Katalog

IKT CUMHURÎYET 18 Temmuz 1964 111 = IMIIIIIIIIIlllHlilllllllıııiHllllllllllllilllllllllllllllllllllllllllllİlııııııııııııııııııııııııııııııııııııııışiııı Mantık! Dfln bn küjfde Ordn Yardımiatma Ktnmra'au tavztnlnl okndunaz. önce Ordu Yardımlasmsnın Ydnetim Knrnln Başkanın», İlgitinden ötürü, teşekkdr ederlı. DSva, gerçeklerin ortaya çıkmaadır, Bls bu kbsede zaman zaman memleketln Mlyal ve iktlstdt hayatında geniş etkileri olan buyttk knrnmların yapılannı ve işleyiıinı ele alıjoruz. Böylesine müsahhas blr ortama glrdlfflmlz zaman, eğri veva do$rn tekzlp ve tavzlhlerin geleeeğini de pesinen kabul ederek Ama mesele kamn oynnnn dikkatiBl T« kontrolünü büyük müesseselerln Isleylıl flıtfine çekebiU mektir. Doğrn veva vanlıs, haklı veya haksız, ancak açık tartışo t alanında ortaya çıkacaktrr. Bn başlangıçtan sonra gelellm Ordo Yardımlasma Tönetlm Knrnln Baskanı Sarın Tum. R. Tayknt'nn tavzıhine : 1 Mesele ned>r? Mesele, her j ı l 5060 milyon artarak kıw lamanda (50 mllyona doğrs yükselen Orda Yardımla»ma Kurumn Genel Mudıırunün Isinden nzaklastırılmasıdır. Bn olay, tavzihte belırtıldığı gıbı «gunluk olaUardan sayılacak normal bir durum> dejıldlr. Bu memlekette 250 mılvonluk koskoca bir knrnmnn Genel Muduru sebepsız yere degiftlrilmez E|er bn Ittrlıi olaylar «günluk olaylardan» sayılıyorsa, memlekette anarst var demektir. Bu bir 2 tkinei Snemll nokta : Biı hiçbir zaman Ordn Yardımlasma Knrnmnnda kannnsnı blr iş yapıldıfını Iddia etmedik. Bnnan Içindir kl Sayın R. Taykufnn ta\zıhınde kanunlara, nizamlara nygnn olarak eskl Genel Müdflrfln işlnden nıaklaftınldıfım nznn nınn hiktye etmeslne hle lüınm yoktu. Biı bnnlan taten yatmıstık. Ama meselenln pflf noktaıı şndur t Btr Oenel MüdUriin detistlrllmesl lcln blrtakım tebepler gerektlr. Sebepsız yere, de|il bir Genel MfldurO, en kflçflk bir memnnı bile Işinden ntaklastırmak kannnlara nygnn elarak yapıl•a blle baksızhktır ve adalet duvgnsnna avkmdır. Sayın R. Tavknfm tavzlbl bastan ıona dek eskl Oenel MflMr SelShaKın özmenin sebepsiz vere nzaklastınldıgımn Itlrafnamefldlr. Hattft tavsthin (a) fıkrannda aynen : «Eski Genel Mfldürün, hııla gelişmekte bulunan Ordu Yardımlatma Kurumunda vazifeıin» deram etmeri lüıum gorülmediflnden, ( ) hızmet sBzlesmesl uzatılmamışhr • deniyor. . Oysa bis «GSrülen Iflznm»nn 27 Mayıs oneesl devrlnde kaldıgına inanıyordnk. Demek kl yamlmışn. Demek kl «GBrolen lflznm» bem de Ordo Tardımlaşma Sandıfında yasattlmakta T» yurfltülmekte I G«ne tavtihin (b) fıkrasınds denillyar U t * • eskı Genel Mudure atfedllen başanlar, Yönetlm Kurulu ktrirltrını icra etme başfenlandır Oenel Kurulun hak tanır v« v*fah üvelert ve YBnetim Kurulu, bu basanlar Içln kendltint taşekkür etmis bulunmaktadır > Ne demektir bn? Hem basanlar e«kt Oenel Mfldflre alt deftl, bem de ba basanlar Içln kendtıine tesekkür edllly«r. Bn ne ntlaftna re mantık çellstnest*. »Hak tanır YBnetlm Kurulu» eskl Genel Mudüre bakkı elmıyan basanlar Içln neden tesekkfir edl | Bir Büyük Elçinin düşünceleri | KiTAP DÜNYAS1 ıınİıııııiıııııııııııııııııııııuıııııııııımııııııııııııımııııııııııııııııımımıııııııııııımıııııııııııııııııııiıııı + Iıin kısaean t Blz bn tavzlhte, eskl Genel Mfldflr Sfcllnattln Ozmenin Wnden naaklastmlmasını baklı gösterecek bir tek gerekçe bnlamadık. tlerl sıirülen «GOrOlen lOntn» felıefeainl tlneye çekecek kadar da adalet dnvfnsnndan y»kwn dejhllı. Blr YBnetlm Knralm, blr Genel Müdürün islne son verdlÇi zaman, TB arada bir anla*mazlık vardır, ya Genel Müdür basansız Te ehlivetsizdlr. Ta da blr •«Iraılnfn «Imalıdır. Ama bnnlardan blçblrinln olmadıfı tanihte açıkca bellrtilml* .. O baldeT BH «fSrfllen Iflcnm» rflzçSn hanpi eanlpten esmlfT TflrMyede, deferll Idareeller, çalı«ırlarken yannlanndan emln olmalıdırlar. Bir fün gebeps!» Tere kolianndan tntnlnp atıIaeaklan akıllanndan bile reçmemelldtr. Efer bn haknzlık kapuı n Mayı»*! yapaniann knrnmlannda da açık tntnlnrsa, yaıık emeklere S«m olarak, blzlm «Mesnetslz blr yatıya Imıa attıfımıt» Iddla eden Sayın R. Tayknt'a deriz kl : Biı metnettlt Tazıra Imza atmayıı, belt blr Insanı lılnden metnetsıı olarak nnklastıran yBnttim kanılı kararlanna ImıaU melerlydl. Gerçı Kremlınle doğrudan do* ruya pazarlıga glrlllrse bellti de bzr çok şeyler yoluna Konulabılrr dı. Fakat Stalın boyle bir goruş tnenin ancak basbâsa yapılmasını lsUyordu Halbukl, Bolşevik ihtilall yilzUnden rayıflamıs bir Busya ile, 1923 de veya 1935 de yapılacak başbasa bir görüsmenin hiç tehhke arzetmemesıne muka bil, Hıtler iktıdannı yenmiş bir Sovyet Rusya ile yapılacak bir gö rüşme tehlıkelerle dolu idl Stalin, bi% Genel Müdür Ankaraya yaşamak lAaundı, yaıamnnmcoşup İIMimilllMIMIIimilllttllllMIIMIIl Montreuz anlastnasının t<lri<1<rı) rlnd jartı da îBUer'e, blr lstedijl nlsbette Türkiye, Moskotaşma vMllasl vermemektl Faslst bahannda »etlnledlklerl hususlarıdttı dı. TUrk ordu&unun, yapacagı bıl va ile her turlü görüsmeden kaDaniıdlik Bankası Genel Mudürü lerln Yunanlstana aaldınşlanndan tün hareketlerde, mütteflk kuvvet çınmak zorunda İdl. TUrklyenin, Ntdret Utkan, Turk Hava Yollan sonraki TUrk tutumu, bu bakım lerln flill yardımından (aydalan BoSazlar anlasmasiyle sahlp oldu Genel Müduru Samı Sehbenderler, dan çok takdıre deger. Süâhlan tnası lstenlyordu Londranın v9 ğu hakların, ancak bu anlaşmayı ma lşi, 1940 Ukbahanndanberi, dun akşam uçakla Ankaraya gıtmışWashlngton'un maksatlanndan, ya imzalamış olan butün devletlerin lerdır Ikı Genel Mudur Ankarada, faaliyet sahasında hıç bir 1lerle da dUrüstluğünden şüphe edılıyor iştırakıyle müzakere ve gerekırse me kaydetmemlşti Bu da sebepA\rupadan jenı donmuş bulunan Uedilebıleceğını, 1939 senosı dejıldi Fakat Batı devletlerinin tâdil Iastırma Bakanı Ferıt Alpiskenderle sız dejfild! Bınaenaleyb, Ankara, maddl zaafları çok uzun zaman Eklm ayında Uade ettljınl görgorüfecekler ve Plânlama Tejkilaü Ingüir müttefıkınin muvafakatlyie musahede edilmlstl, Maresal Çak dük. il« temaslarda bulunacaklardır. harb dısı kalmakta devam etmls, mak da, kendl maddl kuvvetlerlîsmet tnönü, 1944 senesi ilkbabir taraftan da, Bulgarıstana kar nln derecesınl ıyı bılıyordu Zaharında harbe suruklenseydi, ns Çöp hizmeti normale şı, onu hareketsızlık içınde tutma ten 1943 sonbahannda, goklere olurdu? Balkanlar, Moskovadan, doğru yöneldi yı sağhyacak bır tutum muhafa hakim kalan Alman hava kuvveııstenılmeden derhal gelecek olan tstanbui'u, temlz bir çehır haline xa etmis, dolayıslyle, Yunanlsta lerinin, ttalya tesUm olduktan son yaniım vaadlnden kaçmmak imnın mUstevliye karşı kuvvetleri ra Cas'a, Lero'ya ve Samos'a •getırmek ıçin çahfmalar hızlandıkanını bulabilecekler mlydı? Bun nln bütünunü kullanmast im>an;. yak basan înglllı kıtalannı, blr rılmıstır Meydan ve caddeler hafdan haklı olarak şuphe edllebillr nı sağlamıştır kaç hafta içınde bu adalan tah Stalin Mannara denızınde üs kurtada uç gun yıkanacak, şehır çopBu safha şıiphesiz kl pek ö lıyeye zorladıklan görülmüş değıl mayı istemek hususunda kuvvetlerı her gun ahnacaktır. Beledıyemıydlî Wınston Churchlll, hâtıra 11 sebepler bulmaktan geri kalmı nin Amerika'dan ve