Katalog

A1TT CUMHTTRİmeT 14 ÎVIayıs 1964 « Ameleperver Türkiyede Iş ve İşçi meseiesi Yazan: Hulusi CemİYeti» nden Toplu Sözleşmeye Sendika enflâsyonu Amerikada 54, Isveçte 34, Batı AlmanYada 16 iken, Türkiyede 1962 de 543 sendika vardı Çalışan sınıfın bugün toplu sozleşme ve grev haklarını elde etmiş olduğu Türkiyede esnaf ve zanaatkâr loncalan dışında ilk ijçi teşkilâtı 1871 yılında karşıhkh yardımlaşma amaciyle kunılan «Ameleperver Cemiyeti» olmuştur Bundan sonra 1876 da Birinci ve 1908 <le İkinci Meşruriyeti takip eden yıllarda, İstanbul ve Selânik eibi büyük şehirlerde birçok grevler yapılmıştır. Ancak işçiler arasmda bu birlesmenin geliçmesi hükümeti rahatsız e.decek kadar ileri Eİtmis ve 1909 da işçi teşekküllerini sıkı bir kontrol altma almak mecburiyetinde kalınmış ve mevcut işçi tesekküllerinin yerini alacak bazı «İşci Yardımlaşma Teşekkiilleri» kurnlmnstnr. Birinci Cihan Harbi mağlubiye tinden sonra Istanbulun işgali, rulmuştur. Sayılarımn bu kadar işçileri tekrar birleşmeye itmiş ve çok olma'i üye miktarlarını azalt1919 ile 1923 yılları arasında hem tıgından mali güeleri de pelt kıiktKadi vaziyetlerini düzeltmek. sır kalmış ve dolayısiyle senJikabeklenen varhem de işgal kuvvetlerine pasif lar kendilerindpn mukavemette bulunmak gayesiyle dımlasma *3ndıkları. knopers'ifler. demiryolu, tramvay ve liman işçi üyelerine hukuki vardım. leri grevleri gibi bir çok grevler ve temel egitimi, spor ve saŞhk teMsleri gihi sosval faydaları olmuştur. çekle?tirme imkânını bulamamısCumhuriyetin ilk yıllannda işçi lardır (Ntelik 5018 «ayılı 'îanun, hareketleri bakımmdan pek fazla <endik?ları isveren karşT«'nda az bir faaliyete rastlanmamaktadır. 8 çok efit seviyeye çıkaracak toplu mayıs 1936 da yürürlüğe giren iş srizleşme<=i. grev v.s. gibi 'ıak 3008 sayılı Iş Kanunu, işçilere teşve sendikal faalivetleri koruyacak kilâtlanma hakkı tanımadıgı gibt, müeyytdelfrden mahrum nlduSu grev ve lokavtı da yasak ediyor için senrtikalar birer teorik teçekdu. O sıralarda selişen komünizm kiil oimaktan iİPri 2İdem?Ti!«lertehlikesinin ve bunun karşıtı olan dir. faşizmin Tiirkiyeye sıçramasını önlemeye çalışan hükümet, 1938 yıYenilikler lında çıkanlan Cemiyetlet Kanu Bu sebepler işçilerın de sendinu ile sınıf. ırk ve cemaat esasma kalara rağbetinı tabiatiyle büyük dayanan cemiyetlerin kurulmasıoı çapta önlpmiştir. Esasen sendikayasaklamıştı. lann sahip olduktarı vegâne vetii Sendikalasma hareketi olan toplulukla i? ıhtilâfları r f'Bu durum 1946 ına kadar iekarmak suretiyle «ağladıkarı ien vam etti. 10 mayıs 1946 da Cemi faater sendika.=i7 işçilere de teşyetler Kanununup fâdil edilerek mil priildiğinden. ışçinin "sendikasınıf ssasına dav^nan tesekkülle ya üye olması kendisıne malî bir rin kurulmasmıi' srvbe.n bırak.