Katalog

TÜRK ffiİKLOPEDISI 107. Cüz Millî Eğitim Bakanlığmca yayımlanan Islâm Ansiklopedisinin 107. cüzü çıkmışür. (Sezâ'î), (Sıffln). (Sırbistan), (Sivas), (Sicilya). (Sihir), (Siirt) maddeleri üzerinde özellikle durulan bu cüz Bakanlık yayınevleriyle bütün kitapçüarda 10. lira fiyatla catılmakta. (Basın 23927/15182) umhuriyet 42. yıl sayı 14858 KURUCUSÜ: YUNUS NADÎ Telgraf v « m e k t u p adresi: C u m h u r i y e t İstanbul Posta K u t u s u : îstanbul N o 248 Telefonlar: 2 2 4 2 9 0 2 2 4 2 9 6 2 2 4 2 9 7 2 2 4 2 9 8 2 2 * 2 99 Türk edebiyatmda hikâye ve roman Tanzimattan Meşrufiyete kadar oîan dönemi kapsayan bu eserde Cevdet Kudret, hikâye ve roman yolundaki ç&kşmalan ömekler vererek incekyor BiyobibUyografik bol notlarla bu 360 sayfalık mükemmel eser Varhk Yayınlan arasmda 8 lira fiyatla yayınlandj. faânalık: 110/15179 Cumo 10 Aralık 1965 Y. Çetiner KÖLN'den bildiriyor; tffKÖLN CEZAEViNDEKi OLAYLA iLGiü OLARAK B. ELCiMiZ TEŞEBBÜSE G E Ç T i » ALMAN MAKAMLARI OLAYA EL KOYDULAR . er halde dikkat etmişslnizdir, bizde fikir özgürlüğünden ödii kopan par1 tizan yazarlar, güttükleri çağ dışı ve anayasaya aykırı politikayı halka sevimli göstennek isterken ikide bir aşın sol akımlardan ve komunizm tehlikesinden dem vururlar. Falan kitap yasaklanmalı, falan piyes afişten haldınlmalı, falan yazar stısturulmalıdır. Neden? Çiinkü bunlar komunizm propagandası yapmaktadırlar. Halk bunlan okuya okuya aşın sola kayar, sonra maazallah, bakarsınız bir gün komiinistler yurdumıızda idareyi ele alıp bütün özgürlükleri silip süpürüvermişler. özgürlüğü korumak amacı ile özgürlüğe karşı çıkmakta hiç bir sakınca görmiyen, bunu da gözflmüriin içine baka baka söyliyebilen bir adamın mantığına mı, yoksa pişkinliğine mi şaşmalı, artık orasını siz düşününüz. Aşın solun da, aşın sağın da ortak niteliklerinden biri fikir özgürlüğüne tahammülsüzlük olduğuna göre. bizdeki yasakçı yazarlar gündelik davranışlarında sabah akşam «biz faşistiz, çıkarlarımızı zedeliyen fikhIer mutlaka susturulmalı!» diye haykırtnaktan başka DC yapmaktadırlsr? İtiraf edeyim ki, ben kendi hesabıma, komunizm propagandası yapmakla suçlandınlan karşı taraf yazarlan arasmda fikir özRiirlüğüne diş bileyen, hattâ aşın sağ akımlann yasaklanması eğiliminde bulunan bir tek imzaya bupüne değin rastlamadım. Anayasaya aykırı olarak her gün saltanat propagandası yapılıyor, Abdülhamid Han göklere çıkarıbyor, Allahın adı politikaya kanştırüıyor; bunlann künseye battığı yok. Fakat toprak reformundan, ulusal gelirin adaletsiz dağüışından, yatınmlardan, yabancı sermayeden hele bir söz açmaya göresiniz. Sanki elinizde tabanca, rejimi devinneye kalkmışsınız gibi bütün statükocu yazarlar ayaklanacaklar, sizi tepelemek gayreti ile karşınıza dikileceklerdir. Sunu iyi bileUm: Komunizm işte asü bu çeşit adamların pala salladığı bir ortamda bir gün sahiden bir tehlike haline gelebilir. Son yüz yıllık dünya taribini şöyle bir gözden geçiriniz; aşm solun hiç bir gerçek demokrasi ülkesinde iktidarı mutlak olarak ele geçiremediğini görürsünüz. Batı memleketlerinde her türlü fikirler rabatça