Katalog

İKÎ CUMHTTRÎYET 16 Mart 1964 ııııİııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııuııııııııııııımııımıııı ıııııııııııımıııı^ııı I önce, Denizli'den aldığım bir mektubn, bir harflnl ve Işaretini bile değiştirmeden beraberce oknvahm : Sayın îlhan Selçuk. 531964 tanhh Cumhuriyet gazeteıinde «Mandy Rıce Davies'e karşılama» başlıklı yazımzı defalarca okudum Hayranlığım sıze karşı bir borç bildira. Ben ılkokul mezunuyura. Sıze Acıpayam koyü olan Dodurgada olan hadııelerı anlatmak ıstiyorum. Efendım Bu köyde her perşembe geccsi toplantılar oluyor. Dua edıyorlar. Ah Molla isminde bir şahıs var. Eger bundan sonra peygamber gelirse O, dıyorlar. Hoca kılıfiına gırıp genç nesülerı veya tanıştıkları ınsanları sana ıkı sa atte eskı yazı öğretirim Kuranı çabuk okursun dıyorlar. Sonra daha bıççok adatları var Yanm tepsı seklınde sıyah fes giyiyorlar. teprık şeklinde kart dağıtıyorlar. çıçekh, camılı bu kartlar çesıt çeşıt yazılar, arapça kelimeler Bu şahısların durumu anlatmakla bıtmiyecek Işte sayın tlhan Selçuk bunlarla nasıl müdanale edılecek Bilmıyorurn sıze bu yazıyı yazdım. Selâmlar. Işle rınızde başarılar dilerim. tsim vermekten kaçındım çünkü bu şa hıslar o kadar çokki? tşte tize Anadolunnn bir köseciginden bir sahne... Henüz ışıkları yakılmamıs bir sahne... Buna benıer çeşitli mektuplar alınz. Rell) ki. yukandaki satırları yazan kisi saraimî bir insan... Knrşnn kalemivle yazdığı yazısının karakterinden, ıfadesine kadar ber «ey ispat ediyor bunu. Saidi Nursl taslaklarının ve çıraklannın ortalıjı aardığı zamandayız. Dodurgada Tanrı hesabına giriallen faaliyetin izlerini her verde. tstanbnlda bile çok rnahallede baska biçimlerde bulmak mümkiin . Beyoglnna çıktığıraız zaman. Tanrı hesabına yayın yapan çazeteler dergiler kaldırımlarda sergi, sergi... Sanki Tanrının savnnmaya ihtivacı varmıs Sanki Tanrı kavramı iki lâfı bir araya getiremiven bn zavallılann avnkatlıgında yayılaeak... AtatOrk, bir meclisinde, herkese Tannnın btivüklügtinü sormus. Ve herkes kendine göre, kendi yetenejince cevap verince : Demek ki, demis, Tanrı herkesin kafasına göre büyük. . Tannnın varlıŞı hikâyesi. peyeamberlerden bilim adamlarına, biiyük filozoflara kadar yeryüzünün çok Insanını ugrastırmış blf konudnr. îlk illiyet düffincesi ve bnnnn getirditf zıt teoriler bn meselenin Izahma yatkınlasacak kadar felsefe kültüru olmı vanlann kavrıyacaklan bir konn degildir. Tann kavramını dinlerin ötesinde düsünmek de mümkündür Dinleri yobazlıktan ötede düsünmek ise lüzvmlndnr. Her din. ilk çıkış noktasında devrimcidir. Toplnma yeni bir düıen jetı Hr. Ve gonra, defislm istidadı balnnmadıgından mnhafazakârlık ifade eder. Ama dejenere edlldltf zaman yobazlık ve eericiiib ba .? l a I T B r k l v e d e insanların mnhakkak ve mnhakkak gericili£i Müslümanhktan, Müslüraanlığı da Tann fikrinden ayırması gerekir. Çünkfl Tann fikri, Müslümanhğm üstünde bir şevdir. Möv liimanlıktan Bnce Tann vardı. Mnsanın ve tsanın da aynı ve iek Tannnın pevgamberi oldnğnnn Knr'an yazar. Bfitün bnnlar göv terirler ki. tslârada Tann fikri. kendinden evvel gelen dinlerden daha nlo ve soyut bir anlam tasır. Biz bn dini ne hale getirdlk? Hayır kendfanizi itham etmiyornra. Bn dinl biz değil. eeha