Katalog

ALTI CUMHTJRÎYET 20 Temmuz 1964 IKINCI TABLO ff ÇÜRÜK TEMEL Birinci dünya savajı nrasında Almanca «tlustrierte. dergisinde çıkmıs Türk artistleri reimleri saytasında Sara Mannik de var. Bir bahiiye subayı olan makine ressamı Ismail Hakkı beyin imzasını taşıyan resimlere baktun. Sevim•i, güzel, temiz yüzlü ve ağırbaşlı kişiler, hepsi de. Sara Mannik, daha çok kendi resmine baktı.. uzun uzun. Başı hafifçe yukanya kalkık, saçlan kulaklarının arkasmdan toplanmıs bir Osmanlı Jüzeli resmine: Yüztimdeki şu yara izi, tiyatro uğrunda mraktığım nişanhmın bıçak yarası. Şehremini ıperatör Cemil paşa, ameliyatla düzeltelim diye çok ısrar etit.. Fakat ben, yeniden bıçak altına çirmeği göze alamadım.» Nureddin Şefkati'nin, Raşid Rıza ve Muvahhid'in, Eliza Binemecyan ve Kınar'ın resimlerine dalmıştı: Tiyatro hayatım kısa sürdü. Günün birinde evlenip sahneden çekildim. Sonra güldü: Hep kokot rolleri verirlerdi. Günün birinde, böyle rolleri oynamayacağun diye dayatınca. İbnirrefik Ahmet Nuri bey: •Saracığım bu roller güzel kadınlara nail olur» diye beni yatı^tırmıştı. Gözlüğünü masaya bıraktı. Kahve fincanlannı topladı: İşte böyle.. ne hâtıra kaidı, ne de tek resim o günlerden. Bir zamanlar kapımı aşındıran gazeteciler hepsini götürdüler. Hâtıraları da mı? Yok, sadece resimleri. Ya hâtıralar? Onları da hayat götürüyor. Günügüne yaMannik Hanım şamak yok mu? (Bu resim ve diğer sütunlardaki resimler o tarihte mcmleketimizp Telefon yine çaldı. Reseptörü aldı: gelen bir Alman ressam tarafından çizilmiş ve Almanya'da intişar eden Evet efendim. burası. Doktor bey bugün bir mecmuanın Darülbedavii ile ilgili yazısı ile birlikte yayınlanmıştır.) inmezler. Yarın buyrun, yazıyorum.. saat on bej • otuzda.. AltU: •ÇÜRÜK TEMEL» oytınu Darülbedayi' sahnesinde temsil olunnrken Gelecek j arı: «BİR ÇtÇEK İKİ BÖCEK (Ayni mecmuada ya\ınlanan fotoeraftan). TflBLO UmvHmn Arpad AKSİM bahçesine karşı sokaktaki apartmanlardan birinde, ilk katın küçük ve gün ışığı görmiyen odasında, ak saçlan maviyle suslü bir bayan, günün çoğu saatlerini geçirir. Telefonları not ahr, cıgarasmı ve kahvesini içer, gazeteleri okur ve arada bir geçmişi, çok gerilerde kalmış renkli. parlakhğı hiç gitmiyen, gitmezmij görünen geçmiş güzel günleri düşünür. İlk sıcaklardan sonra boşanıveren yağmur, kaldırımlarda şakırdıyor. Daracık odada, küçük masaya bıraktığı kahve fincanına uzanan Sara Mannik, üzgünlük ve sevinç kanşımı bir duyguyla konuşuyor : Çürük Temel'in ilk oj'nandığı gece rol alanlardan sadece iki kişi hayatta. Ben ve Ertuğrul Muhsin.! Felekyan, Kınar, Eliza Binemecyan, Nureddin Şefkati, Muvahhid hep gidiverdiler, hep göçtüler... Fincanı bıraktı : Of...! Ne de çok insan ölüyor! însanlar ne çok ölürmüş! Yaz yağmuru kalın kalın, iri iri yağıyor ve şakırtısı daracık odayı dolduruyor. Sara Mannik şimdi çok uzaklardadır. 1916 ocak ayının 20. günü «Çürük TemeU in son sahnesine inen perdenin önündedir. Alkışlar ne de güçlü! Bakışlarında az öncenin üzüntüsü iyice siiindi: Ah o ilk gecenin heyecanlarmı nasıl anIstayım! Nasıl anlatabilirim! Hepimiz de heyecandan titriyorduk. Hepsinin en genci. haltâ çocuk yaşta olanı bendim. Manakyan efendinin gelinl Aznif hanımla yakınlığımız olduğundan tiyatroya erken dadanmıştım. Sonunda, aktris olacağun diye günün birinde evden kaçıverdim. Nı11 11 sanhmdân ayrılarak. Bilmezsiniz, tiyatro için nelerimi vermedim! Burhanettin bey'in oynadığı Hürrem Suîtan'da sahneye ilk çıktıgım gün giydiğim kırmızı şalvar ve beyaz hotuz hâ'â gözümün önünde. 