Almanya'dan vunçlU bir sey dftğlldl Ama, DU getirdığı yenı taşıtlar, onceki gun durumda herhangı daha faal bır tında, dtırust davranarak şöyle di yacaktı Hatta sebep bulmaya ıhhızmete gırmiştır Taşıtlann hız poliüka blr facia İle blterdi Hit yor «Ege denizi adalarında olup tıyaç duyacak mıydı' Kızılordu ler çabucak Bogazlara el koyar bitenlere bakınca, ıhtlyaüı dav nun prestıji kâfı gelmıyecek mıy mete gırmesi ile aksayan çöp topdı Bu turlü blr hâdlsenln Sov ranaıklan Için TUrklerl muahae d ı ' Blr sene sonra Potsdam'da, lama humetı normale doğru yo yetler Bırliftine karşı glrtsilon sa re etmek sordur.» tngıliz Basbakanı, Sovyet Rusyanelmistir vaşın arlfesinde, ne türlü sonuçHarbın başında bir gün, tsmet ya Akdenize serbestçe gırme hak Denizde yiizme bilmedi^in lar verebüeceftinl Usarrur etroek înönünün ileri sUrdugü endiseyl kını verecek olan, Montreuz an kolaydır okurlanm haürlasınlar înonu, laşmasının tadılıne taraftar oldu den boğuldu Bu kritlk fUnlerde, Papen'in, Rusvanın harb dısı kalmasından Junu soylemıştl O takdlrde Türk Sanyer Yenımahallede bulıaıan Baskan inönU'nün elınden kopar ve harbln sonunda, yıpranmıs ha devletlnln hall ne olurdu? Vakıs, Assubay gazinosu önunden deniz« dığı dostluk muahedesl, llk mer sımlara karşı, sağlam kalmış kuv yine Potsdam'da, Stalin, Sovyetler gıren bir genç boğulmuştur Mecihaie olarak Almanyaya blr takım vetleriyle ayaklanmasından tasa Birliglnm, kendısi tarafmdan kur dıyeköyde oturan 22 yaşındaki Admemleketlere kat'iyen Sovyet Rusya, tanlmış ekonomık faydalar sağlamakla lanıyordu. Gerçi nan ökten arkad&şlan ile beraber rauharıplerin hepslnden daha faz hükmetmek nlyetlnde olmadığını, beraber böylece, hakıkatts Mıh saat 13 te gazınoya gıtmişler ve buver hasunlarmm lehıne lflemij ol la sarsılmıştır. Fakat Almanya ye , tersıne, faşıst partiler müstesna radan denlze gırmısledir Yernekre serildiğl halde o ayaktadır. büt&n partlleıin katılacaklan set du ten hemen sonra denıze giren ve best seçimlerle l s başına gelmis Ertesi sene çark döndü Elâle Türkıye CXımhunyetlnln de, Osyuzme bılmiyen Adnan fenalıK g» hükümetlerın idaresi altındaki meyn ve Libya çOUerindekl aavas manlı padışahlarının da ötedenbe kuvvetli ve bajımsız çırmiş ve sudan çıkamamıstnr Ardevletlerle ri özledikleri denge boculmuştur. kadaşlarının >ardunı İle koma ha lar, Alman saldınlannın Ru» ova Hudutlarda, Rus kuvvetlne kendi karsı karşıya bulunmak istedlgıni ileri linde hastaneye götUrulmek istenen sında, Kırımda, Katkmsya liklerinden mukabil agırlık teşkil soylemiştl Bu I«nlnvarl sözlerln Adnan, fazla su yuttuğundan vold« hatlannda saplanıp kalısı, nlhayet edeoek devletler artık mevcut deyorumlanması hlmmetlnl Polonya Stallngrad TUrklyenin harbe glrölnaüatur. ils Macanstana bırakaum. mesi meseleslnl ve bunun MUtte (ildir Batıda yalnız Moskovanın fikler dâvasma kazandırmcatı a mUtteflklari vardır AnkaraU idaTurk ldarecilerinin gösterdlkvantajlar, artık b&his konusu idl. recller, bu duruma, gereklrse ln lerl bu Ihtiyatkarlığın herhangi tibak edecekler, fakat onu vahlm bir korkakhğı gızliyen kararsızlık 1943 kasım ayında, Winston Churchlll, TUrkiyenin harbe gtrişının lestirecek herhangl blr şey yap eserl olmadıgına kesüı surette 1 geleoek llkbaharda imkân verece nııyacaklarcur. nandığımı* için, onlan bu lhtiyat Türklyenln, 1939 Vazaa: lenesi zarfında, ldarecileri tarafın dan glrlşilen tesebbUslerden ton(Fransanın eıkl Ankara Buyflkeiçlji) Bazı fırıncıların, halkın en 6n«mlt ra, Fransanın yıkı gıda maddelerınden ekmeğı, tağlığa lıatnın ferdasında son