Katalog

1 Ttmımn 1964 CtnvfiTÜRlYET BEŞ £Ü amııııııi | SS = = S= = SS S: = SS = ^E SS sz: ^= = = ^E ^E ^E Bu malların ihracatı arttrılamaz mı? Yorum 1 NİSAN AYI LİMANINDAN YAR USTANBUL TICARET Ankara ne düşünÜYor ? Soıı gelismeler = Dünya Tiearet ve Kalkınma Konferansı TAKDIM Yazan: Dr. Üner Kırdar gıdışıne ragmen. ekonominin gır O} Anadolu'nun tüketim bölgedıği bu durgunlugun nedenleri ierının kredi ıhtıyaçlarını karşılahakkında çok IÖZ söylemek müm mak uzere, dıçanda genış teşkılâtı ANKARA Gaıiantep, kündür. bulunan bankaiann reeskont kreTiearet ve Sanayi Odası, OHer yıl, Toprak Mahsulleri Ofi dılennın arttıniması ve bu banka•^Z. ras daha genişletilmiştir. Görülüyor ki hükumetçe yapılmak S S dalar Btrlifine başvurarak, sının. Merkez Bankasından aldıgı lann tevdı edeceklen tuccar ve sa. 3 S istenen, geçen yılın müsait ekonomik konjonktürünün geri ~^^ Kaveyt, Katar ve havalisi kredi, 19631964 döneminde 500 mil nayıcilere ait senetlenn reeskonta ^E gelmesi için kredi politikaaı yoluyla piyasada yeni latınal ^ ^ memleketlere her gün nçakvon lirayı bulmuş ve 31 Mayıs 1964 kabulünde kolaylık tağlanması, ^ E ma güctt yaratmak ve böylece özel tüketim harcamalarını ş ^ la takriben 10 15 ton et, ta£) Büyük ış merkezlerinde butarihınde geri venlmesı gereken Ş=j bareketa geçirmektir. ^z. ze meyva ve «ehze ihraeıarzındaki Yazar, bu ilgi çekiei makalesinde dev munzam pay isgücü düşük üo bu avansla ilgıli gen verme işlemi. lunan toptancı ve lanayıci firmanın tağlanması için Gazianözellikler dolayısiyle ZZZ Gelişmiş sanayi filkelerind» alusal ekonomilerin içine E= bu ölçüdeki bir pa lann, Anadolu'nun tüketim bolgetep Hava alanına beton pist = girdlgi dargonluk dönemlerinin aedenleri çoğunlukla ko ^ Ietin bitaraflığı ihlâl edilmeden işçiişve retlerden ileri gelmektedir. Di vapılmamış ve içinde kalmıştır. 4 lerine yaptıklan kredili »atıslan ra ekonomi yapılmannı Utemiştir. ger bir iddia da bu munzam pa = layea aalasılamamaktadır. Buna karşılık Urım ve dış tiea = = ren arasında eşit kuvvetlerle yapılması yı yaratan istihsal faaliyetine ka Agustos 1958 kararlanndan önee temsil eden »enetlerm reeskonta Odalar Birliti bu konuda, 3 S rat sektArleri ila kamu sektörii ekonomilerine hâkim ka = tümış olan işçi ve çalışanlardır bovle bir durum enflasvonu körük. kabul edilmesıdir. ilgilllere gSnderdigi bir yarakteri veren geri kalmış fllkelerde konjonktürel değişmele = = = gereken toplu sözleşme pazarlıklanna ye Bir üçüncü iddia ise mal veya ilerken. bu kere böyle bir durum Görüldügü üzere, devletin bir us. zıda yapılan mnkaveleye gö rio nedenleri daha kolaylıkla belli olmaktadır. Bu açıdan = = : = hizmetlere olan talep kaymalan, tersine deflasyonist ru olan hükumet kendısıne düsen re, ihracatın 90 milyon lirabakılır ra yukarda yapılan a«ıklamanın ışığı altında değer = = ni bir bakış açışı getirmektedir: «Kâr başka bir deyışle müsteblikin olmamış. tam karsı karşıya kalın görevi bıraz geç de olsa yapmak = : bir haskı ile lık bir dSviı saglıyaeagını = Iendlrlllne ekonomideki dargnnlafn daha çok psikolojik = için çaba göstermış ve hıç değılse helirtmiş ve bu bakımdan dan Pay Verme.» İleri Batı ülkelerinde davraruşı, daha yüksek bir fiyat I mistır. = faktdrlere bağlıyanlara hak vermek gerekecektir. Ancak = veya hizmeti talep etmesidir. Gaziantep Hava alanına âDurgunlugun ned*nleri hskkında iyı nıyetıni ortaya koymustur. Ay= Kalkınma Plânı konusundaki tutumu çeşitli vesilelerle bel E E E Munzam payın sahibi gelişmiş olan bu sitem,. işverenin nereye nı iyi niyeti, pıyasadaD da bekiecilen bir beotn pist yapılma= li olan bazı çevrelerin bugünku psikolojik ortamdan yarar = 1 j 1 .