Katalog

SAHİFE İKt 10 Aralık 19G5 CUMHURİYET REFAH EKONONİSİ ve SOSYAIİZM Prof. Dr. Ahmet KILIÇBAY fikümet programında «refah devleti» kavramı fizerinde bilhassa durulması dikkati çek mistir. Ingilterede 1940 ları takip eden yıllar da Lord Beveridge plânından aonra sık sık kulIanılan bn terimin ifade ettiği tninayı incelemekte fayda vardır. 1929 n takip eden dflnya iktisadl buhranı, kapitalist liberal dfizenin iyi islemedigi inancım uyandırmıg ve iktisadi hayatın gidişine hükümet müdahalesinin faydalı olacağı ümidini yavmıştır. •••• ••>• Ûngiltcrcde stntftandtrma l ııııınıi hizmet sınıf ları \e ficretler Ziya ÇOKER Mülkiye Müfettişi • ••ı Bitmiyen kavga Ecvet Güresin'in dünkü yazısının başlığı Tiyatroda huzursuzluk Idi. Biz yeni iktidarımız sayesinde huznra kavuşmayı nmnt ederken bakıyoruz işler tersine gelişiyor. Silvan'dan Tepebası'na kadar her yanı kapsıyor huzursuzluk . Silvan'da halk bükumet konağını sararken Zeytinburnnnda Belediye kendi tiyatrosunn sanyor. Seyyar satıcılarla basa çıkamıyan Belediye Zabıtasmın sanatçılara karşı verdiği kahramanca savaş doğrusu takdirlere Iâyıktır. Evet. . disiplin, itaat, nizamlara saygı... ve de Belediyenin otoritesi! Kabzımahn Snünde boynn eğik, kasabın dükkânında mağlfip, fınncının karsısında perisan olan Belediye. çöplük haline gelmiş disiplinsiz ve düzensiz Istanbul şehrinde kendi tiyatrosunun kapısına kilit asarak nizamlara saygıyi ve otoriteyi sağlamıştır. Olaylan tekrar çereği yoktur. Olanlan biliyorsunnz: Sanatçı Aylâ Algan'a iki aylık ceza verilmis, Başrejisör Muhsin Ertuğrul bn cezayı ertelemis. Çünkü Zeytinburnn Tiyatrosu perdelerini hemen halka açmak istivor. Sen misin böyle bir şey yapan ! Belediye zabıta memurlan ordnsnyla gidip Tiyatronnn kapılannı halka kapıyor. Şimdi bn mantıkla Belediyemiz pek yakında Belediyenin bütün işlerini düzene koyacaktır : Opera Müdürün e kızdı mı Belediye. Operayı kapatır... Elektrik tdaresi Müdürüne kızdı mı, cereyanı keser . Havagazı Sirketine kızdı mı, havagazını keser... Hal Müdürüne kızdı mı, Hal'i kapatıp tstanbulu sebzesiz meyvasız bırakır . Mezarlıklar Müdürüne kızdı mı, mezarlıkların kapısına kilit asar .. Su tşleri Müdürüne kızdı mı, Terkos"u keser... Müzeler Mndüriine kızdı mı. müzeleri kapatır... Bütün bn işleri düzenli v e disiplinli yürütmek İçin de Belediye zabıta memurlarından bir hazır kuvvet ekibi knrmak faydahdır Vasıtalara bindirilrais «Belediye Hazır Knvvet EkibU günün ve gecenin hanei saatinde olursa olsun nöbette olmahdır. Muhsin Ertuğrul hakkında sıkı bir fcovuşturmaya girişileceğini gazetecilere açıkhyan Reis Muavinlerinden Bay Kadri tlkay, eski zabıtacılardanmıs. Şimdi dlyelim ÎETT tdaresinin Tünelde çahşan memnrlanndan birine Belediye idaresi ceza verdi. Ama tETT Müdürü cezayı uygulamıvor. Reis Muavini telefonn bemen açar : AIo hazır knvvet! Tünel'i sarın! Ve Tünel'in kapısına bir kilit. Ve ancak böylece Beledivenin halka hizmet yolunda hıılı bir çahsmaya kavusması beklenebilir. H macı sosyalizm v e komünizm gibı, milletlere neye mal olduğu bugün daha iyi görünen v e giriit meselelerin çözülmede yetersizliği sabit bulunan katı inanç v e sistemlerden de farkhdır. Bu sebeplerledir ki toplumun hürriyetlerini, refah v e mutluluğunu her alanda gelistirmek arzusu ile hareket edecek hükümetlerin fertle devleti birbirinin karşısına koyarak değil, her ikisini birbirine yardımcı varhk olarak gören bir zihniyette çalışmal a n lüzumuna inanıyoruz.» Büyük İngiliı Iktisatçısı Keynes'in fiklrlerinden faydalanan Lord Beveridge