tartışılır, hattâ resmen komünist propagandası yapılırken Rusyada Çarlık yönetirai milleti kırbaç altında inletiyor, yakaladıği ilerici aydınlan Sibiryaya sürüyor, sol ve aşm sol ne demek, HberaUere bile tahammül edemiyordu. O çağın Bus devrimcileri de ancak Cenevre, Brüksel, Londra gibi fikir özgürlüğüne saygı duyan demokrat kentlerinde buluşup toplanabiliyorlardı. Sonra ne oldu? Adı geçen Batı ülkeleri seçim yolu ile sosyal adaleti adım adun gerçekleştirirken Rusyada Çarlık bir gün tepe taklak yıkılıverdi. Komunizm nereye ginnişse ya devrimle, ya da silâb gücü ile dışarıdan ginniştir. Fikir özgürlüğünü ayakta tutmasını bilen memleketler için aşm sol hiç bir zaman bir tehlike olamaz. Toprak rcformu vapalım, diş ticareti devletleştirelim, yabancı sermayeyi yurda sokmıyalun dersin. Şunu dersin, bunu dersin. Daha da ileri gider, özel sektörün büsbütün daraltılması tezini savunursun. Memlekette özgürlük havası püfür püfür estiği sürece korkacak ne var? Son sözü daima seçmen vatandaş söyliyecek olduktan sonra kararı da tnilli iraae verecek demektir. Onun önünde saygı ile eğUecek yerde vatandaşı çocuk yerine koyarak ortaya bir takım fikir yasaklan üstesi ile çıkmak Fasizmin tâ kendisidir. Faşizmi önlemenin tek yolu da fikir özgürlüğünü her saldınya karşı cesaretle koruyabilmektir. Turistler pislikten ve trafikten ürkiyeye gelen turistler resmi anket sorularına verdikleri cevaplarda «Türkiyeyi çok pis, Türkleri çok asık yüzlü bulduklannı ve rehberlerinden tellâğuıa kadar turistlerle ilgili meslek sahiplerinden çoğunun kendilerini aldattıklannı» belirtmişlerdir. Turizm ve Tanıtma Bakanlığı tarafından yabancı turistlere uygulanan ve değerlendirilmesi hâlen Istaüstik Enstitüsü Başkanlığı tarafından yapılan bu eğilim araştırmasında turistler, karşılaştıkları enteresan olaylan ve şıkâyetlerini soru kâğıtlanna cevap olarak yazmışlardır. 62 maddede toplanan görüşler şunlardır. 1 Memleketinizde tuvaletler çok pis ve bakıtnsız. Türkler evlerindeki tnvaletleri temiz tuttukları halde lokanta, otel ve nmumi tnvaletleri asla temizlemi yorlar ve koka giderici ilâçlar knllanmıyorlar. Tuvaletlerinizi knllanırken midelerimiz altüst oldu. 2 Güzel ve tatlı meyvalarınız, sebzeleriniz, simitleriniz ve yiyecek maddeleriniz var. Fakat hepsi açıkta, pis ve tozlu. 3 Türkiyede trafik düzeni diye bir şey yoktnr. ŞofSrler yolda her istediklerini korkaıadan yapabilmektedirler. Tolların gidiş ve geliş kanallanna riayet edilmemektedir. Kamyonlar birbirleri ile yanş yapmaktadırlar. Yabancılar Türkiyede vasıta knl lanmaktan dehşet duymaktadırlar. Arabalanmm knllanmaya cesaret edemeyip otellerimizin önüne park etmek zorund» kaldık. 