Katalog

12 Ağustos 1964 CUMHURtYET BES Hlllllll Yorum Uzlaştırma kurulları ve artan grevler Geçen haftaki gazeteler işçi sendikalan tarafındaa alınan grev kararlanna geniş yer ayırdılar. Türkiye Petrol, Kimya ve Atom tşçilerinin Sendikası (Petroltş) Tflrkiye Petrolleri A.O. İle uılaşmazlıga düştâgünü, işverenin ozlaştırma knrnla karannı kabnl etmedifinı ba darnmda grev karan almak için teşebbüse geçeceğini bildirmistir. rürkiye Sınaî Kalkınnu Bankası için grev karan ahndığını bildiren Banklş İse Işyeri personeli arasında yıllardır süren hnzursnzlnklan giderecek istişarî bir personel komitesinin kurulması, çalısanlara ber yıl verilmekte olan •• 5 / temettüün •• 6 ya çıkarılması, aynca sosyal sigorta için / kardan bir fon aynlması gibi tekliflerinln işveren tarafından fcabal edilmedigini aynca dfişök ücret alan memurtann fieretlerinin arttınlmasının istenmediğini ileri sürmekte ve ba dileklere karsı karannı bildirmesi gereken uzlaştırma kornlu kanuni sürenin son günü an! olarak toptan lstifa edinee grev karan almaya mecbnr kaldıgını açıklamaktadır Son olarak Deniz Tasjtmacılığı tsçileri Sendikası ile Şehir Hatlan tşletmesi arasındaki nynşmazlığın sendikayı grev karan almaya ittigi anlasılmaktadır. İşçi Sendikası soramlnlan tarafından açıklandıgına göre ilk taleplerinde ficretler için istenen tam •'• 40 oranındadır. Bn talebin mali portesi 113 milyon lira tutuyordn. Uzlaştırma Kurnln bunn 93 milyon liraya indirmiş işçi sendikası da ba karara uymuştur. tşveren dnmmıında olan yöneticiler ise ba karan kabnl etmemisler, zaten tarar etmekte olan işletmenin verebileceği en yüksek zammın 4 milyon lira oldngnnn bildlrmişlerdir. Bnnnn fizerlne işçi sendikası grev karan almıştır. Ekonomideki «durgunluk devresi»nin nedenleri DÖşek altına saklanan paralar SINAF İSTİHSAL . ZIRAÎ Fİ ATLAR İSTİHSAL V E krom ktizi Tüth 11O TQPTAW E.ŞYA • 00 1956 da 683,000 ton olan istihsal, 1963 te 222,0000 e düştü Aii ABALI AnkaraBır süre önce dun. ya pıyasasında batırı sayılır yerı olan fıirk KromculagaDUn cıddi bir krıı içinde olduğunu ılgılıler de belırtmek 1962 1961 1960 1963 ten kaçınmamak tadır lar Nt Bülent DİKMENER tekım. kromda nasıl olan krızın gıderılmes, ıçın tııerSon aylar içinde gerek hüküraet ilgiliteri ve gerekse Devji ve Tabii Kaynaklaı Balet Plânlama Teşkilâtı yönetieileri ekonominin «dnrgnnlak kanlıfınca çalısmalaı Daşladevresi» içine girdiginı kesinlikle belirtmişlerdir. Ekonomimı$ ve ba konuda bir de r > a deki dnrgnnlngnn nedenlerinden biri de emisyon hacminin por düzenlenmıştır. son yıllar içinde önemli oranda artmasına ragmen, paranın 1960 yılı 100 olarak alınarak düzenlenen yukardaki graHk. 19601963 yılları arasında suıaî istihsal Rapurda oelırtndıgıne gore krom piyasaya çıkarılmaması. difer bir deyimle «iddihar» edilmeai, ıjrai istibsal ve toptan eşya fiatlan genel endeksle inin nasıl geli'jmeler kaydettiğini göstermektedir pıyasası ekunumık cıiduğu nadaı halk deyimiyle «dösek altında saklanması» dır. Özellikle 1962 yılmdan itibaren sınaî istihsaldeki yüksehne temposn. fiatlann artışından daba hızlı ol pulıtıu tesırlerle de dalgalı 0,1 seMerkez Bankasının bültenlerrne yasaya aktanlmasını enfelle moştur. Daha çok hava şartlaruıa bağlı olan ziraî btihsaJ ise ancak 1963 yılında belirli hir artış kayd yıı takıp etmektedıı Kure HarbJ göre 1963 ve 1964 yılının temmuz ve Rusyanın genış oıçude Vdpmalcmektedir. Bundan başka son edebilmiştir. ayı