Katalog

EKONOMİ Yorum Yazık oluyor Türklvede iktisadi devlet tegebbüslerinin kornlnnı tarlhsel ve ekonomik nedenlere dayanır. Bn nedenleri yornmlarken ilgililerin çesitli bakıs açıları kallandıkları görülür. örne|in ünlü ekonoml Profesörü A. H. Hanson, bn tesebbüıierin knrulnşunda «losyalist» fikirlerln lltaam kaynagı olmadıJını bellrttrken, 1933 de Basvekil Ismet Pasa'nın .özel tesebbiise ve sermayeye kuvvetli bir muharrik unsur teskil edileceğunden bahncden konosmMinı t m alır. Yornm nasıl olur«a olsnn konu deftismemiştlr. tktfıadi devlet tesebbliglerlnin 1930 lardan bn yana ekonomik ve toplumsal kalkıntnamtzda oynadıklan olnmlu rol taman laman unutnlrnus, ber dereee memurnna kadar çahsanları 196J basında Î90 bin kisl ihmâl edllmU ve hattâ sık sık tasfiyelerinden soı açıldıjtı taalde fiıellikle 1M5 den bn yana tasfiye edilememislerdir. Devletin kendi öz malı olan ba knrulnslar hakkındakl tulnmn Millî Birlik Komitesi Idaresine kadar böylece devam etmlstir. Mllli Birlik Komitesinin 154 sayılı kanunnn 17 ncl maddesi ile bu tescbbüslerle ilgilendiçi bir çerçektir. Fakat söz konnsu kurulnslarla ol»n ilginin somut ve belirli yön alması ancak Devlet Plânlaraa Teskilâtımn kurulnsn ile baslamıstır DPT, bn kurnlusları kalkınma plânı içinde önemli bir kalkınma aracı olarak yerine otnrtmns ve çalısma ilkelerini • modern isletmecilige ve pıyasa kurallarına» uyçnn esatlara dayandırmak makudıvla bonların yeniden diltenlenme ıornnlntnnn bellrtmistir. Mlllî Birlik fdaresindrn fonra jelen karma hlikümetler iktisadi drvlet tesebbUslerlne cereken llgiyi «önterebilmijler mldlr? Bn gornnnn revabını müııpet olarak vermek ırüçtür. l«»«» iki olay ve bir gontıç: O ll.in.lP8I taribinde Basbakan tsmet InSnö imzasıyla Millet Mecllsi Bagkanlı(ına »Devlet Yatırım Bankası hakkında kinıın tasarısı» gunttimnstur. O Tine Başbakan tsmet tnönü tarafından 5.11.196! tarihinde a\nı mereie .îktısadi Devlet Tesekküllerı ve tştirakleri hakkında kanun tasarm» da snnulmustur. Ta.oarılar hnkkında komİRyon (firüüleri belli olmus, hattS tanarılar kıstnen Meeli*te rtlrüşlilmö'stür. Fakat sonradan l 5 nzadıkca nzamıstır. 1964 yılı bamnda ber iki tasarı da henfiz Meclı>ten konusularak çıkamamıştır. Neden? Bakınız bn çecikırieler memleketimize nelere malolayor: 1960 yılında kaydi aktlf deterleri toplamı 36,8 mllvar liravı ve borçiarı ise Î1.5 milvar lirayı hulan bn tsletmelerln yenlden dflıenlenme tedbirlerinin tecikmni, larar eden Itletmeler dolayıılyle, mlllî sermaveden her geçen KÜn 10 rnlİTon liradan fa«la kavba srbep olu\or. Kendi »atıs ve ftat politikalannın kendilerl tarafından vSyin edilememesi. diğer bir drvimle, flatlarının keyfî olarak baski altında tntnlmaaı hem kamu sektBrtine akmatı eereken kârların dzel «ektitre aktarılma*ına »ebrp olnyor hrm de verimslz dnruma düsen «fig konnsn Uletmelrr kSti) »rnekler olarak (öiterilmekten knrtulamıyorlar. fdarede belirli hir muhtarivetr malik olmamalarının daha pekcok maddi ve mânevî kayıpları vardır. Bnnlar ara*ında tn »nemlllerinden biri^i de iüçiicünün çalifmalan ile ilellidlf. Bn lnletmelerde artık va«ı(lı ele manları tntahilmek çok ıor olmaktadır. Vanflı Nçörü hir fırsatını bnlup özel «ektöre kavma cabasındadır. Bu cok rinemli bir knnudur ve eminiz kanun \apictmiz tasanlar kannnla.sırken iktlüadî devlet tegebhiislerinin bu vanı ile «zellikle iİKİlenrcektir. Ozel «ermayeyi yöneten bir insan, eenel olarak, kâr veya yüksek iicret motifi ile hareket eder. Fakat kamn «errAave>iini vöneten kisiler bunun da htesinde akınrı ve lilkücil olmanın heyecanını davmalıdırlar. öıelllklp t;eri kalmıs ülkelerfn plânlı kalkınma çabaUrında lkti«»di devlet tesebbfînlerinl vönetenlfrfn kisiliklerl ba (»letmelorden heklenen fonkslyonların elde edllme<iinl kolavlnstırır. Oercelte bn valnız jrerl kalmıs ülkelere ha* bir ınrunhık deSildir. ttalyada \96Z de otnmncn knrnlns vılını kutlavan IRI (Istitato per U Ricostrnzlonr Indantriale) örnek ve bfivük hir kamn islptmesi olarak daha cok yöneticilerlnln bilincli ve ülkiicü tntamlan aebebivle bnftlnkfl dnrnma ırelmistir. Bu satırlartn vazan IRI vfinetirilerine personel Utihdamı icin ti\a«ııl otoriteden jelen batkılara karsı ne vaptıkiarını »onınra aldıtı revap « Hlç, lıletmelerlmizde yararlı Inun knllanmz» olmnstnr. V3Siflı elcmanlar «avesinde IRI Tİ82 vılında finansman ihtivarının \iizde 84.3 ünü serbe^t pıvasadan saSlıvabilmigtir. IRI tsviçrenin para ve sermaye piyaünlarından da (terekll fnnları lemin edcbilmektedir. Konsorsiyum ilk loplantıda 1964 yılı dış (inansmanı için 135 milyon dolar verdi Dış yardımın % 65 i böylece karsılandı. ÖZGEN ACAR Ankara Türkiyeye Yardım Konsorsiyumu geçen hafta içinde 1964 yılı dış finansman ihtiyacımn yüzde 65 ini taahhüt etmiş ve arta kalan kısmını da bir ay sonraki toplantıda ele aimaya karar vermiştir. BANKA 12000KMltYCTN TL KREDİLERİ HACMİ ... 4 i . . 4 11000 / r, , / 10000 . 9000 \ 6000 1959 1960 1961 1962 1953 / " / Bilindigi üzere çeçen yıl faalıyete geçen Ttirkiyeye Tar ve odlayısiyle kamu oyuna intlkal Kaynak T.C Merkez Bankası aylık bultenı dım Konsorgiynmn 1963 yılı için 252 milyon doları karşılama ettigi anlaçıİTTiıştır. yı kabnl etmis, ancak bnnun 210 milyon doları asan kısmı Avrnpa Tatırım Bankası Türkiyeye intlkal etraigtir. Geri kalan kısmı lıe SnümUzdeki öte yandan, proje fınansmanı igtlnlerde tamamlanmagı beklenen ikili müzakerelerden sonra çin Amerikalılar gereken «her ahnabllecektlr. tiirlü imkânlarım kullanacaklan , . . . . , . ... . nı. söylemişler îneılizier ı«e pro" Merkr* Bankası kredilen hariç. re» bankalarının sene» kredileri nı> söylemişler, îngılizier ıse prog Geçen hafta.çmde Pariste y.pı Ber b.r d.y.ml. vat.nm «r,d,lerl | ^ ^ J ^ J J fyTl'o>r% nanka.am, 1963 on ayhk , « . d . M.1 oranında .rtm..Lrihr d i | f r lan murakerelerde uyeler genel degıldır. Konsorsıyum ıje kalkın 1 Q ^ ^ d o U r h k b ] r ' r a k a m ı ( e k r e d , h a c m i n i n o r l a u m M 1 ı 0 m j l En a* artıs gösteren krediler kfl likle proje finan,m»m yolunâ *i mavı fınanse ıçın kumlmustur. ; â t f u 2 " e t m i ş l e r d i r A y n c a lirad.r. 19«z yılının çflk sanat ve esnafa verilerllerdlr p r O 3 e ( v a f 816 milyon dilmesi serektiBI terini «avunmuçDiSer vandan Tı.rkive. ıKenrtı' f i n a n s m a n ı i ç l n h e r rı] Avrupa Ya a»nl döneminde banha krrdilerl Kredilerde fenel olarak jBrfllen lardır Buna karsılık hevetimi? kendine yardım» ı hiç bir m i l l e j t ı n m Bankasından 35 mılvon dcv nin ortalamMl R milvar S7g mll bu artıslara rafmen Törkiyedf «öriisünü, üvelere su »ekilde bll tin yapmadığı bir fedakârhk < « ı l a r i l k b, r vatınm kredısı sağlans von llra oldutuna töre bir yıl » kredilerin yeterll hacim ve bekte• d l r m i ? t i r : vivesine ç.karmMr 1 JO <6 y ı l ı n a ' c a j , ofirenılmıştır çlndekl artış vflzde Î0.4 olmakta n t n dafilış içinde nldnklannı k* • Tırkivenın dıs finsn.man me n^nran. Tırk Halkı 19fi4 mali vı!' K | R a v â ( j e ] ] a v a n , | a n n ile 19«3 yılı bnl etmek güçtür ranmda peh d ı s l n d a d ı r I9flI y ı h f k i m >yı «İMini su flç noktada gnzBnune başında vürde 22 oranında fazla x m d t ( f l r ı ! i n 5 m a n l h tiyacının yu? ekim av. arasında en fazla artıs çok çlftçi henöz murabahacılann almak eerekırversı venrken. mart T 5 ten ıtı d e 6 S , , , k t ( ı p | a n , , d a kar5ılanrnif sınal kredide ««rölmekledir (yü» elterinden knrtulamamıstır. thraH4 BirincM borç