kapitalist bir ekonomi için o zaman yadırganan bir plân hazırlamıştı. «Beveridge Plânı» olarak anılan bn teklif hükümetin sistemli, lutarlı, koordine ve bilime dayanan bir iktisat politikan izlemesini tavsiye ediyordn. Böylece işsizliğin azaltılıp milli gelir seviyesinin yükseltilmesl, gelir dagılısında adalete uygnnluk ve Sosyal Sigortalann tahakküku da mümkun görfilnyordn. Modern anlayış ertle devleti rakip değil, birbirine yardımcı olarak gören bir snlayıs modern refah ekonomisi anlayısına yaklaşmaktadır Zira yukandaki ifadenin son satırlanndan anlaşılan mâna, Devletin fertlerinkinden ayrı, empoze edici ve mırlayıcı bir tercih alanına sahip olmadığını gSstermektedir. Programda 19 uncu asır liberalizmine ragbet edilmiyeceğinin açıkça belirtilmesi iktisadî hayatın gidişine müdahale etmek (amretini kabulün acık bir ifadesidir. Bn müdahalenin nasıl yapılaeagi sistematik olarak belirtilmemekle beraber program içine serpiştirilmiş ifadelerde ipnçlan ve bazı izler bnlmak kabildir. Hükümetin, refah ekonomlsl anlayışı çerçevesl içinde iktisadî faaliyetlere yol göstermek, gerekli zemlni hazırlamak, tesvlk etmek v e yardımda bulunmak suretiyle iktisadi refah seviye•inin yükseltilmeye çalışılacafı anlaşılmaktadır. Programda refah devleti anlayışı İle kanna ekonomiyi bir arada yaşatabllmek amacını güden s3yle bir lfadeye rastlanmaktadır: «Refah Devleti anlayışımız iktisadl bünyemlzin karma ekonomi esasma dayanmasından ilham almaktadır... Bizim karma ekonomi anlayısımıza göre Devlet faaliyeti ve kamu sektörü vatandaşm mutluluk ve refaha ulaşma çabasında ona yardımcı olmak, onu desteklemek zorundadır. Türkiyede büyük işlerin görülebilmesi için devletin birleştirici, bağlayıcı bir rol oynamasım zarurl kılmaktadır.» •ytr nkandaki Mtırlar özel tesebbüı faaliyetle•*• rinde kendilerine destek olup onlann gelişmesine yardım edileceçi anlaşılmakta, devletin birleştirici, toplayıcı rolünden ne keşfedildiği huınsn açıklanmamıştır. Karma ekonomi dflzeni özel sektörün devlet yardımı ve iktisat politikası ile desteklendigi bir sistem değildir. Karma ekonomiye ait çok sayıda model bulunabildiği halde bu modellerde müşterek, belirli vasıflar vardır. Devletin alt yapı yatırımlan ile ekonominin strüktürünü kalkınmaya hız verecek yönde degiştirmeyi hedef gfiden y a t ı n m l a n etrafında sistematik ve daha açık bir görüşün belirtilmesi gerekirdi. Bn sebeple yeni refah devleti görüşünü tatbikata yöneltirken devletin rolfinfl açıkça belirtmek ve bnnnn yeni kalkınma plânında yerini bnlmak lüznmlndnr. ı::s >«• ıftl <««• • •• • •• Nedir? oplumda iktisadî refahın artmasını 3ng5ren bir plân bir çok yönleri ile sosyalizml andırabilir. Hattâ bir çok hnsuslarda aralanndakl farkı ayırmak güc görünebilir. Refah ekonomisi özü itibariyle bir müdahale rejimi değildir. Refah ekonomisinde hükümet, işleyişinde bazı aksaklıklar göriilebilir liberal düzene tenbih edici, takviye edici enjeksiyonlarda bnlunmakta ve sosyal adaletin ve sosyal gigortaların yerleşmesinde öncülük yapmaktadır. Kısacası refah ekonomlsinin iktisat politikası dfizelticidir. Refah ekonomisinde bir tercih alanı, yalnıs halkın tercihlerinin muhassalasından meydana gelen tek bir alan oldagn halde sosyalizmde iki tercih alanı vardır. Biri devletin diğeri toplnmn teşkil eden fertlerin tercihleri. Sosyalizmde devletin tercih alanı fertlerin tercihlerinin muhassalasından çok farklı olabilmekte v e bn tercih çok defa devleti idare eden zfimrenin tercihleri olarak ortaya çıkmaktadır. Bn çeşit tercih