derece ba L'IH«HIIHHIIHIHIUHIHIHIIHMIII« zarar verıcı şekılde ımâl ettıklerını sıretli davranmak ıstedlgıni klm . Fransanın İkınci daır yapıîan şıkâyetlerın artmaii ü 66 ınkâr edemea, Türk huktlmetl c^. nnn TI Dunya HarblM nbaşında Ankaradaki B. ztrvne, kontrollar sıklaftırılmıştır nln, bızden ibret alarak, 19401941 Elçisi M. Rene MassıgU, «HarSon ıkı gun ıçınde yapllan kontrol seneleri Içınde, tngıltere İle olan bın karfuında Turkıye» koda, unun ıçıne yabancı maddeler ka ltttfakını inkâr etmemekle berarıştıran bir fırın iurtsiz olarak kapa ber, fııll bir taraisızlıea pek ya nulu yenl bir kitap vazmıstır. Eski B. Eiçi idtabuun aon tılmıştır Bu «rsda 8 fırın uçer gün kın bir harb dısı durumunda kal kısrrund» durumu bir kere kapatma cezasına çarptırılmış, 13 fı mayı zarurl gönnü> olmasına klm daha ösetlemis ve duşüncelerına da para ceıası uygulanmıştır. se hayret etmez; Londrada kendl rini belirtmlsUr. M. MaanigU'îkmci bir kontrolda eksiklerinl ta slyasetınl tutacak kadar baslretll nln düşunceleri, Türiayenin o mamlamıyan fırın] ar, suresız olarak ve uysal taraftarlar bulmuş o!du runkü durnınunun anlasılmakapatılacaktır gu Için de îsmet tnönü ancak tebsı bakunından Ufi çeldcidır. rike sayandır. Her aeyden evvel, Fınnlann kontrolu sıklaştmldı 2 nci dünya harbinde Türkiye Rene MASSİGLİ «Politikaya giriş»(i ğına yurousamaktadır. Proletar» ya ve ıbtılâl anlayıslannın n» bırarada, ne de ayrı ayn bır an> lamı, bemen de kalmamıştır. Batı'da benuz kabul edıiip, tonuçları tartışılmayan Oç hidise çehşmektedır. planlı nretımın kapıtalıst Uretıme ttstfinluğu »niasılmıstır; kapıtalist pren ııpler üzerine gerçeh ve ideal bır toplum kurmanın mumkün olmadığı meydan» çıkmıştır; nı. bayet kapıtalızm, bır sıstem olarak değerını kaybetmektedır. • Zlra kapitalızm, blr firmanın Dnverger'ye gfire, hıç nynsmaı förünen Batı ile Doğn, po basaruını ve nihayet trOstlerin knrnlnşunn saglasa da, bütülitlka anlayiflan bakımından nüyle bır memleket ekonomiıibagün, biribirine son derece ni kalkındırmaya yetmemekteyaklasmış durnmdadır. dir. Bütünö ele alan ve bfltüne Batı, esklden oldnfn kadar Idealist değlldir. Sosyal ve eko dayanan bir plânın yapılması, anlaşılmıştır kı aneak sıyasî nomik faktörlerın rolünfl kabnl otorıtenin, yanı Devletin harcıetmekte ve sosyal yapının gelışmesmde teknifi blr temel un dır. • snr olarak benimsemek suretlv» Temel prensiplerine gittlkç» le, Dofn'nnn gSrSsfine yaklasdaha as ınanılmakla beraber, maktadır. Bnna karsılık Dogtf kapıtalizm Batı'da bagSn de, da, költürel faktflrlere tittlkçe sosyalızmın uygnlanan şekline, daha çok Snem vermekte, sadeyanı komunıst diktatörlnğune ce sosval ve ekonomik faktörlerın kültur nnsnrnndan önce gel tercıb edılmektedır. Stalin, sosdıgi noktasında «Iırenmektedir. yalızmı totalıtarızme bağlamakla, kapializmin ömrünfi uzatAma bn rörfije katılan batılılamıstır. Rnsya ve balk demokrann sayısı da, her ıreçen gnnle artmaktadır. Bahlılann da, sileri, gerçek bir demokratık sosyalızme nlaştıklan gun, Batı marksıstlerın de, çıkar beklemikapıtalızmının, totaliter koma. yen ınançlar, ıdealler ve bfîvuk nızm korknsnndan başka dayahedefler glbl, havat levıveleri vükteldiSI nUpette polltifc te nagı kalmadıgı da anlafilacaksirleri de artan deterlerı kü tır. çflmBedlklerl «Bvleneblllr. Ama Şimdiden kesln olarak belU bn, iki sıstem arasında blr av olan sudur: Batı ve Dogu, derılık noktası defil: aksine Batı mokratık sosyalızm adını verdiile in bn bâvfik yanlışta da tlmia bir orta noktaya dofra birlesmektedir. hııla llerlemektedir. tşe