odemelerı. Ikinci ,aren bu oran vu/He 33 p cıkmıs t l r G p ç e p v l , l s e l ] k t o p ! a n t l d a a n d e î 4 g ) . B o n n a r t ı s t l T a n t n t g i r r c a t kredileri vetersizdir. Sınal 'ır. H:c bır mıllet K kınma içın cak yüzde 35 oranında bır rakama tarım kredileri i7İemektedir (vfls teninlerin çogu ciddî kredi intlyacı a i<e proje finanHrnanıdır. *)u kadar kısi bir «üre içinde bu ulaşılabilmıştı. de 11,(1). Aynı dftnem içinde tita içlndedirler. Törk Mlkümpti borçlarına denlı bir fpılakârlıŞa natlanmamı»' Geçen yıl banka kredileri arttı 1 DtYORKİ: J Veıgi beyanının alenileştiriimesi IŞ ADAMI Yaıan: Ertuftrul SOYSAL Baıbakanın son radyo konujmatır. Bu vıl Tıirklve ndiveogi 175 t7r "Ka|"kınmV cahaVınria "»'zim'll *• \ •••••••»*•»•••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••< »ı ve Maliye Bakanının açıklamamilyon dolarhk dıj borcunu ken | •r j | halkına ' " aWBBa\ MB aaı aal • smdan >onrı Meciiie »evkedılen va .mH>n ınnn M.,!i.» ••^k»rfn»« ^« riosttarımızın a n 1 r< larla bu i«i kokünden kazımağa alere yapılmak istenllcn zamtar ve yeni \ergiler knnumındakiJ zımlı gorunmektedırler, alınacak kohuşması ve hu knnuşına netice«i ynpılagelen yorum ve hnlkt sert tecibırlere lü?umlu ortam da 8 1 oyunda gnrülen tepkiler, Türkiyede daha lıâla büyük bir ek'X nin flnarne PİobilecPÎİ rmiele, ,?" P ^ " J* ???*„l?*?^ j'aratılmış bulunmaktadır. nin vapilnrnfiı* helirtilmistir serlyet Içln verginln gerçek mâııasının antaşılmamış olduguJ 35 mlivon dnlan bulrnktaiır. Sogyal adalc^çilet rüldüBü üzere toplantının bajında nu gıisterm^gc kâflrtir. Bu.konuda akademik ün\an tasıynniarf «Kendi kendine vardım» Miktarlan 300 bm cıvarında olan Sceillkle proje finfln!>manı Uzerindahi memlekerimirrfe halkoytınun ve hattâ idare edetıler cruBuna karmhk, oroer^m finans eehr beysnına tâbi vergı mükellefde duran üvpipr, Drngram finarttpııntın verginin gerçek mântAını tamameıt knv rHtnış oldugunu manı ihtlrarımiT Ue 215 milvon lerırın b:r yıllık gelir tDplamıyle manını da kabul ettiklerlnl açiksanmakta ve yorumlannı daima bu Ipnteze tıağlı olarak yapdolardır buna ait vergiMnih maliye dairelamiflardır maktadırlar. öte vandan Mill"t!osa«ı P T B Devlet Ϋt8tl«tik Enstitüsü, l*< lerınin duvarlarında ilâhı ve belBu tebllBle hırükte hevetimire P"onu ve Avrupa P.ira Ikl »ehep, bir «otıuç milspet tenirinden bahsetmek »ubat 1964 tarihinde Adatıada baş kı de kıtap halınde neşrı karart aKon uyeler •n(İ7ükerplerin «onurunu agıhi kurumların V.T"'!' lâ^jmdır. Btı itlbarla vor?lnin Modern toplumlarda Iam?k ve sonradan diğer illerımi lınması uzerıne acaba mukellefleBÇiklnmndan ^ ç f n i s m ânasıyle bir fıyaltır. »orslvum çerçeve^i Hmn'is rtöşü çıklamulardır Bu sağladığı faydavı sadece âmri de için* almnk üîere bütün yurt r n tepkılen na^ıl olacaktır? fi • Devlet vatandaşlardan \ergi nülmplidlr Cünkfl. Knn«nr«ivum ögrenilrtiBine «cire prngrüm mc bizmetlerindfn faydalanTfirkivede Iktlsadî devlet teoehhü.lfri İle «Ivagal otoıitrta bir «Aile bütçeleri anketi. uvVerpileri haftl, oldoklar, müef kuntlmatavdi kı«« v*1"li ?v»fı«lsı , nanjmBnı için 135 milvnn dolar • tahsil eder ve buna karsılık m» seklinde dcğil, de\let ve mlzln yeteri kadar lleilenmedigi bir çercektlr. MHvarlarea IIseselerce bellj celirlilerle (a^ker, • r n bu tp«pkkü!