Katalog

ALH 16 raart I9M Mimarlar Odası görüşünü açıkladı Istaıtbul nasıl iıııar edilir? ıstonbui ıçin muhteıif zcmonlardo piânlor yapıfmış; yabancı mötehassıslardan istifade edi miş; fakat hiç bir zaman bu plânlar tam olarak tatbik edilememiştir. Bu yazıda da Mimarlar Odası istanbulun bugün ne şekiide imar edilmesi lâzım geld ğini açıklamaktadır. Açılan buvuk caddelerın etrafındakı kotu manzara Içmde bulunulan durumun iyıje îstanbui şehn, 27 senedır y«pılmış olan plânlama teşebbuslenne >oneltılmesı ıçın her şeyden once ragmen yeterlı bır duzene kavuşa bugunku halın nedenlennı orta>a madığı gıbı ılerıde telifısı mum koymak gerekır kun olmıyan bır çıkmaza da yoBunların en onemlilen nelmış bulunmaktadır 1 Bolge ve memleket ıhtıyaçlan Nufusu her yıl 90 000 artan şeh lle bağdaşan ve devlet plânlaması goruslerıne uvgun bır çahstna du rın mesken problemı gıttıkçe va hımleşmektedır Senelık ıkı mıl zenı olmaması. yar lıralık yatmm yürurluktekı | 2 Halka ve muesseıelere Izah yetersız plânlara gore vapılmakta edılmış sanh ımar polıtikaii bu dır Şehnmizın dunya olçusundeki lunmaması, 3 Şehır bunyesi ve ihtlyaçlannın tanhl ve tabü huvıyeti korunamamaktadır Memleket tanayıinın •« bıhnmemesı, • ' 4 Ilım ve ıhtısas muesseselerıv 47 ai lstanbuldadır Bu ıanayıin gelışmesi ıçın yer gostenlememek le gerektiğt gıbı ısbirlığı sağlan tedır Trafık her gün bıraz daha maması, 5 Gunluk çbzum beklıven mesp tıkanmaktadır Beledıye, âmme hız metlerıni ısl&h v« tevıı edememek lelerle ugraşılıp ıstıkbale aıt me «elelere gereken onemın venlme tedır Yukarıdakı hutuslar, idarecileri mesı, 6 M e v c u t devamlı sekılde art.n gunlük me™k*nlarm değerlend, Mlelen çozmek tel&şı ıçınde h ı r | n l m e ™ e ! I palamakta kabahatı bırbırine at' 7 Yapılan şekl! plâncılıkla ve maya «evketmektedır Kanun.uz t l n l l m e M v e b u P'ânlann davana maİ1 hukukı yapılara mlni olunamıyan blr devkurulmama'i rede, kanuna hurmet eden şehırlı8 Beledıvenın butun organlan ler, Beledıvenin verımsız çalışma«ı, mutenakız kararları, ideta has «rasmda gereklı koordınasvomıi mane tutumu dolayısiyle blzar va ktırulmamatı ve «ehır me«ele'erı «yettedırler Şayanı hayret olan n i n b l T b u t « n o l a r a k e l e a h m r a cıhet, bu hususun 1937 senesmde masıdır Prost nâzım plân raporunda aynen Burune kndar bu tp«bıtler vapı' nkredılmı» olmasıdır clnsaat ruh madan ve eldekı imkânlar bılın •atıvesi almak ısti>en kımieler i, medpn plSnlamaya eecılmış oldu namlmıvacak muşkullerle karsıla üundıtn plân'ar sehır ıhtıvacını Bırbırine bel vermıj, rıpık Istanhul evlen makta. ımar burosunada çalışan karsılannakfan u?ak kalmıştır Nı , bır zamanlar «<"hrın en çok personel bu ezıcı vukun altında \pbıiere ve bu zor duruma duşmenın sebep metlen buvuK turıst akınlarını cel bunalmaktadır ve eshabı mesalıh ~sn 100 mıfu«s kariar Butun bu ımkânla 'erı vukarıda ızah edılmıştı Bu betmektedır tarafından ızhar edılen memnunı îını du«unerek plân vapıimı» ol ma^i ve batı « n rı olarak Topkapı kısımda da şehrımızı muşkul du rın m a h vonden ıvı bır organızas yetsızlık umumıdır » memle rumdan kurtaracak olan tedbır ve vonla sehıe pek buvuk gehrler sag Prost avrıca