4 Doimu? osulii fyi TW neuzbir »istem olmakla beraber bu (Arkuı Sa. 7, Sü. 1 de) «Büyük yalan» ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) aşbakan Demirel dün Orgeneral Tural'm mektubunun kendisi tarafmdan açıklandığı yolunda ileri sürülen iddialara karşı «Yalandır, büyük bir yalandır» demiştir. llgililerce gerekli araştırmanın da yapıldığını belirten Demirel, sözlerine şöyle devam etmiştir: «Bu gibi yalanlann maksatlı olduğunu söylüyorum. Bunlann raaksadı, orduyu siyasetin içinde imiş gibi göstermek gayretidir. Bu gibi gayretler zararlıdır.» Turalın mektubunun kendisi tarafından açıklandığı iddiasına cevap verdi: Demirel '> B TRT ve seçimle ilgili tasarılar gecikmeyecek Aşırının en azgını Aydın Akdeniz kendi bıçağının üzerine diişmüş D onn Büyük Elçimiz Ziya Müez•* zinoğlu Köln cezaevinde cereyan eden insanlık dışı olaylarla ilgili gereken müdahalede bulunmak üzere Alman Hükumeti nezdinde teşebbüse geçmiştir. Alman Dışişleri Bakanlığı, Adalet Bakanlığından olaylar hakkında gereklı bilgiyi istemiş ve bu hususta uzun süren görüşmeler yapılmıştır. Bu arada, Alman gazetelerinin haber verdiğine göre, Köln cezaevinde cereyan eden insanlık dışı bu olay lara Alman makamları el koymus. lardır. Başına vurularak öldürülen Mehmet Ali Tok ile aynca iki Alman'ın ölümleri şüpheli görülmüş, Savcılıkça bu üç hâdise hak kında tahkikata girişilmiştir. Diğer taraftan Köln cezaevinde cereyan eden olaylar, Alman lar arasmda büyük teessür uyandırmıştır. Kendileri ile görüştüğüm Alman gazetecileri, radyoculan ile bazı politikacılar bu gibi olayların ender göriildüğünü, aslında Türklerle Almanların en iyi anIaşan iki millet olduğunu söylemişlerdir. Görüştüğüm Almanların temennisi bu üzücü olaylara sebebiyet verenlerin bir an evvel cezalandırılmalan ve suçsuzlann hürriyetlerine kavugmasıdır. Köln Radyosunun önceki skşsm işciler için yapılan yayınında insanlık dı şı olaylar hakkında Cumhuriyet Gazetesinin neşriyah anlatılmış ve Türk Parlâmentosunun bu hu sustaki tepkisi, Kasım Gülek'in Insan Haklan Konüsyonuna müracaat edeceği haberleri tafsilâtlı olarak verilmiştir. Almanyadaki işçilerin problem(Arkası Sa. ?, Sü. 4 te) 1SİKÂH BUGVN T ' • rzrrrr • • • { ^ * w Wfi ^ Üsler meselesi Müllerin üzerinde bulunan çesiüi gümrük ıçıkı^ ve giris» mühürleri Mafia bir suçluyu İstanbuldan kaçırdı Selâhattin GÜLER milyon lira değerinde sahte dolârla bir süre önce yurdumuzda yakalanmış olan Eitel Müller'in, MAFİA Teşkilâtının aracıhğıyla yurt dışına kaçınldığı anlaşılmıştır. Alman uyruklu Müller. Türk Mall Polisi tarafından altı ay önee tstanbulda yakalandığı zaman üzerinde sahte dolârlardan başka 16 ayrı ülkenin pasaportu ve 200 e yakın sahte resmi gümrük pohs gırış çıkış ve konsolosluk mühürlen bulunmuştu. Yapılan tahkikatta, Müller'in sahte dolârlan Italyadan aldığı, yamndakı bazı çeklerin t New York'taki bir banka soygunu ile ilgili bulunduğu, Müllerin ise MAFÎA'ya haraç vermek suretiyle faaliyet sürdüren uluslararası bir şebekenin yöneticilerinden olduğu anlaşılmıştı. ün Başbakanlıktan ayrüırken kısa bir süre gazetecilerle ko nuşan Başbakan Demirel, Tural'ın mektubuyla ilgili sözlennden sonra, bir gazetecinin, «Bir Amerikan üssünde çıkan bir iş ih tilâfının, ilgili sendika tarafından NATO'ya aksettirildiğini. bunuıı üzerine NATO'dan gelen cevapU, göz konusu üssün Amerika ile ilgili bulunduğunun belirtildiğini, bu olayın da. hükümetin ötedenberi savunduğu görüşe uymadığı nı, bu konuda ne düşünüldüğünü» sorması üzerine şu cevabı vermiştir: « Bu konu hakkında Meclisteki beyanım