İPrriPT Türkivp. saSlanmutır . ep Hafts içınde P a r i s | ^ b i r tai^m, hizmetler sanar. Bn toplumun iktisadi durumuııralık serveti vitiren bn isletmelere vazık oln\or. Plânııı cm«ulnmaya karar vertnlttİT. sosyal n r m u r , isçi. raüstahdem) jeçici olaralc dış •inrt açıkiarı teo Annrlnlu Ajan«ı kannlı ile dan gelismesinden fa^dalan redici hedefleri arasına soknlan hu isletmelerin Türk halkıhizmetler eencllikle pi>asa Geçen jnl Türkiye Büvıik Millet adaleti savnnan vâzar ve aydınlama seklinde kabul etmemiz ıcin her «aman v»Hım alacaktı verllen inn milvon dolarlık rar nin mntluluUu irin hU\i'tk hİTmetlerl niacaiınt nnntmıyalım. yoliyle ve genel fiyat kavraMecIUİnde grev ve lokavt kanun nn, kimiai ilân nsnlünü nortnal, gerekmektedir. Ba itlbarl» Ü«telik. bu kurumiann vHikle' dım hahprlnin, .bir vnbafıfi muhaT3«iirıların artık eecikmedpn kannnl.i«maııı ırereklldlr. nıı içinde yürütiilemijecek 0i kredil»r knlkınma krsdilori. r"i hlfin vsptıBı vanlıslıki» tan hlzmetlerdir. Bunun iki modern >erçi anlavısı içinde • tosaruı fförüşülürVen bzellikle i; kimisi levkle, klmisi de belki bisbtiyük sebebi ve bir de iktivergi yükü hiçbir zaman öde I h a y , , l m ı r ı n â n â U B 8 U rUrından bi | " İ l e kar'.lavacakt.r. Asılsı* iho a r v e  sadi olan neticesi \ardır. nen verginin miktarına bajlı • . , ıf>lr*l«ı"a Set cefcılmesı sart o p l u 5 o z l e • Sebeplerden bıri. meselâ milkalamaz. X:tekım. meselâ ge î r İ m t e ' k " '*'C*k ^ tivle , e r î f i sommlnsnnıın yine verJ 1 savunma, adlıye, polis ve 1 lir vergiçlnden gelirirıin düşük • l e r i n yapılmasmda ba$vurulacak ei soromimu tarafından konttoln• sair gıbi hızmetlerın devlet oolması sebebiyle muaf bulu f temel endekslerln eksikHgl üze n " tem'n ederek olan bu raüesseT taritesinden yoksun muessesenan bir işçl içtiji sigara, çay. . . r i n d e d u r u l m u s v e feunlann bit «e sosy»! adalet amaçlarına aykın * ler tarafından >urütü!mesinin »Idığı tuz dolayısiyle ödedigi • , , .. gelmemekteair. • ımkânsızlığı ve faydasızhğıverginin karşıhğını sadece ! ', 8 " B n c e h a « " > 1 » n m a ( " ongorulmus beyanına tlbi olanlar baG e l I r J J dır. Ikincı sebep ancak devleSmme hizmeti olarak değil, ' ' t f l r . Saflam blr i?çl işveren kımından ilân müessesesini aynı 4 tin bır kâr gözetmeden herVergı kaçakçıhğı hakkında Bas • fakat iktisadi durumunu, r2fa ! ! düzeninin kurulabilmesi için bu 1 açıdan gBrrneîe imkân voktnr. lere tanınmamıstır. hangi bir hızmet veya malı isbakan îsmet Inonü ve Maliye Bahını ve dolayısiyle ücretinln 4 Bir hekim, mesleki faaliyetendeksler »azgeçilmez bir rorun V " f İ . l e r i n i . . , b ü y ü k b i r « m i « 1 i y e t Tüccar ve sanaylcilerle doktor, mlmar ve mü, „ ve dumstlukle vermekte olan mü J kanı Ferıt Melen tarafından yapıartması seklinde gördüğünde , ', lerl sıraaında ayrıca tnasraf fatu ^ tıhsal edebıleceğı gere\kçesıyluk taşımaktadırlar. öte yandan k e l I e f , e r l n a l e n i > e t n s n l ü n ü m e r a . le izah edilmektedir. Şoyle ki ancak vergi tazyikinden kuflan açıklamaların tepkJerı devam raları İle meşgul olsmpdıgından hendis gibi serbest meslek erbabı ithamlan devlet vergi almak suretüe bu tulmus olacaktır. Kaldı ki ] çalışm» hayatımızın diger aktüel nnniyetle veva en aşa&ıdan. ilçietmektedir. bunlgrı gelir hanesinde de tam 0reddediyor Vergi Kanunlarında açık kapımmleketlmld e|ltl f metnleketlralzde e|itlm, saf I' ;hir konutu olan devlet personel sizlikle kamlayacakları tabiidir. larak gSsterememektedir. Bu ba • " vergı hasılatını âmme hizmeReıml ağızlarda «vergı zıyaı» : ti dediğimız hizmetlerin istihkımdan götürü gider uiulünün ka seklinde ifade edilen vergı kaçaklık, münakalftt ve saire plbl f kanununun da uygulamada bu Ancak vergi vermemeği açıkgöz. ların bulunduğu belirli şekilde ortaya çıkıyor refahı en fazla etkileyen âmlük savan veva a« <ermefı itivat buîünün yerinde olarn^ına knni • A salinde kendine aynca bir pay çılıjı yüzunden tüccar ve sanayıendekslere ihtiyaç gösterdıSi bi• ayırmadan kullanabilir. Oysa me hitmetlert daba ziyade lı.. edinnti; hnlunanların 1K4 yılıncılerle doktor, mımar, muhendıs .. llinmektedir. J özel teçebbuse gaye zaten bu varhkh vaiandaslsrın l h « y a ç . dan Itibaren kevifleri kaçaraktır. gıbi »erbest meslek erbabı arasınORHAN ERİNÇ İriüjaat Mühcndisleri Odası ^ paj'dır. Netice ıse iktisadî bir ; Aile bütçeleri anketinin uyguda karşılıklı ithamlar ılerı surullannı tatroin gayesine ySnel î l U n m a n n d a özel bir örnekleme me Haval standardını \ersısinden »on Istanbul Şubeül Başkanı • kıymeti haizdır ve aynı zaman mekte ve bu arada kaçakçılık î a! kaçırmı\an bır vergı anlayışı, hıç 50 sıni ifa etmelerıne rağmen, dımi, g5rünmektedir. Bn i t i b a r î , t o d u k u l I a n l ! a c a k t l r . A n k e t h e m « kalacak gel.rine nvdaramlvada vergilerin de iktisadili8ini tsmet Aka pıldığı hakkındaki iddianın rakam' b j r 2 a m a n gelırı azaitmaz » ğer °'o 50 yı yapan fen adamlan • la dar gelirli. dıisük gellrli j . b e d e n h p m A e flWr i ş ç i l e r j n l k a p eaklar, hıç verei Kermeden para€ proje işleri etmede kullanılır. Nıtelar ve olaylar gostermek suretıyle sınınarın vergi yükünden bah5 , l v a c a k t l r . Anketlerin haıırlanma Z I * ^ s a v a n l a r « < " « a h « ™h"* Mfanarlar Odası Istanbul nmdan • 200 fazla gehr beyan lar.üyelerimız, çogu, devleteyapar • ispat devlet adı geçen âmme » Bunların âlt I kım ispat yoluna gidılmemış olması etmı sederken bnnlara tanınan mu + | l n d a Devlet tstati«tık En«stitü«ü v a s 3 m a standardına «alııp nlan faŞubesi Sekreter üyesi ' o*"*™**tenkid edilmektedir. aflyetleraen *ivade. devlet y o f D t v , e t P l a n l a m a T e , k i ] a t , v e T u r : kat verçılerinl tam 0 U r 3 « odcmiBugun tatbıke konulması düşu ışler olduğu ıçın vergı daha pt.ra 1 > hizmetlerinı çok sayıda istihnulen Vereı Reformu rPrihir!*r, ddemrken kesılır. Şahıslar» aıt • sal eden bir teşekkuldür. Bu Turhan Uyaroğlu Vergi kaçakçıhğı konusundaki llyle aynı klmselere iaglanan , , ^^ . S e n d i k a l a r ı K onfedera^ v e n b i r k l * l m 8 e r b e M m ( " l p k P r ! ) a } MimarUr Odas, «en.upl.nmn , ^ e T i r " f i T n " m ' S » ^ " , «•>« kin de Beledıyeye veri.en î | « b . r l . .kuü, J.l,h..lin Uydjgorüglerım sorduğumuz Tıcaret ve ekonornik ve sosval fsvdalan • yönvı De işbirliği vapmaktadır b l Vdmlar. rerıi tatbikatla hırpa50 si olan, takriben 1000 u y e , ı M n , , ^ n , a f h l t o t m , ^ „,.„ L*. her proıe şubemızden geçer ve • lanna erışir ve bu fayda hızSsnayi Odalsrı sorumluları ile baaldıkları para tesbit edilir. Han • J met mallyetının beher vatanmeslek erbabı olarak ça'ı? zı «.erbest meslek sahıplerının bağ de benter, anketler yapmak uze' l â n müessesesi gi üyemizın ne kadar para aldığı • da» basına düsen kısmının külı bulundukları mesleki teşekkul maktadırlar. Bu grupun, gelirinı cj>kîan"muhak'kakVır^' bellldir. Bu bakımdan vergi kaçak • çüklügü ile İzah edilmektedir Yine ffidden mallye llmi • re bu anket sonuçlarını ilgi ile ' tlân m'jessesesının aleyhıne ne ler, kaçakçıbğın genel ıfadelerle kendi beyan eden 100 000 ler merVerfi genel kavramı ile fibütün vatandaşlann refahmı J [ beklemektedirler Birle$miş Mıl söylenırse söylensin, vergiyı düoıtaya atılmıs olma«mdan yakın tebesinaekı mukellef sınıfının pek IStanbUl l a b l O OdaSl BaŞKa çıhğına imkân voktur.» yattan «mecbnrillk» vaafı doartırıcı faaliyette bulunan şa < . letler ise gerek ekıpman gerekseîrüst mükellefler aleyhıne ıMeven n i Dr. CemaJ ÖtlCT mışlar ve goru=;lerıni şöyle açık cüz'î bır kısmını teşkil ettiği âşi , NETİCE layısiyle ayrılır. Bir kimse hısların servet ve gelir dumm J| personel bakımından yardımlarda bir mekamzma olmaktan çıkarakârdır. Ancak mühim olan husus, « Vergı sıstemmde dfgari geçim ltimıslardır. Yukarıdakı beyanlar, Vergi Kaherh&ngi