20 ocak 1916 •Çürük TemeU oyununun hayattaki en son aktrisi, kırk yıl daha gencleşiverdi. Antoine'ın İstanbul'a geldiği sırada bi? Sketing tiyatrosunda La Griffe adlı bir Fransız piyesi oynuyorduk. Günün birinde, Antoine'ırı önünde imtihan için Letafet apartmanına çağırıîdım. Reşat Rıdvan bey: >En iyi tuvaîetini giyip gelsin!» diye haber göndermışti. Ben de. La Griffe'de giydieim turuncularımla gittim. İmtihanda beni pek beğenmiş olan monsieur Arttoine, ertesi gece gelip La Griffe piyesini gördü ve oyundan sonra tebrik etti. Sara Mannik. bir süre dinlendi. Daracık odaya bakındı : Bir aktrisin hayatında tadacağı en büyük hcyecanı o günlerde yaşadım. Sonra da, bir daha ele geçirememek üzere yitirdim. Monsieur Antoine beni bir yıl süreyle Paris'e, kendi yönettiği Antoine Tiyatrosuna gönderecekü. Yol bütün muamele tamamlandı. Hattâ, yol hediyesl olarak bir tayyör diktirildi. Herşey hazırdı. Pari» yoleuluğuna çıkmak üzereydim. Ne var ki. bütün genç kızların yüreğini bugün bile oynatacaic olan bu güzel ruya gerçekleşemedi. Osmanlı lmparatorluğunun birinci dünya savasına girmeslyl» herşey kaldı. Telefon çalıyordu. Reseptörü aldı : Yoklar efendim. Doktor bey bugün gelmeı. Yann üçte buyurun! Adınızı not ahyorum. Sonra bana döndü : Parls yolculuğu böylece suya düştü. Harb patlayınca bizim Darülbedayi hazırlıklan da bir «ür» »allantıda kaldı. Sonra sonra toparlandık ve ilk oyun olarak seçilen «Çürük Temel» i, Letafet apartmanında provaya basladık. Provalar aylarca sürdü. Bir yandan da tiyatroya çekidüzen verildi. Bernard Rosenthal adlı bir Alman dekorları yaptı. Kadınların tuvaletleri Kalurisi'ye ve erkeklerin kostümleri Karlman'a ısmarlandı. Ve günün birinde ilk gece gelip çattı. Kaşit Kıza İlk Gece'nin programına beraber göz attık. «Asker ailelerine yardımcı hanımlar cemiyeti menfaatine» gündüz hanımlara ve aksamı beylere oynanmı? Çürük Temel'de yer fiyatları 100 kunışla 5 kuruş arasındaydı. Ön kolruklşrm dört sırası 25 kuruş paradi 5 kuruş ve localar 50100 kuruştu. Programın en ilginç yanı, Darülbedayii Osmani Tiyatro Mektebi öğretim üyelerinden Rıza Tevfik beyin önsözüydü : •Zamanımızda tiyatro en mühim bir ntüessesei medeniye sayılmaktadır. O kadar ki. Avrupa payitahtlan Belediye Tiyatrolarının, operalarının mükemmeliyeti lle blhakkm iftihar edebiliyorlar. Temasanın hayat ve efkârı ummiyeye nüfaı ve tesiri de helki bu gün eski zamanlardan fazladır, eksik değildlr. İste bugün temsil edilen "Çürük Temelpiyesi bu iddiaya güzel bir misal teşkil eden asarı mcşhuredendir. Eser hayal değil, hayatı hakikiyeye taalluk eden mühim bir meselci içtlmaiyeye aittir.Telefon yine çaldı. Sara Mannik yine not aldı. On üç yıldır bnrdayıın. Hastalığın her çeşidini görmekten sinirü oldum. Însanlar ne çok hasta oluyor! Ne kötü hastalık'.ar var...l Çürük Temel'in konusunu hatırlar mısınız? Dün akşam yediğimi unutur oldum. Amma, o geceden ve Çürük Temel'den epiyce şey kaidı. Ertuğrul Muhsin, evin kumara düşkün beyi Necip rolündeydi. Ne de güzel oynamıştı. Küçük bir sakalı vardı. Kızları Pervin ve lclal rollerini Kınar ve Eliza Binemecyan oynuyordu. Jön