emisyon durumunun şu seyn ta olduğu •damjjıng. sruı nad saigünlerde bazı bankalann ifl&s takıp ettıği göriilür : jhaya ulaştırmıs ve durum endışe etmeleri veya ifla* dedikodnEmisyon hacmındeki son durum: verıcı bn baı almıştıı larının dolasması da halkın Bize öyle gellyor ki, etki dereeesi ne olorsa olsnn ulo1171964 5,847 Milyon TL. bankaya olan güvenini kırdıTurkıyede 1924 1933 ^ıllarında sal ekonomimiz bakımından ince elenip sık doknndnktan Geçen yılki durum: fından aylıklı ve ueretll takrum ıstıhsalı İ0 oın lon cıvarınsonra knllanılması gereken grev ve lokavt gibi «baskı araç1371964 5,036 » > sarrnflannın da döşek altında ıken. bu rakatn 193â lU5(t yıllan», nzlaştırma knrullannın fonksiyonlannı yeterli olarak Merkez Bankasının emisyon duda saklanmanna yol açmaklarında 160 Oın tona ve 1951 1962 yapamaması, ja da yapmaması yüzünden otomatik bir sekilrumunu gosteren rakamlardan da tadır. yıllarında ise 4 U ııa 1<}U oın tona O de işler dnrnma getirilmektedir. ttiyad haline gelen ba anlaşılacağı uzere tedavuldeki kadaı çıkmıştır Bu cevheılenmıegilimin ise gerek alasal ekonomimiz gerekse toplnmsal banknot mıktarı geçen yılın terr. S 1963 yılında çıkan iki siyasi zın tonu ise, 1950 de 3/ dulaı 1953 bayatımn bakımından tehlikeleri açıktır. olay sermaye sahiplerinin yamuz ayına göre 811 milyon lıra de 90 dolaıa ve 1 5< de ie 51 do 9' tınm yapmaktan kactnarak Çalışançaiıştırsn srasındaki ilişkileri dfizenlerken anlaşartmış bulunmaktadır. Aynca lara alıcı bulmujtuı 1963 1964 vılparalannı saklamasına sebep mazlık konnlannın ciddî mali ve ekonomik analizlere daemsiyon hacmi 1964 yılının temGünümüzün geri kalmış ülkelerinde tanmsal problem A.B larında cevhenn ton fıatı 26 dolaolmnştnr. 1963 yılı sonlannda yanılarak bazırlanması gerekirken, uzlaştırma knrnln kamuz ayına göre. hazırana nazaran D., Kanada, Fransa gibi gelişmiş ülklerdekinin tam aksidir ra kadaı ındıgı nalde ıhrdç ırnkâ* ortaya çıkan hükümet bnhrararlsnnın çognnlnkla yalnız bnknki birer belge şeklinde 126 milyon lıra artış kaydetmıştır. nı Oulunamamıştır nının nznn sflrmesi ve bann hazırlanması, bizim kanaatimize göre, grevleri çoğaltan ' Emisyon hacmındeki artışın yaÇünkü: takiben vukna çelen Kıbnı İHKACATIMIZ faktörlerin başında gelmektedir. Şehir Hatlan işçileri grevi ,nı sıra, üretim. ithalât ve hizmet olaylan, paranın tedavfil gü Satışlarından <amar> <amar 1520 olayında nzlaştırma knrolonun verilmesini nygnn gördüijü jarzındaki gelişme piyasada aşın 1 İç talep hızla artmaktadır. cünü olnmsnz yönden etkilemılyuc dolarlıü dovız femın ettilam tntan, işçi sendikasının talebinden 2 milyon lira nokbir talepı doğurmadığından fiatmiştir. ğımıı krum ihracı vıllaı ıtıbuıiyİ6 «an, işverenin vermeyi kabnl ettiğinden 5,5 milyon lira faz2 Toprak dağıhşı düzensiz, kapita! teçhizatı yersîzdir. larda yükselme olmamakta bu duşu s e y n »akip etmıştır ladır. Neden? Acaba uzlaştırma knrnln böyle bir karara rum da enflâsyon tehhkesını orPıyasadakı para sıkıntısının gı3 Gizli işsizlik fazladır. Ulaştırma sistemi bozuktur. Ka vanrken ne gibi ekonomik ve malî etüdler yapmıştır? Eğer tadan kaldırmaktadır Nitekim 963 denlmesi için ödeme vasıtalannın 1955 de ViO.liOlı <on vapmamışsa nasıl büyük bir işçi kitlesini alınmssı güç bir yılının ilk ayı nazara alınmadığı 1956 da BJCt.lKMı pital birkimi yavaştır. vanı emisyon hacminin yeterli olzam için harekete geçirmiş, işvereni ise verilemeyecek