toplul a f o soıyalleştırmekle başlayan tkı sistem, hedeflen bakımınmarksıstler, ortam yaratılınca dan da bensemeittrdlr Krneerliberalızasyona geçerken, batılıIn «1980'da komfinlzm» plânı İle lar sosyalizmı, daba flnce kur» Atlantlfin Stesndrkı «Ameriean way of Iıfe> anlnvısı inanılmıya dukları polıtık demokrası üzer M kadar estir. Ratı'nın bollnk, rınde bına etmektedırler. a • rahatlık ve kntaplardan kortn. Oemokratik sosyalismın bSIBS esaslarına davanan tdeal tün dünya ıçin kaçınılmaz bir toplnlnk anlayısı ile, Dofn'nnn ideal komünizm nafbasında dev varış ve bır buluşma, bır çesH kartulnş noktaaı oldnğn tesini letten bile kartnlns bayall birblrlne çok yakıodır Kısası bn savunan Manriee Dnverger, aa fizerind* gön, iki dünya arasındakı ben gelışmış memleketler de dnrnyor. Onların, semaaını •erllkler, en aı farklar kadar çısdigi gelisme dısında kaldıgmı knvvetlenmis durnmdadır. belırttıkten sonra, şöyle bir • hukme varıyor. Herkes kendl potl«yon«na «Cçünoü Dünya» kalkınması«ımsıkı tntnnmnstor. Derlnden nı, kapıtalizm yolnyla gerçekdenne bir gelisme tararian blrleştıremez. Çünkü yeter sermsp birıne yaklaştırı» da, Sovyet yesl yoktur. Çünkü yabancı serRasya ve balk demokrasllerlnln maye aneak, somürmek için gehiçbir zaman kaoitaügt devletlır. Bir süre hoş tntnlao yabanler dnmmnna rırmiv«ekleri; cı •ermayemn, gerekli yatırımbona karsalık, Bırlsik Amerika ları yaptıgtna ınanınea ve devve batı Avrnpa devletlerinin de letleştirme yolnyla üıerıne atla komünlstlesmlyeeekleri mu otnrma metodn da, artık iflia hakkaktır. Ama taraflann mü?etmıştır. terek bır noktaya dofrn ilerlemekte oldnklan da, ınkir edi«Üçüncfl Oflnya» için, demoklemeı blr («rçektir. Bfr yanda ratik •OTyalismla blrttenbir* v» Dofn VfberaUtşirken. berlde Ba dotradan dognıra> yerlesmeıl tı sosyallesmekte; bflyGk enrel de dilaünülemes. As gelismif lere nğramasına, bazen dnrma memleketlerin sosyaliml, ister sına, hattâ gerıye gitmesine rag istemez otorıter olacaktır. Onla. men, ba karsılıklı gelısmenln ra sadece, otontenin dereeesıyöoüne reçilemiyecetl anlasılle, losyalımin sekll konnlannda maktadır seçim şanıı kalmakadır. Zor, en Sosyallst rejimlerde karnı do tesırlı yol degıldır. Kızıl Çın pek sfiphell bir «rnektir. 9 a anyan vatandas, bnnnn hemen arda dığer bır örnek de mevcnt dından ve aynı siddetle, hflrridefildir. Bazı hürriyetiere geyet ihtiyıcını da dnymaktadır. lisme ortamı tanıyacak ve deTeknik gelisme sornnlnlngn, mokratik sosyallzme giden yolfiıtün bır kültürun yayılmasını, da bir ugrak olacak, daha a s bn ise mnkayese alışkanlıgını. sert blr sosyaliım dflsflnfllebitenkıtçi rnha, yani hürriyet orlir Afrika'da v e OrtaDoga'da tamını gerektirmektedir. Dünya pek çok memleket timdl yolnövle bir ekonomik ve teknik genn, bn ySnde aramaktadır. Helisme içindedır ki, komfinizmin ndz bn yoln bnlan •Imamıştır. demokratık fosyalizme kayışını • artık, hiçbir kuvvet onllyemiyeTürkiye çogu saman, DOnya*. cek, dnrdnramıyacaktır. nın banshfı noktalar flzerınde • kavga etmış memlekettır. DaBatı'nın •osyallesmesi belki verger'nın kıtabı bisi pek Snemde Dogn'nun llberalle»meslnden li blr konnyn tartısmaya çafrı* daha geç ve daba gnç gerçekleyor. şecektır. Ama bn gelışme de önlenemıyecektir. G e I i ş m e, (*) Maurie* Duverger. «Int. markslımin çitdifl sema dısına roductlon a la politıque> Galkaymıstır. Sanayileşen memlelımard, col Idee» Parıs, 1964. ketlerde sınıf kavgalan artaca(4, 8 F • 12 00 T L ) . Onlfl Fransız bnknk profesörfl Manrıce Dnverger, yenl kl* tabı ıçin «polıtıkanın ılmi bir teorisi