prömiye rolü Ferid'de Muvahhid vardı. Felekvan, Necibin hanımı Münevver rolündeydi. Yüzünde derin bir üzüntü, hattâ korku belirdi: Felekyan hanım boylu boslu, çok güzel kadındı. Çerkes şivesiyle tatlı bir türkçesi vardı. Ah o güzel kadının sonu ne feci oldu. bilemezsiniz.! O güzel Felekyan, çarpık çurpuk, sakat bir kadın olarak ve acılar içinde öldü. Muvahhit Kınar hanım Adapazarı Belediyesinden 331.95.71 lira keşif bedelli Ankara caddesi Taş duvar menfez ve 55964 66 lira keşıf bedelli Tııran caddesi birket duvar kanalizas^'on inşaatları ysptınlacaktır. Menfej insaatın ihalesi 5 8 1904 Çarşamba günü saat 15.30 da. kanalİ7.asyon inşaatınm aynı gün saat 16.00 da Belediye Encümenmde kapalı zarf usulü ile yapılacaktır. Menfez inçaatmın geçici teminatı 2482.17 lira, kanalizasyon inşaatmın ise 4047.02 lira olup şartnamesi Belediyede görülebilir. Taliplerinit ihale gününden, (tatil günleri hariç) üç gün önce müracaatle yeterlik be!ge!erini almaları. teklif mektuplannın ihale saatlerinden bir saat evvel komisyon başkanlığına teslirn edilmesi şarttır (Basın 13166'8300) ŞİMDİ EN KISA UÇUŞLA NEWYORK! 1200X20 eb'admda (25) adet Dış Lâstik alınacak llımız köy yolları ve bu yollar üzenndekı köprülerin yapımı !! ışlerınde çahştırılmakta olan Bayındırlık Müdürlüğüne ait m o torlu yol vasıtaları için lüzumlu 1200x20 eb'adında ve (16) kath (25) adet dış lâstıgın mübayaası ışı cem'an (47500) lira muhammen bedel üzerınden kapalı zarf usuiü ve eksiltme suretiyle ihaleye çıkarılmıştır. thalesı 28/7/1964 salı günü <aat: 12.30 da Adana ll Daimi Encümenınde yapılacaktır. Geçici teminatı (3562) lira (50) kuruştur. Taliplenn geçici teminat makbuz veya mektuplan ile 1964 yılında Ticaret Odasında kayıtlı bulunduklanna dair belge ibraz etmelerı lâzımdır. Tâlıplerin 1Î490 sayılı Artırma, Eksiltme ve İhale Kanununun 32. marldesınde verılen ızahat dairesınde hazırlıyacaklan teklif mektuplarını 28/7/1964 salı cünü saat: 11.30 a kadar makbuz mukabılmde Encümpn Baskanlığına vermeleri şarttır. Teklif mektuplarını havı zarflar para ile rnühürlenmeyip ismı havı mühürle mühürlenecektir Postada vâkı gecikmeler kabul edilmez. Şartrıame vesaır evrak, her gün mesaı saatleri içerisinde Adana Bayındırlık Müdürlüeünde göriilebıhr. (Basın: Ç 863 12632'S30S> Adana Valiüğinden M. S. B. 2 No. lu Satınalma Komisyonu Başk. dan ANKARA Kapalı zarf usulü ile 425.000 metre Parkalık Bez satın alma caktır. Tahmin bedeli 3.400.000 lira olup geçici teminatı 115 750.liradır. İhalesi 4 8,1964 salı günü saat 11 00 de Komisyonda yapı lacaktır. Nümune ve şartnameler her gün öğleden evvel Komisyonda ve Istanbul Lv. Âmirliginde sörütebilir. Tamamı bir istekliye ihale edilebilecegi gibi 212.500 metreden aşağı olmamak Uzere ayn ayn isteklilere de ihale edılebilir. 212.500 metresinin geçici teminatı 64.750 liradır. Taliplenn 2490 sayılı kanun hükümleri dahilinde hazırlıyacaklan teklif zarflannı ihale saatinden bir saat ev vel makbuz mukabilinde Komisyon BaşkanlıÇına vermeleri. Posta ile gönderilecek zarflardaki gecikmeler hiç bir surette kabul edilmez. (1025 Basın 12896/830G) Hayrabolu Belediye Başkanlığından:: 1 380.576.75 lira keşif bedelli yüksek geTİUm şebekesi tesisi için 4768 sayılı kanun yönetmeliğinin 4 üncü maddesi geregince fiat ve teklif alma suretiyle ihale edilecektir. 