Katalog

smnroraı CUMHTTRÎTET BEŞ Zehirli gasleri yok eden cihaı ve yaratıcısı Şehirlerin içind* dolajmakta olan nakil vasıtalannın çıkardıklan gazlerin insan bdnyesinde yaptıfı tahribatın 6nlenmesi için uzun yıllardan beri uğraşılmakta ise de, vasıtalann getirdikleri faydalar göz önüne ahnarak, bu konu üzerinde fazla durulmamakta idi. Bu duruma karşı ilk isyan bayragınt açan Birleşlk Ame» rika'nın Philadelphia sehri olmuştur. Bu şehrin idarecileri aldıkları bir kararla ilim »damlarını nakil vasıtalannın Ç Nakil vasıtalarından çıkan zehirti ı gazt yok eden cihâzin çatlsış kardıkları zehirli garleri yok edectk bir ilet bulmaya davet şeklini gösteren şema ettniş ve bir de mükâfat ortaya koymuşlardı. Aradan kısa bir süre geçtikten sonra idarecilere bir çok teklif geldi. Yapılan inceleme sonunda :ayeye en çok uyanına armagan verildi ve hemen alınan bir kararla meakur aletin şehir içinde doaşacak olan bütün vasıtalara taküması sart koşuldu. Yapılan denemeler o kadar mlisbet sonuç vermiştl ki büyük otomobil imâlcileri bulusla yafcinian ilgilendiler ve 1965 yılında imal edeceklerl bütün arabalara zehirli gazi yok edici tertibat takfi•aklaruıı daha şimdiden açıkladılar. Yeni bulunan cihaz arabanın altına susturucunun yerine takılan aynı büyüklüktefci bir silinlirden ibarettir. Yanık gaz bu silindirin içine girdikten sonra bir süp»p vasıtasıyla hava Ue karıştmlmakta ve ievamlı olarak motordan gelen gazin tazyiki ile bu karışım sıkıştmldıktan sonra bir buji vasıtasıyla tıftlak «ttlrilmektedir. Bu suretle ikinci d«fa yakılan gud«n ortada ln*an bUnjrMİM terar varecek hiç bir şey kaima naktadır. Nakil vasıtalannın çıkardıkları zehirii gaza karşı nlhayet bir çare bulundu ^ •••••»»»•»»••»•»•••»• Gıda maddeletinin takviyesinde yeni ümitler... Ingiltere'de, Porton'da Mikrobiolojik Ar«»tıfma Tesislerinde çalışan bilginler, mikroorganiımaların faahyeti ile, devamlı olarak aminoasid istihıali için, y«ni bir usül keş(«tmişlerdir. Usül, henüz ilkcl «cklindedir. Fakat, lür'atle ge> littirilmcsi ve gelisnıımi| mcmltketlerin «ıda problemlerini halletmt yolunda önemli b«jarıl«r kaydedilmen derpi» edıltnektedir. Aminoaıidler, dünyanın p«k çok yerinde, proteınli maddrier bakımından »ıkıntı çtken memleketlerde, y«pyeni bir gidageliştirme rejimi saglıyacaktır. Bu memleketlerde, pek çok gıda mtddesine, aminoa*idlerin baçlıca m»ddest olan glütamik «sid ilâve edil«c«ktir. Et unu lezzet ve kokusunda olan glütamık asid, hem gıda maddelerinin lezletini arttıracak, hem de «ayıf bünyeli insaniarı, gıda bskımından takviye edecektir. ; \ Lokomotifler için eiektronik sür'at kaydedicisi Her yerine y ayan gidilecek şehir marlarından J. Faugeron tarafından ilgilüere sunulmuştur. Pransa'nın tanınmış mimarlarından o İan J. Faugeron aynı zamanda Pa ris Güzel Sanatlar Akademisi üyelerinden biridlr de. F^ugeron'un tekllfl son dereca basit eşyalara dayanmaktadır. Yapılacak olan şehir mUmkun ol dugu kadar çok insan banndırmasına rağmen çok dar bir saha ü rerinde inşa edilecektir. Projeye göre binalar teraslar ha Bu tip şehirlerin belediy* hlzmetlerini temin etaıek