değıl, sadece ba teorıye bır gırıs denemesidır» dıyor. Ama venl eseri daha çok, rflnümuzdekı ıkılı dejerler ve toplninkiar düzenının. bir noktada blrlesmıye dogra rlttifine daır vardıfı hükümle ilgi toplnyor. Dilımize de çevrilmesini diledıgımlı kıtabın, bn yanı fizerınde daracagıa. Dahlllye MOtehasnsı llllllllllllllllllllllllllllllll 1 h«r gun yenı yenı başarılar elde etmekte oluşu ve Sovyetlerın gıt gıde daha fazla kudretll bale gel Sağnak yağışlı Karadenlz bolgesi çok bnlutlu. yer yer sağanak jajıslı, Mannara ve Orta AnadoLu bbİKeleri parçalı bulatlu, diger bolgeler ta balutlu \e açık geçecek, hava sıeaklı|ı Akdeniz, Do&u ve GUnevdoiu Anadolu bolgelerinde değışmlvecck, dlğer bolgelerde blraz aaalaeak, rtızgarlar Kuzey >e Dofu yonlerden hafıf ycr yer orta kuvvette ese cektir. Törkiye Gazeteciler Sendikası Tarafmdan tertiplen en lüks yolcu gemisiyle Teramur 18 Rebiülevvel 8 Turistik Akdeniz Gezisi 28 Eylül 18 Ekim PÎRE (Atlns • Akropol), NAPOLt (Roma • Caprl • Pompei Harabeleri . lschıa), NÎCE (Parıs Cannes VılLe Franche Monaco • Monte Carlo Marsılja), BARSELONA (Boğa gureslerı Gece Klupleri . Madrit), VALANCÎA (Portakal bahçeleri • tspanyol dansları), PALMA MAJORKA (Şopen'ın ve sevgilisl George Sand'ın «vı), SÎCİLYA ADASI (Palermo Messına), İSTANBUL. |17 18|J0J8|M33] 3 28 ] 9 03] 4 42] 8 40 12 00| 1 56| 6 50 TEŞEKKUR Valktem Seyahat tamamen gemi ile geçecek (Mehter Takımı Mıllt Oyunlaı» Ekıpleri . Olgunlaşma Enstıtusu Defllesi • Hostesler Geçldl • Sergı Pavyonu • Her gec« Balo ve ceşıtlı deniz eğlencelerl . Kokteyller Turisük gezıler) BASIN SARAY1 • CAÖALOÛLU Tel.i » 1 0 «5 N o t ı Sergı ve propaganda gemısi olduğundan, yerler hem mahdut ve hem de bıletler *A50 ucuzdur. Yolcular arabalarını da vapura alabılırler. (Cumburiret • Ult) vefatı mdnaeebetlvle, ferek cenaze«ilne ıjtlrak etmek, gerek bluat, telgraf veya mektupla taziyette bulunmak ıuretlyl» merhumeye ve nâçlx ç«hsıma karşı görterüen alâkava bllhasss teşekktlr ederün Bu \eslle Ue Verem Savaş Demeğlnln muhterem erklnı İle hastabakıcı mekteblnln son lhtlram «lyaretlerlnl yapan talebelerlne va Klzllay Haetabaklcı mcktebl erkinı İle talebelerlne aynca te^ekkrürlerlml sucarım Oğlu Mehmet Tarık Elbl Cumhurtyet I1M SAFtYE HÜSEYÎN ELBt'nin Blr harbe gtrisi kamu oyuna, ü davramslarından dolayı muaba Halk Partısıne ve Genel Kurmaya ze edemeyız 1939 Ekim ayında, t s kabul ettırebılmek için, hükume met înonü ve Saraçoglu, Mosko1 tln en az, Türk ordusunun blr ge vanın isteklerine kesın bir «ha nel pl&n lçine sokuluşunun nasıl yır» la Jcarsılık vanneyi bumlstarolacajını, BaUlı müttefüclerto o dl. 194C da, Stalin, bir sene önce rada, onun yanında nasü t « r ala tesvik gördügü vehminden kuvvet bularak, açıktan açığa, Marmaracaklarını gosterebılmesı lâzımdı Anadoludaki hava alanlarının bu da Rusyaya bır üs verılmesıni ve muttefıklerın emrme verılmesi, Kars ve Ardahan vüfiyetlerının ladivayı yeteri kadar haklı gostere desinl istedlğl zaman, Ankara, aymezdi Dahası vardı Pasizm bır nı soğukkanlı cesaretle ve teredtehlıke olmaktan çıkmışken, ttal dütsüzce, hıç şüpheye yer bırak ya tesllm olmusken, Relch, Tür mıyacak kesln blr red cevabı verkıyenın hareketsizliğinın devamın mlştl Mademki memleketin hadan başka blr şey bekliyemezken, yatl menfaatl söz konusu İdl, ve Londra İle Washington'un, Bal bu menfaati, eski muvazene polıkorumak kanların geleceglnl nasıl tasavvur tikasmı tatblk ederek imkftnsız hale gelmistl, Sovyet toettlklerinl bümek faydalı olurdu du. Churchlll, TUrklerl harekete Bana yapüan ve Batüı