• . . . .1 . . Demek oluyor kı, rıziko mü «27 Mayıs'tan önce törfllen dvrgan mek bu toplumun hakkı olsa gesının temini talebinde buZ=Z lanmak Istedikleri hakkındaki söylentileri de gözden uzak E = Inîu iç i^ikranıızlık varatmıstı. lunmuştur. kadar ve ne verebileceğini, işçilerin ise k&iatımn da ustunde kaian bu Bn i»e Kıbns buhranı re ba rek. = tutmaanak re ona göra ekonomiyi aiçülü bir şekilde canlan = ne istiyebileceklerini ve bunun sermaye kâr payı, belki de kapitaiist ni buhran sebeblyle vürötme organın. Ekonomide bir genislemeyı önANKARA Ankara Tiearet O^ = dınnada hükumete yardımeı elmak bugün her aklı başın = r.amın aksamasından, yani pıya• = daki İş adamının yflkienmesl gereken bir soruroluluktur. = dasından öğrenildiğine göre, Bave emek verimliliği üzerindeki etkilerini sa ekonomismin gerçekleşeme ca alman ban sirasal kararlardan gören bu tedbırlenn tümünden kanlarla özel sektör toplantısı 1 0 baskaca bır tedbır düsünmek bırax doimostur» demektedirler. mesinden dolayı bir çok işletmerp Itemmuz cuma günü yapılacaktır. l e r özel sektörden gelen bu gfirüş fazlaca açgöılülük olaeak. bu kera ÖngÖrmektedİr. iÇi" mümkün olmaktadır. ' tlgili Bakanlarla özel sektör '»•re karşılık Malive Bakanı Ferit yağmur yenne doluyla karşılaştşte bu munzam payın sahibi kira temsilcilerinin katıltcağı toplactıdir? İşçilerin teşkilâtlamp denk Melen. teçmi* rtevrin Maliye Ba mak demek olmıyacak mıdırT da, özel sektörün çeşitli meseleleri kuvvetler halinde işverenlerle pa kanı imi^ce^ine' «Enfla^Tnn. Ancak, böyle durgunluk içinde üzerinde durulacaktır. von. dediler. Bi«l korknttnlar. Fa vergı alınmak suretiyla aatınalma Kapitalist iktisat nlzaraının nygulandıgı ileri dcmokrasl zarlık etmek unkânınj bulamaBSKtŞEHtR Esklşehlr Ierde iktisadi kalkınmanın dengeli kalkınma şeklinde kabulü dıklan bir ortsmda bu munzam kat tenl oldn» «ötlerini sövlerken gücünün azaltılmaaı bu. durgunluDemlryolu Fabrikalannın artık bu düzenin kuralları arasına girmiş bulunmaktadır. pay sermayeci • müteşebbis işims ettiiH kolnvca anlmıl gu körükliyecek gıbi görünürse de, Târkiyenin Ihtiyaeım karşıBakanlar Özel Sektör toplantısı 10 temmuzda Şöyle ki, dengenin kuralabllmesi için devletin bitaraflıgı ku verene ait olmaktadır. Keza serm»kt»dır. Melen'in bu sözlerine ahnacak vergılerle yapılacak yatılayaeak hale getirilmesi İçin Ankara (DHA) Bakmnlarla Bıel tekttr temrileilerinln ralı ihlâl edilmeyip işveren ve Isçl arannda eşlt kuvvetlerle mayeci ile müteşebbisin ayn eirmeksizln. konumuza dönerek rımlardan dogacak istihdamın yagenişletilmesine karar veI. teplantuı l t temmnı ouma günü Ankara'da Ticarfl Bapazarlık kâfi görülmektedir. Böylece işveren çalıstırdığı kim kimseler olması halinde aralann bu durgunlugun nedenini dp'il. ratacagı olumlu etkileri de dikkarilmiştir. Bu iş İçin beş yıldaki pazarlık kuvveti farkı pakanhgında yapılacaktır. selere verebileceğini vermekte ve Işçiler de alabileceklerini yın sahibini tAyin etmektedır. Bu bu nedeni engterenlprin düsünre te almak ve yasama organına gelık kalkınma plânına 60 milTlcaret Bakanlıfı bu konuda Odalar Birligine bir talelı altı aydan fazla bir zaman olan aldıkları için iktisadi çelismenin getirdi^i manzam nimetler bakımdan aralannda bır bölüs'Tine deSinmek f«teriz. yon lira Sdenek konmuştur. mlm gfindererek Bakanlar . özel Sektör toplantıunda göek finansman tasanlannın gecıkden taraflar. bu nimetlertn istihsaline iştirakleri nisbetinde, meden de bahsedilebılır. Anonim Pltnın 1964 yılına isabet ePiyasa dedigimiz v# özellikle mesinden dogan 500 milyon liralık ruşfllmeıi arra edllen haınıların tesbit edilmesini ve en pay almakta ve stenilen denge kurulmaktadır. Butün mesele şirketlerin hâkım olduğu kapita den 7 milyon 200 bin liralık nzel sektörün ıslemlerinin »5ır bütçe açığını da gidermenin çareg«e M haıiran tariblne kadar Tlcaret Bakanlıgina gSndeişverenin verebileceğı ve işçilerin alabilece§ini tesbite kal list memleket.erde bu munzarn birlnei kıımı önümüzdeki bastıgı bu ortamria, bfiyle