de baslı linde meydana getirilecektir. Blok başına bir mesele oimaktadır. Bil lann inşasında dikkate alınacak hassa kış aylarında ısıtma tesis hususlardan birt de hiç biri diğelerinin çıkardığı dumanlann şe rinin önünü kapamayacak şeMkis hirlerin havasını pisletmesi, bu * yapılmaları olacaktır. Bu suretle • rada buna nakil vasıtalannın çı zamanımızın şehirlerinden farklı kardıkları pis gazlerin karışması olarak bütün binalar bol grune» gö günümüzün beldelerini yasanmaz recek ve manzaraları mükemmel olacaktır. bir hale getirmektedir. Dünya nüfusunun gün geçtikçe artması karşısında bütün insanlıtı düşündüren en bnemli meselelerden biri de Iskân problemi olmuşrur. Fühakika dünyanın her yanında köylerden şehirlere akının bir türlü önlenememesi, beldelorin gittikçe genişlemesine ve sık iskân sahaitn ile dolmasına yol açmaktadır. Avıupada ilgililerin ittifakla benimsedikleri istikbalin şehrine ait projeye göre sokaklarda vasıtalar bulunmayacak, bütün opartmanların önö açık olacak ve asma bahçeler tabîatı beldenin içine getirecek lngiltere demiryolları lokomotıflerind», bundan böyle, •ttktrotıik «ür'at kaydedicileri kullanılacaktır. ö « l , «l«ktro> nik bir cihaz, lokomotiflerin yol boyuncâ lür'atlerinl, 1.6 kiIometre asgari ve 1» kilometr» aıaml arasında, devamh oltrak kaydedecek ve ekran üıerinde gösterecektir. Böyleltkle, trenlerin, yol boyundt, muhtelif meıafeler trasındakl «ür'atlerini kontrol edebümek mümkün olacaktır Bu eiektronik eihazın diğer bir ozelHgi de, bir istasyendan hareket ettigi anda, müteakib istasyona, yaklaşmakta olan lokomotirin sürttinin takib edilebilmesini satlamaktır. % Bombardıman uçakînrında emniyet koltukları... Ingiltere'de, Vbombardıman uçaklarında, otomatlk emniyet koltukları konusu, pilot, yardıracı pilot ve uçak mür*tteb«tı için, en emniyetli ve en mükemmel hale getirilmektedir. Şimdiye kadar, bir kaza anında otomatik olsrak, pilot ile yardımcısı, havaya fırlayabilmekte ve koltuğa bağlı paraşütle yere inmeğe çalışmakta idiler. Ancak, bir çok noksanlar yüıünden , bu emniyet koltukları çogu zaman y»teri kadar faydalı olamamakta ve pilot ilt yardımeın da kurtu lamamakta idiler. Yeni tertibat sayesinde, uçakta, hangi sartlar altında olursa olsun otomatlk kolruklar Ua«rl«rind» oturanları, yüzde yüz bir şekilde kurtarabilmektedirler. U»telik, yalnız pilot ile yardımeısı için değil, uçâkta bulunan bütün mürettebat ta aynt tipte koltuklarda oturaeaktır. Emniyet koltuklarının geliştirilmesi sayesinde, tehlike anında uçnkta bulunan herkesin kurtulabilmesi ihtimalleri, böylelikle, gcniş capta arttınlmıştır. • Günümüzün şehri Susturucu ile takviye edilen jeneratör... Şimdiye kadar, jeneratörlerin yanıbaşında çalışan kimselerin en çok ızdırap çektikleri hususlar, »inir ftrginlikl*ri, baş ağnları ve yorgunluktu. HİÇ »üphesi», bütün bunl». rın da »ebebi. jeneratorlerden gelen a»m gürültülerdi. Şimdl, tnglltere'de. bir firma, bu problemi halletmiş bulunuyor. Yeni ve özel bir sistemle, jeneratörlere susturucu ve hava ile sogutma tertibatlan takılabilmektedir. Böylelikle, en büyük jeneratörlerin yanıbaşında