanesi olduğunu» bir '" " ' söylemıştir. Ankara (Cumhuriyet Bürosu) Cumhuriyet Senatosunun dünkü birleşiminde Kıbrıs konusnnda Sıtkı Ulay. Snat Hayri Ürgüplü ve Celâl Ertuğ gündem dışı konuşmuşlardır. Ulay, Kıbrısm henüz elden gitmediğini belirtmiş, kendi yönünce alınması gereken tedbırleri sıralamıştır. B ünün Gerçekler ve genel görüşme Seksen bin kişi yüzünden 30 milyon tehlikeye sokulmamabdır görüşii ilk bakışta mantıklıdır. Gerçekten meselâ Batı Trakyada ve dünyanın başka bolgelerinde toplu oLarak yaşayan Türklerle kıyaslanınca 80 bin sayısı küçümsenebilir. Ne var ki Kıbns meselesi sadece «0 bin Türkün meselesi olraaktan çıkmış, Adanın stratejik önemi bir yana Türkiyenin haysiyeti, şereti ve miUi meselesi haline gelmiştir, getirilmiştir. Her yenilgiye boyun eğmenin, sonunda Osmanlı İmparatorluğunu çökuntüye ve Sevr anlaşmasma kadar götürdüğü açıktır. 18 inci ve özellikle 19 uncu yüzydın olaylan bu tarih zincirinin halkalariyle dolu. Bu bakımdan Kıbns yenilgisini de bir oldu bitti şeklinde kabul etmek, kadere rıza göstermek ve düveli muazzamanın tavsiyelerini dinliyerek kuzu kuzu oturmak hiç şüphe etmiyoruz yakın gelccekte Türkiyeyi yeni olaylara sürükliyecektir. Gözümfizfl etrafımızda gezdirdiğimiz, Küçiik Asyada cereyan eden çatışmalan incelediğimiz zaman asunda Anadoluyu parçalamak için elbirliğiyle hazırlanan oyunları görmemeye imkân yoktur. Hattâ bu oyunlarda pek garlptir ki büyük devletler Başkan Nâsırla bellri de bilmiyerek işbirliği halinde görülmektedirler. Kıbnsla bu konulann ne ilgisi vardır diyemeyiz. Zira 200 yüdır birbiriyle ilişkisi yoktur sanılan olaylar sonunda anlaşümıştır ki, bir belirli bedefe doğru gidişin yan görüntüleridir. Ancak hemen Uâve edelim; yenilgiyi kabul etmemek, yetkili ağızlarda gevelenen, Kıbrısa karşı müdahale hakkımızın hemen kullamlması ya da B.M. karannın Keşmir karan gibi rafa kaldtnlması demek değildh*. Son kararla müdahale hakkı anlaşmaların yürürlükte olmasına rağmen eski deyimle selbedilmiştir. Bu durumda Türkiye için Kıbrısı fetbetmek, Makarios'u dize getirmek gibi görüşler (anatiK olmaktan, heyecanlan sömurmekten başka anlam taşımaz. Aslına baküırsa Kıbnsa karşı müdahale imkânları BJH. lerin karanndan sonra sadece hukuk bakımından selbedilmiştir. Demek istiyoruz ki biz bu hakkı ilk ihtüaf çıktığı zamandan bu yana kullanamamışızdn*. 1963 Arahğında Makarios bazırhksızdı, kullanabüirdik. Ama acaba biz hazırlıklı mıydık? Adaya yapılacak bir çıkarma tareketine gbre tertiplenmiş miydik? Sadece savunma sistemine uyan bir bazırnk içinde, NATO manevralarmda kullanılacak çıkarma gemilerini bile Yunanistandan ödünç alıyor, ya da kiralıyorduk. Adaya çıkan bir tümenin ikmali nasü yapılabilecekti? Geriyi nasıl savunabilecektik? Bunların hepsi iç imkânlar meselesi. Bir de dış meseleler var. Amerikanm ve o zamanlar Makarios'nn destekçisi görünen Sovyet Rusyanın müdahaleleri malfım idi. Eden'in siyasî hayatını kapatan Ingiltere ve Fransanın Mısır seferi de unutulmuş değildi. Aradan zaman geçti, dış şartlar biraz daha