bir dur lerini bulmak zoruniu olacaktır. rilmeaini iitemlştl. Teşkllât ve alt kademeden gelecek bu "maktadır; bu da, asağıda göreceğimiz gibi, iktisat teorsinin payın sermayeciye değil, farklı günlerde Ibaleye çıkanlaeunluk. Kibns buhranı r» da budilekler deferlendlrilecek v« toplantı gündemlne alınarsk çözüme bağladıgı, kurallaştırdığı bir mesele olduğu için, ko bir kişi olan şirkete katıldığı göBu tedbırlerin ekonomt üzerinoaktır. Hazırlanan şartnamena baglı sfyasal kararlann alınkarara baglanae«ktır. layea fonuçlandırılabilmektedir. rtllmektedir. Fakat işçilerin senye göre, işi alacak mttteahmasından dogmus deîildir. Bu, deki etkilerinin Temmuz ayı «onuna doğru belirmesi beklenmea> Ne Terebilir? bir monopol kurmak suretiyle dikalasma yoluyla bu paydan Bu yu Ofis alımları 1 mllyar liraya yaklaşacak hlt ihalenln tebllg tarlhlndoerudan doğruya müteşebbisler tedir. Isreren çalıstırdığı Işgücune hasılâttan daha yüksek bir pay gün geçtikçe daha büyük Jir his den itibaren on gün İçinde' Ankara (DHA) Bu MD* toprak mahıulleri alım kampanyajı deki Orkeklik, istikrarsızlık fobise aldıklan g^ rülmektedir Asne verebilir? Isçiler de ne alahi almak lstediği de gb'rUlmektedlr. faaliyete geçerek 1964 yılı öıel Sektürfln darranifi çok daha goniı ve yüklü olacaktır. Hükumet, müstahiili madrabaz'inden dogmaktadır «Pek çok «elir? îlk olarak bu suallere cevap Keza kapitalist sistem müteşeb lında bu payın tesekkUlünUn issonunda ilk kısmı tesllm etlann •lin* düşünnemek tmaciyle oflıt 1 milyar liraya yaklaşan geve raemen fher geye raSmen deAltı aylık bir »üreyi kapsıyan vermeye çaüşahm. bisin iradesi dışında 'talan se çi ücretlerinin düşüklüğ'inden ımlş olacaktır. Ba işler ini» bir flnanıman açmı»ür. Alım bölgaltrind» Ziraat Bankaıı kafll) ber zamankl I«e hlcbfr şer •!• bu durgunluğun en önemli »onuTeorik olarak, gerek emek ve beplerle de rekabeti aksattığı i leri geldiği teorik olarak ispatçin lfizumlu makineler slpv nalı lle Ofiıe ihtiyacı niibetind» p«r« yerilecek ve müstahsile ödepratikte mamı«easına devam edllme«l> llke cunu ve bizim kehaoetle ügill y 5diger Utihaal (aktörleri piyasası çin bazı müteşebblslerin mun lanmaktadır. Böylece, rlş re bir kısmı da Almanmeler bekletilmeden yapılacaktır. îlk partid» ahnacak çejitler ara«inden yoksun möteşebbislerin nünü Devlet Plânlama TeşkilâU na, gerekse mal ve hizmet pıya zam bir pay almalarını da sağla ise bugün kapitalist ekonominin yadan yola {îkanhnıştır. nnda buğday, arpa, çavdar ve mııır gelmektedir. sasına serbest rekabet şartlan maktadır. Fakat bu munzam pay kurallanna girdigi için sendlkabövle bir dar çerçeve içinde kal müstesan Ziya Müezzinoglu SanaLONDRA Rusyanın yabancı hâkim olduğu takdirde, işveren bir kurai değüdir. Her zaman lann bu payın her gün artan bir malannın zararları, valnızca ken yi kongresinde ortaya koymuştur. 300 tüfek atelyesi bulunan köy turizmi yeniden teşvike karar versermayeci veya sermayeci mtl munzam olmaz, nâkıs da olabi oranını işçilere mal etmeleri ka dilerinde görülmemekte re ekono Müezzinoflu'nun daha 6nce bu ıöpıtalizmc zıt olan doktrinlere de mesi üzerine rubleoin kıymetinde Konya (DHA) 17 senedenberl içkl ve her çeşlt knteşebbis istihsal faktörleri alıcısı lir. Şöyle ki müteşebbisin sermaminin tümü bu ürkeklikten etki tunlarda yer bulmus açıklamaıına mar oyunonu yasak eden Türklyenin örnek kdylerinden yeni bir değisiklik yapması bek ve mal ile hizmet satıcısı olarak yesinin falzisini ve güdücü eme gil, fakat kapitalizmin kendlsine lenmektedir. Bu etki, ekonomide göre Szel sektörün yatınmlan 1984 Hüglo'da 300 tufek atelyeıi bulunmaktadır. En lyi yerll lenmektedir. Ingiltere raall çevmecmu hasılâttan sadece yatırdı ginin karşılığını almasına bile mal edllen bir dUsUnce olarak kannea kaderinee yer tutmuş en te yüzde 20 oranında bir ekıiklikl» kırma ve dslma av ttifeklerinl imâl eden Hvflaiar 250 ki ralarin kanaatine göre, rublenin gı sermayenin faizi ve güdücü engel olabillr. Bu itibarla reka kabul edllmektedir. ufak birimler fizerinde ise daha «erçakleşecektir. 