ı kiilfet vüklemekten daha öteye gimarı '.ie isçPer .1," •?! •«•lc'lâtiandpmiyordu. maya başlamış ve uzun yıllar de 274 sayılı yeni Sendikalar Kanuvam eden baskının kalkması bir nu, yendikarılıgın ınkişafı bakıdenbire bütün Türîcıyevi kaplran mından gayet favdalı olacak yelarak önlenmiştir. Aynca edılmıştir. bir sendikaya idareci olarak 6) Sendikaların iivelerinseçildiği için işinden ayrılan den alabilecekleri aidat mik tarı serbest bırakılarak mali işçinin idareeilik vasfı kalkbakımdan knvvetlenebilmetıktan sonra isine dönebilleri sajlandıjı gihi bazı şact mesi ve bu arada çeçen ıalarla işverenin üye aidatlamanın kıdemine sayılması rını işçi Ucretlerinden senkabul edilmis ve teminat al dika namına kesme mecbntına alınmıştır. riyetı de konmnslur. 274 sayılı kanunun sendikalan 7) tşverene karsı işçi sengerçekten kuvvetlendırecek hudıkası uvelıgı. ıdarecılıeı ve . . . . , . „„. , .. .:. . .. ~ . . ikumler ıhtıva etmesı ve 2ıo sayılı temsılcılıih agır muevvıde , , . . ., . . . . , • .ıkanunla toplu ış sozleşmesı, gTev • lerle tpmınat altına alınarak , , , , , ... . „ , !ve lokavt haklarının tanınma eskı kanunun bu en buvuk ,, , . , , , ., ... . . .. . .. • 5endıka!arın ışverenler karşısında eksıkhiı eıderılmıstır. Bu . . . , , . , ., * . . . . ı bir kuvvet olarak ortavâ çıkabılnun vanısıra ısveremn isçi; .. . „ , ', , . ... . ... ' imek için esasen 1946 vılındanberı sendıkaıarına nnfuz etme , , , , , , . . . . . .. . . . . devam eden bırlesme çabalanna ımkanlan da muevyıdelı o, ,. , ... , J ouvuk bir hız vermıştır. SPOR GÖMLEK KOLEKSİYONUNDAN seçmeler: * TıIIara eöre sendika sayısındaki artıs Mali yetersixlik Kalite Saten Klimatize Model St. Tropez muhtelif renk Fiatı: uzun kol 65,00 Lira kısa kol 60,00 Lira Kalite Satensora Model Verona • kısa kot muhtelif renk Fiatı: 60,00 Lira Halpn Türkiyede işçi sendikalan malî bakımdan yeterli olmaktan uzaktır. Üyelerinin azlığı bir yana (5 binden fazla iiyesi olan sendika sayısı 15 civarındadır) üyelerinden aldıkları aidatın pek az olması (ayda ortalama 5 lira) ile gelir temin edecek faaliyetlere ffirişebilecek organizasyon ve biljfiden mahrum bulunmaları yüzünden sendikaların elde ettikleri gelirden biiro masrafları ve idarecilerin maaşı çıktıktan sonra geriye pek az bir miktar kalmaktadır. Dolayısiyle halihazırda sendikaların pek çoğunun değil bit şrev yapabilmelerine. 274 sayılı kanunun kendilerinden beklediği öyelerine sosyal yardımlarda bulunmalarma dahi imkân yoktnr. 