bir ^Ejtaktirde 1962 toptan eşya fıatlan1957 de 5 SU U M. O madıŞını behrten ilgililer alınmazam talebi ile karşı karşıya bırakmıştır? Türkiye Sınaî Kal = = i n a nazaran yüzde 2 oranında bir 1958 * 502.000 s! gereklj çareleri şöyle özetlemek kınraa Bankası Olayında durom daha da tipik bir sorum ^ ^ , artıs olduğu görulür IH5S da İH.tMHJ tedirler: snzlnk örneği vermektedir. Kanunî sürenin bitiminde nz1960 » 3S4.0OH tlgililer paranın iddihar etmesi« Piyasadakı para sıkıntısının laştınna knrnln, resmen hiçbir karar bildirmeden, toptan 1961 de *02.«ÜO selmesidir Nitekim, Türkiye bu Günümüzde tanmsal üretimın çösterdijfi gelişme çereh nı şu sebeplere bağlamskîadırlar: giderilmesinin hal yolu. kalkınma ıstifa etmektedir. Oçüncfi tarafsız aracı daha knmlnn ilk 1962 . Î3I.0O0 gelişme modelıne mükemnıel bb jelişmiş, gerek gelişmemis ülkeleri kapsayan dünya çapında 1 Enflâsyon dönemlnde büyük gayretleri çerçevesinde arttınlatoplantı gunü isçi sendikasından 5 bin Iiralık öcretini tah1963 . 222.1KKI ömektir EkilLşe açı lacak atıl topbir problem olmak eğilimindedir. Bir tarafta, A. B. D, Kanada ölçfide kâr etmeye alısmtŞıcak yatınmlar ve yoldan yaratıla sil etmektedir. tstifa olayının ertesi günü işverenin tarafD t f ş P ş SKBEPLKRİ raklann bulunduğu ytllarda ma gibi ellerinde büyük ürün stoklan bulnnan ve bnnlan bir olan (icaret erbabı, alıştıklan cak istihdam ve istihsal artışı ile n% aracı ise, 15 gânlök süre için 15 bin lira bakem ficreti kinalaşma sayesinde kısmen de 1960 1961 vıllarında Anıınka i l e türlü eritemiyen ülkeler. tanmsal üretim fazlasını ne yapakân bnlamavınca paralarıru bunlann karşılığını teşkil eden realmaktadır. Sonnç, bflvük bir isçi sendikasının grev tercihi tahrib' yapılan ıkılı ve üçlö Ouğdav takacaklarını bilememektedir. Difer tarafta ise Kızıl Çin. Hindis mer'alar ve ormanlann saklama yolunn tercib et e) munzam gelirlerin ekonomiye ile başbasa bırakılmasıdır. ekilişleri genişletebilmistb üre sı ile ıhraç edebılrtıgımı? cevheı^ tan, Pakistan, Türkiye gibi şeri kalmıg ülkeler vardır: Bu mektedirler. Tutnlan istatis kazandıracakları dinamizmde aratim hızla artmış fakat tarımsa) fi l e n n son vıllarda satışı ıstıh^aliOğrenebildiğimiz bn olaylar ve eminiz daha niceleri «üçüncü blok dünya ülkeleri» bunun aksine tanmsal üretimi tiklere göre i'nrdumuzda yıl malıdır Para ve kredi politikasıyatlar dığer mal fiyatlanna aaza mızın 1/3 üne kadaı ınmıştıı Düaçık olarak göstermektedir ki, ticarî bir karakter alan uz da her 590 kişiye yeni bir fir nın da bu harekete uydurulroası »rtırma zorlnga içinde kıvranmakta, süratle artan nflfnsn ran yükselmemiştir 1558'den ber şüşün gerçek «ebeplen şöyle sıra. lastırma (cnrnllannın fonksiyonlannı gecikmeden belirli ma isabet etmekte, ancak kü halinde enfîasyona gitmeden denbesleyememek teblikesiyle ber an karsı karsıya kalmaktadır. ise gelişme tarn aksi yönde olmak lanmaktadm bir düzene ve sornmlnluk anlavısı içîne sokmak gerekmek çflk sermayelerle knralan ba geli bir kalkınma gerçekteftfilebitadır 8tıl toprak larm tükenmesı tedir. Aksi halde hem işçi sendikalan hem de bazı isveren1 Dflnya celik prvasasınfirtnsların ödeme gücünün Ipcektir.» ve entansil taruna gidilememesı Şurası da bir gerçektir kı dış da da Fransa, bu iki ülke kadaı ler, isiemeden. grer ile ngraşacaklar ve bundan en büyük da ve blfhassa Amerikada üzerinde kredi ile mal almaüretimin artıs hızını yavaşlatmn tıcaretin