durmak ve hiç bir rahaUıtlık hissetmemek imkin dahilin* girmiştir. Bu tertibatlar takıldıktan sonra. jeneratörün çalışması, 80 metreden sonra, hiç işitilmemektedir. Gerek susturucu, gerekse hava ile soğutma cihazları, pek hafif, kullanıhşlı ve takılmalan da bastt ameliyelere tibl olduklarından, sür'atle, bütün jeneratörler» takılmaktadır. hanrlanan projtde teklif edilen çehir Şehir en çok iki üç kilometre k&relik bir saha Uzerine inşa edileceğinden kimsft otomobil kullan mak ihtiyacını hissetmeyecektir İş merkezi ile alış veris merkezi ve eğlence yerleri de şehrin için de olacağından işine giden bir ev erkeği ile alış veriş yapacak olan ev kadmının bir kilometre gibi kı sa yolu yürümesi işini halletmek Günümüzün şehirlerlni bu du için kâfi gelecektir. rumdan kurtarmak için bühassa Paugeron'un projesine göre inşa ünlü Fransız raiman Fangcran tarafından son yülarda mühendis ve mimar edUecek olan şehirde hersey ya lar tarafından yüzlerce proje te<c yan yürümek suretiyle halledilebllif edilmiş bulunmaktadır. Bun leceğinden ootmobil kullanılmayalardan bazıları mevcut iskân sa caktır. Bu sebepten nakil vasıtahalannın üzerinde beton ayaklara lannın çıkardıklan gaz ve seslerin istinat ederek yükselecek dev « insan sinlrleri uıerindekl tahribapartnıanları kapsarken digerlerl \x da önlenmls olacaktır. yer altından da istifade edilebileceğini ileri sürmektedir. Gdrüldüğü gibi yeni teklifler buŞehrin set halindeki yerlerl pars güne kadar insanın yaşamaya alıştığı iskân şeklinin tamamen dı ve bahçe olarak insa edilecejinden OUnUmUcde medeniyetin sür'atle herhangi bir enerjl ile kazanlar ısışimdiki sehirlerdekinden daha güşmdadır. zel dinlenme yerleri hazırlanm&sı ilerlemMlni temin eden en önemli tılmakta su bunara çevrilmekte. bufaktörlerden biri de hiç şüphe yoknunla da dinamolar çevrilcrek eYapılacak yeni beldelerin, şim Imkân dahüine girecektir. dikiler gibi toprak üstünde olmaŞehrin dışarı ile olan irtibatını ki elektriktir. Kesfinden sonra sa lcktrik eide edilmekte bu suretle ları, küçük bir sahaya yayılmala sağlayacak olan uçak aJanı ve tren dece aydınlatmaya yarayacağına da bir çok muamele yapmak icap etrına rağmen çok daha fazla insan istasyonu gibi yerler* gidis gelı» ir mevcut inanç kısa zamanda de mektedir. Bu arada elektrik santbarmdıracak şekılde olmaları göz ise yeraltmdan yapılacak olan met İİ5HÜŞ vt sanayide yepyeni bir e ralleri veya barajlar gibi tesislerin önünde bulundurulmaktadır. nerji kaynagi olarak kullanılması insası da büyük masraflarla tahaKrolarla temin edilecektir. kuk ettirilebilmektedir. Şehrin setleri arasında gidis ge na baslanmıştır. liş ise yürüyen merdivenler Y« 4 Nitekim modem sanayinin istis İşte bütün yukandan beri sıralaNitekim bu konuda son yüların iansorler vasıtasıyU sağlanacak nasız bütün koUarmda bugün elek dıgımız mahzurları yok etmck için ilim adamlan btlyük bir gayretls trikten istifade «dilmektedir. en ilgi çekici projesi Fransıı ml tır. Bu kadar önemli bir güce sahip çalışmaktadırlar. Gaye daha küçük bulunan elektriğin imâli ise uzun tesislerde daha ucuza j'üksek güç!U