halkın tercihlerini temsil etmekten ziyade halkın terclhinin ne olması gerektiğini belirtmektedir. Bu gibi filkelerde yapılan bütfin çahşmalar bir tarafta devletin tercihini halka empoze etmeye ve dolaylı olarak halkın kendi tercihlerini devletin dilediÇi ySnde değistirmesini sağlamaya yönelmiştir. Demokratik sosyalizm ise sosyalizmden ziyade refah devleti anlayısına yönelmekte v e devletin tercih alanını daraltmaktadır. •••• •••• •••• •«•• •••• •••> • ••• •••• •••• •••• •••• •••• • ••a • ••• aaıı • ••a aıaa /7A965 tarihinde kabul edilen yeni Devlet Memurlan Kanunu, Türk personel idaresine getirdiği birçok yenilikler meyanında, Devlet kamu hizmetleri görevlerini ve bu görevlerde çahşan devlet memurlannı, görevlerin gerektirdiği niteliklere, mesleklere ve devlet için taşıd^ı değere göre sınıflara ayırmayı öngörmüş ve «smıflandırma» esasmı ka bul ederek bunu kanunun en mühim temel Ukelerinden biri saymı^tır. Hakikatte de, sınıflandırma yı, bu kanunun getirdiği yeniliklerin başmda saymak ve yeni per sonel rejimimizin sınıflandırmada gösterilecek başarı nispetinde tutunacağmı söylemek mübalâğall sayılmaz. Nitekim sınıfların tesisi, bugünlerde, kanunun kapsamına gi ren bütün kurumlarda üzerinde en fazla çahşan, konuşulan ve tarüşılan bir konu olmaktadır. Bu halin asgari mali yübaşına kadar devam edeceği ve hattâ ondan sonra da tartısmaların hararetini kaybet miyeceği tabüdir. M • ••• • ••a •••a • ••a •••a •••• •••a •••t •••• • ••a feaaa nıı •••• •••• • aaa Bu arada konu üzerinde çalışan ları, bu mevzularda başka memleketlerde nasıl bir sistem kurulmus olduğunu anlatmakta fayda mülâhaza ederek, personel rejimini bis den yüz yılı aşkın bir zaman evvel kuran tngilterede devlet personeli smıflannuı esaslarını izah etmek istiyoruz. Aynca İngiliz per sonel idareslnde sınıf ve derece maajlarını ve her derecenin asgaIÎ ve âzami maaglarını da belirtmek suretiyle sınıf ve dereceleriu biribirleriyle nisbet ve mukayesesini de göstermeye çahşacafız. tngiliz devlet personel idaresinde sınıflan evvelâ dört büyük gru pa ayırmak kabildir: O Umumî hizmet sınıflan (Yönetlcl sınıf, icra sınıfı ve büro memurlan). (2) Kurumsal smıflar (Bakanlıklann umumî hizmet sınıflan dışında kalan ve her Bakanlığın özel liğine göre kurulmus bulunan mün ferit smıflar) A İhtisas snııflan (Mesleki, teknik ve bilimsel smıflar). (î) Dışijleri sınıflan. Şimdl bu sınıflan biraz daha yakmdan tanıyalım: b Principal Müdür, âmir. Mesleğe yeni giren yönetici (assistant PrİEdpal) olarak âzami 7 yıl lık blr tecrübe kazanma dcvresinden sonra principal müdür olarak daha büyük mesuliyetler yük lenmeye hazır olur. Principal bizim idare teşkilâtımızda şube müdürüne veya daire başkanma tekâhül edebilir. Pirincipal derecesindeki yöneticiler bir müddet için Bakan lık özel kalem müdürlüklerinde de vazife görürler. Aynı şekilde müsteşar özel kalem müdürlüklerinde de tecrübeli assistant principal'ler çalıştınlır. e Assistant secretary Emrinde 35 daire baskanı çalıştıran bil daire başkanı. d Under secretary Kısmen bizdeki umum müdürlüklere tekâ bül etmektedir. e Deputy secretary MUstesar muavini, f Permanent secretary Müsteşar. Yönetici sınıfın izahatmı bitirirken bu sınıfta her derecede (19641965 te) mevcut memur adedini, her derecenin âzami ve asgari maas miktarlannı da ilâvs edelim: Memuriyet ünvanı Adedl 1090 692 2» G3 30 ÜRO MEMURLAR1 SINIFI: İngiilz devlet memurlannm en seniş kitlesinl büro memurlan sınıfı teşkil etmektedir. Bu smıfta 126.000 memur bulunmaktadır. Bu smıfa ortaokul