letimiz bn bale jretlrdi. Bırakınız Anadolunnn alfabesiz insanını. okumns yazmıs, battâ Avrnpada eSitim görmüs bazı insanlanmızın kafasındaki yobazlık dütümlerine baktıkça ürpermemek elde defil. . Cehalet... Te Tann kavramı tste yanyana çeieroiyeeek Ikl "T. KntsaJ kltaplara çBre Tann ber yerde bnlunnr; ama cehaletln yanında dti,U. Carnilerdeki bilgisiı valzlerin alfabeslzlere telkin ettifl flkirler nelerdirT Törkiyenin . Türkiyedeki Müslümanların, içinde bnlundufn dram bSyflktfir. Müglümanlık eamilerin dısında kaybolnna o bir »ey değil... Ama ya eamilerin içinde kaybolursa?Müslfimanlar, eebaietin ellerinde körebe oynna oynıyarak raı balaeaklar onnT GÜNÜN KONULARI § feanPaul Sartre kendini anlatıyor: ııııİıııııııııııııııııııııııııııiMiııııııııııiHiıııııııııııııımıııııııımıııııııııımıııııııııııııııııııııııııııııŞıııı Resimli Bilgi TÜRKİYENİN EN GÜZEL ve EŞSİZ ANSİKLOPEDİK DERGÎSİ 17 nci Sayısı Çıktı Bateş Reklâm 312837 M. S. B. Ankara (1) No. lu Sat. Al. Kom. Başkanlığından Aşağıda cinsi: miktarı; murıan.. n bedei ve »ecici teminatları yazılı (bir) kalem (viyecek) madrlpsinin kapah zarfla eksi'tmeleri hizalarındaki gün ve ssatlerdp v s i ı ' s ' " u ' r . Evsaf vr sartnamesi mesai sap'Vrinde Komisvonda ve İstanbul Levazım Âmirliğinde görülcbilir. fstpkülerin kanunf şekilde harırlıyacsklan teklif mektıırlarmı ihale ?^stinden bir saat evveline kadar makbuz kprsılıjh Kom'syon Bsskanhgına vermeleri. Postada eeciken mektuolar kabul edilmpz. Yüz ton yaftlı beyaz peynirin tamamı bir istekliye ihale ediletileceği gibi ellişer tonluk partiler halinde iki ayn istekliye de ihale edilebilir 50 tonun geçici teminatı 14.750 liradır. M. bedell G. teminatı * Ib a 1 e Cinsi Miktarı Lira Krg. Lira Krg. Günü Saatl Yağh Bevar peynir 100 Ton 550 0U0 00 25 750 00 31/Mart/19«4 11.00 (26 Basın 32712834) Irkçılık bakımmGazetelerde «on Yazan: dan genif kitltlamanlarda en çok ler içın Orta Çağın görulen (Kıbrıs, hayat »»rtlırı, ati Ftefonn, Gcrieilik) lar, kısraklar, kı' kehmelennden ü | mıılar hoş $eylerinde durulması lâzim gelan biri de tgericilik.tir. olarak bir araya toplamıştı. Bun lerdir. Bu zavalhlar, 20. yüzyılda Çok partili bir sisteme girme te lar arasında hepsi de yalntz bizde Türkiye'de hakiki manâsıyla, ırkşebbüsünden beri. gericilikle mü değil, başka memleketlerde de ile çılılc hattâ Hitler Almanyasındacadele sözü de sıya4 hayatın gün riciliğe karsı olan dağıtıcı parça ki kadar tatbık edıldiği takdirde lük terimlerinden biri olmu?tur. layıcı ve yıkıcı hareketlerdir. |toplum diü olacaklarını bilmezler. Kapahçarşının havalandırma ve Yol gosterenleri ise yalnız kanla' Sandal bedestammn ışık tertiba Dıl Devrimlerinde «irtıca» deni Meselâ; ırkçılık en büyük örne rıyla değil, ruh ıtibariyle karışıklen «gericilik» hareketi ile savaj'ğini Almanyada vermişlir. Aslında ının modern hale getirilmesi ısmak ıçm herşeyden evvel onun Cermen ırkmdan olmadığı isimle lıklarını girlıyerek şahsi çıkarları 'enmıştır. Cemberlayn uğruna milleti üretim için akıl yoI Bınlerce turıstin ziyaret ettıği mahiyetini bilmek lâzımdır. Batı rinden de anlasılan luyla tabiatla savaşma yerine, birh.