şöyledir, tekrarlıyayun: tkili anlaşmalara dayanılarak kurulan yabancı askeri üsler, çok taraflı NATO anlaşmasının 3 üncü maddesine çöre tesis edilmistir. NATO ortak savunma düzeni olmasaydı, bu üsler de oltnazdı.» D Nato anlaşmasının 3 üncü maddesi Çağlayangil Eus delegesiyle görüştü Ankara, (Cumhuriyet Bürosu) Birleşmiş Milletler Kıbrıs mu zakerelerine katılacak Türk Delegasyonuna başkanlık etmek üzere New York'ta bulunan Dışişleri Bakanı Ihsan Sabri Çağlayangil, önceki gün, Rusya'nın Birleşmiş Milletlerdeki Daimî delegesi Federenko ile bir görüşme yapmış, görüşmede, Sovyetlerin müzakereler sırasında izliyeceği politika konuşulmuştur. Serbest bırakılıyor n olis tarafından ele geçirilir• ken ayağından yaralanan Müller, bir sure Sultanahmet Cezaevinde kaldıktan sonra, nakdî kefalet karşılığmda tahliye olunmuştur. Ancak, bu süre içinde Müller ile Amerikadakı banka soygunu dolayısiyle ilgilenen Amerikan Gizli Servisi, Türk polisine bilgi vererek, «Müllerin kaçınlması veya konuşmasını önlemek amaciyle öldürülmesi için MAFİA'nın üç ltalyan gangsterini Türkiyeye soktuğunu» belirtmiştir. Bu ikaz üzerine Müller'i koruraa tedbirleri artırılmış, fakat tahliyesi polisin işini güçleştirmiştir. T ahliyesinden bir hafta ka• dar sonra, mahkeme Müllere duruşması için tebligat çıkarmış, ancak sanık bulunamamıştır. Haberdar edilen polis de bütün aramalanna rağmen sanığın izini yakalıyamamış ve Müllerin Türkiyeden kaçınldığı anlaşılmıştır. Türk polisi, Müllerin Italyadan gelen Mafia üyeleri tarafından bir d#ıiz motoruyla Yunanistana kaçınldığını tahmin etmektedirler. Bu arada polise yapılan bir ihbarda, Müllerin, Hong Kong'da olduğu bildirilmiştir. Memurlarm emekliliğine dair bir teklif Son kadroda bekfeme mecburiyetinin kalkması ısten/yor Ankara (a*.) Cumhuriyet Senatosu Tunceli üyesı Mehmet Ali Demir (YTP), Dugün Senato başkanlığına verdıği bir kanun teklifı ile memurların aym kadroda iki yıl bekleme kaydının kaldırılmasını istemıstir. Teklif kanunlaştığı takdırde, bundan, hâlen Emekli Sarıdığına bağlı 450 bin civannüa memur faydalanabılecektir. 5434 sayılı Emekli Sandtğ: kanununun 41 ncı maddesır.in 3 ncü fıkrasımn değıştırılmesı ile ilgili teklifte «tstekleri üıerine veya kurumtarında re'sen emafe liye sevkedileceklerin. almakta oldnkları son maaş veya ucret üzerinden emekli olabilmeleri için iki yıl kaydı aranmaz. Emeklı maaşı ve ikramiyesi son aldıgı maaş fizerinden hesaplanır» denmektedırDemır, kanunlanmızda hâlen bu kabil maddelerin bulunmasının halk oyu ile kabul edilen Anayasamıza ve Sosyal adalet prensiplerine aykın olduğunu da teklifinin gerekçesinde belirt miştir. Demirel'in bahsettiği 3. madde şöyledir: «İşbu anlaşmanın gayelerinin daha müessir bir şekilde tahakkukunu temin için taraflar, kendi hususî vasıtalarını geüştirmek ve birbirine karşılıklı vardımlarda bulunmak suretiyle müııferiden ve müçtemian, devamlı ve fiilî olarak hareket edip bir silâhlı tecavüze karşı münferiden ve müştereken mukavemet kudretlerini idame ve tezyit eyliyeceklerdir.» Eski Başbakan Suat Hayri Ürgüplüniin oğlu Hayri Suat Vrgüplü ile