1964 programınKizikoya kattlma emeğinin Ucretinl alabilmekt* betin aksaması ile müteşebbisin fillk bir koeperatif kurarak yıld» 8 II bin adet ttfek imâl kambiyo meselesini 6n plânt alhüvük olumruz sonuelar rararmak da 4.S milyar lira olarak tahmia Ylne kapitalist ekonomilerde dir. Fakat müteşebbisln bu reka bir riziko altına girdigini kabul etmektedlrler. Tflfekcller, hükumetçe finanse edlldlkleri mııı hususu üzerinde durmaktatadır. edilen 6zel iektör yatınmlan yüıbeti ysrmak ve ceçici de olsa etmek sorundayız. Neticede adı bugün sadece bu munzam payın dırlar. Ukdirde Ihraeat da yapablleceklerini sSylemektedlrler. d 20 kiği ll geçen munzam pay bu rizikoya degil, fakat riziko karsüıgı olan Toplumun, saTmaye gflcflnfln bfl de 20 eksiği milyar lira d y ira katlsnmanın mfîkftfatı olacaktır. k&rlann da kısmen daha dogFakat yine rekabetin aksaması rusu lsiçlerin d» burizikoyais yük bir kısmını alinde tutan be rannda olacaktır ki, bu miktar ««bazı mütesebblslererizikomö tirak ettikleri gerekçesiyle ls lirli kişlierin boyle kısa radeli dfl çen yılın 4J milyar liralık rakamı sünmeleri re «gflnlflk polltika» iz ile dahi mukareae kabul etmemekkftfatmı asan btr munzam pay çüere ait tümması kabul' edilbrokmaktadır. Işte bu sonuncu mis görUnmektedlr. Tükaek ri lemeleri, topluma olduğu kadar, tedir. kendllerine de buyük zararlar rerDemek U ozel lektor. 1964 yılı». jDUBzam pay kapitalist ekonomi zlko altında faallyette bulunan mektedir. Faaliyetten geri kalma da yaklatık olarak 1 milyar Uralık nin aksamasından ileri gelmek işletmelerde Işçiler her ne kadar te va aslmda hakkedllmemiş bir bir akltla tesbit edilmlş Ucretlan ila katılmalan arasındaki ka bir urkma ile karşı karşıya kalmı# gelir olarak kabul edlhnektedir. lerla calısmakta lseler de, yükzane kaybı da bu zararlara ekla olacaktır. Bu ekıik yatmmın. gasek riziko dolayısiyle lsverenln mı faaliyatlennın hızla arttırdıgı Bu gellr oyle bir gelirdlr ki ımV ba taahhüt ettiği Uoreüeri öde nlne, «kendl kendllerine errlkleri» eikmi» rergi ıa*arlanndan dogaa ithalit ihtiyaçlarım karfilamamak tesebbisi bundan mahrum etti maai deramlı olarak mümkün ol |ni kolayea g«rae«klerdir. Kişiael eksik kamu yatınmlan ile Mrlikv ta ve bu fekilde meydana gelen ti finizde onun davranış re karar mamaktadır. Bu sebeple adı geçıkarlar yflrönden etkilanan eko kalkınma hın flzerinda oymya. te, caret »çıklan ancak dif yardım re lannı etkilemek gibi bir netiee oan durumda olan işletmelerde nominin firdigi duraklamanın o cagı rol, diğer bir deyimle kehane. Dr. Üner Kırdar Dışislerl hasıl obauyacaktır. Fakat gerek imzaladıkları Atlaatik Şartı re oagitli gelismeler neticeainde g» kredilerla kapatılmaktadır. Har ge lurnsuz aonuçlannı lse bu kişiler timlrin kaynağı ortaya çjkraakta Bakanlıgı adına çok önemll ana Ucretler düşük olarak tesbit yardım anlaımalannda, harbden rek ılyaai, gerek ekonomik alanda çan gün yükselmekte olan dıı te sermayesinln faizi re gerek gü edUmekto buna mukabU lsçüer olan Dünya Tiearet ve Kalnedanaa hlçbir şakilde dflşflnma f aonımluluklan ile blrükt. TOrk dücü emegiıün karsılığı olan Uc•onra tefrikçi olmayan, »erbeıt mevent meseleler çok daha girift diye borçlan ve gdrünmez kalem kınma Konferansını baamdan riziko karsüıgı olan karlara da mekte r» kendilerinln Orkek ol ekonomisi Ta teplnroiı sarar e«rve çok taraflı bir dünya tiearet bir veçhe almıslardır. açıkları da nazan itibare alınaeak reti r» hattA rizikoya katlanma iştlraJc ettirilmektadlr. Bu olay lonnna kadar izliyen delegeduklannı, istHrrar faraktiginl, ya mektedir. sistami kurma azminda olduklan Şurasını ehemmiyetla