ıpalıçarşının havalandırma terti dillerinin ekseriyetinde gericiliğe | ve Gobinau Cermen ırkınm bütün oatının bazı yerlerde hiç çalısma reaksiyon, gericilere de reaksiyo^milletlerden üstünlüğü fikrini or birleriyle düvüşraeye sevk edeı^ riığı hattâ bulunmsdığı yapılan in ner denılir. Bunun kelime mânar. taya atraışlar ve bu «uretle Alman ler. Birliğe muhtaç olan memleceieme neticesınde anlaşılrmstır. aksiyona, yani harekete karşı o tekniğme ye kültürüne büyük hiz kette nifak ve aynlık yaratırlar. biç Sehir Meclisi üveleri, lon gün lan tepkidir. Bizde de »ava metleri olan Yahudileri bünyelerin Şeriatçılar da ırkçılardan lerde Kapahçar?ıda «ık «ık elek süması gereken gericilik, bir ha den atmaya uğrasmıslardı. Gene farklı değildir. Vicdanh herketin trıklerın kesilmesinin de göz önü rekete karşı olan tepkidir. Bu ba Cermen ırkmdan olmadığı hemen dinlerinin ahlâk kaidelerini kabul ne ahnarak, havalandırma ve ışık kımdan evvelâ hareketin ne ol suratından bellı olan Hıtlerin bu etmiş olduğuna şüphe yoktur. Şeritertıbatının yenılenmesini istemış duğunu bilmek, ondan sonra bu]nazariyeyi tatbike kalkması kocalatçiler Islâm dininin 1300 sene önna karşı olanlann ne maksat bir devletin çökmesine ve bugün ceki zaman için ortaya koyduğu lerdır. güttüklerini. bu harekete karşı1 Alman milletinin 45 milyonunun şeriat dediğimiz kanunlannın tatBelediye şube müdürlükle gelmek için ne gibi yollardan yü bir yanda, 18 milyonun da öbür bik edılmesinin bugünkü dünyarüdüklerini araftırmak lâzımdır. tarafta boyunduruk altında yajı da geçmiyeceğini bilirler. cFaiz arine tâvinler yapıhyor lınmıyacaktır», mirasta erkeğe ıki, Bzde gericilerin karşı geldikleri masına sebeb olmuştur. Belediye Başkanı Hasım Işcan, hareket «Kemalizm» kelimesiyle' Şeriatçiliğe gelince, bunun tat kadına bir hisse verilecektir» gibi Bfledıye Şube Müdürlükierine oifade edilen Batılaşmak, yani Tiirk bikatını Batı memleketlerinden ilk görünüşte bir kısım halk için numuzdekı gunlerde tâyınler yapılacağını söylemistır jtoplumunu batının kullandıjı en Ispanya'da görmekteyiz. Din ka|cazip, fakat tatbikinde îslâm Bıhndıği üzere hâlen Belediye S O n t e k n i k vasıta ve imkânlardan nunlarının dünya ışlerinde hâkim I Türklerinı çahşmaktan alıkoyacak Sube Mudurlukle'rını kaymakam| da faydalanarak, in?anm güvenlik |0İması denilen bu sistemin yürür!hayat şartlarını savunurlar. Millet lar yürütmektedırler'. * içinde msan gibi yasaması şartla! lükte bulunduğu tspanya'da hal çalışsin çalışmasın onların umuÖnümüzdekı gunlerde tâyinin n n l •»ağlayıcı hale sokmaktır. kın çoğunluğu bedbaht ve sefildir | runda değildir. Çünkü onlar da îşte gericıler çeşitli yollardan Küise ve Franko'yu tutan bir kı tıpkı ırkçılar gibi millet yok olun. vtıpılacağının Belediye Başkanı takarşıdırlar. Ve bu sım subaylar çöken bir milleti sö caya kadar milleti sömürmek israfından Belediye Meclisinde açık bu harekete Son I mürmektedirler. Ve onun için bunlterler. lanması, partilileri harekete geçir karşı oluş apaçık değildir. Çeşitli şekilde kendini gösteren nııst'r. Partililer, kendilerıne sem ramanlarda gericılerın hemen hep.1 lar bu rejimin koruyucusudurlar. de «Kemalist» olmuştur. Çünkü En son misalini Osmanlı tmpa bu gericilik karşısında aydınlann duyan kımselerı, Şube Murtıırluklerine getırmek üzere çeşit "Kemalizma mistik bir kelime ma ratorluğunda gördügümüz, ümmet da günahı çoktur. Bir mısâl: Topiı kanallardan, hazırladıklan lis hiyetini almıstır ve bunu ilericisi çihk uzakta kalmış korkunç bir yekün «Imam Hatip Okulları Gey p telerı Belediye Başkanına vermek gericisi maksatları içın bir para hayaldir ve eseri de bugün sikm [ ricidir» denildi. Bu arada jerici hate. kabul etmevinı istemektedirler van olarak çeşitli tarzda anlatma t;sını bizim nesülerin çektiği ba reketler olduğuna jüphe yoktur Hazırlanan listelerde, çeşitli «e ya uğraşmaktadırlar. Bu suretle kımMzhktan çırpınan Türklerin Fakat bu gerici hareketleri önlebeplerle görevden uzaklajtınlmış de gericiliğin sebeb ve mahiyeti1 yasadığı Anadolu'dur. mek için aydınlatmanın külfetli Bizde de Batıda olduğu gibi geri ve dikenli yollarım aramayız. tkimselerin bulunması dikkati çek anlaşılamaz. Cumhuri ciler bir milletin sırtından geçin mam Hatip Okullarının öğrenci mekledır. Bir kaç gün önce öte yandan bazı kaymakamla yet'te Ecvet Güresin gericiliğı mek için çeşitli yollara başvurur ve öğreticileriyle fikir yolunda rın kaymakamlıktan istifa ederek • Ümmetçilik, şeriatçılık. ırkçılık. • lar. meşgul olunacağına topyekün bir Şube müdürü olma temayülü göshüküm verir çıkarız. Karşılıkh terme«;i de dikkati çekmiştir. birbirımizi afaroz ederiz. Dert geÖğrenci mübadelesi çecegine, yara derinlesir. artıyor Kemalizmin yolunda yürüdüUluslararası TeknıJc Stajyer öğjünü söyliyen sayısız derneklerrenci Mübadelesi Birliği (IAESTE) den hangisi bu yolda çalışmıştır, nin onuncu yıllık kongresi bugün desek, buna ne cevap bulunur? Maçkadaki Maden Fakültesinde Şehirlerde, köylerde yobazlar, feyapılacaktır. riciler bir nev'i sistem olacak Belirtildiğine göre, bu yıl tarzda çalışır, didişirken, hangi ülkelerde teknik dğrencilerimize aydın genç buralarda tnedeniyet temin oluna n staj yerlerinde büve Batılılığı anlatmaya onlar kayük bir artıs olmuştur. Bu arada dar çahşmaktadır. Yalnız aydınTürkiye de son vıllarda 4687 öğlar değil, zaman zaman güzel nurenci mübadele ederek 9 unculuğa yükselmistir. tuklara, bin bir teminata rağmen siyasî partiler de yukanda belirtYeni telefon rehberi tiğimiz gericilikle savasamazlar hazırbklan ilerledi ve savaşamamaktadırlar. Bir iki Telefon tdareti tarafından bastımisal verelim: nlacak olan yeni rehber hazırlıkTürkiye'nin döviz ihtiyaeı hayaları ilerlemıştir. tî bir mahiyet almıstır. O kadar Yeni Telefon rehberi eskisinden ki, Merkez Bankasındaki altıntardaha kâhn olacak ve bu yıl teledan bir kısmının satılması zoruntpn alacak 22 bin yenı •bonenin da kalınmıştır. Böyle olduğu halreimle'rini de ihtîva edecektir. de, îçişleri Bakanhğı Hag mevsiYenı rehber yıl basından gonra mini ilân etmiştir. Hükümet bunabonelere tevzı edilecektir. lara döviz vermektedir. İslâm dininde fakirlerın gıtme>sinin caiz olmadığı haç için, Türk milleti tbni Suud ailesinin karüanm, cariyelerini ve lüksünü beslemeğe döviz tahsis ediyor. Lâik Cumhuriyette din ve dünDeğişiklik olmıyacak ya işleri ayrılmıştır. Din işleri Akdeniz günevdoğn Marmafertle vicdan arasında olması gera bolçeleri ile doğu Anadolu rekirken devîet radyosu Arap bölgesinin giiney kesimleri ile radyolarından da 1leri gıderek bu