elektrik akımı temtn etmek yıllardan beri bilinen bir kaç sistemle yapümaktadır. önceleri kö Nitekim muhtelif memleketlere mürle ısıtılan kazanlardan elde edi mensup 500 ilim adamının bu ay ilen buharla döndürülen dinamola çinde Paris'te yapacaklan toplantırın yertni, bilâhare türbinlileri al da mezkur konu ele alınacak tlim mış, benzin motorunun kesfinden adamlan konuyu görüşürlerken ne sonra dinamolar dogrudan doğruya yapalım da gayeye erişelim demiyemotorlar vasıtasıyla çalıştmlmıştı. cekler. Çünkü bu mesele yürde elii Atom enerjisinin kesfinden sonra hal yoluna girmiş bulunmaktadır. yakıttan istifade için yeniden buhar FUhakika bugün henüz lâboratuar sistemine dönülmüş ve kazanlar a safhasmda bulunmasına rağmen ısıjtom enerjisi ile ısıtılmaya baslan yı dogrudan doğruya elektrik enermıştır. Bütün bunlann yanında ba Jisine çevirmek itnkan dahiline glrrajlardan temin edilen su enerjisi miş bulunmaktadır. ile dinarnolan çevirmek suretiyle Çalışmaların esası şu sektlde öeet | elektrik imalt de yaygın bir hale lenebilir. Çok kuvvetli bir manyettfc gelmlstir. saha yaratabllen dev bir mıknatıFakat bütün bu hallerde, meselâ sın iki ucunun arasından kuvvetli buharla elektrik elde edilmesinde bir alev geçirdiğiniz takdirde, miıtnatısın uçlarının iki yanına yerleştirüecek elektrotların elektrik akımı İle yüklendiklerini görürüz. Husule gelen akımın kudretı mıknatısın uçlarının arasından geçirilecek olan alevin sür'atine göre yük selmektedir. Meselâ bir mazot püskürtücüsünün çıkarttığı alevin sür'ati 800 kilometreyi bulacak olursa İsmlnin açıklanntMuu istemeyen bu hız 2500 derece ısı temin etmettedir. nkuyucumun, Halbuki buhar kazanları ancak Kolsuı vamunuun hayata ka658 dereceye kadar ısıya tahammul vusmaaı İçin Sovyet ilim adamlan edebilmekte türbinlerin kanatları urabndao imil edilen Bioelektrik ise 750 dereceden yüksek ısıda dağılmaktadır. suni kollardan temin etmenizi Görüldüğü gibi yeni sistemle ıst tavsiye edecegit. dogrudan doğruya elektrik aktrmna Hâlen, tıp Mhaunin en mükemtahvil edilmekte bu suretle bir çok mel âleti olarak kabul edilmekte 'müameleden kurtulunmakta ve nüyük çapta yerden ve paradan ve lagiltere'de de kutlanılmaktaruf edilmektedir. dır. İlim adamlan bu teknikte atom j Yandaki resimde görülen mez S enerjisınden istiladeyi düşünmekto1 kur sun'i koldur ve kullanan John 33 dlrler. Mıknatısın iki ucu arasında j Gardner isimli bir harp malulü 3 parçalanacak olan herhangi bir mad ' s3 denin moleküllerinin meydana eefi j dür. Saygılarımızla. ?3 receği ısı istenilen takatta elektriğ.n iâ elde edümesini sağlayacaktır. Yukanda saydığımıı mahzurlardan kaçan şehirli yaşanacak bir yerde oturabilmek için hergun 1520 kilometre yolu gidip gelmeyi göze almaktadır. Bu da insanlar için zaman kaybına yol açtığı gibi şehirlerin de gittikçe geni? sahalara yayılmalarına sebep olmaktadır. Dar bir arsa Çeşitli leklifler Asma bahçeler Isıdan doğrudon doğruya elektrik okımı elde ediliyor ... Z.3& *S2L*r Eiektronik stok kontro! makinesi Vasa» çapta rirmaların rahatça kullanabilecekleri yeni elektronik bir cihaı, hassas bir tekilde