belirtmek olursa, pek tabiidir ki, aı gelismiı sı k&rsısında bekledlğl mUkâiatı memleketlmizds saten küçük re mizdir. Geleeek haftslarda nnlanndan amin olmak istadlklonı aeıklamışlar re bu gayeyi ger gerekir ki, Birlesmiı Mlllatler Ti memleketlerin tiearet »çıklannı \ ellndan almaya kalkacak oluraak orta lsletmeclllkta tatbik edüeyayınlıyacağımız diğer yanla rini soylemefcte iırarhdıriar. çekleştirmak İçin harb ionraaı pa carat ve Kalkınma kapatmak lçln seçmek zorunda kal davranış re kararlaruu etJCUe gelmektedir. Fakat şekü farklıKonferanıı, rında Konferansta alınan kara, yatmm T» tiearvt metelelerini Havana Konlarantındaa ayn ni oldnklan yolun, devmlı re ar mis oluruz. Bu son durumda omıs îstikrarsızlık fobisinin rarlar ile Türklye yönflndea halladacak milletloraraaı müasse telikler tafimı;tır. Havana Konie ınlanan bir hal çaresi olmadıgı bfl nu hatta İstihsal faallyettndan dır. Şöyle kl baa lsletmeler pl gflnlflk poMHkadan uzaklaşılmft bu kararlann önemi el« alıseler kuralmaıım mflzakere etmlş rannna umumlyetle, belirli kaida tfln aeıklıgı lle meydana etkmak razgeçirrnauiia bila mümkündOr. yasa raylcdnln Ustünde Uoretler gun Tfirk ekoaoaıiıinde lrUnan nacaktır ödemekte, fakat yüksek risiko al lerdir. lar re kııa râdeli tadblrlar yardı tadır. Diger taraftan lon en yıl Rhdkoya katüma gerçek kalkınma ySnönde «namli tanda çslıstıilan İçin bu UcretleHer ne kadar Milletleraran fm mirla, zaogin milletlar araıında zarfında dünya tiearet hadleri, az Fakat gerek sermayeci r» şa ri deramlı hılftffînnnlr^^nir Boyjbir adrm atalmış olacaktır. Geçen mart ayında, Cener» ra Fonu (IMF) ra Dünya Banka ki «caretl, gaçmişteki llbaral ha galismis memleketlerin aleyhinde rek mütesebbls veya bu tki raa leoe, isçiler baaı ay reya secıeler OereoktoB. İNI yılının ikinei y«(IBRD) 1944yılmda toplanaa lina koymak fikri h&kim olmustur. iylemi|tir. Bu memleketlerin ba* u da nacdlnde buhmduran bir rede toplantılanna başlayan u çok düfUk Ucrtt reya hiç Ucret nsında başlıya» r« 1H3 rılında olBirleşmi? Milletler Ticarei Bretton Woods Konferansı netiee Halbuki Canavra Konferann, denk lıea ihraeatlannı teskil eden ana kimse her İstihsal faaUyettnda aianruMnair re hattâ isterisi terke gunluğa aran ekonomik genişlema ve Kalkınma Konferanıı, üç sinde kurulmuşlarsa da, mületler lemlari dagifik yani problamlare, madda flyatlannda vukubulan dü rizikoya katlanamaz. Veya bar dlp isaiz kalmak tohlikeal Ue rCan«n<e<l« rjövl* ays yakın süren uzun bir ça arası ekonomik faaliyetler alanı 4cil va yapıeı birer hâl tar«ı araı lüşlara kar»ıhk, ithal ettikleri mâ İstihsal faaliyetinde katlandıgı ile irtikrann bir takım nodonlor kurlan faviçn lısma devresinden ionra, ni nın üeüncfl mühim müessosaaini tırmıştır. mul maddalerin ve ••rmaya mal riziko farklı olur. Hattâ bu rtzd tsto ba sebcpledir U ileri mnogSrterarak boaulmanna hiımat Traajı olarak) hayet evvelki hafta sona •! taşkil edaeak elan Milletlararası lannın fiyatlan, akonomilarine «t ko bar yatınm nerln* ra zama lekvilerd* ls«i Mndikmlan edenlarin, yannlanndan andişali *J9 4JS Geri kalmif fllkeler A3J7. O DoUr) miştir. San Fransiske'daa bu Ticarat Taşkilitının Anayasasuun kiler yaratacak dereceda i l k l na göra deglslk bir kıymet arsw ria rizÜMra l^ilıafcınif* 11.98 12.1S olmaroalan için 100 bin Tflrk ile ele ahnmaıı, meıaleoin çok komp tkinei Dünya Savııının tona armlştir. (1 Starlmc) yans aktedilmiş en önemll debüir. Bu ttibarU aermayed btr bulnnmakta re tersl edllen kftr birlikie bir Kıbns'ın kaybedilmeM.50 89 00 (100 rrank) konferanslardan biri olarak lekı bir raziyet arzetmesi yflzfln mesinden bu yana baılıca tiearet nrirtoşebbüdn kârmı «a aermaye lann ssdeoe ranttar reya p*r 0.68 0.70 Tenl bir nls yapan zengin memleketlerin eski sine tSzrummak mı garakirT Tfirki ttarya (100 Uret) den, geriye bırakılmıştır. tavsif