Konya, Kayseri. Ankara çevreyolda Arapça yayıma devam etleri çok bulutlu ve ara sıra mektedir. yağmnrlu. diger bölgeler parSiyasî partilerin ve binnetice ikçalı bulntlu reçecek, rüzgfirlar tidarın gericilikle savaşamıyacağı dofu ve kuzey >önlerden hafif. gayet tabiîdir. Bızim ne olduğunu yer yer orta kuvvette esecek, yukanda izah ederek «Kemalizm» hava ııcaklıkları düne nazaran dediğimiz Batılılaşma bir tekâmül değişmiyecrktir. değil, bir atlayış, yani bir inkılâpSEHRtMİZDE Şehrimizde hava bugün kapah tır. Türk Cemlyetini 1300 yıhndan • Gaz yağı ile çalışır • Diğer ve parçalı bulutlu ve zaman za1900 yıhna götüren bir atlayıştır. sistemlerde olduğu gibi Bu atlayıs geniş kitlelerin gözünü man yağışh geçecektır. Isı en yüksek 9 en düşük 2 derece olacak gazın veya suyuıı tazyikli karartan, başını döndüren bir hamtır. olması bahis konusu değildir ledir. Geniş kütlelerin «oy»lannı kullanırken bu atlayışa karşı tep# çok ekonomik ve pratiktir ki gostereceklerini normal karşılamak gerekir. îşte «lyasi partiler fc A 5 K iktidara geçmek için bu tepkiyi â S • V. Genel Satıcüarı: unutmamak zorundadırlar. Bu geo < Beko Ticaret A. Ş. / Burla Biraderler n Şsı. / Fer Ticarat Ltd. Şti. beble de demokratik rejimlerde iV. fl.09 12.22' 15.44 18 17 19.48 4 27 lericiliğe karşı tepki olan gerici. £. 111.53 fiOT 9 28' 12 C0 1.31 10 M likle lavaşma kolay olmaı, lifla Faal 1908/2821 da olmaz. Kapaiıçarşıda havalandırma ve ışık leıtîbalı değiştiriİiyor Savaş neden kolay değil Cemil Sait Barlas KELİMELER „(*) Harb sonu Iransıs dügünceginin bir numaralı temsilcisl bâtıralanru yazdı. Çıkan ilk cildin adı «Kelimeler.» Jean Panl Sartre bn 216 sayfa içinde, oniki yaaına kadar olan çoenklnğnnu anlatıyor. H&tıralannin ilk cildini oknyan Fransıtlar bile, insan olarak Sartre'ı yeni tanıdıklarını itiraf ediyorlar. Bn, daima böy ledir. Büyük yazarlar yaşadıkları müddetçe pek tanınmazlar. Gerçek sabsiyetleriyle isim leri arasındakl mesafe, göhretleri nispetinde büyük olnr. nasıl değerlendiriyor? Üzerinde dnrdagu ilk mesele yetimliğidir. «Şayet yaşaaaydı babam, bütün hayatıma bir göl ge düşürecek ve beni ezecekti, diyor. Erken ölümü benim için şanstı. Bu layede, üzerimde hiç bir ağırlık hissetmeden bü yüdüm.» Çocnk ynmuşaklığıyla ailenin burjuva düzenini ve bilbas sa dedenin yerleşmiş kıymetler baremini oldnfa gibi benimseyen JeanPanl, beslendifi hürriyet havasıyla gelişip bir ferd olarak kendini hissederken, bü tün bn düzeni reddetmekle işe başlıyor. Bn çirkin ve içine ka palı çocuğnn, o ana kadar saadetini temin eden şartlara is yani, bir büyük tekânın muhit ten alacsği intikamin ifadesidir. Mizacıyla mnhitinin mücade lesin beir ayırım daha karışıyor. Ailesi yarı katolik, yarı protestandır Ba yüzden din, onları nevinde, bir çocnğn ba^ layatak merasim ve hikâyeler olarak asla hissedilmiyor. Din yerine edeblyatı beniraseyecek olan Sartre, bn mevzuda şnııu föylüyor: «Allaha ihtiyacım vardı. Vcr dıler. thtiyacım olduğunu bılmeden kabul ettım. Içımde kok salmadığı içın, bırkaç mevsım yeşerdikten sonra kurudu ve oldü. Bugün ondan bahsedıldıkçe, eski bir sevgilisıne rastlayan ıhtıyar çapkına benzer duy gularla, bundan elli sene kadar once, diyorum; jayet bınbırimızi küçümsemeseydik, bızi