serbest olduğu haller olmamakla beraber. aşağı yukaMecmu para arzının büyük bir zaran da yetersiz ya da sornmsnz azlastırma kvrnlları yübas^nsteren bohrmn. fakat tanmsal fiyatlaı diğeı maı lan sebebiyle piyasada pro kısmının iddihar etmesi karşısında de böyle bir gelışmenın prob rı aynı durumdadır Nitekina, zünden nlasal ekonomimiz ve toplnmsal bayatımız çe'fce2 Rnsvanın eenis filcude fiyatlanna nazaran artmağa bastestolar artmakta bnnn da if emisyon lem yaratması düşünülemez; ü Ortak Pazar içinde Batı Almanhacminin arttırılması, eektir. lamıstır Geçinme endekslerindf yaptıfı damntnî ^atıjlan. lâslar izlemektedir. retim fazlasının ihraç edilebildi va gıbı büvük bir tthalâtçınm yükselme temayülü gösteren fıatgıda maddeleri fiyatlannın gös3 Utihnalm iKtihlSkten ji, üretim tüketım açığının da mevcudıyeti Fransanın proble2 Son iki yıl içinde protesto ve lar karşısında paranın değeri düterdiği sür'atli yükselij bunun eo % 50 oranında artması ıthalâtla gıdenlebildığı hallerde mıne bir çözüm yolu sayümakbannn bir sonucu olarak şecek ve bu durum da paralannı iyi delilidir. Satış ımkân"îi/hklarının vanı«ıra, her iki tarafın da probtemıne tadır konkordota istemleri ile iflâs saklayanların nakitlerini piyasaya Bir kere. tanmsal ürün fiyai kalkınma olsnında 'aka^a veı vebir çözüm bulunacağı açıktır lann artmış olması piyasada sktarmalarını sağlayacaktır AnTabıi. dünyanın üçüncü bloku lannın diğeı mal fiyatlanna oa rılmemesı krom ıhraomı tamnmen Ke var ki, günümüzde, Türkiye olan geri kalmış ülkelenn elingüvensizlik doğrtrmakta, bn cak bu durum da esasen büyük zaran yükselmesi. Gyat artısiar durdurmuştur ü a h s «onr» Mı Itade dahıl olmak üzere bütün ge de yeter satın alma gücü budarnmda işadamlannın yeni miktarlarla beslenecek piyatada talebi pek frenliyemediği için. ge rarnamp ile «kromds takas» kahul rı kalmış ülkelerın dövız ka lunduğu takdırde bu zengın ülyatınmlardan kaçınarak pa enflâsyon tehlikesı kendisini eöslir artışlannın önemli biı kosmj «ançlarının cılızlığı bu yolu ka <"lilmış çalışmalari raSmen iiçlü ralarını tutmalanna yol aç terecektır kelerin üretim fazlasından boğul nın tanmsal urunlere gitmesi vt tlgililer piyasanın bu pamakta ve özellikle bu ülkeleı ı»ka« eerçek|pşpm<>m «tır B'incınla maktadır. Aynca piyasadaki safhasında kredilerin tekrar kısılması diye bir problemin söz ko diğer mallar» harcanan eelir pa için problemin dev çapa varma nusu olmıyacağı açıktır: aynı şehileli iflâslan önleyici tedbir ması herabpr taka* gecict btt 'cHbıı o3 ağustos 1964 halinde dengenin tees.tüü ymın kısılması demektiı Bundar kilde. gen kalmış ülkelenn artan ler kapsayan tcra ve tfl&s Ka edeceginı ancak bu volun çok teh <<iyle sonuçlanmaktadır larak eörülmektedtr ÇünltO ta•k £snaf ve Küçük Sanatkârlar Kanununun devamı. başka gıda maddeleri fiyatlanrunüfusu besliyememesi diye bir nnnn tasansının Parlâmento likeli olduğunu ileri sürroekten gehakkııkuna calısılan fîr'ö »sirfl> ıle İr Tapulama Kanununun devamı yakmdan bağlı olan işçj ücretler Fiat Politikası problem de böyle bir halde ortatarafından kannnlasmasında n fcalmamaktadırlar Bütün bunde bunlann fiyatlanndaki «rtısf 'hraç edilehtlecek Itrom 170 2O0 ir Dış Tıcaret tşlenne Daır Sirküler. gecikilmesi de piyasadaki gu lann yanı sıra siyasî istikrarın A.B.D. ve Kanada gıbı gelis ya çıkmıyacaktır. Nitekim. gıda hın ton rıvarın'ia'iıı Hslhııkt "Ifi3 paralel yükselmeler göstermekte 4 