değişti. Grivas Makarios güruhunun saldırıları karşısında polis tedbiri olarak Kıbnsı bombalamaya gittik. Bombardıman olayı hakkında görüşler çeşitli. Ihtar niteüğinde mevziî mi kalmauydı? Yoksa Kıbns yerle bir mi edilmeliydi? Siyasi ve askerî şartların dengeli düşünülmesi gereken böyle olaylarda alınacak sonuçlar önemlidir. Biz bombardıman olayının dış basındaki tepkileriyle, Amerikanın perde önüne getirilen davranışlarun biliyoruz sadece. Bu bakımdan bombardımamn genişliğinin yeterli olup olmadığı konusunda bir yargıya varmak imkânsız, ancak harekette bir tereddüdün hâkim olduğu kokusu belirlidir. Belki bombardıman tedbiri askerî bülgeler fizerine biraz daha yaygınlaştınlabilir, belki daba enerjik bir tutumla masa başını lıazırlıyabilirdik. Ama bunun tersi de olabilir. olay Türkiyenin saldırganhkla damgalanmasma kadar gidebüirdi. Kısacası bombardıman meselesi 1963 Aralığındakiolaya benzememektedir. *** Meclis içtüzüğünde genel görüşmenin gizli yapümasmı önliyecek bir hiiküm yoktur. Çoğunluk isterse böyle bir yoJa gidebilir. Ne var ki gizlilik ya da açıklığı seçerken bir konunun millî çıkarlarla ilişki dereeesi yanında, katnu oyunun hassasiyetuıi de gözönünde bulundurmak zorunluğundadır Meclis. İzlenüecek strateji niteliğinden çok şimdiye kadar yürütülen politikalann muhasebesinin yapılacağı anlaşılan genel görüşmede her halde kamu oyunun hassasiyeti ağır basmak gerekir. Bu bakımdan olanlan olup bittiye getirir gibi gizliliğe burünmektense milletin gözü önünde ve son yargıyı millete bırakmak en uygun yol kabul edilmelidir. Başından başlıyarak 1960 • 1963 ve sonrasına kadar bütün iç ve dış şartlar bir açık görüşmede, iyi niyetle tartışılır ve sen ben çekişmeleri yerine gelecekte yapılması gerekenler. bu tartışmalann ışığı altında konuşulur, böylece hem süregelen söylentilerden kurtulurıız, hem de politikamra belki yörüngesine oturtmak imkânını buluruz. •JC îj» î(C önce bilinmesi lâzım gelen cihet gerek dördfincfl koalisyon olarak ve gerekse bugünkü AJ». iktidan olarak Kıbnsm geçmiş iktidar tarafmdan nasü ve hangi şartlar içinde devredilmiş bulunduğunun tesbitidir. Londra ve Zürich Andlaşmaları mevcut idi. Bu andlaşmalara göre kuruhnuş ve işliyen Kıbns Cumhuriyeti vardı. Adada silâhlı adedi sadece 2 bindi. Işte C.H.P. iktidarları Kıbnsı bu vaziyette devraldı. Bugünkü durum ise ortadadır ve herkesçe malumdur. Biz A.P. Grupu olarak daha işin başlannda meselenin Birleşmiş Mületlere götürülmemesi icabettiğini Grup sözctimüz vasıtasiyle Büyük Mecliste müdafaa ettik. O zamanki iktidar bunda fayda mülâhaza etti. Ve 4 Mart karanm lehimize olarak mütalâa eyledi. Dördüncü koalisyon olarak itimat alışımran hemen ferdasında, Kıbns meselesi Uzerine bütün gücümüzle eğildik. Dün koalisyonun bir ortağı bugün tek iktidar olarak Kıbns dâvamıza en büyük önemi Kıbrıstaki saldınlann ikinci yıldönümü münave hükümet olarak, parti olarak en büyük gücü koysebetiyle dün Cengiz Topel'in mezan başında maya devam ediyoruz. tşi bu noktaya ve bu neticeye biz getirmedik. Biz, iktidar