ayıran o kaza vukua gelmese, o anlaşmazlık olmasaydı, aramızda bir seyler olabilirdi » Bu satırların altında bir din, bilhassa bir Tann SIIMI hisse den münakkitler de eksik de«Kelimeler» adı kadar, kitabının iki faslına koyduğu baslıklarla da Sartre, portresinin ilk batlarım en doğru şekilde çiziyor: «Okumak» ve «l'azmak.» O her zaman edebiyatı, kurtuluşu aramanın en nâmus lu yolu bilecektir. Kitabının so nuna dofru, bir yandan «On se ne var ki ben, nzun, acı ve tat İı bir delilikten nyanan, yanıl malarını gülmeden hatırlayan ve hayatının bnndan ötesini neyliyecefini bilemiyen bir adamım..j> derken, bir yandan da «Kitaplar yazdım, dlyor; ge ne de yazacağım. Yazmam lâzım. Her seye rağmen faydalı olnyor» Sartre, hayatı mânâsız bnlu yor. Bngüne kadar verilen mânâları reddediyor, Ama bâtıralanndan, bn toplan inkâr kuv vetinl bile r mahkOm ettiji o bürjnva düzenine, orada edindifi köklü kültüre borçln olduğu açıkça anlaşılıyor. «Kelimeler» bir endişeyi de isimlendiriyor. Sartre çok oku nan yazardır. Hayranlan daha çok gençlerdir. Bütün dünyanın harb lonn çocnklan .. Hiç de burjnva olmayan, ama bir Schweitzer dedenin yerleşmiş düzen ahlfikından ve klâsik kül türünden de nasibini almayan milyonlarea genç. Aoaba onların isyanı neye karsıdır? Neyle beslenmektedir? Sartre, büyük bir düşünür ve yaaar yapan inkâr, onları nereden alıp nereye götürecektir? Sartre, son kitabıyla da, kalıp hükümler yerine, her zaman oldnğn gibi cevap isteyen sualler ve yeni bir arayış teklif etmiş oluyor. (•) Jean Paul Sartre: «LES MOTS,. Paris'te Gallimard taradndan nesredllmigtir. 216 say fa. Fiyatı: 9 frank (22J0 TI ) / YUVANIZDA DAIMI OLARAK LİTRF S1CAK SU... \ Tazarı vaktiyle mahkum etmiş olanlar da dahil, simdi bütün mflnekkitler «Kelimeler»in, Sartre'ın en basarıh denemesi ve devrimizin en sağlam, en orijinal kitaplarından biri oldnğnnda birleşiyorlar. Sartre, daima aydınlıği arayan, bir şeyi izah etmeden, alıs kanlıklann tozlu perdesini yırt madan, hisler ve hayaller âleminin sislerini dağıtmadan rahat etmeyen bir düşünen • yazardır. Bu kere de karşımıza aynı hfiviyetiyle çıkıyor. ÇocukIngnnu, herkes gibi tatlı hfitıralannı bir tazeleme vesilesi vapacajına. teşrih masasına ya tirmış hırpalıyor Bir suali var, ona cevap arıyor: «Küçük Jean Paul niçin biiyük bir ya zar olmak istiyordu? Ve nasıl oldn da bngfinkfi Sartre haline geldi?» Bize anlattığına göre, dofduktan hemen sonra babasını kaybeden Sartre, yetim olarak büyümüıtür. Kendini, muhit olarak tam mânâsiyle «Bnrjuva» bir ailenin içinde buluyor. Bu, annesinin ailesidir: Schweitzer'ler. Sartre, ana tarafın dan, Afrika'nın nteşhnr misyoner doktorn Albert Scbweitter'in küçük yeğenidir. Babası öldükten sonra, annesi AnneMarie ile, dedesi Charles Schvreitzer'in evine yerlesi yorlar. Dede protestan, nine katoliktir. Çoonfunun batırı için nzun seneler dul kalacak olan AnneMarie, Sartre için anadan ziyade bir abla olacaktır. Jean Panl, çirkin ve çekingen bir çocuktur. Hemen biç arkadaşı yok. Bütün vakti ni evde, dedesinin zengin kütüphanesindc geçiriyor. Erken gelismiş zekâsı için kitaplar, oynncak yerine geçiyor. Koca man sakallı dedesinin de kitap larla oynamagına şagmaktadırIluço'ların, Corneille'lerin, Flan