sahltlerin punun agzına gelince, Türkiye oifadesiyle de aksl iddia olunmıyan na meydan okumaya hazır olduteşvık etmek için, müstakbel Rusbazı lfşaata baküırsa, Ankara, bu gunu gösteriyordu Beş sene sonyayı, «n u on sene müddetle ha konudakl sorulanna ancak çok ra Türkiyenın NATO"ya glrisi bu n l hanl yaralannı sarmakla meş muphem cevaplar alabUmlsUr. karann neticesinden baska bır gul, saldıncı olmaktan uzak bır ÖU yandan, hlç müphem olmıyan şey degildir ve bu karann kendidevlet olarak tasvlr etti. Ama gay blr şey varsa o da, Kızılordunun si de, 1939 Ekim ayındakl Moskoretleri boş* gtttl tnönü, buna kar va mUzakeresinin yarıda kesilme şüık, lhtiyath davranmak gereksinde ve TUrk • tngiliz Fransız tlğinl, çUnkü Rus emperyallzmiittlfak anlaşmasının imzalanması SATIŞ İLÂNI keyflyetinde zimnen mevcuttur. nın dıfümesi lhttoall bellrdiglni söyledl Saraçoğlu daha İleri glde TASrîYE HALİNDE AMAÇ Bu kitapta anlatılan tarihi olay rek, Almanya yenildiğl takdırde, TtCARET TÜRK ANOKtM uzennden çeyrek asra yakın bır Slav ve komünlzm tahakkümüŞtRKETtNDEN zaman geçmlş blr olaydır. Bunun nün Avrupaya yayüması tehllkeTasfıye halinde bulunan Şirla beraber, n&li bugünun meselesinl öne sürüyordu. Geçilen çeşıtketimlze ait Kamyonlar, Pasldlr. 11 merhalelerden ve Ud Ug konfenel ve Traktör satılacaktır ranstan sonra bile, Türkler sonuBuna ait Şartname Şirket na kadar dayandılar Ancak 1944 Merkezinde görülebüir Yeni Tekel G. Müdürü senesi Ağustos aymdadır kl, AnTeklifler, en geç, 23.TemGürhan gdrevine başladı kara nıhayet Berlinle dlplomatık muz 1964 Çarsamba günü saat Tekel Genel Müdürlügüne H»ymünaseDetlerlnl kestl ve yıkılmak (12) ye kadar kabul olunaoakrullah Gürkan »t»nmi| ve yenl Getır. îlân olunur. ta olan Reicha harb ilan etmek nel Müdür dün ıtbahtan itibaren ıçln 22 Ocak 1945 tarihi beklendl Adresyeni vazıfeune baılamııtır Eskı 'Baslret mı? Muhakkak AnkaGalata, Bankslar Oaddeai Genel Mudur Cemal Süâh;ıoglu ra Genel Kurmayının endlseleri h& No. 48/4 Ift, askerl meselelerl müzakereye Btkanlık müftvırliğine getirilmisRekJamcülk (2571) 8170 memur temsUcllerimlzln 1940 Uktlr. t«mka«ıı 1 4 ği büyük strate]ik harekeüerl tahayyül etmeye başlamışb bile. Bo ğazlann açılmaslyle Sovyet Busyaya sağlanacak olan sevklyat kolaylığı da a y n İdl Stalin bu hususta mutabık r/idugunu blldlrfli 1943 Ooak ayında, Casablanc&'da, Roosevelt bu işe ksnaat oetlrmı? oldugunu bellrtti; lşl yürütmek Ingllizlere kalıyordu Gerçl îngılız Başbakanının harb kabinesindeki arkadaslan daha Ihtlyath davranıyorlardı Churchül, tnönU İle ve o sırada Başbakanlığa gelmls olan Saraçoğlu ile görüşmek Uzore Adanaya gellrken, kendisine yalnız askerler ve dlplomatlar refakat etmişlerdi Orada onu büyük blr hayal kınklıgı bekllyor Dr. Kâmran Şenel Ttltslm bırtielvlltr Cad 111/5 (Alman Uastanetl yanı) Har gün lo 18 aran l e l ı 44 55 14 Çok Karlı iş Reklâmcılık 2562/82U Örme dantelalar zarif çantaUrla Evlere satıUcaktır. Bayilere Müracaat. BAÎ OSCAR: 40 KÜŞLAR KUŞLAB 41 42 KUŞLAR J1H: «Uçaklar nereye ffittl, baba?» dlye sonıyordu. Nat: «Yerlerine döndüler» dedl. cHadl bakaymı yatma vakti geldi artık.» Oca&m önunde çocuklan soymak, onlan yattrmak falân kadını hayll oyaladı.Nat da, bu arada, eri gene şoyle btr dolaştı, gevşemlş, yerlnden oynamı; bir sey var mı diye baktı. Bir daha uçak uğTiltusu duyulmadı, top sesi de gelmiyordu artık. >at kendi kendıne: <Can zlvanlıfı, e mek ziyanlısı» (ilyordu. «Bu yoldan bls onları yeteri kadar olduremeyiz. Çok pahalıya mal olur. Zehirli gaz yok mu yani. Belki de şlmdl zehirU