350,000 Bu durum, muhakkak ki 5018 500,050.. sayılı kanunun yetersizliği ile { Bu esastan hareket eden TürkTü'rkivede sendika faaliyetlerinin Iş» ın teskilâtlanma projesme go250,000 . eniliği doğurmuştur. Bu durum re Türkiyedeki bütün sendikalar 200,000.. dan kurtulmanın yegâne çaresi. bu ana iş kollanndaki bütün işçi^' yönet leri temsil edecek ^4 milli sendika 150,0* '* i mellkle tesbit ediJefr3» i s kolu e halinde birleftirileceklerdir. sasına göre birteVrek büyük f e ! tşçiier ve ilim çevrelefi arasınj 100,000.. kuvvetli birer milli teşekkül ha daki yaygın kanaat de Türk »en| »,000 ... line gelmeleridir. Maamafih sen dikacıhğının ancak bu sayede kaldikacılar bu durumu gayet iyi kmabileceği ve işçi haklarınm en kavramış görünmektedirler. 1952 iyi bu şekilde elde edilebilecegi 1947 de kurulan ve mali imkânsızlıklar merkezindedir. ve tecrübesızlik yüzünden pek faz 275 «ayıh Toplu Sozleşme, Grev a fayda sağlıyamıyan fakat yine ve Lokavt Kanunu karşısında heYdlara eöre sendika)ı isçi sayısındaki artıs bir sendika kurma faaliyetine vo! nilikler şetırmıştir Bunların en de 1962 yılında 210 bin civarında men hemen bütün sendika idareci sendikayı lerinin de bu plânı benimsedikleaçmıştır. Bu faaüyetleıi dö?t»ıile önemhlerini şövle hulâsa edebıli işçi ve 400 den fazla bünyesinde toplıyan Türkiye İşçi ri memnuniyetle müşahede edilmek ihtiyacını duyan hükümet 22 riz: Sendikalan Konfederasyonu «Türk şubat 1947 tarihind» 5niO ^ayılı 1) Kski kanan nendikaya tş» in önderliği ve aracılıgı al mektedir. Zira bu kanunun 7 nci maddesi toplu iş sözleşmesi yapİşçi ve tşveren Sendikaları ve Senüye olmak hakkını yalnız tında sendikalar hummalı bir birdika Birükleri Kanununu çıkaraîs Kannnnnnn 1 inci madde leşme faaliyetine gırişmişlerdir. ma yetkisini bir iş yeri için, o isverinde: bir ış kolu için, o iş korak sendikalan lanranen feontrolu sindeki vasıfları haiı işcilelundakı bütün işyerlerinde çalışan altına almıştır. Bu kanun ?74 sare tanımışken. yeni kanun Bir mukayese yılı Sendikalar Kanununun viirur bn vasıfları genisieterek. ge 1962 deki sendika sayımızı Batı işçilerin yandan fazlasmı temsil lüğe girdiği 22 »emmuz 1963 ı»r\niş tnânada Ocret mnkabili ülkelerindekı sayılarla mukayese eden sendikaya tammaktadır. Oy çalısaniann hepsine bn bakedersek bu birleşjme faaliyetleri sa halen bir iş kolunda bu çoğunhine kadar bütün *?ulika faaliyetkı tesmil etmistir. lerine hâkim olmuştur. nin önemi daha da açık olarak luğa sahip sendika hemen hemen yoktur. Hattâ nir iş yerinde dahi Çahşma Bakanhgı istatist'kîeri2) Cvelik için eski kanu görülmektedir. ne göre memlekpti'Tı^^'^? işçi sennun aksine rüşt va$ı degil. Tfirkiye 543. Amerika 54, tsveçbu ek«eriyete sahip sendika sayısı dikalan ve sendikalı işçilerin sa16 vsş esaüi konnlmoştnr. 