edilebilecek bu cihanainln faizi De gndflcS emeftnm kftrlar olmasını istemektedhrler. sömürgeleri, istiklallerini kazana Birlegmis Milletler Tlcaret ye*nln larunma stratejisi bakımın B. Almanra (100 DM.) İOT.SO109 50 sümnl konferansın baslıca Nihayet Birleşmlş Milletler Eko teretinin mecrcuu tutaruun fts1«.5S lfi.85 Sermayeya katılnıa dan buyflk Sneni olan bu adamn Arusturya (100 Şlllni) &OI1İ^11İU1« Konferansı, UJ«i»»M*«»«m ^ gayesi, kurulması arzulanan nomik ve Sosyal Konseyinin 1946 yı rak milletler camiasına eşit hakla kalkınma AUU1CIBUS1, mllletlerara 8.55 S 75 Kftrdan pay almak btr de serra sahip birer üye olarak katıl sı ışbirligi vaııtasiyle, başta az ^ . ç ^ ™ b ^ ^ ç ^ Belçlk» (100 Frank) k *?*** dünya yeni ekonomik düzeni hnda aldıfı bir kararla 21. kasım. elden çıkması re ileride bir savıs BoUnda (100 norla) 118.S5120 2 i mıslar ve böylece, bu camianın ügelişmiş memleketlerin anılan kal katlanmaya ran ofanaaı genke mayere istirak yoluyla hukuki • • içinde, railletlerarası ticare 1947 24. mart. 1948 tarihleri arahalinde. bfltfln Hmanian kapanmi* 0 83 0.63 • (100 Dtear) a tin gelişme halinde olan ıında Harana'da bir Milletlararası ye adedi üç misline yakın bir ni» kınma re tiearet meselelerine uy cekttr. Boyle«e rtdk» B« kadar şekilde pay almak anlamına gelbir TOrkiyeMen nasıl msl ihraç Yunalrtan (100 Drah.) 14.15 14 KS pette artmıştır. Nflfnslan DSnya gun hal çarelari bulmak re yeni yüksek olursa bu mnmoun pay mektedir. Burada aslolaa laçiyi memleketlerin kalkınması Tiearet ra tıtihdam Konfaransı nüfıuunan tketa Iklainl teskil eden bir dünya ekonomik nizamı kur da e kadar yüksek oLaoaktzr. ls isletm«re ortay yapmak r» bu edecakler ya da dışandan narl Hraal (1 Ura) 130 ı.m nı destekliyen esas nnsurlar toplanmıştır. mal getireeekierdir? O zamsjı de TOrkly» (1 Lira) anılan yemi devletlerln Iktiaadî ve mak için toplanmıştır. Konferans, *• b« pay risikoya Irailaıııııa OJS 0 41 snretto da isei teauOeflertDİ hudaa blri hallne gelmesini ger Konfaranıın hazırladığı re tat tlearl ffll »»ladikleri lttikran, aeaba buleleri hâlen özel bir Dflnya pasarlaruun az gellşznlş bir mSkftfabdır re aoeak adı kukl yoldan isleimeoln yBnettmiaekçeklefttrmey* ffflnlarin! aramıraeaklar mıT aiştir. bikatta Harana Şartı iamiyle tatu veçhe anetmekte, majlskül bir ememleketlerin mallanna acılma J«Ça« rlmacora iaünk adeater M ifttrak ettinneUadir. Aynca YENİ YAYİNLAR linde kendinl gOıter nan «Milletlerarası Tiearet Teşki hemmlyet taşımakts ve çözümle sı, bu malların ticaretlnl ksyıtla bnndan btr par alabiMrler. Ifçl isçmin a«rmareTa isttraki isletAlmsn tedbirler 1930 krlzi ve tonram. lâtı Anlaşmaaı», Amerika Birleşik ri hnsDsl hal tarslannı gerektir yan engellerin giderilmesi, &dil pi ler de şayet bu rMkoya lstirak & menin riaikosuna sermayed olaBu ayın sonlanna doğru durgunyasa fiyatlan sağlanması, az geliş derlerse bundan bir pay almala rak istirald demek olduğunu da Bili"ndiği «ibi 1930 yıllarında, Devletlerinin bunu tasdik etmeme mektedir. tstanbul Oniversitesi İktisat Faluğun giderilmesi konusunda hü ktlttesi Mezunlan Cerniyetintn yadunyanın geçirdiği ekononıık krize si yüründen yürflrlüğe glrememiş Iktisaden az gelişmiş diye adlan miş memleketlerin sanayileşmeleri n gerekeoaktlr. Fskat devamlı unutmamak gerekir. îşçilerin ser kumetçe alman tedbirlere kısaca yun orgaru olan «litisat Dergisi» görflnmez • değlsmes bir gelir elde etmek mayeve istirald kftrlardan isçiye karşı birçok hükümetler, koruyucu ve mezkur Teskilât da hiç bir radırılan bu memleketler her ne ka nin çabuklaştınlması, e tedbirler almak lüzumunu hisset man gerçekleşememiştir. Ancak, dar bugün değişik kalkınma sevi kalem tlearetlerlnin geliştirilneai ırsusunda bulunan mUtaşebbia pay rerm«k fakat bu payı nakit bir göz atmak yerinde olacaktır. nin birind »ayıa ilgi çeMci