nişanlısı. Fazılanın nikâhları bugün Paris Başkonsolosluğunda kıyılacaktır. Fotoğrafta Fazıla. annesi Hanzade ve nişanlısı Hayri S. Ürgüplü KÖrülüyor. Kanunlar zamanında Meclise sevkedilecek Başbakan Demirel, bu arada, yine bir soru üzerine, Af, T.R.T, Seçim ve diğer kanun tasarılarının hazırlanmakta olduğunu bıldirmiş ve «Hepsi zamanında Mcc lise sevkedilecektir» demiştir. (Arkası Sa. ?, Sü. 3 te) TÎP'in Meclise getireceği kanun tasarıları Ankara, (Cumhuriyet Bürosu) TtP in dünkü Meclis Grupu toplantısmdan sonra basına bir açıklama yapan İstanbul Milletvekili Çetin Altan, Grupun ithalât, ihracat, bankacılık ve sigortacıhğı tamamen devletleştirecek, bir şahsın da 500 dönümden fazla toprak sahibi olmasını önleyecek iki kanun tasarısı üzerinde çahştığını söylemiştir. Altan, açıklamasmda söz konusu müesseselerin devletleştirilme sinin devletin yılda 56 milyar lira gelir sağlayacağını, diğer toprak reformu kanun teklifinin de toprak ürünleri gelirlerinin âdil bir tarzda dağüımını gerçekleştireceğini bildirmiştir. TlFin Türkiyedeki NATO itüfakı dışında olduğu iddia edilen üslerle ilgili 20 maddelik bir sözlü soru önergesi de Meclis Başkanlığına verilmiştir. il Genel Meclisinde huzur haklan 100 liraya çıkarıldı MÜLLER Müller aranıyor Cahide Sonku da haysiyet divanında Şehir Tiyatroları Baş Rejisöıü Muhsin Ertuğrul. «hakkında aeele olarak tahkikatn yapılması kaydı ile Belediye Teftis Heyetine verilmiştir Belediye Teftis Heyetlnin vereceğı karara göre, Beiediye Başkanhgı gereken işleml yapacaktır. Bu konuda kendisi ile gorüştüğümüz Belediye Baskan Yardımcısı Kadri tlkay; • Tahkikat en kısa zamanda tamamlanacaktır. Zeytlnbarnn Tiyatrasunun perdesinin kapall kalman, bizi de son derece üzmektedir. Bn karar Talimatnamenln nıhunn ve otoriteyi korumak hakımından verilmlştir. Tiyalronun perdesini açmak Içın calışnsalar hıx<sndmlmıştır» demiştir. Öte yandan Şehir Tiyatrosunun tanmmif aktristlerinden Cahide Sonku da «Chaillofdaki deli» piyesindcki rolünü bırakarak filim çevirme'K için Gaziantep'e gittiğinden dolayı Tiyatro tdare Heyeti taraf'ndan Haysiyet Divanına verilmiştir Haysiyet Divanı önümüzdekı haftn ic>nde top'anarak Sor>kı hakkında Kere1L".I ksıarı verecekur. I stanbul İl Genel Meclisinde Meclisin toplantı dönemleri süresinde verilen huzur haklan 30 liradan 100 liraya çıkanlmıştır. tlgüüer zammm 24 temmuz 1965 öe yürürlüğe giren 671 sayüı kanun geregince yapıldığını açıklamışlardır. Belirtilen kanunun 116 ncı maddesı <tl Genel Meclis üyeIerine müzakerelerin dcvamı müddetince Genel Meclis kararı ile günde 60 liradan 100 liraAnkara, (Cumhuriyet Bürosu) ya kadar tahsisat verilir» de Nafaka alacakiarının yabancı memleketlerde tahsil edilebilmektedir. mesiyle ilgili uluslararası anlaşYevmıyelenn 100 liraya çıkamaya Türkiye'mn de katılmasmı rılması teklıfi AP Grupu adına öngören bir kanun tasansını AGrup Başkanı Nacı Onuk taradalet Komisyonu kabul etmiştir. fından yapılmış ve oylamada Daha önce bu anlaşmayı Almanya, Holânda, Fransa ve Avus CHP liler aleyhte oy kullanmış turya tasdik etmiş olduklanndan lardır. bu ülkelere gitmiş olan Türk