ağustop 1964 vensizligin doğmasına yol teessüsü ve ithalât ve ihracat ted miş ülkelenn elinde biriken bu maddelerinin yansını ithâl eden dir Böylece özellikle Işçı ücret «nnu ıtıhsrivle ?7«i nını EMhflricfa + Esnaf ve Kuçük Sanatkârlar Kanununun devamı. fngiltere veya Batı Almanya gibi açacak niteliktedir. lerinin maliyet masTaflanruı yuk stoklar özellikle tahıl stok Ü7Pre> 4mı hm ton ürom sto. bırleri ve fıatlann müstakar hale ir Tapulama Kanununun devamı. ileri sanayi ülkeleri sınaî mamul önemii bir kısmını teşkil ettifr ları teknık değışme ve teknık bulunmatçtadir altmdakı 3 Son yıllar içinde tanm sek gelmesi halinde döşek faaliyet kollannda malivei mas değışmenın çıftçı gelırlen üze ihracı yolile gerekli dövizı sağlıtöründeki gelirlerin azalması sermaye piyasaya aktanlabilerekyabildikleri için böyle bir probraflan ve mal fiyatlan ruksel tir Son olarak gösterilen tedblrı rındekı etkısinı hafifletmek ıçın lem mevcut değildir 1 Geçtcı biT fpdhtt ılarnl» bn sektörde çalısan elemanlaOysa geri mektedir Maliyet artışlannın do$ saSlamak çorevı ise politikacılarla devletın güttüğü tanm fıatlan kalmıs ülkeler cıhz dövi? gelirRakanlıklann «ür'stlp îiolü »akası tzmir Türkıye Çekırdeksiî Ku cevap gelmedığinden bu konuda nn talep gflcünfi zayıflatmışrudan doğruya Gyatlara mtikai hükümete düşmekteriir Yoksa si»olıtıkasının beklenılen sonu eprçekİPsMrmelprı ve sonuca vaı> ru Üzüm Ihracatçılan Bırlığı Mus. karara varamamıştır tır. lerini mümkün oldugu nisbette ettirilemediği hallerde de üre cundan başka bir şey değıldır terek Kurulu, bu yıl dahılde uygu. öte yandan, Kurulun aldığı bir 4 Banka kredilerinin yatınm eşyası ithaline ayırmak 1962 yılı vasî ıstikrarsızliğm devamı ve ittim artışı yavaşlamaktadır Diğeı halât ve ihracatta fiatları etkile19 uncu yuzyılın sonundan ıtı zorundadır, bu bakundan, gıda 2 CevhPrlermi7tn lanacak taban alım fıyatlannı go karar gereğınce, bundan böyle Mebir deyisle. tanmsal üretün artıseviyesinde kalması ve bn kreyen av içinde degışen tedbırlerin baren makineleşme ve biJımsel maddesi gibi lemel bir tüketim HfisürmPk «urptıvle Hünv» rüsmek amacıyla oır toplantı yap nemen ve Akhisar mınldkalarında şırun yavaşlığı bütün ekonominin dilere nygulanan faiz oranıahnması halinde son tedbirden metodların üretime uygulanma "na rpkabpt erfphilerpfc 'i gelişme tuzınj kesici bir nitelik maddesinin kısılması bahasına da «Tomson» tıpı üzüm yetıştirılmevi mıştır. nın yüksek tntnlması sebefavda beklemek aşırı iyimserlik sı, tanm kesımınde üretimi su olsa tüketim mal lan ithali asgari tedir Tabii, buna aynca dıj tica ortava çıkmamı? »orıınln?!; Kurul, Ticaret Bakanlığından için müstahsü devamlı ıkaz edilebivle bankalara vatınlan ret üzerindeki etkiîeri de tlâvc ratle yukseltmeye başlamıştır seviyede tutulmaktadır iır Msltvet dfi<"ikl(i?ü 5u vollarBirlık fon hissesı hakkmdaki ısteğe cektir. mevdoatuı istenilen ölçüde pi oiacaktır etmek gerekir iç piyasada talet Ancak, bu ulkelerde nüfus artış Geri kalmış ülkeler hızının yavaşhğı, günluk hayaÜçüncü blok dünya ülkeleri de ve fiyatlann artması daha önw a) .DpvİPf hafclrı. qrlî af^ında atm makineleşmesi ve zengjn ul diğimiz günümüzün geri kalmıs ihraç edilebilen birçok Orunle rin iç piyasaya yönelmesi ve iç pı tanmsal problem ke olmaları dolayısiyle esasen ülkelerinde b) Dpvlpt npmirvollan Deyasada tüketilerek döviz gelin gıda ıhtiyaçlarının yeter derece ABD. 