gaz, ğftı kamaştıncı c u falan gibı şevlerl denerler. Boyle bir şey yapacak olurlarsa onceden bise haber verirler elbette. Bir şey varsa o da s.u kl, yurdumuzun cn kafalı klşilerl bu pcce bu Işle ugraşıyordur.s Nedense, bu duşunce onun Içtne su serpti. Gozunun onune bilginler, fen adamlan, «işleri pi^irip kotaranlar» dedlklerl butun o adamlar geldi: Toplantıya çajirılmışlar, bu iş uzerinde çalı^ıyorlar. Hükümetin, genel kurnıayın isi degildl bu; onlar ancak bılglnlerin istedlkler'nı yerine getireceklerdi, o kadar. Nat: cHiç acımamalıdır» diyordu. «Gaz kullanırlana, nerede dunım daha kötüyse, orkda daha çok can kaybını göıe almalılar... Bfltün çlftllk hayvanlan, tanm topraklan hep zehirlenecek ama, olsun Tarsın. Yalnu, ahali telaşa kapılmasa. Dert bu kaatlUn telaşa kapılması, dellye dönraesi. B.B.C. dofnı söylüyor, telajja kapılmayın derken bize>. Yukanda, yatak odalannda ortank sfit llmandı. Pencerelerde ne tırmalama vardı, ne vurma. Savasa ara verllml5tt. Kuvvetler yeniden düzenlenlyordu. Esktden savaj haberlerinde bojle derlerdl, degil mi? Rüıgâr kesilmeml?ti ama. Baealarda ufulduyordu gene. Deniz de gelip gellp kı717» çarpıyor, parçalanıyordo. Derken, gelgitl hatırladı. Deniz alçalmiî olsa gerekti. Belki de savaşın durması sulann alçalmaslyle ilgillydi. Kuşların bağlı bulunduklan bir kanun vardı; butun bu olup bitenler de gundoğrusu ruzgân Ue ffelgitin sonucuydu. Saatine baktı. Sekize geliyordu. Sulann kabarması bir saat önce durmuş olsa gerekti. Savaşa ara verilmesi bundandı: Kuşlar sular kabannca, saldırıyorlardı. Içerllerde, karada bu kanun sokmezdi elbette ama, bnrada, kıyılarda boyleydi. Kafasında bir hesap yaptı. Altı böyle geçecekti. Ondan sonra, geçe saat saat birl yinul geçe, denlc yeniden kabarmava baslıyacak, kuşlar da gene saldınya geçeceklerdl... Nafın dı : 3 lmdl yapablleeefrl Ikl «ey var PBOP. NtMBÜSUN MAOERAL&RI: Birlnclsl, karısıyla, çocuklarıyla birlikte yatıp uyumak. Böylece, hepsl, geceyansına kadar, ne kadar uyuyabilirlerse kârdı. tklncisl, gidip çifliktekileri ne yapıyorlar diye bir yoklamak, telefon Işliyor mu diye bakmak, işliyorsa santraldan yenl haberler almak. Usulca kansına seslendl. Kadmcagıc, çoCUklan yenl uyutmn|tn. Merdlvenln yarısına kadar geldL Nat, 7Ukarıdan ona fısıldadı. Karuı hemen: «Bir yere gideeek degilsln!» dedl. «Beni çocuklarla burada tek ba^ıma birakıp gidemezsln. Dayanamam ben buna!» Stnirden, sesl yükselmiştl. Nat onu susturdu, yatıştırdı. cPekl, peki» dedi, (iUnem. Sabaha kadar beklerim. Hem o zaman, saat yedlde, radyodan haberleri de dinleriz. Yalni2, sabah olup da deniz yeniden alçalınca çiftliğe kadar bir giderim, bakalım bıze biraz eknıek. patatcs, sut verebllirler mi"» (Arkası var) Vu tahlbl NAZtMENADİ ECVETOÜRESİN * • Otq» Yay» mdflrO Cumhuriyet Sayısı 25 Kurus TOrkly» Harlcl Llr» Kr. Llra Kr. •eaıllk • aylık 3 aylık T5.00 4000 U00 150.00 8000 44.00 âNILARA BOKOSÜ! Atatflrk Bulvvn Y«neı AB. YINİSKHİH Telefon: 12 «s 44, 11 ou 20 U O 65. 17 37 38 » DOGO tLLERİ BÜROSU. Fatlh Pa«a Mthallm ŞefUllgwçldl Sokatı No S Dlvarbaku Telefon' lOfil Oant«nlM gönderü«n yasılar koaalnın, konulm««ıa tad* •dlltn». tMnlardan meıullyet kabul olunt a u Abone ve Uân Islert Içln zarfın Ostüne «Abone» veya «İlan 3ervlıl> kaydının konması lazımdır VECDt KTZILDEMtR * ln«rtnl fiUan tdaz* «detı Sorumlu iffidOrı OÜNE» İLLhRl B(İKOSt) Küçükaaat Mpyciunı tâlmc Hanı Batan ve Yayan ADANA TPlnf n 45S4 CUMHURlYtrt MatbHHCilık v« T A ! > C«e»lrıglu Bu fıiMte BASIN AHLAK YAHalkvvı Sokrfk No 3U>41 SASINA uymayı taahhüt etırlştır