lise mezunlan arasından imtihanla memur ahnmaktadır. Bu sınıf mensuplannın başlıca görevleri, normal günlük hesap ve istatistiklerin tesisi, resml kayıt ve defterlerin tutulması, mu habere işleri, muayyen kanun ve nizamlara istinaden yapılan basit ve klişeleşrniş müracaatlann muameleye konması ve intacı, icra ve yönetici smıf memurlannın görmesi icap eden evraklann hazırlan ması, maaş ve ücretlerin hesaplan ması gibi işlerdir. Görüldüğü gibi, âmme hizmetinin icap ettirdiği iş lerin günlük, basit ve rutin kısmı bu sınıftaki memurlar tarafından tanzim ve intaç edilmektedir. B Büro memurlan sınıfı bir umumî, bir de kurumsal olmak üzere iki büyük kısma ayrılmaktadır. Bu sınıf yekununun %70 i umumî bü ro memurlan sınıfmdandır. Geri kalan kısmı bazı Bakanlıklarda yap tıklan işe göre isim almaktadırlar. Vergi memuru, tahsildar gibi. ÜnYILLIKMAAŞ (Sterlln) asgarî azamt 965 (1) 1606 2259 3985 3985 3135 4785 5885 8285 (1) vanlarda değişiklik olsa bile her iki lrı<iimrinlrl memurlar benzer hizmetler yapmakta ve aynı maaş derecesine tâbi bulunmaktadır. Bütün büro memurlan yıllık olarak 399 sterlinden 1038 sterline (3) kadar yükselen nisbetts maas alabilmektedir. Aynca bir de yardımcı büro me murları sınıfı bulunmaktadır. Ade di 100.000 olan bu smıf memurlar basit kâtiplik bizmetinl gönnekte, yazı ve diğer büro makinelerinde çalışmaktadırlar. Bunlann haftahk ücretlerl SS.» sterlinden 15.10.0 sterline (4) kadar değişmektedir. Habercl ve benzeri hizmetliler sınıfı 34.000 klsidir. Hademeler de bu grupta bulunmaktadır. • Şöpheli et satan kasap dökkânı möhürlendl mi halk sağlıgı kornnnr. Eksik ekmefc satan fırın kapatıldı mı, halkın kanklanması önlenir. Kaçak inşaat yapan kisiler takip edildl ml şehrin düzeni mnhafaza edilir. Bütün bnnlar tamamdır. Ama Belediye kendi tiyatrosnnn kapatmakla kimi cezalandırmıştır? Halkı mı? Oyunculan mı? Rejlsörii mfl? Kimi? Gerçekte Muhsin Ertuğrul ile Belediyeciler arasmdaki itlşmenin kökleri çok daha derindedir. Türkiyede sanata ve sanatçıya tahammülü olmıyanlann iktidarlan ile sanatçı kislliğine. sanatçı haysiyetine sahip olanlann mücadelesidir bn !.. Dünden gelmekte ve yanniara nzanmaktadır. Ve şimdi yalnu îstanbul Belediye»! Şehlr Tiyatrolannda değil. Devlet Tiyatrosnnda da ortaya çıkan olaylann temelinde bn mücadelenin tohumian yatmaktadır. Tflrklyede geri slyasl Iktldarlnra dayanıp Tiyatro içinde yetkl sahibl olroak, «6z dinletmek, knliste fors knllanmak istlyen kisilerin oynnlan Steden beri yürürlüktedir Bir de bnnlann karsısında halktan yana bir sanatın Szleminde ynğrulmus kisilik sahibl sanatçılar vardır. Bn sanatçılar sanatçı bağımsızlığını. sanatçınm gSrevini ve lanata saypıyı her «eyln üstünde tutmaya çalışmaktadırlar. Bn iki cihniyet arasındaki itişme bazan Zeytinbnrnn komedisinde olduğu gibi Belediye zabıta kuvvetlerinin de sahneye çıkmasiyle sürer gider... Şimdi tstanbnlln tiyatroseverler manzaraya gülerek bakmaktadırlar. Seyrettikleri Belediyenin tiyatrosn mndnr? Tokta Tiyatronnn Belediyesl midir? Oynn bitip, perde inince o da belli olaeak. Assistant Principal Principal Assistant secretary Under secretary Deputy secretary Permanent secretary m •at>a aaaa • ••a • ••• • ••• • ••a •••a • aaa aaaa • III Programda var mı? emokratlk sosyalizmin en ideal şekll, devletin tercihlerinde halk tereihinin en iyi şekilde tesirini gösterdiği devlet ve halk tercih alanlarının en iyi şekilde bagdaştınldığı bir haldir. Asın sosyalizmde Ise halkın tercih ve karar bakkı tamamen elinden ahnmakta, hangi