bert'lerin resimleriyle süslenen İlk çoenklnk âleml, JeanPanl, mektepten 5nce oknynp yazma öğrenlnoe, kelimelerden firülfl bir dirnya bfiline gelecektir. Çok okuyor. Almanca profesörii olan dedesi, tam bir aile reisi, disiplin, aile, ahlâk gibi yerleşmiş bütün kıymetlerin âdeta bir sembolü tam bir bnrjuvadır, ama daha önce bir entellektüeldir. Sartre'ın klâsik kültürünün teraellerini o anlatıyor. Nitekim Sartre'ın ye dl yasındaki ilk karalamaian kahramanlık hikâyeleridir. Çocnk dünyasına ilim gibi, iyilikle kahramanhğm mahsulü olan fazilet gibi değerler hükmetmektedir JeanPanl, müthiş bir vatanperverdir. Akşam ları sömine karşısında oknnan hikâyelerinden gonra «Rüvüyünce ne olacaksın?» snaline verdi^i cevap daima aynıdır: Kahraman bir asker olacafım. Ölülerimizin intikamını alacafım. Schwitzer'in yeğeni: Sartre «Allahla aramızda bir şeyler olabilirdi» Sartre, çoenklnk şartlarını i ı i DOKTOR Utrı, Sao ve Zfinrev) Uastalıklaı MfltehassiD laUklal Cad Farmakkapi Na 88 Tel: «4 10 73 «•••••I •••••• ! Tarık Z. Kırbakan NIKEL FERMUAR TEK SATICISI ••{ YUNUS DİKER Tahtakalt Cad. 35 W: 274971 nâncılık 9104/2828 CUMHURtTET'iıı Tetrikan: t BAY OSCARt Melih Cevdet ANDAY 4 AYLÂKLAR AYLÂKLAR 5 6 AYLÂKLAR Karı koca bir süre snstnlar. Davnt Bey karısına drindü: lanıdılar beni, dedi. tok canım, dedi karısı, ne tanıdıları! Renzettiler senı Sen Rüsurnatta çalıştın mı? Davut safca: Hayır, çalışmadım... Dedi VP söfüs geçirdi. E . Oyle lae nenı tanıyacaklar? In»an insana b<n7cr. Ben o kıza bin defa tembih ettim Bu iksam da çeline hanımetendı derse oenim vapımda. kansmam Davnt Be\ !. Adam vine basım lalladı. Temmuz basları idi. Üsküdar sırtlarındakı pvlerin camları. vapnrvn dış vanındakı Biralar da oturan volcnlann çözlerine beskin ısıhlar •okavorıiu Bu volcnlardan biri, vapurnn nereve rrldlfinı anUmak Igtercesine sözliiklerinin üstünden sag yana. sol yana baktıktan sonra, okndaSu razeteyi titlzce dSrde katlavıp «ol cebine yerlestirdi. «öziüklerinl çıkardı. mendil cebine kovdu, bunun arkaıından da «apkannı eline alarak sa!} kolunnn veni ile bir eüzel temizledi. silpiirdi). bir zerre bile to7 cıkmamıstı, ama o vine tozları üfledi, sapkagını eiydi. çözlüklerlni taktı. eebinden cıkardıSi ea»e»esint titlzce açıp okumava basiadı. Bn nkuma ancak virmi. virmi beg saniye sBrmüstfl ki, adam bu sefer Bnee trRzlilklerlni çıkardı, ama gHzlükleri trRründe imis de eüziaklerinin üstilnden bakı •ormnscasina bir Havdarpaga isbeleslnden rana, bir de Kızknlesinden vana baktı. «onra e*>TİÜklerlni venlden takın »apkagının ortada olmıvan tozlannı saSa «ola Ofleverek venfden vlrmi. vir mi bes ranlre kadar okndn; bnnun arka«ından bir Sneeki Işler aynı sıra ile bir daha yapıldı Artık gazete oknmaktan ve şapka temlzlemek ten yornlan bn elli be» yaslanndaki adamın başı sag yana dönük olarak kaldı. Bu durumdan knşknlanan lağ yandaki yolcu, «Bn adam neden boynna bana bakıyor?» diye dnsünerek kızgınlıkla başını ona çevirince, elli beş yaılarmdakı adamın, bası sa£a dönük olarak. yan gözle Hay darpasa Ganna baktı fmı çördü; «Demek dosdofru bakamıyor, vardır bSyle kaçık adamlar!» dlye düsiindü Oerçekten de ırarip bir adamdı bn, sol çöz ucu ile bakmaktan yonılnnca basını sola cevirmis. Havdarpasa