işİl Daim! Encümeni Başkan ve çilerinin geride kalmış aileleri üyelerimn aylık tahsısatları da gerektiği hallerde nafaka alabiönce 750 liradan 1000 liraya, bi leceklerdir. Türk mahkemesi dışarda bulâhare de 1500 liraya yükseltillunan bir Türkten nafaka kesilmiştır. mesine karar verdiği takdirde İl Genel Meclisi üyelerinin, anlaşmaya ünza koymuş ülkelerKanunun tayın ettiği en yüksek de gerekli işlem yapüacak ve keücreti alma yolundaki kararlan silen nafaka suratle transfer editenkidlere yol açmıştır. lecektir. Yurt dışındaküerden nafaka alınabilecek Podgorni, Prezidyum Başkanlığına gelirildi Şura istifa eden Başkan Mikoyan'ın tavsiyesini oybirliğiyle kabul etti NADİR NADİ Gece öğrenimi kanun tasarısı komisyonda ANKARA, (Cuınhuriyel Bürosu) Aııkara Üniversitesi Dil Tarih ve Cografya Fakültesinde gece öğrenirai yopTİmasını temin edecek olan kanun tssansı suratle kanunlaşırtasını gerçekleştirmek Ü7ere, dün Millet Meclisinde 10 kışilik geçici bir komısyona sevkedilmisur. MOSKOVA, (Ajanslar) Yüksek Sovyet Şurası Prezidyum Başkanı Anastas Mikoyan, dün bu görevüıden istifa etmiştir. Brejnet, Mikoyan'ın yerine Devlet Başkanlığına Nikolay Podgorni'nin seçilmesi• ni tavsiye etmiş, teklif oybirliği ile kabul edilmistir. Şuranın dünkü toplantısında Mikoyan, sağlık sebepleri ile istifa ettiğini bildirmiş ve «Bir ay evvel 70 yaşnnı doldur. dum. Bümediğinizi sandığım bir şey daha var: Üç yıl kadar önce çok hastalandım ve bir ameliyat geçirdim. Artık yorgunluğa taAnkara, (Cumhuriyet Bürosu) hammül edecek halde değilim. Sanayi Odası Genel Sekreteri Şair Münis Faik Ozansoy, Baş Bu sebepten Parti Merkez Komibakanlık Müsteşarlığına atannuştesinden, Yüksek Sovyet Şurası tır. Prezidyum Başkanhğından affeOzaysoy"un yeni görevi ile ilgidilmemi istedim» demiştir. Brejli kararname dün Cumhurbaşnef, yanm asır Sovyet halka için kanlığmca onaylanmıştır. çalışan Mikoyan'ın istifasının kabul edildiğini bildirmiştir. Yeni Başkan Podgorni, «Bana verilen görevi yerine getirmek için bütün kuvvetimle çalısacağuna emin olabilirsiniz» demiştir. Yeni Devlet Başkanının yaptığı bu kısa konuşmadan sonra Yüksek Sovyet Şurâsımn bu Saym tnönü'nün artık meşhur olan «Ortanın solundayız» devre toplantıları sona ermiştir. sözü, galiba, ortaya tam bir millî meselemizi koydo. Podgorni kimdjr? Hani, her kafadan bir ses 62 yaşındaki Podgorni, uzun çıkıyor, kimi «Ortanın sağınyıllar Komünist Partisi kademeledayız», kimi «Ortanın solundarinde çalışmış bir şahsiyettir. yız» diyor ya. onlara pek kulak asmamalı. 1962 nisan ayuıda Yüksek SovŞimdi anlaşıldı ki, meger biyet Şurası Başkanlık Divanı üyeze asıl lâzım olan, «Ortanın si olmuştur. Podgorni, bundan ortasıymış.» Bu vesileyle meybir süre önce, bir Sovyet Parlâdana çıktı. Yani, ne «Sağ» ınmento heyetinin başında Türkidan ne de «Sol» undan çekinyeyi ziyaret etmiştir. meyen bir «Orta.» CUMHURİYET Prezidyum Aksi gibi de işin bu tarafiyle mesgul olan pek yok ortaBaşkanlığı, Sovyet Anayasasına larda. D. Ngöre, protokol bakımından Cumhurbaşkanlıgı derecesındedır. MİKOYAN Ozansoy Başbakanlık Müsteşarı oldu BİR Hep rahatlayacağız