mesleğe girip nerede calısacağı, ne giyip ne yiyeceği devlet tarafından tâyin edilmektedlr. Hükümet progravunda bn m&nada bir «refah devletı. v e «refah ekononysi» anlayışı var mıdır? sornsunnn cevabım kısmen şu ibarede bnlmak kabildir. «Bizim refah devleti anlayışımız kendi gerçeklerimizden ve tarihî tecrübelerimizden mülhem bir düşünüşe v e metoda dayanmaktadır. Modern Türk Devletinin yolu 19 uncu yüzyıl kapitalizminin Batı âleminde bile terkedilmiş metodlardan tamamen farkh olacaktır. Bu yol, doğ • aaa aaaa • ••a • tBİ •aaa • IIİ *CRA SINIFI: Memur adedl umumî İcra sınıfında 39.000 ve kurumsal smı/larda 31.000 olmak üzere 70.000 kadardır. Hükümet teşkilâtında günlük işlerin so rumluluğunu yüklenen bu smıftır. Yerleşmiş bir politikanm tatbikat çısı durumundadırlar. Şubelerde işlerin iyi yürümesini temin eden şefler bu sınıftandır. Başan derece lerine göre yönetici sınıfın principal'i derecesinde sorumlu mevkilere getirilebilirler. îcra sınıfı umu mi olarak yönetici sınıf memurların sağ kolu mesabesinde çalışır. Bu smıfa lise mezunlan imtihanla alınır ve hizmetiçi eğitimle yapa cağı i*e göre yetiştirilir. I Sonuç R efah ekonomisi anlayışı ile plânı bağdaştırmak kabildir. Zira plân, belli hedeflere daha müsait şartlarla nasıl varılabileceğini tâyin eden teknik bir vasıtadır. Bu teknik vasıtayı yeni iktisat polltikasınm baıanya nlasması için knllanmak mümkündür. Refah ekonomisinin hükümetçe ileri stirülen üstünlügünün fiilen ispat edebilmesi, plinın iyi kullanılmasına baflıdır. •••a >••• »••• *«•• •••a •••a aaai aaaa llll Umumî hizmet sınıflan ÖNETİCİ SINIF: Bu «mfm belli başh görevleri şunlardır: Bakanlık politikasının tesbitinde Bakana yardımcı olmak, Parlâmentoya sunulacak kanun tekliflerini hazrrlamak, mevcut Ba kanlık politikasının tatbikatmda çı kan güçlükleri giderecek tedblrleri almak, yeni tedbir ve nizamlarm muhtemel tesirlerini hesaplıyarak gerekli tedbirleri düşünmek, Parlâmentoda sorulacak sorulann cevaplannı hazırlamak, kanunların en iyi bir şekilde, gayelerine uygun olarak uygulanmasını sağlamak yönetici tmıfın görevleri arasındadır. Y aaaı aaaı •aaı KİTAPLAR •III •aaa Cas •aa • aa • aa • aa KLASIK ESER1ES Türker ACAROĞLU # ÂRAFTAKÎ RTJHLAR İLLE VENÜS*Ü (1964). Fransız yazan Prosper Merimee'nin (18031870) iki uzun hikâyesi, Yaşar Nabi Nayır'ın çevirisiyle, Milli Eğitim Bakanhğınca yayınlanan (Dünya edebiyatından tercümeler, Fransız klâsikleri) dizisinde yeniden 5.000 sayı bastırıldı (135 s. 295 krş.). Asıl adı «Les Âmes du Purgatoıre» olan ilki 1834'te, «La Venus d'Ille» adını taşıyan ikincisi de 1837'de yazılıp basılmış. Bırincisi, îspanya' da geçen bir Don Juan hikâyesi. Ama, Moliere ile Mozart'ın ölümsüzleştirdiği Don Juan değil bu. Daha çocukken gördüğü, Âraftaki ruhlar'ı gösteren bir tablodan şiddetle heyecana gelen bir Don Juan. Hikâyenin dinsel yanı önemli değildir. Parlak olduğu kadar soluk renklı îspanya'da geçen bu pek zengin havalı romantik masal hoşa gitmek tedir. İkinci hikâyenin konusu, Dogu Pire"ne''lerdeki Ille'de geçer Bir ortaçağ havasiyle başlıyan hikftye, yavaa yavaş ancak Edgar Poe'da görülebilen bir korkunçluk derecesine varır. «> BÎYELKİNİN HİKÂYELERİ (1964). Rus yazan A. S. Puşkin'den (17991837) Hasan Âli Ediz'in diiimize çevirmiş olduğu bu hikâyeler, Millî Eğitim Bakanhğınca çıkarılan (Dünya edebiyatından tercümeler, Rus klâsikleri) dizisinde yeniden 5.000 sayı basıldı (115 s , 230 krş.). Asıl adı «Povesti Belkina» olan kitap, 1830'da yazılmıştır. (Düello, Kar fırtınası, Tabutçu, Menzil