olarak ve bir vakıa ola bir anma töreni tertip edilmiştir. Gençler tören sırasmda «ilk hedefimiz Kıbnstır» diye and içrak bu neticeyi devraldık. Bizim mesuliyet devrimizde değiştirme birliklerimiz hiç bir şarta ve mü mişlerdir. Resjm, gençleri roezann başında gössaadeye tâbi olmadan Kıbrısa çıkmışlardır. tennektedir. Birleşmiş Milletlerin son karan muvacehesinde yakmma yerine cesur ve vaknr ohnaya mecburm. Hedefiraiz haklanmızdan vazgeçmemektir. Bu, neye vâbeste ise o yapüacaktır. Birleşmiş Milletler hiç bir milletin haklanm ondan alıp bir başkasma vermek yetld ve kuvvetine sahip değildir. Birleşmiş Milletler, devletlerin üstünde devlet değildir. Biz emperyalist bir devlet değiliz. Bununla beraber hukuken muteber haklarımızı müdafaa etmek hakkına da sahibiz. Güçlü bir milletîz. Matem tutacak defüiz. Raklanmızın korunması için icabedenleri yapmaya kararlıyız. Kıbnsta emri vâkilerin doğup doğmaması maceraperest bir papazın âdeta göreceği rüyaya bağhdır. Bilinmelidir ki emri vâkilere tahamANKARA (Cumhuriyet Bürosu) mülümflz voktur. (Arkası Sa. 7, Sü. 7 de) grupunun dünkü toplantısında grupta da Kıbns konusunda görüşme açılması kararlaştınlmıştır. Partinin izliyeceği politika ve ortanın solu konusunda dört haftadır devam eden görüşme dün sona ermiştir. Söz alan üyeler Kıbns konusunda da grupta bir görüşme açılmasını istemişler ve bu istek kabul edılmiştir. Kıbrıs meselesinin Grup Yönetim Kurulunun tesbit ecieceği bir günde ele ahnması da uygun görülmüştür. Nasıl devralmıştı Görüşmeler Suat Hayrı Ürgüplu ise Kıbns dâvasının partiler arası bir çeNitekım dün bu zıyaret ve gökişme haline getirilmemesini, rüşmeleri müteakıp bir kısım milli dâva olarak ele alınmasıgenel müdürlerin nakillerının nı istemiş, «Kıbrıs dâvasında ne Gürsel tarafından durdurulduğu istediğimiz henüz tamamen tesöğrenılmıştir. Bunlar arasında bit edilememiştir, diyebiliriz. Türkiye Petrollerı Genel MüdüŞimdiye kadar herkesin ayn bir rü Ihsan Topaloğlunun KÖrevinfikri olmuştur. Bn dâvayı huknde bırakıldığı bildirilmiştır ki bir dâvs haline hâlâ getireme Comhurbaşkanlığına ve Millî dik. Gelmiş, geçmiş hükumetler Birlik grupuna yakın cevrelerde çok hassas bir sekilde bn d&vsbelirtildiğine göre Gürsel, ileri da vatanperverane bir şekilde sürülen temennileri gözönüne açalışmıslardır. Ama aralannlarak bir kısım genel müdürleda görüş farklılı$ı olmnstur. rin daha nakil kararnamelerini durduracaktır. Ürgüplü daha sonra konunun levrî hareketlerinden uzak tu Bu arada Etibank Genel MUtulmasını tavsiye etmiş ve «hfldüru Tahsin Yalabık'ın tâyin kfimetten riea ediyorum bn me kararnamesinin de durdurulacağı (Arkası Sa. 7, Sü. 5 te) öğrenümiştir. ÜRGÜPLÜ KÜRSÜDE Haber aldığımıza göre, Millî Birlik Grupu üyeleriyle Cumburbaşkanı Gürsel arasında bast» Kıbrıs konusu olmak üzere genel müdürler, muavinlerı ve yüksek kademede yapılacak tayinler konusu da ele alınmış, Millî Birlikçiler bu konuiardaki görüş ve temennilerinı Cumhurbaskanına anlatmışlardır. Bu arada bazı genel müdürlerin ta • yinlerinin