makatsteği dışında ortaya çıkan bu dur le, haber r« lncelerne yszılan Ue mişler ve bu meyanda yüksek güm bilahare Havana Şartınm bir kıyesinde bulunuyorlarsa da, milll re nibayet gelişmiş meraleketlarin MRB«reel ra bu arada lsçüer her yerine isletmenin hlsse senedi ogunlufu «idermek amacı ile hüku yarım hayatınuza glrmlîitir. Basarük târifeleri, ithalât ihpacat kota sım hükümlarini ihtira aden GATT gellrlari meemuu lanayileşmiş aı gelişmiş memleketlere yaptak 'üılü rizUcodan oekinmelari ge larak karfüamak suretiyle temln lan, kambiyo tahdit ve kontrolle Anlaşmaıı muayyen memleketler memleketlarİB mllll gelirleri top lan mali ve teknik ysrdımlsnn rekecsğindeo gerçekta riaikorıun vlilmektedlr. Ücret seviyeairıin met bazı ksrarlar almıştır. Bunlar nlar dflsriz. ri gibi yollara başvunnuslardır. tarafından kabul edilmiştİT. su noktalarda toplanraaktadır: lamının yfiıde enunu geçmemek mlktannın artınlması re şartlan mükifatmdjuj da mahrum ola vüksek olduğu memleketlerde jnın lyileştirilmesi Imkânlsnnı a caklardır. Ancak fcapitallat dü kar paylan »« blrlikte Ucretlertn GATTın roltt tkinci Dünya Savasından sonra tedir. A) T.M.O. nin Merkez Bankabu tedbirler ilga edilmediği ve çok de hlsse senedi edinmede kulla^en, daha evvel de işaret ettlği Bu tahife ile ilgili mekMahdut bir faaliret sahası olan Nüfuslanndaki hızlı artış nispe^i raştırmıştır. sından geçen yıl aldıgı 500 milyon taraflı bir tiearet sıstemi kurulma GATT gâyet tabiidir ki tkinci bu memleketlerin girişmiş bulunmlz gibi bazı işletmelere devam nı'dıgı görülmektedir. tup, makale, kirap, dergı ve Konferansın çalışmaları, liralık bir avansın bir yıl daha erdığı takdirde, tahditlerin dünya tı Dünya Savasından sonra çözülme dukları Gent' olarak işletmelerde işçl'ı olarak ve bazılarına da imrA diğer yaymlar için zarfın kalkınma amelıyesintelenerek 19641965 dönemı içinde caretının devamlı bır patenti ha si öngörülen dünya tiearet mese de karşılaştıkları güçlukleri daha kararlar, Turkıvenm tutumu üzenne «Ekonomi Sahifesı şekilde riziko mükâfatmm da üs lere kftrdan pay verme nakit çıline geleceği endişesi belirmiştir. lelerine bir bal tarıı çetirememis da çetinleştirmektedir. îhracat ge lınan kararlann Turkıye bakımın tilnd» kftrlar sağlsmak imkauıu Vısı seklini aldığında işletmelerin kullanılmaşı ve avrıca 350 milyon Servisi» yazılması rica oludan önemi gelecek yazjlarımjzda nur. (Arkası 9a. 7. SO. 1 de) lıralık bir ek finansmanı gidilmeUüttelik devletler, aralannda ve o günden bu yana vukubulan lirlerindeki euzi yukselı», kalkın •acelenecekUr. | vermektedlr .Iddiava göre bu law yılının ilk >arıunds ekonomımızde belıreu egılıın lar çesitü tepkı va yorumları da birlikte getirdi. Uundaa ~ bir sure önce Maliye Bakanı bayın Melenın açıklaması ile ~ ortsya çıkan bu harekelı, şımdı, hükumetçe bırbiri ardına 2 Ş alıoaa malî tedbirler ixlemekte4ır. lityen yılın çok musait SSI gıden ekonomik konjaoktüründen sonra bu yıl Juzla içıne ^ S giriien durguniağun nedenierini dış sıyasal oUyUra ba|ü Ş Ş yanlsr (ogunluku gibi gözüküyor. Çeşitli çevreler piyaaa EES uaki durgunluğun butun ışaretlerinı veren mevduat ve kre ~ düerin durumunu, tiat hareketlerinin yonüna hep Kıbru ~~* olayları ve bu alayların sonaea alarak beiirea psikolojik = = taktörlere baglamaktadırlar, Ş= Gerçekten, ücak Nisan dönemıne ait toptan eşya fiat S ^ ian Ue lstanbul geçinme endekslerinin gösterdiği yone ba = = kılırsa bu endekslerin, içinde bulunduğumuz yıi, ge$ea yı Ş Ş lın aynı doneminden larklı bir gelismeyı ortaja koyduğunu, ^ 3 diger bir deyimle, belirli bir düşme gösterdigıni aoiamak ^ S mumkündür. Toptan ve perakende tiatlardaki bu hareketın : = yanısıra, konjonkturel dalgalanmalara karşı haasas olan tu ~ ~ Ketim maliarının gatiflarında da yılın ıik yarısına doğru ^ belirli bir daralma hissedilmektedir. özel