müfettişi, Küçük köylü bayan) başlıklı beş hikâyeyi içine alan eserdeki hikâyelerden birkaçı daha önce de diiimize çevrilmişti. # COUStNE BETTE (1965). Fransız yazan H. de Balzac'm (17991850) romanının ilk iki cildi, Vahdi Hatay'ın çevirisi olarak, Milli Eğitim Bakanhğının (Dünya edebiyatından tercümeler, Fransız klâsikleri) dizisinde yeniden 5 000 sayı bastırıldı (IV313388 s., iki cildi birden 13 lira). Asıl adı «La Cousine Bette» olan eser. 1847'de basılmıştır. «La Cousine Bette» ile «Le Cousin Pons», «Les Parents pauvres Yoksul hısımlar» ortak başlığı altında Paris yaşayışından sahneler olarak «La Comedie humaine İnsanhk komedyası» nilen Lisbeth Fisher; hırçm, kıskanç bir ihtiyar adlı kitapta bir araya getirilmistir. Kuzin Bet dekız tipidir. Bu kız acılar, kıskançhklarla için için kendini yer, kemirir. («Tuhafhklarla dolu bu karakterin esasını kıskançlık teşkil ederdi»). Kurbanı da güzel. sevimli kuzini Adehne'dir. Eserin sonu, melodramatik bir biçimde biter. # HALK tÇİN HİKÂYELER (1965). Rus yazarı Lev N. Tolstoy'dan (18281910) rahmetli Oğuz Feltek'in diiimize çevirmiş olduğu bu üç ciltlik kitabın ikinci ve üçüncfl ciltleri de, Millî Eğitim Bakanhğınca (Dünya edebiyatından tercümeler, Rus klâsikleri) dizisinde yeniden 5.000'er sayı bastınldı (m279292 s., iki cildi birden 11.70 lira). Asıl adı «Rasskazı dlya naroda» olan eserde (Sevgi nerde ise Allah da oradadır, Efendiyle hizmetçisl, Kafkas esiri v.b.) gibi ünlü hikâyeler de var. Bn kitap. ilk bakışta yazann büyük eserleri ile öbür hikâyeleri arasında, daha çok sanat dışı düşüncelerle yazılmış bir eser gibi görünür. Bunlar, Tolstoy'un kendine göre yorumladıgı Hıristiyanhğa dayanan bir hayat görüşünü, bir ahlâk eğitiraini yaymak için, hayatımn son 25 yıhnda yazdığı küçüklü büyüklü hikâyelerdir. Tazar, başka hiçbir sey yazmasaydı, bu hikâyelerle yine bütün çağlann en büyük yazarlanndan biri olnrdn, denilmistir. • HİKÂYELER (1965). Rus yazan Anton Çehov'dan (1860 1904) Oğuz Peltek'in çevirmiş olduğu bu kitabın beşinci cildi de, Milli Eğitim Bakanhğınca (Dünya edebiyatından tercümeler, Rus klâsikleri) dizisine yeniden 5.000 sayı bastırıldı (453 s., 820 krş.). On hikâyeyi içine alan bu kitapta yazarm işlediği konular çok çeşitlidir. İlk hikâyelerinde, hayatımn seyrine göre, mizahçılığı v e neseli huyu üstün gelmiş, daha sonra yazdıklannda ise trajik bir boşluk görülmüştür. Bu hikâyelerde de aynı hava var. Teknik bakımdan yazar, birinci sınıf bir empresyonigttir. Hikâyelerini e s ki moda konular üstüne kurmaz. Hayatın önem«z, gelişigüzel köşelerinden sahneler göıterir. Dış olayı en az dereceye indirir. • KÖYÜN ÇOCtTĞU (1965). Avustnryah yazar E. Eschenbach'ın romanı, Burhan Arpad'ın çevirisiyle, Millî Eğitim Bakanhğınca (Dflnya edebiyatından tercümeler. Avusturya klâsikleri) dizisinin ilk kitabı olarak yeniden 5.000 sayı bastırıldı (273 s., 530 krs.). George Sand'm «Tout est l*histoire» s&zü bastarafa alınmış. 1860 yıhnda bir k a n kocanın dSvasiyle başlıyan hikâye 19 bölumde anlatıhyor. Ailenin bir oğln ile bir de kızı vardır. Bir bucakta kiremit ocağı isletirler. Bir tartısma v e kav?adan sonra papazı öldürüp kiliseyi soyan kiremitçi asılır, karın da agir hapse mahküm edilir. Haksız yere ondört yıl zindanda kalır. Oğln onn arayıp sormaz. Kızı rahibe olnp manastırda ölür. En sonunda kadın, zindandan cıkarak hastabakıcı olnr, ofluna kavusur. Güzel bir üsiupla anlatılan bu hikâyenin çevirisi de basanhdır. ESRARLI BtR VAKA (1964). Fransız yazan H. de Balzac'm romanı. Yasar