harıtalar eski eser •urla'in TI kabnl Inacağı a«iKardir ler nufus vesaır konularda duru ket ve bo'ee Truvaceheiınde p1Sn davranışlar ızah edıleceKtır mu belırten vesaık temın edılme lamanın ne kadar ^athi bır Roru<le •le a'ınd'&ını nrta'.a kovmaktadir »ını ısrarla tstetnektedır (1) 1954 senp«mde mu'avirler keza Keza <!?hır plânlaması ıçm halıbaavnı noktalara temasla geçıcı dev rır hantaların hazirlanması cn Îstanbui, h&len sosyal ve ekono ~ re tedbirleri tekhf etmektedırler ?srt iVen bııeun bu hantaların ha rr.ık kalkınmamızda >arı >uku ta S 7irlanma*ı 'cın 2 «eneiık bır mud (2) flet daha i«tenmpkt»dır Halbukı sımaktadır Devlet plânlamasında 2 1957 vılında vunırlüge gıren ve ihtı\an 1°17 «fHM ds raprv bolgeler arasındakı muvazenesız S hazırlığma Mımarlar Odasınm da runu veren Prnf Pro^t 7amamn gehşmenın onlenmesı ana goruş S ıstırak etmış o'dugu tmar Kanunu hamur takas ın$a mecbunvetı danben her lehırrı tarafından mu olarak kabul edı'mıştır Halbukı 2 sehrımız ve bolgesı bu goruse tam S şehır planları vaptınlmasının Ar kprrprpn hplırtılmıştır Tlım ve ıhh>!a« müee'ip'eleHvle zıt olarak gelışmektedır Aj nca ~ tırma Eksıl+me Kanunundan çıka rılması ve bedellerının "» 10 faz ı«hır'ı8ı v a p m m n ve halkın «e»ı tstanbuldakı penşan durum plân Ş ak lasıvle alâkalılardan almarak vap nı dinlerrmer lamanın sosv al hedeflerını zedele S + % tmlmaM ınkısaf ve ıskân dışı sa «ak utıımn • ı Rırleimn Mıiletler dığı gıbı ıktısadı gelışmevı de ^ halarda ınsaat tahdıdı konması S te'ekkul'erdpn aksatmaktadır be tmar Tal'matnamelennın hazırlan rıbı sıbı meOekî te UT A Bu durumun onlenmesı ıçın, ts ; ması vesaır hususlarda çok ilerı C 1 A M hukumlerı ihtıva etme'ine rağmen sekkuIİP'ın teknık ve malî vardım tanbulun geleceğıne aıt devlet go :r A ' «aSlanamamıstır '~ ruşu sarıh olarak ortava konrralı ~ maalesef lyı tatbıkat gorememiş lan " " * ' AsTimızm 'mkSnlarınrian bu ve tatbıkı ıçın g e r e s h tedbirler 5 tır eune kadar edmılmış olan ıç vp alınmalıdır Bolge ve şehır plan ~ 1961 <ene«ınde 16 ılım ve ıhtısas ^K tecrubpledpn istifade edılemp laması bu ana fıkrın ısıgı a l t n d a S tnuessesesının ıştırakı ıle toplan m , 5 t I r japılmahdır Z mı« olan Istanbul Plânlamas. Ge Ç a h , m a U n n d a bule,,mcl b u V çıt Devresı Tedbırlen Şuras, da k o o r d l î i a s v o n k u r u l a m a m l ş t l r avnı eksık ve aksaklıklan tesbıt etmı? ve tavsıyelerde bulunmuş Spekulasvonu onlıven \e setur (3) hır ımannı kolavlaştırıcı bır a'azı 27 senedenberl vetkilılerce tek polıtıkası tesbıt edılerremıştır Bır Buyuk hareketler her memlenet 2100 lırava a rarlanan bu ıkazlara ragmen bu mısal bir arsanm da 1^5^ senesınrie te evvela halkın uvarılması alaka hnan olarak W3 lı ve bu mues'eselerın muthassıs ları 2 Şura toplantılanna çagırıl malıdır Keza 2 Şura çalı<:malan na be\nelmılel «ehırcılık muteha« =ı«Iarı davet edılmelıdır 2 Şura en kı«a zamanria toplanmalı ve Şuranın netıcesı dlınmah dır c) Şehır duzenının temını ıçın ustun sevıjelı ve muddete bağh bır nazırlık (survev) çahşması va pılmalı ve en kı«a zamanda vuka rıda ızah edılen devlet sıvasetıne ıvtmaden b j konu bevnelmılel «evıvede ele alınarak veterlı plan lar