bir malı almağ» îarı çok yüksek olmasına rag 4 | bulunduğu gibi anketin Yakm DoJ cak her tedbiri bemmsemek sartcamıamızın kendi oy ve arzuları | seviyesine rıayet eduerek ver^inin n u o l a r ı n l n a ç l k k a p ı ı a r ı bulunduTicaret Odası Baskanı meebnr degildir, fakat «ben men fiilen ödedlkleri verginin < ğuya uygulanabilecek «ionuçlarını tır. Belki her gun ıçnde ya^gdüı• ile 3 sene evve mimarlann ka | bütün sahalara teşmıh ve yükses g u n u b e l l r ] i b i r ş e k i l d e vvel , o r t a y Behçet Osmanaçaoçlu railitarist değilim, bn sebeple nisbl bir düsüklügünü pngör J iegerlendirmek arzusundadır. ı j ç i n hissetrned ğırcıı bır BOSzançlarını doğru beyan etmeleri ve kazanç sahıplennden daha yüksek k ö y m a k t a d l r . B az. teşekküller, bu m Z « Busekılde heyanlar ortaya çık gerçek kazançlarına göre vergi millî savnnma masrafl&nnda mektedir. O kadar ki bâzı hal , b u nisbette vergi ahnmasıns v» . yal Ktihale, bır gehşma rlevrı vaaçık kapılar yüıünden vergi kaçak bana düşen payı ödemiyecemaktadır Ama lerde devlet adı geçen faali ' tupcarlar b u v u K | verroelerıni sağlıyacak karan al 1 yolda sosval adaletın leeallUine şıyoruz. Bu gelışmeye Karşı kr>vile luçlandınltnalarını onleğim» diyemez. Maayyen bir yetlerin sahiplefini karsılık J bır Pk.enyetle verg.lennı odedik m l ş o I m a I a n d l r B u g u n , b u k a r « r Llbette taraftanz. ^ mak mümkün deâıldır Toplumun için tamamlayıcı tedbirler altoplnm içinde yasamaya razı beklemeden sermaye bakımm * lerı ıçın bu ka;akç,l,k nısbetınm ^annca Eerbest m i m a r l a n n | HeklmIerin u n a g.lince: n d u r u m " ™ ™ ™ ' * ' " " ~ m T m iktisadî ~ * " kalkmmasını ba«arabıllüzumunu hissetmişlerdir. olan kimse kendi iradesinin dan takviye etmektedir. Bu ne oldufiu ve haneı tesebbus saha „ j n j n b u ] u n d u â u l , t , D b u l , Ank j Kan.stımizce hekimler>n kendileri AVU9Tt/RYAir>63.v1l,nln m e k i ç ı n d e h e r k e ç e k a z a n , n ^ Halkoyundaki kanaate göre, kadışınd» kalan, fakat teplnmnn itibarla artık vergi koytnada 1 Ilk altı a n İçinde geçen yılın D e ü n d e v e r g I F a I l n ı v o r s a b u n a d i . isteklerini «rtaya koyan eekıstas «ervet ve gellrln para aynı dfjnemlnden daha ıazla r e n m e k d e v a m l l niamıvacakt ;r paraların defterlere geçirilyıık bır nel iradeye nymak raecbnrivereılenn: odemek m e t [ e r ] ç i n m u k a v e ] e yapmakta lek sahiplerine, yani tüccaılara kı ile Slçülebilen miktan değil, , hazır mesini temin etmekte, fakat bu duvara a lerlırler. d e b a bn servet ve gelirln toploma • mitfir lf»63 yılı ihracatı , , , . .. . , « bo mukavelelerin bir suretinl ! yasla hekimler daha aî avantajh ^V.T.'nn "eerceee" u"veun Tlüp ol" f y e t 1 n d e d i r I ? t e "** , cok ka2anan ve genel iradeye göre alınır ve k P fayds yaratma derecesine î milyon A. Siling'i ikeıı bu c o k ç a h ? a n VPrg. kaçakçıliBinı umumıleştır •, O d a m i z a vermektedirler. Bu mu durumdad.rlar. ">?'"'" Al^Vf..« Z^ort.va i v e r g l v e r e n k a b l h > e t l l m u t e ş e 5 b l s yine aynı yoldan sarfedilir. î5re hesaplanmıs kıymetlerl 4 mek, son dereee guçtur. Bır cemı , , , , , . . , ,, . , „ ,. , . , . madıgını tam manası ile ortaya çımeblâŞ. 