durdurulması volun • da ilerı sürülen temennilere Cumhur Başkanı Gürsel tarafından olumlu cevaplar verildiği öğrenilmiştir Bazı tâyinler durduruluyor Bütçe Komisyonunda Tural'm mektubu Ankara. (Cumhuriyet Bürosu) BaşOakanlık bütçesini görüşen Bütçe Plân ve Karma Komisyonunda Kara Kuvvetlerı Komutanı Orgeneral Tural'ın mektubunun ba^ına sızdırılma«ı konusu da tartışılmış, Başbakan adına Komisyonda bulunan Devlet Bakanı Cihat Bilgehan, «Bu mektup Bakanlar seviyesinde basına aksetmiş deŞildir» demıştir. Konu, ilkönce CHP li îlyas Seçkin ortaya atraış, «Tural mektubn tahkikatı ne oldu?» diye sormustur. Ona cevap veren AP li Mesut Erez. «Tural'm mektubunu her vesilevle ortava atmakta kamu yararı yoktur* demiştir. Tekrar söz alan Seçkin, Erez'e cevap vererek, «Mektubu sebepsiz vere basına verenler mi kabahatli. yoksa milletvekili olarak bunu sormakla biz mi kabahatli oluyoruz. Sormakta hakkımız vardır» demiştir. Bakan ise. sorulan cevaplandınrken tahkikatın henüz sona ermediğini söylemiştir. ı/\ou\<s m Kıbrıs Bugünkü durum '1 X v •> '•'• ' \ ^ Kıbrıs â Gürültü arasında... CKMP Liderler toplantısı istedi Yıfmaz ÇETİNER'in Büyük Röportaiı CHP Grupunda Kıbns için görüşme açılacak Gurbetteki 200 bin Türkün hikâyesi Almanyada işçi kadınlarımız nasıl çalışıyor? Iki toplum arasındaki farklılığın işçilerimize etkisi Kaç para alıyor, ne kadar biriktiriyorlar ? Yerin 1200 metre altında çalışanlar Gece hayatı ve diğer konular Gündem dışı soz alan Adana milletvekili Sanibrahimoğlu TRT ye ve bazı meslek teşekkül lerine iktidarın baskı yaptığını öne sürmüş, grup ve yönetıcilerini «Memleketsever insanlara Ankara, (Cumhuriyet Bürosn) yapılan tecavüzler üzerinde dur Dışişleri Bakanı thsan Sabri maya> dâvet etmiştir. SanibraÇağlayangU, AP Ortak Grup tophimoğlu, tarafsız ve aklı başınlantısından sonra müttefik Ulkeda ıdarecılerın yerlennden oyna lerin Birleşmiş Milletlerde çekimtıldıklannı belirterek «Bekleye ser kalmalannın nedenlerini açık lim. tstediklerini yapsınlar ve lamıştır. hesabını sonra soralım. demek, Dışişleri Bakanı özellikle müt geç kalmak demektir» demıştır. tefik NATO ülkelerinin 24 ler taDaha sonra baskanlık sunuşsansı alevhinde ov kullanmayışları okurmuçînr Bu «ıınıısİRr alarını şöy)p fipçeripndirmıstir: .(Arkası Sa. 7, Sü. 3 de) (Arkası Sa. 7, Sü. 7 dc) Çağlayangil çekimser oylarır nedenlerini açıkladı CHP Gruptaki görüşmeler 9 vasıta çarpıstı, 3 kişi öldii BOLU tk) zlndrleme ofcnak üzere 3 kazada 9 vasıta çarpışmış, 3 kişi ölmüş, 3 kişi de koma halinde yaralanmıstır. Kazalar, dün sabah 8 sularında 200 metre ara ile Bolu Emniyet Oteli civarında olnıuştur. İlk kszada 14 AZ 179 plâkalı şoföı All Pasa Aydın idaresindeki otobüs 1 AC 359 olâkalı Mustafa Özen idaresindeki karayonla carpışmtştır. tkinci olay. birlnci kazava 10 metre messfede ve varım saat sonra olmuş, bu kazada varalanan olmamıştır Öneek) tcazaların ">ldıı?u vere 200 metre mesafede vukııbMian ııciıncü kazada ise bir rnınibus ile bir kamyua çarpışrnıstır. 2 6 Arahk Pazar CUMHURİYET^ Ecvet GÜKESİN