Nabi Nayır'ın çevirisi olarak, Milîî Eğitim BakanlıÇmca (Dünya edebiyatından tercümeler, Fransız klâsiklerH dizisinde yeniden 5 000 sayı bastınldı (293 s., 6 lira). Asıl adı «Une Tenebreuse affaire» olan eser, Paris'te 1831'de vazılmış, on yıl sonra basılmıstır. Yazann bashca eserleri arasında yer alan bu romanında, olgunluk çağının bütün ustalık v e denevî göze çarpar. Balzac. bu eserde. birkaç roman türünü bir araya toplayıp kaynaştırmak gibi pek güç bir işi başarı ile yapmış. Olayın kuruluşu bakımından, burada çekici. hareketli bir serüven romaniyle karsılasıyoruz. Eser bir tarihsel romandır da. Hayal ile gerçek, bu romanda, yanyana. elele yürümektedir. Essiz bir tasvirci olan yazar. bu romanında da ele aldığı çevrelerin insanlannı. görünüşlerini incelemeden geçirerek bütün özellikleriyle gözümüzün Snünde canlandmr. Napo!yon savaşlan sırasmda siyasal bir sırdan yararianan yazann siyasal hayattan sahnelerl gösterp'' bu eseri de «La Comedie humaine însaniık knmedva«ı» içînde ver ahr. ••«««•••••••••••••••••••••••«•••••••••••••«••••••••••fl • » • • • • • * • • « • • • (I I ••••••••••••••••••»••••»••••••••••••••••••«•••••••••••••••••••••••••••I İcra unıfmda fu dereceler mevcuttur. • Memnn Eıecutive officer • Üst memur: Higher executlv« officer , . » , • Kıdemll memur: Senlor exeen> tlvo officer • Şef: Chief ezecutiv* officer • Kıdemll jef: Senior chief ex«cutive officer • Müdün Principal. İcra nnıfında maaşlar, en aşağı derecedeki bir memurun başlangıç maajı olan 549 sterlin'den, aynı sı nıftan bir müdürün alabileceği 3475 sterline (2) kadar değismektedir. Tabii bu sınıf içinde de her derecenin asgari ve azaml maa* hadleri belirtilmiştir. (1) Asgari 2412, âzami 20712 Türk llrası. (Mukayesenin kolay yapılaDllmesl İçin sterlin ı= 30 TL. üzerlnden hesaplanmıştır.) (2) Aylık asgarî 1372, ftzamt 8687 •••u• • • • • • • • a a a a a a a a a a a a a a a a a a a ••••••••••• ı a a ı a Türk lirasıdır. (3; Aylık asgari 997, âzami 2595 Türk lirasıdır. (4) Aylık BSgart 787,ftzaml1980 Türk lirasıdır. YARIN Ihtisas Sınıflan Ve Diğerleri MEVLtD Gazetemiz Kurucusu v e Başmuharrirl Merhum Ustadımız SEDAT S İ M A V İ'nln • aaa "•'• :::: :::: aaaa •••• • aaa* K:: :: :: Yönetici sınıfın görevleri bu sayılanlardan ibaret değildir. Hükümet teşkilâtının kurulua, işleriyle ve kontrolu büyük ölçüde bu suu fın elindedir. Bu sınıf mensuplannın hükümet mekanizması ve onun işleyişi hakkında açık ve kesin bil giye sahip olmalan veya bu bilgileri kazanabilecek kapasitede bulunmaları gerekir. Yönetici sınıf mensubu bulunduğu dairenin umuml idaresinden, gt rek Bakanlık içinde, gerek taşra tegkilâtında en önemli görevleria idaresi yönetici tınıfa verilmektedir. Yönetici sınıf, adet itibariyle kü çük bir smıftır. 680.000 kisilik îngiliz memur ordnsunun ancak 2.500 ü bn smıfta bulunmaktadır. Yönetici smıf dereceleri sırasiyle şunlardır: (Bu derecelerin tam Türkçe karjüıklan bizim idare sis temimize göre gerekli mftnâyı veremiyeceğinden dolayı bu dereceler lngüizce aslmda olduğu gibi ya zümış, karşısznda kısmen bizdeki mukabili sayılabilecek görevler gösterilmlştir.) a Assistant Prindpal Maiyet memuru veya mtidtir yardnncısı. Bu, yönetid smıfm İlk derecesidir. Yönetici smıfa İlk tâyin bu dereceye yapılır. İmtihan bütün üniver site mezunlanna açıktır. Kazananlar bu derecede ise başlarlar. Bu bir eğitim derecesidir. İlerde yönetici olarak çalışacak olan adaya ilk iki yıl içinde Bakanlığm bütün dairelerinde geniş bir tecrübe ve tatbikî bilgı kazanması için