40. tngiltere 34, Avnstnrya Î6, Batı pek fazla değildir. Bu yüzden, kanunun yürürlüğe girmesinden beyısı aşağıdaki «evrı takip etraıştir: 3) Sendikaiarın milleller Almanya 16. Sendika arası teşekküllere katılabii 274 sayıh kanunun 9 uncu mad riye kısa bir müddet geçrniş olmaTürkiyedeki mesi için Rakanlar Knmln desine göre bir sendika, bir iş kosına rafmen halen savıs 1 y e tayısı Sene 1947 33.000 49 nnn tasvibini alma mecbnri lu veya birbirleriyle ilgilı iş kol sendika sayılı epeyce azalmıştır. larmda mevcut işyerlerinde çalı1950 76.000 yeti kaldırıitnıstır. m 1954 323 180,321 4) Eskiden bir iş yerinde şan bütün ışçilen bünyesinde top ^••••••••••••••••«••••••••««•••••••••«••aa^ 1S57 3S3 244*13 ki işçiler tarafından secilm lıyabilir Yine aynı maddeye isti • Galatada, merkezi bir yerde J 1960 •»82,367 43Î isçi temsileileri barı sartlar naden çıkanlan iş kolları yönet1962 543 307.839 la sendikalar tarafından tâ meliği 36 iş kolu tesbit etmiş ve bunlardan 19 tanesini de 7 grup Bakamlardan da inlaşılscag; üyin edilebilecekierdir. Tünel Cad. Ko. 36. ; zere bızde sendikalar bir ıhtiyaç, 5) Teni kanunnn 9 nncn halinde birbirleriyle ilgilı kabul ! Tel: 44 40 43 5 birleşme ve *eskiİ3t!sınma ırzusun maddesi çereSinop çıkanlan ederek 17 adet müstakil ve yedi j dan ziyade şahsî kaprMeri tatmin is kolları yönetmelitiyle. is adet de grup halinde iş kolu esaCumhuriyet . 5340 kollan 36 adet olarak tesbit sını vazetmiştir. ve biraz da taklid hevesivle ku Kalite Linoprint Model Bermuda • uzun ko! muhtelif renk Fiatı: 70,00 Lira Kalite Kloke Model Riviera kısa kol muhteiif renk Fiatı: 42,00 Lira Kalite Mozambik Model Napoli • kısa kol muhtelif renk Fiatt: 60,00 Lira İ KİRALIK KAT ! Kalite Sandrol Model Lugano • uzun kot muhtelif renk Fiatı: 55,00 Lira Kalite Sandrol Model Texas uzun kol muhtelif renk Fiatı: 50,00 Lira Spor gömlek alanında italyan veFransız moda yaratıcılarınm en son yeniliklsrini VAKKO'nun 1964 koleksiyonu arasında bulacak... herbiri ayrı bir giizelük taşıyan bu gömlekleri beğenecek... ve yaz boyunca seve seve giyeceksiniz. Fevkalâde kupları, orijinal yaka kesişleri, itinah dikişleri ve cazip desenleri ile 1964 VAKKO spor gömlek çeşitleri, Akdeniz sahil şehirlerinin havasını ve modasını memleketimize getiren hakiki birer temsitcidir. Sattş Yerleri: Kalite Sandrol Model Florida • uzun kol muhtelif renk Fiatı: 50,00 Lira 'bukku (BEYOĞLU) ve ileri gelen tuhafiye mağazaları BİLÛMUM GÖMLEK KALİTELERİMİZ "SEALAND" A M Ü Ğ U İLE İMAL EDİtM|ŞtlİRFal 3738 5342 Tookapı Mitbatra*a No. 83/2J t=taribuiTel: 212356220573 İiâncılık: 44, Aşağıda yazılı malzeme almacak 1 MAKİNE TELGRAFI: 1 takım Son teklif verme tarihi 3.6.1964 dür. 3001 528. 2 KOMPLE YANGIN TULUMBASI: 1 adet En geç teklif verme tarihi 4.6.1964 dür 3001 529. Şartnameleri MALZEME MÜDÜRLÜĞÜ veznesinde satılmaktadır. Denizcilik Bankasından: ^^ I! Fransız mah KLİMA CİHAZl Yazıhane ve evler için (Air Condition.ı (Basın 7593/533(» i SOĞUTMA CİHAZLARIMIZDAN yeni bir parti gelmiştir. RAGIP ENBIYAOGLU Galata Tünel Cad. 36 2 Tel: 44 03 70 Cuiıhuriyet 5320