'imada, Fransa gibi ülkelerdekmın tam aksidir Biı kere nin azalmasile sonuçlanmaktadıı de tatmın edılmiş olması, dığer T f» vılınH» tpfcrar «î 100 Ot Nitekim Türkiye İÇİD de bu ola> bir deytsle gelir artışlan karşı bu ulkelerde talep sür*atle artrVmirvolij'»am enrmiî'tür maktadır: sür'atli nüfus artışı, iç bir çok tanm ürünleri bakunın sında tüketimin pek az artması, sanayün geüşmesi. gelir artışla•fom naklindp vpn' UP 4ıi«fik bir dan bir gerçektir Aynca tanm tanmsal ürün talebının üretım rının önemli bir kısmımn gıda •arifp tathk =dilm«>îldir sal ürün fiyatlanndaki artışın biı den çok daha vavaş artmasına maddelerine gitmesi talebin artıs az daha körüklediği kronik eni c) Oraklarrta kullanılap yol açmaktadır Tabıî, tanmsal eğilimini sür'atlendiren tazyiklerlasyon iç piyasada tüketilmiyer HırpŞı ve oatlavıcı martrİPİeı cob tanm ürünlerinin de ibracını ham maddeler yerine kullanıla dir. Esasen, bu ulkelerde beslenbilen sentetık ham maddelerin. me seviyesi son derece düsüktür; güçleştirmektedir 1958 yılı 4 Agu» d) Rtnvanın safı^ts fsthrlt pfrı») sunî elyafın kesfınin etkiîeri de Hindistan, Pakistan gibi ulkelerde tosunda yapılan devaluasyona ka • takas» U'ulü hertim«pr>mpM ve vedar Türkiyenin geleneksel ihraç aynca buna ilâve edilmek gere günlük ortalama fert başma düşen ii imVânlar sranmalıriır Iktısadî kaikınmamızın, kamu ürünlerinden elde biriken stoklar tahmın ettığımız 792 .ayılı KoordJkir Üretim ve tüketim artışın kalon miktan faal bir insan için e) Ahcı vp «aftcılar vurds ffiris buna örnektir. sektörü ve özel sektörün bırbırın nasyon Karanna gore, devle» mıidakı bu farklı gelişme ihracat gerekli asgarinin de altındadır ^e çıkıslannda lü'nmsu? VP 117un tamamlayan yatınm ve çalışmaJaTürkiye ise bu bakundan oldukesseselen kamu sektdrunden mu Türkiye ve Türkiye durmuund» imkânlan da sınırlı kahnca'nrmslitolprıipn Irurtanlrnaiırlir rile tahakkuk ettınleceği gerek bulunan geri kalmış ülkeler ekoİstanbul Sanayl Odası Yönetlm Kurulu Başkan Veklll bayaada bulunurken ozel sektörtanmsal ürünlerin nispi fiatını. ça iyi şartlar altında bulunan bir t) VıılraH^H imVSnlar Kalkınma Plânrmızda, gerek Hü. ülke olarak göze çarpmaktadır. nomik gelişme hızının fcesilmes den fiat sormaya aoruılu ^egıldır diğer bir deyisle diğer kesımle•nadıŞı takHrdp ^ı3pT ı r kumetin yetkılı çevreîennde ıfade o^edıkten sonra arttırabıidıgi ta, daki maddeleri emsali ecnebı maDiğer taraftari, bu ülkeler. ve kronik enflâsyon hal inin şid tş Hnknkn bakımından nn yarattığı mallar ıtibariyle de tanmsal üretim arüsı büyüh ^pv|ptlprde nMuSıı eiht gümrüklü maliyetme Kamu sektorü Sendıkalsr. Topedilegelmektedır Enfratrüktür. sarruflarile yapar. yatınmlarını mullerin detlenmesrnj önlemek için tarıro satın alma gücunü azaltmakta güçlüklerle karşı karşıyadın top sal üretimi artırmak torundadıı •rrom ihracmda onm vprmp'"1ir fmanse ede k d i müesseseleri yebakmaksızm dıledığı fıata satrnak lu Sözleşme. Greve ve Lofeavt Kaeden kredi ü e l i e ana yatırımlarla, özel sektörun ıl ' f m n dır. Tarımsal ürıinlerin satın al rak dağılışınm eşıtsizliği ve kapi3 N^TO'va ««letme kredi. ta, özel sektör ıthalâta manı ola nunları bakımından ozel sektor gıGerekli reform tedbirlerinin alm terlı gılenmedığı yatınmlar kamu. dıma giicündeki bu azalışın gelir tal teçhizatmın yetersizliği dolaVP bilha"!a Am ması, bilimsel üretim metodlan bilmek ıçın kalite ve tıat bakım bı hareket etmemektedır ğerlen ozel sektor tarafından