garekli imkânlar verilir. Bu müddet içinde âmirlerin bütün dikkati adayın iyi yetişmeâ üzerinde toplanır. Aday bir müddet, eğer varsa, Bakanlığın taşra teşkilâtında da çahsünlır. Eğer aday o günkü durumu ile iki üst derecede, yâni assistant secretary olarak kendisine verilecek görevleri başarı ile yürütecek yeterlikte görülürse yönetici sınıfta kalması tasdik edilir. Aksi halde başka bir Bakanlıkta tekrar bir deneme devresine tâb' tutulur. Bunda da başan gösteremezse yönetici smıfa alınmaz. TDrkiye'nin en çok satan mecmuaları yılbaşı sayılarında 72 sayfa aziz ruhunu tâziz maksadiyle 12 nci ölüm yıldonümüne müsadif 11.12.1965 (yannki) cumartesi öğle namazını mütaakıp, KANLJCA CAMÜ ŞERİFİ'nde Duahan Hacı Hafız Nusret Yeşilçay idareainde memleketimizin tanınmış haftz v e mevlidhanları tarafından Mevlid kıraat edilecektir. Merhtımu seven aziz okuyucularm, yakln dost, meslekdaş ve tanıdıklarla arzu eden dindasların buyunnalan mercudur. 3 0 0 000 adet 190 0 0 0 adet 110 0 0 0 adet NOT: Hürriyet Gazetesi Saat 10 dan itibaren Emirgân'dan KanIıca'ya hususf motor temin edilmis,tir. Roman RESİMLİ Cumhuriyet 15174 Hayst Tarib Yekuo 6 0 000 adet 660 000 TÜRKKABLO ANONİM ORTAKLIĞI mamulü nOsha olarak basılacaktır. En geç bir hattaya kadar verilen siyah* beya2 Hânlar bu sayılara girebilir. ALUMİNYUM İLETKENLER ve EK MALZEMESİ ite ALUMİNYUM PROFİLLER İSTANBUL MİLLİ SANAYİ SERGİSİNDE TEŞHİR EDİLMEKTEDİR tâncılık: 253/15181 İstanbulda bulunan büyük bir yabancı sennayeli isletme için Reklâmcılık 48S3/15177 İstanbul Belediyesi Varidat Tahakkuk Müdürü İhsan HINÇER tarafından en son değisikliklerle hazırlanan TOPLU LEVHA İLÂN MEVZUATI İsimli eser çıkmıştır. Her Belediye, i§yeri sahibi ve müessesenin levha, ilân, reklâmla ilgili tek elkitabı. 1 1 YÜKSEK ELEKTRONİK MÜHENDİSİ ve KİMYAGER aranmaktadır. Her iki şahsın da sınaî tecrübeli v e iyi İngili2ee bilmeleri şarttır. Müracaat sahiplerinin tafsilâtb îş hayatlan, fotoğraf v e istedikleri maaşla birlikte P.K. 681 GALATA adresine acele yazmalan rica olunur. Cumhuriyet 15175 SAYIN BAKIRKÖYLÜ VATANDAŞLAR 1966 senesi bekçi tahakkuk cedvelleri 10/12/965 tarihinden ıtıbaren muhtarlıklarda askıy» çıkanlmışür. Cedveüer 15 gün süre ile askıda kalacak v» 25/12/1965 günü akşamı askıdan indirilecektir. Bu süre zarfında cedvellerin tetldkıyle varsa itirazmızın Kaza İdare Kurulu Başkanlığına yapılması, bu süre geçtikten sonra yapılacak itirazların kabul edilemiyeceğinin bilinmesi ilân olu nur. Bakırköy Kaymakamhğmdan (Basın: 23818) 15185 Damga V. ilân ve reklâm hükümleri •• TRT • D.D.Y. İş. D e * nizcilik Bankası A.O. • P.T.T. İş. * İst. E. T. T. Tş. • İstanbul, Ankara, İzmir gazeteleri ilân taufeleri; ilân ve reklâm prodüktörleri c İstanbul, Ankara, İzmir Belediyeleri jf levha, ilân; reklâm resmî ve tâlik üc. tarifeleri •• Muafiyetler, ceza* lar • Merci adresleri • Danıştay, V. Usul, Amme Alacakıarı ve Harçlar Kanunu hükümleri r Reklâm tesisat ve Kara Y. ^ Tüzüğü hükümleri * Danıştay, Temyiz v e İtiraz Kom. e m rel kararları • Maliye ve İçişleri Bakanlığı tebliğ v e mütalâaları ^ Kamu Yararına Faydalı Derneklerin tam listesi. 288 büyük sayfa, 15 lira. İst. da: Y. Üniversite, Cihan, Anıl, İnkılâp, Ders Kitaplan, Akgün, Sander. Elif: Ankara'da: Berkalp, Aydın, İzmir'de Orhan Ozşişman ve başlıca kitapçılarda. TAKSİM' DE 2 Katlı E600 m 2 Kiralık Garaj Müracaat: 4SI2O92 Reklâmcılık 4895/15176 Sipariş : Posta Kutusu 46, Aksaray'^tanbul ::::::::::::::uu:::::::;::;;;;i;;;::::::;:uu::uuu:::i::::u:~" Cumhunyet 15173