1963 de 2.000 mihon v e r g : v e r m 9 y e n raklbimn Ekonomik faydaya göre dir. Ve Türkiye'de de vergi VPtte her şev olabıhr toa nisbe ^ a v e l e l e r d e k l oedeller.n " g « n | 1 Hek.mlenn eksensı aynca k a r a c a k t e d b i r ı e r d e n y o k s u n b u . A. Şilıng t yukselmKtir. Sa rekabetınten k^runacaŞı s'bj cevergi yükü reformlannın bn açı altından 2 j p n e n e r ş e \ oiaoııır. Ama msoe u c r e t t a r l f e s i n d e k l iktarlardan memur olduklanndan esasen ver ,,,nTllVt1.riır tısı artan kalemler arasında miyet içinde acık alınla 2<>?eek m ele alınmasının zamanı da ar • Netice ıtıbarivle bır memlen T e ^ l ^ d ı f e T ı h r ' m ^ O n u n ^ n d Ü Ş Ü k °lmaS1' K a b U İ ^ ^ ^ ' ^ " « ^ «™*™ ™eneBu iddi.nm en c.nl. d.HU ol.erkek ve çocnk elbiseleri : ! â y ı k o ! d u ğ u e[ y e K a tık gelmi^tir. { dlr B u t a t b l k a t > hİ Zme t a k a S 8 elirlerine l l â v e ed ek g ö m l e k l e r , paltolar, kazaklar V U S a c a k t ı r ptraflıca ınrelemeden konusmak, " aml.n ^ uk e e d e, l s i z ^ ? y a p a r '*• i ] a" * ü « s e k ü h y k n İ s b e t t e v e r g i ° m e ** rak da naylon fatura diy. v k v tandaşların vergi vey.hut murnkun a e i n ! : ^r DB u m ™ S "I ^ f ' ^ ^ , ' ! "ı " " ftur.lap gösterilrnektedir. TürM; • "• er«ı yükünu odeme fe • » • » • • • » » » » • • • • • • » » » » » • | ll U K aı kivnaklarivle vsni ihraeativle v a r d l m ] a r , ı q f i 4 v ı l ı n r t a 21S milvnn karşıbvacaktır. Bu dıs norçların İ O İ B n p r n g r a m v t 35 m j i y o n Ho5denme«i Icln yardım ictenemiye , a n d a p r o i e , i r ı , n s m a n ] o I m , k u 7 t r r tonlamı 250 milvnn dolnrı bu] ee8l tnhüdir Konçoriiyutn. be« vıllık kalkınma plSnınm tiim hajnrısı irin ku«Dnrt rpform hedefi» rulmuştur Ytirde 7 lik kalkınmi hırı hedefini gprrekîe«tirmek bıı 1 Tıirı, hevetınin. KonsorFİyuma kaDtamaVtadır Tiirkivpnin, Mindugu bu grirüç'prle birliktf ve janavii icin bazı «dcirt reform hedp^ı> Heniîen «topvafirım maİ7emeleri ile rıam rak idare vpreı rpfnrınları ve delpri itbpl etmesl iktıssdi devlet tp«pkku!lerinın EÎPT Kon<orMvum proeram fl reoreanira«vonu« ile ilcıli olarak nansmanını «a51nrrar»a bn mad yapılan çslısmalar bakkında ffeniş delerir 'tha'i kfndi kaviakların bi1 eı verilni^'ır dan rapılamıvacalc ve ltha'5* kı«ılBundan sonra. heyetimi7 toplanTİİ5 <Ma"sktir Eu «ehsplp Kotror tı salonundRn avrı'mıs ve Konsor'iyumun bu hususıı mutlak «'îret sîvum fnelp"! kend aralanrria te cö>ftnflne alm!i>!i 7orıniudtır müzaVere açmuUrdır tkl «ıin deProie finansTT.an! ıre U7un vS vam eden çaîısmülar «onucıında dPİi ve dü«GV faİ7İ=rle Mmalıd" bir teblifi vavınlnnmı«tır Bu tebBes vıllık kalkmrra DİSninın Î9M HSde. «Türkivenin kaikınm*'! idilimlnde Konsor<;'ivum üvpleri . , Verginin onlamı ve vergi zamları Yazan: Doç. Dr. Haydar KAZGAN Memleketimizde | $ i * eğitim., sağlık, ulaştırma gibi refahı en fazla etkili jımsaîsızca yapıidığı 1H ihtıiâiin. 90 azılmış ve soy» , i Geçici Komisyonda görüsülmesına ||[ba|lanan Vergi Reform Tassnlan! ! | nin yeni yıl bütçesiyle birlikta 1 >! Matt ayına kadar kanunlafacağı I ', j anlaşılmakudır Bu ta^arılar için* <'.de biz yalnıt vergı mevzuatımızâ yepyeni bir kontrol ve aleniyet «is> I tettıi getiren, beyan edilen gelif va ı ödenen vergilerin açıklantnası ma[ selesıne ternas etmek istiyorut. Türkiyede vergi kaçakçılı|ınıo yen kamu hizmetleri, daha çok varhkh vatandaşlann ihtiyaçlarmı tat1 İ Î ^ V t o n l h î hayat stafl dardlı vatandaşa, gelırlerı belirli min gayesine yönelmiştir. Dar gelirli sınıflann vergi yükünden bahse J d a r d İ 1 vatandaşa. ceiıri olanlar (dar gelirliler) vergı kaderken, bunlara tanınan muafiyetlerden zlyade devletin sağladığı eko X Cakçısı gr>zü ile bakmaga başlamışnomik ve sosyal faydalar ölçü alınmahdır. * laıdır. Kaçakçıhjı onlıvecek ted* oırlerı uzun suredenberı hazırlı Bashakan İ<me< tnnnü'niin denk bülçe endlsesiyle verrf••••••»•••••••••••• • • ••< yan maliye yetkılılen yeni kanun Adanada Aile Bütçeltri Ankeli 16 şubatla başlıyor İ Bir röportaj Vergi kaçakçılığını kim yapıyor? ' , » rınde çalısmaktayız. 