ya •îinden de ler üzenndekı olumsuz etkilen yısile büyük bir köylü kitlesi üre nın bir an önce uygulanması hü 'crom almamaları 'cin çanılan tepıUcak ve her ıkı sektor arasında! Devlet sektorune tahsıs edılmiş larmdan başka şartlara tâbı tutuj Yukarda Bir kısmının ^atır oaş ise pohtik yönden ve tomlumsal time pek az bir ilâvede bulunan kumetleri ön plânda meşgul eder «ebbüslerde daha enerjik davrakota maddelerının ıthalâtında ka maktadır Meselâ Devlet Malzeme larmı koyduğumuz bu eşıtsızlıkle» ıştırak olan sanayı kollannda, sefekonu olmalıdır Kanaatimizce adalet açısmdan arzu edüen bir veya hiç bir şey ilâve etmiyen iılmalıdır Ofısı kamu sektöründen aldığı nn herbırı ayrı bir yazıya konu otörlerın rekabet eşıtlıği sağlana mu, temınat vatırmaz özel sei«gizli işsiz» durumundadır. ülaş şimdilik bn ülkelerin büyük çaphusus değıldır. {şte bu politik mallann fiatiarına bakmamakta, caktır Kamu ıktısadi kuruUannın toı ise % 10 %ol00 nisbetlerinde ozel sektör fiatlarını ecnebi emsal lacak nıtelıktedır Ikı sektoı arata sınaî mal ihracatçısı durmun» ve toplumsal adalet endışesiyle tırma sistemindeki yetersizlikler temınat yatırır. sında rekabet eşıtsızlığını doğuran kendı bütçelerı ıçmde rantabl bıVENf YAYlVLAR tesbit edilen yüksek ürün fiat ekonominin çeşitli üretim bölge gelmeleri düşünülemiyece|ine göKamu kurumlan stopaj gelir lerının FOB fiatiarına ırcaa ça tatbıkat ve mevzuat ıslab edılmerer ışletme olmaları ve ıdarelennre tanm ürünleri, nisbî payı a2ai Batının tanınmıs ekonomik eserlan bir taraftan üretimi teşvik leri arasında mubadeleyi güçleşlışmaktadır. vergısı yatınnazlar. dikçe sıksık ıkı sektörün oırbınnı tirmekte ve üretim artışını engelsa da, dış ticaret geliri içinde yine de muhtar bulunmalanna da gaylerini Türk okuvucuUnna sunmak ederken bir taraftan da tüketımi lemektedir Buna karşılık, köylüözel sektör kurumlan Tıcaret Mevzuat bakımından tamamlayan ahenklı ^alıamaiarın oldukça önemli bir pay muhaia ret sarfedilmekte ve ou yolda tpdmsksadıvle Doç Dr Vuifiel ÜL kıstığı için devletın elinde bü nün gelir seviyesinin düşüklüğü Kanununun 466 ıncı maddesıce goza edecektir Bütüu bu gerçekleı bırlerın alınacag, oıldırılmekteciır. re ayırdıkları mecburi yedekler 6410 sayılı Kanunun 3 üccü mad dan bahsetmek yer^ı? olur. ken vfinetimınde v^vınlanmıva baş \ük tanm stoklannın birikmesi dolayısile tanm kesimi içinde sür'tanmsal üretim problemini ilk desi ve buna istinaden Devlet Mai özel sanayı sektörünü iidmu oÖzel sanayı >elstorü otedenberı, karşılığı Devlet Tahvılı lanan «îktı^at Teorısı Kitaplı»]» sene yol açmaktadır Nitekim, ü atli bir kapita 1 birikimi bektenealırlar, zeme Ofısının çıkardığı 15 Mart vuna egoıst ve sevımsız oUrak ak plânda çözümü gerektiren bir dâ kamu sektoru 'le eşıt rekabel şart b u r a d a b l r I k 8 n f o n l a r k a m u risınin ilk eseri Prof R Vurkse'retim fazîalığı öyle bir hale gel mediği gibi kamu yatınmlarının va haline getirmektedir Geri kal 1962 tarıhli tamıme gore kamu sefc settıren tek taraflı .'uîun'ir v= u « lan içinde çalışmamaitan şıkâyet t o r u D e a k t a n l l r nin «A? Gelışrms ClkPİerıio Seı^ mıstır kı A.B.D Hükümeti hem dağılış.