tanzım edılmelıdır \ncak bov le bır çah^ma duzenı tesısıvle ve gunluk mesaı dışında vazıfe gore n ek muteha'sı^iarın \ardımı ıle oeler'nenın schrın gelışen ıhtıvaç larına cevap hazırlıvacak bır du Şehnmizın ımar hareketlemde rvıma çelecegıne ve bugun oldueu ıntnaçlara ce\ap verecek veterlı îibı gunluk rre«Melenn vuku al bır planı \tktur Bu plan \ap\hn tıma e/ılmekten kurtulacagına ı cava kadar geçecek zaman 7ar(ın nanıv oruz rla c) Beledı>ece mall ve hukukt ımkânsızlıkıar »ebep gosterıletek Mfavetsız faaınetlere mazeret bul ma\ a çahşılmaktadır Halbukı ı lerı bır goruşle haz'rlanmı? bulu nan tmar Kanununda Beledneler ıçın genış ımkanlar tanınmıştır Beledıvenin elınde para bulunma «a dahı ışlerın nasıl japılabılecegı ve buna karşılık bu hızmet bedel erının nasıl toplanabıleceğı ka nunun ılgılı maddelerınde mevcuttur (tmar Kanunu Md 51 52 ve muvakkat madde 41 Keza Kanu nun 4" 48 ve 49 maddelerının ver dıgı genı<; ımkan ve selahıvetler den veterlı «ekılde fav da'anılma'ı şarttır tskan Bakanlığının goru^u alınarak \enıden duzen'enme ıdır O damı?ın hazırladıgı tadıl tasarısı tamamlanmi'stır b) Fen adamlarımn sıcıllerının tutuımasına başlandıgmdanberı va pı pıojelerının kalıte«ı vuıcselmı^ tır Fakat e«as o'an >spı kalıtesının vukseımesıdır BuTjn ıçın be ledıvenın vapı kon* o jna buvuk ehemmıvet verme=ı «arttır Bu ga ve ıle tesıs edılmış olan (Yapı Kontrol Fıslerı) genış bır kontrol ekıbı tarafından ızlenmelıdır Oaamı?, bu fı«lenn tan?ım e«aslannı daha da mukemmel hale getırmıs olup bcledneve gondermış bu lunmaktadır cl Ruhsai muamelelerı bd'itleş tınlmeh ve başka bır esa«a baglan malıdır Vatandasa uzjntu veren bu konııda 27 ienedenberı tatmın edıcı bır ınkı^af kavdedılmış de eıldır Ruhsat duzenının venı bır e^a^a baglanma*;ı ve bu sa\ede ta arruf edılecek teknık personel gu cunun \ipı kontroluna tan^ıs edıl ımar plânlaması yolunda fıkrt inkıtafın umıt verıcı belırtılen olarak memnunıvetle karşılıvoruz Ancak her şevden evvel Îstanbui Beledıjesının ıdarı, malî hukukı reform vapmadıgı takdırde ımar ışlerını plan avıp uvgulamasına ve kanunı vazıfelermı yerıne getırmesıne ımkan bulunmadığını tek • rarlarız tdarecılerın keyfı dav ranışları • nın onlenerek kotuve gıdısın durdurulması ıçın tek çıkar yol, Be • ledıvenın "=ehır planı plâniı ıcra atın tahakkuk safhaları ve bu tatbıkatın da^anacagı mali hukukı, «osval vesaır mesnetlen açıkça tar tışarak ımar sıja'îetını tesbıt et mesıdır Bu tartsmava Devlet ılım ve ıhtısas muesseselerı temsılcılennden başka basın ve halk temsılcılerının de davet edilmesi şarttır Bu gorusmeler *onucunda varılacak kararlar bellı bır ış prcgramına baelannalı ve ımar polıtıkası olarak ılan edılmelıdır İstanbulun ımarı konusu su şekılde e'e a'ındıgı ve tatbıkatm sey n Ittarbul hemsehrılerı ve temsılcılerı tarafndan ızlendığı takdır de çok vakın zamanda musbet fonuçlara u^şacağına kanı bulunu voruz (1) Pro*. Prost rspora. (2) Revızvon Komitesl raporn. (3) Istanbal PlSnlsması Geçıt Devresı Tedbirleri Şârası. (4) Prof. Fehmı Yavnz, Istanbal an Iman ve Arsa Polıtıkası. (5) Res vıllık plân. ıııııııııııııııııııııiHmıııııııııııııiHiıııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııınu ıııııııııııııııııııtıımıııııııı IV. Planlama tedbirleri: a Be pdnenın ehnde mevcut bulunan ve«ıkalar bır a'aja getı rılmelıdır b) Bu ve«ıkalar 1961 de kurul muş o>an GEÇtT DEVRESt TED BİRLERt ŞtRASI tHTtSAS KO MtSYONL^RINA ıntıkal ettırılme lı ve >arılanmış olan KOMtSYON çahşmaları tamamlanmahdır Şehır meselelerının sağlam bır »ekılde ha ledılebılme^ı ıçın avnı meselelen ço7mek volunda gaj ret sarietmekte oıan buvuk dunya ;ehırıerının beledne teşkılatları ıle ışbırlığı «aşlanmalıdır llk ıç ola l a k 2 Şura ha7irlııtları tercume edıleıek bu mue>seselere j o l l a n m a V. Acil tedbirler: Bı Rn\e ıle ev\ela 40 a vakın muiurlııçu ıçınde banrdıran be e dıvnın koordııirtsv on ve organızas voru yapılmalıdır Merı kanunlar uvarınca makamlara «elahıvet ve bu selahıvetle orantıh olarak me^uhvet % uklenmelıdır Keza ma kamlar ehlıvetlı kadrolarla takvı ve edılmelıdır Bu hususta Oda mızın hazırlamış oldugu rapor, 29 hazıran 1962 tarıh ve RD 412 savı lı jazı ı'e Beledıve Başkanlığına sunulmuştur A>rıca NETİCE: \ a k n tar hleruc sa ın Başbakan îsmet İNÖNÜ nun tstanbul me'ielelenne Devlet çapında ılgı go"=termek lazım ge'dıgı gerçeğını ıfade etmı~ olmasını Devlet Plan lanna Musteşarhgının sehrımız meselelerının ıht'^a1! muesseselerının de goru^ erı a ınarak çozulmesını tekhf etmesını ve «on olarak Imar ve tskan Bakanı «avın Ceıalettın a) tmar Tahmatnamesı yenıden UZER'ın tstanbulun ımarı ıçın bır ve 'h*ısas mues":eselen ıle tmar ve tmar Şura":ı toplama teşebbu^unu i. Polıtık tedbitlet: YAKINDA SERVISDE II. Ha'k desteğinin sağianması: | | gun kaM olarak bilınen tek husus tavsıvelere idarecilerce ıtibar edil medıği ve sehır venlennın tesblti (survey) çalısmalarınm hâlâ ya pılmamış ve ıçlnde bulunultn perişan durumun nedenlerinin tesbit edılmemıs olduğudur Soylenenle rm aksıne tstanbulun bu hale duşmesıne sebep parasızlık rieğildir Asıl gebep fıkrî perışanlıktır Nltekım bugun dahı bır takım mesul ıdarecıler «îmar Plânının bır ta kım harita, krokı ve raporlardan ıbaret bır hukukî tatbıkat» oldu ğunu soyhvecek kadar gaflet için dedırler Hplbukı sehlrcılığin ale lâcele hazırlanmış bır kaç paftalık plân ıle şıddet esasına gore tanzım edılmış bazı müeyyıdelerto bu plânla bırlıkte uvgulanmasmdan ıbaret olmadığı çoktan anlasılmış tır Sehırcıhk çok cepheli hnlivle bugun bır tedbirler ve duzen »ılsi lesı nlarak asrımı/ın en zor sanat ve ılmî hahne gelmış bulunmakta dır Lkonomık fızıki sosval teknık tarıh 1 malî hukuki ve estetık me selelerın bır butun halınde ele a hrması ıle kararlaştırılabılen ımar duzenı ancak bu anlavışta ıdarecı ve ta^bıkaiçılarla uvgulanabl'dıgı takdırde cave'ine ulasma fir«atını bı !ur 700 000 lirava el degıştırmış oldu v e ıştırakının temını ıle başlamış j u nk r e dılebıhr (4) tır Sosval şuurun u>arılmasında Devlet ve holge plânlaması ^ butun munevverlere ve bılhassa E çindeki lstanbulun durumu tâvın matbuata on rol duşmektedır S e s ettınlememıs'ır Hâlen memleket hırcılık hareketlerının gavesının 2 menfaatleri bakımından tstanbul halkı daha rahat vaşamaya ve = daki sanavıın eelıştınlmesımn mı daha çok kazanmava butun mede S voksa dondurulmasınm mı