2 Bu husustaki şartnsme ve keşifler, talep vukuunda Belediye Başkanlığrndan temin edilebilir. 3 İhale, 27.7.1964 Pazsrtesi günü saat 16 da Hayrabolu Beîediye Encümeni huzurunda yapılacaktır. 4 Taliplerin 18573 07 lıralık geçici teminat mektuplannı. benzeri işieri muvaffakıyetle başardıklarına dair ehliyet vesikalannı teklif mektuplarrna iliştirerek vermeleri şarttır. den 5 Teklif mektuplarınm ihale saatinden bir saat evvelin verilmesi lâzrmdır. Postada vaki gecikmeler kabul. edihnez 6 Belediye, ihaleyi yapıp yapmamakta serbesttir. Hayrabolu Belediye Başkanhğı CBasın 13236 '8301 • GEMLİK KAYMA KAMLIĞINDAN : 1 24499 lira 20 kuroj muhammen keşif bedelli Gemlik Ortaokulu binasuun onanm işi açık eksiltmeye çıkanlmış.tır. 2 Ihaie 27. temuz. 1964 pazartesi günü saat 1 da Ortaokul 0 Müdürlüğünde yapılacaktır. 3 Geçici teminat 1837 liradır. 4 îhaleye girebilmek için Ticaret Odası ksyıt belgesinin ibrazı ve geçici teminatm Maliye Veznesine yatırılması gerekir. 5 Şartaame, keşif ve diğer evrak her gün, mesai saatleri içersinde Okul Müdürlüğünde görülebilir. (Basın 12631/8309,1 OM ROLLS ROYCE uçaklan ile NewYork'a en uygun şekilde gidebilirsiniz: Büyük tenzilât avantajlarmdan başka, BOAC ile, yolda yalnız Londra'ya uğTayarak, NewYork'a daha çabuk varırsınız. Kuzey Amerika yolculan için bu en kısa yoldur! İSTANBUL ANKARA ; IZMIR ı O YER AYIRTMAK VE HER TURIU MALUMAT İÇİN; 10 Cumhuriye» C«J. H»rWv«. T»t. 47 77 04 48 57 28 Milli Müdaftt C. G0«en Ap. 12/3.. K.l.Uy. T«*. 17 76 M T.H.Y.. F*vtl P»»«76ot»«n.T«l«ten: 32125/678 AMKARA ELEKTRİK, T' \VAGAZI VE OTOBÜ? İŞLETME MÜESSESESİ UMUM MUDÜRLÜĞÜNDEN BÜTÜN İstanbul Sağhk ve Sosyal Yardım Müdürlüğü Satınalma Komisyonu Başkanlığından: Kapalı zart usulüyle 5/8/1964 günU saat 15 te Heybeliada Sanatoryumu kadınlar pavyonu tesisat onanmı tahmin bedeli (39.767,20) lira, geçici teminatı (2982) lira, 2 Saat 15.15 de Yedikule Göğüs Hastalıklan Hastanesi tolorifer kazanlan tecrldi keşif bedeli (59.997,10) lira geçici teminatı (4249.85) lira olup lha lesl yapılacaktır. Katılacaklann 1964 mali yıü ticaret odası oel gesi ile 2490 sayılı kanunda yazüı belgeler, thale gününden tati) günleri hariç 3 gün evvel Bavındırhk MUdürlüğünden ehliyet vesikası almaları, kapalı zarflannı ihale saatinden bir saat evvel Komisyona makbuz mukabilî vermeleri, şartnamesi Komısyonu muzda görülebilir. (Basın 12780/8304) SİZE İYİ HİZMET EDER İZE İYİ .R A T I O N Keklâmcılık BOAC DÜNYADA Bakır Tel Satan Alınacaktır 1 Müessesemiz ihtiyacı İçin aşağıda evsal ve eb'adlan vazı'.ı cem'an 19 ton Elektrolitik ve örgülü çıplak bakır tel teklii alm;. usulü ile ve TUrk pprası ila satın alınacaktır. 2 îlgililer hazırlıyacaklan tekliflerini "'<, 7.5 seçici teminat la n ile birlikte kapalı zarf tçerisinde engeç 27/7'964 Pazartesı eürt' <!aat 17^0 a kadar Müessesemiz Umum Müdürlü&iine vçrpreklRrdır 1 Postada vâki olacak eecikme nazan itibare alınmaz. 4 Müessesemiz siparişt fcısmen veya tamamen vapıp yaprp1» makta veyahut dilediğine yapmakta serbesttir. 2 Ton çıplak bakır tel fi mm2 standart dışı 3rgülü 7 Ton çıplak bakır tel 10 mm'2 örgülu J K U 5 rnm 3 F Ton çıplak Dakır te! 16 mm2 örgrülü 7x1,7 mm 0 5 Ton çıplak bakır tel 15 rnm2 örsrtilü 7x2.1 mm 0 (Türk «tandnniarına UVITMP ve elektrolitik bakırrian» (Basın 12953 A. 7874/S3U7J B~RITJSH A L