ganna bu sefer de sa$ ırftı nco ile bakmaya baalaroiftı. Kamarada «Hanımeffendi • Küçük hanım» dâvacını aürgit eden yaılı kadın: Bvde hnznr kalmadı. diyordu, eelin geldijindenberi kalmadı... Ama suç benim tornnnmda, avukat oldu. erkek olamadı, saydıramıyor kendlıinl kanıma .. Bir evde iki hanımefeadi olnr mu? Söyleıene. Davnt Bev bn sefer başını Steye, denizden yana eevirmlrti. sBılerinl knmış bir yerlere, ya da birine bakıyordq. Kadın Susa tepesi çörünmez bardan, bosuna bakma, dedi. SövledikUrimi dinlo sen... Gün geçtikçe iltln azalıvor bana kartı. Böyle diverek sacını düzeltti, çantaıını ç> kanp avna oıkardı, yüzünü Ineeledl. Davut Bev: Gallp dejrfl mi dıiarıda oturan? diye sordn kansına. Kadın ria eSzlerlnl kı«arak n yana baktı. Nerede? Dısanda. «u pencerenln Bnünde oturan canım . Gürmüvor rausıınî. Kadın, gfisterilen peneerenin hangi peneare olduğnnn anlamamiftı, ama anlamış gibl y»r parak: Odnr o, diye kestirdi attı. tçeride nkılır Galip. Bu vapnra gelrneslni söylemiştlm. Bizimle dönsün diye... Dolmuı paraıı vermekten ödü kopar. Git de aSyle, beklesin bizi iskelede. Davnt Bey yerinden kalktı. Biraı önce Rügnmatta çalısıp çalıjmadıgını soran adamla yanındakl kadını saygı ile selâmladıktan sonra, sıralann arasından geçip açık pencereye doğru uzandı, elini nzatıp Galip'in omzuna dokandu. O sırada Haydarpasa Gannın saatine sol göz ucn ile bakan Galip yerinden sıçradı, Davnt Beyi gördü: Bagün aaatim kınldı, dedi. öteki buna hiç aldırmadı, sadece: Dışarıda bekie, demekle yetindi. Sonra aynı yollardan yerine dönerken, ayakta dnran kadınla erkeği yine selâmladı. Onlar da faltası gibi açılmıs çözlerle ona tepeden tırnağa süzdüler. Galip, «dısanda bekle!» emrini alır almaz yerinden kalkmıstı bile, dosru çıkıs yerine yolIandı. Kırılan saat Simendifer marka bir cep saati idi. Galip o çün Galatasaravda birdenbire sıkısmıs ve apteshaneye kendini dar atmıstı. Nerede olursa olsun. van beîinden asağı soyunmadan aptest edemezdi. Elbette bir genel apteshanedp bn isl temizce basarmak kolay olmaz. Pantolonunun naçalan yerlere deÇip de klrlenmesin dive hiitiin tltizlisi ile calıgan Galip. bu arada saatin kö<ste5ini koparmıs. bnvlece de saat taslara düsiip kırılnıı^H (Arka<ii var) 5£lâ ve ÇEKİNİ2 PROF. NIMBÜSTJN MACERALARL* NAZİME NADt ECVET GÜRESİN • Vazı tslenn) flllen ldare eden Sonımlu Müdür: • Genel Yayın MüdCrü Sahlbl CumhuriYet Sayısı 25 Kuruş Türkiye Llra Kr 75.00 40.00 ANKARA BCttOSU : A t a t ü r k Bulvarı Ypner Ap YENtSEHİB T e l e l o n t 12 95 44, 12 09 20. 12 OT M. 17 57 S5 * Harleî Ura Kr 150 00 80 00 44 00 VECDİ KIZILDEMİR •«»••«»••««•••••> • Gazet««nlze gönderilen yazılar konulsun. konulma"=!D tade edllmez * tlanlardan mesullvet nabul olunmaı AbonE ve İlân Işlerl IçlD rarfın Uetüne «Abone» veya «İlân Servisl» kaydının konması lâzımdır. Senellk 8 aylık 3 aylık 22 00 Fatlh fa«a Mahallesı S»J1<)llgeçld Sokağj No. 5 Dıyarbakıı Tilefon: lOfil •k DOGO tLLKKl B C K O M U : GÜ.NKV ll.l.r.Kl Küçüks«a1 ^!Hyclanı Basan ve Yayan ADANA TPleiorj : 455C CUMHURİYET Matbaacılık ve • Gaıetpdllk T. A. Ş. Cüğaloglu Bu gazete, BASIN AHLAK VABdkevt Sokak No, 3941 SAS1NA uymuyı taahtı'Jt etımştlr '••••••••••••••••••••••••••••••««••••••ıa«ıaaa««a •••*.