daha nı ıhtıvaçlarını karşılamava matuf Şj favdalı olduju dahı bılınmemekte oldugu ve halkın bu harekete ış =: dır (S^ tırakı oımadan çozulemıveceğl hu 2 Memleket bolge ve «ehrın bu ı susu memleketımızde anlatılmıs ve gun ıçın bilınen venlerıne ıstma anlasılmış bır husus değıldır Şeh Ş den tatbiki gereken geçıcı devre rın asıl sahıplerı harekete geçırıl S rnelı ve netıcelenn takıbı şuurlu S tedbırlen tesbıt edilememiştir Bunvemıze uvgun şehırcılık [ bır vatandaş kutlesıne tevdı edume ve mıroarlık norm ve stardardları lıdır eerektığı gıbı hesaplanamamıştır tstanbul şehrının hususıyet lenne goTe kanun ve talımatnarre ler hazırlanamamıştır Dış memleketlerde buvuk kıv a) Venı bır ıdarecılık anlayışı S met ıfade eden memleketımızm teknık elemanlarından eerektığı gi lâzımdır Şehırde memleketımızm = en buvuk ıhtısas ve kultur mues z bı istifade edilememiştir Netıce olarak ılmî ıktısadl so» seselen ver almıştır Bu mue«se selerın fıkri gucunden azamı ıstı Ş val ve hukuk! mesnetlere davan fade saglanmalıdır 3 mıvan gunluk emırlerle vurütul meye çalışılan ımar pohtıka«ı I» b) Şehrın mevcut kajnaklann ^ •anbulu donusu pek zor bır çıkma dan azam! şekılde istifade edılmelı s 7a «okmustur dir Îstanbui halkının gelırı mıllı S gelır ortalamasının 2 mıshnden faz 3 ladır Memleket sanavıının yarısına Z Îstanbui şehrınm ımar Cakımm yakın bır kısmı bu şehırde toplan durum I rtıı^tır «îehnn tabıî ve tarıh! kıv ^ ıçınde bulunduS'i III. Mevcut imkânları | degerlendırme tedbirieri: | Çözüm yolları lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllHlllllHIIMIIIIIIIIIIIIHIIIlllllllllllllllllllimmillllllHllimini 5 GAZİAHT1P ve TRABZON SUBELERIMIZ Pek Yahtnda Hixmete • m Süratli, sâkin, sessiz uçuşda zafer VC10 eşs z kudretde ve ıstısnaî suratde bır ucakiır Buna rağmen VC10, uçaklar n en sâkını en sessır dır çunkı Ro'ls Royce Convvay ıet motorları* arkaya monte edılmış ve yolculanm onde taşımaktadır Bu har kulade uçak yakmds servıse gırmekte ve BOAC ye dığer hava Yollanna kıyasla tam 6 y Ihk bır I derlık ustunluğu vermektedır Rolb • Royc* Cenway Jel motorunun kudreti icl uçaklannı llk kullannış Hava ^oludur Şımdı ı<e BOAC Brnısh Alrcraft Corporatıon larafınJan ımal edılen \C10 uçağnı servise ko Tiaklad r Bu uı,a=ın m ı t^k&mıl 4 RolU Rorç« Cortv.av lepkılı mo Q"Ü 26 m Kon saal )et uçuşu netıceslnde clde edılmış tecrubelere ıMı a den lmâl edılml'Lr Bu tepkılı motorun her bın ;i npo I b rehk I'TI» kuvvctınde olup Conv>af R Co 42/ls sıvıl ra vacıl kda c'unvan n en kudrellı mo orudur CMyor. *AZLA MALUMAT IÇIN SEYAHAT ACENTAUUll VEVA BOAC T* MURACAAT EDlKll. Türkiye Oğretmenler B A N K Â S I Kiıalık Mağaza Cumhur.yet 2841 1 şantcMiın «> merkerf yerinde ana cadde Ü2erınde ıkı kath, kalorıfrrh, yenl mağaza kıralıktır TEL 47 44 74 0: İ » M t f »**»««+*» ™ ISTANBUl ANKARA IZMIR 10 C v m h v r ı y * Caddnl Htrbıy» Tt) 47 77 0 4 M,l(1 Mydsf.» C GOvm Ap l î / 5 Kmlay T«i T H Y Fcvıı Pı»» Bulvarı T*l I7iaS/67« 17 76 54. Cumhuııjet 2830 = BÜTÜN DÜNYADA 3 R I T S H O V E R S E A S A I R W A SİZE İYİ HİZMET EDER Y S C O R P O R A T I O N LİSANS ARANİYOR 15.10 10 MOBİL UlL TURK A Ş Iel. 48 32 50 llancülk = 9097 tt3O