tüketim harcama s i z = = larındaki gerilemeyi ertaya koyan bu goslergeler ekonomı ^ E jj= misi gun geçtikçe durgun bir bunyeııııı içine itmekte ve S E 3 3 börle bir bunyede deflasyonist eğilimler açık ve seçik ola ^ = S = rak ertaya çılunaktadır. ^= Ba durumu para ve kredi aianında yer alao son geliş = malerle da tamamlamak gerekmektedir. Bank» üredilerini S S ~~~ Tansim Komitesimn U Haziran Çarşamba günkü toplantı ^ 3 ^ sından anlaşıldığına göre yılın ilk yarısında gerek banka ^ S '. lardaki mevduatta gerekse kredi hacminde dikkat çekiei = = bir düşme kaydedilmiştir. Halkın Ukidite tercihinde yer ZSZ = alan söı konusu değişmeyi ortadan kaldırmak maksadı Ue = = = ^ kredi mekanizması yoluyla piyasaya yeniden satınalma gü ~ " Ş Ş ofi çıkartılması kararlaştırılmıştır. Böylece Herkez Banka ~~ jj= undaki mevduat munzaıa karşılıklan hesabmdan • 1 U bir ^ E = tade yapılmıs, Anadolunan başlıes büyük tüketim merkez = ~ = lerinde iş bacnünin artnuuuna hiımet edecek reeskont kre ~ = dileri arttırılmış, Toprsk Mahsulleri Ofisinin kredileri bi = ; ENDUSTR) URUNLERİ KAYNAK ,IStODbut T ı e o r e t OdOSı KARDAN PflY VERME metodlan ve verimlilik tstanbul Tiearet Odası tarafından tesbit olunan ve nisan (1984) ayı içinde İsUnbul Umanından yapılan füli ihracatı gösteren değerlerin top lamı 22 milyon llradır. Bunlar a n gında endüstri ürünü nitrliğini ta şıyanları tesbite çalıştık. Sonur yandaki grafikte açık olarak belli olmaktadır. EndiLstri ürünü niteliği ni tasıyan malların değeri 3,2 milyon lira civanndadır. Bunlar arasın da ârızî bir şekilde ihraç olunan mallar bulunmakla berabcr, devamb ihraç malı niteliğinide olanlar da rardır. Endflstri ttrünleri şurlardır: Tuzlu bahk (218 bin lira). sebz« konservesl (5), şarap, rakı (95), tıb Ozgen ACAR bi müstahzarat (82). dolu sinema filmi (M), deri ve kösele (811). Ankara «Planın iktnrl nrgulama yılında (1964), TÜzde 7 Iik postlar ve kürkler (800). idrofil pakalkınma hızı gerçekle^emiyecek ve hattâ 19«3flnivi bassttan dotan muk (1). halı. Icilim (B70), giyim cş yası (22), cam ve camdan esya yüıde 7J! Iik oranı bir hayal olacaktır.» «eklindekl düşüncemiz ba(305), gümüş çay kasıjh (1), hakır ziin için bir kehanet «ayılabilir. Ancak, vılın ortalannda bnlnndaesya (1). kebap »1si (5). halı gevfumnı bu ay içinde yapılan bazı açıklamalar, ba kebanetimiıin gerretme makinesi (77), oyuncaklar. cek ofahneregini di bebekler (160). Ocak ayında başhyan piyasadaki Fu sahifede devamlı olarak be cansızlık, 1964 ün ilk üç ayı boyunB) Tekeiın tütün alımlan ıçm lirtmeye çalıştığımız gıbi Türki ca hızlanmıs ve ekonomide yer yer geçen yılın 175 milyon lırasına ek yede sanayici müteşebbisük göreortaya çıkmıştır. tkin. olarak 200 milyon liralık yeni bır vinin sorumluluğunu artık yüklen. ci üç ayda ise bu tıkanıkhklar pi avansın verilmesi, melidir. Japon özel sektörünün C) 361 »ayılı kanuna göre banyasada tüm durgunluga yerini bımüteçebbisleri bizim için de örnek rakmış, durum, haziran ayında kaların mevduat karsılıgı olarak olmahdır. Dış pazarlarda satış imMerkez Bankasın» yatırdıklan kânını cesur ve kararlı bir şekilde «deflasyonist bir vetireye» geçmiş yüzde 20 lenn bır yıl ve daha tazla tir. müteşebbislerimiz aramadığı takTürk parasındaki iıtıkrara, para süreli mevduatlar için vucde 10 a dirde ne kadar teskilât kursak fayarzında «on yıllarda görülen bü ındırilerek ekonomiye yeniden 200 da vermiyecektir. yük artışa (son beş yılda yüzde milyon liralık bır ek kredi çıka68), kredi hacmındaki genışlemeye nlması ve bankalann bu kanaldan ve diger bazı göstergelerin olumlu ımkânlannın arttıniması. Ekonomhnizdeki durgunlağun nedenleri üzerinde dunıluyor Hakümet, deflasyonisi gelismeler ile Tiücadele için bir seri tedbirler alıyor İ İ İç Pazarlardan Yazan: Doç. Dr. Haydar KAZGAN Ulusal bir ihracat politikası ararken.. 'PÛ/&66M,