stok kontrolü vapabilmektedir. Cihaı, depodaki malların girişini, çıkışım kontml etmekte, çıkan malın miktarıot, kalan mal miktarını ve meve«t siparlşleri otoraatlk elarak kaydetmektedir. • • • •»» • • • •» • • • » •»»» • »»• • • • »• • • •• »»» ügi çeken proje Innın elektrite tahvillni gosteren şema Halen ltboratnar tecrübeleri yapılmakta olan ısıyı elektrife tabvil eden cihazlardan biri levizyon tekniğinin esas pren S slpi olarak kaldı. Bu 30 105 nu 3" marah patent 1920 senesinden W » itibaren televizyonun bütün |& tashih ve inkişaflarına temel gj teşkil etmiştir. fa Nipkow şüphesiz, televizyon i tekniğinin kurueusudur. Buna S rağmen uzun zaman tamamen <& unutulmuştu. Bir Demiryolu Ş kop>un patentini almaya çalışı yordu. Patent thrken Ödenfflt» Sinyâl fabrikasında çalışıp, iki gf si şart olan 30 markı da Sophie oğlu ve üç kızının geçimini te ^ d«n borç almıştı. Genç öğretmine çahşıyordu. Artık gençll & men kız Sophit Colonius sonra ğindeki icadını takip edecek İu dan kerısı oldu. Patent bürosu durumda değildi. Buna rağ Ş nun memurlan «elektrikli temen yeni bir patent daha al $? letkop.un o zamanki tefcnig» dı: böcek uçağı patenti. Bu bir ^ nszaran büyük bir yenilik ol» duğunu tesbit edip, 30 105 nu nevi helikopterdi. Faiat paul S mara ile patenü vtrdiltr. NipkoW «skı icadının gerçek § Nipkow'un lcadı üıerinde heleştigini gördü. 1935 de Btrlin ^ lezoni şekilde delikler sıralan de kurulan ilk televityon tstas Ş mıs, dönen bir camdan ibaretyonu onun Umıni tt$ıyordu fa ti. Bu. resmı verıeı üzerlne tUyatmm «ön günlerinde k#n K rıoktalar hsllnıie yayıyor, «ondisine bireok nisanlar verıl Ş ra alıcı bunu aynı «ekıld* tek di. 80 va»ını doldurm«nndan ı fe rar topluyordu. Sonraları Nipki gün sonra 1940 da olduğü » kow ekranı adı verilen bu zaman büyük bir cenaze mera Ş ekran 1943 senesine kadar tesimi yüpildı. Televizyon nasıl keşfedildi Nipkow keşfinin patenimi alabilmek için gerekli ücreti nişanlısından boıç almışiı Milyonlarla telavUyon âleti son günlerd* bundan 100 s'ene evvel dünyaya gtlmis olup, «te leviıyonun babası» «ayıltn adamın rtsmini gösterdi. Baiın da teeviıyonun beşiğini bazırlayan bu mucide büyük bir yer verdl. Paul Nipkow 19. asnn so nunda Doğu Almanya eyaletinden başşehir Berlin'e meşhur Prof. Helmholtz'un yanına fi«ik ve elektroteknik tahsiline celmisti. Sene 1883 ıdi. Paul Nipkow küçük odnsındakt demır sobada ateşın söndüğünu farketmiyor, üşümüyordu. Ber lin'in bütün evlerinde Noel a gaçlarının yandığının bile farkında değildi. însanların çok eskiden berı büyük ideali olan, dönen bir cam parçasıyla uzak ları görebilme fikri kafasındı şekil almaya baglamıstl. Böylece televizyonun dogum aaati çalmıştı. Talebe Paul Nipkow akşaml» rı küçük bir lokantada piyano çalıp, tahsil paraıı kazanıyordu, Fakat o gec* noel olduğu için lokanta kapahydı. Ailcsl çok utaktaydı. Sevimli arkada şı Sophie de ailesinin yanına îitmistı. tşte bundan ik) hafls sonra 23 ya«ındakt penç talebe Nipkow Beriln Pstent bürosunda memurun Önünde duru yordu. Bir yerd» meveut olan bir şeyı başka her hangı bu yerde gösteren «elektrikli teles