1 A v. ıi 1 1 nıevzu uze u y g u l a n d ^ m d a n bu hiz, tedirler ,„»)«e »,sir.ti™ m » u . r , r , , ,ir.t.r. ilk • vatandajların y e I e r e d e ö n u m u z d e k i 1 » t , . ,.ir, î.r,, „ ®^ ı . ı . v u . ı , » ' 1 o ı . v . ;•• . » , . . • ; J u y*d ' u k e t i ı n mallarını ureten l l l t i ^ mm ıiicııer ıçın uam vergı I I U I K E U K U | ** * ö l r A&Ç 19X18118 nsrlCTnaç ıiC" #]]4tTJn cnffu rnuht^lîf Jmınbintf» ' ^ 2On verei odeme fe vardır. g" . açıklama yapaeagız •, i ca betmektedir. Uygulamanın fay kimlikten yüksek gelir temin edil ^ S a n a v i Oda«l U m i i m İ K a t l b l dasını gösterecek en bariz misal, diğini zannetmiyorvız. Rlza O r m a n c i üyelerirrıizin 1953 vılında Istanbul% Tüccarlara verdıkleri veıgi «B;r beyan. kavnağı olan dokü • daki inşaat işleri hizmetlerlnln Vı | nıukabilinde tanınan hwklar, hekim manlarla tevsık edilir. En belirli, kavnağı olan vergi mukellefleri,, kPİIefı sanavıcılerdır. sanavjc:'erdır En emınHer türlü vergi mücarantisi olan bu sektörde vergi ka çikç!İı»ı olma?. Olsa bile tesbit] 6 7 8 5 etmçk kolaydır. j Şnbat Şnbat Snbat Şnbat Snbat Şnbat Malıje, kendi teşkilâtını güzel Cl'MIH RİYET: kurar. konlrol ve murakabe me 1 MJtS 97.00 97.00 X%3 97JW 31M kanızmasmı çok iyi tertıp ederse, J 96.20 1%4 96.40 9*^0 96.99 bu ısı yuzde 60 halleder. Fakat KÜLÇE: Turkıvede evvela verjri kaynaklan j ]%S 13$,09 iM.nn i38.on iss.on moo bu kadar zorlanacak riurumda o13830 1164 138^0 138.50 138.00 137.50 lup olmadıâını ist'hlâk verei^ıne KESAT: mi. gelır vergi=ine mi siHrpcecni <"«3 U.62 14.68 14.88 14.68 H.68 tesbit etmek lâzırrrtır ASr^ti"', 14.25 1S1! 1M5 14.14 14.17 14.25 teşvik edıcı ve bakikaten dozajıaı d a B Haftahh attm fiyatları i dısında bırakıldığın • ] u n tıkinması imkânsız ' X İ I e f i n a T l s e edilen devlet hiz + ggrüijneittedir • m e t v e harcamalarının vergi • Netice olarak sunu mümkündür: «Türkiyede çakçılıgı yapılmaktadı kaçakçılığın büyük bif cut kanunlar muvacehesinde | 4 m e k doğru de^ildır. f a k a t bı] ^ maldir.» v e r f b u y 0 ıtl.ıa Bu münasebetle vergı ref<.rmlannı açıklayan Baçbakanm radvo konuşmasından şu cumlelerı alıvoruz: «Bizim sıstemimızde ve bızım ödenmı New York'ta CenevTe'de n a 2 a " m ! z d a v " g ' S I (Dolar olaraM) ( W r e Fran ^ . ^ z S l Holânda (100 Florin) B. Almanya (100 D. Markı İsvicre (İ00 İs. Frangı^ Fransa (100 Fr. Franeı) tralva (100 Liret) Belçıka (100 B. Franaı) İngiitpre (t 9lerlın°) A r3. D (1 Dolar) Turkive ( 1 T.L.t Piırk IITB ıtıif \">v Vrk't»';1 llhassa «, lerde • ^ • X 4 • X 4. • Bs sabife ile ilflli olarak fdnderilecek mektop, yazt. kitap, derfi ve âitrr yayınlar için adre«: KKOSfOMi SAHtPESl 8ERVl»t Comhnriyet tsiınbnl gerı kalmıs memleketbu munzarr. faydanın bazı taîanda^lar ıcın mevzuubahıs oidufu, dığerler: i(,ın fayd?si7İık şek^nde nptıce!«ndısıni kabul etmek ztıunria vız. !>o\> kı, varlıklı tıır kını*e herkesten fazla \praı nd<v di«ı halde. gitçidp fîalıa l a r iıkiı olabili*or«a. hunüa tojı hınınn VP odedieî ier;ının • 4 > • X • { * • J ^. 28.000 25,250 23.300 20.600 0.162 2.050 2.825 0,0°5 '2 T L gl o l a r a k ) Mhar ve ifibar vesilesıdır Gelir llfl.00 121,00 Vor»ı=ınin ilâmnda çok vergı ver107.30 109.50 H ' g l ^nlasıları vatandaç. hemşehrilerınin, hele hükümetin hasedini d e vv; en on nn ^ ' va'afıa daha tat)a hızmet edebılen bir insan ölarak saygısmı 0.68 ? "ük^\ZTbu'İ ". D ' l i r ıia ; ı«wnp Fmpı = J "25 T L \B ahşiarda ı isviçre, n a ; < vt> şuuru da mükellefte yerle.Fıangı ^ 3,03 T. L. üKrlnden muanıelP eörmekteulr. '«ecektir. 8,r,o 8.70 Burada *u hususu da hatırlat1 1 . 9 5 12.15 m 3 k ı'"riz kı verdikleri vuksek 4 2 9 4,33 v " g ı l e n n de>letçe n^relere sarf ri !n 0 42 °'""' " ' kontrol etmek ve dev0,33l?t ıdaresım temsil eden memurn ı .' ı w an >. ^ fyler yüzle hizmet ıstemek ^Im.inııtj r