ındaki ve seviyesindeki ye mıs ülkelerin kalkınma dâvasuiı törü, Ofisıa elinde oulunan mad zarların daha anlavışh harpk^ı etetmektedir Gerçekten Plânın veı mave Te$eklcülö» eüzel bu riltli ekilmıyen topraklara prim vere tersizlik de insanı ümitsizliğe dü engelliyen tanm problemi yanın deleri başka yerden alamaz melerını beklemek <nndvıcılenn Hukumetın kamu sektorunü genel kapak içinde Ş Adalı tarafından sanayi ülkelerinın refc üike içinde üretim artış hı şürecek çaptadır. Tabii, bunlara da ise ileri bakımından Yine iıalen yüruriükte olduğunu hakktdır. butçeye yük olmaktan Kurtaracak çevınsl vapılarak 20 lıra fıatla sazını durdurmaya çalışmakta, aynca köylüye yeni bilgileri ve bolluk problemi önemini tamami Kamu sektorü ıthâl ıhtiyaçlan. tışa çıkanlmıçtır Okuyuculanmıve rekabet serbestısı içinde venm na özel kotalar aynlmakta ve bu le kaybetmektedir. hero de Türkiye. Pakistan, Hin üretim metodlannı yaymanın güçza tavsive ederız. li ışletmeler haline sokacak ted ıhtıyaçiara oocelık tanınmaktadır. distan gibl geri kalmış ülkelere lüğü de ekJenmelidir. Bütün bu sebepler ve burada sayraadjğıbirlerın alznmasını şart koşmasına özel sektör ıthalâtında gerek yaelindekı ziraî mahsul fazlasını mız diğer sebepler dolayısile rağmen tatbıkat ve mevzuat bu tınm gerek işletme maddelen için kendi paralan karşılığı, diğer yeni ekilişe açüacak attl toprakortarnı yaratamamaktadır ıthâl sıkıntısı çekmektedır. bir deyisle dövizle ödeme yap ların bulunmadığı hallerde ki ISVIÇEEDE DÖVtZ KURLARI Bız bu feüçük vazıda eşıtsızliğıl Kamu sektörü ihracat için matırmaksızın, satmaktadır Böyle Lâtin Amerika ve Afrika dtşındaİsviçre frani olarak doğuran tatbikat ve mevzuatın lıyet ve kâr hesaplarile kendini ce. e'dekı stoklann devaml) o ki eski dünya ülkeleri içiu bu Türkiye (1 lira) 0,33 0,43 Afustos Ağustos A*ustos Ainıstos Ağustos başlıcalanna temas edeceğiz baglı saymakta, iaranna yaptığı larak fiatlan düşürme yönünde genij ölçüde varittir üretim anA.BJJ. (1 dolar) 4,30 4^4 3 4 5 6 7 Finansman bakımından ıhracatın, açıkiannı iç piyasadaki cak pek yavas artabilmektedir vaptıgı tazyik azaltılabilecektir tngütere (1 sterling) 1U5 12,15 Diğer bir deyijle, talep artıjı sür'Son aylar içinde Sovyet Rusya Kamu selttorü, yatınm ve işlet monopol satıslarına bındırtnekteCÜMHURTTET 1963 Fransa (100 frank) • 86.75 8925 91,70 91,75 91.T0 nın buğday ithalı için A.B D ve atli olduğu halde, üretim artışı me fonları bakımından kendı ta dır veya zararlannı genel Oütçeye 1964 91.30 İtalya (100 Uret) 0,68 0,70 91,60 91,40 91,60 92,30 aksine. çok yavaştır. İthalât Imdayamaktadır özel sektör finat larruflarına bağlı kalmaya mecbur Kanadaya başvurması vesılesiy BEŞAT 1963 Almanya (100 D. mark) 107,50 109,50 134,134, 134.kânlannm suurlılığı ile berabeı mamul ihracatında maliyet hesapieğildır Açıkları, yatınm karşıhk196» le bu ülkelerin e/indeki tanm Avusturya (100 şiling) 16,55 16^3 13832 138,50 139,139,139,KÜLÇE 1963 fcrı ışletme ıhtiyaçlan devlet ta larile sınırlıdır Belçika (100 frank) 8,55 8.75 «toklannın büyüklügü bir kere bu gel%menin bekleailen somıcu 13,80 13,75 13^10 tanmsal üretim fiyatlarmın yük1984 Fiat politibası bakımından Holânda (100 florin) 113^0 130.») 1350 fafından , plânlanmaktadır özel 1335 1330 •i"bı> ortava çıkmıştır Avrupa13,55 13.6.' Yunanistan (100 drahmi) 1445 14/65 •ektör yatınmım ancak vergılennl Kamu sektörü monopolu aittn Sınaî istihsal 1963 sonuna kadar diizenlî bir artış kaydeffî Dünya çanında bir problem TARIMSAL ÜRETİM Yazan; Do*. Dr. GüîSsn KAZOAN Kuru üzüm taban fiyatları tesbit edilmedi Sanayide kamu özel sektör rekabel eşilsizliği 1$ ADAMI DİYORKİ: J Yaıan: Erluğrul SOYSAL HaftaUh alttn fiyatlan